News Release

Informacja prasowa
15 kwietnia 2013 r.
Polityka fiskalna w Europie Środkowo-Wschodniej1 –
masochizm czy konieczność?




Nowa polityka fiskalna w ramach europejskiego sześciopaku ma przynieść korzyści
państwom grupy CEE5 i ograniczyć ryzyko związane z wyniszczającą polityką cięć.
Nie ma potrzeby by państwa Europy Środkowo-Wschodniej podnosiły podatki, jeżeli będą
trzymać się polityki wspierającej wzrost gospodarczy i ograniczać wzrost wydatków w ujęciu
realnym do poniżej 1%.
Oczekuje się, że państwa CEE5 zamkną procedurę nadmiernego deficytu do końca 2014 roku;
widmo tymczasowego zawieszenia finansowania z Unii Europejskiej to istotny czynnik
motywacyjny.
W połączeniu z reformami strukturalnymi lokalna polityka ograniczania wzrostu zadłużenia
zwiększy odpowiedzialność fiskalną rządów państw regionu.
Według opublikowanej dziś analizy opracowanej przez Erste Group „Polityka fiskalna w Europie
Środkowo-Wschodniej”, państwa CEE5 (Czechy, Węgry, Polska, Rumunia i Słowacja) powinny
skorzystać na rozwiązaniach fiskalnych sześciopaku2, wprowadzonego na szczeblu UE w 2011 roku.
Sześciopak kładzie nacisk na reformy strukturalne3, które uwzględniają fazy cyklu oraz są znacznie
mniej szkodliwe dla wzrostu gospodarczego, niż pierwotnie wyznaczone w ujęciu nominalnym cele4. –
Nowe reformy strukturalne zapewniają państwom CEE5 oddech w czasach spowolnienia
gospodarczego, ograniczając w ten sposób ryzyko wyniszczającej polityki cięć. Polityka chroni również
skutecznie finanse publiczne przed nadmiernymi wydatkami w „dobrych latach”, co wcześniej było
główną przyczyną rosnących deficytów fiskalnych w grupie CEE5 – wyjaśnia Juraj Kotian, szef działu
badań makroekonomicznych i rynku długu w Erste Group.
Estonia
Bulgaria
Luxembourg
Sweden
Romania
Lithuania
Latvia
Denmark
Czech Rep.
Slovakia
Finland
Poland
Croatia
Slovenia
Malta
Netherlands
Austria
Hungary
Germany
European…
Cyprus
France
UK
Spain
Belgium
Ireland
Portugal
Italy
Greece
12
17
22
37
38
40
44
46
48
55
56
57
57
60
74
74
75
79
81
93
93
93
95
96
101
122
124
128
176
Nie ma potrzeby by państwa Europy Środkowo-Wschodniej podnosiły podatki, jeżeli będą
trzymać się polityki wspierającej wzrost gospodarczy i ograniczać wzrost wydatków w ujęciu
realnym do poniżej 1%.
Państwa takie jak Czechy, Polska, Słowacja i
Dług publiczny brutto (% PKB w 2013 roku)
Rumunia mają większy potencjał wzrostu i niższy
200
Gross public debt (% of GDP, 2013F)
poziom zadłużenia w porównaniu z innymi
180
60% of GDP threshold
państwami członkowskimi, mogą więc pozwolić
160
Countries with public debt above 60% of GDP
140
sobie na wyższy poziom wydatków. – Wiele
will need to comply with the 1/20 debt reduction
120
rule and consolidate faster towards
państw europejskich stanie przed koniecznością
100
their MTOs
80
podniesienia podatków, aby utrzymać obecny
