Pełny materiał dostępny TUTAJ

28 lipca 1914 r. – zapomniana rocznica.
Lucjan Kołodziejski
28 lipca 1914 r. Austro- Węgry mając poparcie Niemiec wypowiedziały wojnę
Serbii mającej z kolei poparcie Rosji. Tak dla mieszkańców Borzęcina –
poddanych cesarza Franciszka Józefa - rozpoczęła się I wojna światowa. W
Historyi Szkoły Ludowej w Borzęcinie zapisano: Dnia 28 czerwca 1914 r.
nastąpił straszny cios dla wszystkich ludów Monarchii i wielka boleść przeszyła
ich, bo w dniu tym straciły ludy monarchii ulubionego i powszechnie czczonego
następcę tronu Arcyksięcia Ferdynanda i jego powszechnie czczoną i
uwielbiana MałŜonkę wskutek morderczego zamachu propagandy Serbskiej w
Sarajewie. Borzęcin dnia 30 lipca 1914 r. Kierownik szkoły Franciszek Zbyszycki.
W innym miejscu z kolei znajduje się zdanie: Z początkiem sierpnia 1914 roku
wybuchła wojna europejska, a nasza Monarchia musiała równieŜ zbrojnie
wystąpić w obronie swoich najsławniejszych i świętych praw przeciw Serbii i
Rosji.
1 sierpnia 1914 r. w Galicji ogłoszona została powszechna mobilizacja
wybranych roczników. RównieŜ i w Borzęcinie około 8 sierpnia młodzi
męŜczyźni dostali wezwania do armii austriackiej. W sumie w latach 19141918 powołanych zostało około 1000 rezerwistów. Przysięga tych oddziałów
odbywała się na dziedzińcu Posterunku śandarmerii w Borzęcinie wobec licznie
zebranej ludności . Rota tej przysięgi głosiła, Ŝe Ŝołnierze ci będą słuŜyć
wiernie na lądzie, morzu i w powietrzu cesarzowi Austrii, królowi Węgier,
Czech, Galicji i innych krajów z dodatkiem „a daj BoŜe w przyszłości i królowi
polskiemu”. Z Borzęcina furmankami odwoŜono ich do stacji kolejowej w
Biadolinach. Najwięcej do stacjonującego w Tarnowie 57 Cesarsko –
Królewskiego Pułku Piechoty i 32 Pułku Obrony ,,Neu Sandez” stacjonującego
w Bochni i Nowym Sączu. Dla wielu z nich była to ostatnia droga. PoniŜsza
tabela stanowi próbę imiennego przedstawienia poległych w I wojnie
światowej, wojnie polsko- bolszewickiej i obronie Lwowa mieszkańców
Borzęcina. Oparta została m.in. na materiałach zawartych w Dziejach Borzęcina
1364-1939 J. Bratko, Borzęcin nad Uszwicą A. Kobyłeckiego, Księdze
Zmarłych Parafii Borzęcin. Zapewne do wielu materiałów nie dotarłem.
Kwerenda źródłowa w archiwach polskich, austriackich i ukraińskich moŜe
zapewne dostarczyć nowych materiałów. Druga wojna światowa(1939- 19450)
pod względem okrucieństwa przysłoniła pierwszą wojnę światową (19141918).
Zachowajmy pamięć o czasach gdy przebrani w obce mundury mieszkańcy
ziem polskich walczyli ze sobą.
Lp.
1.
Imię i nazwisko
Przysiółek
Borzęcina
Adamczyk
Franciszek
Granice
Rok
śmierci
Miejsce śmierci.
Bitwa.
Front rosyjski
Przydział słuŜbowy
Inne dane.
Saperpionier.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
Borowiec
Jędrzej
Bąk
Jan
Ur. 25 XII 1900
Bochenek
Jan
Badowski
Jakub
Badowski
Andrzej
Ur. 1888 r.
Bach
Jan
Ur. 1868
Bąk
Ignacy
Waryś
1915
Borzęcin
699
20 VII 1920 Lwów
Orlę Lwowskie?
