Lekcja 40. Temat: Zakładanie firmy „Idee nie poradzą sobie same

Krzysztof Gergelewicz
Lekcja 40.
Temat: Zakładanie firmy
Temat w podręczni ku: Zakładanie firmy
„Idee nie poradzą sobie same,
coś trzeba dla nich zrobić”
A.N. Whitehead
Otoczenie przedsiębiorstwa są to warunki zewnętrzne, w których działa przedsiębiorstwo,
i które mają wpływ na jego funkcjonowanie.
Otoczenie bezpośrednie (inaczej bliskie, I stopnia, konkurencyjne, operacyjne, mikrootoczenie)
tworzą podmioty, które wpływają na przedsiębiorstwo, a przedsiębiorstwo może wpływać na
nie.
Otoczenie pośrednie (inaczej dalekie, II stopnia, makrootoczenie) tworzą zjawiska, które
wpływają na przedsiębiorstwo, podczas gdy przedsiębiorstwo nie może ich zmienić.
Relacje między przedsiębiorstwem a otoczeniem bezpośrednim kształtują się przy
zachowaniu samodzielności i partnerstwa. Mają one charakter rynkowy.
Otoczenie pośrednie narzuca przedsiębiorstwu określone warunki.
Elementy otoczenia przedsiębiorstwa
Otoczenie bezpośrednie
Otoczenie pośrednie
 Dostawcy (materiałów i usług)
 Infrastruktura
 Pracownicy
 System prawny
 Nabywcy
 Urzędy
 Kooperanci
 Kultura, tradycja, religia
 Konkurenci istniejący
 Sytuacja polityczna i ekonomiczna
 Konkurenci potencjalne
 Warunki przyrodniczo-demograficzne
 Producenci substytutów
 Poziom postępu naukowo-technicznego i możliwości
korzystania z niego
 Banki

Sytuacja międzynarodowa
 Agencje doradcze
 Agencje marketingowe
 Instytucje ubezpieczeniowe
Centralne rejestry działalności gospodarczej
CEIDG
Centralna Ewidencja i Informacja
o Działalności Gospodarczej
Działalność gospodarcza
osób fizycznych (działalność
jednoosobowa) oraz spółek
cywilnych
KRS
Krajowy Rejestr Sądowy
Działalność gospodarcza
spółek osobowych prawa
handlowego i kapitałowych,
spółdzielni i innych przedsiębiorców
1
Krzysztof Gergelewicz
Rejestracja działalności gospodarczej osób fizycznych
Sposoby składania wniosków o wpis do CEIDG:
 drogą elektroniczną za pośrednictwem formularza CEIDG-1, który jest dostępny na stronie
internetowej: www.ceidg.gov.pl lub: www.firma.gov.pl, (wniosek musi być opatrzony
podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym tzw. profilem zaufania),
 złożenie wniosku w wybranej przez przedsiębiorcę urzędzie gminy osobiści,
 wysłanie wniosku listem poleconym (wniosek powinien być opatrzony własnoręcznym
podpisem wnioskodawcy potwierdzonym przez notariusza),
Rozpoczęcie działalności gospodarczej następuje z chwilą wpisu do rejestru CEIDG. Jednak
można wpisać późniejszy dzień rozpoczęcia działalności niż dzień złożenia wniosku, aby
uniknąć konieczności płacenia ZUS-u przed faktycznym rozpoczęciem prowadzenia działalności
gospodarczej.
Wniosek CEIDG-1 dla osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą jest
jednocześnie:
 wnioskiem o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej
(REGON) w ramach Głównego Urzędu Statystycznego,
 zgłoszeniem identyfikacyjnym albo aktualizacyjnym do naczelnika urzędu skarbowego
(NIP),
 oświadczeniem o wyborze formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób
fizycznych,
 zgłoszeniem albo zmianą zgłoszenia płatnika składek do ZUS-u,
 oświadczeniem o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników.
