System poręczeń dla MSP - Program Ramowy na rzecz

Programu Ramowego na rzecz
konkurencyjności i innowacji
CIP 2007-2013
Instrumenty finansowe
dla eko - innowacyjnych MSP
KRAJOWY PUNKT
KONTAKTOWY
PRZY
ZWIĄZKU BANKÓW POLSKICH
Joanna Dąbrowska
Warszawa, 15 maja 2008 r.
CIP - Program Ramowy na rzecz
konkurencyjności i innowacji 2007-2013
Ustanowiony decyzją Parlamentu Europejskiego
i Rady UE z 2006 r. (1639/2006)
GENEZA CIP:
Realizacja załoŜeń Strategii Lizbońskiej:
- Gospodarka europejska najbardziej konkurencyjna,
dynamiczna, innowacyjna, oparta na wiedzy;
- ZrównowaŜony , harmonijny rozwój łączący wzrost
gospodarczy, integrację społeczną i ochronę
środowiska;
- Małe i średnie przedsiębiorstwa zasadniczym
elementem rozwoju gospodarki europejskiej.
2
Główne cele Programu:
• Zwiększenie konkurencyjności
przedsiębiorstw, szczególnie MSP, m.in.
przez ułatwienie dostępu do finansowania
zewnętrznego
• Promowanie wszelkich form innowacji, w
tym innowacji ekologicznych
• Przyśpieszenie tworzenia społeczeństwa
informacyjnego
• Promowanie efektywności energetycznej
oraz odnawialnych źródeł energii
3
Adresaci CIP: instytucje otoczenia biznesu, uczelnie wyŜsze,
samorządy, administracja, organizacje goszczące ośrodki EIC, IRC
Instrumenty finansowe dla MSP
Beneficjenci bezpośredni: Instytucje finansowe
banki, fundusze poŜyczkowe i poręczeniowe,
fundusze kapitałowe, anioły biznesu
Dostępne instrumenty mają zachęcić te instytucje do
zwiększenia finansowania innowacyjnych MSP, na
róŜnych etapach ich rozwoju: przy zakładaniu, w fazie
startu i ekspansji, na etapie transferu firmy.
Beneficjenci pośredni: MSP
W rezultacie program ma ułatwić firmom uzyskanie
środków na inwestycje związane z wiedzą (innowacje i
eko - innowacje, transfer technologii). 4
Instrumenty finansowe dla MSP
Instrumenty oferowane instytucjom
finansowym to:
GIF -
instrument na rzecz wysokiego
wzrostu i innowacji w MSP;
SMEG -
system poręczeń dla MSP;
CBS -
system rozwijania zdolności
instytucji pośrednictwa
finansowego.
5
GIF - Instrument na rzecz wysokiego
wzrostu i innowacji w MSP
Obejmuje inwestycje w wyspecjalizowane
fundusze podwyŜszonego ryzyka, w tym:
•fundusze finansujące wczesne stadium rozwoju
firmy (seed capital),
•fundusze działające w skali regionu lub skupione
na określonych sektorach/ technologiach,
•fundusze typu venture capital finansujące działania
badawczo-rozwojowe itp.
Wsparte fundusze udostępniają następnie kapitał
innowacyjnym MSP, umoŜliwiając im rozpoczęcie i
rozwój działalności, wprowadzenie produktów i usług na
rynek, czy prowadzenie działalności B+R.
6
GIF1 – Fundusze Pośredniczące
Wyspecjalizowane fundusze venture-capital:
• fundusze finansujące wczesne stadium rozwoju
firmy,
• fundusze mogące pełnić rolę katalizatora w rozwoju
rynków kapitału dla danej technologii lub regionie,
• podmioty utworzone celem dokonywania transferu
technologii.
Fundusze powinny dysponować szerokim wachlarzem
inwestorów (pojedynczy inwestor – max. do 50%
kapitału Funduszu Pośredniczącego)
Beneficjenci końcowi:
• innowacyjne MSP, o wysokim potencjale wzrostu,
• inwestujące w rozwój technologiczny, innowacje (w tym
eko - innowacje), transfer technologii,
7
GIF1 – Fundusze Pośredniczące
Okres finansowania – inwestycje kapitałowe 5-12letnie, max. do XI 2026 r. (umowy z EFI do XII 2013 r.)
Kwota udziału GIF1 w Funduszu Pośredniczącym –
max. 30 mln EUR, co stanowić moŜe:
1.od 10% do 25% wkładów ogółem w Fundusz
2.do 50% w przypadku nowego Funduszu pełniącego
funkcję katalizatora
Jeśli beneficjenci końcowi wdraŜają eko - innowacje:
1.do 50% wielkości Funduszu przy inwestycjach >50%
udziałów w firmach
2.do 25% + dodatkowy uzgodniony udział na kaŜdą
inwestycję eko - innowacyjną przy inwestycjach <50%
udziałów w firmach
8
GIF1 – współpraca z sieciami
Aniołów Biznesu
MoŜliwe jest współinwestowanie GIF1 w
fundusze współpracujące z jedną lub wieloma
sieciami Aniołów Biznesu
MoŜliwy jest oddzielny wkład kapitałowy GIF1 do
kaŜdej wskazanej przez sieć Aniołów Biznesu
inwestycji w firmę - beneficjenta końcowego.
