gium Medycyny Laboratoryjnej w Polsce

diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics
2010 • Volume 46 • Number 1 • 95-97
Kolegium Medycyny Laboratoryjnej • College of Laboratory Medicine
Informacja o działalności Kolegium Medycyny Laboratoryjnej
w Polsce
Stowarzyszenie Kolegium Medycyny Laboratoryjnej w Polsce powstało przed 18-tu laty jako próba stworzenia organizacji skupiającej liderów różnych kierunków medycyny
laboratoryjnej, w celu ich reprezentacji i stanowienia standardów praktyki w różnych dyscyplinach diagnostyki laboratoryjnej. Kolegium ma charakter wielodyscyplinarny i wśród
towarzystw naukowych posiada unikalną strukturę, na którą składają się tematyczne grupy robocze takie jak grupa
biochemii klinicznej, patomorfologii i cytologii, mikrobiologii,
immunologii i serologii, medycyny nuklearnej, hematologii, genetyki toksykologii i inne, które umożliwiają wspólne
działanie specjalistów z różnych dziedzin medycyny laboratoryjnej w zakresie zarówno codziennej praktyki jak i prac
naukowo-badawczych. Kolejnymi strukturami Kolegium są
komisje tematyczne, w których odbywa się współdziałanie
grup roboczych. Wymienić tu można Komisję Nauczania,
Komisję Wiarygodności , Standaryzacji, Promocji które realizują ważne statutowe cele działania Kolegium.
Inicjatywa powołania Kolegium od początku spotkała się z
życzliwym przyjęciem środowiska pracowników medycyny
laboratoryjnej a także kierownictwa Ministerstwa Zdrowia. W
szeregach Kolegium udało się skupić większość Konsultantów Krajowych reprezentujących poszczególne specjalności
medycyny laboratoryjnej. Wprawdzie na przestrzeni lat nie
doszło w Polsce do przekazania fachowym organizacjom
pozarządowym części nadzoru nad praktyką wykonywaną
w ramach różnych specjalności medycznych, ale Kolegium
grupując wielu znaczących przedstawicieli medycyny laboratoryjnej było i nadal jest miejscem formowania opinii o
wielu ważnych sprawach, jakie dotyczą medycyny laboratoryjnej w Polsce.
Wśród ważnych i rozpoznawalnych działań związanych
z Kolegium wymienić należy powołany do życia w 1992 r.
Powszechny Program Zewnętrznej Oceny Jakości w Medycynie Laboratoryjnej (PPZOJMED), który dba o promocję i
poziom fachowy badań laboratoryjnych wszystkich specjalności medycyny laboratoryjnej lub program integracji i powołania sieci laboratoriów diagnostyki genetycznej w Polsce.
Wymienić należy też wysiłki w celu stworzenia sylabusa dla
nauczania podstaw diagnostyki laboratoryjnej na Wydziałach Lekarskich oraz prace nad stworzeniem nomenklatury
badań laboratoryjnych używanych w rutynowej diagnostyce
klinicznej.
Wielkim wyzwaniem dla działalności Kolegium było i jest
nauczanie na Oddziałach Analityki Medycznej, Wydziałów
Farmacji Uczelni Medycznych. Kolegium skupiające w swym
składzie przedstawicieli wszystkich dziedzin nauczanych na
Oddziałach Analityki Medycznej jest potencjalnym partnerem tych oddziałów. Wychodząc naprzeciw problemom kadry nauczającej i studentom Analityki Medycznej Kolegium
prowadzi stały konkurs na najlepsze prace magisterskie i
doktorskie w zakresu medycyny laboratoryjnej a także poprzez kontakty środowiskowe oferuje możliwości korzystania z potencjału laboratoriów klinicznych. Staraniem Kolegium jest aby kształcenie na kierunku Analityki Medycznej
prowadziło do dostarczenie dobrze przygotowanych fachowych pracowników we wszystkich dziedzinach diagnostyki
laboratoryjnej.
