115 Smolis.qxp
Transkrypt
115 Smolis.qxp
Fizjoterapia Polska ARTYKU£ ORYGINALNY / ORIGINAL ARTICLE Edyta Smolis-B¹k1,2(A,B,D,E,F), Barbara Kazimierska1(A,B), Rafa³ D¹browski1(D,F), Ilona Kowalik1(C,D), Hanna Szwed1(D) Author’s Contribution A – Study Design B – Data Collection C – Statistical Analysis D – Data Interpretation E – Manuscript Preparation F – Literature Search G – Funds Collection Korelacja wyników trójstopniowej próby marszowej i próby wysi³kowej na bie¿ni w ocenie wydolnoœci fizycznej pacjentów po wszczepieniu pomostów aortalnowieñcowych (CABG) 1 II Klinika Choroby Wieñcowej Instytutu Kardiologii, Warszawa Zak³ad Rehabilitacji Oddzia³u Fizjoterapii II Wydzia³u Lekarskiego, Akademia Medyczna, Warszawa 1 2nd Department of Coronary Disease, Institute of Cardiology, Warsaw; Head: Prof. Hanna Szwed 2 Division of Rehabilitation, Department of Physiotherapy, 2nd Medical Faculty, Medical University in Warsaw tio np roh ibit 2 This copy is for personal use only - distribution prohibited. ibu -d istr nly S³owa kluczowe: pomosty aortalno-wieñcowe, rehabilitacja kardiologiczna, próba marszowa, próba wysi³kowa, VO2 Key words: cardiac rehabilitation, walking test, exercise test, VO2, CABG eo STRESZCZENIE pe rs on al us Wstêp Skrócenie pobytu w szpitalu pacjentów po zabiegach kardiochirurgicznych rodzi potrzebê opracowania wiarygodnych metod oceny ich wydolnoœci. Cel badañ: 1. Ocena wydolnoœci pacjentów rehabilitowanych po wszczepieniu pomostów aortalno-wieñcowych (CABG). 2. Korelacja wyników testu wysi³kowego na bie¿ni i trójstopniowej próby marszowej. Materia³ i metody. Do badañ w³¹czono 71 mê¿czyzn w wieku 35-75 lat zakwalifikowanych do CABG, z frakcj¹ wyrzutow¹ powy¿ej 40%, u których nie wystêpowa³y groŸne zaburzenia rytmu i przewodzenia. Badani podlegali kompleksowemu programowi rehabilitacji. Przed (badanie 1) i 3 miesi¹ce po operacji (badanie 2) przeprowadzono: 1. Zmodyfikowan¹ trójstopniow¹ próbê marszow¹ wg Bassey i oraz próbê wysi³kow¹ na bie¿ni ruchomej wg protoko³u Bruce'a. Ocenianio: koszt energetyczny E [kJ/ml], osi¹gane obci¹¿enie w MET, poch³anianie tlenuVO2 [ml/min/kg], têtno tlenowe HRO2 [ml/skurcz serca]. Wyniki. Po 3 miesi¹cach po CABG wyst¹pi³a znamienna statystycznie poprawa we wszystkich badanych parametrach (E, METs, VO2, HRO2). Wyniki próby wysi³kowej by³y znamiennie statystycznie lepsze ni¿ próby marszowej (p<0,001). Zaobserwowano korelacjê wartoœci têtna tlenowego (r=0,63) i kosztu energetycznego (r=0,51) po 3 miesi¹cach pomiêdzy wynikami próby wysi³kowej a marszowej w tempie dowolnym. Wnioski. Trójstopniowa próba marszowa mo¿e byæ wykorzystana w ocenie wydolnoœci fizycznej i jako uzupe³nienie oceny klinicznej pacjentów rehabilitowanych po CABG. SUMMARY is c op y is for Background. Reducing the duration of hospital stay of coronary surgery patients makes it necessary to develop reliable methods for the evaluation of their physical capacity. The aims of this study were as follows: 1. to assess the physical capacity of CABG patients. 2. to correlate the results of the treadmill test and the three-stage walking test. Material and methods. The study group consisted of 71 men aged 35-75 yrs qualified to undergo CABG with EF>40% and with no arrhythmias or cardiac conduction defects. All patients received comprehensive rehabilitation care. The following tests were performed before (examination 1) and 3 months after CABG (examination 2): modified 3-stage walking test according to Bassey and treadmill exercise test according to the Bruce protocol. Parameters evaluated comprised energy expenditure (E, kJ/ml), maximum workload (METs), oxygen consumption (VO2, ml/min/kg), and oxygen pulse (HRO2, ml/systole). Results. Significant improvements across all parameters examined were observed three months after CABG. Treadmill exercise test results were significantly better than the results of the walking test (p<0.001). There were correlations for oxygen pulse (r=0.63) and energy expenditure (r=0.51) between the treadmill test and self-paced walking test results at 3 months after CABG. Conclusions. The three-stage walking test may be useful in the evaluation of physical capacity. It may supplement clinical evaluation in post-CABG patients. Liczba s³ów/Word count: 4423 Tabele/Tables: 0 Adres do korespondencji / Address for correspondence Edyta Smolis-B¹k, dr n.o k.f. 01-961 Warszawa, ul. Wrzeciono 8a/83, Tel. 0 501 864 814, Fax 22 8449510, e-mail [email protected] Th This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Usefulness of three-stage walking test for evaluation of physical capacity on the basis of correlation with exercise treadmill test results in patients after CABG surgery Ryciny/Figures: 6 Piœmiennictwo/References: 13 Otrzymano / Received Zaakceptowano / Accepted 05.05.2007 r. 14.09.2007 r. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. ed . Zaanga¿owanie Autorów A – Przygotowanie projektu badawczego B – Zbieranie danych C – Analiza statystyczna D – Interpretacja danych E – Przygotowanie manuskryptu F – Opracowanie piœmiennictwa G – Pozyskanie funduszy - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - © MEDSPORTPRESS, 2008; 1(4); Vol. 8, 43-50 43 BACKGROUND There are currently 8 million people diagnosed with coronary heart disease in the world. Treatment methods in CHD include revascularization surgery. Revascularization procedures have become safer due to medical and technological progress in recent years. Reducing the duration of hospital stay for coronary surgery patients makes it necessary to adjust their rehabilitation care accordingly and to develop sensitive and reliable methods for evaluating their physical capacity and stress tolerance. The aim of this study was to assess the physical capacity of CABG patients rehabilitated in hospital and to correlate the results of the exercise treadmill test and the threestage walking test before and 3 months after the surgery. tio np roh ibit ed . WSTÊP Obecnie z rozpoznan¹ chorob¹ wieñcow¹ ¿yje na œwiecie 8 milionów ludzi. Jedn¹ z metod jej leczenia s¹ operacje rewaskularyzacyjne. Sta³y siê one bezpieczne dziêki osi¹gniêciom medycyny i techniki w ostatnich latach. Skrócenie pobytu w szpitalu pacjentów po zabiegach kardiochirurgicznych rodzi potrzebê dostosowania programu rehabilitacji oraz opracowania czu³ych, wiarygodnych metod oceny ich wydolnoœci i tolerancji wysi³ku. Celem pracy by³a ocena wydolnoœci fizycznej pacjentów rehabilitowanych w szpitalu, po wszczepieniu pomostów aortalno-wieñcowych oraz korelacja wyników testu wysi³kowego na bie¿ni i trójstopniowej próby marszowej wykonywanych przed i 3 miesi¹ce po zabiegu. MATERIAL AND METHODS The study group consisted of 71 men aged 35-75 yrs qualified to undergo CABG with EF>40% and with no arrhythmias or cardiac conduction defects. After the procedure, patients whose operative course was complicated (e.g. perioperative myocardial infarction or persistent arrhythmias, circulatory supports with an intraaortal balloon, prolonged intubation > 36 hours, infected postoperative wound) were excluded from the rehabilitation programme. All patients were treated with beta-adrenolytic drugs and received comprehensive rehabilitation care based on exercises commonly used in cardiology. The rehabilitation care comprised three periods: preoperative, early postoperative and outpatient (in the home). Preoperative rehabilitation involved instruction in breathing techniques (diaphragmatic, upper and lower costal route), breathing exercises (used in the post-operative period in order to maintain normal lung ventilation), effective coughing, and appropriate ways to assume a sitting position and change the body position. After the surgery, the following exercises were done (in lying, sitting and standing position): breathing exercises – breathing through all routes (upper/lower costal breathing, diaphragmatic breathing), effective coughing, tapping massage, dynamic exercises for small and, later, gradually larger muscle groups, isometric exercises, relaxation exercises, breathing exercises with support from the upper extremities with a gymnastic stick aimed at increasing shoulder mobility. Other exercises included walking and climbing stairs. Before discharge (day 10-14), all patients received instructions concerning the exercise programme to be carried out at home and rehabilitation diaries for noting down the frequency of the exercises, blood pressure and pulse rate. The study programme included 1. The three-stage walking test (before the surgery, on post-operative day 5 and 7, and 3 months after the surgery) This test was based on the test described by Bassey et al. Modifications to the original test format included shortening the distance from 200-250 meters to 90 meters and reducing standard walking speed from 4.8 km/h to 4 km/h. Before the test, blood pressure measurements were taken Th is c op y is for pe rs on al us eo nly -d istr ibu MATERIA³ I METODY Do badañ w³¹czono 71 mê¿czyzn w wieku 35-75 lat zakwalifikowanych do CABG, z frakcj¹ wyrzutow¹ powy¿ej 40%, u których nie wystêpowa³y