MALINA PRZEŚLUGA Ur. 1983. Absolwentka kulturoznawstwa

MALINA PRZEŚLUGA
Ur. 1983. Absolwentka kulturoznawstwa Uniwersytetu im.
Adama Mickiewicza, dramaturg w Teatrze Animacji w
Poznaniu. Autorka powieści Ziuzia oraz Bajka i Majka. Jej
dramaty publikowane są w „Nowych Sztukach dla Dzieci i
MłodzieŜy”, „Dialogu” oraz wystawiane w wielu teatrach.
Laureatka Medalu Młodej Sztuki, zdobywczyni kilku nagród i
wyróŜnień w edycjach Konkursu na Sztukę Teatralną dla Dzieci
i MłodzieŜy organizowanego przez Centrum Sztuki Dziecka w
Poznaniu. Jedna z najpopularniejszych dramatopisarek teatru
dziecięcego, ostatnio zdobyła nagrodę główną, publiczności i
dziennikarzy w konkursie „Metafory Rzeczywistości” za
Kwaśne mleko.
„... wewnętrzne dziecko nadal we mnie siedzi, często się tak zachowuję. Czasem mam
nawet wraŜenie, Ŝe piszę dla dzieci, by to jakoś usprawiedliwić”
M. Prześluga w rozmowie z J. Jaworską, „Dialog”
Bleee...
obsada: 3K, 5M
gatunek: sztuka dla dzieci od lat 10
Paziowi Królowej wytoczony zostaje proces o niewierność Królowej. Za karę zostaje
zamknięty na pętli autobusowej, gdzie przebywają wszelkie wyrzutki świata stawonogów.
Jest wśród nich Daria – poczwarka zamknięta od dwóch lat w motylim kokonie, z którego nie
chce wyjść, bo obawia się, Ŝe jest grubym i paskudnym motylem. Zjawia się Wiktor – kadłub
pająka, któremu ludzie wyrwali wszystkie nogi. Daria i Wiktor sami tu przyszli, bo uwaŜają się
za bezwartościowych. Są teŜ Antonio i Banderas – bracia karaluchy, wygnani tu za brud i
smród oraz osa Mańka, która straciła Ŝądło. Najbardziej intrygujący jest jednak Blee –
obrzydliwa kupka brudu, kurzu, mułu, paprochów i bliŜej nieokreślonych wydzielin. Głównie
milczy, plecie bzdury i ma depresję, ale zwraca szczególną uwagę na Pazia... Pozostałe
stawonogi nie ufają pięknemu Paziowi. By dodać wiary w siebie współtowarzyszom niedoli
paź postanawia zorganizować konkurs talentów. To szansa, Ŝeby stawonogi zostały
polubione i docenione. Przygotowują się do hucznych występów, ale stopniowo dociera do
nich, Ŝe nikt nie przyjdzie na pokaz i Ŝe paź ich oszukał. Smutny Paź pragnie by Królowa, w
którą stracił wiarę, przyszła i go pocieszyła. RównieŜ inne owady wskutek stresu dają z
siebie więcej i zaczynają dostrzegać pozytywy swoich ułomności. Sztuka z piosenkami o
zwątpieniu i wierze, przełamywaniu kompleksów i odnajdywaniu piękna w sobie. Tekst
wyróŜniony w Konkursie CSD. Prapremiera w 2011 reŜ. Laury Słabińskiej w Teatrze Maska w
Rzeszowie.
Chodź na słówko
obsada: 6 osób – Kula, Toperz, Język Polski, Brzydkie Słowo, Kura, Logoped
gatunek: sztuka dla dzieci od 8 lat
Toperz dokleja Kuli dziób z plasteliny, Ŝeby stała się prawdziwą kurą. Sam chciałby być
przynajmniej „taktoperzem”, który jest jedynym słusznym przeciwieństwem nietoperza – tak
jak „dźwiedź” przeciwieństwem niedźwiedzia a „takbo” – nieba. Toperz cierpi, bo czuje się
niekompletny i bezsensowny. Oboje zostali wymyśleni przez małą dziewczynkę, która nie
umie jeszcze mówić. Postanawiają zaczerpnąć języka w tej sprawie. Udają się w tym celu
do Logopeda i Języka Polskiego, Ŝeby postawił diagnozę i dał im brakujące słowa. Język
Polski teŜ ma swoje problemy – w szkołach wszyscy traktują go jak przedmiot. Przy okazji
poznają teŜ Brzydkie Słowo. Kula dowiaduje się, co znaczy być prawdziwą kurą – gadać po
wieśniacku i nic nie rozumieć, a taka toŜsamość nie do końca jej odpowiada... Dowcipny
1
tekst o kreatywności, wyobraźni i akceptacji siebie. Prapremiera Centrum Sztuki Dziecka w
Poznaniu: – grudzień 2012 (zamknięta) – luty 2013 (otwarta), reŜ. Jerzy Moszkowicz. Za
Chodź na słówko w 2013 autorka otrzymała indywidualną nagrodę w Ogólnopolskim
Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej.
