Zapamiętaj 4. Rola nauczyciela podczas wyjazdów z

Wycieczki szkolne, wycieczki rowerowe
Zapamiętaj
• Wycieczka nie jest pracą w godzinach ponadwymiarowych.
• Opiekowanie się uczniami w czasie wycieczki nie jest prowadzeniem zajęć
•
•
dydaktycznych.
Udział nauczycieli w wycieczce szkolnej w charakterze opiekunów należy traktować jako zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły, jakie nauczyciel
obowiązany jest realizować w ramach obowiązującego go wymiaru czasu pracy.
Nauczycielom nie przysługuje wolny dzień za wyjazd na wycieczkę.
4. Rola nauczyciela podczas wyjazdów z uczniami Zapamiętaj
Najważniejszą sprawą podczas wszystkich wycieczek jest zapewnienie bezpieczeństwa ich uczestnikom.
Każdy nauczyciel jest świadomy, że wszelkie formy wspólnych wyjazdów z uczniami
odgrywają szczególną rolę w szkolnym programie wychowawczym. Pozwalają na realizację celów, które byłyby trudne do podjęcia w tradycyjnych warunkach szkolnych.
Są również szansą dla wychowawców na głębsze i bardziej wszechstronne poznanie
swoich wychowanków oraz ich zainteresowań, problemów, predyspozycji.
Oderwanie od systemu klasowego umożliwia nauczycielom poznanie uczniów w sytuacjach pozaszkolnych, sprzyja ich otwartości, budowaniu atmosfery wzajemnego
zaufania i pozwala na integrację. Wiadomo, że każdy wyjeżdżający na wycieczkę uczeń
jest inny. Każdy przynosi na wspólny wyjazd różne wartości i wzorce postępowania
wyniesione z domu, ze swojego macierzystego środowiska, które nie zawsze są zgodne z przyjętymi normami społecznymi (np. wulgarne słownictwo, agresja słowna czy
fizyczna).
Przez krótki czas wyjazdu nauczyciel nie jest w stanie całkowicie zmienić zachowań
uczniów, ale może je ukierunkowywać na właściwe cele, korygować niepożądane
przejawy niektórych wzorców zachowań. Stosując odpowiednie metody, nauczycielwychowawca może stwarzać uczniom okazję do przyjrzenia się ich zachowaniom, do
ułatwienia odnalezienia się w grupie, pokonania lęków, rozwijania umiejętności oraz
wyzwalania aktywności twórczej na różnym polu.
–7–
C-01-10_Wycieczki szkolne.indd 7
11-03-21 11:53
Wycieczki szkolne, wycieczki rowerowe
Wskazówka dla nauczycieli
Nauczyciele powinni motywować uczniów do rozwiązywania postawionych przed
nimi zadań, wyzwalać inicjatywę do działania w grupie, podkreślać nawet drobne
sukcesy uczniów w dążeniu do celu.
Nie ulega wątpliwości, że takie wyjazdy wymagają od nauczycieli-wychowawców pozostawania przez 24 godziny na dobę w stuprocentowej gotowości. Podczas wycieczki
nauczyciel pełni różne role: opiekuna grupy, wychowawcy, dydaktyka – mającego
indywidualne podejście do każdego ucznia, ale często także psychologa-terapeuty,
pielęgniarki udzielającej pierwszej pomocy, przyjaciela pomagającego w budowie pozytywnego obrazu własnego „ja” czy wreszcie animatora zdrowia kształtującego nawyki
higieniczne i zachowania prozdrowotne.
Wydaje się, że do tej roli najlepiej przygotowany jest nauczyciel wychowania fizycznego,
który na co dzień uświadamia uczniom, że aktywność ruchowa to nie tylko potrzeba
biologiczna, ale również czynnik zapobiegający i leczący choroby cywilizacyjne. Można
wręcz założyć, że to właśnie nauczyciel wychowania fizycznego winien być postrzegany
jako inicjator lokalnych działań prozdrowotnych we wszelkich formach edukacji szkolnej
– również podczas wycieczek.
Obecnie nagminne jest unikanie przez dzieci i młodzież zajęć wychowania fizycznego,
częste przynoszenie zwolnień lekarskich oraz brak aktywności fizycznej poza szkołą,
spędzanie wielu godzin w pozycji siedzącej (najpierw w szkolnej ławce, a później
przed komputerem czy konsolami do gier). Dlatego logiczną wydaje się sugestia, aby
na wycieczki oprócz wychowawcy mógł jeździć nauczyciel wychowania fizycznego,
który byłby inicjatorem aktywności fizycznej i zdrowia. Z połączenia sił z nauczycielami innych specjalności mogłyby powstawać prawdziwe „wycieczkowe igrzyska”,
w których każdy znalazłby coś dla siebie. Oczywiście wymaga to ogromnego zaangażowania, ale w zamian dostaje się zaszczytny tytuł nauczyciela przez duże N.
Wskazówka dla nauczycieli
Tematykę zajęć do zastosowania podczas wycieczek dobieramy, uwzględniając
potrzeby i możliwości uczestników, ich wiek oraz zainteresowania. Na końcu tekstu
znajdują się 4 scenariusze zajęć do zastosowania podczas wycieczek z dziećmi
młodszymi.
–8–
C-01-10_Wycieczki szkolne.indd 8
11-03-21 11:53