UZP – opinia do wzoru umowy na roboty liniowe z dnia 28.05.2013 r

OGÓLNOPOLSKIE STOWARZYSZENIE KONSULTANTÓW ZAMÓWIEŃ
PUBLICZNYCH
00-074 Warszawa, ul. Trębacka 4
e-maill: [email protected]
Warszawa, 10 czerwca 2013 r.
Pan Jacek Sadowy
Prezes
Urząd Zamówień Publicznych
Opinia do projektu umowy w sprawie udzielenia zamówienia publicznego na roboty
budowlane dotyczące obiektów liniowych przygotowanego przez Urząd Zamówień
Publicznych – projekt z maja 2013 r.
Zarząd Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Konsultantów Zamówień Publicznych po raz
kolejny wyraża ogromne zadowolenie z powodu podjęcia i kontynuowania przez Pana
Prezesa prac nad projektem umowy na roboty budowlane liniowe dotyczące obiektów
liniowych. Przedstawiony poprawiony projekt umowy uznajemy za bardzo dobry i znacznie
lepszy niż poprzednia propozycja UZP z lipca 2012 r.
1
1. Na szczególną uwagę zasługuje jednoznaczne określenie, że prace (roboty) niezbędne
do usunięcia wad dokumentacji projektowej są przedmiotem umowy, a więc są
przedmiotem zamówienia podstawowego, tj. mogą być wykonywane na podstawie
omawianej umowy, a więc bez konieczności podpisywania nowych umów!!! Wynika
to z następujących zapisów umowy:
1) punkt 2.1.3 - „W razie wątpliwości poczytuje się, że Wykonawca podjął się wszystkich
robót budowlanych, niezbędnych do oddania przewidzianego w Umowie obiektu
budowlanego, w tym również, za wynagrodzeniem ustalonym na podstawie Umowy, robót
budowlanych, wynikających ze zmian Dokumentacji projektowej z zakresie niezbędnym
do wykonania przewidzianego w Umowie obiektu budowlanego:
2) punkt 4.3.1 - „Przedmiotem Umowy objęte są:
a) roboty dodatkowe obejmujące wykonanie robót budowlanych przewidzianych w
projekcie budowlanym, a nie wyszczególnionych w przedmiarach robót;
b) roboty zamienne w stosunku do robót przewidzianych w dokumentacji projektowej i
STWiORB;
c) roboty niezbędne do wykonania przedmiotu Umowy, zgodnie z zasadami wiedzy
technicznej”.
3) punkt 4.3.4 - „Na wykonanie robót, o których mowa w pkt 4.3.1. Strony nie zawierają
odrębnych umów na podstawie Pzp”.
4) punkt 5.2.1. - „Wykonawca ma obowiązek wykonywania przedmiotu Umowy zgodnie z
Umową, ofertą i dokumentacją projektową, STWiORB, zasadami wiedzy technicznej oraz
przepisami prawa powszechnie obowiązującego”;
5) punkt 8.1.3. - „Zasady wyliczenia wynagrodzenia Wykonawcy za roboty nieobjęte
przedmiarem, określone w pkt 8.1.2, mają zastosowanie do rozliczania robót niezbędnych
do realizacji przedmiotu Umowy zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, których
konieczność wykonania wynika w szczególności z błędów w Dokumentacji projektowej”;
2. Także za bardzo dobre należy uznać zapisy zamieszczone w punkcie nr 11, określające
okoliczności zmiany umowy w stosunku do treści oferty Wykonawcy. Zapisy te w
połączeniu z treścią punktu 8.1.3. określającego zasady rozliczania robót
niezbędnych do zrealizowania przedmiotu umowy, a nieobjętych przedmiarem
robót, umożliwiają bez konieczności podpisywania nowych (dodatkowych) umów
wykonanie przedmiotu umowy.