1915
7 Ces.-Król. Pułk Ułanów
Bach
Jan
Badowski
Franciszek
Burlak
Jakub
Ciochoń
Władysław
Ciochoń
Stefan
Chudyba
Stanisław
Cnota Paweł
Ur. 1XI 1888.
Ślub 4 VI 1913
Cisak
Józef
Czuj
Jan
22 VII 18
Curyło
Jan
Ur. 9 XI 1874
Ciochoń
Franciszek
Curyło
Jan
6 VI 1898
Waryś
Daniel
Jan
Ur. 16 .IX 1881
Duda
Andrzej
Ur. 27 XI 1873
Drąg
Stanisław
Drąg
Wojciech
Fasula Jan
Ur.1881
Grabski
BłaŜej
Guzy
Wincenty
Guzy
Stefan
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
1
Front rosyjski
Borzęcin
Górny
Borzęcin
1915
Front rumuński
Bukowina, nad Dniestrem.2
front rosyjski
23 VI
1916
Poległ w Mytnicy
na Wołyniu.
32 pułk obrony
,,Neu Sandez”
Borzęcin
974
1915
Front rosyjski
32 pułk obrony
,,Neu Sandez”
1917
Front rosyjski
32 pułk obrony
,,Neu Sandez”
Student
Politechniki
Lwowskiej.1
Legionista
L. 5875/25.
Dow. Obr. Korp. Nr V
Kraków.
Liber Copulatorum Tom
V s.237
Zaginiony
Zaginiony
Front rosyjski
1915
Borzęcin 291
Jarosław.
14-20.05.1915.
57 Ces.-Król Pułk
Piechoty.
57 Ces.- Król .Pułk
Piechoty
57 Ces.- Król. Pułk
Piechoty
32 pułk obrony
,,Neu Sandez”
1914
Front rosyjski
1915
Front rosyjski
Borzęcin 57
3 X 1916
Poległ w bitwie na
froncie włoskim.
57 Ces.- Król. Pułk
Piechoty
Borzęcin
808
3 IX
1916
Poległ w bitwie pod
Monfalcone.
57 Ces.-Król. Pułk
Piechoty
1917
Gorycja
Borzęcin
924
30 IX
1917
Poległ w bitwie pod
Cepovan Görz
57 Ces.-Król .Pułk
Piechoty.
Borzęcin
555
9 IX 1916
Poległ w bitwie pod
Selz- Zepultus / Woberdo
E IV 617 6/7
Borzęcin
323
30
1917
VIII Poległ na Górze
Santa Gabriel / Gırz
Zaginiony
Bitwa pod Krakowem, 16
30.11.1914.
?
śonaty
z
Salomeą
Grochola od 31 VIII
1909r.
22/5917 N. 4187/17
Piechur
Pogrzeb 10 IX 1916
57 Ces.- Król .Pułk
Piechoty
MąŜ Marii Górka
57 Ces.- Król. Pułk
Piechoty
Bitwa pod Lublinem,
7-9.09.1914.
Orlę Lwowskie?
Ur. .8 II 1901
Syn Franciszka Guzego
12 IX 1918
1914
Lublin
Czarnawa
1916
Front włoski
Borzęcin 401
22 VI 1920
Szpital wojskowy Lwów
Relacja Melanii RogóŜ.
Szelezynger Piotr S, Dzienniki (zeszyt 8. i 9.) słuŜby Romana śaby pułkownika 7.Pułku Ułanów CesarskoKrólewskich Arcyksięcia Franciszka Ferdynanda Habsburga , następnie dowódcy 3. Pułku Ułanów Arcyksięcia
Karola Habsburga, pułkownika (i generała) kawalerii Wojska Polskiego, Rocznik Tarnowski 2007-2008 / 12, s.
90.
2
29.
Gałek
Jan
Górka
Wojciech
Ur. 17 IV 1873
30.
31.
Grzybek
Paweł
Ur. 1891
Giemza
Stanisław
Grzybek
Stanisław
Hujar
Jan
32.
33.
34.
35.
Hebda
Jan
Hujar
Jan
Jakubowski
Władysław
Ur. 1893
36.
37.
38.
Borzęcin
457
3VII 1916
S.122 L M
Łazy
49.
