Wskazówki do prowadzenia rozmów, zawierania

B/4
5/1/11 10:06 AM
Page 1
(Black plate)
Wskazówki do prowadzenia rozmów, zawierania kontraktów i prowadzenia korespondencji z rodzicami
Wskazówki do prowadzenia rozmów,
zawierania kontraktów i prowadzenia
korespondencji z rodzicami
Tomasz Garstka
Spis treÊci:
1. Wst´p .………………………………………………………………………………………… 1
2. Rozmowy z rodzicami i opiekunami……………………………………………………… 2
2.1. Po co odbywamy rozmowy z rodzicami……………………………………………… 2
2.2. Warunki rozmowy………………………………………………………………………… 2
2.3. Wskazówki dotyczàce prowadzenia rozmów ………………………………………… 3
2.4. Wskazówki ogólne dotyczàce nawiàzywania i podtrzymywania kontaktu ……… 8
2.5. G∏ówne zasady pomagania rodzicom w rozwiàzywaniu problemów …………… 12
2.6. Co zak∏óca kontakty nauczyciela z rodzicami ……………………………………… 13
2.7. Rodzice trudni w kontakcie …………………………………………………………… 13
3. Organizacja spotkaƒ z rodzicami ………………………………………………………… 33
3.1. Przed spotkaniem ……………………………………………………………………… 33
3.2. Przebieg spotkania……………………………………………………………………… 35
3.3. Po spotkaniu …………………………………………………………………………… 36
4. Umowy, kontrakty …………………………………………………………………………… 36
5. Korespondencja z rodzicami ……………………………………………………………… 37
5.1. Zaproszenia ……………………………………………………………………………… 37
5.2. Upomnienia ……………………………………………………………………………… 38
5.3. Podzi´kowania i pochwa∏y …………………………………………………………… 38
6. Bibliografia…………………………………………………………………………………… 39
1. Wst´p
Trudne sytuacje wychowawcze wymagajà kontaktów z rodzicami. Kontakty te przybierajà
postaç indywidualnych rozmów, zebraƒ oraz korespondencji. Te ró˝ne formy – a zw∏aszcza
rozmowy indywidualne z rodzicami – mogà same w sobie stanowiç trudnà sytuacj´ dla
nauczyciela. Poni˝szy artyku∏ ma pomóc nauczycielowi w kontaktach z rodzicami, szczególnie w prowadzeniu rozmów. Zwracam w nim uwag´ na kilka zagadnieƒ:
◗ jak stworzyç warunki rozmowy,
◗ w jaki sposób prowadziç rozmowy ze wzgl´du na ró˝ne cele (informowanie, zbieranie
informacji, rozwiàzywanie problemu itp.),
–1–
B/4
5/1/11 10:06 AM
Page 2
(Black plate)
Wskazówki do prowadzenia rozmów, zawierania kontraktów i prowadzenia korespondencji z rodzicami
◗ jak radziç sobie z rodzicami trudnymi w kontakcie, tak by nie straciç z oczu problemów
z uczniem,
◗ jak podwy˝szyç efektywnoÊç prowadzonych zebraƒ z rodzicami przez popraw´ ich
organizacji,
◗ jak prowadziç korespondencj´ z rodzicami (zaproszenia, upomnienia, pochwa∏y).
2. Rozmowy z rodzicami i opiekunami
2.1. Po co odbywamy rozmowy z rodzicami
Nauczyciel (wychowawca):
◗ chce przekazaç rodzicowi wa˝ne informacje dotyczàce ucznia lub ˝ycia szko∏y,
◗ chce zdobyç od rodzica istotne dla procesu wychowawczego informacje o uczniu,
◗ chce wspólnie z rodzicem rozwiàzaç trudnà sytuacj´ wychowawczà.
Rodzic:
◗ chce uzyskaç informacje o post´pach swojego dziecka w nauce lub jego sprawowaniu,
◗ chce poradziç si´ nauczyciela w jakiejÊ sprawie zwiàzanej z naukà dziecka lub prosiç
go o pomoc w zwiàzku z bezradnoÊcià wobec trudnoÊci wychowawczych, jakie dziecko
sprawia w domu i (lub) w szkole,
◗ chce podzieliç si´ uwagami na temat dziecka, np. przekazaç informacje o dostrze˝onych post´pach dziecka, zwróciç uwag´ na jego szczególne uzdolnienia itp.
