Wiadomości gospodarcze z Litwy Nr 2/2015 (12 – 18.01.2015)

Wiadomości gospodarcze z Litwy Nr
2/2015 (12 – 18.01.2015)
2015-02-20 10:42:03
2
MAKROEKONOMIA Bardzo przychylne prognozy brytyjskich analityków dla litewskiego PKB Brytyjska spółka
badań makroekonomicznych „Oxford Economics” (OE) ogłosiła, że wzrost PKB Litwy w bieżącym roku wyniesie
3,6 %, a w okresie 2016 – 2018 będzie...
MAKROEKONOMIA
Bardzo przychylne prognozy brytyjskich analityków dla litewskiego PKB
Brytyjska spółka badań makroekonomicznych „Oxford Economics” (OE) ogłosiła, że wzrost PKB Litwy w bieżącym
roku wyniesie 3,6 %, a w okresie 2016 – 2018 będzie wynosił 4,5 – 5 %. Wpływ na szybszy rozwój niż jeszcze
zakładano w grudniu 2014 r. może mieć pozytywny szok naftowy, gdy ceny ropy naftowej spadły poniżej 50 USD
za baryłkę. W poprzednim roku prognozy wzrostu PKB Litwy były raczej obniżane. Minister finansów zapowiadał,
że spodziewa się wzrostu w przedziale 2,7 – 2,9 %, Bank Litwy i Komisja Europejska oczekują wzrostu na
poziomie 3,1 %. Jednak Jonas Akelis, partner wykonawczy Ernst & Young w krajach bałtyckich wyraził obawę, że
faktycznie wzrost może okazać się niższy od oczekiwanego przez „Oxford Economics” (OE). Jako jeden z
elementów ryzyka wydzielił zależną od cen ropy i gazu Rosję, na którą wciąż przypada 12 % litewskiego eksportu
oraz z którą bardzo powiązany jest litewski sektor transportowy. Także wskazał na wpływ sytuacji geopolitycznej.
Wg prognoz OE, szybszemu wzrostowi litewskiej gospodarki towarzyszyć będzie także szybsza od średniej unijnej
inflacja. Szacuje się, że w bieżącym roku wyniesie ona 1,4 %, a w okresie 2016 – 2018 przekroczy poziom 2 %.
Na Litwie także szybciej będzie spadało bezrobocie. W ciągu czterech lat zmniejszy się o 4 pkt. procentowe do
poziomu 7,5 %, gdy w strefie euro w 2018 r. pozostanie wciąż na stosunkowo wysokim poziomie i wyniesie 10,5
%. (Verslo žinios, 16.01.2015)
PKB per capita na Litwie – ponad 70 % średniej unijnej
Według danych Departamentu Statystyki, w 2013 r. PKB per capita na Litwie z uwzględnieniem parytetu siły
nabywczej stanowił 73 % średniej wartości unijnej i w ciągu roku zwiększył się o 4 pkt. procentowe. Na Łotwie
ten wskaźnik wyniósł 64 %, w Polsce – 67 %, w Estonii – 73 %. (Lietuvos žinios, 13.01.2015)
INWESTYCJE
„Philip Morris” zwiększa swe zaangażowanie na Litwie
Spółka UAB „Philip Morris Baltic” w bieżącym roku rozpocznie realizację projektu inwestycyjnego rozbudowy
zakładu w Kłajpedzie, którego wartość wyniesie 40 mln EUR. Planuje się rozbudowę budynku zakładu oraz
zainstalowanie nowego sprzętu o dużej szybkości produkcji. Do rozbudowanego zakładu zostanie przeniesiona
część mocy produkcyjnych z fabryki zamkniętej w Holandii. Po zrealizowaniu inwestycji zdolności produkcyjne
litewskiego zakładu wzrosną o około 40 %. Cała dodatkowa produkcja ma trafić na eksport, najwięcej na
szczególnie wymagający rynek japoński. Ogółem litewski zakład około 90 % swej produkcji eksportuje do 60
państw świata, a na lokalnym rynku zostaje zaledwie 10 % produkcji. Dzięki nowym inwestycjom powstanie 40
nowych miejsc pracy. Koncern „Philip Morris” inwestuje na Litwie już od 20 lat. Był pierwszym międzynarodowym
inwestorem w niepodległej Litwie i od 1994 r. zainwestował tu ponad 200 mln EUR. (Verslo Žinios, 15.01.2015)
Duński gigant bankowości tworzy na Litwie centrum IT
Największa w Danii i druga w krajach skandynawskich pod względem wielkości aktywów grupa finansowa
3
„Danske Bank” tworzy na Litwie centrum usług IT „Danske Group IT Lietuva”. Takie centra działają już w Danii i
Indiach. Obecnie w tym centrum pracuje 30 osób, jednak w ciągu paru lat ich liczba ma wzrosnąć do kilkuset.