Król
Stanisław3
Borzęcin
50.
Kobyłecki
Paweł
Kobyłecki
Jan
Kowal
Jan
Ur. 27 VIII 1897
Kwaśniak
Józef
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
51.
52.
53.
54.
Borzęcin 782
56.
Kilarski
Wojciech
Kordek
57.
3
pugna
57 Ces- Król. Pułk
apud Piechoty
MąŜ Marii Wręga
Pogrzeb 5 VII 1915
Skobelew
Liber
Mortuorum
Front rosyjski.
32 pułk obrony
,,Neu Sandez”
1914
Lublin
57 Ces.-Król. Pułk
Piechoty
18 III
1915
Księgą zmarłych.57p.p
Tom VIII s.96
57 Ces.-Król. Pułk
Piechoty
III kompania,
23 IV 1915
Zmarł
w
niewoli
rosyjskiej
w
Nowomikołajewsku
Bitwa pod Lublinem,
7-9.09.1914.
1917
Front włoski
25.08 1917
Front włoski
1914
Front rosyjski
1916
Front rumuński
19 IV
1917
Szpital w Trieście
57 Ces.-Król. Pułk
Piechoty
57 Ces.-Król .Pułk
Piechoty
57 Ces.-Król .Pułk
Piechoty
1916
front albański
17 VIII
1920
front rosyjski
Wojna polsko- rosyjska 1920. 16 Pułk Piechoty Ziemi
Tarnowskiej
1914
Iwangrod
32 pp. / 57 pp.
Przemyśl
16 Pułk Piechoty Ziemi
Tarnowskiej
1915
Borzęcin
60
27 VIII
1917
Poległ w bitwie
Pod MoŜandlą./ Gorlic
S. Jana
In Hamanna
32 pułk obrony
,,Neu Sandez”
1915
Klisiewicz
Jan
Kwaśniak Stanisław
55.
in
Wisowatki
Borzęcin
860
40.
Lublin
,,Mortuus
Lublin”
maturzysta
Janczura
Marcin
Kobyłecki
Jan
Kowal
Jan
Kotas
Jakub
Kijak
Franciszek
Kijak
Michał
Ur. 26 IX 1895
Kuliszewski
Jan
Kania
Józef
Kwaśniak Stanisław
Kwaśniak
Franciszek
Ur. 10 II 1903
Klisiewicz
Jan
39.
3 VII 1915
Bitwa pod Lublinem, 79.09.1914.
Piechur
,,forszpan” podwody
s. .Stanisława
Bitwa pod Dęblinem
(Iwangorod), 22-26.10.
1914.
Ranny
Front włoski
57 Ces.- Król. Pułk
Piechoty
Polegl w bitwie pod Draga 57 Ces.- Król. Pułk
Kirlenlaus
Piechoty
MąŜ Anny Drąg.
1915
Bitwa pod Gorlicami, 811.03.1915 lub28.05.1915
57 Ces.- Król. Pułk
Piechoty
Legionista.
Robotnik.
IX 1915
Front rosyjski
32 pułk obrony
,,Neu Sandez”
57 Ces.- Król. Pułk
Piechoty
Ofensywa na Wołyniu,
26.08.-16.09.1915.
Bitwa pod Lublinem, 79.09.1914.
Front rosyjski
Jagniówka
16 PUŁK PUECHOTY ZIEMI TARNOWSKIEJ HISTORIA-TRADYCJA – PAMIĘĆ XVIII-XX WIEKU,
pod red. Jusko Edmunda, Tarnów 2007,s.341, Aneks nr 3 Lista poległych i zmarłych z ran 16.Pułku Piechoty w
latach 1918- 1920. opr. ZbroŜek Jarosław.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
74.
75.
76.
77.
78.
79.
80.
81
82
83
84
85.
86.
87.
88.
89.
90.
91.
92.
Józef
Kózka
Teofil
Latocha
Paweł
Lizak
Jakub
Latocha
Franciszek
Makowski
Jan
Małek
Józef
Małek
Stanisław
Ur.1898
Makowski Stanisław
Mackiewicz Jan
Ur. 1876
Markiewicz Jan
Mazur
Władysław
Mazur
Franciszek
Musiał
Marcin
Ur. 3 X 1876.
