doc2013 09 11 Stan - Polska Izba informatyki i Telekomunikacji
download 
Reklamacja Transkrypt
2013 09 11 Stan - Polska Izba informatyki i Telekomunikacji
STANOWISKO Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji [PIIT] w sprawie Projektu Stanowiska Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w zakresie nadużyć telekomunikacyjnych, w tym zjawiska generowania sztucznego ruchu telekomunikacyjnego – tj. Konsultacje Aneksu Antyfraudowego. W nawiązaniu do informacji zamieszczonej na stronie internetowej Urzędu Komunikacji Elektronicznej o konsultacjach środowiskowych projektu Aneksu Antyfraudowego w zakresie nadużyć telekomunikacyjnych, w tym zjawiska generowania sztucznego ruchu telekomunikacyjnego, Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji („PIIT”) w imieniu członków swojej Izby przedstawia poniżej stanowisko w przedmiotowej sprawie. I. Wstęp PIIT z satysfakcją przyjmuje inicjatywę Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej (dalej „Prezes UKE”) podjęcia zdecydowanych kroków celem eliminowania negatywnych zjawisk, w zakresie nadużyć telekomunikacyjnych, w tym zjawiska generowania sztucznego ruchu telekomunikacyjnego. PIIT pragnie podkreślić, że z zadowoleniem również przyjmuje wyrażone przy okazji obwieszczenia konsultacji Stanowisko przez Prezesa UKE, który „(…) uznaje nadużycia telekomunikacyjne, związane głównie z uzyskiwaniem nieuprawnionych korzyści finansowych, jako zjawiska zagrażające rozwojowi rynku i równoprawnej oraz skutecznej konkurencji ”. Jednocześnie Izba nie można zgodzić się z dalece niesprawiedliwą oceną, zarazem tezą stawianą przez Prezesa UKE w tymże obwieszczeniu, iż „(…)z dużym zaniepokojeniem Prezes UKE obserwuje brak konkretnych rozwiązań po stronie uczestników rynku telekomunikacyjnego w tym zakresie.”. Operatorzy zrzeszeni w PIIT od dłuższego już czasu na własną rękę podejmują szereg działań i walczą z nadużyciami telekomunikacyjnymi, z różnym skutkiem, często licząc jedynie poniesione straty finansowe. Zasadniczo odbywa się to bez pragmatycznego wsparcia organów państwowych, które nie potrafią lub być może nie chcą dostrzec, że nadużycie telekomunikacyjne jest tak samo groźne jak każde oszustwo lub przestępstwo zagrożone karą z kodeksu karnego, które musi być piętnowane i odpowiednio ścigane. Charakter praktyk wskazuje, że są to nadużycia i oszustwa telekomunikacyjne, które wykorzystują brak uregulowań prawnych, asymetrię rozliczeń międzyoperatorskich, brak nałożonych odpowiednich obowiązków regulacyjnych, różnego rodzaju oferty detaliczne i liczne promocje dla użytkowników, etc. Działalność taka, nosząca znamiona działalności telekomunikacyjnej jedynie z nazwy, legalna w świetle prawa, nie ma nic wspólnego z przyjętymi w obrocie gospodarczym regułami oraz dobrymi obyczajami. Działalność taka ma jeden podstawowy cel biznesowy - odniesienie nieuzasadnionych korzyści materialnych oraz wyrządzenie szkody przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu działającemu „fair”. W opinii PIIT trudno zatem uznać i przyjąć, że poddany do konsultacji projekt Aneksu Antyfraudowego zawierający wyłącznie zaproponowane postanowienia stanowić będzie panaceum na niepożądane i naganne zachowania niektórych podmiotów działających na rynku. W ocenie Izby koniecznie należy podjąć starania celem przyjęcia odpowiednich środków prawnych, które będą mogły być skutecznie wykorzystane do zwalczania tego rodzaju nadużyć telekomunikacyjnych, w szczególności poprzez zmianę postanowień zaproponowanego aneksu i uzupełnienie o dodatkowe postanowienia. Stanowisko PIIT dot. Konsultacji Aneksu Antyfraudowego, 2013-09-11 Strona 1 Należy mieć na względzie, że jest to kolejna próba opracowania aneksu antyfraudowego. Niestety z żalem należy zauważyć, iż pierwsze konsultacje tego dokumentu trzy lata temu nie zakończyły się skutecznie i nie przełożyły się na dalsze działania zarówno ze strony uczestników rynku telekomunikacyjnego, jak również Urzędu. Przez ten okres nie tylko nie udało się powstrzymać skali tego zjawiska, ale również zapobiec jego wyraźnemu wzrostowi. Z perspektywy tego czasu należy jednoznacznie stwierdzić, że idea samoregulacji środowiska telekomunikacyjnego w tym zakresie okazała się fiaskiem. II. Uwagi szczegółowe do zapisów Aneksu Antyfraudowego 1. Definicja „Nadużycia Telekomunikacyjnego” Zgodnie z propozycją Prezesa UKE: „Nadużycie Telekomunikacyjne – wykorzystanie usług telekomunikacyjnych niezgodnie z ich przeznaczeniem, zawartymi umowami, obowiązującymi przepisami prawa bądź normami technicznymi, świadczonych w sieciach stron lub innych sieciach telekomunikacyjnych. Nadużycie Telekomunikacyjne polega również na generowaniu Sztucznego Ruchu. ” W ocenie PIIT, definicja „Nadużycia Telekomunikacyjnego” jest nie pełna. Brak jest bowiem wyszczególnionych przykładów, które określą, co strony rozumieją przez nadużycie telekomunikacyjne. Wprawdzie definicja wskazuje w szczególności, że chodzi o wykorzystanie usług telekomunikacyjnych niezgodnie z przeznaczeniem, jednakże brak dookreślenia pojęcia „niezgodnie z przeznaczeniem” może powodować spory interpretacyjne stron. W związku z powyższym PIIT wnosi o zmianę definicji „Nadużycia Telekomunikacyjnego” w propozycji Aneksu Antyfraudowego na następującą: „Nadużycie Telekomunikacyjne – jakiekolwiek nieuprawnione wykorzystanie usług telekomunikacyjnych, w sieciach Stron lub innych sieciach telekomunikacyjnych, przy zastosowaniu środków niezgodnych z prawem w dowolnym czasie i przez dowolną osobę lub urządzenie, którego głównym celem jest osiągnięcie korzyści majątkowych przez osoby/podmioty zaangażowane. Nadużycie Telekomunikacyjne oznacza także taką działalność, którą, pomimo, że nie narusza przepisów prawa i nie jest działaniem bezprawnym, Strony uznają, za niezgodną z dobrymi praktykami oraz zwyczajami handlowymi, w szczególności: - wszelkie próby lub działania polegające na generowaniu