strategia rozwoju gminy cyców na lata 2007 - 2015

Transkrypt

Załącznik do Uchwały nr VIII/51/07
Rady Gminy Cyców
z dnia 28 września 2007 roku
STRATEGIA ROZWOJU
GMINY CYCÓW
NA LATA 2007 - 2015
STRATEGIA ROZWOJU GMINIY CYCÓW NA LAT A 2007-2015
SPIS TREŚCI
I. WPROWADZENIE DO STRATEGII ROZWOJU GMINY CYCÓW NA LATA 2007 2015.............................................................................................................................................3
I.1. Założenia wstępne............................................................................................................3
I.2. Harmonogram prac nad Strategią Rozwoju......................................................................4
II. CHARAKTERYSTYKA GMINY CYCÓW ........................................................................6
II.1. Położenie........................................................................................................................6
II.2. Budowa geologiczna.......................................................................................................6
II.3. Rzeźba terenu .................................................................................................................7
II.4. Gleby...............................................................................................................................7
II.5. Wody podziemne.............................................................................................................8
II.6. Wody powierzchniowe....................................................................................................9
II.7. Warunki klimatyczne......................................................................................................9
II.8. Charakterystyka społeczno – gospodarcza....................................................................10
III. SYTUACJA DEMOGRAFICZNO-SPOŁECZNA............................................................12
III.1. Stan i charakterystyka zaludnienia .............................................................................12
III.2 Rynek pracy..................................................................................................................14
III.3 Sytuacja mieszkaniowa.................................................................................................16
IV. GOSPODARKA.................................................................................................................18
IV.1 Rolnictwo......................................................................................................................18
IV.2 Przemysł........................................................................................................................19
IV.3 Handel i usługi..............................................................................................................20
V. STAN ROZWOJU INFRASTRUKTURY WIEJSKIEJ .....................................................22
V.1 Infrastruktura społeczna ................................................................................................22
V.1.1. Ochrona zdrowia ...................................................................................................22
V.1.2. Bezpieczeństwo publiczne ....................................................................................22
V.1.3. Edukacja i wychowanie .........................................................................................23
V.1.4. Sport i rekreacja ....................................................................................................24
V.1.5. Kultura ...................................................................................................................24
V.2. Infrastruktura techniczna ..............................................................................................26
V.2.1. Sieć komunikacyjna ..............................................................................................26
V.2.2. Zaopatrzenie w wodę ............................................................................................26
V.2.3. Gospodarka wodno – ściekowa .............................................................................26
V.2.4. Gospodarka odpadami ...........................................................................................27
V.2.5. Telekomunikacja....................................................................................................28
VI. CELE STRATEGII ROZWOJU GMINY CYCÓW I MOŻLIWOŚCI JEJ REALIZACJI
...................................................................................................................................................29
VI.1 ANALIZA SWOT .......................................................................................................29
VI.2. Cele strategiczne gminy...............................................................................................31
VI.3 Analiza budżetu Gminy Cyców....................................................................................33
VII. MISJA GMINY CYCÓW.................................................................................................36
VIII. CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE GMINY CYCÓW .....................................37
IX. MONITOROWANIE STRATEGII....................................................................................43
2
I. WPROWADZENIE DO STRATEGII ROZWOJU GMINY CYCÓW NA
LATA 2007 - 2015
I.1. Założenia wstępne
Prezentowany dokument – Strategia Rozwoju Gminy Cyców na lata 2007 –
2015 w sposób kompleksowy aktualizuje Strategię Rozwoju Gminy Cyców na lata
2004 – 2015, uchwaloną przez Radę Gminy Cyców w dniu 21 lutego 2003 roku
(Uchwała nr IV/33/03).
Konieczność aktualizacji Strategii wynika z kilku przesłanek, do których
należą:
o wstąpienie Polski do Unii Europejskiej, co skutkuje wyznaczeniem celów
strategicznych, które wpłyną na efektywne wykorzystanie unijnych środków
finansowych,
o strategia rozwoju gminy powinna być spójna z kierunkami wyznaczonymi w:
-dokumentach strategicznych wyższego rzędu,
-strategicznych dokumentach „branżowych” lub „obszarowych”,
-dokumentach lokalnych (plan gospodarki odpadami, studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego i in.)
o zmiany w rozwoju zarówno w sferze społecznej jak i gospodarczej, które mają
decydujący wpływ na treść planowanych działań, określenie wśród nich
priorytetów, nowego katalogu celów strategicznych i celów operacyjnych,
o opracowanie koncepcji rozwoju lokalnego, akceptowanej przez podmioty życia
publicznego i gospodarczego na szczeblu lokalnym.
Pomimo wielu zmian, przedstawiony dokument jest w dalszym ciągu
kontynuacją Strategii z 2003 roku. Zachowane zostały jej podstawowe idee i założenia
dotyczące przyszłości Gminy Cyców w sferze: społecznej, gospodarczej, ekologii,
3
kulturowej i ładu przestrzennego. Szczególną rangę nadano sferze gospodarczej oraz
sferze społecznej i wynikających z nich potrzeb mieszkańców.
Strategia ujmuje główne cele i uwarunkowania rozwoju na przestrzeni 9 lat.
Strategia
rozwoju
jest
wyrazem
zintegrowanego
planowania
społecznego,
gospodarczego, ekologicznego i przestrzennego. W najbardziej ogólnym ujęciu
oznacza sposób osiągania wyznaczonych celów przez sterowanie rozwojem gminy.
Najkrócej można ją zdefiniować jako zarządzanie przyszłością gminy.
I.2. Harmonogram prac nad Strategią Rozwoju
Prace nad Strategią, (Planem Rozwoju lokalnego Gminy Cyców) rozpoczęto w
2006 roku Uchwałą Rady Gminy Cyców Nr. XXXIV/238/06, oraz powołaniem
zespołu do opracowania Strategii Rozwoju Gminy Cyców na lata 2007 – 2015.
W zespole uczestniczyli partnerzy społeczni z różnych dziedzin życia
obejmujących gospodarkę, rolnictwo, oświatę, zdrowie i pomoc społeczną oraz
kulturę, sport i rekreację.
Członkowie zespołów na spotkaniach zorganizowanych w Urzędzie Gminy Cyców,
zaproponowali, istotne ich zdaniem, zmiany w dotychczasowej Strategii Rozwoju
Gminy Cyców. Opracowano projekt kierunków zmian w gminie. Równocześnie Wójt
Gminy Cyców organizował spotkania z mieszkańcami, na których przedstawiał
projekt strategii oraz zaprosił wszystkich mieszkańców Gminy do współtworzenia
zmian w Strategii.
Po zakończeniu konsultacji społecznych Strategia Rozwoju Gminy Cyców na
lata 2007 – 2015 została uchwalona przez Radę Gminy Cyców w dniu 28-09-2007
roku.
Proces realizacji strategii obejmował następujące etapy:
Etap I – analizę strategiczną – polegająca na zdiagnozowaniu otoczenia
(elementów zewnętrznych i tendencji zmian), która pozwoliła na określenie
obecnych i przewidzianych w czasie przyszłych szans i zagrożeń, a także na
zdiagnozowanie własnych zasobów i warunków rozwoju, pozwalających na
określenie mocnych i słabych stron,
4
Etap II – planowanie strategiczne – określenie poszczególnych celów
strategicznych i operacyjnych na podstawie wyników diagnozy strategicznej.
Realizacja III Etapu strategii polegać będzie na podejmowaniu decyzji
taktyczno – operacyjnych.
5
II. CHARAKTERYSTYKA GMINY CYCÓW
II.1. Położenie
Gmina Cyców jest położona w powiecie łęczyńskim na powierzchni 14791 ha.
Jej obszar rozciąga się od 23º00’ do 23º13’ długości geograficznej wschodniej i od
51º13’ do 51º23’ szerokości geograficznej północnej. Sąsiaduje z gminami: Urszulin,
Wierzbica, Siedliszcze i Puchaczów.
Według podziału fizyczno - geograficznego Kondrackiego gmina znajduje się
w prowincji Niż Wschodnioeuropejski, podprowincji Polesie, makroregionach Polesie
Zachodnie i Polesie Wołyńskie. Jest położona w obrębie mezoregionów Równiny
Łęczyńsko – Włodawskiej i Obniżenia Dorohuckiego.
W podziale fizjograficznym Lubelszczyzny wg A. Chałubińskiej i T. Wilgata
gmina należy do obrębu Polesia Lubelskiego, na które składa się Pojezierze Łęczyńsko
– Włodawskie (północna część gminy) oraz Obniżenie Dorohuckie (południowa część
gminy).
II.2. Budowa geologiczna
„Program ochrony środowiska dla gminy Cyców” podaje, że geologicznie
należy ona do brzeżnej strefy prekambryjskiej platformy wschodnioeuropejskiej
w obrębie zapadliska włodawskiego.
Na skałach krystalicznych lub metamorficznych spoczywają mułowcowo –
piaszczyste osady kambru dolnego (seria poleska). Leżące na nich utwory syluru mają
miąższość ok. 850 m. Warstwa formacji karbonu, w obrębie której znajdują się liczne
pokłady węgla, waha się od 600 do 800 m i jest przykryta utworami jury i kredy
z lukami sedymentacyjnymi przypadającymi na perm i trias.