Podsumowując należy stwierdzić, że przedstawiony wzór umowy z jednej strony
umożliwi wykonanie przedmiotu umowy w zakresie umożliwiającym jego użytkowanie,
2
a z drugiej strony daje wykonawcy gwarancję otrzymania należnego im wynagrodzenia
ponieważ do minimum ograniczono ryzyko wykonawców w tym zakresie – wykonają
większą ilość robót niż przewidywana w przedmiarze robót, to otrzymają adekwatne
wynagrodzenie. Na podstawie zapisów zamieszczonych w punkcie 11.3 zamawiający
będzie mógł zmniejszyć wynagrodzenie należne wykonawcy w sytuacji, gdy nastąpi
ograniczenie zakresu robót w stosunku do przedmiaru robót przygotowanego przez
zamawiającego.
3. Uwagi, które zdaniem Stowarzyszenia jeszcze polepszyłyby opiniowany projekt
umowy:
3.1.
Dotyczące podstaw wyliczenia wynagrodzenia dla robót nieuwzględnionych w
przedmiarze robót, a więc dla robót dla których w ofercie wykonawcy nie ustalono cen
jednostkowych, a które są niezbędne do wykonania przedmiotu umowy.
W omawianym wzorze umowy zasady te określa punkt 8.1.2 oraz pkt 8.1.3. Punkt 8.1.2.
dotyczy „robót nie uwzględnionych w przedmiarze oraz niewycenionych w Kosztorysie
ofertowym, które są niezbędne do wykonania Umowy w zakresie określonym w projekcie
budowlanym”, a punkt 8.1.3. dotyczy „robót niezbędnych do realizacji przedmiotu Umowy
zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, których konieczność wykonania wynika w
szczególności z błędów w Dokumentacji projektowej”. Zasady te są takie same dla tych dwóch
rodzajów robót i określone w punkcie 8.1.2. Z tego powodu należałoby „połączyć” te punkty
w jeden.
Punkt 8.1.2b określa zasady wyceny robót, dla których nie można wyliczyć ceny
jednostkowej „poprzez interpolację lub inną metodę” Ceny jednostkowej z Kosztorysu
Ofertowego. W takiej sytuacji „Wykonawca powinien przedłożyć do akceptacji Inspektora
nadzoru inwestorskiego kalkulację ceny jednostkowej tych robót z uwzględnieniem cen
czynników produkcji nie wyższych od określonych przez Wykonawcę w ofercie oraz cen
materiałów, pracy sprzętu i transportu nie wyższych od średnich cen publikowanych w
wydawnictwach branżowych (np. SEKOCENBUD, Orgbud, Intercenbud, itp.) dla
województwa, w którym roboty są wykonywane, aktualne w miesiącu, w którym kalkulacja
jest sporządzana”.
Z punktu 1.1.12 wzoru umowy wynika, że kosztorys ofertowy ma być sporządzony metodą
uproszczoną, a więc będzie on zawierał tylko ceny jednostkowe robót ujętych w przedmiarze
robót bez ich szczegółowego wyliczenia. Skąd więc zostaną pobrane ceny czynników
produkcji? Należy się domyślać, że będą one podane w ofercie jako dodatkowa informacja.
3
Powstaje pytanie, czy będą to te same ceny czynników produkcji, które były podstawą do
wyliczenia ceny oferty? Zwykle tak nie jest, i czynniki te są wyższe, a więc zamawiający
zapłaci za roboty nieprzewidziane w przedmiarze robót więcej niż zapłaciłby przy
wykorzystaniu cen czynników produkcji, które były podstawą do wyliczenia ceny oferty.
Wyjściem z tej sytuacji może być nakazanie wykonawcy, którego ofertę wybrano jako
najkorzystniejszą sporządzenia kosztorysu metodą szczegółową, czyli poprzez wyliczenie
ceny jednostkowej każdej roboty ujętej w przedmiarze robót. Kosztorys sporządzony metodą
szczegółową zawiera ceny wszystkich czynników produkcji niezbędnych do wyliczenia cen
jednostkowych, tj. cenę robocizny, ceny wszystkich materiałów, sprzętu, środków transportu
oraz wskaźniki kosztów pośrednich i zysku. Ceny te można wykorzystać do wyliczeń cen
jednostkowych robót nieprzewidzianych przedmiarem robót. Może się zdarzyć, że kosztorys
ofertowy nie będzie zawierał cen niektórych materiałów lub sprzętu i wtedy ceny te można
pobrać z wydawnictw branżowych (np. SEKOCENBUD, Orgbud, Intercenbud, itp.
