UZASADNIENIE 1. Wyjaśnienie potrzeby i celu wydania

UZASADNIENIE
1. Wyjaśnienie potrzeby i celu wydania rozporządzenia
Projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie szczegółowych
warunków uzyskiwania dofinansowania realizacji zadań z zakresu kultury, trybu składania wniosków
oraz przekazywania środków z Funduszu Promocji Kultury (dalej: projekt rozporządzenia) stanowi
wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 87 ust. 7 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r.
o grach hazardowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 471) (dalej: ustawa).
2. Przedstawienie stanu rzeczy w dziedzinie, która ma być unormowana
Obowiązujące rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 30 czerwca
2010 r. w sprawie szczegółowych warunków uzyskiwania dofinansowania realizacji zadań z zakresu
kultury, trybu składania wniosków oraz przekazywania środków z Funduszu Promocji Kultury (Dz. U.
Nr 118, poz. 797) (dalej: rozporządzenie) wymaga dostosowania do zmian wprowadzonych ustawą
z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy
o grach hazardowych (Dz. U. poz. 1639). W związku z przedmiotowymi zmianami w wyniku których
zlikwidowano Fundusz Promocji Twórczości, oraz przestało obowiązywać rozporządzenie Ministra
Kultury z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie podmiotów uprawnionych do występowania z wnioskiem
o przyznanie środków z Funduszu Promocji Twórczości oraz wymogów formalnych, jakim powinien
odpowiadać ten wniosek (Dz. U. Nr 13, poz. 134), realizacja zadań Ministra związanych z udzielaniem
pomocy socjalnej została przeniesiona do Funduszu Promocji Kultury, a procedura przyznawania
pomocy socjalnej musi zostać uregulowana w niniejszym rozporządzeniu.
3. Wykazanie różnic między dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym
W § 2 projektu rozporządzenia zdefiniowano kluczowe pojęcia stosowane w treści
dokumentu. W porównaniu z obecnie obowiązującym rozporządzeniem katalog definicji uległ
zmianie w zakresie definicji wnioskodawców. Zrezygnowano z dotychczasowego ograniczenia
podmiotowego, zawężającego zakres pojęcia wnioskodawców do podmiotów ubiegających się
0 środki w ramach poszczególnych programów ministra właściwego do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego. W rezultacie proponowana definicja odnosi się do wszystkich podmiotów
wnioskujących o środki Funduszu bez względu na tryb przekazania tych środków (programy, nagrody
lub pomoc socjalna).
Jednocześnie dokonano aktualizacji katalogu wnioskodawców - jednostki badawczorozwojowe nadzorowane przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego (dalej: ministra) zastąpiono instytutami badawczymi nadzorowanymi przez ministra,
działającymi na podstawie ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. Nr 96,
poz. 618 z późn. zm.). Ponadto z katalogu wykreślono państwowe instytucje filmowe, w związku
z tym, że wszystkie podmioty tego rodzaju zostały przekształcone w instytucje kultury lub
skomercjalizowane. Katalog wnioskodawców rozszerzono o jeden podmiot - specjalistyczną
jednostkę nadzoru, o której mowa w art. 32a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie
oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156 z późn. zm.), tj. Centrum Edukacji Artystycznej. Jest to jednostka,
której główne zadania związane są ze sprawowaniem nadzoru pedagogicznego nad publicznymi
1niepublicznymi szkołami i placówkami artystycznymi oraz placówkami zapewniającymi opiekę
i wychowanie uczniom szkół artystycznych w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego
zamieszkania, a także z wykonywaniem kompetencji organu prowadzącego w stosunku do tych
zww. podmiotów. Jednostka ta jest także organizatorem różnego rodzaju wydarzeń artystycznych
oraz podejmuje różnorodne działania służące polepszeniu sytuacji materialnej szkół artystycznych.
Ponadto doprecyzowano definicje pojęć: „środki" oraz „programy".
1
W § 3 określono możliwe formy przekazywania przez ministra środków Funduszu, tj.
dofinansowanie zadań wykonywanych w ramach programów ministra (ust. 1), przyznawanie nagród
oraz indywidualnej pomocy socjalnej (ust. 2).