Osady jury na obszarze Polesia Lubelskiego mają zwartą pokrywę,
reprezentowaną przez piaskowce i wapienie oraz utwory węglanowe. Miąższość tych
6
utworów sięga w okolicach Cycowa 600 m. Skały kredowe wykształcone są jako
margle piaszczyste i opoki oraz margle wapniste, wapienie margliste i kreda pisząca.
Utwory trzeciorzędowe są rozmieszczone nierównomiernie. Występują jako osady
piaszczysto – mułkowo – ilaste.
Osady czwartorzędowe występują na Polesiu Lubelskim powszechnie,
jako pozostałości trzech ostatnich zlodowaceń, często bezpośrednio na utworach
kredowych.
Utwory plejstoceńskie są reprezentowane na ogół przez żwiry i piaski
wodnolodowcowe, natomiast w gminie występują mułki, mułki piaszczyste, piaski
jeziorne i miejscami mułki i piaski rozlewiskowo – jeziorne.
Z utworów holoceńskich dominują torfy, namuły, piaski i gliny deluwialne.
Na wschód od Świerszczowa spotyka się eluwia glin zwałowych.
II.3. Rzeźba terenu
Gmina charakteryzuje się płaskim, równinnym ukształtowaniem o niewielkich
różnicach wysokości. Nachylenie terenu jest niewielkie, nie osiąga nawet 2%.
Charakterystyczne dla rzeźby okolic Cycowa jest występowanie podmokłych,
torfiastych łąk, których największe kompleksy znajdują się w dolinie Świnki i jej
dopływów. Równiny torfowe tworzą największe powierzchnie w okolicach Stręczyna
Starego, Zosina i Ostrówka Podyskiego.
Obszary zbudowane z kredy piszącej i miękkich margli tworzą rozległe
zagłębienia o małych wysokościach względnych (30 – 40 m). Monotonną rzeźbę
terenu urozmaicają bezodpływowe zagłębienia krasowe (werteby). W gminie jest ok.
40 wertebów na 1 km2 powierzchni. Szerokość tych form wynosi od kilku do
kilkudziesięciu metrów, natomiast głębokość nie przekracza 6 – 8 m.
II.4. Gleby
W gminie występuje duże zróżnicowanie pokrywy glebowej, co ma związek
z budową geologiczną, rzeźbą terenu oraz warunkami wodnymi. Występują tu rędziny
7
i gleby piaskowe różnych typów genetycznych (bielicowe, rdzawe, brunatne kwaśne).
W południowej części gminy dominują gleby bielicowe, w obniżeniach są gleby
glejowe, a w środkowej części brunatne.
Gleby są średniej jakości. Najlepsze występują wyspowo w środkowej
i północnej części (rędziny wytworzone ze skał kredowych). Na obszarach niżej
położonych rędziny są okresowo zbyt wilgotne. Największą wartość użytkową
mają gleby
brunatne
i
czarne
ziemie.
Ich
najbardziej
zwarte
kompleksy
są zlokalizowane w rejonie Stefanowa, Kopiny, Podgłębokiego, Cycowa, Ludwinowa,
Nowego Stręczyna i Bekieszy.
II.5. Wody podziemne
W okolicach Cycowa wody podziemne występują płytko. Zwierciadło wody
jest nachylone w kierunku północno – wschodnim i północno – zachodnim
oraz nawiązuje do poziomu luster wody w jeziorach i większych ciekach.
W niższym poziomie akumulacyjnym zwierciadło wody występuje na
głębokości 2 m p.p.t. W piaskach różnoziarnistych budujących wyższą równinę
akumulacyjną woda znajduje się na głębokości 2–5 m p.p.t.. Zwierciadło kredowego
piętra wodonośnego zalega na głębokości 5–10 m p.p.t..
Wody w strefie czynnej wymiany krążą przede wszystkim w utworach
kredowych. Poszczególne piętra pozostają w łączności hydraulicznej tworząc jedno
ciągłe zwierciadło wody.
Zbiornik wód kredowych jest zasilany przez rzeki, źródła, drenaż korytowy
oraz przez infiltrację opadów atmosferycznych. Jakość wód podziemnych piętra
kredowego jest wysoka.
Płytki poziom wodonośny występujący w utworach czwartorzędowych zawiera
wody o znacznym zanieczyszczeniu, które nie spełniają wymogów dla wód do picia.
Lepszą jakością odznaczają się wody głębiej występującego poziomu
czwartorzędowego, utrzymujące się pod warstwą mułków i iłów, wykorzystywanego
razem z wodami piętra kredowego.
8
Studnie o dużej wydajności (do 60 m3/h) czerpią wodę z poziomu kredowego,
z głębokości 30 – 80 m.
II.6. Wody powierzchniowe
Gmina leży w środkowo – wschodniej części dorzecza Wieprza. Jej obszar jest
odwadniany przez rzekę Świnkę. W granicach gminy płynie ona na odcinku 15,5 km..
Charakterystyczne jest występowanie torfiarek, głównie w rejonie jeziora
Uściwierz, w okolicach Garbatówki, Nowego Stręczyna i Starego Stręczyna. Są tu
również trzęsawiska i bagna, które powstały przez zarastanie dawnych powierzchni
wodnych (np. Uroczysko Bagno) oraz liczne rowy melioracyjne (ok. 420 km)
i ponad 1300 budowli melioracyjnych.
W gminie znajdują się cztery jeziora: Uściwierz, Uściwierzek, Świerszczów
i Głębokie.
II.7. Warunki klimatyczne
Według podziału klimatycznego Lubelszczyzny W. i A. Zinkiewiczów (1975)
południowe fragmenty gminy należą do dziedziny Lubelsko – Chełmskiej, natomiast
centralna i północna część do dziedziny Lubartowsko – Parczewskiej.
Wartości parowania przewyższają tu wartości opadów atmosferycznych.
W okolicach Garbatówki średnia roczna suma opadów w latach 1951 – 1990 wyniosła
593 mm. Najobfitsze opady występują w lipcu, a najniższe w styczniu.
Pokrywa śnieżna utrzymuje się średnio przez 80 dni w roku.
Średnia roczna temperatura powietrza w gminie wynosi 7,3ºC. Najzimniejszy
jest styczeń (średnia: - 4,2ºC), a najcieplejszy lipiec (średnia: 18,4ºC). ]
Długość okresu wegetacyjnego dochodzi do 212 – 216 dni (Kaszewski i in.,
1995). Występują tu najwyższe w województwie wartości usłonecznienia względnego
w okresie letnim (45-50%)
9
Klimat lokalny kształtują warunki fizjograficzne. Występowanie licznych
podmokłości wpływa na wysoką wilgotność powietrza, powstawanie mgieł i inwersji
temperatury powietrza.
II.8. Charakterystyka społeczno – gospodarcza
Powierzchnia gminy wynosi 148 km2. Zamieszkuje ją 7727 osób, głównie
w wieku produkcyjnym (61,3%). Od 1995 r. liczba ludności gminy zwiększyła się
o 449 osób.
W gminie jest 27 sołectw, w skład których wchodzą 30 miejscowości:
Adamów, Barki, Bekiesza, Biesiadki, Cyców I, Cyców II, Garbatówka, Garbatówka
Kolonia, Głębokie, Janowica, Podgłębokie, Stawek, Stawek Kolonia, Kopina,
Ludwinów, Małków, Malinówka, Stręczyn Nowy, Stręczyn Stary, Ostrówek Podyski,
Sewerynów, Świerszczów, Świerszczów Kolonia, Stefanów, Szczupak, Wólka
Cycowska, Wólka Nadrybska, Zagórze, Zaróbka, Zosin.
Największą miejscowością jest Cyców a najmniejszą Zosin.
Użytki rolne stanowią ok. 80% powierzchni gminy. Podstawowym źródłem
dochodów mieszkańców jest rolnictwo. Istnieje tu ok. 2500 gospodarstw rolnych,
o średniej powierzchni ok. 8 ha.
W gminie funkcjonuje kilka małych zakładów pracy: masarnia ZPH „Jakol”
w Kopinie, Tartak i Zakład Produkcji Folii w Głębokiem.
Gmina jest typowo rolnicza ale istotne znaczenie będą miały bogate złoża
węgla kamiennego (17,7% powierzchni gminy zajmuje pole górnicze KWK Bogdanka
S.A.). W Stefanowie na początku lat 80-tych rozpoczęła się budowa kopalni K-2, ale
prace zostały wstrzymane w 1988 r. Uruchomienie kopalni ma nastąpić w 2010 r.
Gmina posiada 80 km sieci wodociągowej, 2,8 km kanalizacji i trzy
oczyszczalnie ścieków: w Cycowie , Głębokiem i Wólce Cycowskiej
Składowisko odpadów komunalnych w Wólce Cycowskiej, jest już zamknięte
i będzie rekultywowane.
Gmina Cyców położona jest we wschodniej części województwa lubelskiego, na
wschód od miasta powiatowego- Łęczna.
10
W bezpośrednim sąsiedztwie są położone gminy: Puchaczów, Ludwiń, (powiat
Łęczyński), Urszulin ( powiat włodawski ) ,Wierzbica i Siedliszcze (powiat chełmski).