Gdyby przyjąć powyższe rozwiązanie należałoby dokonać następujących zmian we
wzorze umowy:
a) punkt 1.1.12 otrzymałby następujące brzmienie: „Kosztorys ofertowy – kosztorys
sporządzony przez Wykonawcę, na podstawie dostarczonego przez Zamawiającego
przedmiaru robót, wycenionego przez Wykonawcę w formie iloczynu ilości przedmiarowej i
ceny jednostkowej, zawierający wszystkie roboty objęte przedmiarem robót, stanowiący
integralny element Oferty Wykonawcy. Załącznikiem do kosztorysy ofertowego jest
kalkulacja szczegółowa cen jednostkowych poszczególnych robót objętych przedmiarem
robót polegająca na określeniu wartości poszczególnych jednostkowych nakładów
rzeczowych (kosztów bezpośrednich) oraz doliczeniu narzutów kosztów pośrednich i zysku
według wzoru:
Cj = Σn x c + Kpj + Zj
gdzie:
Cj - cena jednostkowa określonej pozycji przedmiarowej;
n- jednostkowe nakłady rzeczowe: robocizny- nr, materiałów- nm, pracy sprzętu- ns;
c- cena czynników produkcji: robocizny- Cr, ceny materiałów- Cm, ceny pracy sprzętuCs;
n x c- koszty bezpośrednie jednostki przedmiarowej robót, według wzoru:
n x c = (Σnr x Cr + Σnm x Cm + Σns x Cs)
Kpj- koszty pośrednie na jednostkę przedmiarową robót;
4
Zj- zysk kalkulacyjny na jednostkę przedmiarową robót.”
b) punkt
8.1.2 otrzymałby brzmienie: „W przypadku robót nie uwzględnionych w
przedmiarze oraz niewycenionych w Kosztorysie ofertowym, które są niezbędne do
wykonania Umowy w zakresie określonym w projekcie budowlanym oraz robót
niezbędnych do realizacji przedmiotu umowy zgodnie z zasadami wiedzy technicznej,
których konieczność wykonania wynika w szczególności z błędów w Dokumentacji
projektowej ”, wynagrodzenie Wykonawcy za wykonanie tych robót zostanie ustalone z
zastosowaniem następujących zasad:
a) jeżeli roboty wynikające ze zmian zakresu robót wprowadzonych zgodnie z pkt 4.3
Umowy, nie odpowiadają opisowi pozycji w Kosztorysie ofertowym, ale jest możliwe
sporządzenie nowej ceny na podstawie Ceny jednostkowej z Kosztorysu Ofertowego
poprzez interpolację lub inną metodą, Wykonawca jest zobowiązany do wyliczenia ceny tą
metodą;
b) jeżeli nie można wycenić robót, wynikających ze mian zakresu robót wprowadzonych
zgodnie z pkt 4.3 Umowy, z zastosowaniem metody, o której w pkt 8.1.2.a), Wykonawca
powinien przedłożyć do akceptacji Inspektora nadzoru inwestorskiego kalkulację ceny
jednostkowej tych robót z uwzględnieniem cen czynników produkcji nie wyższych od
określonych przez Wykonawcę w ofercie. Brakujące ceny materiałów, pracy sprzętu i
transportu nie mogą być wyższe
od średnich cen publikowanych w wydawnictwach
branżowych (np. SEKOCENBUD, Orgbud, Intercenbud, itp.) dla województwa, w którym
roboty są wykonywane, aktualne w miesiącu, w którym kalkulacja jest sporządzana”.