60
poziom wydatków. Państwa Europy Środkowo40
Wschodniej nie muszą jednak podnosić podatków,
20
0
o ile polityka gospodarcza będzie wspierać wzrost,
a wydatki będą zwiększane w tempie poniżej 1%
w
ujęciu
realnym.
1
2
3
4
Źródło: Prognozy Komisji Europejskiej (AMECO)
Czechy, Węgry, Polska, Rumunia, Słowacja
Sześciopak to zatwierdzony w 2011 roku pakiet pięciu rozporządzeń unijnych i jednej dyrektywy, który służy prowadzeniu bardziej rygorystycznej polityki fiskalnej
w UE.
Reformy strukturalne dotyczą wysokości deficytu budżetowego przy celach skorygowanych o fazę cyklu gospodarczego.
Cele nominalne – sztywno wyznaczone cele, np. deficyt budżetowy jako procent PKB, które nie oddają rzeczywistej sytuacji budżetowej, uwzględniającej cykl
gospodarczy.
1/2
Państwa regionu są również bardziej elastyczne w zakresie potrącania kosztów związanych z reformami
opieki zdrowotnej, systemu emerytalnego i rynku pracy oraz w zakresie optymalizacji wydatków na
inwestycje. To powinno zachęcić je to przyjęcia polityki gospodarczej wspierającej wzrost gospodarczy –
dodaje Kotian.
-7.4
-7.3
-6.7
-5.1
-4.9
-4.6
-4.5
-3.7
-3.6
-3.4
-3.4
-3.3
-3.1
-3.0
-2.9
-2.9
-2.7
-2.5
-2.4
-2.1
-1.5
-1.3
-1.1
-0.9
-0.9
-0.4
-0.2
UK
Ireland
Spain
Slovenia
Portugal
Greece
Cyprus
France
Netherlands
Hungary
Poland
Slovakia
Czech Rep.
Belgium
Malta
Lithuania
Denmark
Austria
Romania
Italy
Finland
Bulgaria
Latvia
Sweden
Luxembourg
Estonia
Germany
Oczekuje się, że państwa CEE5 zamkną procedurę nadmiernego deficytu do końca 2014 roku;
widmo tymczasowego zawieszenia finansowania z Unii Europejskiej to istotny czynnik
motywacyjny.
Wszystkie
państwa
Europy
ŚrodkowoWschodniej są obecnie objęte procedurą
Deficyt budżetowy (% PKB w 2013 roku)
nadmiernego deficytu (EDP)5 (razem z
pozostałymi 11 państwami strefy euro) i dążą
do osiągnięcia docelowego deficytu na
poziomie 3% PKB w ujęciu nominalnym przed
0.0
zamknięciem procedury EDP. To jedyny etap
-1.0
na którym Czechy, Węgry, Polska i Rumunia
-2.0
-3.0
mogłyby być narażone na kary finansowe.
-4.0
Kotian tłumaczy: – Zagrożenie tymczasowym
-5.0
zawieszeniem finansowania w ramach polityki
-6.0
Romania is to meet the target this
spójności, które w 2012 roku w grupie państw
Hungarian deficit
together with Czech Republic
-7.0
forecast is likely
CEE5 wyniosło średnio 0,7% PKB, to silnie
-8.0
Slovakia and Poland can be allowed
to be revised by
motywujący argument, zachęcający do
to miss the target by a small margin
the EC closer to
3% of GDP
zamknięcia procedury EDP w grupie państw
General government balance (% of GDP, 2013F)
3% of GDP threshold
CEE5.
Źródło: Prognozy Komisji Europejskiej (AMECO)
Oczekujemy, że nastąpi to w terminie dwóch
lat, choć niektóre państwa mogą poprosić o
przedłużenie terminu o rok, powołując się na recesję w strefie euro.

