Psychiczne znęcanie się nad dzieckiem

J/2
5/1/11 10:07 AM
Page 4
(Black plate)
Psychiczne zn´canie si´ nad dzieckiem
3.2. Rozmowy z rodzicami
Po rozmowie z klasà zadzwoni∏am do rodziców Wojtka. Telefon odebra∏a matka. Na poczàtku
zapyta∏am o zdrowie ch∏opca, na co us∏ysza∏am: A co? Sprawdza pani, czy naprawd´ jest
chory, tak? Wi´c jest chory i do koƒca tygodnia nie b´dzie go w szkole. CoÊ jeszcze? By∏ to
mój pierwszy kontakt z matkà ch∏opca. Troch´ zdziwi∏a mnie jej opryskliwoÊç – nie mia∏a
przecie˝ powodów, aby moje pytanie uznaç za obraêliwe. Wskazówki do prowadzenia
rozmów z rodzicami zamieszczone sà w artykule B4.
W sposób mo˝liwie dyplomatyczny przedstawi∏am jej potrzeb´ spotkania si´ i porozmawiania o adaptacji ch∏opca w nowej klasie. PodkreÊli∏am, ˝e d∏u˝sza nieobecnoÊç syna ju˝
w drugim miesiàcu nauki mo˝e mu utrudniç nawiàzywanie kontaktów z rówieÊnikami, wi´c
jeÊli spotkamy si´ przed jego powrotem do szko∏y, mo˝emy mu ten powrót znacznie u∏atwiç.
Matka ch∏opca zgodzi∏a si´ przyjÊç do szko∏y. W trakcie spotkania stwierdzi∏a, ˝e:
◗ ma powa˝ne zastrze˝enia do wychowawczyni Wojtka, która, jej zdaniem, „nastawia
klas´ przeciwko niemu”,
◗ ˝a∏uje, ˝e przenios∏a syna do naszej szko∏y, gdy˝ widzi, ˝e „poziom wcale nie jest du˝o
wy˝szy ni˝ w poprzedniej”,
◗ ma nadziej´, ˝e za rok w gimnazjum ch∏opiec „trafi na lepszà klas´”.
Nie dyskutowa∏am z tymi stwierdzeniami, tylko poprosi∏am o opisanie sytuacji domowej
ch∏opca. Kobieta odpowiedzia∏a, ˝e Wojtek ma w domu „wszystko, czego potrzebuje, a nawet
wi´cej”, ma swój pokój, zabawki, komputer, rower, „ma co jeÊç i w co si´ ubraç”. Nie ma
rodzeƒstwa. Matka nie pracuje, zajmuje si´ domem i wychowywaniem syna. Ojciec ch∏opca
od trzech lat pracuje za granicà, w domu bywa raz na kilka miesi´cy.
Zapyta∏am, czego matka ch∏opca oczekiwa∏aby ode mnie i od wychowawcy klasy, aby Wojtek
czu∏ si´ w szkole lepiej. Kobieta wydawa∏a si´ zak∏opotana tym pytaniem. Powiedzia∏a, ˝e
ch∏opiec bardzo lubi chodziç do nowej szko∏y, dobrze si´ uczy, nie ma zatem powodów,
˝eby coÊ zmieniaç. Zakwestionowa∏a sens naszej rozmowy oraz moje kompetencje jako
psychologa. Zapowiedzia∏a, ˝e nie zamierza zjawiaç si´ na zebraniach, chyba ˝e Wojtek
„coÊ narozrabia”. Za˝yczy∏a sobie, aby w innych przypadkach „nie zawracaç jej niepotrzebnie g∏owy”. Na tym spotkanie si´ zakoƒczy∏o.
Rozmowa z matkà ch∏opca by∏a dla mnie bardzo obcià˝ajàca psychicznie. Wyciàgn´∏am
z niej jednak kilka wa˝nych wniosków:
◗ matka ch∏opca posiada nieadekwatny obraz jego sytuacji szkolnej,
◗ jej postawa wobec szko∏y jest roszczeniowa, pe∏na nieuzasadnionego niezadowolenia,
◗ matka prawdopodobnie jest osobà majàcà pewne trudnoÊci w kontaktach interpersonalnych, postrzegajàcà innych ludzi negatywnie i przypisujàcà im z∏e intencje,
◗ zachowanie ch∏opca wobec rówieÊników mo˝e cz´Êciowo wynikaç z postaw matki
wobec innych ludzi – ch∏opiec mo˝e z jej postaw nieÊwiadomie czerpaç wzorce.