(Lietuvos rytas, 15.01.2015)
BANKOWOŚĆ, FINANSE
Dobre wyniki funduszy inwestycyjnych
Bank Litwy poinformował, że w 2014 r. wartość aktywów funduszy emerytalnych II filaru zwiększyła się o 18,72
%, czyli o 294,17 mln LTL i osiągnęła wartość 1,866 mld EUR. Wartość aktywów funduszy konserwatywnych
zwiększyła się średnio o 4,02 %, z małym udziałem akcji – o 8,2 %, ze średnim udziałem akcji – o 7,95 %,
natomiast w przypadku akcyjnych funduszy – o 9,73 %. Fundusz ubezpieczeń społecznych „Sodra” w 2014 r.
przelał do funduszy II filaru 131,82 mln EUR, uczestnicy funduszy z własnych środków dodatkowo wpłacili 22,74
mln EUR, natomiast z budżetu państwa w formie dodatkowych składek motywacyjnych wpłacono 27,39 mln EUR.
W przypadku dobrowolnych funduszy III filaru wartość ich aktywów w ciągu 2014 r. zwiększyła się o 26,1 % i
wynosiła 47,51 mln EUR. (Verslo žinios, 15.01.2015)
Rok 2014 – dobrym rokiem dla bałtyckiego rynku transakcji M&A
W państwach bałtyckich w poprzednim roku ogłoszono o 54 transakcjach M&A, których wartość przekroczyła 5
mln USD. Jest to o 3 transakcje, albo o 5 % mniej, niż w 2013 r. Jednak jest to znacznie więcej, niż w 2012 r. (48
transakcji). Takie dane podał analizujący rynek M&A magazyn „Mergermarket”. Rok 2014 w przypadku krajów
bałtyckich rozpoczął się bardzo aktywnie, jednak w drugiej połowie tempo przygasło, co może być spowodowane
napięciem geopolitycznym w związku z konfliktem między Rosją i Ukrainą. Podobną tendencję odnotowano w
całym regionie Europy Wschodniej – liczba ogłoszonych transakcji zmniejszyła się o 9 %. Wg danych
„Mergermarket”, najwięcej transakcji M&A o wartości ponad 5 mln USD wśród krajów bałtyckich zawarto na
Litwie – 21. Na drugiej pozycji została Estonia (19), a na trzeciej – Łotwa (14). Największą transakcją był zakup
99,98 % akcji litewskiej spółki ubezpieczeniowej „Lietuvos Draudimas”, 99,99 % akcji łotewskiej spółki „Balta”
oraz estońskiej filii spółki „Codan Forsikring” przez polską grupę „PZU”, wartość transakcji wyniosła 270 mln
EUR. Na drugiej i trzeciej pozycji uplasowały się odpowiednio: transakcja odkupienia przez spółkę „Lietuvos
energija” 82,28 % akcji spółki „Lietuvos dujos” (38,9 % od E.On oraz 43,38 % w ramach wezwania publicznego,
w którym uczestniczył także „Gazprom”) – 127 mln EUR oraz transakcja odkupienia przez litewską spółkę EPSO-G
78,86 % akcji spółki „Amber Grid” (38,9 % od E.On oraz 39,96 % w ramach wezwania publicznego, w którym
uczestniczył także „Gazprom”) – 104 mln EUR. Na Łotwie największą transakcją było nabycie przez „Ripplewood