OŜóg Jan
Oleksy
Teofil
Ur.12 II 1899
Paździora
Jan
Piękosz
Franciszek
Pudełek
Jan
Pięta
Paweł
Pochroń
Ludwik
Poznan Jan
Prokopek Stanisław
Ur. 26 IV 1873
Pudełko
Jan
Pudełko
Józef
Prokopek Józef
Ur. 11 XI 1901
Pięta
Wojciech
Pięta
Stanisław
ur. 13 XII 1894r.
Pikulski
Józef
Parszcz
Franciszek
Prokopek
Stanisław
Ur. 26 IV 1873
Prorok
Ludwik
Prorok
Franciszek
Prorok
Stanisław
Pięta
Jan
8 II 1895
RogóŜ
Franciszek
Borzęcin
Dolny
Borzęcin
770
1917
Front włoski
1916
Dębno
32 pułk obrony
,,Neu Sandez”
1915
Front rosyjski
1918
Front włoski
5VII
1917
Front włoski
,,occisus est in bello”
Z łać. dostał cios w bitwie
Front włoski
Heidenschaft
57 Ces.-Król. Pułk
Piechoty
57 Ces.-Król. Pułk
Piechoty
57 Ces.-Król. Pułk
Piechoty
1914
20 X
1918
Borzęcin
Dolny
Borzęcin
228
Borzęcin
61
1914
Twierdza Przemyśl.
Front rosyjski
Front włoski
29 X
1917
Poległ w bitwie pod
Cepovan Görz
Liber
Mortuorum
kapral
K.K.32 pułk obrony
,,Neu Sandez
Liber Mortuorum
Artyleria forteczna
57 Ces.-Król. Pułk
Piechoty
4 IX 1915
15 XII 1916
MąŜ Rozalii Płachno
Graz-szpital wojskowy.
Zmarł w lazarecie Czawrae Nr.1443
Liber
Mortuorum
Łazy
739
1916
front włoski
1918
Front włoski
1915
Front rosyjski
1914
Serbia
5 V 1916
Poległ w bitwie
Leszniowa / Brody
Ceggia / Piava
Front włoski
Front rosyjski
14 VII
1918
1914
Borzęcin
721
Borzęcin
nr domu 164
Borzęcin
1 / 717 ?
1920
57 Ces.-Król .Pułk
Piechoty
32 pułk obrony
,,Neu Sandez”
57 pp.
obok
1914
Szpital wojskowy w Nowym
Targu
Serbia
18 IX
1918
Piawa
Front serbsko- włoski
1917
Front rosyjski
5 IX
1916
32 pułk obrony
,,Neu Sandez
57 Ces.-Król. Pułk
Piechoty
57 Ces.-Król. Pułk
Piechoty
11 XI
1915
Poległ w bitwie pod
Kozłowem / Brzezian.
1914
Front rosyjski
Szpital wojskowy N.407
Bitwa pod Lublinem,
7-9.09.1914.
7 kompania 56 Ces. Król. Pułk
Piechoty
+18/9 1918 .
rolnik.
1 pułk art. górskiej
Liber Copulatorum T.VI
S.61
Wojna polsko – rosyjska.
Borzęcin
750
Liber Mortuorum
Front rosyjski.
31 XII 1920
w Rosji.
L.M. s.368
57 Ces.-Król. Pułk
Piechoty
Bitwa pod Lublinem, 79.09.1914.
93.
94.
95.
96.
97.
98.
99.
100.
101.
102..
103.
104.
105.
106.
107.
108.
109.
110.
111.
112.
113.
114.
115.
116.
117.
118.
119.
120.
121.
122.
123.
124.
125.
126.
RogóŜ
Józef
RogóŜ
Stanisław
RogóŜ
Jakub
Stolarz
Jan
Sikora
Jan
Ur.1876
Styrna
Jan
Skórnóg
Stanisław
8 III 1885
Staśko
Jędrzej
Staśko Jakub
Stąśko
Sylwester
Stąsiek
Józef
Bitwa pod Lublinem, 79.09.1914.