Strona:
5
Można również przyjąć inny system określenia ceny jednostkowej np. taki jaki jest
stosowany przy wykonywaniu umów w oparciu o Ogólne Warunki Kontraktu FIDIC – jeśli
ceny jednostkowe wymienione są w ofercie lub są możliwe do określenia w drodze
analogii to je stosujemy, każde nie wymienione ceny w ofercie podlegają negocjacji w celu
ich ustalenia. Np. możliwe jest postanowienie: Jeżeli nie można określić ceny
jednostkowej danej roboty budowlanej ustalenie ceny odbędzie się drogą negocjacji z
zastrzeżeniem, że wynegocjowana cena nie może w sposób istotny odbiegać od
stosowanych cen średnich dla województwa, w którym wykonywane są roboty budowlane.
c) punkt 8.1.3 uległby wykreśleniu.
5
3.2. Wydaje się, że dobrze byłoby zmodyfikować treść punktu 4.3.1. określającego jakiego
rodzaju roboty są objęte przedmiotem umowy. Należałoby połączyć w jeden podpunkt
podpunkty a i c. Treść punktu 4.3.1 otrzymałaby brzmienie: „Przedmiotem Umowy
objęte są:
a) roboty dodatkowe obejmujące wykonanie:
- robót budowlanych przewidzianych w projekcie budowlanym, a nie wyszczególnione w
przedmiarach robót oraz
- robót niezbędnych do wykonania przedmiotu Umowy, zgodnie z zasadami wiedzy
technicznej;
b) roboty zamienne w stosunku do robót przewidzianych w Dokumentacji projektowej i
STWiORB.”
Uzasadnienie:
W
omawianym
projekcie
umowy
zastosowano
wynagrodzenie
kosztorysowe, które jest opisane w art. 630 § 1 kc: „Jeżeli w toku wykonywania dzieła
zajdzie konieczność przeprowadzenia prac, które nie były przewidziane w zestawieniu prac
planowanych będących podstawą obliczenia wynagrodzenia kosztorysowego, a zestawienie
sporządził
zamawiający,
przyjmujący
zamówienie
może
żądać
odpowiedniego
podwyższenia umówionego wynagrodzenia. Jeżeli zestawienie planowanych
prac
sporządził przyjmujący zamówienie, może on żądać podwyższenia wynagrodzenia wtedy,
gdy mimo zachowania należytej staranności nie mógł przewidzieć konieczności prac
dodatkowych.
W omawianej umowie podstawą do wyliczenia ceny ofertowej jest przedmiar robót
przygotowany przez zamawiającego, czyli wynagrodzenie opisane w zdaniu pierwszym
art. 630 § 1 kc. Zgodnie z tym przepisem pracami (robotami) dodatkowymi są wszelkie
prace (roboty) niezbędne do wykonania dzieła (przedmiotu umowy), a nie ujęte w
zestawieniu planowanych prac (przedmiarze robót). Będą to więc nie tylko roboty
występujące w projekcie budowlanym, a których brak w przedmiarze robót, ale także
roboty niezbędne do wykonania przedmiotu Umowy, zgodnie z zasadami wiedzy
technicznej. Poza tym, w praktyce budowlanej tak właśnie jest rozumiane pojęcie „roboty
dodatkowe”.
3.3. W umowie nie występuje wartość wynagrodzenie, czyli cena ofertowa wyrażona w
kwocie pieniężnej, a bardzo wiele zapisów umownych odwołuje się do niej. Poza tym Brak
wartości umowy uniemożliwia spełnienie wymogu wynikającego z art. 46 ust. 1 ustawy o
finansach publicznych (Dz. U. Z 2009 r. Nr 157 poz. 1240 z późniejszymi zmianami)
6
ponieważ w takiej sytuacji nie można stwierdzić czy zobowiązanie wynikające z umowy
ma pokrycie w planie wydatków Zamawiającego. Oczywiście jest to kwota wstępna
(orientacyjna), która z bardzo dużym prawdopodobieństwem ulegnie zwiększeniu, ale
zdaniem Stowarzyszenia powinna się znaleźć w umowie.
Podsumowanie:
Należy podkreślić, że przedstawiony wzór umowy należy uznać za bardzo dobry i
potrzebny, jako Stowarzyszenie rekomendujemy dalsze prace nad jego opracowaniem.
Przewodnicząca Zarządu OSKZP
Ewa Wiktorowska
Opinię w imieniu Stowarzyszenia sporządził:
Zbigniew Leszczyński
7