Miejscowość gminna - Cyców jest oddalona:
• 19 km od Łęcznej,
• 45 km od Lublina,
• 35 km od Chełma,
• 42 km od Włodawy.
Biorąc pod uwagę podział Polski na jednostki fizyczno-geograficzne, obszar
gminy położony jest na granicy pasa nizin i wyżyn. Gmina Cyców leży w zasięgu
Polesia Lubelskiego wchodzącego w skład Nizin Środkowopolskich, zaś jej
południowe i wschodnie krańce leżą w pobliżu granicy Wyżyny Lubelskiej. Gminę
obejmują następujące podregiony Polesia Lubelskiego.
Pojezierze Łęczyńsko - Włodawskie (północna część gminy),
Obniżenie Dorohuskie (południowa część gminy)
11
III. SYTUACJA DEMOGRAFICZNO-SPOŁECZNA
III.1. Stan i charakterystyka zaludnienia
Gęstość zaludnienia na terenie Gminy Cyców wynosi 51 os/km². Cechą
charakterystyczną rozmieszczenia ludności w gminie jest jej koncenctacja we wsi
Cyców. Do większych miejscowości wchodzących w skład gminy można zaliczyć:
Świerszczów, Nowy Stręczyn, Wólkę Cycowską, Głębokie, Barki i Bekieszę.
Poniżej zaprezentowano zestawienia tabelaryczne liczby ludności w gminach:
Cyców z podziałem na miejscowości.
Wykaz miejscowości oraz liczba mieszkańców Gminy Cyców
Lp.
Nazwa miejscowości
Stan na
31.12.2001
Stan na
31.12.2002
Stan na
31.12.2003
Stan na
31.12.2004
Stan na
31.12.2005
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
Adamów
Barki
Bekiesza
Biesiadki
Cyców
Cyców – Kolonia II
Garbatówka
Garbatówka – Kolonia
Głębokie
Janowica
Kopina
Ludwinów
Malinówka
Małków
Nowy Stręczyn
Ostrówek Podyski
Podgłębokie
Sewerynów
Stary Stręczyn
Stawek
Stefanów
Szczupak
Świerszczów
Świerszczów – Kolonia
Wólka Cycowska
Wólka Nadrybska
145
276
370
70
1 705
203
136
171
425
211
256
306
298
124
378
165
246
64
82
216
214
50
369
187
645
115
146
274
373
71
1 722
204
135
172
423
213
257
305
299
123
384
161
248
64
83
214
213
47
359
192
672
115
146
274
373
71
1 733
204
138
172
424
213
258
305
301
123
385
161
248
65
83
215
213
47
360
192
674
115
143
280
375
66
1 741
198
132
172
453
218
253
283
292
130
375
151
253
65
73
221
217
47
353
190
688
114
146
295
365
63
1 731
197
136
171
449
225
260
279
296
131
379
147
251
59
71
217
215
47
360
189
690
114
12
Stan na
31.12.2006
151
305
372
62
1743
204
141
170
435
234
269
276
296
140
364
143
264
57
64
212
208
45
360
194
698
111
27.
28.
29.
Zagórze
Zaróbka
Zosin
Ogółem
107
119
16
7 669
104
121
17
7 711
104
121
17
7 735
110
116
15
7 724
111
120
13
7 727
103
128
14
7763
Liczba ludności w Gminie Cyców nieznacznie wzrasta w zaprezentowanym
okresie, W Gminie Cyców przyrost naturalny jest dodatni: 2,62 promila.
Strukturę wiekową ludności można analizować według podziału na grupy:
• osoby w wieku przedprodukcyjnym: 0 – 18 lat
• osoby w wieku produkcyjnym: 19 – 65 lat
• osoby w wieku poprodukcyjnym: 66 i powyżej
Zaprezentowana poniżej tabela zawiera zestawienie danych dotyczących struktury
wiekowej ludności w Gminie Cyców.
Zestawienie liczby mieszkańców, stan na 31.12.2005
Osoby w wieku
0 – 18 lat, w tym
Kobiety
Mężczyźni
19 – 65 lat, w tym
Kobiety
Mężczyźni
66 lat powyżej, w tym
Kobiety
Mężczyźni
Razem
Gmina
Cyców
1 031
1 100
2 262
2 378
590
366
7 727
Gmina Cyców posiada korzystną strukturę wiekową ludności, duży jest odsetek
osób w wieku produkcyjnym i przedprodukcyjnym. Dodatni przyrost naturalny i saldo
migracji wskazuje na pozytywne trendy w strukturze zaludnienia. Jednak w niektórych
wsiach notuje się zjawisko, tzw. „starzenia się wsi”. Dotyczy to miejscowości, między
innymi: Zosin, Szczupak, Zagórze.
13
III.2 Rynek pracy
Podstawowe
źródło
zarobkowania
dla
mieszkańców
stanowi
praca
w indywidualnych gospodarstwach rolnych. Około 86,3% ludności trudni się pracą
w indywidualnych gospodarstwach rolnych, niewielka część ludności prowadzi
indywidualną działalność gospodarczą. Miejsca pracy tworzą na analizowanym obszarze
głównie jednostki samorządu terytorialnego.
Analizując rynek pracy w Gminie Cyców trzeba stwierdzić, że głównymi
pracodawcami na terenie gminy są instytucje, np.:
• Urząd Gminy – 163, w tym administracja – 25, obsługa – 19, Ośrodek
Pomocy Społecznej – 6, pozostałe miejsca pracy tworzą szkoły, biblioteka,
przedszkole;
• Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska – 24;
• Bank Spółdzielczy – 14;
oraz inne instytucje:
• Posterunek Policji;
• Urząd Pocztowy;
• Zakład Energetyczny;
• Rejon Dróg Publicznych;
• Spółdzielnia Mieszkaniowa;
•
Ośrodek Usług Medycznych „PULS”;
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej, Przychodnia MED-RO;
• Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy;
Pewna część mieszkańców pracuje poza obszarem gminy, np. w Lublinie,
Chełmie, Łęcznej i Bogdance. Ponadto na terenie gminy działają prywatne podmioty
gospodarcze. Najwięcej miejsce pracy zapewniają firmy:
• Masarnia w Kopinie – 50;
14
• AGROPOL – prywatne gospodarstwo rolne w Wólce Cycowskiej – 25;
• Piekarnia Cyców – 8;
• Tartak i wytwórnia folii w Głębokiem – 35;
Rynek pracy w Gminie Cyców nie pokrywa zapotrzebowania lokalnej
społeczności. Stopa bezrobocia kształtuje się na poziomie około 16% ludności czynnej
zawodowo. Gmina nieustannie podejmuje działania mające na celu ograniczenie
poziomu bezrobocia poprzez organizowanie prac interwencyjnych i robót publicznych.
Warto podkreślić, że obok bezrobocia rejestrowanego, występuje w gminie bezrobocie
ukryte. Polega ono na nadmiernym zatrudnieniu w rolnictwie, gdzie ze względu na
wysokie rozdrobnienie gospodarstw indywidualnych, osoby w nich pracujące nie są w
pełni wykorzystywane.
Na terenie objętym działaniem Fundacji Lokalna Grupa Działania „Liderzy
Polesia” występuje zjawisko bezrobocia. Liczba osób bezrobotnych oraz stopa
bezrobocia kształtuje się w ostatnich latach następująco:
Rok
2002
2003
2004
2005
Gmina Cyców
Liczba
bezrobotnych
Stopa
bezrobocia
666
658
616
580
16,15%
15,98%
15,67%
15,56%
Stopa bezrobocia na analizowanym obszarze jest niższa niż średnia
w powiatach, do których należą Gminy Cyców (Łęczyński)). Mimo to, bezrobocie jest
istotnym czynnikiem na każdym obszarze, o negatywnym wpływie nie tylko na
gospodarkę, ale przede wszystkim na poziom życia rodzin, co z kolei wywołuje
negatywne skutki społeczne. Dlatego ważnym celem działań lokalnej społeczności jest
ograniczanie bezrobocia, bo z bezrobocia rodzi się niezadowolenie społeczne,
polegające na kumulowaniu się negatywnych cech życia materialnego i społecznego.
Negatywne skutki społeczne wywołane przez bezrobocie w sferze ekonomicznej i
psychospołecznej zawsze prowadzą do obniżenia standardu życia oraz sprzyjają
izolacji społecznej. Bardzo często prowadzą do konfliktów społecznych, wpływają na
pogorszenie się stanu zdrowia i powodują pojawianie się zachowań patologicznych.
15
Wśród patologii będących skutkiem bezrobocia najczęściej występują: alkoholizm,
kradzieże, przestępczość.
Długotrwałe pozostawanie bez pracy może powodować wzrost ubóstwa. Zatem
działania na rzecz rozwoju lokalnego winny być nastawione na tworzenie nowych
miejsc
pracy
poprzez
pobudzanie
przedsiębiorczości,
powstawanie
nowych
podmiotów produkcyjnych i usługowych, rozwój rolnictwa i agroturystyki. Rolą
samorządów terytorialnych jest stymulowanie tego rozwoju, a jednym z narzędzi może
być wzrost nakładów inwestycyjnych, rozbudowa infrastruktury, co też przekłada się
na jakość życia lojalnej społeczności.