Bitwa pod Lublinem, 79.09.1914.
Bitwa pod Lublinem,
7-9.09.1914.
kadet
Front włoski
56 Ces.-Król. Pułk
Piechoty
Jeniec wojenny – zmarł
w szpitalu.
Liber Mortuorum
1914
Front rosyjski
52 ? pp.
10 IX
1917
Poległ w bitwie pod Madoni / 57 Ces.-Król. Pułk
Görz
Piechoty
1917
Front rosyjski
32 pułk obrony
,,Neu Sandez”
20 X
1918
1917
Front rosyjski
32 pułk obrony
,,Neu Sandez”
57 Ces.-Król .Pułk
Piechoty
1914
Lublin
1914
Front rosyjski
1914
Front rosyjski
Łazy
1914
Front rosyjski
Wisowatki
1914
Front rosyjski
1914
Front rosyjski
3X
1918
Borzęcin 29
Borzęcin
978
Szafraniec
Ludwik
Szafraniec Wojciech
Stąsiek
Stanisław
Stąsiek
Ignacy
Siciarz
Borzęcin 184
Stanisław
Ur. 11 II 1901
Srakuła
Borzęcin
Władysław [Jan ?] 719
Ur. 7 VII 1895.
Stąsiek
Stanisław
Tyrcha Andrzej
Ur. 1889
Tyrcha
Borzęcin
Józef
360
Ur. 30 X 1897
Urbański
Stanisław
Witek
Stanisław
Witek
Jakub
Wala
Władysław
Wójcik
Stanisław
Wójcik
Sebastian
Wójcik
Jan
Wręga
Jan
Wyczesany
Józef
Wójcik
Jan
Wójcik
Józef
Wójcik
Franciszek
Wójcik
Stanisław
Zaleśny
Wincenty
57 Ces.- Król. Pułk
Piechoty
57 Ces.-Król. Pułk
Piechoty
57 Ces.-Król .Pułk
Piechoty
Waryś
Front włoski
MąŜ Marii Kijak
Liber Mortuorum
Szpital V
32 pułk obrony
,,Neu Sandez”
13 II
1920
25 V
1916
Poległ w bitwie obok Wysoka
Cnnxrab
16828
front rosyjski
1916
Front rosyjski
57 Ces.-Król.Pułk
Liber Mortuorum
Piechoty
Leginista
Uczeń z II klasy Seminarium Nauczycielskiego w
Tarnowie
Łazy
Ranny w Karpatach, zmarł w szpitalu w
Krakowie.
1915
Biecz
57 Ces.- Król. Pułk
Piechoty
1915
Bystra
57 Ces.- Król. Pułk
Piechoty
Front rosyjski
57 Ces.-Król. Pułk
Piechoty
1914
Front rosyjski
Łazy
1914
Kapitan Legionów
Bitwa pod Lublinem,
7-9.09.1914.
Front rosyjski
1917
Zm. w szpitalu rosyjskim
1916.
Front rumuński
57 Ces.- Król. Pułk
Piechoty
1915
Front rosyjski
1918
Front włoski
1914
Front rosyjski
1914
Front rosyjski
3 II 1916
Kraków
Ur.1890
Front rosyjski
S. Wojciecha
127.
Zaleśny
Jan
Front rosyjski
Opracowano na podstawie:
1. Józef Bratko. Borzęcin, Wieś i jej ludzie w legendach, opowiadaniach i zapiskach historycznych, Część II Okupacja niemiecka 1939 –
1945, Borzęcin 1978. s. 93-95.
2. Liber: Natuorum, Mortuorum Parafii Borzęcin.
3.Danuta Giza-Kordek, śołnierz i wójt Glowa Jan Giza (1898-1983), Radło. Kwartalnik Informacyjny Ziemi Radłowskiej, Rok II Nr
2(6),s.47
***
Wśród pamiątek rodzinnych Państwa Pilarskich znajduje się maleńka ksiąŜeczka będąca
własnością Stanisława Sroki - Ŝołnierza I wojny światowej, a w niej m.in. dwie modlitwy
poniŜej przytoczone.
Modlitwa przed bitwą.