Dziób w dziób
obsada: 2K, 5M
gatunek: sztuka dla dzieci od lat 8
Stado gołębi opłakuje gołębia Janusza, który zginął tragicznie. Podejrzenie o zbrodnię pada
na kotkę Dolores. Banda gołębi solidarnie postanawia dać jej w kość – szukają psa, który
mógłby pogonić kota, lecz Ŝaden nie chce im pomóc. W ich gronie pojawia się obcy – wróbel
Przemek, obciąŜony winą przez pobratymców za śmierć swojego brata, który wypadł z
gniazda. Mały i bezbronny decyduje się stanąć oko w oko z kotką. Ma okazję jej pomóc, w
zamian za co kotka puszcza go wolno. Przy okazji dowiaduje się, Ŝe kotka nie zjadła
Janusza. Informuje o tym gołębie, te jednak nie dają wiary. W bandzie gołębi rośnie
nieufność do Przemka, podsycana zwłaszcza przez Zbigniewa – jedynym jego
sprzymierzeńcem jest gołębica Mariola. Wróbel nie daje jednak za wygraną i namawia kotkę,
by wytłumaczyła gołębiom, Ŝe nie zjadła Janusza. Kotka, która początkowo widziała w
Przemku tylko obiad, zaczyna doceniać jego odwagę. Gołębie przepędzają intruza, a w
międzyczasie wraca Janusz, który, jak się okazuje, był na urlopie. Widział Przemka
napastowanego przez bandę wróbli. Gołębie lecą po wróbla i przyjmują go do swojej bandy.
Sztuka o tym, Ŝe nawet fizycznie słaby osobnik moŜe mieć siłę ducha, która wiele potrafi
zdziałać. Sama autorka mówi o niej: „Przede wszystkim jednak chciałam opowiedzieć o
nastrojach społecznych i o tym, jak pokracznie postrzega się w Polsce honor i bohaterstwo,
całą martyrologię. Gdyby występujące w tej sztuce gołębie przełoŜyć na ludzi, byliby to
pewnie kibole albo zagorzali fanatycy narodowi, którzy nie widzą, Ŝe walczą właściwie o nic.
W świecie ptaków honor nie jest szczególnie istotny, ale w świecie ludzkim bywa
przeceniany” („Dialog” 7-8/2013). Tekst otrzymał w 2013 nagrodę w XXIV Konkursie na
Sztukę Teatralną dla Dzieci i MłodzieŜy Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu, opublikowany
został takŜe przez miesięcznik Dialog (nr 7-8/2013). Prapremiera: 2013, Teatr „Baj Pomorski”
w Toruniu, reŜ. Zbigniew Lisowski.
Grande Papa
obsada: 3 osoby – śabka; Antek; Kupa
gatunek: sztuka dla dzieci od lat 10 i młodzieŜy, jednoaktówka
Antek – antena telewizyjna – ma problem ze swoim imieniem, bo jest kobietą. Zaczepiona o
nią foliowa torba z „śabki” sądzi zaś, Ŝe jest prawdziwą Ŝabą i pragnie wyrwać się z dachu z
papy, na którym oboje sterczą i który regularnie odwiedza kot, drąc papę. Dołącza do nich
gołębia kupa, która sądzi, Ŝe jest gołębiem. Któregoś dnia pod wpływem silnego wiatru
reklamówka z „śabki” zrywa się z anteny, szybując hen, hen, na trawnik i zgarniając przy
okazji kupę. śabka namawia Antka, Ŝeby zerwała się wraz z nimi, ta jednak postanawia
zostać na „grande papa” i dalej pełnić przeznaczona jej rolę. Jednoaktówka o sile wiary w
marzenia i przyjaźń.