(ale udział GIF1 w proponowanej przez sieć
Aniołów Biznesu inwestycji musi być <50% kapitału
beneficjenta końcowego)
9
GIF2 - Fundusze Pośredniczące
Wyspecjalizowane fundusze podwyŜszonego ryzyka
•fundusze finansujące firmy o wysokim potencjale wzrostu
na etapie ekspansji;
• fundusze mogące pełnić rolę katalizatora w rozwoju
rynków kapitału dla danej technologii lub regionie,
• fundusze prowadzące strategię buy-and-build
(zapewnienie długotrwałego wzrostu zatrudnienia i
wartości firmy),
• fundusze, których polityka inwestycyjna zakłada >50%
udział w firmach-beneficjentach końcowych
Beneficjenci końcowi:
• innowacyjne MSP, o wysokim potencjale wzrostu,
• inwestujące w rozwój technologiczny, innowacje (w tym
eko - innowacje), transfer technologii
10
• będące na etapie ekspansji.
GIF2 – Fundusze Pośredniczące
Okres finansowania – inwestycje kapitałowe 5-12letnie, max. do XI 2026 r. (umowy z EFI do XII 2013 r.)
Kwota udziału GIF2 w Funduszu Pośredniczącym –
max. 30 mln EUR, co stanowić moŜe:
1.od 7,5% do 15% wkładów ogółem w Fundusz
2.do 25% w przypadku nowego Funduszu pełniącego
funkcję katalizatora lub Funduszu utworzonego przez
początkujący zespół zarządzający
Jeśli beneficjenci końcowi wdraŜają eko - innowacje:
1.do 25% wielkości Funduszu przy inwestycjach >50%
udziałów w firmach
2.do 15% + dodatkowy uzgodniony udział na kaŜdą
inwestycję eko - innowacyjną przy inwestycjach <50%
11
udziałów w firmach
SMEG - System poręczeń dla MSP
Zapewnia dodatkowe gwarancje
(re-gwarancje) dla działających systemów
gwarancyjnych oraz gwarancje bezpośrednie dla
pośredników finansowych.
Pośrednicy finansowi w SMEG zostaną
wybrani spośród systemów gwarancyjnych, w
tym organizacji udzielających poręczeń,
instytucji
mikro-gwarancyjnych,
instytucji
finansowych
zaangaŜowanych
w
finansowanie MSP, działających w jednym
lub kilku krajach.
12
Zadania systemu gwarancji SMEG
• Podział podwyŜszonego ryzyka
(szeroki dostęp do finansowania np. start-up-y,
z tytułu portfela
udzielonych kredytów/ mikro-kredytów/
poręczeń pomiędzy instytucję
kredytującą/ poręczającą a UE
• „OdciąŜenie” przedsiębiorców
(beneficjentów finalnych) z kosztów
ponoszonych z tytułu zabezpieczeń
innowacje, eko - innowacje)
(róŜnica z warunkami FPU)
• Uzupełnienie zabezpieczenia
brakującego przedsiębiorcom
13
System poręczeń dla MSP -SMEG
System SMEG obejmuje cztery rodzaje gwarancji.
I. Gwarancje dla kredytów, poŜyczek, leasingu
EFI udziela pośrednikowi gwarancji lub re-gwarancji.
Portfel objęty gwarancją UE moŜe obejmować
gwarancje, poręczenia lub instrumenty dłuŜne dla
MSP.
Priorytetem jest finansowanie średnio- i długoterminowe (okres spłaty > 18 miesięcy, nie krótszy
niŜ 12 miesięcy).
Gwarancje UE będą obowiązywały przez 10 lat.
Współczynnik gwarancji nie przekroczy 50%
zaangaŜowania pośrednika.
14
System poręczeń dla MSP -SMEG
II. Gwarancje dla mikrokredytów
EFI udziela pośrednikowi gwarancji bezpośredniej lub regwarancji. Portfel objęty gwarancją UE moŜe
obejmować gwarancje/ poręczenia lub finansowanie
w formie mikro-kredytu (max 25.000 eur, dla
mikroprzedsiębiorstw)
Priorytetem będzie finansowanie średnioterminowe (ale
okres spłaty nie krótszy niŜ 6 miesięcy).
Współczynnik gwarancji do 75% zaangaŜowania
pośrednika. Gwarancje UE obowiązują przez 5 lat.
Dodatkowo: dotacje kompensujące część kosztów
administracyjnych obsługi mikro-kredytów dla MSP*
200 euro na instrument objęty gwarancją, max.
50.000 euro dla jednej instytucji finansowej. 15
*(dotyczy mikro-kredytów o terminie spłaty przynajmniej 12 miesięcy).
System poręczeń dla MSP -SMEG
III. Gwarancje dla inwestycji kapitałowych
EFI udziela pośrednikowi współ-gwarancji lub regwarancji. Portfel objęty gwarancją UE moŜe
obejmować gwarancje oraz instrumenty
kapitałowe lub guasi-kapitałowe przeznaczone dla
MSP.