groŸne zaburzenia rytmu i przewodzenia. Po zabiegu z programu wykluczano pacjentów, u których przebieg operacji by³ powik³any: wyst¹pi³ oko³ooperacyjny zawa³ serca, uporczywe zaburzenia rytmu, kr¹¿enie by³o wspomagane balonem wewn¹trzaortalnym, okres intubacji by³ przed³u¿ony (pow. 36 godz.), pojawi³a siê infekcja rany pooperacyjnej. Wszyscy badani przyjmowali leki beta-adrenolitycze oraz podlegali kompleksowemu programowi rehabilitacji, który by³ oparty na æwiczeniach powszechnie stosowanych w kardiologii. Obejmowa³ on trzy okresy: przedoperacyjny, wczesny pooperacyjny oraz ambulatoryjny w warunkach domowych. Przed operacj¹ program obejmowa³ naukê: prawid³owej techniki oddychania (oddychanie torem przeponowym, górno i dolno¿ebrowym), æwiczeñ oddechowych stosowanych po zabiegu maj¹cych na celu utrzymanie prawid³owej wentylacji p³uc, efektywnego kaszlu, prawid³owego siadania i zmian pozycji. Po operacji stosowano æwiczenia (w pozycjach le¿¹cej, siedz¹cej, stoj¹cej): oddechowe wszystkimi torami (górno i dolno¿ebrowym, przeponowym), efektywnego kaszlu, oklepywanie, dynamiczne ma³ych, póŸniej wiêkszych grup miêœniowych, izometryczne, relaksacyjne, oddechowe wspomagane koñczynami górnymi, z lask¹ gimnastyczn¹ maj¹ce na celu zwiêkszenie ruchomoœci w stawach barkowych oraz spacery i chodzenie po schodach. Przed wypisem ze szpitala (10-14 doba) wszyscy pacjenci otrzymywali wskazówki z programem æwiczeñ przeznaczonych do realizacji w domu oraz dzienniczki rehabilitacji w celu odnotowywania czêstotliwoœci æwiczeñ, pomiarów ciœnienia i têtna. Program badawczy obejmowa³: 1. Trójstopniow¹ próbê marszow¹ (przed operacj¹, w 5, 7 dobie i 3 miesi¹ce po zabiegu). Próbê tê opracowano na podstawie testu opisanego przez Bassey i wsp. Modyfikacj¹ w przedstawionych badaniach jest skrócenie dystansu marszu z 200-250 metrów do 90 metrów i zmiana standardowej prêdkoœci chodu z 4,8 km/godz. na 4 km/godz. Przed rozpoczêciem próby chorym mierzono ciœnienie têtnicze, oraz zak³adano Sport-te- - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Smolis-B¹k E. i wsp., Wydolnoœæ fizyczna pacjentów po wszczepieniu pomostów aortalno-wieñcowych 44 and each patient was equipped with a sport-tester (Polar Accurex plus) for monitoring the heart rate during exertion. The patients covered a distance of 90 meters three times at different speeds: self-paced, lower than the self-paced speed and higher than the self-paced speed. Having covered each stretch, the patients rested until their heart rate (HR) returned to baseline values and had their blood pressure measured. 2. The exercise treadmill test (before surgery, 3 months after surgery). The test was performed on a treadmill according to the classic Bruce protocol. It was a maximum symptom-limited test. The following parameters were evaluated: – energy expenditure E [kJ/ml], which was calculated according to the formula of Pandolf: E=1,5xC+2,0(C+L)x(L/C)2+(C+L)x(1,5xV2+0,35VxG)xη C-body weight in kg, L-external weight carried on the back, V-walking speed in m/s, G-treadmill tilt angle,η-field coefficient – oxygen consumption VO2 [ml/min/kg]=MET x 3.5, – workload in METs=(Vx1,667+3.5)/3.5 – oxygen pulse HRO2 [ml/systole]. Metody statystyczne Analizê statystyczn¹ przeprowadzono za pomoc¹ pakietu statystycznego SAS 8. e. Po stwierdzeniu istnienia zgodnoœci rozk³adów zmiennych ci¹g³ych z rozk³adem normalnym, do zbadania znamiennoœci statystycznej ró¿nic miêdzy œrednimi wartoœciami obserwowanymi przed i po zabiegu, dla ró¿nych prêdkoœci chodu, zastosowano sparowany test T-Studenta lub analizê wariacji z powtórzeniami (ANOVA). W celu zbadania si³y liniowych zwi¹zków wystêpuj¹cych miêdzy wybranymi parametrami próby wysi³kowej i próby marszowej wyliczano wspó³czynniki korelacji Pearsona. Badano testowanie dwustronne, a hipotezy zerowe weryfikowano na poziomie istotnoœci statystycznej p<0,05. Statistical methods Statistical analysis was performed using SAS statistical software version 8.e. After verifying the normality of the distributions of continuous variables, a paired T-Student test or analysis of variance (ANOVA) with replications were used to evaluate the statistical significance of the differences between mean values registered at different walking speeds before and after the surgery. Pearson's correlation Coefficient was calculated in order to evaluate the strength of linear correlations between selected parameters of the exercise treadmill test and the walking test. Two-sided testing was evaluated, and the null hypotheses were verified at p<0.05 WYNIKI pe rs on al us eo nly -d istr ibu tio np roh ibit ed . ster (Polar Accurex plus) monitoruj¹cy czêstoœæ skurczów serca w czasie wysi³ku. Badani przechodzili dystans 90 metrów trzykrotnie z ró¿n¹ prêdkoœci¹: z prêdkoœci¹ dowoln¹, mniejsz¹ od dowolnej i wiêksz¹ od dowolnej. Po przebyciu ka¿dego odcinka pacjenci odpoczywali do czasu powrotu czêstoœci skurczów serca (HR) do wartoœci wyjœciowej, jak równie¿ mieli wykonywany pomiar ciœnienia têtniczego. 