Investments” 75 % akcji banku „Citadele Bank” (74 mln EUR, 4 pozycja w ogólnej klasyfikacji), natomiast w
Estonii największą transakcją było nabycie przez spółkę „Kadaka Varahalduse” 50 % udziałów spółki „Alexela
Group” (35 mln EUR, 8 pozycja w ogólnej klasyfikacji). (Verslo žinios, 14.01.2015)
Coraz mniej litów w obrocie
W dniu 5 stycznia 41 % płatności w gotówce wykonano w euro, 6 stycznia – 54 %, 7 stycznia – 61 %, 8 stycznia –
80 %, 10 stycznia – 69 % płatności gotówkowych dokonano w europejskiej walucie. Wg badania z 10 stycznia, 56
% respondentów stwierdziło, że ma przy sobie wyłącznie monety i banknoty euro. Cztery banki komercyjne w
bieżącym roku już wymieniły 846,4 mln LTL (245,15 mln EUR), w oddziałach Poczty Litewskiej wymieniono 376
mln LTL (108,9 mln EUR), a Bank Litwy wymienił 7,5 mln EUR. Wg przedstawiciela banku centralnego, z obrotu
wyjęto już banknoty litów o wartości nominalnej około 7 mld (około 60 %) oraz monety o wartości około 80 mln
LTL. Banknoty, po sprawdzeniu ich autentyczności, są cięte na drobne części, natomiast monety są
deformowane i odsprzedawane jednej brytyjskiej spółce jako metal. (Lietuvos rytas, 13.01.2015)
4
ROLNICTWO
Spadek cen warzyw
W ciągu roku, w porównaniu ze styczniem 2014 r., na Litwie odnotowano spadek cen warzyw: ziemniaki
potaniały o ponad 20 %, marchew – o prawie 30 %, kapusta – o prawie 20 %, cebula – o ponad 30 %. Dla
konsumentów to dobra wiadomość, gdyż produkty te należą do najpopularniejszych. Jak zaznaczył ekspert
Litewskiego Instytutu Gospodarki Rolnej, spory wpływ na spadek cen miało rosyjskie embargo na import
żywności. Wg danych statystycznych, na Litwie rośnie spożycie warzyw – statystyczny mieszkaniec rocznie
zużywa średnio 101 kg warzyw (nie licząc ziemniaków). Przed kilkunastu laty jeden mieszkaniec Litwy zjadał
średnio 88 kg warzyw rocznie. Do tego obecnie jeden mieszkaniec średnio spożywa 93 kg ziemniaków (135 kg
przed kilkunastu laty). Spadło też zużycie produktów zbożowych – chleba, mąki, kasz. Obecnie wynosi średnio
119 kg rocznie (137 kg w 2000 r.). Statystyczny obywatel Litwy rocznie także spożywa średnio 44 kg
wieprzowiny, 23 kg drobiu oraz 4 kg wołowiny (w 2000 r. ogółem spożywał 50 kg mięsa). Rośnie spożycie jaj –
obecnie 212 sztuk rocznie (175 sztuk
w 2000 r.). Także znacznie zwiększyło się spożycie cukru – w ciągu 10 lat zwiększyło się o 10 kg i obecnie wynosi
37 kg rocznie. (Lietuvos rytas, 13.01.2015)
USŁUGI
Port w Kłajpedzie – drugim wśród portów w krajach bałtyckich w 2014 r.