Sztucznego Ruchu, - przekierowania ruchu z innych sieci lub do innych sieci w celu sztucznego zwiększenia wolumenu ruchu wymienianego pomiędzy sieciami w tym zapętlanie połączeń telefonicznych. - generacja połączeń ultra krótkich (połączenia inicjowane w celu wpłynięcia na systemy billingowe, a nie w celu skorzystania z usług telekomunikacyjnych). - celowe przesyłanie sygnalizacji niezwiązanej ze świadczeniem usług. - świadczenie usług telekomunikacyjnych na podstawie umów abonenckich (np. simboxing), - wykorzystanie jakichkolwiek numerów bądź zakresów numeracji niezgodnie z ich przeznaczeniem, regulaminem świadczenia usług, regulaminem promocji bądź cennikiem usług obowiązujących u danego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego.” 2. Definicja „Sztucznego Ruchu” Zgodnie z propozycją Prezesa UKE” wyrażoną w propozycji Aneksu: Stanowisko PIIT dot. Konsultacji Aneksu Antyfraudowego, 2013-09-11 Strona 2 „ Sztuczny Ruch – ruch telekomunikacyjny inicjowany w sieci telekomunikacyjnej, bądź do niej wprowadzany z wykorzystaniem urządzeń i programów mogących generować połączenia, o założonym przez podmiot generujący czasie trwania połączeń (od jednego lub wielu numerów abonenckich do jednego lub grupy numerów), mający na celu jedynie jego zarejestrowanie na punkcie styku sieci stron bądź w platformie bilingowej w celu uzyskania nieuzasadnionych korzyści finansowych bądź wyrządzenia szkody.” Zakres powyższej definicji „Sztucznego Ruchu” zaproponowanej przez Prezesa UKE wydaje się zbyt wąski. Definicja ta ogranicza zjawisko Sztucznego Ruchu jedynie do połączeń „wprowadzanych do sieci z wykorzystaniem urządzeń i programów mogących generować połączenia”. Jednocześnie zgodnie z tą definicją Sztuczny Ruch jest ruchem mającym „(…)na celu jedynie jego zarejestrowanie na punkcie styku sieci stron bądź w platformie bilingowej w celu uzyskania nieuzasadnionych korzyści finansowych bądź wyrządzenia szkody.” Takie sformułowanie definicji Sztucznego Ruchu powoduje, że Strony w celu zakwalifikowania danego ruchu telekomunikacyjnego jako Sztuczny Ruch powinny jednoznacznie ustalić, że: - dany ruch jest generowany z wykorzystaniem urządzeń i programów mogących generować połączenia, - celem danego ruchu jest jedynie jego zarejestrowanie na punkcie styku sieci stron bądź w platformie bilingowej w celu uzyskania nieuzasadnionych korzyści finansowych bądź wyrządzenia szkody. Wykazanie powyższych przesłanek w ramach uzgodnień Stron prowadzonych na podstawie aneksu lub w postępowaniu przed sądem (w przypadku sporu stron) może być bardzo trudne, a strona, która odnosi korzyści ze Sztucznego Ruchu, może podnieść zarzut, iż nie można ustalić, jaki jest jedyny cel danego ruchu oraz czy został on wygenerowany z wykorzystaniem urządzeń i programów, o których mowa w definicji. Wydaje się zatem, że definicja zaproponowana przez Prezesa UKE może w znacznym stopniu ograniczyć skuteczność działań antyfraudowych podejmowanych na podstawie aneksu. Wobec powyższego proponujemy zmianę definicji Sztucznego Ruchu w taki sposób, aby rozszerzyć zakres Sztucznego Ruch, a przesłanki pozwalające na zakwalifikowanie danego ruchu jako Sztuczny Ruch były łatwiejsze do wykazania. Poniżej propozycja zmodyfikowanej definicji: Sztuczny Ruch – rodzaj Oszustwa telekomunikacyjnego polegającego na generowaniu określonej przez podmiot generujący liczby połączeń, wywołań, SMS, MMS, WAPPush, kodów USSD (od jednego lub wielu numerów abonenckich do jednego lub grupy numerów), najczęściej wprowadzanych do sieci telekomunikacyjnej z wykorzystaniem urządzeń lub programów generujących połączenia, wywołania, SMS, MMS, WAPPush, kody USSD, mających na celu lub powodujących uzyskanie korzyści materialnych przez podmiot generujący lub osoby trzecie z nim współpracujące. Dodatkowo z uwagi na fakt, że definicje „Sztucznego Ruchu” oraz „Nadużycia telekomunikacyjnego” są bardzo ogólne proponujemy dodanie do aneksu zapisów wskazujących czynniki, jakie strony powinny brać pod uwagę, analizując czy danych ruch stanowi Nadużycie telekomunikacyjne. Wskazanie kierunku takiej analizy niewątpliwie byłoby korzystne dla stron aneksu. Projekt Aneksu Antyfraudowego nie zawiera bowiem przesłanek pozwalających ocenić, że dany ruch telekomunikacyjny może być wynikiem nadużycia. Dla operatorów jest to bardzo istotne z uwagi na konieczność wskazania przypadków, które powinny być przez strony analizowane przy okazji Stanowisko PIIT dot. Konsultacji Aneksu Antyfraudowego, 2013-09-11 Strona 3 monitorowania ruchu. W przeciwnym wypadku Strony będą uznaniowo oceniać, aby chronić siebie, czy dany ruch telekomunikacyjny jest wynikiem nadużycia telekomunikacyjnego i sztucznym ruchem. Dlatego też poniżej przedstawiamy przykładowy wykaz co należy brać pod uwagę, z wnioskiem o uwzględnienie na etapie dalszych prac nad Aneksem: 1. Strona ustalając czy dany ruch telekomunikacyjny należy traktować jako Sztuczny Ruch, bierze pod uwagę występowanie poniższych czynników, które mogą świadczyć o występowaniu Sztucznego Ruchu: 1) Znaczny wzrost wolumenu ruchu telekomunikacyjnego wychodzącego i przychodzącego lub jego frakcji, którego nie można uzasadnić normalną aktywnością użytkowników końcowych przyłączonych do sieci Stron lub zmianami w kierowaniu ruchem telekomunikacyjnym w sieciach Stron. 2) Znaczna różnica w profilu ruchu telekomunikacyjnego: połączenia pomiędzy numerami w sieciach Stron, które odbiegają od statystycznych zachowań użytkowników końcowych korzystających z podobnych usług lub Usługi serwisu w szczególności znacząca różnica w: a. średnim czasie trwania połączenia głosowego, b. liczbie usług, z których korzysta użytkownik końcowy, c. rozkładzie czasowym korzystania z usług przez użytkownika końcowego, d. innych parametrach usług, z których korzysta użytkownik końcowy w stosunku do średnich parametrów charakterystycznych dla podobnych sieci, usług lub użytkowników końcowych. 