2. Próbê wysi³kow¹ na bie¿ni (przed operacj¹, 3 miesi¹ce po zabiegu). Próba by³a wykonywana na bie¿ni ruchomej wed³ug klasycznego protoko³u Bruce'a. By³ to test maksymalny limitowany objawami. Ocenianio: – koszt energetyczny E [kJ/ml], który wyliczano z wzoru Pandolfa: E=1,5xC+2,0(C+L)x(L/C)2+(C+L)x(1,5xV2+0,35VxG)xη C-masa cia³a kg, L- ciê¿ar zewnêtrzny niesiony na plecach, V-prêdkoœæ chodu m/s, G-k¹t nachylenia bie¿ni,η-wspó³czynnik terenowy – poch³anianie tlenu VO2 [ml/min/kg]=MET x 3,5, – osi¹gane wartoœci obci¹¿enia MET=(Vx1.667+3,5)/3,5 – têtno tlenowe HRO2 [ml/skurcz serca]. Th is c op y is for Na podstawie analizy dzienniczków rehabilitacji (podczas badania kontrolnego po 3 miesi¹cach) uzyskano informacje dotycz¹ce czêstotliwoœci wykonywania æwiczeñ w domu przez badanych. Stwierdzono, ¿e 83% chorych æwiczy³o regularnie 3-5 razy w tygodniu. Zaobserwowano znamienne statystycznie lepsze wyniki w œrednich wartoœciach kosztu energetycznego (E) próby marszowej i wysi³kowej na bie¿ni 3 miesi¹ce po zabiegu w porównaniu do uzyskanych przed operacj¹ (p<0,001). Koszt energetyczny w 5 dobie po operacji zmniejszy³ siê (w porównaniu do wyników przed zabiegiem) podczas chodu w tempie wolnym, dowolnym, szybkim: 10,9±1,9 kJ/min, 12,9±2,5 kJ/min, 17,5±4,8 kJ/min, (p<0,001), w 7 dobie wzrós³ 11,9±2,1 kJ/min, 14,6±2,8 kJ/min, 19,7±4,5 kJ/min, (p<0,001) nie osi¹gaj¹c poziomu sprzed zabiegu (p<0,0001). Wyniki te by³y równie¿ istotnie gorsze ni¿ po 3 miesi¹cach. Zaobserwowano znamienne statystycznie, lepsze wyniki w œrednich wartoœciach osi¹ganego obci¹¿enia w próbie RESULTS The analysis of the rehabilitation diaries (on checkup after 3 months) provided information concerning the frequency of exercising at home. It was found that 83% of patients exercised regularly 3-5 times a week. There were significant improvements in mean energy expenditure (E) in the walking and the exercise treadmill test 3 months after surgery compared to the baseline values (p<0.001). Energy expenditure decreased on the 5th post-operative day compared to the baseline results for walking at low, selfpaced, and fast speed 10.9±1.9 kJ/min, 12.9±2.5 kJ/min, 17.5±4.8 kJ/min, respectively (p<0.001), to increase on the 7th post-operative day 11.9±2.1 kJ/min, 14.6±2.8 kJ/min, 19.7± 4.5 kJ/min, respectively (p<0.001), but did not reach the baseline value (p<0.0001). These results were also significantly worse than those obtained 3 months after surgery. Significantly better mean values of maximum workload in the walking and exercise treadmill test were observed 3 - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Smolis-B¹k E. et al., The physical capacity of CABG patients 45 months after surgery in comparison to baseline values (p<0.001). Compared to baseline, maximum workload (METs) decreased significantly (p<0.001) on the 5th post-operative day for all walking speeds 2.2±0.2 (low) 2.5±0.3 (selfpaced) 3.0±0.4 (fast), to increase significantly on the 7th day (p<0.001) 2.4±0.2, 2.7±0.3, 3.2±0.4, respectively, reaching neither the baseline value nor the value noted at 3 months after the surgery (p<0.001). Significant differences in the mean values of oxygen consumption (VO2) were observed in both tests in favour of the values obtained after 3 months (p<0.0001). tio np roh ibit ed . marszowej i wysi³kowej na bie¿ni 3 miesi¹ce po zabiegu, w porównaniu do uzyskanych przed operacj¹ (p<0,001). Osi¹gane obci¹¿enie w METs zmniejszy³o siê znamiennie statystycznie (p<0,001) w 5 dobie po zabiegu we wszystkich tempach chodu 2,2±0,2 (wolne) 2,5±0,3 (dowolne) 3,0±0,4 (szybkie), w porównaniu do wyników przed zabiegiem, w 7 dobie istotnie wzros³o (p<0,001) 2,4±0,2, 2,7± 0,3, 3,2±0,4, nie osi¹gaj¹c ani poziomu sprzed operacji ani 3 miesi¹ce po zabiegu (p<0,001). Zaobserwowano istotne statystyczne ró¿nice w œrednich wartoœciach poch³aniania tlenu (VO2) w obu badaniach na korzyœæ uzyskanych po 3 miesi¹cach (p<0,0001). eo us - al on pe rs for Obci¹¿enie – Workload Przed zabiegiem – Before surgery Po zabiegu – After surgery Próba marszowa – Walking test Próba wysi³kowa – Treadmill stress test Tempo – Speed Wolne – Low Dozwolone – Self paced Szybkie – Fast is c op y is - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Ryc. 1 Porównanie œrednich wartoœci kosztu energetycznego (E) próby marszowej i próby wysi³kowej na bie¿ni przed i 3 miesi¹ce po operacji Fig. 1. Comparison of mean energy expenditure (E) during walking test and treadmill stress test before and 3 months after surgery Th Ryc. 2. Porównanie œrednich wartoœci osi¹ganego obci¹¿enia (MET) w próbie marszowej i próbie wysi³kowej na bie¿ni przed i 3 miesi¹ce po operacji Fig. 2. Comparison of mean maximum workload (MET) during walking test and treadmill stress test before and 3 months after surgery - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Przed zabiegiem – Before surgery Po zabiegu – After surgery Próba marszowa – Walking test Próba wysi³kowa – Treadmill stress test Tempo – Speed Wolne – Low Dozwolone – Self paced Szybkie – Fast nly -d istr ibu This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Smolis-B¹k E. i wsp., Wydolnoœæ fizyczna pacjentów po wszczepieniu pomostów aortalno-wieñcowych 46 Oxygen consumption was lower for walking at all speeds on the 5th post-operative day (p<0.001) 7.8±0.9 ml/min/kg (low) 8.8±1.1 ml/min/kg (self-paced), 10.6 ml/ min/kg± 1.4 (fast). It significantly improved on the 7th day (p<0.001), except for the low speed (p<0.05) 8.3±0.7 ml/ min/kg, 9.5±0.9 ml/min/kg, 11.3±1.3 ml/min/kg, respectively. The results obtained on the 7th post-operative day were significantly different from those at baseline and 3 months after surgery (p<0.001). The mean values of oxygen pulse were significantly better after 3 months in the walking test (p<0.05) and in the exercise treadmill test (p<0.0001). tio np roh ibit ed . Poch³anianie tlenu zmniejszy³o siê podczas chodu we wszystkich tempach w 5 dobie po operacji (p<0,001) 7,8±0,9ml/min/kg (wolne) 8,8±1,1ml/min/kg (dowolne), 10,6 ml/min/kg±1,4 (szybkie). Poprawi³o siê znamiennie statystycznie w 7 dobie (p<0,001), oprócz tempa wolnego (p<0,05) 8,3±0,7 ml/min/kg, 9,5±0,9 ml/min/kg, 11,3±1,3 ml/min/kg. Uzyskane wyniki w 7 dobie odbiega³y istotnie od poziomu sprzed i 3 miesi¹ce po zabiegu (p<0,001). Œrednie wartoœci têtna tlenowego by³y istotnie statystycznie lepsze po 3 miesi¹cach w próbie marszowej (p<0,05) oraz w próbie wysi³kowej na bie¿ni (p<0,0001). eo us - al on pe rs for Têtno tlenowe [ml/skurcz serca] – Oxygen pulse [ml/systole] Przed zabiegiem – Before surgery Po zabiegu – After surgery Próba marszowa – Walking test Próba wysi³kowa – Treadmill stress test Tempo – Speed Wolne – Low Dozwolone – Self paced Szybkie – Fast is c op y is - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Ryc. 3 Porównanie œrednich wartoœci poch³aniania tlenu (VO2) w próbie marszowej i próbie wysi³kowej na bie¿ni przed i 3 miesi¹ce po operacji Fig. 3. Comparison of mean oxygen consumption (VO2) during walking test and treadmill stress test before and 3 months after surgery Th Ryc. 4 Porównanie œrednich wartoœci têtna tlenowego (HRO2) w próbie marszowej i próbie wysi³kowej na bie¿ni przed i 3 miesi¹ce po operacji Fig. 4. Comparison of mean oxygen pulse (HRO2) during walking test and treadmill stress test before and 3 months after surgery - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Przed zabiegiem – Before surgery Po zabiegu – After surgery Próba marszowa – Walking test Próba wysi³kowa – Treadmill stress test Tempo – Speed Wolne – Low Dozwolone – Self paced Szybkie – Fast nly -d istr ibu This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Smolis-B¹k E. et al., The physical capacity of CABG patients 47 ed . This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Smolis-B¹k E. i wsp., Wydolnoœæ fizyczna pacjentów po wszczepieniu pomostów aortalno-wieñcowych tio np roh ibit Têtno tlenowe PW wykonanej po zabiegu [ml/skurcz serca] Oxygen pulse after surgery [stress test] -d istr ibu Ryc. 5. Korelacja wartoœci têtna tlenowego po 3 miesi¹cach pomiêdzy wynikami próby wysi³kowej a marszowej w tempie dowolnym Fig. 5. Correlation of oxygen pulse (HRO2) at 3 months after surgery between stress test and self-paced walking test eo nly Koszt energetyczny PW wykonanej po zabiegu [kJ/min] Energy expenditure after surgery [stress test] al us Koszt energetyczny PM w tempie dowolnym wykonanej po zabiegu [kJ/min] Energy expenditure in the self-paced walking test, after surgery pe rs on Ryc. 6. Korelacja wartoœci kosztu energetycznego po 3 miesi¹cach pomiêdzy wynikami próby wysi³kowej a marszowej w tempie dowolnym