Stowarzyszenie Autorów ZAiKS - Skarga na decyzjê Prezesa UOKiK-u

Skarga na decyzję Prezesa UOKiK-u (Informacja z dnia 18.07.2008r.)
W dniu 09 lipca 2008 r. ZAiKS złożył do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie odwołanie
od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), nakładającego na ZAiKS karę
pieniężną w kwocie zł.1.565.334,- z powodu opóźnienia wykonania decyzji Prezesa UOKiK, dotyczącej
konieczności dokonania zmian w zasadach wykonywania ochrony autorów.
Decyzja Prezesa UOKiK-u była skutkiem postępowania przed UOKiK, wszczętego przez członków zespołu
Brathanki, niezadowolonych z faktu, iż umowa łącząca ich z ZAiKS-em daje stowarzyszeniu prawo do
udzielania zgody na wykorzystanie ich utworów w każdy sposób (na wszystkich polach eksploatacji). W
rezultacie postępowania UOKiK uznał, że taka praktyka stanowi naruszenie przepisów ustawy o ochronie
konsumentów i konkurencji i nakazał ZAiKS-owi zmiany zasad ochrony udzielanej autorom.
Decyzja ta została zaskarżona do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który to sąd decyzję UOKiK-u
utrzymał w mocy. Wyrok ten został potwierdzony przez Sąd Apelacyjny. Kasacja wniesiona do Sądu
Najwyższego (SN) została oddalona, w rezultacie czego ZAiKS ma obowiązek wdrożyć nowe zasady
ochrony autorów.
Prezes UOKiK uznał, że ZAiKS powinien był wdrożyć te zasady bezzwłocznie po wydaniu w dniu 29.11.2006
r. przez Sąd Apelacyjny w Warszawie wyroku, oddalającego apelację ZAiKS-u, od wyroku Sądu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów w Warszawie, podtrzymującego decyzję Prezesa UOKiK i nałożył na ZAiKS ww.
karę z powodu zwłoki w wykonaniu decyzji.
Prezes UOKiK wydając decyzję o nałożeniu kary nie wziął pod uwagę, że ZAiKS złożył w sprawie skargę
kasacyjną, która została rozstrzygnięta dopiero w dniu 6.12.2007 r., chociaż w wywiadzie dla Rzeczpospolitej
, który ukazał się w dniu 12.12.2007 r., przedstawiciel UOKiK stwierdził, że nie naliczano kary za opóźnienie
w wykonaniu decyzji gdyż czekano na wyrok SN. Mimo tego kara została nałożona za okres od 29.11.2006 r.
Gdyby w tym czasie ZAiKS zmienił zasady ochrony a SN uznał kasację za uzasadnioną, wówczas ZAiKS
ponownie musiałby zmieniać te zasady wracając do poprzednich ? byłoby to działanie co najmniej
nieracjonalne, wprowadzające wielkie zamieszanie na rynku ochrony praw autorskich. Dlatego ZAiKS,
podobnie zresztą jak i Prezes UOKiK-u, czekał na rozstrzygnięcie SN.
Karanie ZAiKS-u za to, że z wdrożeniem zmian czekał do wydania wyroku przez SN w naszej ocenie stanowi
naruszenie prawa do sądu, gdyż wcześniejsze wdrożenie (przed wyrokiem SN) nowych zasad przekreślałoby
w istocie sens skargi kasacyjnej (po co ją składać skoro i tak przed rozstrzygnięciem trzeba wprowadzić
zmiany, które będą bardzo trudne do zniwelowania w wypadku korzystnego rozstrzygnięcia SN).
Kara tym bardziej jest niezasadna, gdyż przygotowania do wprowadzenia zmian zostały rozpoczęte po
wydaniu przez Sąd Apelacyjny wyroku a więc już w listopadzie 2006r.
Za wykonanie decyzji Prezes UOKiK uznał moment, w którym zostały wysłane do wszystkich autorów
związanych z ZAiKS-em listy ze stosowną uchwałą Rady Stowarzyszenia i aneksem do umów łączących tych
autorów z ZAiKS-em.
1/3
Prezes UOKiK nie wziął pod uwagę, że wcześniej właściwa informacja została zamieszczona w witrynie
internetowej ZAiKS-u, które to narzędzie służy od lat do komunikacji ZAiKS ? autorzy i że wysłanie ponad 10
tysięcy listów (ZAiKS jest związany z ponad 10.500 autorami lub ich spadkobiercami) zajęło wiele czasu
(kopiowanie ponad 10 tys. razy uchwały Rady Stowarzyszenia i aneksu do umowy, przygotowanie tych
materiałów do wysyłki, adresowanie kopert itd.)