III.3 Sytuacja mieszkaniowa
Warunki życia, czy też „warunki bytowe" to wszystkie te cechy danego terenu
oraz jego otoczenia, które istotne są z punktu widzenia potrzeb mieszkańców.
Podstawowym elementem warunków życia jest mieszkanie. W gminie Cyców istnieje 2
250 mieszkań. Przeciętna liczba osób przypadających na mieszkanie wynosi 3,32,
natomiast na izbę 0,96. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania wynosi 67,6 m2,
z czego na osobę przypada 20,4 m2.
Na terenie gminy występują następujące typy zabudowy:
-zagrodowa (występuje we wszystkich wsiach gminy),
-jednorodzinna (głównie w Cycowie), wielorodzinna (w Cycowie), letniskowa
(głównie przy Jeziorze Głębokim i Uściwierz).
Gmina Cyców charakteryzuje się wysokim udziałem ludności zamieszkałej
w budownictwie wielorodzinnym. Na jej terenie istnieje także kilka spółdzielni
i wspólnot mieszkaniowych:
-Wólka Cycowska- Wspólnota mieszkaniowa (10 bloków, 40
mieszkań),
-Cycowska Spółdzielnia Mieszkaniowa (8 bloków, 168 mieszkań),
-Spółdzielnia Mieszkaniowa w Głębokim (l blok, 12 mieszkań),
-Ośrodek Wychowawczy w Głębokim-
16
-Dom Nauczyciela, Świerszczów- zabudowa po byłym PGR ( l
blok, 4 mieszkania )
17
IV. GOSPODARKA
IV.1 Rolnictwo
Rolnictwo jest jednym z głównych działów gospodarki w Gminie Cyców.
Przeważająca część ludności Gminy Cyców utrzymuje się z rolnictwa.
Indywidualne gospodarstwa rolne zajmują znaczną część (około 95%) powierzchni
użytków rolnych. Główne kierunki produkcji w gminie to uprawa zbóż i roślin
okopowych. Wynika to głównie z naturalnych warunków przyrodniczych dla rozwoju
rolnictwa. W strukturze zasiewów zboża zajmują około 73% powierzchni upraw. Poza
wykorzystaniem powierzchni upraw pod produkcję roślinną, rolnicy specjalizują się
również w plantacyjnej uprawie owoców i warzyw – głównie truskawek i pomidorów,
ale także uprawie tytoniu. W sezonie letnim na terenie gminy działa kilka skupów
owoców i warzyw.
Kierunki produkcji rolnej wynikają także ze struktury obszarowej gospodarstw.
Indywidualne gospodarstwa rolne w Gminie Cyców charakteryzują się rozdrobnieniem.
Przeważają gospodarstwa zajmujące powierzchnię od 5 – 10 ha, które stanowią około
30% wszystkich gospodarstw. Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego w Gminie
Cyców wynosi około 8,5 ha.
Charakterystyka gospodarstw rolnych w Gminie Cyców
Grupy obszarowe
użytków rolnych w ha
Ogółem
Do 1 ha
Od 1 ha do 5 ha
Od 5 ha do 10 ha
Od 10 ha do 15 ha
Powyżej 15 ha
Liczba
gospodarstw
Ogółem
w tym:
1 786
403
617
424
201
141
Powierzchnia w ha
Użytki rolne Lasy i grunty
leśne
14 289,26
240,61
1 756,11
3 344,91
2 638,79
6 308,84
13 321,28
186,01
1 565,87
3 0320,68
2 462,05
6 076,67
437,76
5,50
64,87
165,62
89,70
112,07
Część rolników prowadzących gospodarstwa rolne podejmuje także działalność
gospodarczą. Wśród liczby 1 786 gospodarstw rolnych:
• 1 431 prowadzi wyłącznie działalność rolniczą;
18
• 19 prowadzi wyłącznie działalność pozarolniczą;
•
119 prowadzi działalność rolnicza i pozarolniczą;
•
217 nie prowadzi działalności rolniczej i pozarolniczej
IV.2 Przemysł
Na
terenie
Gminy
Cyców
zarejestrowanych
jest
183
podmiotów
gospodarczych. W tej liczbie nie ma zakładów przemysłowych, są natomiast jednostki
zajmujące
się
handlem,
usługami,
przetwórstwem,
rzemiosłem
i
drobną
wytwórczością. Zgodnie ze wpisem do ewidencji działalności gospodarczej liczba
podmiotów według branż jest następująca:
• handel i gastronomia – 92;
• usługi budowlane – 38;
• zakłady rzemieślnicze – 7;
• stolarstwo – 3;
• transport samochodowy – 3;
• handel obwoźny – 16;
• usługi w zakresie prac leśnych – 2;
• instalatorstwo elektryczne – 3;
• działalność rozrywkowa – 2;
• usługi lekarskie – 2;
• lecznice dla zwierząt – 3;
• pozostałe – 12;
Zakłady usługowe i handlowe zlokalizowane są głównie w miejscowości
gminnej – Cycowie, natomiast niemalże we wszystkich pozostałych miejscowościach
gminy są placówki handlowe, zatem podstawowe potrzeby społeczności lokalnej są
zaspokojone.
19
Działalność handlową i usługową prowadzi także Gminna Spółdzielnia
„Samopomoc Chłopska”, która posiada piekarnię, 4 sklepy ogólno – spożywcze oraz
1 z artykułami do produkcji rolnej.
IV.3 Handel i usługi
Handel stanowi najszybciej rozwijającą się dziedzinę działalności gospodarczej
na terenie gminy Cyców. Zarówno handel jak i usługi skoncentrowane są w sektorze
prywatnym. Na terenie gminy zarejestrowane są 183 podmioty gospodarcze, wśród
których największy odsetek stanowią podmioty zajmujące się handlem i gastronomią
(53,6%), oraz usługami budowlanymi (16,9%). Oprócz nich na terenie gminy funkcjonuj
ą podmioty gospodarcze takie jak:
-zakłady rzemieślnicze - 7,
-stolarstwo - 3,
-transport samochodowy - 5,
-handel obwoźny - 16,
-usługi w zakresie prac leśnych - 2,
-instalatorstwo elektryczne - 3,
-działalność rozrywkowa - 2,
-usługi lekarskie - 2,
-lecznice dla zwierząt -3,
-pozostałe -11,
Podstawowe potrzeby mieszkańców gminy w zakresie usług są zaspokój one.
Istnieje jednak potrzeba świadczenia usług w zakresie krawiectwa, szewstwa
i szklarstwa, napraw sprzętu gospodarstwa domowego a także usług fotograficznych.
Podmioty gospodarcze świadczące tego typu usługi mogą liczyć na ulgi podatkowe.
Usługi podstawowe, tj. te, z których korzysta się codziennie (np. sklepy
spożywcze) zlokalizowane są niemal we wszystkich miejscowościach gminy. Usługi
wyższego rzędu (ośrodek zdrowia, urząd pocztowy itp.), z których korzysta się
okresowo są skoncentrowane w miejscowości gminnej- Cycowie oraz Wólce
Cycowskiej.
20
Działalność handlową i usługową prowadzi także Gminna Spółdzielnia
„Samopomoc Chłopska", która posiada piekarnię, cztery sklepy ogólno-spożywcze oraz
jeden z artykułami do produkcji rolnej.
21
V. STAN ROZWOJU INFRASTRUKTURY WIEJSKIEJ
V.1 Infrastruktura społeczna
V.1.1. Ochrona zdrowia .
Mieszkańców Gminy Cyców obsługują dwie Przychodnie Medycyny
Rodzinnej, w których przyjmuje 4 lekarzy pierwszego kontaktu. Sytuacja zdrowotną
pacjentów zajmują się również pielęgniarki środowiskowe. Ośrodek Pomocy
Społecznej aktywnie współpracuje z lekarzami i pielęgniarkami środowiskowymi
w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych podopiecznych. Ponadto pacjenci mają
dogodny dostęp do lekarzy specjalistów. W budynku po byłym Gminnym Ośrodku
Zdrowia znajdują się gabinety lekarskie, gdzie przyjmują: okulista, neurolog,
ginekolog, laryngolog i stomatolog.
Problemy opieki społecznej są w gestii Gminnego Ośrodka Opieki Społecznej
w Cycowie.
V.1.2. Bezpieczeństwo publiczne
Nad bezpieczeństwem publicznym czuwa Posterunek Policji w Cycowie. Jeśli
chodzi o ocenę stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego, to należy wskazać
na poprawę w tym zakresie. Na przykład zgodnie z raportem Posterunku Policji
w Cycowie za rok 2005 poziom przestępczości w porównaniu z poprzednio rokiem
spadł o 13,1%.
Wśród przestępstw wyróżnia się dwie główne kategorie:
• przestępstwa kryminale;
• przestępstwa drogowe;
Przestępstwa karne stanowią około 60% ogólnej liczby – są to głównie
kradzieże z włamaniem, kradzieże i uszkodzenia mienia. Przestępstwa drogowe
polegają przede wszystkim na prowadzeniu pojazdów pod wpływem alkoholu.
Wypadki drogowe notowane są sporadycznie.