Fig. 6. Correlation of energy expenditure at 3 months after surgery between stress test and self-paced walking test Th is c op y is for Têtno tlenowe (wartoœci przedstawianie w ml/skurcz serca) obni¿y³o siê znamiennie w 5 dobie po operacji (p<0,001) 6,9±1,3 (wolne) 7,7±1,5 (dowolne), 8,9±1,8 (szybkie), wzros³o w 7 dobie (p<0,001), oprócz tempa szybkiego (p<0,01) 8,0±1,7, 8,9±1,8, 11,2±7,8. Uzyskane wyniki podczas chodu w tempie wolnym i dowolnym w 7 dobie odbiega³y istotnie od poziomu sprzed i 3 miesi¹ce po zabiegu (p<0,001), natomiast w tempie szybkim by³y nieistotne statystycznie. Zaobserwowano korelacjê uzyskanych wartoœci têtna tlenowego (r=0,63) po 3 miesi¹cach pomiêdzy wynikami próby wysi³kowej a marszowej w tempie dowolnym. Zaobserwowano korelacjê uzyskanych wartoœci kosztu energetycznego (r=0,51) po 3 miesi¹cach pomiêdzy wynikami próby wysi³kowej a marszowej w tempie dowolnym. Wszystkie uzyskane wyniki próby wysi³kowej by³y znamiennie statystycznie lepsze ni¿ próby marszowej (p<0,001). Uzyskane wyniki pozwalaj¹ na obliczenie wydatku energetycznego (E) i têtna tlenowego (HRO2) próby wysi³kowej - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Têtno tlenowe w czasie PM w tempie dowolnym wykonanej po zabiegu [ml/skurcz serca] Oxygen pulse in the self-paced walking test, after surgery 48 Oxygen pulse [ml/systole] decreased significantly on the 5th day after surgery (p<0.001) 6.9±1.3 (low) 7.7±1.5 (self-paced) 8.9±1.8 (fast), to increase on the 7th day (p<0.001) except for the fast speed (p<0.01) 8.0±1.7, 8.9± 1.8, 11.2±7.8, respectively. On the 7th post-operative day, the results for the low and self-paced speed were significantly different than the results at baseline and 3 months after surgery (p<0.001), but were not statistically insignificant for the fast speed. There were correlations for oxygen pulse (r=0.63) in the exercise treadmill test and in the self-paced walking test at 3 months after surgery. There were correlations for energy expenditure (r=0.51) in the stress treadmill test and the self-paced walking test at 3 months after surgery. All results of the exercise treadmill test were significantly better than those obtained in the walking test (p<0.001). The above results make it possible to calculate the energy expenditure (E) and the oxygen pulse (HRO2) in the exercise treadmill test on the basis of the self-paced walking test results at 3 months after CABG on the basis of the following formulae: E pw=2.1x E pm+7.37 HRO2pw=1.7x HRO2Pm -0.37 tio np roh ibit ed . (pw) na podstawie wyników próby marszowej (pm) w tempie dowolnym po 3 miesi¹cach po zabiegu wszczepienia pomostów aortalno-wieñcowych, na podstawie wzorów: E pw=2,1x E pm+7,37 HRO2pw=1,7x HRO2Pm -0,37 DISCUSSION More and more people in the world live with coronary heart disease. Treatments for CHD include revascularization surgery. The concept of cardiologic rehabilitation is closely connected with coronary heart disease and its treatment, both conservative and surgical. The importance of rehabilitation for cardiologic patients is undisputable. A review of the world literature shows that many authors are studying the issue of diagnostic evaluation in cardiologic rehabilitation. The widely used treadmill or cycloergometer exercise test with graded workload is a very good method for evaluating the scope of physical workload tolerance on the basis of ECG tracing, haemodynamic parameters and the development of signs and symptoms. According to the recommendations of the American Association of Cardiovascular and Pulmonary Rehabilitation, the symptom-limited test constitutes a good foundation for early post-hospital rehabilitation [1]. In the exercise treadmill test carried out in accordance with the protocol adopted by the Institute of Cardiology, workloads achieved by patients were mostly limited by the symptoms of myocardial ischemia. At three months after surgery, an increase in the maximum workload expressed in absolute values or in METs was observed. The results of this test indicate increased stress tolerance, which is largely secondary to increased myocardial perfusion following CABG. It is not possible to obtain information concerning this effect via the walking test because the workload used in this test does not reach the limits of tolerance. Many authors have undertaken to use the 6-minute walk corridor test for determining stress tolerance in cardiac patients. However, there is no unanimous opinion concerning the usability and prognostic potential of this test. Some