(np. gwarancje udzielone przez pośredników na rzecz
funduszy dostarczających MSP finansowania
zaląŜkowego, kapitału w fazie startu, finansowania
mezaninowego/hybrydowego).
Max. wysokość inwestycji kapitałowej objętej
gwarancją to 500 000 EUR
Współczynnik gwarancji do 50% zaangaŜowania16
pośrednika. Gwarancje UE obowiązują przez 10
System poręczeń dla MSP -SMEG
IV. Gwarancje dla transakcji sekurytyzacyjnych
EFI udziela gwarancji dla transakcji polegających na
faktycznej sprzedaŜy aktywów oraz dla transakcji
syntetycznych (w tym mających na celu
dostarczenie finansowania instytucjom
finansowym).
Pośrednik musi zobowiązać się do przeznaczenia
części uzyskanego kapitału na utworzenie portfela
dodatkowego na pokrycie finansowania lub
gwarancji na rzecz MSP (zwykle w ciągu 3 lat).
Konieczna ocena transakcji sekurytyzacji objętej gwarancją
UE (przez jedną z głównych agencji ratingowych).
Dodatkowo: dotacja kompensująca koszt ratingu,
max. 50 % kosztu lub 50 000 EURO.
17
Cechy instrumentów finansowych wchodzących w
skład portfela (re-)gwarantowanego w ramach
SMEG
Mają :
• Zapewniać długoterminowy rozwój działalności MSP
przez np. kredyty na inwestycje materialne,
niematerialne, transfer działalności,
• Zapewniać kapitał obrotowy lub
• Finansować działalność innowacyjną – rozwój
technologiczny i zakup licencji
18
Kryteria wyboru instytucji
pośredniczących (IP)
• Sytuacja finansowa IP, moŜliwości operacyjne,
proces zarządzania ryzykiem, zdolność do
przestrzegania warunków SMEG
• Gwarantowanie przez IP finansowania dłuŜnego dla
MSP
• Geograficzny obszar finansowania MSP
• Zapewnienie warunków rozszerzonego dostępu
MSP do finansowania
19
Co oznacza rozszerzony dostęp MSP do
finansowania?
• Wpływ SMEG na wolumen transakcji na rzecz MSP,
tj. wzrost wolumenu gwarancji lub finansowania dłuŜnego,
• Wpływ na rozszerzony dostęp MSP do finansowania
np. przez obniŜenie kryteriów dostępności takich jak:
finansowanie start-up i firm we wczesnej fazie rozwoju,
finansowanie aktywów niematerialnych, wydłuŜenie okresu
finansowania lub zmniejszenie kosztów finansowania MSP,
• Wpływ na ryzyko związane z finansowaniem MSP,
tj. akceptacja podwyŜszonego ryzyka (np. większy udział IP w
ponoszonych stratach lub mniejsze wymagania w zakresie
zabezpieczeń)
W przypadku kaŜdej IP powyŜsze działania znajdą
odzwierciedlenie w wolumenie docelowych transakcji
20
Gdzie aplikować o wsparcie?
Komponent jest wdraŜany w imieniu Komisji
Europejskiej
przez
Europejski
Fundusz
Inwestycyjny (EFI) w Luksemburgu – tam
naleŜy składać wnioski
Nabór wniosków do systemu poręczeń SMEG
oraz do instrumentu GIF - JUś TRWA
Nabór ciągły w oparciu o „Zaproszenie do
zgłaszania zainteresowania”, publikowane w
Dzienniku Urzędowym http://eur-lex.europa.eu
21
Jak aplikować o wsparcie?
Przed złoŜeniem oficjalnego wniosku, naleŜy przesłać
„Informacje wstępne” o organizacji i aplikacji (które
gwarancje, na jaki produkt, na jaką kwotę) na adres
mailowy [email protected]
Procedura aplikacyjna w SMEG (I, II, III):
→ wniosek do EFI (w języku angielskim, x 2)
→ wstępna selekcja
→ wizyta due diligence na miejscu
→ propozycja EFI do KE przyjęcia wniosku
→ decyzja KE
→ podpisanie przez EFI umowy z wnioskodawcą
Gwarancje sekurytyzacyjne (IV) oraz GIF – procedura,
oparta na indywidualnych negocjacjach
22
Jak środki trafiają do beneficjentów?
BudŜet UE
zapewnia środki
gwarantuje
Fundusz poręczeniowy
KPK
przy ZBP
inwestuje
Fundusz
Venture capital
Bank/Fundusz poŜyczkowy
Informuje,
doradza
inwestuje
poŜycza
MSP
MSP
Źródło: prezentacja Ministerstwa Gospodarki , maj 2007
23
KRAJOWY PUNKT KONTAKTOWY
PRZY ZWIĄZKU BANKÓW POLSKICH
DLA KOMPONENTU
„INSTRUMENTY FINANSOWE DLA MSP”
Infolinia mailowa:
[email protected]
tel/fax: (+22) 696 64 95
www.cip.gov.pl
Dziękuję za uwagę!
24