Atutem Kolegium Medycyny Laboratoryjnej jest integracja
różnych dyscyplin tej nauki w sytuacji, kiedy ze względu na
coraz dalej postępującą specjalizację środowiska zawodowe
i naukowe ulegają coraz większemu rozproszeniu. Tymczasem rzeczywistość w jakiej pracujemy oraz presja na ekonomizację usług laboratoryjnych prowadzi do coraz większej
konsolidacji badań laboratoryjnych co powoduje, że w jednym zakładzie i często pod jednym kierownictwem funkcjonują pracownie wykonujące badania tradycyjnie należące do
różnych dyscyplin medycyny laboratoryjnej (np. biochemii
klinicznej, immunologii i serologii, hematologii a także mikrobiologii i genetyki molekularnej). Niezależnie od opinii na ten
temat, procesy integracji szybko postępują zarówno na etapie rozwoju technologii laboratoryjnej, łączącej na wspólnych
platformach analitycznych oznaczenia z zakresu biochemii,
serologii zakażeń i badań białkowych, hormonów leków i innych, jak i na etapie organizacji konsolidujących w jednym
laboratorium różne działy diagnostyki. W efekcie musimy
liczyć się z faktem, że przed nowymi adeptami medycyny
laboratoryjnej opuszczającymi uczelnie stawiane są coraz
większe wymagania, aby mogli oni poprawne wykonywać
swoją w wieloprofilowych laboratoriach muszą dysponować
wiedzą w zakresie różnych, dotąd odrębnych specjalności. Z
problemem tym wiąże się również konieczność ponownego
zdefiniowania roli lekarza - specjalisty diagnostyki laboratoryjnej w praktyce współczesnej medycyny laboratoryjnej.
Wyzwaniem czasu podejmowanym przez Kolegium jest
wskazywanie obszarów gdzie kompetencje lekarza są konieczne oraz jaki jest zakres realnej odpowiedzialności diagnostów laboratoryjnych nielekarzy w konsultacji dotyczącej
badań, lub szerzej opieki nad pacjentem.
Obecnie zasadniczym elementem kształtującym obraz środowiska medycyny laboratoryjnej w Polsce jest samorząd
95
Kolegium Medycyny Laboratoryjnej
diagnostów laboratoryjnych, powołany mocą ustawy o diagnostyce laboratoryjnej z 2001 roku. Ustawa ta jest obowiązującym prawem. W efekcie, nawet mając świadomość istnienia pewnych luk i niedoskonałości w sformułowaniach tej
ustawy wiadomo, że porządkuje ona większość problemów
wynikających z uprawiania zawodu diagnosty laboratoryjnego. Równocześnie samorząd podejmując różne działania regulacyjne dotyczące wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego jest potencjalnym partnerem do współdziałania
Kolegium. Obie organizacje są w stosunku do siebie w pełni
komplementarne, skupiając w swych szeregach przedstawicieli dokładnie tych samych dyscyplin zawodowych i naukowych. Obecnie zarówno w gronie Kolegium jak i w gronie
Samorządu panuje przekonanie, że Stowarzyszenie grupujące wysoko kwalifikowanych i uznanych specjalistów może
owocnie współpracować, służąc radą i pomocą w wielu inicjatywach podejmowanych przez Samorząd. Przykładem
owocnej współpracy może być praca nad uregulowaniem obszaru skriningowych badań cytologicznych, dla której ramy
organizacyjne stworzył Samorząd, natomiast merytoryczny
zakres działania określili specjaliści patolodzy i cytolodzy.
Najprawdopodobniej następną dziedziną wymagającą uregulowania będzie biologia molekularna i jej zastosowania w
genetyce, serologii, mikrobiologii. Wydaje się, że Kolegium
jest najbardziej właściwą platformą do fachowych dyskusji w
wielodyscyplinarnych gronach członków Kolegium.
Ważną część działalności Kolegium stanowi organizacja
konferencji naukowych i naukowo-szkoleniowych. Tradycją
stają się letnie konferencje na temat nowości w diagnostyce
laboratoryjnej w Falentach. Ostatnio odbyła się trzecia już
konferencja tej serii, w której uczestniczyło 220 diagnostów
laboratoryjnych. W programie konferencji poruszano tak
ważne problemy jak : Badania laboratoryjne w diagnostyce i prewencji chorób sercowo-naczyniowych, Diagnostyka
hematologiczna w nowoczesnym laboratorium klinicznym,
Problemy diagnostyki laboratoryjnej w onkologii oraz zajęcia warsztatowe na temat interpretacji wyniku badania laboratoryjnego, pojęcia „normy” i wartości referencyjnych oraz
problemu ustalania wartości odcięcia oraz problem interpretacji wyników badań laboratoryjnych w świetle wybranych
wytycznych praktyki klinicznej.
W programie wzięli udział wybitni przedstawiciele medycyny
laboratoryjnej w Polsce: prof. Grażyna Odrowąż-Sypniewska (wykład programowy – Nowości diagnostyki laboratoryjnej 2010), prof. Marek Paradowski (Markery-kandydaci w
diagnostyce niedokrwiennej choroby serca), dr. med. Paweł
Wołkow (Badanie biochemicznych markerów „tlącego się”
odczynu zapalnego jako czynników ryzyka sercowo-naczyniowego) dr hab. med. Bogdan Solnica (nowe generacje troponiny w diagnostyce niedokrwiennej choroby serca). Duże
zainteresowanie wzbudził wykład przedstawiciela firmy Abbott (dr Mirosława Nowacka) na temat biochemicznych markerów ostrego uszkodzenia nerek.