3) Koncentracja ruchu o znacznym wolumenie: istotnie podwyższone natężenie ruchu telekomunikacyjnego inicjowanego z określonej grupy numerów lub kierunku lub kierowanego do określonej grupy numerów w szczególności: a. znacząca różnica w profilu ruchu telekomunikacyjnego dla danego źródła inicjowania ruchu telekomunikacyjnego w stosunku do średniego profilu ruchu telekomunikacyjnego dla podobnych źródeł inicjowania ruchu telekomunikacyjnego np. połączenia inicjowane z: i. grupy numerów prepaid, ii. grupy numerów postpaid, iii. publicznych aparatów telefonicznych, iv. adapterów komórkowych, bramek VoIP lub przez dostawców VoIP, v. numerów spoza krajowego zakresu numeracyjnego, vi. numerów technicznych, niepełnych, niezgodnych z PNK lub bez numeru. b. znacząca różnica profilu ruchu telekomunkacyjnego kierowanego z sieci Strony do sieci drugiej Strony w celu jego zakończenia na numerze w sieci drugiej Strony lub w sieci podmiotu trzeciego, w stosunku do średniego profilu ruchu telekomunikacyjnego kierowanego do numerów o podobnym charakterze lub numerów za pośrednictwem, których świadczone są podobne Usługi Serwisu np. połączenia do numerów: i. przeniesionych z sieci drugiej Strony do sieci podmiotu trzeciego w ramach sieci mobilnej (MNP) lub sieci stacjonarnej (FNP), ii. numery o podwyższonej opłacie (70X, wybrane numery AUS/HESC). 4) Istnienie powiązania pomiędzy podmiotami inicjującymi i zakańczającymi połączenia: wymiana ruchu między Stronami Umowy o Dostępie o znaczącym wolumenie inicjowanego i jednocześnie zakańczanego przez podmioty powiązane ze sobą kapitałowo lub osobowo. Stanowisko PIIT dot. Konsultacji Aneksu Antyfraudowego, 2013-09-11 Strona 4 5) Wymiana ruchu telekomunikacyjnego między Stronami Umowy o Dostępie przy jednoczesnym naruszeniu obowiązujących przepisów, postanowień umów wiążących Strony w zakresie współpracy międzyoperatorskiej w szczególności: a. modyfikacja numeru inicjującego lub zakańczającego połączenie; b. zmiana przez Stronę wiadomości sygnalizacyjnych wprowadzająca w błąd drugą Stronę, co do charakterystyki ruchu telekomuikacyjnego kierowanego przez Stronę do sieci drugiej Strony; c. zmiana przez Stronę zasad kierowania ruchu bez uprzedniego powiadomienia drugiej Strony. 6) Nieodebrane połączenia i wprowadzanie w błąd: połączenia do Usługi Serwisu lub osób będące efektem działań użytkowników końcowych podjętych na skutek otrzymania informacji o nieodebranych połączeniach lub przesłanych wiadomościach nakłaniających użytkownika końcowego do wykonania połączenia lub przesłania wiadomości na numery, których dotyczy informacja o połączeniach nieodebranych lub zawarta w treści wiadomości SMS/MMS, kody USSD, w szczególności w przypadkach gdy numer, z którym użytkownik końcowy się połączył jest: a. numerem, za połączenie, z którym naliczana jest użytkownikowi końcowemu podwyższona opłata; b. numerem, za połączenie do numeracji w formacie MNA; c. numerem, za połączenie z którym naliczana jest użytkownikowi końcowemu: i. jednokrotna opłata niezależna od czasu trwania połączenia oraz dodatkowo ii. opłata naliczana za czas trwania połączenia; d. numerem po połączeniu, z którym użytkownik końcowy jest zmuszany do przedłużania czasu trwania połączenia np. poprzez wydłużanie czasu oczekiwania na uzyskanie informacji lub wydłużanie etapów koniecznych do przejścia dla uzyskania informacji. 7) Wymieniany między sieciami Stron ruch telekomunikacyjny wpływa negatywnie na poprawność, kompletność lub spójność rozliczeń międzyoperatorskich skutkując w szczególności tym że: a. połączenia będące przedmiotem rozliczeń między Stronami, a zainicjowane przez użytkowników sieci nie mogą być przez Stronę uwzględnione we właściwy sposób w rozliczeniach z użytkownikiem końcowym, b. urządzenia rejestrujące lub systemy billingowe nie są w stanie poprawnie rozliczyć usług, 8) Negatywny wpływ na poprawność działania sieci sygnalizacyjnej Stron lub na wymianę informacji pomiędzy sieciami Stron: zamiana lub zmiana, ukrywanie lub podstawianie, używanie fałszywych lub nieprawidłowych, numerów oraz znaczników i innych parametrów przekazywanych w ramach komunikatów sygnalizacyjnych wymienianych pomiędzy sieciami Stron. 9) Działanie Strony lub użytkownika końcowego przyłączonego do sieci strony powodujące szkodę drugiej Strony aneksu, polegajace na zamierzonym inicjowaniu ruchu telekomunikacyjnego w sieci Strony, wskutek: - zmowy między użytkownikami końcowymi usług telekomunikacyjnych świadczonych w sieciach obu Stron, lub między użytkownikiem końcowym a operatorem (jedną ze Stron), lub Stanowisko PIIT dot. Konsultacji Aneksu Antyfraudowego, 2013-09-11 Strona 5 - wskutek zaplanowanego działania któregokolwiek z użytkowników końcowych, w ten sposób, aby druga Strona z tytułu jego realizacji otrzymała mniejsze przychody niż koszt, jaki Strona ta miała ponieść w celu jego realizacji (zakładając normalne korzystanie z usług telekomunikacyjnych przez użytkowników końcowych, zgodnie z przeznaczeniem tych usług) 10) Działanie na szkodę Strony tranzytującej połączenia: przez celowe przesyłanie ruchu telekomunikacyjnego tranzytowanego pomiędzy siecią jedej ze Stron, a siecią podmiotu trzeciego, wskutek: - zmowy między użytkownikami końcowymi usług telekomunikacyjnych świadczonych w sieciach obu Stron, lub między użytkownikiem końcowym a operatorem (jedną ze Stron), lub - wskutek zaplanowanego działania któregokolwiek z użytkowników końcowych z tytułu realizacji którego druga Strona tranzytująca otrzymuje mniejsze przychody niż koszt, jaki ponosi dla jego realizacji (zakładając normalne korzystanie z usług telekomunikacyjnych przez użytkowników końcowych, zgodnie z przeznaczeniem tych usług). 11) Działanie na szkodę Strony, w sieci której połączenie jest zakańczane: przez zakańczanie połączeń w sieci Strony rozliczanych na zasadach RNPP (Receiving Network Party Pays), na numerze użytkownika końcowego, który nie zamawiał takich połączeń, a ponosi koszty ich realizacji. 