Rejestracja spółek osobowych i kapitałowych
Wniosek rejestrowy należy złożyć w sądzie rejestrowym (wybrane sądy rejonowe).
Wymagane formularze są dostępne w sądach i na stronach internetowych Ministerstwa
Sprawiedliwości.
KRS jest jawny. Każdy zainteresowany może w siedzibie właściwego sądu bez ograniczeń
przeglądać akta rejestrowe wpisanych podmiotów. Na stronie internetowej
http://pdi.cors.gov.pl/KRSSED/ istnieje możliwość wyszukiwania podmiotów zarejestrowanych
w Krajowym Rejestrze Sądowym według ich numeru KRS.
Najłatwiej i najszybciej zostać przedsiębiorcą jednoosobowym. Działalność rejestruje się
w tym wypadku w CEIDG, składając zintegrowany wniosek o wpis do ewidencji działalności
gospodarczej. W określonych wypadkach dopełnienie formalności związanych z założeniem
firmy będzie wymagało odwiedzenia kilku innych urzędów.
Etapy zakładania jednoosobowej działalności gospodarczej
Krok
Instytucja
1.
CEIDG
2.
PKD
Działanie
Zgłoszenie rozpoczęcia
indywidualnej
działalności gospodarczej
Określenie zakresu
działalności gospodarczej
Uwagi
Założenie działalności wymaga wypełnienia przez
przedsiębiorcę formularza CEIDG-1. We wniosku należy
podać swoje dane osobowe, dane teleadresowe swojej
firmy, przedmiot działalności, datę jej rozpoczęcia oraz
formę opodatkowania.
Należy pamiętać, że niezależnie od formy
wypełnienia wniosku zgłoszenie działalności
gospodarczej do CEIDG jest wolne od opłat.
We wniosku CEIDG-1 określa się również zakres
działalności gospodarczej. Warto wpisać szerszy zakres
działalności niż początkowo planowany, aby po kilku
miesiącach nie było konieczności zmiany zapisu
w dokumentach. Zakres działalności należy określić na
2
Krzysztof Gergelewicz
3.
Organ
koncesyjny
Uzyskanie koncesji,
licencji, zezwolenia
4.
ZUS
Zgłoszenie do ubezpieczeń
społecznych
5.
Urząd
statystyczny
Nadanie numeru REGON
6.
Urząd
skarbowy
Wybór formy
opodatkowania
podstawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).
Mimo zasady swobody prowadzenia działalności
gospodarczej niektóre rodzaje działalności są
reglamentowane. Oznacza to, że prowadzenie
działalności uzależnione jest od uzyskania odpowiedniej
koncesji, licencji, zezwolenia lub wpisu w Rejestrze
Działalności Regulowanej. Szczegóły regulują odrębne
przepisy.
Następnie należy udać się do ZUS-u, ponieważ
CEIDG przesyła tam jedynie informację o tym, że
powstała nowa firma jako płatnik składek. W ZUS-ie
trzeba dokonać zgłoszenia przedsiębiorcy jako
ubezpieczonego.
Obowiązkowymi ubezpieczeniami są:
 rentowe,
 emerytalne,
 zdrowotne.
Zgłoszenia należy dokonać w terminie 7 dni od
założenia firmy, we właściwym wg miejsca zamieszkania
oddziale ZUS, na druku ZUS ZUA. Przedsiębiorca
powinien wypełnić ten druk, jeżeli zakładana działalność
gospodarcza będzie jedynym tytułem do ubezpieczenia
społecznego.
W wypadku zakładania pierwszej działalności
gospodarczej, wymagane będzie nadanie numeru
REGON. W ciągu 7 dni od przesłania przez CEIDG
wniosku do Urzędu Statystycznego przedsiębiorcy
zostanie nadany unikalny numer REGON. Zazwyczaj
trwa to do około
2 dni roboczych. Status nadawania numeru można
sprawdzić na stronie CEIDG www.ceidg.gov.pl.
W formularzu CEIDG- 1 wybiera się również formę
opodatkowania.