22
Dane statystyczne wskazują, że najwyższą liczbę przestępstw notuje się
w godzinach od 22 do 6 rano, w dni weekendu. Są to zatem typowe dane
charakteryzujące
okoliczności
dokonywanych
przestępstw.
Stwierdzono,
że
sprawcami przestępstw na terenie Gmin Cyców są niejednokrotnie mieszkańcy
sąsiednich gmin i powiatów, a także obywatele Ukrainy. Natomiast czynny
przestępcze dokonywane przez osoby nieletnie są bardzo nieliczne.
Zapewnienie bezpieczeństwa publicznego obejmuje także sprawy ochrony
przeciwpożarowej. Zadania z zakresu ochrony przeciwpożarowej realizowane są przez
jednostki
Ochotniczych
Straży
Pożarnych,
które
są
utworzone
w
wielu
miejscowościach.
Ogólnie stan bezpieczeństwa publicznego na analizowanym terenie należy
uznać za zadawalający.
V.1.3. Edukacja i wychowanie
Na terenie Gminy Cyców dzieci pobierają naukę w 9 placówkach oświatowych.
W roku szkolnym 2006/2007 w Gminie Cyców objętych było 6 dzieci nauczaniem
indywidualnym w ramach obowiązku szkolnego.
Wykaz placówek oświatowych w Gminie Cyców
Nazwa placówki oświatowej
Szkoła Podstawowa w Cycowie
Kl. I – VI
Szkoła Filialna w Bekieszy
Kl. I – III
Szkoła Filialna w Stręczynie Nowym
Kl. I – III
Szkoła Filialna w Świerszczowie
Kl. I – VI
Szkoła Podstawowa w Garbatówce
Kl. I – VI
Szkoła Podstawowa w Głębokim
Kl. I – VI
Szkoła Podstawowa w Malinówce
Kl. I – VI
Szkoła Podstawowa w Stawku
Kl. I – VI
23
Liczba dzieci
298
Klasa „0”
37
12
7
12
0
58
8
48
8
76
9
28
10
38
8
Gimnazjum w Cycowie
Razem wszystkie szkoły
Przedszkole w Cycowie
345
915
30
87
-
Przedszkole
V.1.4. Sport i rekreacja
Zasoby dla rozwoju sportu i rekreacji na analizowanym obszarze stanowią
istniejące obiekty architektury i kultury, wartościowe walory krajobrazowe i
przyrodnicze oraz jeziora, które stanowi atrakcję dla wędkarzy. Najlepiej
zagospodarowane jeziora to:
• Jezioro Uściwierz
• Jezioro Głębokie
Na terenie Gminy Cyców znajdują się następujące elementy infrastruktury
sportowej i rekreacyjnej:
• 3 boiska do piłki nożnej (Stawek, Wólka cycowska, Świerszczów);
• 6 boisk do koszykówki (Cyców – 4, Głębokie – 1, Garbatówka – 1);
• 4 boiska do piłki ręcznej (Cyców – 2, Głębokie – 1, Garbatówka – 1);
• 5 boisk do piłki siatkowej (Cyców, Garbatówka, Głębokie, Ludwinów, Barki);
• 3 korty tenisowe (Cyców – 1), Wólka cycowska – 2);
• Hala sportowa (Cyców) i dwie sale pomocnicze (Cyców, Głębokie,
Malinówka);
• Strzelnica (Wólka Cycowska);
V.1.5. Kultura
Najważniejsze jednostki kulturalno – oświatowe na terenie Gminy Cyców to:
• Gminna Biblioteka Publiczna w Cycowie;
• Filia Biblioteczna Stawek;
• Świetlica środowiskowa w Cycowie;
• Wiejski Dom Kultury w Garbatówce;
24
• Świetlica Wiejska Barki;
V.1.6. Organizacje pozarządowe
Organizacje pozarządowe odgrywają ważna rolę w życiu lokalnej społeczności,
gdyż nastawiane są na cele społeczne, kulturalno – oświatowe, a także propagują
dorobek wynikający z historii i tradycji danego obszaru oraz przyczyniają się do
stymulacji rozwoju gospodarczego.
Poza tym na omawianym obszarze działa wiele organizacji o długiej już
tradycji, m.in. w Gminie Cyców:
• Ludowy Klub Sportowy „Błękit” Cyców;
• Uczniowski Klub Sportowy „Amator” Cyców;
• Klub Abstynenta „Aroka” Cyców;
• Towarzystwo Miłośników Ziemi Cycowskiej w Cycowie;
• Stowarzyszenie Rozwoju Wsi i Lokalnej Społeczności „Jesteśmy Sobie Zawsze
Potrzebni” w Stawku;
• Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Oświaty i Kultury Wiejskiej „Jesteśmy
Razem” w Garbatówce;
• Stowarzyszenie przy Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Głębokie.
• 9 Ochotniczych Straży Pożarnych;
• 7 Kół Gospodyń Wiejskich;
• Koło Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Cycowie;
• Zespół Śpiewaczy „Kolonianki”;
• Warsztaty Terapii Zajęciowej w Janowicy.
• Lokalna Grupa działania „Liderzy Polesia”
25
V.2. Infrastruktura techniczna
V.2.1. Sieć komunikacyjna
Główne drogi przebiegające przez Gminę Cyców, poza droga krajową nr 82, to:
• droga nr 838 relacji Głębokie – Dorohucza – Trawniki – Fajsławice;
• droga nr 839 relacji Cyców – Siedliszcz – Marynin – Pawłów – Rejowiec;
• droga nr 841 relacji Cyców – Wierzbica – Staw.
Przez Gminę Cyców przebiega linia kolejowa, ale ma ona znaczenie marginalne
– w zachodniej części gminy przebiega linia kolejowa do kopalni węgla kamiennego w
Bogdance.
V.2.2. Zaopatrzenie w wodę
Stan zaopatrzenia w wodę na obszarze analizowanym Gmny Cyców jest
zadawalający.
Teren gminy zwodociągowany jest w ponad 80%. W gminie istnieją wodociągi
grupowe o łącznej długości 212 km, do których podłączonych jest 1 282 przyłączy.
Ludność zaopatrywana jest w wodę do picia z wodociągów w Cycowie (miejscowości:
Cyców I, Cyców II, Wólka Cycowska, Podgłębokie, Głębokie) i Ludwinowie
(Ludwinów, Stawek, Sewerynów oraz Syczyn położony na terenie gminy Wierzbica).
Wodociąg Świerszczów zaopatruje w wodę następujące miejscowości: Świerszczów,
Ostrówek Podyski, Garbatówka, Kolonia Garbatówka, Wólka Nadrybska, Kopina,
Zaróbka, Małków, Janowica, Stefanów.
V.2.3. Gospodarka wodno – ściekowa
W Gminie Cyców sieć kanalizacyjna ma 7,7 km długości i składa się na nią 203
przyłącza. Wskaźnik skanalizowania gminy wynosi około 10%. Do miejscowości
skanalizowanych
zalicza
się
Cyców,
Wólka
Cycowska
(osiedle
domów
jednorodzinnych) i Głębokie. Rozwój kanalizacji w gminie znacznie odbiega od
26
przyrostu sieci wodociągowej i w związku z tym działania w zakresie budowy
infrastruktury
kanalizacyjnej
powinny
ulec
zintensyfikowaniu
w
najbliższej
perspektywie.
W Gminie Cyców znajdują się 3 oczyszczalnie ścieków, w tym 2 wymagają
modernizacji:
• Cyców – oczyszczalnia mechaniczno – biologiczna gminna, typu „PS 100”, o
przepustowości 100 m³/d, wybudowana w roku 1993. Odbiornikiem
oczyszczonych ścieków jest rzeka Świnka;
• Oczyszczalnia przy Państwowym Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w
Głębokim
–
oczyszczalnia
kontenerowa
o
przepustowości
50
m³/d,
wybudowana w roku 1988;
• Wólka Cycowska – oczyszczalnia kontenerowa o przepustowości 50 m³/d,
wybudowana w roku 1987;
Na terenie gminy budowane są przydomowe oczyszczalnie ścieków,
szczególnie na terenach o zabudowie rozproszonej. Pierwsze tego typu urządzenia
zainstalowano w miejscowościach Janowica i Wólka Cycowska.
V.2.4. Gospodarka odpadami
Gmina Cyców korzysta z wysypiska odpadów komunalnych zlokalizowanego
w Starej Wsi. Mieszkańcy zaopatrzeni są w 1 300 pojemników na śmieci o pojemności
240 l. Wywóz odpadów zorganizowany jest poprzez cykliczne kursy samochodu –
śmieciarki i odbiór odpadów z pojemników indywidualnych gospodarstw domowych.
Wcześniej Gmina Cyców użytkowała składowisko odpadów w Wólce
Cycowskiej, które było zlokalizowane na terenie Chełmskiego Obszaru Chronionego
Krajobrazu, około 400 m na północ od koryta rzeki Świnki, której dolina stanowi
korytarz ekologiczny. Składowisko to wymaga rekultywacji.
27
V.2.5. Telekomunikacja
Siec telekomunikacji na analizowanym obszarze opiera się o łącza
przewodowe, zarządzane przez Telekomunikację Polską S.A oraz sieci komórkowe.
Dostęp do usług telekomunikacji jest na dobrym poziomie, część abonentów korzysta
z połączeń sieciowych w dostępie do Internetu. W miejscowościach gminnych
znajdują się placówki Poczty Polskiej.