Aby mieç pe∏en obraz sytuacji rodzinnej Wojtka, postanowi∏am porozmawiaç z jego ojcem.
Uda∏o mi si´ z nim skontaktowaç i okaza∏o si´, ˝e akurat za tydzieƒ b´dzie przez kilka dni
w Polsce. Mimo i˝ jest bardzo zaj´ty, powiedzia∏, ˝e ch´tnie si´ ze mnà spotka.
–4–
J/2
5/1/11 10:07 AM
Page 5
(Black plate)
Psychiczne zn´canie si´ nad dzieckiem
W trakcie spotkania ojciec Wojtka stwierdzi∏, ˝e:
◗ odkàd zaczà∏ pracowaç za granicà, zaobserwowa∏ stopniowà zmian´ w zachowaniu
ch∏opca, który sta∏ si´ wobec niego bardzo niech´tny,
◗ matka ch∏opca jest osobà niezrównowa˝onà psychicznie – kiedyÊ, przez krótki okres,
korzysta∏a z pomocy psychiatry; wobec m´˝a zdarza∏o jej si´ przejawiaç nieuzasadnionà
wrogoÊç i agresj´ s∏ownà,
◗ z drugiej strony – matka ch∏opca bardzo o niego dba, przejmuje si´ wszystkimi jego
problemami, pilnuje, aby zawsze by∏ przygotowany do lekcji, przejawia wiele troski
o dobro syna.
Ojciec Wojtka okaza∏ si´ osobà bardzo ˝yczliwà i otwartà na wspó∏prac´. Bardzo si´ przejà∏,
gdy us∏ysza∏ o trudnoÊciach ch∏opca z adaptacjà w nowej klasie. Jednak mimo dobrych
ch´ci, mia∏ niewielkie mo˝liwoÊci dzia∏ania, gdy˝ za kilka dni znów wyje˝d˝a∏ za granic´.
Chcia∏ mi pomóc, ale nie bardzo wiedzia∏ – jak. WymieniliÊmy si´ adresami e-mailowymi,
aby byç w kontakcie.
3.3. Rozmowy z ch∏opcem
Po rozmowach z rodzicami dosz∏am do wniosku, ˝e prawdopodobnie sytuacja domowa
Wojtka jest nie najlepsza i mo˝e oddzia∏ywaç negatywnie na jego funkcjonowanie w szkole.
Postanowi∏am porozmawiaç z ch∏opcem. Powiedzia∏ mi, ˝e koledzy cz´sto mu dokuczajà,
chowajà jego rzeczy, nie chcà z nim rozmawiaç. Wskazówki do prowadzenia rozmów z
uczniem zamieszczone sà w artykule B1.
Zaproponowa∏am, abyÊmy spróbowali wspólnie zajàç si´ tym problemem. Przebieg przeprowadzonej rozmowy prezentuj´ w skrócie w poni˝szej tabeli.
Moje pytania
Stwierdzenia i wnioski ch∏opca
Dlaczego koledzy nie chcà z tobà
rozmawiaç?
– Bo sà g∏upi i mnie nie rozumiejà; nie
znajà na ˝artach.
Dlaczego uwa˝asz, ˝e koledzy sà g∏upi?
– Bo nie mo˝na z nimi „porozmawiaç
powa˝nie”, nie sà „partnerami do
rozmowy”.
Kogo uwa˝asz za godnego partnera do
rozmowy?
– Ojca.
– Panià od przyrody.
O czym rozmawiasz z panià od przyrody?
– O s∏awnych naukowcach; o budowie
czàsteczkowej polimerów (materia∏
z liceum!).
O czym rozmawiasz z ojcem?
– O Unii Europejskiej; o polityce i ekonomii;
o swoich zainteresowaniach (samochody,
gry komputerowe, ksià˝ki). Ostatnio
Tabela 1. Schemat rozmowy z ch∏opcem
–5–