CEIDG przesyła do Urzędu Skarbowego wniosek
CEIDG-1 z wyborem formy opodatkowania. Nie ma
obowiązku wizyty w Urzędzie Skarbowym, za wyjątkiem
osób które mają zamiar zostać podatnikami podatku
VAT.
Warto się zastanowić, czy przedsiębiorca chce zostać
płatnikiem VAT, czy nie. Decydującym warunkiem
umożliwiającym nie rozliczanie podatku VAT, jest
wysokość sprzedaży w roku poprzedzającym rok
podatkowy. Każda osoba rozpoczynająca działalność
może uznać, że nie będzie płatnikiem VAT i w związku
z tym korzystać ze zwolnienia z podatku VAT.
W wypadku przekroczenia obrotu w danym roku
obrotowym dana osoba automatycznie staje się
płatnikiem VAT. Uprawnienie do ubiegania się
o zwolnienie z płacenia podatku VAT nie dotyczy jednak
przedsiębiorców, wykonujących dostawy wyrobów
jubilerskich oraz świadczących usługi prawne i doradcze.
Podejmując właściwą decyzję należy wziąć pod uwagę
wysokość opodatkowania kupowanych i sprzedawanych
towarów, rozmiar prowadzonej działalności oraz fakt, iż
zostanie płatnikiem VAT wiąże się z bardziej
rygorystycznymi wymogami prawnymi. Z reguły decyzja
o bycie zwolnionym z płacenia VAT-u jest najbardziej
opłacalna w wypadku prowadzenia działalności
nakierowanej na klientów indywidualnych.
Warto przemyśleć decyzję, ponieważ w wypadku
decyzji o zostaniu płatnikiem VAT, dana osoba będzie
mogła ponownie ubiegać się o zwolnienie z płacenia
3
Krzysztof Gergelewicz
7.
Punkt
usługowy
Wyrobienie
pieczątki firmowej
8.
Bank
Założenie rachunku
bankowego
9.
Sanepid
(opcjonalnie
)
Złożenie wniosku do
Powiatowego Inspektora
Sanitarnego o
zatwierdzenie siedziby i
wpis do rejestru.
podatku dopiero po upływie 3 lat.
W wypadku decyzji o zostaniu płatnikiem VAT,
trzeba pamiętać, aby najpóźniej na 1 dzień przed
rozpoczęciem sprzedaży towarów lub usług objętych
podatkiem VAT złożyć formularz VAT-R we właściwym
Urzędzie Skarbowym wraz z uiszczeniem opłaty na rzecz
gminy. Co istotne, dzień rozpoczęcia sprzedaży nie musi
być jednoznaczny z dniem rozpoczęcia działalności
gospodarczej.
Samo wyrobienie pieczątki firmowej nie jest prawnie
wymagane, jednakże jest ważnym krokiem przy
zakładaniu działalności gospodarczej. Po pierwsze
dlatego, że
w większości wypadków jest niezbędne do założenia
konta firmowego (zgodnie z przepisami wewnętrznymi
poszczególnych banków). Po drugie, używanie pieczątki
firmowej podnosi wrażenie profesjonalizmu danej
działalności.
Na pieczątce firmowej powinno się umieścić
następujące dane przedsiębiorcy:
 pełna nazwa firmy (wraz z imieniem i nazwiskiem
przedsiębiorcy),
 adres siedziby,
 telefon (ewentualnie faks),
 REGON,
 NIP.
Często przedsiębiorcy nie umieszczają ostatnich
elementów. Warto jednak to zrobić, bowiem zawsze
lepiej mieć wszystkie dane przy sobie, choćby
w przypadku ręcznego wypisywania faktury VAT. NIP
i REGON są danymi powszechnie dostępnymi, w
związku
z tym podanie ich komukolwiek nie może powodować
dla przedsiębiorcy żadnych negatywnych konsekwencji.