28
VI. CELE STRATEGII ROZWOJU GMINY CYCÓW I MOŻLIWOŚCI JEJ
REALIZACJI
VI.1 ANALIZA SWOT
Aby określić mocne i słabe strony gminy, zastosowano analizę SWOT, która
jest metoda kompleksową służącą do badania otoczenia wspólnoty (tu gminy) oraz jej
wnętrza.
Analiza SWOT jest angielskim skrótem od słów: Strengths (mocne strony),
Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse) , Threats (zagrożenia) i opiera się
na wskazaniu czynników determinujących rozwój gminy tj.:
-
czynników zewnętrznych względem wspólnoty gminnej : szans i zagrożeń
-
czynników wewnętrznych: mocnych i słabych stron gminy.
W sposób bardziej przejrzysty przedstawia to poniższa tabela.
CZYNNIKI
POZYTYWNE
NEGATYWNE
ZEWNĘTRZNE
SZANSE
ZAGROŻENIA
WEWNĘTRZNE
MOCNE STRONY
SŁABE STRONY
Analiza została opracowana na podstawie diagnozy walorów turystycznych,
potencjału środowiskowego i gospodarczego gminy oraz przeprowadzonych
konsultacji
z
mieszkańcami,
przedstawicielami
miejscowego
biznesu,
Stowarzyszeniami, oraz przedstawicielami samorządu lokalnego. Uwzględnia także
niektóre elementy z poprzedniej Strategii Rozwoju Gminy.
29
MOCNE STRONY
SŁABE STRONY
1) atrakcyjne turystycznie środowisko przyrodnicze
(krajobraz, klimat, flora-lasy, fauna, cieki wodne,
rzeźba terenu)
1) nie zakończona kanalizacja Gminy Cyców
2) niski standard dróg lokalnych
3) brak centrum informacji turystycznej
2) korzystna lokalizacja gminy w stosunku do
4) niewystarczająca
aglomeracji lubelskiej
turystycznych
3) położenie gminy w pobliżu Kopalni Węgla
narciarskich,
biegowych,
konnych),
4) położenie gminy w sąsiedztwie Poleskiego Parku
Narodowego
5) niewydajny system promocji turystycznej
gminy
5) szybki rozwój budownictwa uwzględniającego
możliwość przyjmowania turystów
6) stosunkowo
przyrodniczo
i
atrakcyjnych
pod
względem krajobrazowym
7) brak
inwestycjami
terenowych
turystycznymi
dobrze
gospodarstw
tzw.
markowych
produktów
turystycznych, z których Gmina Cyców
i
byłaby
mieszkaniowymi
10) występowanie
ilości
8) brak ośrodków typu rehabilitacyjnego
9) brak
rezerw
obiektów
agroturystycznych
imprez kulturalnych)
z
większej
zorganizowanych
8) obyczaje i folklor (bardzo duża gościnność, wiele
dużych
standard
gastronomiczno – rozrywkowych
7) dodatni przyrost naturalny oraz dodatnia migracja
9) występowanie
niski
noclegowych, brak atrakcyjnych lokali typu
6) położenie w obrębie obszarów chronionych,
związanych
szlaków
specjalistycznych
(rowerowych,
Kamiennego w Bogdance
cennych
liczba
znana
-
swoistych
znaków
rozpoznawczych dla osób chcących tu
naturalnych
spędzać swój wolny czas,
zasobów
przyrodniczych (pokłady węgiel kamienny, piasek,
glina, torf )
10)
brak
portalu
internetowego
z
ofertą
inwestycyjną dla potencjalnych inwestorów.
SZANSE
ZAGROŻENIA
• Uruchomienie szybu w Stefanowie-Lubelskiego • Postępujące bezrobocie,
• Słabość ekonomiczna regionu, w
Zagłębia Węglowego,
• Położenie przy szlakach komunikacyjnych wschód- którym położona jest gmina, • Niskie dochody
lokalnej społeczności z powodu przewagi
zachód,
•Rozbudowa infrastruktury-wodociągi, kanalizacja,
30
działalności rolniczej,
•Poprawa opieki lekarskiej,
•Niż demograficzny , proces , starzenia się
•Poprawa warunków bazy szkolnictwa,
wsi”,
•Rozwijanie kultury regionalnej, oświatowej i
•Zbyt duże obciążenie gminy zadaniami
sportowo – rekreacyjnej.
własnymi,
•Wspierać rozwój kultury, oświaty i sportu na
•Coraz mniejsza liczba młodzieży kształconej
obszarze gminy do poziomu uwzględniającego
się w szkołach ponad podstawowych,
potrzeby społeczne
•Duża odległość od planowanych autostrad,
•Występowanie szkód górniczych.
• Zachować rolniczy charakter gminy.
•Wykorzystać istniejące walory środowiska
• Napięte budżety Gminy, nie pozwalające
przyrodniczego dla rozwoju turystyki i agroturystyki
•
Dalsza
komunalnej
planowana
gminy
aktualnie na zarezerwowanie kwot niezbędnych
poprawa
infrastruktury na tzw. wkład własny potrzebny przy ubieganiu
(kanalizacja,
wodociągi, się o fundusze z Unii Europejskiej
oświetlenie, stan dróg)
VI.2. Cele strategiczne gminy
Gmina Cyców, podobnie jak wiele innych gmin w Polsce, boryka się z wieloma
problemami. Dotyczą one różnych sfer m.in.: komunikacji, przedsiębiorczości,
rolnictwa, a także sfery społecznej. Identyfikacja tych problemów stanie się podstawą
do sformułowania celów rozwoju gminy.
Zasadniczym problemem mieszkańców gminy jest postępujące bezrobocie oraz
trudne warunki materialne. Związane jest to z faktem, iż większość mieszkańców
(86,3%) trudni się pracą w indywidualnych gospodarstwach rolnych. Znaczna część
gospodarstw rolnych produkuje surowiec w oparciu o technologie tradycyjne, bazując na
pracy ręcznej, nisko kwalifikowanej i mało wydajnej.
Słabym punktem gminy Cyców są drogi, których stan pozostawia wiele do
życzenia oraz brak oświetlenia ulic w niektórych miejscowościach. Innym, ale również
ważnym i zauważalnym problemem jest nieuporządkowana gospodarka komunalna.
31
Powyższe problemy stanowią podstawę do sformułowania celów, które byłyby
podstawą do ich przezwyciężania.
Nadrzędnym celem gminy Cyców jest stwarzanie warunków do harmonijnego
i dynamicznego rozwoju gospodarczego, mającego na celu zapewnianie godnych
warunków życia mieszkańców gminy. Osiągnięciu celu głównego mają służyć
długoterminowe (7lat) cele strategiczne, będące odzwierciedleniem zarówno lokalnych
warunków działania, jak i zewnętrznych uwarunkowań gminy. Osiągnięciu celu
głównego służyć mają cele strategiczne:
l. Pomoc w tworzeniu miejsc pracy,
2. Restrukturyzacja i modernizacja rolnictwa,
3. Kształcenie młodzieży wiejskiej,
4. Budowa infrastruktury technicznej.
Realizacji celów strategicznych służyć mają krótkoterminowe cele operacyjne
i zadania. Wśród nich decydującą rolę odgrywają:
l. W zakresie zwalczania bezrobocia:
-prace interwencyjne,
-prace społeczne
-organizacja
szkoleń
z
zakresu
agroturystyki
przekfalifikujących
2. W zakresie rozwoju nowoczesnego rolnictwa:
-zakładania grup producenckich,
-tworzenie gospodarstw agroturystycznych,
-tworzenie gospodarstw ekologicznych,
-zalesianie gruntów.
3. W zakresie rozwoju kształcenia młodzieży wiejskiej:
-modernizacja szkół podstawowych,,
-stworzenie programu rozwoju kultury.
4. W zakresie infrastruktury technicznej:
-modernizacja dróg,
-budowa oczyszczalni ścieków,
32
jak
i
szkoleń
-budowa sieci kanalizacyjnej,
-rozbudowa sieci wodociągowej,
VI.3 Analiza budżetu Gminy Cyców
Dochody gminne w literaturze najczęściej dzieli się na własne i zewnętrzne.
Pierwsze z nich, a więc dochody własne, są trwałe związane z dochodami władz lokalnych,
ponadto oddane są do dyspozycji bezterminowo i w całości. Oznacza to, że żadne inne
podmioty w państwie nie partycypują w tych wpływach. Do dochodów własnych można
zaliczyć między innymi: podatek leśny, podatek od nieruchomości, od środków transportu,
od środków i darowizn, od posiadania psów, od czynności cywilnoprawnych. Dochodami
własnymi są też dochody z majątku gminy oraz dochody komunalnych jednostek
budżetowych. Drugie z nich- dochody zewnętrzne -stanowią udziały w podatkach
wypływających z budżetu państwa, a także dotacje i subwencje zasilające budżet gminy.
