Harmonia dźwięków

o ch!
f
n a
i
S yk
E
EK2 jęz
2
w
ISSN 1830-5148
Maj 2010 / 5 – Wydanie specjalne PL
EKES info
OD REDAKCJI
Drodzy Czytelnic
Czytelnicy!
Mam przyjemność zaprosić Was na organizowaną co dwa lata konferencję Europejskiego
Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, która
odbędzie się we Florencji w dniach 20–22 maja.
Mam nadzieję, że będzie to niepowtarzalne
wydarzenie i że udział w nim przyniesie Wam
dużo satysfakcji!
Konferencja ta jest jedną z najważniejszych
imprez Komitetu i odbywa się co dwa lata przed
zmianą kierownictwa EKES-u. Ze względu na
priorytety mojej kadencji i obchody Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym postanowiłem, że tematem
tegorocznej konferencji powinno być kształcenie jako sposób walki z wykluczeniem
społecznym.
Celem wszystkich procesów włączenia społecznego jest budzenie świadomości
i zwiększanie aktywności obywateli. By to osiągnąć, należy się oprzeć na kształceniu
w najszerszym tego słowa znaczeniu, tak by umożliwić ludziom zrozumienie społeczeństwa, dostęp do rynku pracy, poznanie własnych praw oraz udział w życiu społeczności. Na konferencji zostaną więc omówione powiązania między różnymi formami
i aspektami kształcenia a wykluczeniem społecznym. Przedmiotem dyskusji będzie
również działalność rządów w dziedzinie kształcenia w wielu aspektach i wymiarach.
Społeczeństwo obywatelskie bardzo aktywnie zajmuje się tymi zagadnieniami, dlatego jesteśmy przekonani, że nasza inicjatywa będzie dla zainteresowanych organizacji
okazją do spotkania się i opracowania konkretnych propozycji. W konferencji wezmą
udział również przedstawiciele wysokiego szczebla władz włoskich i instytucji europejskich. W czasie intensywnego trzydniowego wydarzenia chcemy przedstawić im,
w drodze rzeczywistego dialogu, konkretne propozycje społeczeństwa obywatelskiego.
Ponadto pomysł zorganizowania trzech warsztatów wiąże się z głównym celem
konferencji, którym jest umożliwienie wyrażenia poglądów organizacjom pracującym na co dzień z ludźmi dotkniętymi różnymi formami wykluczenia społecznego. To
główna nowość w sposobie organizowania konferencji.
Naszym zamiarem było również zaangażowanie społeczności lokalnej, a zwłaszcza młodzieży. W związku z tym daliśmy organizacjom możliwość przedstawienia ich
działalności i inicjatyw w dziedzinie kształcenia i włączenia społecznego na wyeksponowanych stoiskach na Piazza SS. Annunziata, zaraz przy wejściu do budynku, w którym odbędzie się konferencja.
Istotnym elementem konferencji będzie również muzyka. Dla uczestników zagra
zespół muzyki cygańskiej, a w piątek, 21 maja, odbędzie się koncert Orkiestry Piazza
Vittorio, która sama w sobie jest wyjątkowym przykładem różnorodności kulturowej
i dialogu międzykulturowego.
W naszym zamyśle konferencja ma być głośną inicjatywą polityczno-kulturalną,
której celem jest zapoczątkowanie dialogu wśród partnerów instytucjonalnych, politycznych i społecznych. Wynikiem tego dialogu mają być deklaracje polityczne i konkretne propozycje, które Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny przekaże innym
instytucjom UE w Brukseli.
Europejski Komitet
Ekonomiczno-Społeczny
Pomost między Europą a zorganizowanym
społeczeństwem obywatelskim
Harmonia dźwięków:
edukacja na rzecz integracji
z całego świata, za każdym razem
inspirując publiczność.
L’Orchestra di Piazza Vittorio podczas koncertu
w Brukseli w listopadzie 2008 r.
L’Orchestra di Piazza Vittorio to wieloetniczna orkiestra, którą założono
osiem lat temu w Rzymie. Historia
jej działalności posłużyła za kanwę
nagrodzonego w 2006 r. filmu pod
tym samym tytułem. W pierwszym
składzie zespołu znaleźli się muzycy
z całego świata: od Indii po Ekwador, a jego obecni członkowie pochodzą m.in. z Włoch, Tunezji, Brazylii, Kuby, Senegalu i USA. Mimo że
muzycy wprowadzają do swojego
repertuaru różne sposoby interpretowania muzyki wyniesione z rodzimych tradycji, osiągają zadziwiająco
harmonijne brzmienie, w którym
z powodzeniem odradza się muzyka
2
W poszukiwaniu
sprawiedliwych zasad
działania detalicznego
rynku żywności
3–6
7
7
Wydanie specjalne,
poświęcone młodzieży
14–15 czerwca 2010 r.
Bordeaux: konferencja pt.
„W jaki sposób społeczeństwo
obywatelskie może przyczynić
się do zrównoważonego
rozwoju miast?”
24–25 czerwca 2010 r.
EKES – Europejskie Forum
Integracji
1 lipca 2010 r.
początek belgijskiej
prezydencji UE
Europa patrzy w przyszłość
- sposoby wyjścia z kryzysu
Prezydent Włoch prosi EKES
o pomoc w pogłębieniu
społecznego wymiaru
Europy
EKES info — Maj 2010 / 5 – Wydanie specjalne
Pomysł, by na florenckiej konferencji powiązać kwestie edukacji z wykluczeniem społecznym w społeczeństwach wieloetnicznych, pojawiła się
w najbardziej odpowiednim momen-
Edukacja jako najlepsze narzędzie zwalczania
wszelkich form wykluczenia społecznego
tematem codwuletniej konferencji EKES-u
wane po to, by zachęcić instytucje unijne
do podjęcia zdecydowanych działań
zmierzających do wyeliminowania ubóstwa i wykluczenia społecznego zarówno
na poziomie europejskim, jak i międzynarodowym.
Uczenie się, wiedza i rozumienie
kluczem do trwałej integracji społecznej
W TYM NUMERZE
Niestety, mimo wysiłków rządów
oraz inicjatyw twórczych, takich właśnie jak rzymska orkiestra, nietolerancja „miejscowych” wobec „przyjezdnych” wcale nie maleje. Luca Bravi,
naukowiec z uniwersytetu we Florencji specjalizujący się w historii społecznej edukacji mniejszości, twierdzi,
że to właśnie edukacja odgrywa fundamentalną rolę w zwalczaniu podziału
na „swoich” i „obcych” i pomaga zwal-
>>> str. 2
Mario Sepi
Przewodniczący EKES-u
WAŻNE DATY
Nieprzypadkowo zespół ten zagra
na organizowanej co dwa lata konferencji EKES-u. Wielonarodowy skład
orkiestry stanowi odzwierciedlenie
rzeczywistości europejskiej, tak jak
wielokulturowa rzymska dzielnica
Esquilino, w której powstała orkiestra,
czy największe miasta Unii Europejskiej, będące mieszanką różnych kultur i narodowości. W miastach tych
imigranci żyją obok krajowców, a ich
sąsiadami są przybysze ze wszystkich
innych krajów Unii Europejskiej.
czyć epidemię rozprzestrzeniającą
się w Europie od portu w Calais po
getta romskie na Węgrzech. Jego zdaniem „edukacja nie powinna popadać w pułapkę łatwego szufladkowania: etykietki, które wtłaczają mniejszości w sztywne i niemożliwe do
przezwyciężenia kategorie, prowadzą do tłumienia indywidualnej tożsamości i zastąpienia jej stereotypem”.
Bravi przywołuje wyniki badań pokazujące, że dzieci romskie, które mogły
w szkole ukryć swoje pochodzenie
etniczne, lepiej radziły sobie w nauce.
Podkreśla szkodliwy efekt, jaki na rozwój edukacyjny członków mniejszości ma sposób postrzegania jej przez
większość i dodaje, że „znajomość
innej kultury jest najlepszym sposobem obalania tych krzywdzących stereotypów”.
Motto dwuletniej kadencji Maria Sepiego
jako przewodniczącego EKES-u brzmi:
„Prawa i solidarność drogowskazem
globalizacji”. Również działania Komitetu, skupione na strategiach politycznych i mechanizmach umożliwiających
wyjście z kryzysu i rozpoczęcie procesu uzdrowienia gospodarczego i społecznego, zakładają postęp, umocnienie
Unii Europejskiej i zaspokojenie potrzeb
Europejczyków oraz poszanowanie ich
praw. Priorytety te obejmują także walkę
z wykluczeniem społecznym, które było
już tematem licznych konferencji, seminariów i wizyt studyjnych. Najważniejsze
opinie EKES-u dotyczące polityki społecznej i gospodarczej zostały przygoto-
Rok 2010 został ogłoszony Europejskim Rokiem Walki z Ubóstwem
i Wykluczeniem Społecznym, co ściśle
wiąże się z bieżącymi celami Komitetu.
Wykluczenie społeczne dotyka ponad
jednej czwartej Europejczyków, a jego
zróżnicowane przyczyny obejmują m.in.
trudności z integracją kulturową, ubóstwo, inwalidztwo, przynależność do
mniejszości etnicznej oraz brak stabilności zawodowej. W przekonaniu, że Komitet może zaoferować praktyczną i pożyteczną pomoc instytucjom europejskim
w sprostaniu oczekiwaniom obywateli,
przewodniczący Mario Sepi zdecydował,
że tegoroczną edycję codwuletniej konferencji EKES-u należy poświęcić edukacji
jako najlepszemu narzędziu zwalczania
wszelkich form wykluczenia społecznego
(patrz: artykuł wstępny autorstwa Maria
Sepiego). Będzie to okazja do zaprezen-
towania poglądów Komitetu, które krystalizowały się w ciągu tych dwóch lat,
na temat wszystkich działań społecznych,
gospodarczych i finansowych, zarówno
krajowych, jak i międzynarodowych,
które mogłyby się przyczynić do stworzenia nowego modelu rozwoju. Konferencja odbędzie się w Istituto degli Innocenti
we Florencji, gdzie od niemal sześciu
wieków nieprzerwanie prowadzona jest
działalność na rzecz rodziny i samotnych
matek, a także ochrony dzieci i ich praw.
Nadrzędnym zamiarem organizatorów jest poznanie punktu widzenia
osób znajdujących się w trudnym położeniu, które dzięki edukacji chcą uniknąć wykluczenia. Ważnym celem konferencji jest także spotkanie z ludźmi
i organizacjami wykorzystującymi środki
naukowe i polityczne lub działającymi
w imieniu społeczeństwa obywatelskiego
na rzecz zwalczania ubóstwa i dyskry-
>>> str. 2
www.eesc.europa.eu
1
WIADOMOŚCI DLA CZŁONKÓW:
Pogłębiona współpraca między
EKES-em a SBC (Stowarzyszeniem
Byłych Członków)
Zmiana umowy o współpracy
Byli członkowie Europejskiego
Komitetu Ekonomiczno-Społecznego odegrali aktywną rolę
podczas swojej kadencji. Pracując w Komitecie, przyczynili
się znacząco do wzmocnienia
Przewodniczący Sepi wita byłych
otwartego nastawienia do spraw
członków EKES-u
międzynarodowych i europejskich, a także nawiązali więzi prawdziwej przyjaźni, które pragną
utrzymywać także po upływie kadencji. Jednocześnie mają zamiar
kontynuować swoją pracę na rzecz integracji europejskiej.
Stowarzyszenie Byłych Członków (SBC) zostało utworzone
w 1983 r. jako organizacja non-profit. Może do niego przystąpić
każdy, kto odbył pełną kadencję, a następnie przestał być członkiem
Komitetu. Członkowie SBC uważają się za ambasadorów dobrej woli
EKES-u. Coraz więcej byłych członków nadal zajmuje odpowiedzialne stanowiska w europejskim biznesie i organizacjach zawodowych po zakończeniu kadencji w Komitecie. Oznacza to, że mogą
oni wykorzystać swoje doświadczenie i znajomość sposobu funkcjonowania EKES-u oraz jego zadań w działaniach podejmowanych
w imieniu Komitetu i na rzecz jego celów. Stosunki między EKES-em i SBC zostały sformalizowane w 2001 r. wraz z podpisaniem
umowy o współpracy.