W porównaniu z dotychczasowym projektem rozporządzenia zmianie uległa treść ust. 2. Po
pierwsze, uwzględniono możliwość przyznawania przez ministra indywidualnej pomocy socjalnej dla
twórców i artystów. Po drugie, katalog podmiotów, którym minister może przyznawać nagrody
rozszerzono o artystów. Dotychczasowy brak możliwości wspierania artystów jest nieuzasadniony
w kontekście brzmienia art. 87 ust. 4 pkt 4 ustawy. Grupa podmiotów uprawnionych do
otrzymywania nagród pozostaje szersza niż grupa podmiotów uprawniona do otrzymywania pomocy
socjalnej (obejmuje również animatorów kultury), z uwagi na fakt, iż przyznawane nagrody będą
związane z promowaniem i wspieraniem także zadań, o których mowa art. 87 ust. 4 pkt 1, 3 - 5 i 7
ustawy, a nie tylko zadań, o których mowa w art. 87 ust. 4 pkt 4 ustawy.
W § 4 w ust. 1 uregulowano tryb udzielania dofinansowania ze środków Funduszu na zadania
określone w art. 87 ust. 4 ustawy o grach hazardowych. Dofinansowanie z Funduszu Promocji Kultury
może zostać zrealizowane jedynie na wniosek złożony przez danego wnioskodawcę do Ministra.
Alternatywny tryb przekazania środków jest możliwy z zastosowaniem procedur wynikających
z ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164).
Jednocześnie pozostawiono zastrzeżenie umożliwiające w trybie opisanym poniżej przekazanie przez
Ministra czynności dotyczących przygotowania i realizacji programu dyrektorowi podległej Ministrowi
państwowej instytucji kultury.
W ust. 2 - 4 przedmiotowego paragrafu określono kolejno: terminy naboru wniosków
o dofinansowanie zadań wykonywanych w ramach programów, terminy rozpatrywania wniosków
oraz wskazano możliwość ogłoszenia dodatkowego naboru przez ministra. W porównaniu
z dotychczasowym rozporządzeniem, w ust. 2 i 3 dookreślono, że terminy i możliwość dodatkowego
naboru dotyczą zadań wykonywanych w ramach programów. Wprowadzenie tego dookreślenia jest
wskazane, ponieważ o ile wniosek, o którym mowa w § 4. ust. 1, oznacza każdy rodzaj wniosku
(o dofinansowanie w ramach programów, o nagrodę, o pomoc socjalną), o tyle „wnioski
0 dofinansowanie", o których mowa w § 4 ust. 2 i 3 , oznaczają jedynie wnioski o dofinansowanie
zadań w ramach programów.
W § 5 wskazano, że minister może udzielić pełnomocnictwa dyrektorowi państwowej
instytucji kultury, której jest organizatorem do dokonywania wszelkich czynności związanych
z przyjmowaniem wniosków, zawieraniem umów i rozliczaniem wykonania zadania, oraz, że dyrektor,
któremu udzielono pełnomocnictwa wskazywanyjest w ogłoszeniu programu, a państwowa instytucja
kultury, dyrektorowi której udzielono pełnomocnictwa, nie może wnioskować o środki funduszu
w ramach danego programu.
W porównaniu z dotychczas obowiązującym rozporządzeniem zmieniono treść § 5 ust. 1 doprecyzowano, że pełnomocnictwo może być udzielone dyrektorowi państwowej instytucji kultury
oraz zakres pełnomocnictwa ujednolicono z zakresem pełnomocnictwa wskazanym w § 4 ust. 1
Rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 1 września 2005 r. w sprawie zakresu zadań objętych
mecenatem państwa, szczegółowego trybu składania wniosków o udzielenie dotacji oraz trybu
przekazywania i rozliczania udzielonych dotacji (Dz. U. Nr 177, poz. 1474 z późn. zm.). Przepisy ust. 2
13 pozostały niezmienione.
W § 6 wskazano jakie elementy powinno zawierać ogłoszenie programu. Przepis ten został
przeniesiony bez zmian z obecnie obowiązującego rozporządzenia.
W § 7 określono, jakie elementy powinien zawierać wniosek o dofinansowanie zadania
wykonywanego w ramach programu.
2
W porównaniu z obecnie obowiązującym rozporządzeniem dookreślono, że termin „wniosek
o udzielenie dofinansowania" oznacza wnioski o dofinansowanie zadań wykonywanych w ramach
programów.Uzasadnienie dla tego uściślenia jest analogiczne do uzasadnienia dla zmian w treści § 4
ust. 2- 4.