tests reveal significant correlations between the results of the 6-minute walk corridor test and VO2 max or NYHA class, and its usability in determining prognosis for heart failure patients [2,3,4]. It is believed that the test can be used as a simple and effective measure of physical capacity for patients undergoing cardiac rehabilitation [3,5, 6]. Some authors have demonstrated that the 6-minute walk corridor test has limited usability and that it cannot constitute a significant indicator in clinical practice, because its results do not correlate with VO2 max, NYHA class, EF, left ventricular diastolic dimension, or heart rate variability [3,7,8,9]. Bassey's 3-stage walking test used in our study is characterized by considerable reproducibility of results, does not pose a risk to the patients and is well tolerated [10,11]. As with the exercise cyclometer or treadmill test, the heart rate in the walking test is negatively correlated with VO2 max and other indicators of physical capacity [12,13]. The study also revealed a correlation between energy expenditure and oxygen pulse in the walking test with the same Th is c op y is for pe rs on al us eo nly -d istr ibu DYSKUSJA Z rozpoznan¹ chorob¹ wieñcow¹ ¿yje na œwiecie coraz wiêcej ludzi. Jedn¹ z metod jej leczenia s¹ operacje rewaskularyzacyjne. Z problemem choroby wieñcowej, jej leczeniem, zarówno zachowawczym jak i operacyjnym wi¹¿e siê œciœle pojêcie rehabilitacji kardiologicznej. Znaczenie rehabilitacji dla pacjentów oddzia³ów kardiologicznych nie podlega dyskusji. Przegl¹d literatury œwiatowej pokazuje, ¿e wielu autorów zajmuje siê zagadnieniem badañ diagnostycznych w rehabilitacji kardiologicznej. Maj¹cy szerokie zastosowanie test wysi³kowy na bie¿ni ruchomej lub cykloergometrze, ze stopniowanym obci¹¿eniem, jest bardzo dobr¹ metod¹ okreœlaj¹c¹, na podstawie zapisu EKG, parametrów hemodynamicznych i wystêpowania objawów, zakres tolerancji obci¹¿enia fizycznego. Wed³ug zaleceñ Amerykañskiego Stowarzyszenia Rehabilitacji Kardiologicznej i Pulmonologicznej, test limitowany objawami stanowi dobr¹ podstawê dla wczesnej rehabilitacji poszpitalnej [1]. W testach wysi³kowych na bie¿ni przeprowadzonych zgodnie z przyjêtym w Instytucie Kardiologii protoko³em, osi¹gane przez pacjentów obci¹¿enia limitowane by³y g³ównie przez objawy niedokrwienia miêœnia sercowego. Trzy miesi¹ce po operacji, u pacjentów stwierdzono zwiêkszenie pokonywanych obci¹¿eñ wyra¿onych w wielkoœciach bezwzglêdnych lub w METs. Wyniki tego testu wskazuj¹ na zwiêkszenie tolerancji wysi³ków zale¿ne przede wszystkim od poprawy ukrwienia miêœnia sercowego, w wyniku wszczepienia pomostów aortalno-wieñcowych. Informacji na ten temat nie mo¿na uzyskaæ na podstawie próby marszowej, poniewa¿ obci¹¿enia zastosowane w tej próbie nie siêgaj¹ granic tolerancji. Wielu autorów próbuje wykorzystaæ 6-minutowy test korytarzowy do okreœlenia tolerancji wysi³ku u pacjentów kardiologicznych. Zdania na temat przydatnoœci i mo¿liwoœci prognostycznych tego testu s¹ jednak podzielone. Niektóre badania wykazuj¹ istotn¹ korelacjê wyników 6-minutowego testu korytarzowego z VO2 max, klas¹ NYHA oraz jego przydatnoœæ w ustaleniu prognozy dla pacjentów z niewydolnoœci¹ serca [2,3,4]. Uwa¿a siê, ¿e mo¿e byæ wykorzystany jako prosty i efektywny pomiar wydolnoœci fizycznej pacjentów rehabilitowanych kardiologicznie [3,5,6]. Czêœæ autorów w swoich badaniach wykaza³a, ¿e 6- minutowy test korytarzowy ma ograniczon¹ przydatnoœæ i nie mo¿e byæ istotnym wskaŸnikiem w praktyce klinicznej, gdy¿ jego wyniki nie koreluj¹ z VO2 max, klas¹ NYHA, frakcj¹ wyrzutow¹, wymiarem rozkurczowym lewej komory oraz zmiennoœci¹ têtna [3,7,8,9]. Zastosowana w tych badaniach trójstopniowa próba marszowa wg Bassey charakteryzuje siê du¿¹ powtarzalnoœci¹ wyników, nie stwarza ryzyka dla pacjentów i jest dobrze przez nich tolerowana [10,11]. Czêstoœæ skurczów - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Smolis-B¹k E. et al., The physical capacity of CABG patients 49 parameters in the exercise treadmill test performed 3 months after the surgery. Therefore, this test may supplement the clinical evaluation of patients. WNIOSKI CONCLUSIONS 1. Wszystkie badane parametry (poch³anianie tlenu, koszt energetyczny, osi¹gane wartoœci obci¹¿enia i têtno tlenowe) poprawi³y siê znamiennie statystycznie po 3 miesi¹cach po operacji w porównaniu do poziomu sprzed zabiegu. 2. Uzyskane ró¿nice w wielkoœci badanych wskaŸników pomiêdzy 5 a 7 dob¹ po zabiegu wskazuj¹ na znaczn¹ czu³oœæ trójstopniowej próby marszowej. 