Coraz więcej byłych członków EKES-u wyraża duże zainteresowanie jego pracami i chciałoby uczestniczyć w organizowanych
przez Komitet kongresach, posiedzeniach, seminariach i konferencjach. Obecne doroczne subsydium z EKES-u nie wystarcza na
pokrycie związanych z tym kosztów. Z tego względu Prezydium
EKES-u i zgromadzenie ogólne SBC zgodziły się na zmianę warun-
Dalsze informacje można uzyskać pod adresem: Ta
Tatiana.
●
[email protected] (ta)
Blog Irini Pari: Europa to my!
Symulowana sesja plenarna, która
odbyła się pod hasłem „Twoja
Europa – Twoje zdanie”, była pouczająca zarówno dla uczniów i nauczyUczestnicy wydarzenia „Twoja Europa –
cieli, jak i dla nas, przedstawicieli śroTwoje Zdanie”
dowisk społeczno-gospodarczych.
Młodzież miała okazję sprawdzić na własnej skórze, jak to jest być
w samym centrum Europy.
Niestety, uczniom dziewięciu szkół nie udało się dotrzeć do Brukseli z powodu zamknięcia przestrzeni powietrznej po wybuchu wulkanu na Islandii kilka tygodni temu. Ci, którym udało się dojechać,
spędzili czas na ciekawych dyskusjach nad opinią w sprawie szkodliwości spożywania alkoholu, zaproponowali do niej poprawki i przyjęli ją w ostatecznym kształcie. Wcielając się w role członków EKES-u uczniowie mogli przekonać się, na czym polega tego typu praca.
Więcej informacji i zdjęcia ze spotkania można znaleźć na stroden
nt
nie: http://www.eesc.europa.eu/organisation/vicepresidents/Pari/
●
blog/index.asp.
W poszukiwaniu sprawiedliwych zasad
działania detalicznego rynku żywności
cie – 21 maja, drugiego dnia konferencji, obchodzony jest światowy dzień
ONZ poświęcony różnorodności kulturowej.
Edukację jako środek walki
z wykluczeniem społecznym ogłoszono głównym tematem konferencji,
uznając w ten sposób stanowisko Braviego i innych naukowców w sprawie
fundamentalnej roli szkół w eliminowaniu jednego z powodów wykluczenia, jakim jest rasistowskie nastawienie wobec ludzi innego pochodzenia
etnicznego. „Zadaniem edukacji jest
nauczenie większości, aby uznawała
równe prawa i godność mniejszości –
stwierdza Bravi. – Kształcenie staje się
źródłem dialogu, który może zmienić
i nakierować sposób postrzegania różnorodności w otaczającym nas społeczeństwie”.
Zdaniem uczonego w dzisiejszych
wielokulturowych miastach nauczanie
dzieci z podziałem na narodowość lub
pochodzenie etniczne to droga donikąd, tak samo jak przekazywanie środków instytucjom edukacyjnym zajmującym się nauczaniem tylko jednej, wybranej grupy. „Obecność imi-
2
Anne Santamäki, przewodnicząca
Eurocoop, oraz Pedro Narro
Członkowie Komitetu stwierdzili, że na rynku detalicznym produktów spożywczych działają
przedsiębiorstwa różnej wielkości, które nie mają równorzędnej siły
przetargowej. Dowodzili, że w związku z tym silniejsze firmy mogą
narzucać innym korzystne dla siebie warunki. Przekonywali też, że
świadomość takiego stanu rzeczy i zdecydowane przeciwstawianie
się nieuczciwym warunkom umów mogłyby pomóc w przezwyciężeniu takiej sytuacji.
Członkowie EKES-u stwierdzili ponadto, że wahania cen na
rynku rolnym nie przełożyły się na zmianę cen konsumpcyjnych.
Ich zdaniem częściowo wynika to ze słabości i braku elastyczności
łańcucha dostaw żywności. Ta tzw. powolna transmisja cen opóźnia konieczne dostosowania, co z kolei pogłębia niestabilność cen na
rynkach surowców rolnych.
Pomimo gwałtownych zmian, jakie zachodziły w tej branży
w ciągu ostatnich dziesięciu lat, europejski rynek detaliczny wykazał
niższy wzrost wydajności niż rynek amerykański. Detaliści musieli
radzić sobie z restrykcyjnymi zasadami zakładania działalności,
które do pewnego stopnia utrudniały otwieranie nowych placówek,
a w konsekwencji rozpowszechnianie się innowacji. Zdaniem EKES-u, odważne wdrożenie dyrektywy o usługach mogłoby znacznie
przyczynić się do zniesienia takich barier. (mb)
31 marca br. odbyła się konferencja Grupy Innych Podmiotów EKES-u i Euro Coop – europejskiego związku spółdzielni konsumenckich, pt. „Tworzenie sprawiedliwego rynku detalicznego produktów
spożywczych w Europie”. Wzięli w niej udział urzędnicy UE, członkowie EKES-u i przedstawiciele różnych zainteresowanych pod-
C i ą g da l sz y ze str. 1 –
Ha r mo ni a dź wi ę ków:
eduk a cj a na r ze cz i nte gr a cj i
Luca Bravi
miotów. Obrady otworzył przewodniczący Grupy Staffan Nilsson.
Zebrani zapoznali się z założeniami
opinii na temat poprawy funkcjonowania łańcucha dostaw żywności w Europie, którą zaprezentowali:
Pedro Narro, sprawozdawca pracujący obecnie nad tym dokumentem,
oraz Madi Sharma, przewodnicząca
grupy analitycznej.
ków umowy o współpracy i zwiększenie sumy subsydium z EKES-u.
W dniu 8 marca 2010 r. na zgromadzeniu ogólnym SBC przewodniczący EKES-u Mario Sepi i przewodniczący SBC Colin Lustenhouwer podpisali zmianę do umowy o współpracy.
●
C iąg da lsz y ze st r. 1 –
Eduk acja jako najlepsze nar zędzie z walczania wszelkich form w ykluczenia
s p ołec zn eg o tematem c odwu let n iej kon feren c j i E KE S - u
grantów w uprzemysłowionych społeczeństwach stała się faktem – stwierdza Bravi – ale nie możemy oferować im edukacji w ramach ich grup
etnicznych, ponieważ takie podejście
będzie tylko pogłębiało wrogość ze
strony dominującego społeczeństwa.
To z kolei spowoduje poczucie braku
bezpieczeństwa, przez co rządy będą
musiały wydawać więcej pieniędzy na
opiekę społeczną”.
Mimo, że edukacja nie jest priorytetem rządowych w czasach bezprecedensowego kryzysu gospodarczo-finansowego i związanego z nim
deficytu, Bravi uważa, że kasa, z której pochodzą pieniądze przeznaczone
na finansowanie edukacji kolejnych
pokoleń, nigdy nie powinna być pusta:
„Finansowanie projektów edukacyjnych jest jedynym sposobem rozwiązywania konfliktów między grupami
etnicznymi i ograniczania ich zasięgu.
Zagwarantowanie teraz odpowiednich środków przyniesie nam kiedyś
wymierne oszczędności”.
Tak jak L’Orchestra di Piazza Vittorio, której muzycy z całego świata
z powodzeniem wspólnie komponują
harmonijną muzykę poprzez wprowadzanie do niej indywidualnego dziedzictwa kulturowego każdego z nich,
tak samo kraje Europy mogłyby
nauczyć się wzbogacać swoje horyzonty dzięki poszerzaniu ich o elementy kultury przywiezione przez
emigrantów. (eb)
●
mistrz Florencji; Guglielmo Epifani,
sekretarz generalny Włoskiej Powszechnej Konfederacji Pracy (CGIL), oraz Fintan Farrell, dyrektor Europejskiej Sieci
Przeciwdziałania Ubóstwu (EAPN),
a zarazem koordynator koalicji społecznych organizacji pozarządowych na rok
2010.
minacji, a więc ze związkami zawodowymi, organizacjami pracodawców, trzecim sektorem, organizacjami pozarządowymi mającymi konkretne doświadczenie w tej dziedzinie, zgromadzone
m.in. za pomocą krajowych, regionalnych lub lokalnych systemów edukacyjnych, badań itp. Inicjatywa ta ma również wymiar informacyjny, pokazuje
bowiem, że Europa, poprzez działania
EKES-u, poświęca się walce z wykluczeniem społecznym, ubóstwem oraz dyskryminacją i prowadzi na ten temat dyskusje. Dlatego też należy wykorzystać
odpowiednie środki, by społeczeństwo
zrozumiało przesłanie Europejskiego
Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym: otwartość, zaangażowanie i poważne podejście.
Konferencja rozpocznie się w czwartek, 20 maja 2010 r. Tego dnia odbędzie
się sesja plenarna, na której podkreślone
zostaną ogólne, polityczne i naukowe
aspekty związane z jej tematem. Dyskusję
otworzy kilkoro wysokich rangą prelegentów: Gianni Pittella, wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego; Bibiana
Aído Almagro, hiszpańska minister ds.
równouprawnienia; Matteo Renzi, bur-
W piątek, 21 maja, odbędą się trzy
warsztaty z udziałem członków EKES-u, przedstawicieli instytucji i społeczeństwa obywatelskiego, nauczycieli ze
szkół podstawowych i średnich, instruktorów, pracowników socjalnych, wychowawców, rodzin, pracodawców, związkowców, naukowców i ofiar wykluczenia. Tematami tych warsztatów będą:
„Kształcenie jako droga do zaangażowania społecznego: podstawy włączenia społecznego”, „Kształcenie jako droga
do rynku pracy: urzeczywistnienie włączenia społecznego” i „Kształcenie jako
sposób korzystania z praw: aktywne włączenie społeczne”. Celem warsztatów jest
umożliwienie spotkań – do których nie
dochodzi zbyt często – między środowiskiem instytucji a „zwykłymi obywatelami”. Dzięki takim spotkaniom uczestnicy mogą wzajemnie czerpać ze swoich
doświadczeń.
W czasie trzydniowej konferencji
odbędzie się wiele imprez kulturalnych,
przewidziano m.in. koncerty i przedstawienia muzyczne nawiązujące do wykluczenia społecznego i ubóstwa. Jednym
z nich będzie organizowany w piątek, 21
maja, koncert L’Orchestra di Piazza Vittorio. W skład tej orkiestry wchodzi dwudziestu siedmiu muzyków z różnych
krajów i kultur. Pomysł na jej założenie
wywodzi się z chęci zintegrowania zróżnicowanych repertuarów muzycznych
oraz czerpania z odmiennych doświadczeń życiowych jej członków, zajmujących się muzyką popularną. W efekcie dochodzi do połączenia różnych kultur i tradycji, dźwięków nowych i starych, nieznanych szerzej instrumentów, wspomnień, odległych od siebie
w stylu, a zarazem uniwersalnych melodii, jak również głosów z całego świata.
Podczas trzech dni wypełnionych pracą
w siedzibie EKES-u zostaną zorganizowane stoiska, na których będzie można
poznać przedstawicieli organizacji lokalnych i krajowych, stowarzyszeń oraz
organizacji pozarządowych i społeczeństwa obywatelskiego, którzy chętnie opowiedzą o swej działalności i podzielą się
informacjami z uczestnikami konferencji
i z zaproszoną publicznością.
W sobotę, 22 maja, podczas sesji
zamykającej konferencję zostaną przyjęte
konkluzje z warsztatów, które zaprezentują członkowie EKES-u Maureen O’Neill, André Mordant i Stéphane Buffetaut.
Dokument końcowy i wniosek o przyjęcie rozwiązań opracowanych na podstawie konsultacji ze społeczeństwem obywatelskim zostaną przekazane instytucjom europejskim wraz z prośbą o wykorzystanie ich w działaniach politycznych
związanych z tematem spotkania.