Węgry mogą zamknąć procedurę EDP w lecie tego roku, o ile Komisja Europejska nie ogłosi w
swojej wiosennej prognozie deficytu powyżej 3% PKB na lata 2013–14. Biorąc pod uwagę znacznie
lepsze wyniki w zakresie polityki budżetowej w ubiegłym roku, jedynym potencjalnym zagrożeniem
jest to, że prognozowany poziom deficytu budżetowego na 2014 rok przekroczy 3% PKB przy
scenariuszu zakładającym pozostawienie polityki bez zmian oraz wyczerpaniu niektórych środków
tymczasowych.
W celu ograniczenia tego ryzyka Węgry mogą ogłosić wprowadzenie bardziej trwałych rozwiązań
konsolidacyjnych w drugim kwartale.

Analizując dane z 2013 rok spodziewa się, że Czechy i Rumunia dotrzymają terminu wyznaczonego
w ramach procedury EDP, a zatem formalnie zamkną ją latem 2014 roku. W przypadku Czech może
brakować niewiele, ponieważ deficyt zbliżył się do progu 3% PKB.

Dla Słowacji i Polski wyzwaniem będzie obniżenie deficytów poniżej 3% PKB w tym roku, zgodnie z
wymogami EDP. Te dwa państwa mogą podjąć dodatkowe kroki, choć bardziej ambitna konsolidacja
w czasach już osłabionego wzrostu może okazać się zbytnim obciążeniem – w sprzeczności z
duchem przyjętej niedawno polityki. Niemniej jednak Polska i Słowacja mogą odliczyć część kosztów
przejściowych związanych z reformą emerytalną, aby spełnić docelowy deficyt na poziomie 3% do
2013 roku lub powołać się na specjalne okoliczności, takie jak spowolnienie gospodarcze czy
zdarzenia nadzwyczajne na które państwo nie ma wpływu, co może wydłużyć termin zamknięcia
5
EDP – jeżeli dane państwo przekroczy próg deficytu wynoszący 3% PKB, Komisja Europejska może uruchomić procedurę nadmiernego deficytu (EDP), w ramach
której państwo jest wzywane do podjęcia kroków naprawczych. Jeżeli zakres interwencji jest niewystarczający, państwo narażone jest na sankcje finansowe lub
może zostać zawieszone w prawach do otrzymywania wsparcia finansowego w ramach polityki spójności.
procedury w celu wprowadzenia niezbędnych korekt. W najgorszym przypadku zakładamy, że termin
zamknięcia procedury EDP zostanie bez problemów wydłużony o jeden rok.
W połączeniu z reformami strukturalnymi lokalna polityka ograniczania wzrostu zadłużenia
zwiększy odpowiedzialność fiskalną rządów państw regionu.
Gdy państwa grupy CEE5 osiągną docelowe deficyty na poziomie 3%, będą musiały kontynuować
konsolidację strukturalną zgodnie z założeniami sześciopaku. Po zamknięciu procedury EDP, państwa
spoza strefy euro nie będą narażone na jakiekolwiek sankcje finansowe w związku z niespełnieniem
wymagań w obszarze strukturalnym, co umożliwi potencjalne rozluźnienie polityki fiskalnej. – Lokalna
polityka ograniczania wzrostu zadłużenia, choć nie zawsze zgodna z nowymi reformami strukturalnymi,
jest
bardzo
ważna
dla
państw
grupy
CEE5,
które
zamkną
procedurę
EDP.
Dzięki niej politycy stają się odpowiedzialni względem społeczeństwa i bardziej świadomi
odpowiedzialności fiskalnej – zapewne bardziej, niż w przypadku „zewnętrznych” wymogów UE. Polityka
ograniczania wzrostu zadłużenia może być postrzegana jako uzupełnienie reform strukturalnych oraz
może częściowo zastąpić wymogi dotyczące ograniczania zadłużenia z sześciopaku i paktu fiskalnego –
podsumowuje Kotian. Podczas gdy państwa strefy euro z długiem publicznym wynoszącym około 60%
PKB muszą ograniczyć nadmierne zadłużenie zgodnie z polityką ograniczania zadłużenia, lokalne
polityki ograniczania wzrostu zadłużenia w Europie Środkowo-Wschodniej zapobiegną jego wzrostowi
do poziomu 60% PKB.
Dział analiz:
Juraj Kotian (szef CEE Macro/FI Research)
tel.: +43 50100–17357
e-mail: [email protected]
Departament prasowy:
Hana Cygonková (Head of External Communications)
Carmen Staicu (Group Press Officer)
Linda Michalech (Group Press Officer)
Gertrud Aquea Lamptey (Group Press Officer)
Tel: +43 50100 - 11675
Tel: +43 50100 - 11681
Tel: +43 50100 - 11676
Tel: +43 50100 - 19637
E-Mail: [email protected]
E-Mail: [email protected]
E-Mail: [email protected]
E-Mail: [email protected]
Ta informacja prasowa dostępna jest również na stronie internetowej www.erstegroup.com/pressrelease.
Erste Group jest wiodącym dostawcą usług finansowych w Europie Środkowo-Wschodniej. Około 49,5 tys. pracowników obsługuje około 17 mln
klientów w około 3.100 oddziałach w 8 krajach (Austria, Czechy, Słowacja, Rumunia, Węgry, Chorwacja, Serbia i Ukraina). Na koniec 2012 roku
Erste Group osiągnęło łączną wartość aktywów na poziomie 213,8 mld EUR, zysk netto w wysokości 483,5 mln EUR oraz wskaźnik kosztów do
dochodów na poziomie 52,0%.
.
3/3