3. Uzyskane œrednie wyniki kosztu energetycznego i têtna tlenowego, trójstopniowej próby marszowej (w dowolnym tempie marszu) koreluj¹ z wynikami próby wysi³kowej. 4. Uzyskane wyniki wskazuj¹ na mo¿liwoœæ wykorzystania trójstopniowej próby marszowej w ocenie wydolnoœci fizycznej i jako uzupe³nienie oceny klinicznej pacjentów rehabilitowanych po wszczepieniu pomostów aortalno-wieñcowych. 1. In comparison to baseline values, significant improvements in the parameters examined (oxygen consumption, energy expenditure, maximum workload and oxygen pulse) were observed at 3 months after surgery. 2. The finding of differences in the values of the parameters between the 5th and 7th day after surgery indicate a considerable sensitivity of the 3-stage walking test. 3. The values of mean energy expenditure and oxygen pulse recorded during the self-paced component of the three-stage walking test are correlated with the respective exercise treadmill test results. 4. The results of this study indicate a possibility for using the 3-stage walking test in the assessment of physical capacity and as a supplement in the clinical evaluation of post-CABG patients. nly -d istr ibu tio np roh ibit ed . serca osi¹gana podczas próby marszowej, podobnie jak podczas wysi³ków na cykloergometrze lub bie¿ni ruchomej, wykazuje ujemn¹ korelacjê z VO2 max i z innymi wskaŸnikami wydolnoœci fizycznej [12,13]. Powy¿sze badania wykaza³y tak¿e korelacjê wydatku energetycznego i têtna tlenowego próby marszowej z wynikami próby wysi³kowej na bie¿ni ruchomej 3 miesi¹ce po zabiegu. Mo¿na wiêc potraktowaæ j¹ jako uzupe³nienie oceny klinicznej pacjentów. eo PIŒMIENNICTWO / REFERENCES Th is c op y is for pe rs on al us 1. Amerykañskie Stowarzyszenie Rehabilitacji Kardiologicznej i Pulmonologicznej. Planowanie i stosowanie programów rehabilitacji kardologicznej. Rehabilitacja Medyczna 1998; tom 2: 19-30. 2. Cahalin LP, Mathier MA, Semigran MJ, Dec GW, DiSalvo TG. The six- minute walk-test predicts peak oxygen uptake and survival in patients with advanced heart failure. Chest 1996; 110: 325-332. 3. Cahalin L, Pappagianopoulos P, Prevost S, Wain J, Ginns L. The relationship of the 6-min walk-test to maximal oxygen consumption in transplant candidates with end-stage lung disease. Chest 1995; 108: 452-459. 4. £azorczyk M, Petruk-Kowalczyk J, Banasik W, Ponikowski P. Przydatnoœæ testu korytarzowego 6 minutowego w ocenie klinicznej chorych z niewydolnoœci¹ serca. V Sympozjum Naukowo-Szkoleniowe Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego Sekcji Rehabilitacji Kardiologicznej i Fizjologii Wysi³ku. Ustroñ. 2001. 5. Myers J. Assessment of Functional Work Capacity In CHF Patients: Six Minute Walk Test, Ergometry or Ergospirometry?. Annual Spring Meeting of the Working Group on Cardiac Rehabilitation and Exercise Physiology of the European Society of Cardiology. Germany, Lipsk; 2002. 6. Rybicki J. Rehabilitacja chorych z niewydolnoœci¹ serca. Rehabilitacja Medyczna 2001; tom 5: 29-33. 7. Opasich C, Pinna GD, Mazza A, Febo O, Riccardi R, Riccardi PG, Capomolla S, Forni G, Cobelli F, Tavazzi L. Six- minute walking performance in patients with moderate-to-severe heart failure; is it a useful indicator in clinical practice? Eur Heart J 2001; 22: 488-496. 8. Woo WA, Moser DK, Stevenson LW, Stevenson WG. Six-minute walk test and heart rate variability: lack of association in advanced stages of heart failure. Am J Crit Care 1997; 6: 348-354. 9. Lucas C, Stevenson LW, Johnson W, Hartley H, Hamilton MA, Walden J, Lem V, Eagen-Bengsten E. The 6-min. walk and peak oxygen consumption in advanced heart failure: aerobic capacity and survival. Am Heart J 1999; 138: 618-624. 10. Bassey EJ, Fentem PH, MacDonald IC, Seriven PM. Self - paced walking test as a method for exercise testing in eldery and young men. Clin Sci Mol Med 1976; 51: 609. 11. Bassey EJ, MacDonald IC, Patric JM. Factors Affecting the Heart Rate During Self-Paced Walking. Eur J Appl Physiol 1982; 48: 105-115. 12. Ziemba AW, Kozdroñ E, Krzy¿kowska B. Zmiany zdolnoœci wysi³kowej u ludzi starszych pod wp³ywem d³ugo i krótkotrwa³ego treningu fizycznego okreœlane przy zastosowaniu testu chodu (walking test). Wych Fiz Sport 1983; 2: 17-25. 13. Ziemba AW, Koz³owski S. Test chodu (walking test) jako metoda oceny zdolnoœci wysi³kowej ludzi w ró¿nym wieku i o ró¿nej aktywnoœci ruchowej. Wych Fiz Sport 1983; 2: 3-16. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Smolis-B¹k E. i wsp., Wydolnoœæ fizyczna pacjentów po wszczepieniu pomostów aortalno-wieñcowych 50