Należy dodać, że na konferencji głos
zabiorą także: Jacques Delors, przewodniczący-założyciel organizacji Notre
Europe; Maurizio Sacconi, włoski minister pracy; Marie-Dominique Simonet,
belgijska minister edukacji; oraz Martin Hirsch, były francuski wysoki komisarz ds. solidarności przeciwko ubóstwu
i wysoki komisarz ds. młodzieży. (ds.)
●
EKES info — Maj 2010 / 5 – Wydanie specjalne
n s
i
o ge
f
in ua
C g
S
n
E
a
E l
22
ISSN 1830-5148
Maj 2010 / 5 – Wydanie specjalne PL
EKES info
DDrodzy
d CCzytelnicy!
tl
Młodzi ludzie byli pełni entuzjazmu!
Nasz Komitet wierzy w silną Europę!
Nasz Komitet wierzy w młodzież! Dlatego też w kwietniu zorganizowaliśmy po raz pierwszy sesję plenarną dla
młodzieży pod hasłem „Twoja Europa
– Twoje zdanie”. Zgłosiło się ponad
900 szkół. Niestety, mogliśmy zaprosić
tylko po jednej szkole z każdego państwa członkowskiego, zdecydowaliśmy się więc na przeprowadzenie losowania. Dzięki temu do Brukseli mieli
szansę przyjechać uczniowie 27 szkół
ze wszystkich, nawet najbardziej oddalonych regionów Europy. Ostatecznie z powodu pyłu wulkanicznego udało się
przybyć przedstawicielom dziewiętnastu szkół, którzy na jeden dzień wcielili się
w role członków EKES-u.
Z podziwem obserwowaliśmy ich entuzjazm, jeszcze przed ich przyjazdem
do Brukseli, gdy zgłosili ponad 70 poprawek do opinii na temat alkoholu, którą
mieli omówić. Zafascynowało nas zaangażowanie młodych ludzi w debatę na
temat dotyczący , który w znacznej mierze dotyczy młodzieży, a także ich skuteczność i zręczność, z jaką wykonali swoje zadanie. Podzieleni na trzy Grupy
EKES-u, prowadzili ożywioną dyskusję, broniąc stanowiska pracodawców, pracowników, producentów, konsumentów i dzieci, słuchając różnych argumentów
i szukając kompromisu. Tak jak my w Komitecie, tak jak my wszyscy w Europie.
Doświadczenie to dowodzi, że jeśli młodzi ludzie, do których w przyszłości będzie należało podejmowanie decyzji, mają szansę zabrać głos na forum, to
z zapałem biorą się za rozwiązywanie trudnych problemów dotyczących całego
społeczeństwa.
Konferencja „Twoja Europa – Twoje zdanie” dowiodła również, że młodzi
Europejczycy interesują się tą tematyką, angażują się w sprawy społeczne i chcą
więcej Europy. Uczestnicy konferencji zrozumieli poprzez swe działania, że chociaż Unia jest tworem skomplikowanym, a jej procesy demokratyczne zachodzą czasem wolniej, niż byśmy chcieli, to ma ona wyjątkowy charakter i dlatego warto rozmawiać, by znaleźć płaszczyznę porozumienia, ponieważ dialog
i poszukiwanie konsensusu mają kluczowe znaczenie. Młodych ludzi połączyło
przywiązanie do Europy, ich krajów, regionów i szkół. Udało im się stworzyć
silne poczucie jedności, które pragniemy pielęgnować.
Jako przedstawiciele EKES-u jesteśmy zdania, że wsparcie dla młodych ludzi
powinno objąć wszystkie formy kształcenia, zarówno formalne, jak i pozaformalne. Stworzenie wszystkim młodym Europejczykom szansy na lepszą przyszłość ma zasadnicze znaczenie dla budowania zdrowego społeczeństwa europejskiego. Dlatego też przewodniczący Mario Sepi organizuje konferencję na
temat kształcenia jako sposobu walki z wykluczeniem społecznym.
Nasz Komitet docenia wkład młodzieży w przyszłość Europy, która leży
w ich rękach: ich wiedza, kreatywność i entuzjazm będą motorem rozwoju
świata i Europy!
Irini Pari
Wiceprzewodnicząca EKES-u odpowiedzialna za komunikację
W TYM NUMERZE
4
4
5
6
6
Pierwsi do zwolnienia, ostatni do zatrudnienia
Najmłodsza posłanka do Parlamentu
Europejskiego porusza problem ochrony
prywatności i danych osobowych
Prace nad piątą swobodą
Wartość wolontariatu
Przesłanie, które niesie muzyka
EKES info — Maj 2010 / 5 – Wydanie specjalne
Pomost między Europą a zorganizowanym
wspołeczeństwem obywatelskim
Poezja i muzyka
likwidują podziały
© British Council
OD REDAKCJI
Europejski Komitet
Ekonomiczno-Społeczny
Levi Tafari
Levi Tafari, mieszkający w Liverpoolu
poeta, performer i rastaman, pisze
o tożsamości, rasizmie, sprawiedliwości
i środowisku naturalnym. Pracował
w wielu szkołach w Europie w ramach
prowadzonego przez Brisitsh Council
projektu dotyczącego integracji
społecznej i różnorodności. W 2008 r.
pomógł kilkorgu młodym ludziom
skomponować piosenkę rapową, która
następnie została zaprezentowana
posłom Parlamentu Europejskiego.
Poniżej prezentujemy przeprowadzony
przez „EKES Info” wywiad na wyłączność.
„EKES Info”: W ramach
prowadzonego przez British
Council programu prowadzisz
warsztaty poetyckie i pomagasz
młodzieży, zachęcając ją do
własnej twórczości. Jakie są
efekty twojej pracy?
ich łączy, niż dzieli. Niektóre rzeczy mogą
się różnić, ale podstawy i dynamika ludzkiej ekspresji są takie same. Nieważne, czy
jesteś Hiszpanem, Niemcem czy Włochem. Gdy stanie się coś złego, smucimy
się tak samo, cieszymy się z tego co dobre,
te same rzeczy nas złoszczą. Takie nastawienie należy przekazywać w całym procesie edukacyjnym, nie tylko w szkołach.
Wielu uczniów pisało do mnie po naszych
spotkaniach, że dzięki nim zaczęli myśleć
inaczej o tym, kim są i jak wyglądają ich
stosunki z innymi ludźmi.
Jakie są według ciebie
najważniejsze wyzwania, przed
którymi dzisiaj stoi młodzież?
Levi Tafari: Dzięki mojej pracy młodzi
ludzie zdają sobie sprawę z tego, że więcej
>>> str. 4
Bieżące tendencje w nadużywaniu alkoholu
i narkotyków wśród młodzieży europejskiej
Alkoholu i Innych Substancji Psychoaktywnych z 2009 r. piwo spożywa około
40% młodzieży, kolejne 30% sięga po
napoje spirytusowe, a 13% wybiera wino.
Jillian van Turnhout
Nadużywanie alkoholu i narkotyków to
smutna rzeczywistość. Wielu młodych
ludzi upija się po raz pierwszy przed
osiągnięciem 15. roku życia. Dla
organizmów, które wciąż jeszcze się
rozwijają, fizyczne i psychologiczne skutki
zażywania narkotyków i picia alkoholu
mogą okazać się fatalne.
„Podczas gdy w całej Europie mamy do
czynienia z różnymi zwyczajami kulturowymi związanymi ze spożywaniem alkoholu, sposób jego picia wśród młodzieży
zdaje się ujednolicać w ciągu ostatniej
dekady. Pora obudzić się i uznać upijanie
się do nieprzytomności za problem zdrowotny całej UE” – powiedziała Jillian van
Turnhout, sprawozdawca opinii EKES-u
na temat szkodliwych skutków spożywania alkoholu.
Jak twierdzi Jillian van Turnhout, istnieje bezpośrednia zależność między
dostępnością cenową alkoholu a wielkością jego konsumpcji. Do młodszej
klienteli kieruje się oferty takie jak „dwa
w cenie jednego” czy „happy hours”,
dodatkowo w latach 1996–2004 w niektórych państwach członkowskich cena alkoholu spadła o 50%. W rezultacie według
Europejskich Badań Szkolnych na temat
Według Światowej Organizacji Zdrowia w wyniku wypadków drogowych,
zatruć, samobójstw i morderstw spowodowanych spożyciem alkoholu co roku
w Europie ginie 55 tys. młodych ludzi. Są
to trzeźwiące statystyki, zwłaszcza w kontekście wyników badań Eurobarometru
z 2008 r., zgodnie z którymi tylko jedna
czwarta młodzieży w UE łączy spożycie
alkoholu z zachowaniami ryzykownymi.
Również narkotyki w dalszym ciągu
zbierają swoje żniwo. Europejska agencja
wymiaru sprawiedliwości Europol oraz
Europejskie Centrum Monitorowania
Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA)
śledzą nowe substancje wprowadzane na
nielegalny rynek narkotyków w Europie.
EMCDDA skategoryzowała syntetyczne pochodne marihuany JWH-018
i CP 47,497 jako nowe substancje psychoaktywne kolejno w 2008 r. i w 2009 r. Substancje te działają podobnie jak zawarty
w marihuanie tetrahydrocannabinol.
Obie te substancje znaleziono w produktach ziołowych (spice products), które
sprzedawano w internecie jako legalne
„dopalacze”. Według raportu rocznego
EMCCDA z 2009 r. większość rozprowadzających działa w Wielkiej Brytanii,
Niemczech, Holandii i Rumunii. Od tego
czasu skategoryzowano kolejne pięć syntetycznych pochodnych marihuany.
Nie należy lekceważyć fizycznych i społecznych skutków nadużywania alkoholu
i przyjmowania narkotyków. Alkohol jest
wyłączną przyczyną niektórych schorzeń,
takich jak np. marskość wątroby, jest też
jednym z powodów przestępstw i wykroczeń. Skutki używania „mieszanek ziołowych” są o wiele trudniejsze do oszacowania, ponieważ niewiele wiadomo na temat
właściwości farmakologicznych i toksykologicznych zawartych w nich substancji. ●
Table 3.9: Consumption of alcohol
and episodes of drunkenness among
the population aged 15–16, 2007 (%)
Consumption of any
alcohol in the last
12 months
People drunk in the
last 12 months
BE
83
29
BG
83
45
CZ
93
48
DK
94
73
DE
91
50
EE
87
42
IE
78
47
EL
87
26
ES
77
46
FR
81
36
IT
81
27
CY
79
18
LV
89
45
LT
87
43
LU
:
:
HU
84
42
MT
87
38
NL
84
36
AT
92
56
PL
78
31
PT
79
26
RO
74
26
SI
87
43
SK
88
50
FI
77
45
SE
71
37
UK
88
57
HR
84
43
IS
56
:
NO
66
40
CH
85
41
Source: ESPAD, The 2007 ESPAD report,
Substance use among students in 35 European
Countries Note: DK, ES: limited comparability;
BE: Flanders, DE: 7 Bundesländer.
3
Pierwsi do zwolnienia, ostatni do zatrudnienia
Tomasz Jasiński
Europejska młodzież nie może liczyć na
stabilne zatrudnienie. Według komisji
ds. młodzieży Europejskiej Konfederacji
Związków Zawodowych (EKZZ) dwie trzecie
młodych ludzi w Europie jest zatrudnionych
na umowy krótkoterminowe, pracuje
w niepełnym wymiarze godzin lub
wykonuje pracę tymczasową i sezonową.
„Młodzież w Europie jest pierwsza do zwolnienia i ostatnia do zatrudnienia – mówi
Tomasz Jasiński, członek EKES-u i przewodniczący komisji ds. młodzieży EKZZ-u. – Młodzi ludzie muszą zgadzać się na
umowy na najgorszych możliwych warunkach: albo pracują w niepełnym wymiarze
godzin, albo pensję otrzymują »pod stołem«. To czysty wyzysk” – dodaje.