12) Połączenia i usługi zainicjowane przez osoby nieuprawnione do korzystania z numerów, z których wykonano połączenie, t.j. połączenia lub realizacja innych usług będące efektem m.in.: a. włamania do systemu telekomunikacyjnego lub urządzeń abonenckich (np. włamanie do centralek PBX, wpięcie w linię, nieautoryzowany dostęp do systemów); b. działania szkodliwych programów np: dialerów, wirusów, robaków i trojanów rozumianych jako oprogramowanie, które podszywając się pod przydatne lub ciekawe dla użytkownika końcowego aplikacje dodatkowo implementuje niepożądane, ukryte przed tym użytkownikiem funkcje. Ponadto, zwracamy się prośbą o uwzględnienie definicjach proponowanego Aneksu Antyfraudowego, definicji Oszustwa Telekomunikacyjnego, w następującym brzmieniu: „Oszustwo telekomunikacyjne – Nadużycie Telekomunikacyjne powodujące wystąpienie szkody dla Strony lub użytkownika końcowego.”. Z uwagi na wskazanie ww. czynników, które mogą świadczyć o występowaniu Sztucznego Ruchu proponujemy dodanie również definicji: „Usługa Serwisu – usługa, której treść może być zamawiana przez użytkownika końcowego i dostarczana za pośrednictwem sieci Stron.” 3. Art. 2 - Korekta faktur W art. 2 ust. 3 jest mowa o korekcie faktur, ale jednocześnie nie jest wskazane z jakiego tytułu taka korekta może następować, w związku z tym należałoby to doprecyzować. Jednocześnie artykuł nie zawiera zapisów o wstrzymaniu płatności za generowany ruch sztuczny, co wydaje się konieczne. Obecnie z niektórymi operatorami mechanizm został opisany w umowach 70X oraz AUS zatem brak jest podstaw, by zrezygnować z tej formy bezpieczeństwa przed nadużyciami telekomunikacyjnymi. Stanowisko PIIT dot. Konsultacji Aneksu Antyfraudowego, 2013-09-11 Strona 6 Przykładowy zapis użyty w ww. umowach brzmi następująco: „Stwierdzenie przez Operatora Sztucznego Ruchu, Nadużycia Telekomunikacyjnego lub Oszustwa Telekomunikacyjnego stanowi podstawę do odmowy zapłaty wynagrodzenia z tytułu Sztucznego Ruchu, ruchu będącego wynikiem Nadużycia Telekomunikacyjnego lub Oszustwa Telekomunikacyjnego, za Okres Rozliczeniowy, w którym fakt wystąpienia Sztucznego Ruchu, Nadużycia Telekomunikacyjnego lub Oszustwa Telekomunikacyjnego miał miejsce – do czasu opłacenia faktury przez Abonenta użytkującego urządzenie końcowe, z którego ten ruch był generowany.” W naszej opinii przedstawiony proces nie jest zatem pełny i nie zapewni skutecznego sposobu ograniczania skutków mechanizmów fraudowych. 4. Art. 3 – Intencje stron Należy zwrócić uwagę, że art. 3 propozycji Aneksu zawiera zbyt ogólne postanowienia i konieczne jest ich doprecyzowanie. Zapisy artykułu bardziej odpowiadają intencjom stron i powinny być kontynuacją zapisów art. 1 propozycji aneksu. W artykule 3 ust. 1 i 2 wskazane zostały zobowiązania Stron, które mogą zostać spełnione jedynie w przypadku zapewnienia wsparcia i współpracy drugiej Strony. W przypadku nie zapewnienia w aneksie antyfraudowym mechanizmów pozwalających na samodzielne podejmowanie określonych działań przez stronę, która stwierdziła Sztuczny Ruch, Nadużycie telekomunikacyjne lub oszustwo telekomunikacyjne, powoduje, że zobowiązania wskazane w ust. 1 i 2 będą nie do zrealizowania (np. konieczna zgoda drugiej strony na zablokowanie ruchu). Nie można również zgodzić się z przedstawioną w tym artykule propozycją, aby klient końcowy był osobą decydującą o wyłączeniu lub włączeniu danego serwisu w sieci drugiej strony. Za ofertę kliencką odpowiedzialny jest operator, a nie klient końcowy. Włączenie lub też wyłączenie serwisu musi mieć opłacalność ekonomiczną, a nie wymóg społeczny jak oczekuje Prezes UKE w projekcie Aneksu. Zgodnie bowiem z proponowanym zapisem, żadne działania nie będą mogły być podejmowane, jeśli z tego powodu abonent jednej ze stron mógłby mieć zastrzeżenia związane z brakiem realizacji usług na jego rzecz. Do takiej sytuacji dojdzie w efekcie, jeśli którakolwiek ze stron zablokuje ruch telekomunikacyjny podejrzewany o będący ruchem fraudowym. 5. Art. 4 – Blokowanie ruchu niedozwolonego oraz wznowienie ruchu Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z propozycją UKE zawartą w art. 4 ust. 1: „1. W przypadku podejrzenia przez stronę, że określona usługa telekomunikacyjna udostępniona przez drugą stronę może powodować występowanie Nadużycia Telekomunikacyjnego, strona ta uprawniona jest, po uprzednim uzyskaniu zgody drugiej strony, do czasowego lub stałego (w zależności od charakteru Nadużycia Telekomunikacyjnego, adekwatnie i proporcjonalnie do jego wagi) zablokowania połączeń na numery, na których świadczona jest ta usługa. Zapisy tego ustępu nie mają zastosowania w przypadku zablokowania połączeń na podstawie decyzji Prezesa UKE wydawanych na podstawie przepisów ustawy - Prawo telekomunikacyjne, w tym w szczególności art. 79 b tej ustawy.”, Uprawnienie do zablokowania połączeń na numery, na których świadczona jest usługa mogąca powodować występowanie nadużyć nie jest wystarczające. Może oznaczać bowiem, że jedynie samo skonstruowanie usługi telekomunikacyjnej może spowodować powstanie nadużyć telekomunikacyjnych. A zatem, że określona usługa telekomunikacyjna udostępniona przez drugą stronę może powodować występowanie nadużyć, co w następstwie może skutkować koniecznością zaprzestania świadczenia takiej usługi, gdyż powoduje ona powstawanie nadużyć telekomunikacyjnych. W związku z powyższym proponujemy taką wersję zapisów, która wskaże, że fraudy są powodowane nieuprawnionym korzystaniem z usługi telekomunikacyjnej, a jakiekolwiek nadużycie Stanowisko PIIT dot. Konsultacji Aneksu Antyfraudowego, 2013-09-11 Strona 7 telekomunikacyjne powinno być eliminowane bez konieczności jednoczesnego wykazywania, że nadużycie wyniknęło z usługi telekomunikacyjnej. Zwracamy również uwagę, że zgodnie z propozycją przedstawionego Aneksu uprawnienie do zablokowania połączeń jest