test kompetencyjny czytanie ze zrozumieniem

TEST KOMPETENCYJNY
CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM
Jan Miodek
Modna asertywność
I Na obwolucie książki Marii Król - Fijewskiej pt. "Stanowczo - łagodnie - bez lęku" czytam: "Ta książka jest o tym,
jak żyć po swojemu, wypowiadać bez lęku swoje zdanie, odmawiać, nie wywołując konfliktu, złościć się, nie raniąc
innych, bronić swoich interesów, nie dać się wykorzystywać, poniżać, lekceważyć. To książka o asertywności." A na
s. 8: "asertywność to umiejętność pełnego wyrażania siebie w kontakcie z inną osobą czy osobami. Zachowania
asertywne oznacza bezpośrednie, uczciwe i stanowcze wyrażenie wobec innej osoby swoich uczuć, postaw, opinii
lub pragnień w sposób respektujący uczucia, postawy, opinie, prawa i pragnienia drugiej osoby. Różni sie więc od
zachowania agresywnego, oznacza bowiem korzystanie z osobistych praw bez naruszania praw innych osób. Różni
sie też od zachowania uległego, zakłada bowiem działanie zgodnie z własnym interesem oraz stanowczą obronę
siebie i swoich praw - bez nieuzasadnionego niepokoju, łagodnie, lecz stanowczo."
II O postawie asertywnej mówi się w tej chwili dookoła. Na czym ona polega, wyjaśniają cytaty z pracy Król Fijewskiej. Nie wyśmiewając, broń Boże, publikacji i wykładów na ten temat, mam jednak w zanadrzu przykład
kuriozalnego nadużycia stylistycznego, związanego z owym modnym terminem. Oto przysłano mi kiedyś ogłoszenie
przygotowane przez dyrektora pewnego dużego przedsiębiorstwa. Powiadamiano w nim wszystkich pracowników,
że w ich pokojach, w czasie godzin pracy, będzie wymieniane oświetlenie. I oto proszę sobie wyobrazić, że ta
banalna w swojej prostocie informacja zwieńczona została zdaniem następującym: "Proszę o asertywny stosunek
do ekipy remontowej". Gdybym nie widział tego tekstu, nie uwierzyłbym, że ktoś mógł wymyślic taką konstrukcję.
III Przecież chwila refleksji wystarcza, by sobie uświadomić, że najczęstszym źródłem komizmu jest kontrast między
dwoma elementami tworzącymi funkcjonalną całość. Słowotwórczy dowcip formacjiwódeczność i wypiteczność na
przykład tkwi w kontraście między poważnym, wyrażającym istotę rzeczy przyrostkiem -ość (pilność,gorliwość,
uczciwość, zacność), a błahą, ludyczną treścią podstaw wódeczny, wypiteczny. Gdy Julian Tuwim wyśmiewał
snobowanie się na językową cudzoziemszczyznę, swojski, prowincjonalny Strzyżów zamienił w pismie na Sthizooff,
osiągając efekt komiczny dzięki kontrastowi formy (obco wyglądający napis) i treści (małe, swojskie miasteczko).
Tak samo komiczna jest kilkunastoletnia dziewczyna, która swój rodzinny Wałbrzych wymawia w
radiu Łołbrzych (zachowania językowe takich ludzi dobrze określa powiedzonko Anglik z Kołomyi).
IV W tekście o wymianie oświelenia w przedsiebiorstwie proza życia kontrastowo zderzyła się z naukowym
zadęciem fragmentu o asertywnej postawie. Czyż można się dziwić, że wszyscy pracownicy zareagowali na tę
niefortunną zbitkę śmiechem, i to gromkim?
ZADANIA
1. Odpowiedz jednym zdaniem, na czym polegał, według prof. Jana Miodka, komizm
stwierdzenia:"Proszę o asertywny stosunek do ekipy remontowej."(akapit II i III) (0 - 1pkt.)
Komizm według prof. Miodka polega na zderzeniu w jednej konstrukcji stylistycznej słów, które do siebie
nie pasują, choć mają tworzyć funkcjonalną całość.
2. Na podstawie definicji Marii Król - Fijewskiej ułóż własną definicję asertywności (akapit I).
(0 - 2pkt.)
Asertywność - to taka forma kontaktów z drugim człowiekiem, która nie stanowi zagrożenia dla
wolności słowa i myśli żadnego z rozmówców.
3. Korzystając z akapitu III, uzupełnij zdanie tak, aby było prawdziwe.(0 - 2pkt.)
Przyrostek -ość stosujemy, aby wyrazić .............................................................................. na przykład
.....................................................................................