Długoterminowe skutki bezrobocia młodzieży są niepokojące. Zmniejsza się liczba
mieszkańców Europy i dodatkowo zmienia
się struktura demograficzna, ponieważ starsze pokolenie stopniowo zaczyna liczebnie
przeważać nad młodym. Jednocześnie 25%
młodzieży w UE nie ma wyższego wykształcenia i nie dysponuje umiejętnościami, których oczekują pracodawcy na dzisiejszym
rynku pracy. Z kolei młodzi ludzie, którzy znaleźli pracę, najpierw muszą przejść
przez okres próbny, co w większości państw
członkowskich UE daje pracodawcom możliwość zatrudnienia pracownika na rok bez
żadnych zobowiązań.
„Wszystkie państwa członkowskie dysponują pakietami w zakresie ożywienia
gospodarki, ale nie podejmują działań na
rzecz zmniejszenia bezrobocia wśród młodzieży. Zamiast długoterminowych rozwiązań, próbuje się tworzyć tymczasowe, krótkoterminowe miejsca pracy” – zauważa Eve
Päärendson, członek Grupy Pracodawców
EKES-u.
Dlatego też EKZZ chce, aby więcej inwestowano w szkolenia, edukację oraz w skuteczniejsze prawo ochrony zatrudnienia,
wzywa również państwa członkowskie do
przeznaczenia dodatkowego 1% PKB na
walkę z bezrobociem. Według danych Eurostatu od 2008 r. bezrobocie wśród młodzieży
przyczyniło się bowiem do wzrostu bezrobocia o jedną piątą. Widać już nieśmiały
spadek tej tendencji, ale nadal wskaźnik ten
wynosi 20%, czyli więcej niż ograniczony
wzrost stopy bezrobocia dorosłych. Nawet
Seasonally adjusted unemployment rates (%)
przed kryzysem bezrobocie wśród młodzieży wynosiło 15,4% i dwa razy przewyższało średnią stopę bezrobocia w Europie.
Autorzy opinii EKES-u w sprawie strategii UE dla młodzieży twierdzą ponadto,
że młodych ludzi należy włączać w podejmowanie decyzji, które ich dotyczą. Zdaniem Komisji Europejskiej wzrost gospodarczy i zatrudnienie zależą również od
młodych ludzi, przyczyniających się do rozwoju we wszystkich dziedzinach. Dlatego
Grupa Pracodawców EKES-u dąży do tego,
by uczynić kulturę europejską bardziej prounijną oraz przyjazną biznesowi i młodym,
ambitnym przedsiębiorcom. W ten sposób
można by stworzyć więcej miejsc pracy lepszej jakości.
Tymczasem, jak twierdzą autorzy opinii EKES-u na temat współpracy świata
akademickiego z biznesem, brakuje struktury wspierającej młodych przedsiębiorców. Rozwój europejskiego ducha przedsiębiorczości również stanowi podwójne
wyzwanie. Po pierwsze, kulturę europejską cechuje niechęć do ryzyka. Po drugie,
obawa przed założeniem nowego przedsiębiorstwa i przed potencjalnym napiętnowaniem w przypadku bankructwa dodatkowo
zniechęca młodzież do prowadzenia działalności gospodarczej.
„Poza rozwijaniem nowych umiejętności, w Europie należy bardziej zająć się
Youth (under 25s)
Eve Päärendson
edukacją w dziedzinie przedsiębiorczości
w szkołach podstawowych oraz w ramach
systemów uczenia się przez całe życie.
Wciąż niewystarczająco popularyzujemy
ideę przedsiębiorczości wśród młodzieży.
A przecież założenie własnej firmy może
okazać się jednym ze sposobów wychodzenia z bezrobocia. Może właśnie dlatego
młodzi ludzie wolą pracować w sektorze
publicznym niż w prywatnym” – przypuszcza Eve Päärendson.
Autorzy opinii EKES-u na temat strategii
UE dla młodzieży twierdzą również, że na
przedsiębiorczość należy patrzeć z szerszej,
bardziej całościowej perspektywy. Wymaga
to tworzenia odpowiednich możliwości
i przekształcania pomysłów w działania,
ponieważ stawką jest wprowadzenie większej liczby młodych ludzi na rynek pracy,
ich decyzja o założeniu rodziny i przyszłość
●
malująca się w jasnych barwach.
Feb-09
Dec-09
Jan-10
Feb-10
EU-16
18.4
19.7
19.8
20.0
EU-27
18.4
20.3
20.5
20.6
BE
21.1
23.5
24.3
24.8
BG
13.5
20.4
21.2
22.4
CZ
12.8
20.7
21.2
21.6
DK
8.8
13.4
13.7
13.7
DE
10.1
10.2
10.1
10.2
EE
24.5
32.1
:
:
IE
20.5
28.7
29.1
28.6
EL
24.5
27.5
:
:
ES
34.8
39.3
39.8
40.7
FR
22.9
22.7
22.2
22.1
IT
24.2
26.7
27.4
28.2
CY
10.9
16.4
:
:
LV
27.8
41.3
:
:
LT
23.9
30.4
:
:
LU
18.5
18.1
17.6
18.2
HU
24.7
28.3
28.4
27.6
MT
12.8
15.4
14.8
15.0
NL
6.1
7.4
7.3
7.3
AT
9.3
9.4
9.6
10.0
PL
18.2
22.7
23.1
23.4
PT
19.2
21.2
21.2
21.0
RO
20.2
20.4
:
:
SI
12.3
13.9
:
:
SK
22.6
32.2
32.7
33.2
FI
18.9
23.4
23.6
23.7
SE
23.8
26.3
26.6
25.6
UK
18.1
19.7
:
:
NO
8.5
8.9
8.4
:
US
15.8
18.9
18.9
18.5
JP
:
:
:
:
: Data not available
Source: Eurostat
© Lina Samuelsson
Najmłodsza posłanka do Parlamentu Europejskiego porusza problem ochrony
prywatności i danych osobowych
Amelia Andersdotter
Amelia Andersdotter, członkini Partii
Piratów, w wieku 22 lat została wybrana
z ramienia tej partii do Parlamentu
Europejskiego, stając się najmłodszą
posłanką. W swoich wystąpieniach
poddaje krytyce obowiązujące w całej UE
prawodawstwo dotyczące patentów, praw
autorskich i przechowywania danych. Jego
wpływ na życie europejskiej młodzieży
wyjaśnia w rozmowie z „EKES Info”.
„EKES Info”: W jaki sposób
swobody i prawa obywatelskie
młodzieży uległy ograniczeniu
w Europie po ataku na WTC
11 września 2001 r.?
Amelia Andersdotter: Cały czas uzyskujemy dostęp do nowych technologii,
nowych sposobów gromadzenia danych,
nowych możliwości wchodzenia w interakcję z ludźmi. Jedną z największych swobód, która uległa zanikowi w tym kontekście, jest kontrola nad tym, jakie dane
wysyłamy i kiedy. Jeśli przyjrzymy się dyskusjom na temat prywatności, które obecnie toczą między sobą młodzi ludzie, to tak
naprawdę sprowadzają się one do tego, jakie
dane jesteśmy zmuszeni udostępniać. Ale
czy możemy je dostać z powrotem? Skąd
możemy wiedzieć, w jaki sposób są one
wykorzystywane?
Na tym skupiają się dzisiaj wszystkie rozmowy poświęcone prywatności. Młodzież
w zasadzie nie ma nic przeciwko uczestniczeniu w życiu społeczności na portalach internetowych takich jak Facebook.
W przypadku Facebooka użytkownicy mają
dużą kontrolę nad każdą informacją, którą
na nim umieszczają. Jeśli jednak nie mogą
odpowiednio kontrolować informacji, które
umieszczają na Facebooku, niepokoją się.
Podobnie niepokoimy się, gdy jesteśmy zmuszani do poddania się kontroli za
C i ą g da l sz y ze s tr. 3 –
Poez j a i muz yk a l i kwid u ją p od ziały
Brak przewodnictwa. Gdy brakuje nam
kogoś, kto pokaże drogę, wskaże kierunek,
popadamy w apatię. Młodzi ludzie chcą
dorastać zbyt szybko. Chcą stać się dorośli, jeszcze zanim tak naprawdę nacieszą
się dzieciństwem. A kultura zachodnia
uczy ludzi, aby nie lubili siebie samych.
Obecnie dziewczynki chcą mieć implanty
piersi, zanim jeszcze wyjdą z wieku dojrzewania.
Często się mówi, że młodzież
dzisiaj ma tylko jedną ambicję:
zyskać sławę, tak jak ich
bohaterowie pokazywani
w mediach, gwiazdy sportu
czy inne znane osobistości.
Czy twoim zdaniem to jest
problem?
Tak, oczywiście, bo młodzi ludzie żyją
przez to życiem kogoś innego, a nie swoim
własnym. Nie interesuje ich praca na rzecz
rozwoju społeczeństwa, którego są częścią
– oni chcą się tylko dobrze bawić. Uczniowie nie chcą już być hydraulikami, lekarzami czy kucharzami. Chłopcy chcą być
4
piłkarzami, a dziewczyny chcą być modelkami i tancerkami klubowymi. Gdy to
słyszę, wydaje mi się, że żartują, ale oni
mówią zupełnie poważnie. Uczniowie na
Dalekim Wschodzie mają zupełnie inną
mentalność i inne zapatrywania. Chcą być
dentystami, lekarzami i mieć swoje własne firmy.
W jaki sposób rządy i inne
władze mogą sprawić, że
młodzież będzie szerzej
uczestniczyła w procesach
politycznych i we
wspólnotowym procesie
podejmowania decyzji?
Przede wszystkim sprawy te należy przedstawiać w sposób prosty, bez niezrozumiałego żargonu. Trzeba je wprowadzić
do programów nauczania i mówić o nich
w sposób przejrzysty i kreatywny. Ważne
jest, aby młodzież miała możliwość wypowiedzenia się, żeby mogła wyrazić swoje
uczucia. Musimy sprawić, że będzie miała
aspiracje i idee, które nadadzą jej życiu
głębszy sens.
Czy uważasz, że pomogą w tym
większe możliwości studiowania
i pracy za granicą, jakie
młodzieży daje UE?
Zawsze uważałem, że podróżowanie jest
częścią uczenia się. Jeżeli ktoś ma otwarty
umysł, to z pewnością wiele się w ten
sposób nauczy. Jednakże politycy nie
zawsze umieją dostrzec czynniki, które
hamują czyjś rozwój. Żyją sobie wygodnie, więc łatwo im tak po prostu wyjechać do innego kraju. Tymczasem młodemu uchodźcy w nowym kraju, w którym mówi się innym językiem, ciężko jest
wnieść coś do społeczeństwa i stać się jego
częścią.
Czy twoim zdaniem młodzi
ludzie mogą optymistycznie
patrzeć w przyszłość?
Chciałoby się wierzyć, że przyszłość
należy do nich, ale tak naprawdę wszystko
zależy od dziedzictwa, jakie im zostawimy,
i od tego, jaki zastaną po nas świat, w którym będą kontynuować swoją podróż. ●
pomocą skanera całego ciała na lotnisku,
bez możliwości wyboru. Tymczasem łatwo
zmienić tę sytuację: wystarczy stworzyć
polityki i struktury, które umożliwią użytkownikom i obywatelom zachowanie ciągłej
kontroli nad informacjami, które od nich
pochodzą. Obywatele muszą odzyskać możliwość takiej kontroli.
Czy dorastanie w środowisku,
w którym dane gromadzone są
rutynowo, wpływa na rozwój
osobisty młodych osób?
Sądzę, że tak. Możliwość kontrolowania
tego, co i kiedy wysyłamy, jest bardzo ważna
dla rozwoju osobistego. Wiem, że często
przytaczanym przykładem jest homoseksualizm: decyzja o ujawnieniu się lub utrzy-
maniu tego faktu w tajemnicy jest decyzją
indywidualną, ponieważ wciąż jest to dość
kontrowersyjna sprawa. Jeżeli jednak będzie
można od każdego uzyskać wszelkie dane
w każdej chwili, to nikt nie będzie w stanie
zachować tajemnicy, co w końcu doprowadzi do autocenzury.