uzależnione od wyrażenia zgody przez drugą stronę, co może oznaczać, że uprawnienie to nie będzie skutecznie realizowane (z uwagi na brak zgody drugiej strony). Warunek uzyskania zgody drugiej strony oznacza brak możliwości elastycznego reagowania na ruch telekomunikacyjny, który może być skutkiem nadużycia, a tym samym nie pozwala na należyte zabezpieczenie Stron umowy przed szkodą, którą może wywołać wygenerowanie ruchu fraudowego. Jednocześnie wskazujemy, że podmiot, który będzie czerpał zysk z takiej działalności nigdy się nie zgodzi na żadną blokadę zasłaniając się dowolnym powodem, na przykład niezrozumieniem jego modelu biznesowego lub jakimkolwiek innym. Taką przewidywaną linię obrony OA prezentują obecnie w trakcie negocjacji propozycji Aneksu Antyfraudowego przygotowanego przez TP, które TP rozpoczęła w czerwcu bieżącego roku. De facto taki zapis jest bezużyteczny, ponieważ pozbawia faktycznie możliwości obrony operatora, który może być ofiarą nadużycia. Zapisy Aneksu muszą wprowadzić i zawierać skuteczne uprawnienia w walce z nadużyciami telekomunikacyjnymi, a projekt przygotowany przez UKE takich uprawnień niestety nie zawiera. art. 4 ust. 5 propozycji Aneksu – wskazuje na możliwość zablokowania połączeń (ale tylko w sytuacji, o której mowa w ust. 1 art. 4) na czas maksymalny 7 DR, po czym ruch powinien zostać wznowiony (zbyt krótki termin na analizę przez zespół ekspertów). Rekomendujemy, aby proces dotyczący wyjaśniania podejrzenia nadużycia był zgodny z przedstawioną propozycją TP; Ponadto należy podkreślić, że powyższa propozycja umożliwia stronie blokowanie wyłącznie połączeń na numery usług udostępnianych przez drugą stronę i tylko w przypadku uzyskania zgody drugiej strony na taką blokadę. Rozwiązanie takie nie wydaje się słuszne z dwóch przyczyn: - w przypadku, gdy strona bierze udział pośrednio lub bezpośrednio w Nadużyciu telekomunikacyjnym i czerpie z tego korzyści, jest bardzo prawdopodobne, że strona ta odmówi zgody na zablokowanie ruchu do usług udostęnianych w sieci tej strony lub bedzie zwlekać z wydaniem takiej zgody, co generowałoby straty po drugiej stronie, która wystąpiła z wnioskiem o wydanie takiej zgody.. - z treści art. 4 ust. 1 wynika, że możliwość blokowania przez stronę ruchu dotyczy jedynie połączeń na numery usług udostępnianych przez drugą stronę. Możliwość blokady połączeń ogranicza się zatem wyłacznie do ruchu wychodzącego z sieci strony poszkodowanej. Aneks nie przewiduje możliwości blokowania przez Stronę poszkodowaną ruchu przychodzącego z sieci drugiej strony. Takie rozwiązanie powoduje, że Strona nie będzie miała możliwości ograniczenia strat wynikających z Nadużyć telekomunikacyjnych związanych z ruchem przychodzącym do sieci tej strony Niezależnie od powyższego zwracamy uwagę, że treści art. 4 ust. 1 jest niespójna z treścią art. 4 ust. 5. Zgodnie z art. 4 ust. 1 blokada połączeń na numery usług udostępnianych w sieci drugiej Strony, które powodują Nadużycie telekomunikacyjne, dokonana na podstawie art. 4 ust. 1 może być stała. Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 5, w przypadku zablokowania ruchu telekomunikacyjnego zgodnie z art. 4 ust. 1, wznowienie realizacji blokowanych połączeń powinno nastąpić „(…) nie później niż w terminie 7 Dni Roboczych od daty rozpoczęcia pracy zespołu ekspertów, o którym mowa w art. 6”. Zatem zgodnie z art. 4 ust. 5 blokada połączeń dokonana na podstawie art. 4 ust. 1 nie może być stała i powinna zakończyć się najpóźniej w terminie 7 dni roboczych od daty rozpoczęcia pracy Zespołu ekspertów , o którym mowa w art. 6. W związku z uwagami wskazanymi powyżej proponujemy wprowadzenie do art. 4 i 6 zmian, zgodnie z którymi każda ze stron ma prawo do zablokowania (bez zgody drugiej strony) na czas określony wszelkich połączeń (przychodzących lub wychodzących), co do których strona powzięła uzasadnione podejrzenie, że stanowią Nadużycie telekomunikacyjne. Poniżej propozycje modyfikacji: Stanowisko PIIT dot. Konsultacji Aneksu Antyfraudowego, 2013-09-11 Strona 8 i. Propozycja modyfikacji art. 4 ust. 1: „1. W przypadku uzasadnionego podejrzenia przez stronę, że określonea połączenia/zdarzenia (SMS/MMS) kierowane do sieci strony z sieci drugiej strony lub kierowane z sieci strony do sieci drugiej strony są wynikiem Nadużycia telekomunikacyjnego lub mogą doprowadzić do Nadużycia Telekomunikacyjnego usługa telekomunikacyjna udostępniona przez drugą stronę może powodować występowanie Nadużycia Telekomunikacyjnego, strona ta uprawniona jest, po uprzednim uzyskaniu zgody drugiej strony, do czasowego lub stałego (w zależności od charakteru Nadużycia Telekomunikacyjnego, adekwatnie i proporcjonalnie do jego wagi) zablokowania przedmiotowych połączeń na numery, na których świadczona jest ta usługa na okres nie przekraczający 30 dni roboczych, bez uprzedniej zgody drugiej strony. Strona blokująca ruch jest zobowiązania do poinformowania drugiej strony o zamiarze zablokowania przedmiotowych połączeń oraz terminie wprowadzenia blokady i czasu jej trwania Zapisy tego ustępu nie mają zastosowania w przypadku zablokowania ruchu na podstawie decyzji Prezesa UKE wydawanych na podstawie przepisów ustawy - Prawo telekomunikacyjne, w tym w szczególności art. 79 b tej ustawy. „ ii. Propozycja dodania w art. 4 ust. 1 b o następującym brzmieniu: „1b. Z zastrzeżeniem ustaleń zespołu ekspertów, o których mowa w art. 6 ust. 7 i 8, Strona oświadcza, że nie będzie zgłaszać względem drugiej Strony żadnych roszczeń związanych z zablokowaniem przez drugą Stronę połączeń zgodnie z ust. 1, a w szczególności Strona nie będzie występowała względem drugiej Strony z roszczeniami z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania Umowy (…)”. iii. Propozycja modyfikacji art. 4 ust. 5 „5. Strony zobowiązują się, w przypadku czasowego lub stałego zablokowania ruchu telekomunikacyjnego, zgodnie ust. 1, do bezzwłocznego podjęcia działań