Prawo nie nakłada na przedsiębiorcę obowiązku
używania konta firmowego przy każdej transakcji
związanej z prowadzoną działalnością. Można używać
prywatnego konta albo płacić gotówką. Ustawa o
swobodzie działalności gospodarczej określa obowiązek
używania firmowego konta w przypadku transakcji,
których wartość przekracza 15 000 euro. Nie zadziała
w tym wypadku próba ominięcia wymogu poprzez
rozłożenie wpłaty na kilka przelewów.
Po założeniu firmowego konta bankowego należy
poinformować o tym fakcie Urząd Skarbowy oraz ZUS
wypełniając wniosek aktualizacyjny CEIDG
(www.ceidg.gov.pl).
Wybierając bank, w którym założy się firmowy
rachunek, należy zwrócić uwagę na następujące czynniki:
 wysokość opłat za: prowadzenie rachunku, przelewy,
wpłaty i wypłaty gotówkowe,
 możliwość obsługi konta przez Internet i/lub telefon,
 liczby oddziałów i bankomatów/ wpłato matów.
Do Państwowej Inspekcji Sanitarnej nie muszą
zgłaszać się wszyscy przedsiębiorcy rozpoczynający
prowadzenie działalności gospodarczej. Obowiązek ten
został nałożony na:
 wszelkie zakłady pracy zatrudniające w toku
swojego funkcjonowania pracowników,
 obiekty sezonowe, sklepy branży spożywczej,
punkty gastronomiczne, restauracje, zakłady
fryzjerskie i kosmetyczne, stołówki, kawiarnie, puby
4
Krzysztof Gergelewicz
10.
11.
Państwowa
Inspekcja
Handlowa
Wydział
Prewencji
Straży
Pożarnej
Powiadomienie o zakresie
prowadzonej działalności
Powiadomienie o zakresie
prowadzonej działalności
i bary, gabinety lekarskie, ośrodki SPA, apteki,
sklepy mające w swoim asortymencie środki
ochrony roślin, pralnie.
Po zgłoszeniu działalności przedsiębiorcy do
SANEPID-u, Inspekcja sanitarna przeprowadza w danym
zakładzie pracy odbiór techniczno-sanitarny. Dopiero po
tym działaniu przedsiębiorca będzie mógł rozpoczynać
prowadzenie swojej działalności. Odbiór technicznosanitarny wymaga zgromadzenia przez przedsiębiorcę
takich dokumentów jak:
 Pozwolenie na budowę,
 Aktualnych wyników badania laboratoryjnego wody
pitnej,
 Atestu technicznego na materiały budowlane,
 Umowy na wywóz nieczystości i innych odpadów,
 Opinii kominiarskiej dotyczącej wentylacji,
 Projektu budowlanego uzgodnionego uprzednio
przez rzeczoznawców ds. sanitarnohigienicznych lub
Państwowych Powiatowych Inspektorów
Sanitarnych.
Trzeba wiedzieć, jakie wytyczne obowiązują dla
danego rodzaju działalności. Ułatwieniem może być
skorzystanie z usług firm architektonicznych, które
wykonują projekt i zatwierdzają go w Sanepidzie. Lokal
musi spełniać wszystkie wymagania określone przez
przepisy. Projekt trzeba zgłosić najpierw w Sanepidzie.
Na jego temat rzeczoznawca wydaje opinię. Gdy projekt
zostanie zaakceptowany, możliwe będzie rozpoczęcie
prac remontowych lub budowlanych. Po ich zakończeniu
należy złożyć wniosek do Powiatowego Inspektora
Sanitarnego o zatwierdzenie siedziby i wpis do rejestru.
Taki wniosek należy złożyć na 30 dni przed
uruchomieniem działalności. Inspektor Sanitarny musi
odebrać zakład pracy w terminie 14 dni od złożenia
wniosku.
Państwowa Inspekcja Handlowa sprawdza
właściwość funkcjonowania całej branży związanej
z handlem. PIH nazywany bywa Inspekcją Handlową.