Musimy mieć możliwość kontrolowania informacji osobistych po to, by rozwijać
się jako jednostki. Kiedy masz jakaś tajemnicę, kiedy nie chcesz o czymś powiedzieć
innym ludziom, to nawet jeżeli nie jest to
nic niezwykłego, powinieneś sam decydować o tym, kiedy upublicznisz taką informacje. Z niektórymi barierami musimy
sobie radzić sami. To nie jest tak, że ktoś
inny zadecyduje za nas, że trzeba je usunąć.
●
Umierają na ulicach
Jedenastoletni narkomani wegetują na ulicach Bukaresztu. Aby przeżyć, kradną lub prostytuują się. Wszyscy wpadli w szpony narkotyków, które są przekleństwem
każdego, kto po nie sięga. Miejsce butaprenu i rozpuszczalników, które wcześniej kojarzyły się z dziećmi ulicy,
zajęła strzykawka. Tak jest w Unii Europejskiej – to u nas
okoliczności i ubóstwo zmuszają dzieci do życia w uwłaczających warunkach.
„Narkotyki i dzieci ulicy są częścią Rumunii. W Bukareszcie, w porównaniu z okresem sprzed trzech lat, coraz
więcej z nich bierze heroinę. Ponad 65% dzieci ulicy, którymi się zajmuję, codziennie wstrzykuje sobie ten narkotyk – twierdzi Mihai Tanasescu, pracownik społeczny z ARAS, Rumuńskiego Stowarzyszenia Walki z AIDS
w Bukareszcie. – Umierają na ulicach. Od zeszłego piątku na ulicy znaleziono ciała
dwóch dziewczynek. Obie umarły z przedawkowania heroiny. Zażywały tramadol,
metadon i środki wziewne”.
W Rumunii niewiele jest struktur zajmujących się młodocianymi narkomanami, o ile w ogóle takie istnieją. W Alexandru Obregia – największym szpitalu
neuropsychiatrycznym w Bukareszcie, jest tylko osiem łóżek dla tej grupy uzależnionych. Zdaniem Tanasescu w Rumunii nadal nie ma żadnej organizacji krajowej, która koordynowałaby jednolitą strategię zajmowania się dziećmi znajdującymi się w tak trudnej sytuacji.
●
EKES info — Maj 2010 / 5 – Wydanie specjalne
Prace nad piątą swobodą Uznanie nieformalnej edukacji
Swoboda przepływu wiedzy jest piątą swobodą
europejską. Młodzież jest jej integralną częścią, jednakże
wielu młodych ludzi nie ma wystarczających środków
finansowych ani możliwości pracy lub studiowania
w innych krajach UE. Propagowanie mobilności
transgranicznej młodzieży wymaga zacieśnienia relacji
między pracodawcami a instytucjami edukacyjnymi.
Powodem do niepokoju jest głównie brak ofert i osób, które
faktycznie chciałyby uczestniczyć w tego rodzaju programach. Zdaniem komisji
ds. edukacji Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych (EKZZ) jedynie
0,3% osób w wieku 16–29 lat wzięło udział w europejskich programach mobilności w 2006 r. EKZZ wzywa do szerszego popularyzowania mobilności edukacyjnej
w szkoleniach, stażach i praktykach zawodowych.
Należy również zachęcać przedsiębiorstwa do umożliwienia młodym ludziom
zdobywania cennego doświadczenia zawodowego. Tomasz Jasiński, członek EKES-u i przewodniczący komisji ds. młodzieży EKZZ-u, ostrzega, że „niektórzy pracodawcy mogą wykorzystywać staże jako możliwość uzyskania taniej lub zupełnie
darmowej siły roboczej. Tego typu praca zazwyczaj łączy się z minimalnym zabezpieczeniem socjalnym, a wykonująca ją młodzież często jest przepracowana, co
prowadzi do różnych problemów. Musimy dążyć do tego, by młodzi ludzie mieli
zagwarantowane wszelkie należne im prawa i odpowiednie warunki pracy”.
Według autorów opinii EKES-u w sprawie poprawienia sytuacji młodzieży
na rynku pracy powołanie instytucji „kolegów mentorów” nadzorujących młodych stażystów mogłoby być pomocne w organizowaniu udanych staży. Zdaniem Komitetu staże zawodowe powinny zostać włączone do szkolnych programów nauczania oraz do nowej unijnej strategii na rzecz wzrostu gospodarczego
●
i zatrudnienia „Europa 2020”.
Urzędowe i społeczne uznanie
nieformalnej edukacji i jej wyników
jest wyzwaniem, któremu postanowił
stawić czoła Pavel Trantina, były
przewodniczący czeskiej Rady Dzieci
i Młodzieży, a obecnie jej kierownik ds.
projektów unijnych i stosunków z UE.
„Niektóre państwa członkowskie sprzeciwiają się nieformalnej edukacji, ponieważ boją się, że mogłaby ona zastąpić
edukację formalną. Obawy te są bezpodstawne. Nieformalna edukacja jest uzupełnieniem edukacji formalnej” – twierdzi Pavel Trantina, będący również członkiem EKES-u.
Pracodawcy poszukują pracowników, którzy będą potrafili wydajnie pracować w zespole, sumiennie wywiązywać się z zadań i skutecznie rozwiązywać
problemy. Dzięki aktywniejszemu zaangażowaniu w życie społeczeństwa kształtują się takie umiejętności, które zdaniem
EKES-u można z powodzeniem przenieść
na rynek pracy.
Edukacja nieformalna opiera się często
na pozbawionych hierarchii i wymagających uczestnictwa pedagogicznych for-
Pavel Trantina
mach i metodach pracy. Wiele organizacji
młodzieżowych opracowało dla swoich
członków wyszukane systemy edukacyjne
oparte na nauce przez działanie, a także
złożone programy szkoleniowe dla pracujących społecznie instruktorów.
Metody takie wypracowała m.in.
irlandzka organizacja Gaisce, która już
od ćwierćwiecza pomaga młodzieży
w wieku 15–25 lat w rozwoju nieformalnych umiejętności edukacyjnych. Organizacja wyznacza pięć celów odpowiadających umiejętnościom danej osoby.
Działający w niej młodzi ludzie nie rywalizują ze sobą, lecz starają się zrealizować
Poprawa reformy
szkolnictwa wyższego
w Europie
Oficjalne utworzenie w marcu europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego jest
wynikiem procesu bolońskiego. Obszar ten ma zapewnić studentom większą mobilność
i możliwość wyboru studiów dzięki prostym procedurom uznawania okresów studiów
w różnych krajach i na różnych wydziałach oraz dzięki elastycznym modułom studiów.
Przewodnicząca wskazuje również na
trzy główne problemy, którymi należy się
zająć: po pierwsze, na dalszy plan usunięto włączenie społeczne, czyli zachęcanie różnych grup społecznych do podejmowania studiów; po drugie, w kilku krajach zmiany są zbyt wolne, a podejście do
reformy – wybiórcze; po trzecie: sprzeniewierzono się idei włączenia studentów do
procesów decyzyjnych.
Joost van Iersel
Tymczasem posiedzeniu ministerialnemu
w Wiedniu i Budapeszcie, na którym wprowadzono tę ideę w życie, towarzyszyły protesty studentów. Wielu krytyków uważa
bowiem, że zmiany zachodzą zbyt wolno,
a po drodze zgubiły się ich cele.
Unia Studentów wyraziła również
zaniepokojenie w związku z wyraźnymi
rozbieżnościami między procesem bolońskim a nową strategią Komisji Europejskiej
„Europa 2020”, stanowiącą kontynuację
agendy lizbońskiej. Ligia Deca stwierdziła:
„Cele nie pokrywają się ze sobą. Strategia
lizbońska ma na celu zwiększenie konkurencyjności Europy. I tyle. Celem procesu
bolońskiego jest natomiast zwiększenie
porównywalności systemów szkolnictwa
wyższego. Kiedy te dwa programy realizowane są na szczeblu krajowym, czasami ze
sobą kolidują”. Wyraziła też zaniepokojenie,
że nowa strategia Komisji „jest zawężona do
Przewodnicząca Europejskiej Unii Studentów Ligia Deca stwierdziła: „Ogólnie
rzecz biorąc, poczyniono pewne postępy.
Obecne wrzenie świadczy o tym, że coś się
ruszyło. Ale nie w tym samym stopniu we
wszystkich 47 państwach uczestniczących
w procesie bolońskim”.
Jest to jedno ze źródeł problemów, gdyż
proces obejmuje różne systemy szkolnictwa wyższego na obszarze o wiele większym niż UE. Ligia Deca twierdzi, że w niektórych krajach dziekani i rektorzy nie uzyskali odpowiednich informacji, wskutek
czego ich decyzje doprowadziły do jeszcze
większego usztywnienia struktur nauczania, zamiast zwiększyć ich elastyczność.
EKES info — Maj 2010 / 5 – Wydanie specjalne
zbiór przygotowanych specjalnie dla nich
zadań.
Prawnik Andrew Forde, 26-letni
Irlandczyk zajmujący się dziś prawami
człowieka, podjął się realizacji swojego
zbioru w 2003 r. W wieku 17 lat został
laureatem nagrody przewodniczącego
Gaisce i nadal działa na rzecz angażowania młodzieży w zadania wyznaczane
przez tę organizację. „Wyzwania fizyczne
są zazwyczaj najłatwiejsze” – twierdzi
Forde, chociaż dla niego okazały się akurat najtrudniejsze. Mimo to nauczył się
pływać, a następnie został wykwalifikowanym ratownikiem wodnym. Dzięki
nabytym umiejętnościom oraz wykształceniu uniwersyteckiemu jego CV stało
się wyjątkowo atrakcyjne. „W przypadku
młodych osób możliwość wykazania, że
nauczyli się dodatkowych umiejętności,
stali się bardziej wartościowi, zdecydowanie działa na ich korzyść w oczach pracodawcy” – twierdzi Forde, dodając, że podczas rozmów o pracę potencjalni pracodawcy chętnie rozmawiali o jego umiejętnościach nabytych w organizacji Gaisce.
Uczyć się można ciągle na różne sposoby
>>> str. 6
korzyści, jakie mobilność studentów może
przynieść rynkowi pracy, pomijając przy
tym korzyści dla samych studentów”.
Sport szkołą życia
Joost van Iersel, sprawozdawca opinii
EKES-u z listopada zeszłego roku w sprawie
uniwersytetów dla Europy, uznaje postęp
procesu bolońskiego, choć twierdzi, że
„należy go przyspieszyć”. Istnieją naturalne
granice tego, co można osiągnąć w ramach
Bolonii. Jest to lista celów, które państwa członkowskie obiecały urzeczywistnić, lecz nie grożą im przecież żadne kary
i nie wiadomo, co robić, jeśli nie wywiążą
się z obietnic. Dlatego rządy UE powinny
powiązać uniwersytety z samym meritum
polityki europejskiej, gdyż w wielu krajach
placówki szkolnictwa wyższego zbyt ściśle
podlegają polityce krajowej. Joost van Iersel
podkreśla również, że nie jest to argument
przemawiający za centralizacją, w której
Bruksela dyktowałaby kierunek reform:
„Każdy powinien realizować te założenia
na swój sposób, korzystając ze sprawdzonych rozwiązań, by zwiększyć konkuren●
cyjność i włączenie społeczne”.
Pracodawcy coraz częściej
szukają dziś kandydatów, którzy
mogą wykazać się „miękkimi
umiejętnościami” wzbogacającymi
ich kwalifikacje formalne.
Młodzieży, która potrafi wykazać, jakie
umiejętności zdobyła w ramach edukacji pozaformalnej, łatwiej przekonać
potencjalnych pracodawców do własnej kandydatury. Okazją do rozwinięcia takich umiejętności jest uprawianie sportu – dowiedziono tego podczas
Europejskiego Roku Edukacji przez
Sport (2004), w europejskiej strategii na rzecz młodzieży i w innych inicjatywach. Także EKES w opinii Ionuta
Sibiana na temat strategii zwrócił
uwagę na sport i wysiłek fizyczny jako
elementy ważne dla „zdrowego stylu
życia, czynnego zaangażowania obywatelskiego i integracji społecznej”.
