1 Działania Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia w województwie

Działania Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia w województwie lubelskim.
Głównym
celem w działalności pionu oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia jest edukacja
zdrowotna w zakresie zdrowego stylu Ŝycia, zapobieganie chorobom niezakaźnym wynikającym z
niewłaściwych zachowań zdrowotnych oraz chorobom zakaźnym.
Jest on osiągany poprzez:
•
Kształtowanie prozdrowotnego stylu Ŝycia społeczeństwa
•
Tworzenie środowiska Ŝycia, pracy i nauki sprzyjającego zdrowiu
•
Aktywizowanie jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych do działań
na rzecz zdrowia
Działania podejmowane są w oparciu o:
•
Ustawę o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z dnia 14 marca 1985
•
Narodowy Program Zdrowia na lata 2007 - 2015
•
Zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia, Komisji Europejskiej, Ministerstwa Zdrowia
•
Aktualną sytuację epidemiologiczną oraz potrzeby zdrowotne społeczności lokalnych
Problemem zdrowotnym w skali kraju, województwa i powiatów to, obok chorób zakaźnych
takŜe choroby niezakaźne takie jak: nadwaga, otyłość, choroby układu krąŜenia, choroby
nowotworowe, astma, próchnica.
Państwowa Inspekcja Sanitarna podejmuje działania zapobiegawcze w formie programów
edukacyjnych adresowanych do dzieci i młodzieŜy, oraz akcji interwencyjnych adresowanych do
ogółu społeczeństwa.
1
ZAPOBIEGANIE
OTYŁOŚCI
i
NADWADZE
PROMOWANIE
ZDROWEGO
śYWIENIA i AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ.
PowyŜsze zagadnienia realizowane są w ramach programu edukacyjnego „Trzymaj Formę”,
którego celem jest zwiększenie świadomości dotyczącej wpływu Ŝywienia i aktywności fizycznej
na zdrowie poprzez:
•
Pogłębienie wiedzy o roli znaczenia zbilansowane diety i aktywności fizycznej dla organizmu
•
Kształtowanie zmiany postaw i zachowań związanych
z prawidłowym Ŝywieniem i
aktywnością fizyczną.
•
Dostarczenie wiedzy i umiejętności korzystania z informacji zamieszczonych na opakowaniach
produktów spoŜywczych
Adresatami programu są uczniowie gimnazjów oraz V i VI klas szkoły podstawowej ich rodzice,
społeczność szkolna oraz środowisko lokalne.
PROFILAKTYKA ANTYTYTONIOWA – zmniejszenie rozpowszechnienia palenia tytoniu
realizowana poprzez rządowy Program Ograniczenia Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu
w Polsce w roku na lata 2007- 2011
•
Zmiana klimatu społecznego i zachowań w stosunku do palenia tytoniu poprzez
wielopłaszczyznowe populacyjne działania edukacyjno-interwencyjne
•
Zapobieganie w ramach systemu edukacyjno – wychowawczego paleniu tytoniu przez dzieci i
młodzieŜ (takŜe poprzez ograniczenie palenia tytoniu wśród nauczycieli);
•
Wyeliminowanie ekspozycji na dym tytoniowy w miejscach publicznych i w miejscach pracy
poprzez wprowadzenie stosownych regulacji prawnych oraz ich konsekwentne egzekwowanie.
Podejmowane są następujące działania:
Program Przedszkolnej Edukacji Antytytoniowej pt.„Czyste powietrze wokół nas”
skierowany do dzieci przedszkolnych i ich rodziców. Celem programu jest wykształcenie u dzieci
umiejętności świadomego reagowania w sytuacjach, w których inne osoby palą przy nich papierosy
oraz wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony własnych dzieci przed ekspozycją na dym
tytoniowy.
W województwie lubelskim adresatami I edycji programu jest 10 376 dzieci, z 243 przedszkoli,
ich rodzice i opiekunowie. Biorą oni udział w cyklu zajęć oraz spotkań o charakterze
2
warsztatowym. Program będzie realizowany przez cztery kolejne lata przy pomocy materiałów
edukacyjnych.
Ogólnopolska Kampania Społeczna -„Światowy Dzień Bez Tytoniu’ – kaŜdego roku
przebiega pod innym hasłem zaleŜnie od grupy adresatów. W 2009 działania antynikotynowe
adresowane są do studentów.