Najmniejszy bal świata
obsada: 13 osób – Królewna Migawka; Pokurcz; Pan Przechodzień; Królowa Malusia; Król
Maciupek; Oczko w Rajstopie; Komar; Zegarek; Ciarki: 1-3; Gęsia Skórka; Lis
gatunek: sztuka dla dzieci w wieku 6-10 lat
Królewna Migawka sprawia, Ŝe jej rodzice, król i królowa Malusia i Maciupek, zaczynają
rosnąć i trafiają do Królestwa DuŜych. Przez to doroczny bal, w którym Migawka wyraźnie
nie chce uczestniczyć, nie odbędzie się. Z czasem wolność, jakiej doświadcza pozbawiona
nadzoru rodziców Królewna, szybko przestaje być atrakcyjna. Nie ma kto przytulić,
2
pocieszyć, pocałować stłuczonego kolana. Migawka nie chce przyznać się do swojego błędu,
choć bardzo brakuje jej mamy i taty. Ma do siebie pretensje, nazywa siebie „głupią i
śmierdzącą”. Postanawia poszukać rodziców. W trudnej wędrówce po gigantycznej nodze
swojej mamy spotyka Oczko w Rajstopie, Komara czy kołnierz z Lisa, towarzyszy jej
niepozorny, ale wierny Pokurcz. Migawka zaczyna doceniać wagę słów „proszę, dziękuję i
przepraszam” i dociera do niej, Ŝe bycie krnąbrną nie ma sensu. WyróŜnienie w konkursie
CSD w Poznaniu w roku 2009. Prapremiera: marzec 2010 - Teatr Animacji w Poznaniu, reŜ.
Janusz Ryl Krystianowski; kolejne premiery: luty 2012 - Teatr Baj Pomorski w Toruniu, reŜ.
Paweł Aigner; Teatr Zagłębia w Sosnowcu, reŜ. Aneta Głuch-Klucznik (2013), Teatr Ateneum
w Katowicach, reŜ. Jacek Popławski (2013).
Nic, Dzika Mrówka, Adam i Ewa
obsada: 4 osoby - Nic; Dzika Mrówka; Adam-trochę męŜczyzna trochę chłopiec; Ewa –
trochę kobieta, trochę dziewczynka + 3000 Mrówiątek
gatunek: sztuka dla dzieci w wieku 6-12 lat
Nic był początkiem wszystkiego i poza nim nie było nic więcej, co bardzo mu odpowiadało.
Dlatego irytuje go, kiedy wokół niego gromadzą się kolejne stworzenia. Jednym z nich jest
Dzika Mrówka, która szuka dogodnego miejsca na złoŜenie swoich jajeczek. To moŜna by
jeszcze przeŜyć, ale prawdziwą zgrozą jest pojawienie się Adama i Ewy, trudniejszych
intruzów, którzy zakłócają spokój swoimi kłótniami. śycie Nica staje się koszmarem,
zwłaszcza Ŝe wykluwają się Mrówiątka w niespotykanej ilości, które trzeba opanować. To
wymaga zwarcia szyków Nica i pierwszych stworzeń. Adam i Ewa zaczynają się sobą
interesować i powoli zakochiwać. Nic postanawia pogodzić się z sytuacją i powoli akceptuje
przybyszów. Historia stworzenia świata dowcipnie opowiada o trudach budowania
wzajemnych więzi i wartości współdziałania. Nagroda w Konkursie CSD w 2010, a w 2012
na Festiwalu Dwa Teatry za słuchowisko przygotowane przez Teatr Polskiego Radia.
Pręcik
obsada: 6 osób – Kapeć; Kapciowa; Budzik; Poduszka; Łysy Joe; Smutne ŁóŜko
gatunek: sztuka dla dzieci w wieku 6-10 lat
PoniewaŜ dziewczynka nie wstaje, kapcie mają wolny dzień dla siebie i mogą urządzić sobie
dzień superkapcia. Spod łóŜka gramoli się takŜe dawno nie widziany, ogolony przez
dziewczynkę pluszowy miś Łysy Joe, który mówi głównie „mmm”, ale wie teŜ najwięcej o tym,
co stało się z dziewczynką – podobno trafiła do Smutnego ŁóŜka, czyli do szpitala. Teraz
przedmioty z sypialni dziewczynki muszą zostać spakowane do torby i pójść tam gdzie ona.
Bez dziewczynki, która czasem była okrutna dla swoich przedmiotów, ich Ŝycie nie ma
sensu. Łysy Joe tłumaczy przedmiotom, Ŝe ludzie i misie mają w środku pręcik, który czasem
gaśnie. Kapcie, Budzik i Poduszka próbują rozpalić w dziewczynce pręcik na nowo, bo
bardzo ją kochają. Mimo to dziewczynka zanika, robi się coraz bledsza. Łysy Joe i
Dziewczynka udają się razem tam, gdzie jest wiele kolorów... Piękna i smutna sztuka o
przemijaniu i więzi emocjonalnej. Nagroda w XXII Konkursie na Sztukę Teatralną dla Dzieci i
MłodzieŜy. Prapremiera w reŜ. Zbigniewa Lisowskiego w Teatrze Baj Pomorski w Toruniu
(2012), kolejna premiera w 2013 Teatrze im. A. Smolki w Opolu w reŜ. Mariana Pecki.