„Sport jest prawdziwą szkołą życia
– twierdzi Rebekka Kemmler-Müller, sekretarz generalna ENGSO Youth,
sekcji młodzieżowej Europejskiej Organizacji Pozarządowej ds. Sportu. – Młodzież bierze udział w zajęciach grupowych, rozwija postawy obywatelskie,
wysiłek fizyczny uczy ją zdrowego stylu
życia, a udział w imprezach międzynarodowych pozwala młodym ludziom
zrozumieć kontekst międzykulturowy”.
Jedną z zalet edukacji pozaformalnej
jest jej lokalny i dobrowolny charakter.
„Dobrą stroną sportu jest to, że uprawianie go jest po prostu frajdą dla mło-
dzieży – twierdzi Rebekka KemmlerMüller. – Niemniej działacze młodzieżowi i organizatorzy zajęć sportowych
powinni popularyzować inne korzyści płynące z uprawiania sportu, tak by
młodzież była świadoma rozmaitych
umiejętności nabytych podczas zajęć
sportowych”. ENGSO Youth proponuje szkolenia i seminaria na ten temat,
potrzebuje jednak większego wsparcia
instytucjonalnego i finansowego.
Zdaniem Rebeki Kemmler-Müller
problem polega na tym, że sport musi
zawsze usprawiedliwiać się i udowadniać, że jest narzędziem nauki pozaformalnej, ponieważ „sport elitarny
tak dalece zdominował media, że często pomijają one całkowicie uprawianie
go na podstawowym poziomie. Silne
federacje sportowe działają jak wielkie
firmy, tymczasem branża sportu młodzieżowego, jak większość organizacji młodzieżowych, jest niedofinansowana”.
EKES wysuwał podobne argumenty w opinii, w której przekonywał
o konieczności czynnego i masowego
uprawiania sportu zamiast uczestniczenia w nim w charakterze widza.
●
5
© Stanisław Tokarski
Młodzieżowa Stolica Europy
Wartość wolontariatu
wzmacnia pozycję młodych ludzi
łania wolontariackie. „Niektóre przepisy
nie uwzględniają naszego sposobu funkcjonowania” – mówi Alix Masson, odnosząc się do dyrektywy unijnej dotyczącej higieny i żywności. W niektórych krajach wdrożono ją w sposób bardzo rygorystyczny, narzucając np. wymóg zainstalowania lodówki na każdym obozie harcerskim. Doprowadziło to do wieloletnich
procedur biurokratycznych i negocjacji
z różnymi wydziałami administracji państwowej, a w efekcie do znacznych kosztów
dla ruchu skautowego.
Polscy harcerze pełnią wartę po katastrofie samolotu prezydenckiego 10 kwietnia 2010 r.
Zdaniem społeczeństwa
obywatelskiego EKES i Parlament
Europejski przyczyniły się do
ogłoszenia roku 2011 Europejskim
Rokiem Wolontariatu
Turyn – Młodzieżowa Stolica Europy w 2010 r.
W 2008 r. Europejskie Forum
Młodzieży stworzyło nagrodę
„Młodzieżowa Stolica Europy”, by
wyrazić uznanie dla wysiłków miast
promujących czynny udział młodzieży
i bardziej je wyeksponować.
Pierwszym laureatem, ogłoszonym
w roku 2009, był Rotterdam. W mieście
tym zrealizowano program składający
się z kilkuset imprez propagujących
udział młodzieży i zrozumienie międzypokoleniowe. W roku 2010 Młodzieżową Stolicą Europy jest Turyn, a w
przyszłym roku będzie nią Antwerpia.
Wszystkie miasta z państw członkowskich UE lub Rady Europy mogą już
nadsyłać swe kandydatury na 2013 r.
„Miasta powinny zachęcać młodych ludzi do udziału w podejmowaniu decyzji wpływających na ich życie.
Powinny również prezentować wzorcowe rozwiązania i nadawać działaniom wymiar europejski” – twierdzi
Xenia Constantinu, wiceprzewodnicząca Europejskiego Forum Młodzieży.
Młodzież musi być w centrum uwagi
programu na dany rok, współuczestniczyć w jego realizacji, a związane z nim
działania powinny uwzględniać szeroki zakres doświadczeń młodego człowieka, m.in. bezrobocie, samopoczucie
czy pozaformalną edukację. Zdaniem
Xeni Constantinu wymiar europejski jest istotny, gdyż dzięki niemu mia-
sto może stać się wzorcem do naśladowania, a także wzmocnić więzi obszaru
lokalnego z instytucjami europejskimi.
„Chcemy podnieść świadomość
potencjalnej roli młodzieży w przyszłości Europy, by wzmocnić jej pozycję
i w nią zainwestować, aby postrzegano
ją jako szansę, a nie problem” – dodaje
Constantinu.
Zainteresowanie udziałem w konkursie rośnie: na 2012 r. swoje zgłoszenia złożyło dziesięciu mocnych kandydatów. Uczestnicy forum mają nadzieję,
że byli laureaci będą utrzymywać ze
sobą kontakt i utworzą trwałą sieć działającą na rzecz wzmocnienia pozycji
młodzieży i powiązań między strukturami szczebla lokalnego i europejskiego.
„Przeciętni młodzi ludzie w Turynie – stwierdza Xenia Constantinu – nie
rozumieją pojęcia »zorganizowany dialog«, używanego przez Komisję do zdefiniowania jej strategii nawiązywania
kontaktu z młodzieżą. Gdyby jednak
zapytać ich o opinię na temat zatrudnienia młodych ludzi czy praw młodzieży i dać im szansę omówienia tych
kwestii z lokalnymi decydentami, to na
pewno to docenią. Bo właśnie na szczeblu lokalnym możemy przekształcić
skomplikowane strategie w prawdziwe
działania”.
Kampanię na rzecz Europejskiego Roku
Wolontariatu prowadził między innymi –
wraz z 22 innymi ugrupowaniami – ruch
skautowy, do którego należy 1,4 miliona
osób w Europie. Zdaniem reprezentującej go Alix Masson ważną rolę w kampanii odegrały dwie instytucje wpierające ich działania: EKES, który był inicjatorem pomysłu, i Parlament Europejski, który przyłączył się do jego realizacji. „Faktycznie z inicjatywą wyszło społeczeństwo obywatelskie, które współpracuje z wolontariuszami i działa na ich
rzecz – stwierdza Alix Masson. – Wolontariuszom należy się więcej uznania,
a młodzież powinna zrozumieć, co
wolontariat może wnieść do ich życia”.
Zanim rok 2011 ogłoszono Europejskim Rokiem Wolontariatu, Erika Koller przygotowała opinię EKES-u na temat
znaczenia wolontariatu dla społeczeństwa. Podkreśliła w niej m.in. potrzebę
podniesienia
prestiżu
działalności
wolontariackiej oraz jej związek z aktywnym obywatelstwem. W związku z tym
wezwała do szerszego popularyzowania wolontariatu, zwłaszcza wśród młodzieży.
Skauci również są przekonani, że działalność wolontariacka pomaga młodym
ludziom stać się aktywnymi obywatelami: „Próbujemy wykazać, że zaangażowanie w wolontariat może być przydatne
w życiu, gdyż zdobyte w ten sposób umiejętności i kompetencje można wykorzystać na rynku pracy. Działalność wolontariuszy wnosi coś nowego do ich społeczności, poprawia jakość jej życia. Oni sami zaś,
natrafiając na różne sytuacje, doskonalą
zdolność reagowania i przewidywania”.
Oczywiście skauting to nie tylko wolontariat. Jest to ruch edukacyjny, który dąży
do rozwinięcia w młodzieży samodzielności. Jak wyjaśnia Alix Masson, „skauci
muszą sami zająć się wszystkim: rozbiciem
namiotów, przyniesieniem wody, gotowaniem. Nikt za nich tego nie zrobi. Uczą się
więc podejmować inicjatywy, a to właśnie
jest podstawą wolontariatu”.
Skauci mają nadzieję, że podczas Europejskiego Roku Wolontariatu uda się
doprowadzić do jasnego określenia statusu prawnego wolontariuszy i wyjaśnić
nieuregulowane do tej pory kwestie takie
jak ubezpieczenie i bezpieczeństwo, rozwiązywane różnie w poszczególnych krajach. „Nie zawsze łatwo jest zapewnić bezpieczne warunki działania, a jest to przecież konieczne” – stwierdza Alix Masson.
Skauci ostrzegają zarazem przed regulacjami, które mogłyby ograniczyć dzia-
„Bezrobocie młodzieży jest dzisiaj
szczególnie niepokojącym zjawiskiem,
ponieważ wszystkie przedsiębiorstwa
poszukują doświadczonych pracowników. Absolwenci szkół albo uniwersytetów nie mają jeszcze żadnego doświadczenia zawodowego, ale osoby działające w organizacjach młodzieżowych już
mają za sobą pierwsze doświadczenia, co
powinni zrozumieć i docenić pracodawcy
– tłumaczy Pavel Trantina. – Takie nastawienie jest częścią czeskiego projektu
»Klucze do życia«, którego cele wybiegają
6
znacznie dalej i obejmują uznanie nieformalnie nabytych kwalifikacji w ramach
krajowego sytemu kwalifikacji”.
Angażowanie młodych osób w życie
ich wspólnot oraz w różne projekty edukacyjne może się zatem okazać korzystne,
dlatego też gromadzenie uznawanego
doświadczenia wymaga więcej wysiłków
ze strony UE i władz krajowych.
●
Na zakończenie Alix Masson dodaje:
„Europejski Rok Wolontariatu nie powinien być poświęcony jedynie wychwalaniu zalet wolontariatu. Chodzi także o to,
by docenić pracę samych wolontariuszy
i podziękować im za ich zaangażowanie, za
czas i energię, które poświęcają tej działal●
ności”.
Martin i Igor piszą piosenki, a Simona
je śpiewa. Ich utwór „Leplivi Prsti” („Lepkie palce”) cieszy się dużą popularnością na serwisie YouTube. Zespół śpiewa
w niej o skorumpowanych politykach,
którzy do własnej kieszeni zgarniają
publiczne pieniądze. „Macedonia nie jest
przykładem doskonałości, zresztą żadne
społeczeństwo nie jest bez skazy – stwierdza Simona w rozmowie z „EKES Info”.
– Chcemy walczyć z korupcją i chcemy
pociągnąć za sobą młodzież”.
●
Komisja Europejska pragnie również
ulepszyć Europass – unijne CV internetowe, dając użytkownikom możliwość
wyszczególnienia umiejętności nabytych
w drodze edukacji nieformalnej w częściach dotyczących edukacji i umiejętności osobistych. Są to niewielkie, ale niezbędne kroki na rzecz formalnego i społecznego uznania edukacji nieformalnej.
Zarówno EKES w swych opiniach,
jak i organizacje pozarządowe podkreślają, że należy stworzyć warunki szerszego formalnego uznawania umiejętności zdobywanych dzięki wolontariatowi. „Zapewniamy jakość pracy wolontariuszy przede wszystkim dzięki wspieraniu i szkoleniu ich – wyjaśnia Alix Masson. – Na tym polega nasza siła, choć oczywiście zawsze coś można udoskonalić. Nie
myślę tu o jakichś zasadach czy przepisach,
lecz raczej o kodeksie postępowania, który
pokazuje, że dzięki naszym programom
szkoleniowym zapewniamy określoną
jakość. To zasadnicza sprawa, by stworzyć
klimat zaufania: nasi wolontariusze podejmują się wielkiej odpowiedzialności, gdy
opiekują się dziećmi i młodzieżą”.
Przesłanie, które niesie muzyka
C i ą g da l sz y ze str. 5 –
Uz n a n i e ni e for m a l ne j e duk a cji
Na poziomie UE Rada w zeszłym
roku potwierdziła odpowiednią rezolucją
swoje poparcie dla popularyzowania nieformalnego nauczania, co oznaczało również uznanie dla jego roli. Informowanie społeczeństwa o znaczeniu wyników
nieformalnej edukacji mogłoby pomóc
w łatwiejszym przechodzeniu z uczelni na
rynek pracy.