Pod względem ilości przeładowanych ładunków w 2014 r. port w Kłajpedzie osiągnął drugi wynik wśród portów w
krajach bałtyckich. Ogółem w poprzednim roku w Kłajpedzie przeładowano 36,411 mln ton ładunków – o 9 %
więcej niż w 2013 r. Poza tym w terminalu naftowym w Butyndze przeładowano 7,332 mln ton ładunków, czyli o
18,2 % mniej niż w 2013 r. W porcie w Rydze wielkość przeładunków zwiększyła się o 15,8 % i wyniosła 41,081
mln ton, w Ventspilsie odnotowano spadek przeładunków o 8,9 % - do poziomu 26,206 mln ton, a w Liepaji
odnotowano wzrost o 9,5 % - do 5,3 mln ton. W porcie w Tallinie przeładowano 28,321 mln ton, czyli o 0,3 %
więcej niż w 2013 r. (Lietuvos rytas, 14.01.2015)
Ponad miliard EUR na rynku nieruchomości w 2014 r.
Wg wstępnych danych Centrum Rejestrów, w 2014 r. na litewskim rynku nieruchomości mieszkalnych wydano
ponad 1,2 mld EUR. Kwota ta była o 18,6 % wyższa niż w 2013 r. Znaczna jej część – 61,5 % - została
przeznaczona na zakup nieruchomości w starym budownictwie. Wydatki w Wilnie stanowiły prawie połowę całej
wydanej kwoty – 48,5 %. Średnia cena 1 m2 mieszkania w starym budownictwie w Wilnie wyniosła 1159 EUR i
była o 11 % wyższa niż w 2013 r. Cena nowych mieszkań w stolicy wynosiła średnio 1404 EUR/m2 i była o 9,4 %
wyższa niż przed rokiem. Jedyną kategorią nieruchomości, w przypadku której odnotowano spadek cen – to nowe
domy indywidualne poza Wilnem, których średnia cena zmniejszyła się o 5,2 % i wyniosła 446 EUR/m2. (Verslo
žinios, 13.01.2015)
REGULACJE PRAWNE
5
Uproszczony tryb likwidacji osób prawnych
Z początkiem bieżącego roku weszła w życie nowelizacja Kodeksu Cywilnego, która ułatwia proces likwidacji
osoby prawnej z inicjatywy podmiotu prowadzącego Rejestr Osób Prawnych. Nowelizacja ta ułatwi likwidację
podmiotów, które nie prowadzą faktycznej działalności gospodarczej. Procedura likwidacji z inicjatywy podmiotu
prowadzącego Rejestr zostanie zastosowana, jeżeli: dane osoby prawnej w Rejestrze Osób Prawnych nie są
odnawiane od 5 lat; nie można znaleźć członków organów zarządczych w siedzibie podmiotu bądź pod ich
adresem wskazanym w Rejestrze Osób Prawnych dłużej niż przez 6 miesięcy; także gdy dłużej niż przez 6
miesięcy nie udaje się uchwalić decyzji organów zarządczych oraz gdy dokumenty sprawozdawczości finansowej
podmiotu nie są składane w Rejestrze Osób Prawnych w ustalonym terminie. W przypadku spółek z ograniczoną
odpowiedzialnością oraz spółek akcyjnych procedurę likwidacji można będzie zainicjować, gdy kapitał zakładowy
tych spółek będzie niższy od minimalnej wielkości kapitału ustalonej ustawowo – 40 000 EUR w przypadku spółek
akcyjnych oraz 2 500 EUR w przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Po wystąpieniu przynajmniej
jednej z tych okoliczności, na adres siedziby osoby prawnej lub adresy członków organów zarządczych zostanie
wysłane powiadomienie o planowanym wszczęciu procedury likwidacji. Jeżeli w ciągu trzech miesięcy od
wysłania zawiadomienia lub publicznego jego ogłoszenia osoba prawna przedstawi dokumenty potwierdzające
naprawienie sytuacji, procedura wobec tego podmiotu zostanie odwołana. Jeżeli w ciągu wskazanego terminu
osoba prawna nie podejmie żadnych działań w celu naprawienia sytuacji, podmiot prowadzący Rejestr Osób
Prawny podejmie decyzję o likwidacji osoby prawnej. (Verslo žinios, 13.01.2015)
Opracowanie
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
Ambasady RP w Wilnie
na podstawie litewskiej prasy ekonomicznej
6