Budżet gminy Cyców w latach 2007-2010 (w zł)
Wyszczególnienie
I. DOCHODY OGÓŁEM
1. Podatki i opłaty pobierane przez
gminę, w tym:
2007
14 741 684
2008
2009
2010
15 579 101 15 817 892 16 058 071
2 707 866
3 462 023
3 617 263
3 773 609
340 140
346 943
353 882
360 960
1 138 488
1 161 528
1 184 483
1 208 173
c. • podatek leśny
d. • podatek od środków transportowych
• podatek dochodowy od osób
e. fizycznych prowadzących działalność gospodarczą
f. • podatek od spadków i darowizn
25 538
26 049
26 570
27 101
48 000
48 960
49 939
50 938
14 500
14 790
15 086
15 388
1 500
1 600
1 700
1 800
g. • opłata skarbowa
30 900
31 000
31 200
31 500
2 700
2 760
2 800
2 850
2. Udziały w podatkach stanowiących
dochód budżetu państwa
1 727 218
1 761 762
1 796 998
1 832 938
3. Dotacje celowe z budżetu państwa
3 145 082
3 207 984
3 272 143
3 337 586
a. • podatek rolny
b. • podatek od nieruchomości
h. • opłata targowa
33
4. Środki na dofinansowanie zadań
gminnych ze źródeł pozabudżetowych
103 000
50 000
30 000
10 000
5. Subwencja ogólna
6 386 802
6 514 538
6 644 829
6 777 725
a. • subwencja podstawowa
1 969 282
2 052 843
2 138 517
2 181 287
b. • subwencja oświatowa
4 417 520
4 461 695
4 506 312
4 596 438
671 716
582 794
456 659
326 213
6. Pozostałe dochody
II WYDATKI OGÓŁEM
14 504 403
1. Wydatki inwestycyjne
1 525 721
14 546 731 14 775 242 15 947 271
1 032 370
2 068 004
2 033 185
2. Wydatki bieżące
13 215 963
13 480 282 13 749 888 14 024 886
a. • wynagrodzenia
5 750 873
5 865 944
5 983 264
6 102 929
b. • pochodne od wynagrodzeń
1 154 111
1 146 792
1 169 728
1 193 123
c. • wydatki rzeczowe
6 192 979
6 347 194
6 474 137
6 603 620
d. • dotacje
118 000
120 352
122 759
125 214
III WYNIK FINANSOWY
0
0
0
0
Gmina realizując budżet dokonuje różnego rodzaju wydatków. Ich podziału dokonuje
się zgodnie z art. 69 ustawy o finansach publicznych.
1) wydatki bieżące na zadania własne- rolnictwo, transport, gospodarka
komunalna i mieszkaniowa, oświata i wychowanie, kultura i sztuka,
ochrona zdrowia, opieka społeczna i sport, finanse a także administracja
państwowa i samorządowa;
2) wydatki na zadania z zakresu administracji rządowej i inne zadania
zlecane
ustawami-
gospodarka
komunalna,
opieka
społeczna,
bezpieczeństwo publiczne, administracja państwowa - samorządowa;
3) 3)wydatki na realizację zadań na podstawie porozumień między
jednostkami samorządu terytorialnego - oświata i wychowanie, kultura i
sztuka oraz opieka społeczna.
W trakcie realizacji budżetu obowiązuje zasada dokonywania wydatków
w kwocie i z przeznaczeniem zgodnym z planem, a wydatki budżetu nie mogą
przekraczać jego dochodów. Różnica między dochodami a wydatkami budżetu gminy
stanowi nadwyżkę finansową lub deficyt. Budżet gminy Cyców jest realistyczny
i skromny, jak wszystkie dzisiejsze budżety samorządowe w Polsce. Osiągane dochody
budżetowe znacznie ograniczają możliwości rozwoju. Wydatki gminy wynikają
34
z zadań, jakie samorządy muszą realizować. Wśród wydatków wyróżnić można dwie
pozycje: wydatki bieżące i inwestycje. Wydatki bieżące mają charakter powtarzający się
i są związane z utrzymaniem oraz bieżącym funkcjonowaniem gminy i jej jednostek. Do
wydatków bieżących można zaliczyć przede wszystkim wynagrodzenia sfery
budżetowej oraz wydatki rzeczowe ponoszone na utrzymanie między innymi obiektów
należących do gminy. Jeśli chodzi o planowanie wydatków inwestycyjnych, to powinno
ono uwzględnić fakt, że nowo powstałe obiekty będą w przyszłości pociągały za sobą
koszty ich utrzymania-, czyli dojdą kolejne pozycje do sfery wydatków rzeczowych.
Budżet gminy zasilany jest z zewnątrz przez subwencję ogólną i dotacje celowe na
zadania zlecone oraz zadania własne. Do dochodów własnych można zaliczyć przede
wszystkim podatki i opłaty w całości wpływające do budżetu samorządowego, zwane
często lokalnymi, tj. podatek od nieruchomości, rolny, leśny, opłata skarbowa
i targowa.
35
VII. MISJA GMINY CYCÓW
Misją samorządu Gminy
Cyców jest zapewnienie
zrównoważonego,
harmonijnego,
długofalowego rozwoju
opartego na
przedsiębiorczości,
doświadczeniu, wiedzy
mieszkańców i
wykorzystującego szansę
integracji europejskiej.
36
VIII. CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE GMINY CYCÓW
Cele strategiczne – cele z długim horyzontem czasowym, wynikające z wizji rozwoju,
będące jej konkretyzacją. Cele te wyznaczają kierunek działania podmiotów życia
społecznego i gospodarczego gminy. Są to cele długookresowe, wskazujące działania, które
prowadzą do zwiększenia przyszłych możliwości i konkurencyjności gminy.
Cele operacyjne – stanowią rozwinięcie celów strategicznych, obejmują krótszy horyzont
czasowy. Realizacja celów operacyjnych stanowi podstawę do osiągnięcia celów
strategicznych.
Określenie celów strategicznych i operacyjnych służy wykorzystaniu szans i potencjału
Gminy Cyców, przezwyciężeniu słabych stron i zagrożeń dla jej zrównoważonego rozwoju
CELE STRATEGICZNE GMINY CYCÓW NA LATA 2007 - 2015
CEL
STRATEGICZNY I
CEL
STRATEGICZNY II
CEL
STRATEGICZNY III
CEL
Rozwój konkurencyjnej gospodarki i rolnictwa
Zrównoważony rozwój gminy zapewniający dbałość
o środowisko naturalne
Podniesienie poziomu kształcenia w gminie
Wzrost standardu życia mieszkańców
STRATEGICZNY IV
CEL
Wykorzystanie i wzmocnienie potencjału kulturalnego,
STRATEGICZNY V
rekreacyjnego i sportowego
CEL STRATEGICZNY I - Rozwój konkurencyjnej gospodarki i rolnictwa
CELE OPERACYJNE:
I.
I.
1. Tworzenie warunków dla rozwoju producentów i rzemiosła.
2. Stworzenie korzystnych warunków finansowych dla
I.
przedsiębiorstw i zakładania nowych podmiotów.
3. Modernizacja i rozwój małych i średnich przedsiębiorstw poprzez
I.
I.
wykorzystanie dotacji z Unii Europejskiej.
4. Rozwój agroturystyki na atrakcyjnych terenach Gminy Cyców.
5. Tworzenie grup producenckich, zwłaszcza w celu wytwarzania żywności.
37
rozwoju
I.
6. Wykorzystanie możliwości eksportowych, jakie powstały po wejściu Polski
I.
I.
do Unii Europejskiej.
7. Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich.
8. Wspomaganie działań w procesie dostosowawczym rolnictwa do warunków
I.
Unii Europejskiej.
9. Powstanie bazy skupu i bazy przetwórczej z zasobów rolnych, łowieckich i
I.
innych, które znajdują się na obszarze gminy.
10. Poprawa potencjału rolniczej przestrzeni produkcyjnej:
- stworzenie warunków sprzyjających
powstawaniu gospodarstw
ekologicznych,
- pomoc w utrzymywaniu urządzeń melioracyjnych i wodnych.
CEL STRATEGICZNY II - Zrównoważony rozwój gminy zapewniający dbałość o
środowisko naturalne
CELE OPERACYJNE:
II.
II.
1. Budowa dróg gminnych,
2. Modernizacja dróg krajowych,
wojewódzkich,
powiatowych
oraz
gminnych; dążenie do poprawy bezpieczeństwa ruchu poprzez:
-budowę ciągów pieszo – rowerowych,
-budowę traktów konnych,
- poprawę komunikacji pieszych,
- modernizację istniejących ciągów pieszo-jezdnych na terenie Gminy
II.
Cyców.
3. Budowa i modernizacja sieci kanalizacji sanitarnej na terenie Gminy
II.
Cyców wraz z niezbędnymi oczyszczalniami ścieków.
4. Rozbudowa sieci wodociągowej poprzez budowę nowych ujęć wody, stacji
II.
uzdatniania i przepompowni, modernizacja istniejącej sieci wodociągowej.
5. Modernizacja oczyszczalni ścieków w zakresie gospodarki osadowej.
II.
II.
6. Realizacja programu zalesień wynikająca z projektu granicy polno-leśnej.
8. Opracowanie i wdrożenie programów edukacyjnych w zakresie ochrony
środowiska oraz wiadomości dotyczących Unii Europejskiej.
CEL STRATEGICZNY III – Podniesienie poziomu kształcenia w gminie
CELE OPERACYJNE:
III.