W innej opinii EKES-u, dotyczącej
zwłaszcza Europejskiego Roku Wolontariatu, Soscha zu Eulenburg ostrzegła przed
wykorzystywaniem wolontariatu, zwłaszcza w obecnym kontekście ekonomicznym,
jako „środka przeciwdziałania niekorzystnym skutkom kryzysu dla społeczeństwa”.
Wezwała także do utworzenia na poziomie
europejskim platformy zainteresowanych
stron, która służyłaby kontynuowaniu prac
związanych z Europejskim Rokiem Wolontariatu i przedstawiała ich wyniki w dyskusjach nad strategiami politycznymi.
Muzyka to uniwersalny język. Nie zna
granic i często dotyczy spraw ważnych
dla odbiorców
To, co robi grupa hiphopowa Lesen
Udar z Byłej Jugosłowiańskiej Republiki
Macedonii trafia nie tylko do serc młodzieży macedońskiej – muzycy śpiewają o sprawach ważnych dla wszystkich młodych ludzi. Hip-hop jest tam
stosunkowo świeżym trendem, ale już
zyskał sobie nadzwyczajną popularność.
Lesen Udar zaczął działać już w 1999
r. Członkowie grupy są prekursorami
sceny hiphopowej w Skopje. W światowym konkursie muzycznym Fair Play:
Anti-Corruption Youth Voices, organizowanym przez Jeunesses Musicales International i World Bank, zostali wybrani
na ambasadorów muzycznych walki
z korupcją.
Członkowie grupy szukają inspiracji w codziennym życiu. W piosence „Leplivi Prsti” zajęli się problemem, z którym zetknął się pewnie prawie każdy obywatel Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii. „Korupcja
to u nas codzienność. Wszyscy się z nią
zetknęliśmy i wiemy, jak kręcą się trybiki
tego systemu – wyjaśnia Simona. – Mam
nadzieję, że nasza piosenka będzie inspiracją dla młodych. Nasz kraj dobrze sobie
radzi, ale można zrobić znacznie więcej”.
W konkursie Fair Play biorą udział
grupy muzyczne z całego świata. Jego
zwycięzcy wystąpią w Brukseli w dniach
26–28 maja.
●
EKES info — Maj 2010 / 5 – Wydanie specjalne
Europa patrzy w przyszłość – sposoby wyjścia z kryzysu
Poza tym 60 uczestników skierowało do UE postulat baczniejszego
kontrolowania pomocy ze strony państwa, co ma zapobiegać zakłócaniu
konkurencji. Z drugiej strony zaapelowano także o większe zaangażowanie
związków przemysłowych w prace nad
prawem w zakresie konkurencji.
José Maria Lacasa Aso i Henri Malosse
Mimo obłoku pyłu z islandzkiego
wulkanu, który w połowie kwietnia
sparaliżował ruch lotniczy w Europie, ponad połowa uczestników zdołała dotrzeć do Madrytu na nadzwyczajne posiedzenie Grupy Pracodawców EKES-u. Debata koncentrowała
się wokół przyszłej europejskiej polityki dotyczącej przedsiębiorstw.
Na wszystkich trzech panelach
dyskusyjnych wyrażono przekonanie,
że historia najbardziej dramatycznej
recesji z lat 30. nie powtórzy się i że
tym razem gospodarka Europy otrząśnie się z kryzysu niczym z pyłów
wyrzucanych z potężnego Eyjafjallajökull. Nawet jeśli mamy kryzys, to
nadal mamy też sposoby, by z niego
wyjść – brzmiało przesłanie panelu
dyskusyjnego prowadzonego wspólnie z Hiszpańską Konfederacją Organizacji Pracodawców.
Jednocześnie przedstawiciele europejskiego środowiska biznesu zgodzili się co do dwóch zasadniczych
elementów, które zapewnią nam
w przyszłości zrównoważony wzrost:
po pierwsze, rządy krajowe w Europie muszą z całych sił wspierać przedsiębiorczość, a po drugie, wysiłkom
tym musi towarzyszyć zaangażowanie
i działanie na szczeblu europejskim.
Ponieważ chodzi teraz o to, by
opracować dla Europy bardziej
aktywną politykę wspierania przedsiębiorczości, uczestnicy paneli dyskusyjnych zwrócili uwagę na najpilniejsze działania. „Taka polityka
będzie skuteczna tylko wtedy, gdy
będzie jej towarzyszył otwarty europejski rynek wewnętrzny” – podkreślił Henri Malosse, przewodniczący Grupy Pracodawców, w imieniu środowiska biznesu. Dodał przy
tym, że otwarty rynek wymaga ograniczenia biurokracji, która poważnie nadweręża pozycję europejskich
przedsiębiorstw w stosunku do światowej konkurencji. Jako przykład
braku przystosowania podał kryzys spowodowany wybuchem wulkanu: „Dlaczego UE nie zorganizowała kolei, która jako europejski podmiot usługi użyteczności
publicznej mogłaby teraz skorzystać
na zamknięciu przestrzeni powietrznej i zwiększyć ruch kolejowy między krajami Europy?”.
Europejscy pracodawcy oczekują
ponadto, że polityczni przywódcy
UE poświęcą więcej uwagi badaniom
naukowym i stworzą ambitniejszy program ramowy badań i rozwoju oraz
plan działań na rzecz innowacji. Środowisko biznesu domaga się też europejskich inicjatyw w zakresie kształcenia i szkoleń, które byłyby nastawione
głównie na przedsiębiorczość i współpracę między przedsiębiorstwami
a ośrodkami edukacyjnymi. Z kolei
państwa członkowskie powinny zmodyfikować swoje programy nauczania,
ponieważ w większości ich podręczników szkolnych nawet nie wspomina
się o krzewieniu ducha przedsiębiorczości ani o nauce biznesowego sposobu myślenia. Dlatego przedsiębiorcy
apelują do UE i rządów krajowych
o długoterminowe inwestycje w edukację i doskonalenie zawodowe.
Członkowie Grupy Pracodawców EKES-u podkreślili także znaczenie większej mobilności młodych
Europejczyków. Pomoże to w lepszym
wzajemnym zrozumieniu i tworzeniu europejskiej kultury kreatywności i przedsiębiorczości. Kulturę przedsiębiorczości należy ponownie ustanowić – wzorem krajów wschodzących
– jedną z wartości europejskich.
Na zakończenie debaty uczestnicy
postanowili przygotować deklarację,
w której wezwali decydentów politycznych szczebla europejskiego, aby jak
najszybciej rozpoczęli konkretne działania na rzecz europejskiej edukacji,
innowacyjności i badań naukowych.
Wyrażono też nadzieję, że obecny
kryzys otworzy nieoczekiwane perspektywy dla nowych inicjatyw, które
doprowadzą do silniejszej integracji
jednolitego rynku i wspólnych polityk
●
europejskich. (eb)
Przedsiębiorcy skarżyli się także
na brak wspólnotowego patentu europejskiego – rządy państw UE zablokowały prace nad nim z powodów politycznych i finansowych, a przecież
stanowi on niezbędny element innowacji i kreatywności.
W SKRÓCIE
Prezydent Włoch prosi EKES
o pomoc w pogłębieniu
społecznego wymiaru Europy
Mario Sepi wita
Giorgia Napolitana w EKES-ie
Podczas wizyty w EKES-ie 3 marca
br. prezydent Włoch Georgio Napolitano spotkał się z przewodniczącym
Sepim oraz z przewodniczącą Komitetu Regionów Mercedes Bresso, aby
omówić zmiany wprowadzone na
mocy traktatu lizbońskiego. Prezydent Napolitano podkreślił, że pogłębienie wymiaru społecznego UE jest
„jedną z najważniejszych innowacji nowego traktatu”, i zaapelował do
EKES-u o pomoc w urzeczywistnianiu
tego zapisu.
W uznaniu miejsca EKES-u w europejskim procesie politycznym Georgio
Napolitano stwierdził, że udział społeczeństwa obywatelskiego w „szerokiej sieci instytucjonalnej, którą jest
Europa” ma olbrzymie znaczenie.
Przewodniczący Sepi podkreślił
rolę traktatu lizbońskiego w „formułowaniu potrzeb społeczeństwa obywatelskiego oraz umacnianiu demokracji uczestniczącej” jako sposobu znajdowania właściwych odpowiedzi na
pilne potrzeby społeczne i gospodarcze. (mb)
●
SESJA PLENARNA W PIGUŁCE
Dostęp do kredytu wymaga przejrzystych
i kompletnych uregulowań
EKES bada sytuację przedsiębiorców, którzy zostali
nimi „ze względu na okoliczności”
Jedną z głównych konsekwencji światowego kryzysu finansowego jest
coraz trudniejszy dostęp
rodzin,
konsumentów
i przedsiębiorstw gospodarki społecznej do kredytów. By odzyskać zaufanie
klientów, rynek musi zaoferować im wystarczający dostęp do kredytów i chronić ich przed ryzykiem.
W chwili oddawania do druku
tego wydania magazynu, członkowie EKES-u omawiali na sesji
plenarnej opinię poświęconą złożonej kwestii samozatrudnienia
ekonomicznie zależnego. Dotyczy ona osób, które formalnie są
samozatrudnione, ale pod wieloma względami pozostają w stosunku zależności ekonomicznej, na przykład dlatego, że ich źródłem dochodu jest tylko jeden klient. Przypomina to status pracowników najemnych, tyle że samozatrudnionym nie przysługuje
ochrona socjalna.
Głównym celem opinii w sprawie: „Dostęp do kredytów dla
konsumentów i rodzin: nieuczciwe praktyki”, przygotowanej
przez sprawozdawcę Maria Campliego (Grupa Innych Podmiotów, Włochy), jest ustalenie warunków udzielenia wsparcia finansowego w obecnym kryzysie gospodarczym i wyjaśnienie ich społeczeństwu obywatelskiemu, tak by zapobiec pułapkom kredytowym, nielegalnym mechanizmom oprocentowania, bankructwu
i ubóstwu.
Stworzenie jednolitych, przejrzystych i kompletnych ram
prawnych w dziedzinie dostępu do kredytu ma znaczenie kluczowe. Komisja powinna zastanowić się nad najlepszym sposobem wyeliminowania luk w obecnym prawodawstwie, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii takich jak oferowane produkty
kredytowe, oszukańcze praktyki reklamowe, przejrzystość warunków, pośrednictwo kredytowe, a także występujące między zainteresowanymi stronami dysproporcje w znajomości zagadnień
finansowych. Tak właśnie brzmi główny postulat opinii Komitetu. (ds)
Celem opinii jest więc zbadanie możliwości zapewnienia
ochrony socjalnej tej kategorii pracowników, ale dyskutowano
także o tym, czy w ogóle należy uznać taką pośrednią kategorię (między przedsiębiorcą a pracownikiem najemnym), jako że
zmienia to tradycyjne postrzeganie struktury rynku pracy.
„W wyniku głębokich przemian gospodarczych i społecznych samozatrudnienie przeszło ewolucję i wykracza obecnie
poza swoje tradycyjne formy, od dawna uznawane w Unii Europejskiej. Jak dotąd tylko niektóre państwa europejskie prawnie
uznają nową kategorię pracowników, pośrednią między kategorią pracowników najemnych a kategorią pracowników samozatrudnionych. Ich prawodawstwo krajowe pozwala lepiej chronić
te osoby, mimo że nie klasyfikuje ich jako pracowników najemnych” – powiedział José María Zufiaur Narvaiza (Grupa II, Pracownicy), sprawozdawca opinii z inicjatywy własnej, której omówienie zaplanowano na kwietniową sesję plenarną. (eb)
Europejski model rolno-spożywczy wymaga uwagi
Wspólna polityka rolna jest nie tylko najważniejszą wspólną polityką, ale także
stanowi swoisty model rolno-spożywczy,
na którym opiera się wyjątkowy w skali
światowej system gospodarki żywnościowej, zapewniający cenioną przez konsumentów zdrową żywność wysokiej jakości. Polityce tej należy zatem poświęcić
należytą uwagę i traktować ją jako dziedzinę o strategicznym znaczeniu dla
Europy, a ponadto propagować na całym świecie jako jedyny
model, który wydaje się trwały. Takie wnioski płyną z przyjętej
w kwietniu opinii EKES-u w sprawie modelu rolno-spożywczego.