Prezes UOKiK nie wziął też pod uwagę, że tak naprawdę kara została nałożona na autorów, gdyż ZAiKS nie
dysponuje żadnymi własnymi środkami a wszystkie pieniądze, które otrzymuje od użytkowników praw
autorskich są przekazywane autorom, po potrąceniu wyłącznie niezbędnych kosztów administracyjnych /tzw.
koszty inkasa/.
ZAiKS nie wypracowuje zysku i nie ma żadnych własnych środków z których mógłby zapłacić karę. W
wypadku gdy potrącone koszty inkasa okażą się większe niż rzeczywiste wydatki, różnica jest zwracana
autorom.
Na nieporozumieniu polega utożsamianie ZAiKS-u z przedsiębiorcą działającym dla zysku, w dodatku wbrew
woli czy wręcz na niekorzyść autorów.
Stowarzyszenie Autorów ZAiKS zostało stworzone przez samych autorów dla ochrony praw autorskich i to
twórcy samorządnie decydują w jaki sposób chcą te prawa chronić. To oni także zdecydowali o formie
prawnej (Stowarzyszenie) m.in. po to, by ZAiKS działał wyłącznie dla dobra autorów a nie dla osiągnięcia
własnych korzyści (co jest głównym celem przedsiębiorców) i to autorzy sami zdecydowali w jaki sposób
ochrona ich praw ma być realizowana. Tymczasem w tej sprawie ZAiKS został potraktowany jak
przedsiębiorca, działający wbrew interesom twórców. Teza taka z samego założenia jest błędna, gdyż ZAiKS
to autorzy i nawet trudno przypuszczać by sami twórcy ustalali zasady, które będą działały na ich niekorzyść.
Największym jednak paradoksem w tej sprawie jest to, że autorzy zostali ukarani za to, że w sposób
demokratyczny i samorządny, zgodnie z przepisami o stowarzyszeniach, ukształtowali przez lata (ZAiKS
istnieje od 90 lat) taki sposób związania ze swoją organizacją, by jak najlepiej (najbardziej skutecznie) bronić
swoich praw. Obrona ta polega między innymi na przeciwstawianiu się wywieranej na autorów przez
wydawców, producentów czy organizatorów imprez presji, mającej na celu wyzbywanie się na ich rzecz
przez twórców praw autorskich, pod groźbą nie korzystania z twórczości autora, który swoich praw przekazać
nie chce. Sposobem obrony było m.in. takie ukształtowanie zasad ochrony sprawowanej przez własną
organizację by żadne przekazanie praw podmiotowi trzeciemu nie mogło być skuteczne. Temu m.in służyła
możliwość rozporządzania przez ZAiKS prawami autorów na każdym polu eksploatacji. Zmiana tych zasad
(zgodnie z decyzją UOKiK) wymagała czasu i przemyśleń, tak by pochopnymi działaniami nie doprowadzić
do faktycznego pogorszenia sytuacji autorów.
Kolejnym paradoksem jest to, że członkowie zespołu Brathanki, którzy spowodowali wszczęcie przeciwko
ZAiKS-owi postępowania UOKiK-u, nie skorzystali ze zmian, które zostały im /podobnie jak pozostałym
ponad 10.000 autorom/ zaproponowane, zgodnie z decyzją UOKiK-u i pozostali przy zasadach dotychczas
obowiązujących.
Podobnie uczyniło ponad 10.000 autorów, gdyż do tej pory aneks wprowadzający zmiany w umowie łączącej
autora z ZAiKS-em podpisało zaledwie 104 autorów /tj. niecały 1% wszystkich zainteresowanych/.
W świetle powyższego teza Prezesa UOKiK-u, że nałożenie na ZAiKS obowiązku zmiany zasad ochrony
autorów i nałożenie kary za zwłokę w wykonaniu tej decyzji jest działaniem w interesie publicznym (autorów
związanych z ZAiKS-em) wydaje się być nieuprawniona.
ZAiKS czeka na rozstrzygnięcie sądowe, wierząc że Sąd weźmie pod uwagę wszystkie okoliczności tej
sprawy.
2/3
Wszelkie prawa zastrzeżone 2017 ZAiKS / data wygenerowania strony 02.03.2017 22:39:56
PDF ze strony: http://zaiks.org.pl/330,116,skarga_na_decyzje_prezesa_uokik-u
3/3