Przed rozmowà z rodzicem nauczyciel powinien odpowiedzieç sobie na pytania:
◗ Jaki jest cel spotkania z rodzicem?
◗ Co zamierzam zrobiç podczas rozmowy (wys∏uchaç, poinformowaç, zapytaç, poszukiwaç
rozwiàzania problemu)?
◗ Gdzie zamierzam si´ spotkaç z rodzicem i ile czasu mog´ przeznaczyç na spotkanie?
◗ Jak powiadomi´ rodzica o spotkaniu (list, telefon, zawiadomienie w dzienniczku)?
2.2. Warunki rozmowy
Organizacja otoczenia wp∏ywa na atmosfer´ rozmowy, w du˝ym stopniu okreÊla jej formalny
bàdê bardziej osobisty charakter. Stanowi te˝ informacj´ dla rodzica o szacunku, zainteresowaniu, ch´ci zbli˝enia si´ i poznania, lub przeciwnie – ch∏odzie i ch´ci podkreÊlania
dystansu przez nauczyciela. JeÊli rozmowa odbywa si´ na stojàco, mo˝e sprawiaç wra˝enie
przypadkowoÊci, stwarzaç poczucie presji czasu. Zaproszenie rodzica, by usiad∏, wyra˝a
gotowoÊç poÊwi´cenia mu czasu. JeÊli siada si´ po przeciwnych stronach biurka, podkreÊla
to ró˝nice i dystans mi´dzy rozmówcami. Usuni´cie dzielàcej bariery (biurka) spomi´dzy
rozmówców sygnalizuje ch´ç zbli˝enia si´, a siedzenie naprzeciw siebie pod pewnym
kàtem jest optymalnym sposobem organizacji przestrzeni do rozmowy.
–2–
B/4
5/1/11 10:06 AM
Page 3
(Black plate)
Wskazówki do prowadzenia rozmów, zawierania kontraktów i prowadzenia korespondencji z rodzicami
Ustawienia krzese∏ rozmówców
Rysunek 1.
Biurko mi´dzy rozmówcami
podkreÊla dystans i mo˝e
stanowiç barier´ w porozumiewaniu si´
Rysunek 2.
Brak barier mi´dzy rozmówcami i ustawienie „twarzà
w twarz” zmniejsza dystans,
ale mo˝e te˝ czasem sk∏aniaç
do konfrontacji, konfliktu,
obrony w∏asnego stanowiska
Rysunek 3.
Ustawienie rozmówców pod
pewnym kàtem umo˝liwia
swobodniejsze regulowanie
dystansu (przez patrzenie
na rozmówc´ lub unikanie
spojrzenia) oraz wspólne
symboliczne pochylenie si´
nad problemem
2.3. Wskazówki dotyczàce prowadzenia rozmów
Gdy rodzic zwraca si´ z proÊbà o informacje na temat dziecka lub gdy ty przekazujesz takie
informacje:
◗ Zawsze powiedz na wst´pie coÊ dobrego o dziecku.
◗ Bàdê konkretny – mów o zachowaniach i o wynikach ucznia (a nie o jego ogólnych
cechach osobowoÊci).
◗ Trudne dla rodzica negatywne informacje podawaj, wskazujàc równoczeÊnie pozytywy,
nadzieje i szanse, jakie widzisz dla ucznia.
◗ Staraj si´ daç pe∏ny obraz zachowaƒ lub wiedzy (umiej´tnoÊci) dziecka – informacje negatywne równowa˝ informacjami pozytywnymi, mówiàc o brakach, nie zapominaj o mo˝liwoÊciach i zaletach dziecka.
åwiczenie
Czy potrafisz wskazaç mocne strony ka˝dego ze swoich uczniów? Co pozytywnego powiedzia∏byÊ rodzicowi o jego dziecku? Wybierz trzech uczniów sprawiajàcych ci najwi´ksze
trudnoÊci wychowawcze i wypisz ich mocne strony.
–3–