Ojcze niebieski! godzina się zbliŜa , w której mam swe Ŝycie waŜyć za Cesarza i Państwo, za
naród i rodzinę. Daj, abym był silnym; Ty, który losem kierujesz. Patrz! nieprzyjaciel
przybył, by nam zagrabić, co mamy najdroŜszego: naszą ukochaną Ojczyznę. Patrz,
nieprzyjaciel przybył, by nas z domu i z ziemi wygnać i w nędze wepchnąć. Patrz
nieprzyjaciel przybył, by nam nasz najcenniejszy klejnot zabrać, nasza religie, by nam nasza
miłość do Ciebie serca wyrwać. Daj, aby to się nie stało, Ojcze niebieski, Ŝarliwie Cię o to
błagamy. Uzbrój mnie w odwagę, siłę i daj, bym zdrów powrócił do mych ukochanych. Lecz
jeśli mi inaczej sądzonem jest, jeśli mię przeznaczyłeś na ofiarę, by Ojczyznę uratować
niechaj będzie wola Twoja, znoszę ją bez szemrania, gdyŜ ginę dla wielkiej sprawy, za
Ojczyznę i za najlepszego z panujących, z naszego Cesarza.- Ale o jedno Cię proszę, Ojcze
niebieski. Niech mój konający wzrok widzi popłoch nieprzyjaciół. Daj, by nasza armia
zwycięŜyła. Wtedy będę wiedział, Ŝe moi ukochani są w dobrej opiece, wtedy wiem, Ŝe Ty
moja ukochana Ojczyzno wielka i szczęśliwa jesteś.
Pobudka zagrała - miecze brzęczą. JuŜ huczy grzmot ponad niwy! Dla Boga, Cesarza i
Ojczyzny, Nie chce stchórzyć, ani ustąpić. Chroń mię, Ojcze mój niebieski. Pozdrowienie
Cesarzowi, pozdrowienie drogiej Ojczyźnie, i Wam, moi ukochani. Hurra! Do boju, do
zwycięstwa!
Pisownia w oryginale.
Modlitwa po bitwie.
To był cięŜki sen, ten gorący bój . BoŜe, dzięki Ci, Ŝeś mi nie dał umrzeć. Niejeden drogi
towarzysz nigdy nie powróci. Zabrałeś ich do siebie. Daj, by do nieba się dostali- oni
zasłuŜyli na to. Mnie pozwól , bym Ci podziękował za Twoja łaskę i opiekę. ChociaŜ z tego
krwawego boju odniosłem ranę chcę ból ten znieść. Dobrzy ludzie mnie wyleczą a ja powrócę
znów do mych ukochanych. Za Cesarza i Ojczyznę zniosę ułomność. To mi przypomni
najcięŜszą chwilę mego Ŝycia i jak gorąco mam Tobie, BoŜe , wdzięcznym być. O, jaki ja
dumny z tego będę , jeśli Ojczyzna z tej cięŜkiej wojny zwycięsko wyjdzie i będę mógł
powiedzieć: I ja tam byłem , kiedy walczono o Ciebie, moja ukochana Ojczyzno. Dla Boga,
Cesarza , Ojczyzny poszedłem w bój dla Boga, Cesarza i Ojczyzny będę teraz Ŝył.
Pisownia w oryginale
Opis fotografii.
1. Józef Bąk z Borzęcina Górnego -Jackówka przeŜył.
2. Stanisław Sroka ( 1895- 1961) Borzęcin Górny Stara Wieś- w dolnym rzędzie 2 od prawej (obsługa
CKM)
3. J/w w III rzędzie 2 od lewej strony.
4. N N z Borzęcina Górnego. Zginął.
5. Grupa Ŝołnierzy 57 Ces.- Król. Pułku Piechoty pochodzących z Borzęcina Dolnego. PrzeŜył I z
prawej Franciszek Mazur. Karta pocztowa wysłana w dn.10 listopada 1914 r.
6, 7. Karta pocztowa z informacja o śmierci Stanisława Pięty Ŝołnierza 7 kompanii 56 Ces.- Król.
Pułku Piechoty poległego 18 IX 1918 r. na froncie serbsko – austriackim.