Stephanie Moles dziś rano zabiła swojego męŜa, a potem odpiłowała mu prawą dłoń
obsada: 1K
gatunek: monodram, czarna komedia
Zdawałoby się, Ŝe to dzień jak co dzień w porządnym mieszczańskim domu, ale stało się
właśnie tak, jak informuje tytuł. Po zabiciu męŜa Stephanie odpiłowała mu dłoń noŜem do
chleba. MoŜna by sądzić, Ŝe okrutna Stephanie wreszcie jest wolna, szczęśliwa i pełna
miłości do otaczającego świata. Pakuje do lodówki rzeczy, z którymi nie chce mieć juŜ nic
3
do czynienia. Musi jeszcze tylko pozbyć się plam, w czym pomaga jej odplamiacz i szereg
płynów do płukania tkanin. W toku narracji ujawniają się jej motywy – kochała swojego
męŜa, ale ją zdradził. Nagle zabrano jej cały świat, szczęście którym Ŝyła i które ją
określało. Jak mówi reŜyser, Kuba Kowalski: „Opowieść o nowoczesnej rodzinie i
zakazanej miłości, która prowadzi do zabójstwa. Stephanie Moles to kryminał, w którym
krok po kroku dowiadujemy się «kto zabił». Z drugiej strony to dramat obyczajowy,
podejmujący temat chorych relacji w przeciętnej rodzinie z duŜego miasta. To równieŜ
podróŜ przez konwencje – tragedia łamana jest czarnym humorem, psychodrama zmienia
się w komedię slapstikową”. Ten kryminał z przymruŜeniem oka lub komedia noir ma
narrację niemal powieściową – część tekstu opowiadana jest w trzeciej osobie, a część w
pierwszej, pojawia się takŜe punkt widzenia córki Matyldy. (źródło: teatrdramatyczny.pl).
Prapremiera: 5 listopada 2010 roku w Laboratorium Dramatu. Tekst zdobył drugą nagrodę
na 9. Ogólnopolskim Przeglądzie Monodramu Współczesnego w 2011.
Stopklatka
obsada:1K, 1M (jedna aktorka gra trzy postaci)
gatunek: sztuka dla młodzieŜy od lat 14
„Dramat jest w znacznej części monologiem głównego bohatera, który odgrywając
poszczególne sceny, przedstawia takŜe swoje poglądy i stosunek do Ŝycia. Poznajemy
historię Chłopaka, który ulega powaŜnemu wypadkowi, zostaje sparaliŜowany i skazany na
wózek inwalidzki. Nowa sytuacja wpływa na jego relacje z najbliŜszymi. Matka staje się
przede wszystkim jego niańką, a dziewczyna odwiedza go juŜ tylko z litości. Kolejne sceny
ukazują codzienne zmaganie się z chorobą, z uciekającymi spojrzeniami napotkanych ludzi,
brakiem zrozumienia i tęsknotą za Ŝyciem sprzed wypadku. Jego światem staje się
nieograniczona wyobraźnia, dzięki której moŜe przeŜyć rzeczy, o których nie śni się nawet
ludziom zdrowym. Bohater świadomie i z duŜym dystansem odnosi się do siebie i innych. W
Ŝyciu – w odróŜnieniu od filmu – nie moŜna niczego zatrzymać w stopklatce. Dla głównego
bohatera jest nią moment wypadku, który na zawsze przewartościowuje i zmienia jego Ŝycie.
Coraz częściej realny świat postrzegamy przez pryzmat filmów czy gier komputerowych,
niekiedy potrzebny jest moment zatrzymania się, by dostrzec, Ŝe rzeczywistość rządzi się
zupełnie innymi prawami”. (źródło om. nowesztuki.pl) WyróŜnienie w XXII Konkursie CSD w
Poznaniu.
Adaptacje sceniczne klasyki autorstwa Maliny Prześlugi:
35 maja
adaptacja ksiąŜki Ericha Kästnera
obsada: sztuka wieloobsadowa
gatunek: sztuka dla dzieci od lat 7
Tylko w wujkiem Nagietkiem i tylko 35 maja moŜliwa jest odrobina szaleństwa, dzięki której
przed oczami bohaterów staje nawet cyrkowy koń Negro Kaballo. Konrad, bratanek
Nagietka, ma powaŜny problem – musi napisać wypracowanie o morzach południowych,
które zadała mu wątpiąca w jego wyobraźnię nauczycielka. Koń, wchodząc do szafy,
zaprasza ich w podróŜ przez fantastyczne krainy. Jest wśród nich kraina leniuchów, gdzie
ludzie nie muszą nic robić: kury mają przywiązane do nóg patelnie, na które spadają jajka
zamieniające się w jajecznice, a dla najbardziej leniwych są nawet hologramy jedzenia.