W dalszym ciągu programu omawiano problemy: Czy cytometria przepływowa zastępuje badanie komórek krwi w
96
nowoczesnym liczniku hematologicznym? (prof. Mirosława
Pietruczuk), oraz problematykę diagnostycznego znaczenia badań dopełniacza: „Składowa C1 dopełniacza, – kiedy
przyjaciel, a kiedy wróg? (prof. Kazimierz Madaliński) oraz
wykład: „Nowe podejście do diagnostyki nowotworów mieloproliferacyjnych – jako szczególnego wyzwania dla diagnostyki laboratoryjnej” (dr Krzysztof Lewandowski). Dalszą
część programu wypełniły wykłady dotyczące diagnostyki
onkologicznej: „Rutynowa diagnostyka cytologiczna, korzyści i ograniczenia” (prof. Włodzimierz Olszewski), „Markery
nowotworowe w diagnostyce onkologicznej” (prof. Jan Kulpa), „HE4 - nowy marker raka jajnika” (dr Maria Kowalska)
oraz dwugłos na temat zespołu wyniszczenia nowotworowego - kacheksji: „Aspekty kliniczne zespołu wyniszczenia
nowotworowego” (dr Wojciech Wysocki) i „Badania laboratoryjne u chorych z zespołem wyniszczenia nowotworowego”
(dr Zofia Stasik.) Wykład „State of Art” w diagnostyce laboratoryjnej zatytułowany „Elektroforeza białek w nowoczesnej analityce klinicznej” wygłosił dr hab. Ryszard Drożdż.
Ciekawym akcentem konferencji była prezentacja wyników
ocena zakresu wartości referencyjnych na podstawie analizy rozkładu wyników, prowadzonej z użyciem autorskiego
programu prof. Jerzego Janeckiego przez grupę laboratoriów. Wyniki badań prezentował dr Zenon Jakubowski
Mamy nadzieję, że wielkim wydarzeniem naukowym, szkoleniowym i towarzyskim w środowisku diagnostów będzie X
Zjazd Kolegium, który odbędzie się w dniach 13-15 stycznie
2011 roku w Krakowie. Układany obecnie program naukowy
obejmie prezentacje wielu najwyższej klasy specjalistów z
takich dziedzin jak Medycyna laboratoryjna oparta o dowody
naukowe (EBLM) i jej rola w praktyce klinicznej, diagnostyka
mikrobiologiczna, molekularna i genetyczna diagnostyka w
onkohematologii, badania zespołu metabolicznego i chorób
układu sercowo-naczyniowego, diagnostyka czynności układu odpornościowego.
Zjazd oprócz członków Kolegium będzie w miarę ilości dostępnych miejsc otwarty dla wszystkich zainteresowanych
diagnostów, których już teraz gorąco zapraszamy.
Na zakończenie warto wspomnieć, że zgodnie z założeniami jakie przyświecały jego założycielom Kolegium Medycyny
Laboratoryjnej w Polsce nie jest organizacją masową. Liczba członków mieści się w granicach 200 -300. Jednak staramy się wciągać w orbitę naszej działalności wszystkich tych
kolegów którzy mają status naukowy i doświadczenie zawodowe, wyrażające się stopniem naukowym doktora i specjalizacją z jednej z dziedzin medycyny laboratoryjnej, lub też
mających uznany status i autorytet zawodowy potwierdzony
specjalizacją. Przyjęcie w poczet członków wymaga zgłoszenia osoby zainteresowanej popartego dwoma opiniami
członków wprowadzających. Dokonujemy więc pewnej selekcji kandydatów, dążąc do tego aby szeregi członkowskie
Kolegium reprezentowały jak najwyższy poziom zawodowy i
naukowy. Z drugiej jednak strony, gorąca zachęcamy do naszego grona wszystkich tych, którzy widzą realizację swoich
ambicji życiowych w rozwijaniu wiedzy i doskonaleniu umie-
Kolegium Medycyny Laboratoryjnej
jętności w wybranych przez siebie dziedzinach medycyny
laboratoryjnej. Dlatego zawsze jesteśmy otwarci na wszystkich tych adeptów medycyny laboratoryjnej, którzy poprzez
Kolegium zechcą rozwijać swoje życiowe ambicje.