Rozmowy edukacyjne z właścicielami pubów, dyskotek, kawiarni, lokali są początkiem
systematycznej pracy ,celem której jest rozszerzenie liczby miejsc uŜytku publicznego wolnych od
dymu tytoniowego.
Włączanie się w imprezy masowe: pikniki, festyny celem popularyzacji informacji o
zdrowotnych społecznych i finansowych następstwach palenia tytoniu.
Organizowanie narad, szkoleń i konferencji celem aktywizacji środowiska lokalnego.
Światowy Dzień Rzucania Palenia, trzeci czwartek listopada – działania skierowane są do
ogółu społeczeństwa zwłaszcza osób palących ( w miejscach publicznych organizowane są punkty
informacyjne, w których udzielane są porady, mierzy się ciśnienie krwi oraz inne parametry
zdrowotne).
Comiesięczny monitoring przestrzegania zakazu palenia w szkołach, placówkach słuŜby
zdrowia, zakładach pracy i zakładach gastronomicznych.
PROPAGOWANIE ZASAD EUROPEJSKIEGO KODEKSU WLKI Z RAKIEM
celem podniesienia świadomości o czynnikach ryzyka chorób nowotworowych i potrzebie badań
przesiewowych i moŜliwości szczepień ochronnych.
•
Profilaktyka raka sutka- nauka samobadania piersi
•
Profilaktyka raka szyjki macicy
•
Profilaktyka chorób odtytoniowych
Edukacja ukierunkowana jest na młode dziewczęta w szkołach ponadgimnazjalnych, kobiety, ogół
społeczeństwa.
PROFILAKTYKA HIV/AIDS
Medialna kampania HIV/AIDS adresowana do osób aktywnych seksualnie w bieŜącym roku
skierowana jest do osób podróŜujących i pracujących za granicą pod hasłem „Wróć bez HIV”. W
ramach kampanii nawiązano współpracę z biurami podróŜy, firmami transportowymi, ośrodkami
wypoczynkowymi, zajazdami, hotelami, stacjami benzynowymi celem ekspozycji w tych miejscach
plakatów i wywieszek. Dostarczenie materiałów wizualnych poprzedzono sporządzeniem wykazu
placówek z którymi nawiązano współpracę.
3
Równocześnie placówki nauczania włączają się w obchody Światowego Dnia AIDS podejmując
wspólnie z młodzieŜą przedstawienia, spotkania, konkursy i inne formy edukacyjne.
W związku z profilaktyką HIV uwzględniane są problemy związane z uŜywaniem substancji
psychoaktywnych (alkohol, narkotyki) w kontekście ryzykownych zachowań.
Upowszechniana jest informacja o funkcjonowaniu Punktu Diagnostyczno konsultacyjnego
przy SPZOZ ul. Biernackiego prowadzonego przez Stowarzyszenie AGAPE.
PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU ODDECHOWEGO
Program edukacyjny „Wolność Oddechu. Zapobiegaj Astmie” adresowany do uczniów
klas I, II, III szkół podstawowych oraz ich rodziców i opiekunów. Celem programu jest poszerzenie
wiedzy na temat astmy oskrzelowej oraz wczesne wyłonienie dzieci zagroŜonych astmą.
PROFILAKTYKA PRÓCHNICY – zmniejszenie występowania próchnicy zębów u dzieci
Cel powyŜszy realizowany jest poprzez:
•
podniesienie poziomu wiedzy wśród dzieci na temat higieny jamy ustnej
•
zachęcanie rodziców do współdziałania z dziećmi na rzecz higieny jamy ustnej
•
wyrabianie nawyków higienicznych
Zagadnienie realizowane jest we współpracy z
Katedrą i Zakładem Stomatologii Wieku
Rozwojowego przy Akademii Medycznej w Lublinie.
ALERT EKOLOGICZNO-ZDROWOTNY -
to cykl zadań podejmowanych przez
społeczności szkolne: szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne, specjalne ośrodki
szkolno wychowawcze, mających na celu podwyŜszanie świadomości zagroŜeń i szans związanych
z ekologią – w celu wpojenia nawyku troski o środowisko i ukazywanie współzaleŜności człowieka
i przyrody.