1. Kontynuacja realizacji zadań edukacji w zakresie:
-integracji, w rozumieniu zaspokajania potrzeb innych ludzi, np. dzieci
niepełnosprawnych,
- kształcenia językowego, np. prowadzenie oddziałów dwujęzycznych,
38
- przygotowania dzieci do życia w zintegrowanej Europie,
- kultury fizycznej, sportu oraz ekologii,
III.
- kształcenia kulturalnego.
2. Doposażenie bazy dydaktycznej placówek oświatowych w nowoczesne
III.
środki.
3. Stała, systematyczna poprawa bazy placówek oświatowych (modernizacja,
III.
III.
III.
remonty).
4. Systematyczna pedagogizacja rodziców.
5. Aktywny udział rodziców w życiu placówek oświatowych.
6. Promocja placówek oświatowych:
- opracowanie informatora o oświacie gminnej,
- propagowanie oświaty gminnej w mediach.
Funkcjonowanie działań i programów profilaktycznych.
Poszerzenie opieki psychologicznej i pedagogicznej.
Wspomaganie wielokulturowego dokształcania nauczycieli.
Zatrudnianie wysoko wykwalifikowanej kadry pedagogicznej.
Stałe szkolenie kadr nauczycieli w zakresie zarządzania oświatą.
Doskonalenie pracy dyrektorów szkół w zakresie kompleksowego
III.
III.
III.
III.
III.
III.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
III.
zarządzania oświatą.
13. Stworzenie spójnego systemu doradztwa zawodowego i doskonalenia
nauczycieli,
III.
zorientowanego
zarówno
na
podnoszenie
pedagogicznej, jak i podnoszenie umiejętności warsztatowych.
14. Restrukturyzacja szkół wiejskich.
39
kultury
CEL STRATEGICZNY IV – Wzrost standardu życia mieszkańców
CELE OPERACYJNE:
IV.
IV.
1. Wspieranie organizacji pozarządowych i wolontariatu.
2. Zapewnienie dostępności do opieki zdrowotnej i opieki społecznej dla ludzi
IV.
starszych i dla małych dzieci.
3. Finansowanie pomocy społecznej
IV.
IV.
potrzebujących.
4. Podniesienie standardu oferowanych dóbr i usług.
5. Tworzenie warunków rozwoju dla organizacji i instytucji w sferze zdrowia i
IV.
IV.
IV.
opieki społecznej.
6. Monitoring rodzin korzystających z pomocy społecznej.
7. Likwidacja barier architektonicznych w miejscach użyteczności publicznej.
8. Utworzenie dziennego domu środowiskowego dla ludzi starszych (lub
dla
osób
szczególnie
tego
oddziału środowiskowego).
CEL STRATEGICZNY V – Wykorzystanie i wzmocnienie potencjału kulturalnego,
rekreacyjnego i sportowego
CELE OPERACYJNE:
V.
1. Renowacja obiektów i obszarów dziedzictwa kulturowego oraz ich
promocja:
- stała dbałość o należyty stan istniejących zabytków,
- oznakowanie zabytków i tras dojazdowych,
- popularyzacja zabytków poprzez wydawanie folderów i przewodników,
V.
- komputeryzacja ośrodków kultury.
2. Budowa Gminnego Ośrodka kultury w Cycowie
Remonty i modernizacja obiektów, w których realizowane są zadania z
zakresu kultury i sportu w miejscowościach Wólka Cycowska, Cyców,
Świerszczów, Małków, Garbatówka, Kopina, Głębokie, Malinówka, Barki,
V.
Nowy Stręczyn, Stawek, Ludwinów, Bekiesza, Zaróbka.
3. Promocja oferty kulturalnej gminy:
- wydanie informatora oleskich instytucji kultury,
- promocja lokalnych twórców poprzez wydawnictwa i inne formy
V.
V.
V.
(wystawy, koncerty, spotkania).
4. Organizacja imprez kulturalnych integrujących społeczność lokalną.
5. Wzbogacanie oferty kulturalnej poprzez współpracę z gminą partnerską.
6. Rozwój infrastruktury turystycznej wykorzystującej walory przyrodnicze i
V.
kulturowe gminy.
7. Rozwój infrastruktury sportowej.
40
V.
V.
V.
V.
8. Poprawa
zaplecza
socjalnego
działających
Ludowych
Zespołów
Sportowych, stworzenie warunków do powstania nowych ogniw LZS.
9. Budowa boisk sportowo – rekreacyjnych,
10. Budowa innych obiektów sportowych.
11. Rozwinięcie infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej:
- budowa ścieżek rowerowych,
- traktów konnych
V.
- budowa obiektów rekreacyjnych.
12. Promocja turystyki i rekreacji poprzez wydanie folderów.
Listę zadań objętych Strategią Gminy Cyców na 2007 – 2015 uporządkowaną
wg hierarchii ważności zawarto w poniższym zestawieniu:
Nr
zadania
Nazwa zadania
Realizacja
w latach
Budowa sieci wodociągowej w miejscowości Wólka Nadrybska
2007
Budowa oczyszczalni ścieków oraz sieci kanalizacyjnej w miejscowościach 2007-2009
Kopina, Świerszczów.
Budowa sieci kanalizacyjnej w miejscowości Wólka Cycowska wraz 2007-2009
modernizacją oczyszczalni ścieków
Rozbudowa oczyszczalni ścieków oraz sieci kanalizacyjnej w miejscowości 2007-2015
Głębokie
Opracowanie programu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków w 2007
13
układzie wariantowym ( pakiet indywidualnych rozwiązań).
Budowa kompleksowego systemu selektywnej zbiórki odpadów
Remont obiektów szkolnych (termomodernizacja)
2007-2008
2007-2010
Budowa Gminnego Ośrodka Kultury(Dom Kultury)
Budowa drogi gminnej Stawek - Głębokie
Budowa drogi gminnej Wólka Cycowska – droga krajowa
Budowa drogi gminnej Wólka Cycowska – Kopina – Garbatówka
2007-2010
2007-2009
2007-2009
2007-2010
Budowa drogi gminnej Bekiesza – Małków
2007-2009
Budowa drogi gminnej Nowy Stręczyn - Zosin
Budowa drogi gminnej Stary Stręczyn – Adamów - Barki
Budowa drogi gminnej Malinówka - Barki
Budowa drogi gminnej Świerszczów - Kopina
Budowa drogi gminnej Cyców I – Cyców kol.II (ul.kościelna)
Opracowanie programu rozwoju działów specjalnych produkcji rolnej
Opracowanie programu rozwoju marki lokalnej.
Systematyczne szkolenie społeczności lokalnej i rolników.
Wsparcie rozwoju grup producenckich i spółdzielczości.
2007-2009
2007-2010
2007-2009
2007-2009
2007-2015
2007-2015
2007-2015
2007-2015
2007-2015
41
29
Coroczny kalendarz wydarzeń z imprezą główną PN. „Dni Gminy Cyców”
Wieloletni plan gospodarowania majątkiem gminnym ( sołectwa )
Realizacja Planów Odnowy Wsi
Zwiększenie atrakcyjności terenów rekreacyjnych gminy Cyców ( ścieżki
2007-2015
2007-2015
2007-2015
2007-2015
rowerowe itp.)
Zapewnienie opieki lekarskiej ponadpodsawowej ( opieka specjalistyczna),
Doposażenie jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych.
2007-2015
2007-2015
Oświetlenie uliczne
2007-2015
Zagospodarowanie doliny rzeki świnki (budowa zbiorników małej retencji w 2008-2015
Cycowie i Stawku)
42
IX. MONITOROWANIE STRATEGII
„Strategia Rozwoju Gminy Cyców na lata 2007 – 2015” jest programem
długotrwałego, zrównoważonego rozwoju. Oznacza to osiągnięcie takiej równowagi
pomiędzy celami strategicznymi i operacyjnymi, która przyniesie poprawę jakości warunków
życia mieszkańców, bez uszczerbku dla możliwości rozwojowych przyszłych pokoleń.
Trwały rozwój oznacza pogodzenie interesu publicznego i prywatnego z ekologicznymi i
kulturowymi funkcjami gminy, zaobserwowany w dłuższej, wieloletniej perspektywie.
W tej sytuacji szczególnie ważne jest staranne monitorowanie postępów w realizacji Strategii.
Ma to umożliwić ocenę prawidłowości i efektywności działań podejmowanych w ramach
Strategii.
Sprawozdania z realizacji Strategii powinny być sporządzane raz w roku i obejmować
ewolucję sytuacji wewnętrznej Gminy Cyców.
43

strategia rozwoju gminy cyców na lata 2007 - 2015

Transkrypt

Podobne dokumenty

Regulamin konkursu „Quiz wiadomości o Gminie Naruszewo” dla

(Plan finansowania zadań zleconych gminie)

możliwości zwiększenia dochodów gminy z nieruchomości bs 25

Seminarium – finanse i rachunkowość – proponowane tematy prac

Proponowane tematy prac - Artur Zimny on-line

17 Sierpnia 2014 roku.

1 Regulamin Konkursu „Zgaduj zgadula jaka jest pula” §1

Numer 8 - Gmina Jabłonna

Wolka 4,6,9 kB