Przedsiębiorca, który chce rozpocząć prowadzenie
działalności gospodarczej polegającej na produkcji,
handlu lub świadczeniu usług, ma obowiązek
zawiadomić
o tym fakcie Państwową Inspekcję Handlową. Zgłasza
się w tym celu do wojewódzkiego inspektoratu lub jego
delegatury. Z obowiązku tego wyłączone są np. banki
i instytucje świadczące usługi bankowe, czy
przedsiębiorstwa produkujące paliwo. PIH
o rozpoczynaniu działalności zawiadamiają m.in.
przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie
handlu i gastronomii.
Przedsiębiorca musi zgodnie z istniejącymi
przepisami prawa zawartymi w ustawie o ochronie
przeciwpożarowej, przestrzegać przeciwpożarowych
wymagań budowlanych, instalacyjnych i
technologicznych. Ma obowiązek przygotować obiekt lub
budynek do prowadzenia ewentualnej akcji ratowniczej
na wypadek pożaru i zapewnić osobom, które przebywają
w zakładzie pracy bezpieczeństwo oraz możliwość
sprawnej ewakuacji
w sytuacjach zagrożenia.
Ponadto, musi on wyposażyć budynek, obiekt lub
teren należący do przedsiębiorstwa, w sprzęt pożarniczy
5
Krzysztof Gergelewicz
i ratowniczy, jak również środki gaśnicze. Na koniec,
musi on ustalić z Państwową Strażą Pożarną sposoby
postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski
żywiołowej lub podobnych, miejscowych zagrożeń.
Ćwiczenia
1. Zdefiniuj pojęcie: otoczenie przedsiębiorstwa.
2. Wyjaśnij różnicę miedzy otoczeniem bezpośrednim a otoczeniem pośrednim
przedsiębiorstwa.
3. Wymień pięć elementów otoczenia bezpośredniego.
4. Wymień pięć elementów otoczenia pośredniego.
5. Wymień formy prawne przedsiębiorstw, które należy rejestrować w Centralnej Ewidencji
i Informacji o Działalności Gospodarczej.
6. Wymień formy prawne przedsiębiorstw, które należy rejestrować w Krajowym Rejestrze
Sądowym.
7. Wymień sposoby składania wniosku o wpis do CEIDG.
8. Pomóż rodzicom w złożeniu rocznego zeznania podatkowego przez Internet.
9. Wymień dodatkowe funkcje, które pełni wniosek CEIDG-1.
10. Omów sposób rejestracji spółek osobowych prawa handlowego i spółek kapitałowych.
11. Wyjaśnij, jaki przebieg ma współpraca nowego przedsiębiorcy z Sanepidem.
12. Omów proces dopełniania formalności związanych z założeniem przedsiębiorstwa
jednoosobowego właściciela, którego przedmiotem działalności jest działalność
restauracyjna, zatrudniającego pracowników.
Zadania testowe
1. Osoba fizyczna musi zarejestrować działalność gospodarczą
A. w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
B. w Urzędzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
C. w Krajowym Rejestrze Sądowym.
D. w Inspekcji Handlowej.
2. W spółkach osobowych
A. majątek jest własnością jednego ze wspólników.
B. skład osobowy wspólników jest stały.
C. wysokość wniesionych udziałów jest równa.
D. wspólnikom nie wolno ingerować w sprawy spółki.
3. Do Państwowej Inspekcji Sanitarnej nie muszą zgłaszać się wszyscy przedsiębiorcy
rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej. Obowiązek ten został nałożony np.
na
A. restauracje.
B. zakłady szewskie.
C. warsztaty samochodowe.
D. wytwórnie masy bitumicznej.
4. Wybierając bank, w którym założy się firmowy rachunek, należy zwrócić uwagę na
A. częstotliwość ukazywania się reklam w mediach publicznych.
B. opinię wydaną przez polityków w programach publicystycznych.
C. wysokość opłat za prowadzenie rachunku, przelewy, wpłaty i wypłaty gotówkowe.
D. atrakcyjność personelu.
6