Prezes Zarządu Kolegium Medycyny Laboratoryjnej
prof. dr hab. n. med. Jerzy W. Naskalski
z dziedzin medycyny laboratoryjnej: chemia kliniczna, biochemia kliniczna, diagnostyka laboratoryjna, hematologia i
koagulologia laboratoryjna, immunologia kliniczna, bakteriologia, wirusologia, parazytologia i mikologia kliniczna, endokrynologia laboratoryjna, medycyna nuklearna, toksykologia
i farmakologia kliniczna, genetyka medyczna, biologia molekularna, cytologia kliniczna, histopatologia i patomorfologia
kliniczna, informatyka laboratoryjna, laboratoryjne systemy
jakości, organizacja i zarządzanie laboratorium, kontrola i
ocena jakości wyników badań.
Prace należy przysyłać na adres:
Zarząd Kolegium Medycyny Laboratoryjnej
Zakład Diagnostyki UJ-CM
ul. Kopernika 15a
31-501 Kraków
Nowa edycja Ogólnopolskiego
Konkursu Prac Dyplomowych
z dziedziny Medycyny Laboratoryjnej
Kolegium Medycyny Laboratoryjnej w Polsce ustanowiło w
2005 roku stały Ogólnopolski Konkurs Prac Dyplomowych
z dziedziny Medycyny Laboratoryjnej. Konkurs adresowżny
jest do absolwentów uczelni i wydziałów medycznych. Dostępny jest także dla absolwentów innych kierunków studiów,
jeżeli temat pracy związany jest z medycyną laboratoryjną.
Celem Konkursu jest promocja medycyny laboratoryjnej,
rozwój wiedzy i praktyki laboratoryjnej oraz oddziaływanie
w kierunku unowocześniania i podnoszenia jakości kształcenia w zakresie medycyny laboratoryjnej. Konkurs odbywa
się w cyklu 2-letnim, wyznaczanym przez daty kolejnych
Zjazdów Kolegium Medycyny Laboratoryjnej. Regulamin
Konkursu przewiduje wyróżnienia i nagrody pieniężne. Prace wyróżnione i nagrodzone są prezentowane na Zjazdach
Kolegium.
Obecna, trzecia edycja konkursu obejmie prace wykonane/
obronione w latach 2009-2010. Konkurs obejmuje 2 kategorie prac dyplomowych:
prace magisterskie
prace doktorskie
Zgłoszenia prac do Konkursu nadsyłać mogą Autorzy prac,
Opiekunowie, Promotorzy i Dziekani Wydziałów.
Do zgłoszenia należy dołączyć:
pracę dyplomową wraz z ocenami
zapis elektroniczny pracy na płycie CD – w wersji pełnej i w
postaci 15-minutowej prezentacji.
Zgłoszenie pracy na Konkurs traktuje się jako równoznaczne z wyrażeniem zgody Autora na zamieszczenie pracy na
stronie internetowej KML. Temat pracy ma dotyczyć jednej
Ostateczny termin nadsyłania prac upływa z końcem
września 2010.
Zespół ds. Oceny Prac Konkursowych Kolegium Medycyny
Laboratoryjnej w Polsce dokonuje kwalifikacji zgłoszonych
prac pod względem formalnym I merytorycznym oraz decyduje o przyjęciu pracy na Konkurs. Praca przyjęta zostaje
umieszczona na stronie internetowej KML (w postaci 15 minutowej prezentacji).
Ostateczna kwalifikacja i ocena prac odbywać się będzie w
październiku i listopadzie 2010 roku. W grudniu autorzy zgłoszonych prac zostaną powiadomieni o wynikach Konkursu.
6 najlepszych prac w obu kategoriach – magisterskich i doktorskich – zostanie zakwalifikowanych do drugiego etapu
Konkursu, który obejmuje:
prezentację prac w formie plakatu na sesji plakatowej w czasie Zjazdu Kolegium
ocenę prac prezentowanych i ostateczne wytypowanie prac
nagrodzonych.
Autorzy prac zakwalifikowanych do prezentacji otrzymają
zaproszenie do udziału w Zjeździe Kolegium Medycyny Laboratoryjnej na koszt organizatorów. Autorzy tych prac otrzymają pamiątkowe dyplomy.
W każdej kategorii zostaną przyznane 3 równorzędne nagrody pieniężne fundowane przez Kolegium Medycyny Laboratoryjnej w Polsce:
Za pracę magisterską – w wysokości 1.500 zł
Za pracę doktorską – w wysokości 3.000 zł.
Dodatkowe nagrody zostaną przyznane przez Ministerstwo
Zdrowia oraz przez Krajową Radę Diagnostów Laboratoryjnych.
Szczegółowe informacje na temat konkursu wraz z jego regulaminem i systemem punktowej oceny prac sa dostępne
na stronie internetowej Kolegium pod adresem: http://www.
kml.org.pl/ w zakładce Aktualności.
Zapraszamy do udziału!
97