Przyrostek -ość stosujemy, aby wyrazić istotę rzeczy, na przykład jakość, gorliwość, itp.
4. Wytłumacz znaczenie słowa obwoluta (akapit I). (0 - 1pkt.)
Obwoluta - to miękka oprawa na okładce książki, na której często można znaleźć informacje o autorze,
temacie utworu, niekiedy recenzje bądź fragmenty tekstu.
5. Wyjaśnij, dlaczego słowa: asertywność i zachowania asertywne zostały wyróżnione w tekście innym
krojem czcionki (akapit I). (0 - 1pkt.)
Stanowią bowiem główny temat artykułu, zostały podkreślone, aby czytelnik zwrócił na nie szczególną
uwagę.
6. W oparciu o akapit II wybierz poprawną opinię. (0 - 1pkt.)
a.
b.
c.
d.
Autor tekstu nie traktuje poważnie kwestii asertywności.
Przesłane profesorowi ogłoszenie jest zabawne.
W tej części tekstu autor modli się do Boga.
Autor tekstu jest niedowiarkiem i nie ufa współczesnym poglądom na asertywność.
b)
7. Jak rozumiesz opinię Miodka, że asertywność to współcześnie modny termin (akapit II).
(0 - 2pkt.)
To termin często używany w mediach i rozmowach prywatnych, zgodny z modą na psychologię.
8. Do kogo zwraca się autor tekstu słowami: "I oto proszę sobie wyobrazić" (akapit II). (0 - 1pkt.)
a.
b.
c.
d.
e.
do dyrektora przedsiębiorstwa, który jest autorem komentowanego zdania
do Marii Król - Fijewskiej, autorki książki
do każdego czytelnika tekstu pt. "Modna asertywność"
do oglądającego jego cotygodniowy program telewizyjny
ten zwrot nie ma adresata
c)
9. Wyjaśnij, co oznacza stwierdzenie, że informacja została zwieńczona (akapit II).
(0 - 1pkt.)
Informacja została dopełniona, dokończona.
10. Zanalizuj pod względem słowotwórczym słowa wódeczność i wypiteczność - podkreśl rdzeń i
wyodrębnij przyrostki i przedrostki (akapit III). (0 - 2pkkt.)


wódeczność - ..............................................................................................................
wypiteczność - .............................................................................................................
wódeczn - ość (od wód - eczn - ), wipiteczn - ość (od wy - pit - eczn - )
11. Co oznacza zwrot snobowanie się użyty w akapicie III? (0 - 1pkt.)
Snobowanie się to udawanie lepszego niż się jest, próba zaimponowania bądź dostania się do grupy
"wyżej".
12. O kim mówi powiedzonko: Anglik z Kołomyi? (akapit III) (0 - 1pkt.)
a.
b.
c.
d.
O znajomym prof. Miodka, narodowości angielskiej, który mieszka w miejscowości Kołomyja.
O Brytyjczyku, który myje koła.
O człowieku, który (nie będąc cudzoziemcem) mówi z obcym akcentem, aby podkreślić swoją odmienność
lub wyższość wobec otoczenia.
To prywatne skojarzenie autora, którego nie można zrozumieć nie znając jego biografii.
c)
13. Określ, jaki charakter ma akapit III. (0 - 1pkt.)
a.
b.
c.
d.
ironiczny
parodystyczny
poetycki
dydaktyczny
d)
14. Wyjaśnij znaczenie słowa zadęcie, użytego w akapicie IV. (0 - 1pkt)
Zadęcie - ...........................................................................................................................
zadęcie - to napuszoność słowa, jego nienaturalne upiększenie i patetyczność.
15. Jak nazywa się figura stylistyczna użyta w akapicie IV - "Czyż można się dziwić, że wszyscy
pracownicy zareagowali na tę niefortunną zbitkę śmiechem, i to gromkim?" (0 - 2pkt.)
a.
b.
c.
d.
metafora
porównanie homeryckie
pytanie retoryczne
antyteza
Napisz krótką definicję tego środka.
c) Pytanie retoryczne, to pytanie, na które nie oczekuje się odpowiedzi, zadawane w kwestiach
powszechnie znanych dla potwierdzenia, bądź niemożliwych do udzielenia odpowiedzi.
16. Jaki gatunek literacki reprezentuje tekst Jana Miodka? (0 - 1pkt.)
a.
ballada
b.
c.
d.
esej
nowela
reportaż
b)
17. Rozważ, czy i dlaczego postawy asertywne są najwłaściwsze w kontaktach międzyludzkich.
(0 - 15pkt.)
Opracowała:
Ewa Cisło