Aby jednak utrzymać ten model, trzeba kontynuować wzmożone wysiłki. Komitet stwierdza w opinii, że kontrola importowanych produktów musi zapewniać ich zgodność z przepisami,
niezależnie od tego, którędy trafiają one do UE, i apeluje o odpowiednie propagowanie europejskiego modelu rolno-spożywczego
na świecie.
Komitet nalega, by zwiększyć międzynarodową akceptację
modelu europejskiego poprzez jego lepsze objaśnianie i przemyślaną promocję. Byłby to pierwszy krok w kierunku międzynarodowego ujednolicenia przepisów, które zapobiegałyby nierównemu traktowaniu.
W porozumieniach handlowych z krajami spoza UE należy
uwzględnić wzajemne uznawanie systemów służących ochronie zdrowia konsumentów i zwierząt. Uzupełniając ten postulat,
Komitet wzywa do zacieśnienia współpracy technicznej z krajami
rozwijającymi się, które eksportują lub mają zamiar eksportować
swoje produkty do Europy. (mb)
Więcej informacji pod adresem: http://www.eesc.europa.eu/documents/opinions/avis_en.asp?type=en
EKES info — Maj 2010 / 5 – Wydanie specjalne
7
W czerwcu EKES będzie gospodarzem
Europejskiego Forum Integracji
W dniach 24–25 czerwca Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
będzie gospodarzem trzeciego spotkania Europejskiego Forum Integracji. EKES, wspólnie z Komisją Europejską, czuwa nad sprawnym funkcjonowaniem tej platformy, której celem jest
umożliwienie przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego wypowiedzenia się na temat integracji obywateli krajów trzecich, a szczególnie unijnej agendy
w zakresie integracji. Umożliwi to instytucjom europejskim opracowanie całościowego podejścia do integracji angażującego zainteresowane
podmioty na wszystkich poziomach. Komitet znacznie przyczynia się
do dorobku politycznego forum dzięki pracom stałej grupy analitycznej ds. imigracji i polityki integracji (IMI) działającej w ramach Sekcji
Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Obywatelstwa oraz poprzez aktyw●
ność swojego przedstawiciela w prezydium tego forum. (pb)
„Zrównoważony rozwój miast”,
Bordeaux, 14–15 czerwca
życie w mieście daje też wiele możliwości prowadzenia zrównoważonego
stylu życia.
Ważną rolę w odkrywaniu tych możliwości i korzystaniu z nich odgrywa
społeczeństwo obywatelskie. W tym kontekście w dniach 14–15 czerwca
Centrum Monitorowania Rozwoju Zrównoważonego (CMRZ) organizuje w Bordeaux konferencję pt. „W jaki sposób społeczeństwo obywatelskie może przyczynić się do zrównoważonego rozwoju miast?”. Konferencja zgromadzi przedstawicieli instytucji unijnych, miast europejskich, świata
akademickiego, biznesu i organizacji pozarządowych, aktywnie uczestniczących w kształtowaniu miast przyszłości. Uczestnicy skupią się na zrównoważonym transporcie i budownictwie oraz różnorodności biologicznej w miastach, przede wszystkim zaś będą dyskutować o tym, w jaki sposób zaangażować społeczeństwo obywatelskie w ideę zrównoważonego rozwoju miast.
Bordeaux zostało wybrane na miejsce konferencji dlatego, że w ostatnich latach przeprowadzono tam szereg inicjatyw zmierzających do tego,
by mieszkańcom miasta żyło się lepiej i bardziej ekologicznie. Konferencję
●
zainauguruje mer Bordeaux, były premier Alain Juppé. (ak)
EKES i Komisja gospodarzami
konferencji na temat składowania
i wychwytywania dwutlenku węgla
gii i klimatu (cele 20/20/20), budzi jednak liczne wątpliwości, które
można by rozwiać dzięki kampanii na rzecz szerszego udostępniania informacji i większej przejrzystości. Taki jest cel czerwcowej
konferencji, na której zainteresowane strony będą mogły pogłębić
●
swoją wiedzę na ten temat i przedstawić swoje uwagi. (so)
Konferencja „Innowacja a przedsiębiorstwo,
rola podmiotów społeczno-gospodarczych”,
2 lipca 2010 r., EKES
W ramach belgijskiej prezydencji w Radzie Unii
Europejskiej odbędzie się
w siedzibie EKES-u konferencja pt. „Innowacja
a przedsiębiorstwo, rola
podmiotów społecznogospodarczych”. Zorganizuje ją Sekcja Jednolitego
Rynku, Produkcji i Konsumpcji w ścisłej współpracy z gabinetem Jeana-Claude’a Marcourta, walońskiego ministra ds. gospodarki, MŚP, handlu zagranicznego i nowych technologii, oraz z belgijskimi radami społeczno-gospodarczymi.
Konferencja, którą zaplanowano na 2 lipca, będzie formą inauguracji prezydencji belgijskiej, ma także pomóc w przygotowaniu
nieformalnej rady ministrów przemysłu i badań naukowych, która
odbędzie się w dniach 14–16 lipca.
W dyskusji, która odbędzie się w formie obrad okrągłego
stołu, zabiorą głos przedstawiciele środowisk biznesu, autorytety
naukowe z Instytutu Bruegla i z Czeskiej Akademii Nauk, przedstawiciele belgijskich rad społeczno-gospodarczych, członkowie EKES-u oraz reprezentanci instytucji europejskich. Przewidziano również możliwość wymiany poglądów z publicznością.
W 2008 r. liczba mieszkańców miast po raz pierwszy w historii przekroczyła liczbę populacji wiejskiej. W Europie 75% ludności żyje w miastach,
a odsetek ten prawdopodobnie wzrośnie do 80% w 2020 r. Wiele miast
boryka się z problemami społecznymi i środowiskowymi spowodowanymi przeludnieniem, ubóstwem, zanieczyszczeniem i natężeniem ruchu.
Jednakże, mimo wielu problemów związanych ze środowiskiem miejskim,
Sekcja TEN i Komisja Konsultacyjna ds. Przemian w Przemyśle
(CCMI) wraz z Komisją Europejską będą gospodarzami konferencji europejskiego społeczeństwa obywatelskiego na temat wychwytywania i składowania dwutlenku węgla (CCS), która odbędzie się
w czerwcu w siedzibie EKES-u w Brukseli. Technologia CCS ma
olbrzymie znaczenie dla realizacji unijnych celów w zakresie ener-
W najbliższych dniach na stronie internetowej EKES-u pojawi
się miniportal poświęcony temu wydarzeniu. (mcb)
●
W SKRÓCIE
Państwa członkowskie ogłoszą listy kandydatów jeszcze w tym miesiącu
Dzień Wiosny w Europie
W najbliższych dniach 27 państw członkowskich złoży w Sekretariacie Generalnym Rady UE listy
swoich kandydatów na członków EKES-u. Zgodnie z decyzją Rady, termin nadsyłania propozycji
upływa 31 maja br. Po otrzymaniu list Rada skonsultuje się najpierw z Komisją Europejską, a następnie, po zapoznaniu się z jej opinią, sporządzi projekt decyzji, który trafi do Coreperu, a następnie
z powrotem do Rady, gdzie zostanie przyjęty w lipcu 2010 r.
Ostatnia sesja plenarna Komitetu w ustępującym składzie odbędzie się w dniach 15–16 września, a mandaty 344 członków wygasną 20 września br. Miesiąc później, w dniach 20–21 października 2010 r., na sesji plenarnej spotkają się członkowie Komitetu w nowym składzie. Niektórzy z nich
●
wrócą do Brukseli na kolejną kadencję, pozostali wezmą udział w sesji po raz pierwszy. (eb)
Podziękowania
Jako członkowie EKES-u z Polski pragniemy gorąco podziękować kierownictwu EKES-u, członkom i pracownikom
Komitetu za wyrazy współczucia, jakie do nas skierowali po katastrofie lotniczej, w której zginął prezydent Rzeczypospolitej
Polskiej i wielu przedstawicieli elit intelektualnych i politycznych naszego kraju. Jesteśmy wdzięczni za słowa współczucia
i okazaną nam przyjaźń.
●
Polscy członkowie EKES-u
EKES info
Redaktor naczelna
Adres
Barbara Gessler (bg)
Tomasz Jasiński – przedstawiciel
członków EKES-u w zespole redakcyjnym
(Grupa Pracowników, Polska)
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
Budynek Jacques’a Delors’a
Rue Belliard 99
1040 Bruksela
BELGIA
Tel. +32 25469396 lub +32 25469586
Faks +32 25469764
E-mail: [email protected]
Internet: http://www.eesc.europa.eu/
Współpraca:
Sylvia Binger (sb), Aleksandra Klenke (ak),
Laila Wold (lw)
Zespół redakcyjny
Vincent Bastien (vb)
Maciej Bury (mb)
Isolde Juchem (ij)
Anya-Louise King(alk)
Daria Santoni
Ogólna koordynacja
Agnieszka
Nyka (an)
8
W tym roku odbędzie się ósma
już edycja Dnia Wiosny w Europie, którego obchody okazują się
coraz większym sukcesem. Jego
celem jest przybliżenie Europy
młodszym obywatelom, zachęcanie ich do aktywnego obywatelstwa europejskiego i pokazywanie, jak skutki decyzji podejmowanych na poziomie UE wpływają na nasze życie. Do tej pory chęć udziału w Dniu Wiosny zgłosiło
ponad trzy tysiące szkół podstawowych i średnich, które zapewnią uczniom wyjątkowe atrakcje, takie jak wizyty ciekawych osób czy dostęp do różnorodnych materiałów edukacyjnych. Autorzy kampanii pragną w ten sposób zachęcić uczniów do
wyrażenia opinii w kwestiach, z którymi boryka się nasze społeczeństwo.
Aby dać uczniom możliwość omówienia różnych tematów z ekspertami,
w ramach inicjatywy Dzień Wiosny w Europie oraz przygotowań do konferencji „Twoja Europa – Twoje Zdanie” wielu członków EKES-u odwiedziło szkoły
w swoich krajach. Wśród nich była m.in. Béatrice Ouin, która złożyła wizytę
w szkole w Quimper we Francji, gdzie mile zaskoczyło ją zainteresowanie, jakim
●
wśród uczniów cieszy się problematyka europejska. (alk)
„EKES info” w 22 językach: http://www.eesc.europa.eu/activities/press/eescinfo/index_en.asp
eesc.e
.eu
.e
„EKES info” ukazuje się dziewięć razy do roku podczas sesji plenarnych Komitetu.
Drukowane egzemplarze „EKES info” po angielsku, francusku i niemiecku otrzymać można bezpłatnie w serwisie
prasowym EKES-u.
Wersja elektroniczna niniejszego biuletynu w 22 językach w formacie PDF jest dostępna na stronach EKES-u:
http://www.eesc.europa.eu/activities/press/eescinfo/index_en.asp
„EKES info” nie jest oficjalną witryną sprawozdawczości z prac EKES-u. Po informacje tego typu należy sięgać
do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej i innych publikacji Komitetu.
Powielanie naszych materiałów – z podaniem źródła „EKES info” – jest dozwolone
(prosimy o przekazanie jednego egzemplarza redaktorowi naczelnemu).
Nakład: 15 500 egz.
Następny numer ukaże się w lipcu 2010 r.
WYDRUKOWANO NA PAPIERZE POZYSKANYM W CAŁOŚCI Z MAKULATURY
Maj 2010 / 5 –
Wydanie specjalne
EKES info — Maj 2010 / 5 – Wydanie specjalne
QE-AA-10-005-PL-N
Wkrótce w EKES-ie