zmierzających do wznowienia całości lub części połączeń. Wznowienie to musi nastąpić nie później niż w terminie 7 Dni Roboczych od daty rozpoczęcia pracy zespołu ekspertów, o którym mowa w Artykule 6. „ iv. Propozycja modyfikacji art. 6 ust. 6 „6. W przypadku powołania zespołu ekspertów w sytuacjiach, o której mowa w ust. 1 lit. b) powyżej, zespół ekspertów niezwłocznie, ale nie później niż w terminie 10 Dni Roboczych od dnia wprowadzenia blokady wystąpienia o zgodę na założenie blokady połączeń, zgodnie z art. 4 ust. 1 niniejszego aneksu, przedstawi stronom stanowisko, o którym mowa w ust. 1. „ 6. Art. 6 - Zespół ekspertów Zgodnie z propozycją zawartą w art. 6 ust. 2 zespół ekspertów powołują Strony. W sytuacji, w której jedna ze Stron nie wyrazi zgody na powołanie zespołu ekspertów, zespół ekspertów nie zostanie powołany. Właściwe byłoby tym samym powołanie zespołu ekspertów wyłącznie przez jedną ze stron, w szczególności tę, która zaobserwuje zjawisko nadużycia i uzna ruch (który się pojawił) za będący wynikiem nadużycia w celu identyfikacji tego ruchu i wykluczenia mechanizmu fraudowego. Ponadto, skoro zgodnie z art. 6 ust. 4 zespół ekspertów ma zostać powołany w trybie roboczym, to w celu uniknięcia sprzeczności nie można wskazywać jako odpowiednich do zastosowania postanowień dotyczących zespołu ekspertów znajdujących się w aktualnie obowiązującej umowie o połączeniu sieci. Nie dotyczą one powoływania zespołu ekspertów, który ma wyjaśnić powstałe nadużycia telekomunikacyjne. Stanowisko PIIT dot. Konsultacji Aneksu Antyfraudowego, 2013-09-11 Strona 9 Należy również zwrócić uwagę na sprzeczne ze sobą zapisy art. 6 ust. 6 oraz art. 4 ust. 5. Jeśli zablokowanie połączeń może być utrzymywane przez okres 7 DR, to prace zespołu roboczego powinny zakończyć się przed tym terminem. Zatem powinien być wydłużony termin dopuszczalnej blokady połączeń, albo skrócony termin przedstawienia stanowiska przez zespół roboczy. W tej sytuacji, Izba wnosi o wydłużenie terminu dopuszczalnej blokady połączeń. Proponujemy następujący zapis: „Wynik analizy zespołu ekspertów zostanie ustalony w terminie 30 DR od dnia otrzymania przez Stronę wnioskującą wyjaśnień, o których mowa w ust. 2 albo skorzystania przez którąkolwiek ze Stron z uprawnienia, do zablokowania ruchu (do wskazania numer art.i ustęp, w którym wskazane jest uprawnienie.” Zwracamy również uwagę, że powołanie zespołu ekspertów nie zwalnia Stron z obowiązku zachowania tajemnicy telekomunikacyjnej lub innych danych chronionych. Wobec powyższego Aneks nie może być uznany za podstawę prawną dla ujawniania takich danych w ramach prac zespołu ekspertów i nie zwalnia stron z odpowiedzialności za ujawnienie takich danych lub naruszenie prawa użytkowników końcowych lub podmiotów trzecich. III. Braki dotyczące kluczowych kwestii w Aneksie Antyfraudowym 1. Rozliczenia wsteczne W postanowieniach projektu aneksu nie do końca precyzyjne są zapisy umożliwiające rozliczenie wsteczne. O takie zapisy należałoby ewentualnie rozbudować art. 2 ust. 3. Proponujemy zatem o uwzględnienie następujących zapisów w treści projektowanego Aneksu: „W przypadku, gdy w terminie 12 miesięcy od dnia wykonania połączeń zrealizowanych między sieciami Stron, Strony potwierdzą zgodnie, że połączenia te stanowiły Sztuczny Ruch lub inny ruch będący wynikiem Nadużycia Telekomunikacyjnego lub Oszustwa Telekomunikacyjnego, Strona, która odniosła korzyść z realizacji takich połączeń zwróci, na żądanie drugiej Strony, kwotę zapłaconą jej przez drugą Stronę z tytułu realizacji tych połączeń lub wystawi dodatkową fakturę, w przypadku wcześniejszego niedoszacowania należności, w najbliższym terminie wystawiania faktur. W celu dokonania zwrotu należności za Sztuczny Ruch, ruch będący wynikiem Nadużycia Telekomunikacyjnego lub Oszustwa Telekomunikacyjnego, Strona, która odniosła korzyść z realizacji Sztucznego Ruchu lub innego ruch będącego wynikiem Nadużycia Telekomunikacyjnego lub Oszustwa Telekomunikacyjnego wystawi dla drugiej Strony fakturę korygującą.” 2. Prawo do wstrzymania zapłaty za sztuczny ruch W propozycji Aneksu nie ma również zapisów dotyczących możliwości wstrzymania płatności za zrealizowany ruch fraudowy, co jest istotną kwestią w dzisiejszych umowach zawartych z operatorami. PIIT postuluje, aby zastosować mechanizm z zawartych przez Telekomunikację Polską z operatorami umów w zakresie 80X, AUS i 70X, który skutecznie mobilizuje strony do przeciwdziałania sztucznemu ruchowi. Wprowadzenie zapisów łagodzących dla wstrzymania płatności niesie ryzyko do wzrostu nadużycia, czego chcielibyśmy dziś uniknąć. Przykładowy zapis użyty w ww. umowach brzmi następująco: „Stwierdzenie przez Operatora Sztucznego Ruchu, Nadużycia Telekomunikacyjnego lub Oszustwa Telekomunikacyjnego stanowi podstawę do odmowy zapłaty wynagrodzenia z tytułu Sztucznego Ruchu, Stanowisko PIIT dot. Konsultacji Aneksu Antyfraudowego, 2013-09-11 Strona 10 ruchu będącego wynikiem Nadużycia Telekomunikacyjnego lub Oszustwa Telekomunikacyjnego, za Okres Rozliczeniowy, w którym fakt wystąpienia Sztucznego Ruchu, Nadużycia Telekomunikacyjnego lub Oszustwa Telekomunikacyjnego miał miejsce – do czasu opłacenia faktury przez Abonenta użytkującego urządzenie końcowe, z którego ten ruch był generowany.” Wstrzymywanie płatności jest uprawnieniem, które sam w sobie ma skutek antyfraudowy. Pozbywanie się tego mechanizmu reagowania przez daną Stronę. zdaniem Izby jest nie akceptowalne i nie zrozumiałe, w sytuacji w której takie mechanizmy funkcjonują na rynku obecnie i są skuteczne. Pozbawienie którejkolwiek ze stron uprawnienia do wstrzymania płatności za ruch fraudowy powoduje, że korzyści jakie mają wynika z podpisania aneksów będą wyłącznie pozorne i pogarszają obecną sytuację podmiotów przed ograniczeniem sztucznego ruchu. Zgodnie z art. 6 ust. 7 i 8 projektu UKE ewentualne korekty rozliczeń dot. ruchu fraudowego są możliwe