Konrad rozpoznaje w prezydencie kraju leniuchów, Wawrzynku, kolegę z klasy. Razem
odwiedzają eksperymentalne centrum, gdzie wszystko, o czym się pomyśli, staje się
rzeczywistością – w ten sposób Konrad zamienia wujka w dziewczynkę. Po cofnięciu
zaklęcia bohaterowie trafiają do kraju na opak, gdzie małpy czytają „Krytykę czystego
rozumu”, a dzieci opiekują się dorosłymi. Kolejnym etapem ich podroŜy jest miasto
Przyszłościowo, które nie przypada do gustu Negro – wśród gadających reklam, połysku i
high-tech brakuje mu przyrody i ludzi. Droga do mórz południowych wiedzie dalej przez
4
równik, o który na co dzień dba rozŜalona sprzątaczka. W końcu docierają do celu, gdzie
wita ich goryl, a tygrysy grają w piłkę noŜną – naturę traktuje się tu po partnersku. Są takŜe
nietypowi ludzie. Za pomocą dziwnych zwyczajów uczy się tam tolerancji i poszanowania
zwyczajów innych kultur. Negro zakochuje się w pięknej klaczy i postanawia zostać, takŜe
Konradowi się tu podoba, ale czas wracać. Na scenę wchodzą Ŝyrafy, które wnoszą szafę,
dzięki czemu Konrad i Nagietek wrócą do rzeczywistości. Świat na opak, mnóstwo śmiechu i
niewyobraŜalnych przygód. Autorka potrafi przekonać swoich widzów, Ŝe wyobraźnia jest nie
z tego świata, a z jakiego, doświadczą podczas spektaklu... Prapremiera: 2014, Opolski
Teatr Lalki i Aktora im. A. Smolki, reŜ. Paweł Aigner.
Arabela
na motywach scenariusza serialu Václava Vorlíčka i Miloša Macourka
obsada: sztuka wieloobsadowa
gatunek: komedia dla dzieci i dorosłych
„Pierwsza na świecie adaptacja kultowego czechosłowackiego serialu oglądanego z równym
zainteresowaniem przez dzieci jak i dorosłych. Pewnego dnia Pan Majer, aktor,
opowiadający w telewizji bajki dla dzieci, spotyka na swej drodze czarodzieja drugiej
kategorii – Rumburaka. Wraz z nim przenosi się do Świata Baśni, gdzie za sprawą
nieszczęśliwego zbiegu okoliczności zabija Gadającego Wilka... Karę za to ponosi
Rumburak, który pałając chęcią zemsty, w szokujący sposób zmienia treść bajek, co więcej,
podszywa się pod opowiadającego je Pana Majera. Zaniepokojony władca Baśni – Król
Hiacynt wysyła swoje dwie córki Arabelę i Ksenię w towarzystwie maga Vigo do krainy ludzi.
Mają oni nakłonić Majera do przywrócenia ładu w bajkach. Arabela i syn Majera, Petr,
zakochują się w sobie. Rumburak, który sam miał chętkę na Arabelę i pół królestwa baśni,
podstępnie, z pomocą czarodziejskiego pierścienia, porywa księŜniczkę i więzi ją w swoim
zamku. Jednak Arabeli udaje się uciec do ukochanego Petra. Ich szczęście nie trwa długo.
Petr przypadkowo okrywa się czarodziejskim płaszczem i znika. W tym czasie w Świecie
Baśni dzieją się rzeczy straszne i niepojęte... a to dopiero początek wydarzeń, które na
zawsze miały odmienić ten czarodziejski świat. Wszystko jednak, jak to w bajkach, kończy
się dobrze”. (źródło om. www.teatrwybrzeze.pl). Prapremiera: 2012, Teatr WybrzeŜe w
Gdańsku, reŜ. Paweł Aigner.
Teksty wysyłamy bezpłatnie pocztą elektroniczną.
Agencja Dramatu i Teatru
ul. Grójecka 186/124
02-390 Warszawa
tel.: 00 48 22 822 11 99
fax: 00 48 22 783 49 65
www.adit.art.pl
e-mail: [email protected]
5