Ponadto w § 7 usunięto ust. 2 wskazujący jakie elementy powinien zawierać wniosek
o nagrodę. Ustęp ten przeniesiono do § 13, gdzie zamieszczono również ustęp o wymogach odnośnie
wniosku o pomoc socjalną. Taki układ projektu rozporządzenia jest bardziej przejrzysty - przepisy od
§ 6 do § 12 dotyczą programów ministra, przepisy § 13 i § 14 dotyczą nagród i pomocy socjalnej.
§ 8 stanowi, że wniosek o udzielenie dofinansowania zaakceptowany przez ministra lub
podmiot upoważniony jest podstawą do zawarcia umowy z wnioskodawcą.
W porównaniu z rozporządzeniem dookreślono, że termin „wniosek" oznacza wniosek
o dofinansowanie zadań wykonywanych w ramach programów. Uzasadnienie dla tego uściślenia jest
analogiczne do uzasadnienia dla zmian w treści § 4 ust. 2 - 4 .
W § 9 wyszczególniono konieczne elementy umowy z wnioskodawcą; przepis ten został
przeniesiony bez zmian z obecnie obowiązującego rozporządzenia.
W § 10 ust. 1 doprecyzowano, że refundacja może dotyczyć wyłącznie wydatków
poniesionych w danym roku budżetowym, na który zostało poniesione dofinansowanie.
W § 11 ust. 2 uzupełniono i doprecyzowano określenie zakresu kontroli realizacji umów ze
środków funduszu.
W § 12 wskazane zostały zobowiązania podmiotu, któremu udzielono dofinansowania,
związane z koniecznością poddania się nadzorowi i kontroli ministra w zakresie wykorzystania dotacji
zgodnie z umową. W porównaniu z rozporządzeniem dodano ustęp określający obowiązek
przedstawienia ministrowi żądanych dokumentów i innych nośników informacji w terminie 7 dni oraz
udzielenia stosownych wyjaśnień i informacji we wskazanym terminie. Rozwiązanie to jest konieczne,
aby zapewnić ministrowi skuteczny nadzór nad realizacją zadania; odwzorowuje on zapis stosowany
przez ministra w umowach o dofinansowanie.
W § 13 ust. 1 określono, że wnioski o nagrody oraz wnioski o pomoc socjalną można składać
w dowolnym terminie. W ust. 2 wprowadzono zastrzeżenie do zasady określonej w ust. 1, zgodnie
z którym w danym roku kalendarzowym nie można złożyć wniosku o przyznanie pomocy socjalnej
osobie, która w tymże roku kalendarzowym otrzymała już pomoc socjalną ze środków Funduszu.
Wprowadzenie tego przepisu jest uzasadnione występowaniem przypadków nadużywania
instrumentu pomocy socjalnej będącego w dyspozycji Ministra, poprzez wielokrotne składanie
wniosków przez twórców w jednym roku kalendarzowym. Ze względu na ograniczoną pulę środków
przeznaczonych na zapomogi socjalne, pozostających w dyspozycji Ministra, konieczne jest
ograniczenie wsparcia jakie może udzielić Minister w tym trybie do jednego świadczenia w ciągu
roku.
W § 13 ust. 3 i ust. 4 określono kolejno jakie elementy powinien zawierać wniosek o nagrodę
oraz wniosek o pomoc socjalną.
W przepisach określających zawartość wniosku o nagrodę, w porównaniu z dotychczas
obowiązującymi przepisami, zmieniono pkt 1 - doprecyzowano, jakiego rodzaju dane kandydata do
nagrody powinien zawierać wniosek (imię i nazwisko) - oraz dodano pkt 4, określający jakiego
rodzaju dane wnioskodawcy powinien zawierać wniosek (przyjęto tu zapis tożsamy z zapisem § 7 ust.
1, określającym dane wnioskodawcy wymagane we wniosku o udzielenie dofinansowania, o którym
mowa w §3 ust. 1). Uwzględnienie różnych wymogów odnośnie wymaganych we wniosku danych
kandydata do nagrody i wnioskodawcy ma na celu umożliwienie kontynuacji dotychczasowej częstej
praktyki, kiedy to wniosek o nagrodę składany jest bez wiedzy kandydata. W takiej sytuacji - gdy
3
wnioskodawca nie jest kandydatem do nagrody - wnioskodawca nie ma obowiązku zawierania we
wniosku miejsca zamieszkania i adresu kandydata do nagrody.
