Kleszcze Kleszcze to stawonogi, roznoszące wyjątkowo dużo

Kleszcze
Kleszcze to stawonogi, roznoszące wyjątkowo dużo zarazków i są prawie niewidoczne.
Nimfy kleszcza mają ok. 0,5 milimetra długości (są wielkości ziarna maku). Po znalezieniu
żywiciela i opiciu się jego krwią zwiększają rozmiary nawet 200-krotnie. Ponieważ
początkowo ma on tylko milimetr i w ślinie kleszczy znajduje się substancja znieczulająca,
więc bywa niezauważony i żeruje na nas nawet 10-11 dni. Larwa kleszcza potrzebuje
pokarmu (naszej krwi lub zwierzęcej), żeby przeobrazić się w nimfę, nimfa, by zmienić się w
postać dorosłą, dojrzały kleszcz, żeby złożyć jaja. Większość kleszczy przeobraża się w
postać dorosłą jesienią. Samce zwykle giną zimą, a agresywnym samicom udaje się doczekać
wiosny. Aktywność kleszczy rozpoczyna się gdy temperatura przekroczy 8 stopni Celsjusza,
zazwyczaj wraz z nadejściem wiosny i trwa do jesieni. W naszych szerokościach
geograficznych możemy być narażeni na ugryzienie nawet w grudniu. Łagodna zima i
wilgotne lato sprzyja wysokiej rozrodczości i małej umieralności kleszczy, co powoduje
zwiększenie tempa ich rozprzestrzeniania się. Kleszcze występują najczęściej na łonie natury,
można je spotkać w lesie na łące, w okolicach jezior czy w parkach miejskich. Żyją w strefie
przygruntowej ,w miejscach lekko wilgotnych i obfitujących w roślinność. Znajdują się na
spodniej stronie liści lud gałęzi, w pobliżu trawników i ścieżek, po których chodzimy.
Kleszcze w czasie ukłucia przekazują do krwi ludzi i zwierząt bakterie i wirusy, które mogą
wywołać groźne choroby zakaźne.
BORElIOZA
To najczęściej występująca choroba w Polsce Wywołują ją bakterie - krętki należące do
trzech gatunków: Borrelia burgdorferi atakuje głównie stawy, Borrelia afzelii - skórę.
Najgroźniejsza jest Borrelia garinii powodująca chorobę centralnego systemu nerwowego.
Wciąż nie ma szczepionki przeciw tej chorobie, a i rozpoznanie jest trudne: z powodu
niespecyficznych objawów, a także braku testu diagnostycznego o 100% skuteczności.
Po przedostaniu się krętków Borrrelia burgdorferii do organizmu człowieka poprzez ślinę
kleszcza pierwsze objawy chorobowe mogą pojawić się po około 10-14 dniach. W
pierwszym stadium objawem boreliozy są zmiany skórne w postaci rumienia wędrującego,
początkowo jest to czerwona plamka ,która stopniowo się powiększa. Rumień przekracza
najczęściej 5 cm. Zmianą skórnym towarzyszą często objawy zmęczenia ,bóle mięśni, bóle
głowy czy sztywność karku.
Drugie stadium związane jest najczęściej z zakażeniem układu nerwowego ,układu kostno –
stawowego lub układu krążenia. W przypadku przewlekłej boreliozy dochodzi do
niedowładu, porażenia nerwu twarzowego, zapalenia nerwów obwodowych, zapalenia
stawów i przewlekłego zanikowego zapalenie skóry. Na boreliozę nie ma szczepionki
KLESZCZOWE ZAPALENIE MÓZGU
Kleszczowe zapalenie mózgu to ciężka ostra choroba zakaźna centralnego systemu
nerwowego. Wywołują ją wirusy z rodziny Flaviviridae. bytujące w ślinie kleszczy. Nie
przenoszą się one z człowieka na człowieka, więc nie możemy się zakazić od chorej osoby.
Choroba zazwyczaj przebiega w dwóch fazach. Pierwsza faza pojawia się po 7-14 dniach od
kontaktu z kleszczem i trwa około tygodnia Początkowo jej objawy przypominają grypę:
pojawia się gorączka, osłabienie, poczucie ogólnego rozbicia.. Po kilku dniach poprawy
występuje druga faza choroby, nagłe skoki gorączki, bóle głowy, wymioty, utrata
przytomności oraz zespół zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych lub zapalenie mózgu.
Objawy zwykle występują po 2-3 tygodniach. Najlepszym sposobem ochrony przed
kleszczowym zapaleniem mózgu jest szczepionka. Zaszczepić może się każda osoba dorosła
oraz dzieci. Przede wszystkim powinny to zrobić osoby pracujące w lesie, stacjonujący tam
żołnierze, rolnicy i młodzież przebywająca na obozach.
Jak się chronić?