W ramach alertu podejmowane są róŜnorodne inicjatywy: dbałość o czystość i estetykę
szkoły i jej sąsiedztwa, lokalizacja dzikich wysypisk, dbałość o pomniki przyrody, wycieczki do
parków krajobrazowych, celem poznania na Ŝywo gatunków roślin i zwierząt.
AKCJA „BEZPIECZNY I ZDROWY WYPOCZYNEK LETNI I ZIMOWY” - celem jest
propagowanie racjonalnego, zdrowego wypoczynku.
4
Akcja adresowana jest do kierownictwa zorganizowanego wypoczynku dzieci i młodzieŜy oraz
osób dorosłych wypoczywających w ośrodkach Pojezierza Łęczyńsko Włodawskiego i Roztocza.
Podejmowane są następujące zagadnienia: higieny osobistej, profilaktyki zatruć pokarmowych,
profilaktyki chorób zakaźnych, profilaktyki uzaleŜnień, promocji aktywności fizycznej i
racjonalnego odŜywiania. Priorytetowym zagadnieniem obecnie jest profilaktyka meningokokowa
dlatego podczas kontaktu z kierownikami i wychowawcami zorganizowanego wypoczynku zwraca
się szczególną uwagę na zagadnienia: higieny osobistej otoczenia oraz odpowiedzialność
organizatorów wypoczynku za zdrowie podopiecznych.
PROFILAKTYKA CHORÓB ZAKAŹNYCH – profilaktyka pierwszorzędowa realizowana
poprzez edukacje i propagowanie szczepień ochronnych.
Profilaktyka Wirusowego zapalenia wątroby typu A i B
Profilaktyka grypy
Profilaktyka gruźlicy – edukacja środowiska szkolnego
Profilaktyka Kleszczowego Zapalenia Mózgu – propagowanie szczepień ochronnych oraz zasad
postępowania w przypadku ukąszenia przez kleszcze.
Profilaktyka meningokokowa – realizowana jest działalność edukacyjna, szkoleniowa, pogadanki
i prelekcje emisje filmu, ekspozycję materiałów, komunikaty w prasie lokalnej i propagowanie
szczepień ochronnych do:
•
środowiska szkolnego: uczniowie, rodzice, nauczyciele, personel
•
ogół społeczeństwa
PROFILAKTYKA ZATRUĆ POKARMOWYCH - salmonella, czerwonka,– celem jest
ograniczenie występowania zatruć pokarmowych, poprzez komunikaty, wystawy, instruktaŜe,
pogadanki i prelekcje do organizatorów uroczystości komunijnych i przyjęć weselnych, we
współpracy z parafiami rzymsko katolickimi i innymi partnerami.
5
Profilaktyka zatruć grzybami - celem jest zapewnienie bezpiecznej dystrybucji i zbierania
grzybów jadalnych. W sezonie letnim i jesiennym organizowane są wystawy grzybów, ekspozycje
wizualne i publikowane komunikaty.
PowyŜsze działania zmierzają do pobudzania aktywności prozdrowotnej na rzecz indywidualnej
odpowiedzialności za zdrowie, a takŜe do aktywizacji struktur samorządowych i instytucji na rzecz
zdrowia publicznego.
Ponadto Państwowa Inspekcja Sanitarna sprawuje nadzór nad:
•
warunkami
higieniczno-sanitarnymi
gabinetów
profilaktyki
zdrowotnej
i
pomocy
przedlekarskiej;
•
warunkami higieniczno-sanitarnymi gabinetów stomatologicznych;
•
realizacją wykonawstwa szczepień ochronnych;
•
warunkami produkcji i jakością Ŝywienia w zakładach Ŝywienia zbiorowego typu
zamkniętego – przestrzeganie odpowiednich - higienicznych warunków produkcji,
przechowywania i wydawania potraw; nadzór nad prawidłowym pobieraniem próbek
Ŝywności, procesami mycia i dezynfekcji naczyń stołowych; ocena stanu sanitarno –
technicznego pomieszczeń i wyposaŜenia.
•
dokonuje oceny prowadzenia kontroli wewnętrznej w zakładach poprzez ocenę wdroŜonych
systemów zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego Ŝywności -Dobrej Praktyki Higienicznej,
Produkcyjnej, systemu HACCP;
•
dokonuje oceny sposobu Ŝywienia dzieci i młodzieŜy w zakładach Ŝywienia zbiorowego
zamkniętego w trosce o zapobieganie chorób powstających na tle wadliwego Ŝywienia;
6