W § 13 ust. 4 uregulowano wymogi odnośnie zawartości wniosku o udzielenie przez Ministra
pomocy socjalnej. W porównaniu do dotychczas obowiązujących przepisów doprecyzowano, jakiego
rodzaju dane osobowe twórcy lub artysty (niezbędne do realizacji procesu rozpatrywania wniosków
o pomoc socjalną ze środków Funduszu) powinien zawierać wniosek. Ponadto uwzględniono dwa
nowe elementy wniosku: uzasadnienie wniosku oraz zgodę twórcy lub artysty na przetwarzanie
danych osobowych zawartych we wniosku, wymaganą art. 21. ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie danych
osobowych.
Przepis określający sposób przekazania nagrody czy pomocy socjalnej został zamieszczony
w § 14.
W § 14 ust. 1 dopuszczono możliwość powierzenia przez ministra opiniowania wniosków
o nagrody lub o pomoc socjalną powołanej przez niego komisji. Udział komisji eksperckiej w pracach
dotyczących przyznawania nagród i pomocy socjalnej usprawnia proces podejmowania decyzji
w indywidualnych sprawach. W ust. 2 określono sposób przekazywania środków na nagrody i pomoc
socjalną.
Ponadto w porównaniu z dotychczas obowiązującymi przepisami, dopuszczono nowe
sposoby przekazywania środków na nagrody i pomoc socjalną - dotychczasową alternatywę dla
przelewu na rachunek bankowy, tj. wypłacenie gotówki w kasie urzędu zastąpiono określeniem:
„inny sposób, uzgodniony z nagrodzonym lub osobą, której przyznano pomoc socjalną". Zmiana ta
ma na celu w szczególności dopuszczenie możliwości przekazania środków na nagrodę lub pomoc
socjalną np. przekazem pocztowym. Z doświadczeń MKiDN w przekazywaniu pomocy socjalnej oraz
nagród wynika, że nierzadko beneficjenci wspomnianych form wsparcia nie posiadają rachunku
bankowego oraz mieszkają w znacznej odległości od Warszawy, co znacząco utrudnia lub
uniemożliwia im odbiór przyznanego świadczenia czy nagrody w kasie urzędu.
W § 15 ujęto przepisy przejściowe. Określono, że postępowania o dofinansowanie realizacji
zadań rozpoczęte przed dniem wejścia w życie rozporządzenia oraz umowy o dofinansowanie
zawarte przed dniem wejścia w życie rozporządzenia (ust. 1), a także rozpatrywanie wniosków
o nagrody, złożonych i nierozpatrzonych do dnia wejścia w życie rozporządzenia (ust. 2), regulują
przepisy dotychczasowe. Odrębne rozwiązanie przewidziano dla złożonych i nierozpatrzonych przed
dniem wejścia w życie rozporządzenia, wniosków o pomoc socjalną (ust. 3); wnioski te zostaną
rozpatrzone na podstawie przepisów nowego rozporządzenia. Głównym uzasadnieniem
proponowanego rozwiązania jest fakt, że zastosowanie dotychczasowych przepisów w stosunku do
wniosków o pomoc socjalną nie jest możliwe z uwagi na to, że podstawa prawna tych przepisów, tj.
rozdz. 13 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r.
Nr 90, poz. 631, z późn. zm.), rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie
podmiotów uprawnionych do występowania z wnioskiem o przyznanie środków z Funduszu Promocji
Twórczości oraz wymogów formalnych, jakim powinien odpowiadać ten wniosek (Dz. U. Nr 13, poz.
134)oraz zarządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 21 kwietnia 2015 r.
w sprawie powołania komisji opiniującej wnioski o przyznanie środków z Funduszu Promocji
Twórczości (Dz. Urz. MKiDN poz. 18), utraciły moc w związku z wejściem w życie przepisów ustawy
z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy
o grach hazardowych (Dz. U. poz. 1639).
Przewiduje się, że rozporządzenie wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Projekt rozporządzenia nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Projektowane rozporządzenie nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym
w przepisach dotyczących sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów
prawnych.
4
Projektowana regulacja nie podlega również obowiązkowi przedstawienia właściwym
organom i instytucjom Unii Europejskiej, w tym Europejskiemu Bankowi Centralnemu, w celu
uzyskania opinii, dokonania powiadomienia, konsultacji albo uzgodnienia.
Projekt został udostępniony na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej
Rządowego Centrum Legislacji w zakładce Rządowy Proces Legislacyjny.
5