Najlepiej jeszcze przed wyjściem na spacer zadbać o osłonę antykleszczową. Nakrycie głowy
(żeby roztocze we włosy się nie dostało), koszula z długim rękawem, pełne buty, długie
spodnie, stosować środki odstraszające kleszcze i insekty, unikać wysokich traw, zarośli. Po
powrocie do domu należy starannie obejrzeć całe ciało, szczególnie okolice dobrze ukrwione
(głowę, szyję, pachy, pachwiny, zgięcia podkolanowe). Jeśli znajdziesz kleszcza, trzeba go
zaraz usunąć. Najlepiej zrobić to w rękawiczkach, pęsetą kosmetyczną o wąskich końcach
tak, by usunąć pasożyta w całości. Należy jednak uważać, aby nie chwytać i nie ściskać
pęsetą miękkiej części ciała kleszcza (w przypadku kleszczy dłużej żerujących jest ona
wyraźnie nabrzmiała od pobranej krwi). Kleszcza chwytamy więc za twardą nasadę narządów
gębowych, która tkwi bezpośrednio przy skórze. W aptece możesz kupić specjalne
kleszczołapki, które są łatwe w obsłudze i działają na zasadzie pompki ssącej. Pamiętaj, by
miejsce po ugryzieniu zdezynfekować, choćby spirytusem salicylowym, i umyć ręce. W razie
wątpliwości należy zgłosić się do lekarza.
MALARIA
Malaria (zimnica) jest obecnie jedną z trzech
najważniejszych, oprócz AIDS i gruźlicy, chorób zakaźnych
w świecie. Ocenia się, iż aktualnie 40-45% ludności kuli
ziemskiej żyje na terenach zagrożonych malarią. Występuje
w ponad 100 krajach, na obszarach tropikalnych takich jak:
Afryka Subsaharyjska, Ameryka Środkowa i Południowa,
Azja i wyspy Pacyfiku. Co roku na malarię zapada (wedle różnych szacunków) 300-500 mln.
osób, z czego 2 mln umierają. W krajach w których nie występuje odnotowuje się rocznie ok.
10 000 zachorowań u osób które wróciły z podróży. Na ciężki przebieg malarii i groźne
powikłania najbardziej narażone są dzieci do 5 roku życia i kobiety ciężarne mieszkające na
terenach endemicznych dla malarii oraz osoby nieodporne (nie posiadające swoistych
przeciwciał), podróżujące m.in. z Europy do krajów endemicznego lub epidemicznego
występowania malarii. Chorobę wywołują pierwotniaki - zarodźce malarii. Istnieją cztery
chorobotwórcze gatunki (species) Plasmodium: P. falciparum. P. vivax, P. ovale i P. malariae.
Zdarzają się inwazje kilkoma gatunkami pasożyta. Najgroźniejsze są, zawlekane z tropiku
inwazje Plasmodium falciparum, który rozmnaża się szybko i w ciągu kilku dni może
doprowadzić do ciężkich powikłań wielonarządowych i do zgonu. Początkowe objawy
malarii przypominają przeziębienie, dlatego też kiedy pojawi się gorączka, osłabienie, bóle
głowy czy bole mięśni należy zgłosić się do lekarza. Człowiek zaraża się podczas ukąszenia
przez samicę widliszka. W najbardziej pechowym wariancie do zachorowania wystarczy
jedno ukąszenie. Po wniknięciu do organizmu pasożyty mnożą się w komórkach wątroby, a
potem atakują krwinki czerwone i inne narządy. W efekcie malaria może mieć ciężki i
gwałtowny przebieg a nawet prowadzić do śmierci. Od chwili ukąszenia przez zarażonego
komara musi zwykle minąć minimum tydzień do momentu rozwinięcia się zimnicy.
Największe ryzyko zarażenia występuje pod koniec pory deszczowej. Tereny położone na
wysokości ponad 2000 m.n.p.m. są zwykle wolne od malarii, gdyż na tych wysokościach nie
ma komarów. W szczególnych warunkach klimatycznych bezpieczna granica wzrasta do 3000
m.n.p.m. Ryzyko zachorowania różni się w zależności od rejonu świata. Największe jest w
niektórych częściach Afryki i krajów Oceanii - gdzie ryzyko zachorowania w ciągu miesiąca
pobytu bez stosowania chemioprofilaktyki wynosi od 1:13 do 1:80. O profilaktyce malarii
powinien pamiętać każdy, kto wybiera się w egzotyczną podróż, tymczasem wielu Polaków
uważa, że problem malarii ich nie dotyczy. Dlatego tak istotne jest uświadamianie polskim
turystom, jak ważne jest stosowanie profilaktyki malarycznej podczas podróży w rejony
tropikalne. Każdego roku pomocy lekarzy specjalistów potrzebuje coraz więcej osób
wracających z egzotycznych podróży.
Jak się chronić?
unikać ukąszeń komarów poprzez stosowanie środków odstraszających.
przebywanie w pomieszczeniach zamkniętych po zachodzie słońca, ponieważ
komary wykazują największą aktywność w nocy,
stosowanie odpowiednich leków przeciwmalarycznych
przed wyjazdem na egzotyczną wycieczkę zgłoś się po poradę medyczną w celu
wykonania szczepienia oraz doradztwa w zakresie bezpiecznego podróżowania