tylko w przypadku, gdy potrzeba takich korekt zostanie potwierdzona przez zespół ekspertów powołany przez strony zgodnie z art. 6 w związku z wystąpieniem Nadużycia telekomunikacyjnego. Do czasu wyjaśnienia czy dany ruch jest wynikiem Nadużycia telekomunikacyjnego strony są zobowiązane do ponoszenia kosztów takiego ruchu oraz ponoszą straty z tego tytułu. Wydaje się, że rozwiązanie takie nie stanowi wystarczającej ochrony dla stron. Straty wynikające z Nadużycia telekomunikacyjnego w szczególności Sztucznego Ruchu mogą być bardzo duże. Dlatego też wskazane wydaje się, by w przypadku stwierdzenia przez stronę Nadużycia telekomunikacyjnego, strona ta miała prawo do wstrzymania płatności za ruch będący wynikiem takiego Nadużycia telekomunikacyjnego przynajmniej przez pewien czas niezbędny do wyjaśnienia przez strony zaistniałej sytuacji oraz sposobu uregulowania ewentualnych roszczeń finansowych zgodnie z ustaleniami zespołu ekspertów, o których mowa w art. 6 ust. 7 i 8. W związku z powyższymi uwagami proponujemy wprowadzenie następujących modyfikacji w aneksie. W art. 4 proponujemy dodanie ust. 1c o następującym brzmieniu: „1c. Z zastrzeżeniem ustaleń stron dokonanych w ramach zespołu ekspertów, o których mowa w art. 6 ust. 7 i 8 w przypadku stwierdzenia przez stronę występowania ruchu telekomunikacyjnego będącego wynikiem Nadużycia Telekomunikacyjnego strona ta jest uprawniona do wstrzymania zapłaty na rzecz drugiej strony wynagrodzenia z tytułu ruchu będącego wynikiem Nadużycia Telekomunikacyjnego przez okres nie przekraczający [do czasu wyjaśnienia przez zespół ekspertów, czy dany ruch był wynikiem nadużycia] dni od dnia wymagalności faktury, w której określono przedmiotowe wynagrodzenie.” 3. Wypowiedzenie umowy w zakresie połączenia sieci. W postanowieniach projektu Aneksu nie znalazło się uprawnienie do rozwiązania umowy w zakresie połączenia sieci, co jest istotnym uprawnieniem w przypadku, jeśli jeden z operatorów nagminnie dopuszcza się naruszania obowiązków wynikających z postanowień aneksu. Projekt UKE nie przewiduje możliwości wypowiedzenia umowy w zakresie połączenia sieci zawartej w przypadku uporczywego kierowania do sieci strony przez drugą stronę ruchu będącego wynikiem Nadużycia telekomunikacyjnego. Uporczywe i długotrwale kierowanie do sieci strony przez drugą stronę ruchu będącego wynikiem Nadużycia telekomunikacyjnego, świadczy o złej woli drugiej strony, oraz pozwala wnioskować, że druga strona jest nastawiona głównie na osiągania przychodów będących Nadużyciem telekomunikacyjnym, a dalsza współpraca stron w zakresie zwalczania Nadużyć telekomunikacyjnych będzie nieskuteczna. W takiej sytuacji uzasadnione wydaje się dodanie w aneksie postanowień uprawniających stronę do rozwiązania umowy o dostępie w przypadku uporczywego i Stanowisko PIIT dot. Konsultacji Aneksu Antyfraudowego, 2013-09-11 Strona 11 długotrwałego kierowania do sieci strony z sieci drugiej strony ruchu będącego wynikiem nadużycia telekomunikacyjnego. W związku z tym, poniżej propozycja dodania art. 7 do Aneksu: „Artykuł 7 „W przypadku uporczywego i długotrwałego kierowania do sieci strony z sieci drugiej strony za pośrednictwem punktu styku sieci stron połączeń, które są wynikiem Nadużycia telekomunikacyjnego lub mogą doprowadzić do powstania Nadużycia Telekomunikacyjnego, Stronie przysługuje prawo rozwiązania Umowy (…) w trybie natychmiastowym, dokonanego w formie pisemnej pod rygorem nieważności, ze skutkiem na ostatni dzień miesiąca kalendarzowego. Złożenie wypowiedzenia jest możliwe dopiero po zakończeniu opisanej w ust 1.4.2 procedury konsultacji.” 4. Umieszczenie zapisów o nadużyciach w umowach z innymi podmiotami W postanowieniach projektu aneksu nie pojawia się zobowiązanie do podjęcia działań w celu umieszczenia przez stronę (OA) w umowach z innymi OA podobnych zapisów. W opinii członków Izby, tylko w ten sposób, działając na całym rynku można skutecznie zapobiegać nadużyciom. Poniżej propozycja takich zapisów” „Przedsiębiorca Telekomunikacyjny zobowiązuje się podjąć działania w celu umieszczenia w umowach w zakresie połączenia sieci z podmiotami trzecimi klauzul: 1) zabraniającyh osiągania przychodu z Sztucznego Ruchu, 2) zabraniających świadczenia Usług Serwisu, które polegałyby na dalszym kierowaniu lub zestawianiu połączeń telefonicznych do użytkowników końcowych w innych sieciach. 3) zawierających obowiązek współpracy w zakresie zwalczania zjawiska Sztucznego Ruchu, 4) zapewniających możliwość natychmiastowego wypowiedzenia umowy w przypadku naruszania postanowień o zapobieganiu Sztucznemu Ruchowi zamieszczonych w umowach zawartych przez PT z podmiotami trzecimi, 5) zapewniających możliwość wypowiedzenia umowy w przypadku braku efektów współpracy mających na celu ograniczenie występowania zjawiska Sztucznego Ruchu z winy leżącej po stronie dostawcy Serwisu.” 5. Testy w sieciach Stron W związku z faktem, że w sieciach Stron mogą być prowadzone testy usług, należy dodać odpowiedni zapis, który uwzględni również taką możliwość. Wnosimy zatem o dodanie do projektowanego Aneksu Antyfraudowego zapisu w następującym brzmieniu jak poniżej: „W przypadku, gdy jedna ze Stron zamierza generować ruch telekomunikacyjny w celu przeprowadzenia testów za pośrednictwem sieci drugiej Strony, przed przeprowadzeniem takich testów powinien uzyskać pisemną zgodę upoważnionego przedstawiciela drugiej Strony i uzgodnić z nim przebieg testów.” 6. Konieczność podjęcia wspólnych działań dotyczących karuzeli podatkowej Stanowisko PIIT dot. Konsultacji Aneksu Antyfraudowego, 2013-09-11 Strona 12 Izba oczekiwałaby wsparcia Prezesa UKE w procesie zwalczania mechanizmów oszustw podatkowych. Podatek od wartości dodanej (VAT) stanowi w większości państw członkowskich UE jedno z najważniejszych źródeł dochodów budżetowych. Jednakże poważną wadą obecnie obowiązującego systemu VAT jest złożony mechanizm rozliczeń, co powoduje, iż podmioty gospodarcze funkcjonujące w ramach systemu mogą dokonywać oszustw podatkowych w zakresie rozliczeń VAT. Obecnie najpoważniejszym wyzwaniem dla administracji podatkowych państw członkowskich Unii Europejskiej są oszustwa karuzelowe. Źródłem problemu jest mechanizm, na który składa się połączenie wielu skomplikowanych wariantów znanych mechanizmów oszustw podatkowych – przede wszystkim: oszustwo typu „znikający podatnik” (w publikacjach powszechnie jest używany skrót angielski - MTIC - Missing Trader Intra-Community Fraud). „Znikający podatnik” oznacza podmiot gospodarczy zarejestrowany, jako podatnik dla celów VAT, który z potencjalnym zamiarem oszustwa nabywa towary lub usługi, a następnie zbywa je z uwzględnieniem podatku VAT, nie przekazując należnego podatku VAT do urzędu skarbowego. W wielu przypadkach nie tylko nie wpłaca do właściwego urzędu kwot podatku należnego z tytułu dokonania dostaw towarów, ale w ogóle nie składa deklaracji podatkowych. Oszustwa podatkowe, polegające na zorganizowanych działaniach, mających na celu uchylanie się od opodatkowania podatkiem VAT lub wyłudzania tego podatku, w tym przestępstwa karuzelowe, zostały zaobserwowane w większości państw członkowskich Unii Europejskiej. EUROPOL opracował raport „EU Serious and Organised Crime Threat Assessment (SOCTA 2013)”, dotyczący działalności zorganizowanych grup przestępczych i jej skutków dla Państw Wspólnoty. Z raportu wynika, że grupy te wykorzystują istniejące podmioty gospodarcze dla zachowania fasady legalności i tym samym maskowania zysków z działalności kryminalnej. Badanie to wskazuje również, iż wśród najczęściej występujących w takim modelu przestępstw finansowych występują nadużycia podatkowe, w tym te związane z VAT. Straty krajów wspólnoty z tytułu oszustwa typu MTIC szacowane są na ok. 100 mld Euro rocznie. Inne opracowania wskazują, iż szacunkowe - ogólne (bezpośrednie i pośrednie) - straty podatkowe w skali roku spowodowane oszustwami wahają się w granicach od 200 do 250 mld euro. Stanowi to 2,25 proc. PKB Unii Europejskiej – z czego kwota 40 mld euro jest pochodną nadużyć związanych z podatkiem VAT i obejmuje szacunkowo 10 proc. należności z tytułu podatku VAT. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami nawet, gdy podatnik nie uczestniczy w oszustwie świadomie, może to skutkować dla niego koniecznością zapłaty podatku VAT. Może to nastąpić w wyniku zakwestionowania przez organy podatkowe prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT, wynikającego z faktur wystawionych przez podmiot dokonujący oszustwa. W konsekwencji podatnik taki będzie zobowiązany do zapłaty własnego podatku w większej wysokości. Może to mieć negatywny wpływ na cały rynek telekomunikacyjny i klienta końcowego – konieczność ponoszenia finansowych konsekwencji karno-skarbowych może np. zmusić operatorów do ograniczenia środków wydatkowanych na inwestycje w infrastrukturę co bezpośrednio będzie mieć przełożenie na spadek jakości i parametrów świadczonych do użytkowników końcowych usług. Jednym z przykładów skutków uczestnictwa w oszustwie podatkowym (karuzeli podatkowej) jest przypadek włoskich spółek FastWeb S.p.A, i Sparkle S.p.A (spółka zależna Telecom Italia) działających na rynku usług telekomunikacyjnych. W wyniku przeprowadzonego z udziałem włoskich władz skarbowych śledztwa ustalone zostało, że spółki te nabywały usługi od podmiotów („znikających podatników”), od których to transakcji nie został odprowadzony należny podatek VAT. Oszustwo było elementem złożonego mechanizmu wyłudzania podatku VAT połączonego z praniem pieniędzy, pochodzących z nielegalnych źródeł. Straty włoskiego fiskusa przekroczyły 300 mln EUR. Kwotami niezapłaconego przez oszustów podatku zostały obciążone obie spółki telekomunikacyjne. Stanowisko PIIT dot. Konsultacji Aneksu Antyfraudowego, 2013-09-11 Strona 13 Z uwagi na poniższą specyfikę rynku usług telekomunikacyjnych, przedsiębiorstwa telekomunikacyjne mogą stać się stosunkowo łatwym celem „ataków” nieuczciwych przedsiębiorców. Ułatwiają to mechanizmy wpisane niejako w działalność telekomunikacyjną: - wielomiliardowe obroty usług niematerialnych - swobodny przepływ usług między granicami i tym samym możliwość nieuczciwego wykorzystania różnic w regulacjach podatkowych poszczególnych państw UE - łatwo skalowalny obrót – np. z kilku tysięcy do kilkudziesięciu milionów minut z dnia na dzień - niskie bariery kosztowe wejścia na rynek – np. przy wykorzystaniu technologii VoIP Również Komisja Europejska potwierdza występowanie w ostatnim czasie nadużyć podatkowych w sektorze telekomunikacyjnym i wskazuje branżę usług telekomunikacyjnych, jako obszar wysokiego ryzyka dla przestępstw związanych z nielegalnym procederem wyłudzania podatku VAT. Znalazło to odzwierciedlenie w podjętych lipcu 2013 działaniach legislacyjnych zmierzających do zmiany DYREKTYWY 2006/112/WE RADY z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej) w celu możliwości zastosowania mechanizmu tzw. odwrotnego obciążenia VAT (tzw. reverse charge mechanism), gdzie nabywca jest odpowiedzialny za rozliczenie należnego podatku VAT, również w odniesieniu do usług telekomunikacyjnych. Ilustruje to skalę problemu jakim jest wyłudzanie podatku VAT w sektorze usług telekomunikacyjnych. Mając powyższe na uwadze, PIIT rekomenduje, aby na etapie dalszych prac nad aneksem antyfraudowym Prezesa UKE uwzględnić zarówno uwagi Izby przedstawione w niniejszym stanowisku, jak również rozszerzyć jego postanowienia o zapisy aneksów antyfraudowych, którymi na rynku posługują się członkowie PIIT, m.in.: Polkomtel Sp. z o.o. (załącznik nr 1 ), Telekomunikacja Polska S.A. (załącznik nr 2). W przypadku chęci szczegółowego omówienia propozycji wynikających z tych dokumentów, jesteśmy do dyspozycji i proponujemy dyskusję w formie spotkania roboczego. Stanowisko PIIT dot. Konsultacji Aneksu Antyfraudowego, 2013-09-11 Strona 14
