docPytania i odpowiedzi
download 
Reklamacja Transkrypt
Pytania i odpowiedzi
Pytania i odpowiedzi Pytania i odpowiedzi 1. a) Z każdej pary sformułowań wybierz jedno, którego można użyć, mówiąc o braku porozumienia między ludźmi. wieża Babel/wieża z kości słoniowej pomieszać szyki/pomieszać języki jeden o chlebie, drugi o niebie/jeden za wszystkich, wszyscy za jednego mówić jak do ściany/mówić jak najęty b) Podaj przykłady sytuacji, w których można by zastosować wybrane przez ciebie sformułowania. Źródło 1 Wisława Szymborska Na wieży Babel – Która godzina? – Tak, jestem szczęśliwa, i brak mi tylko dzwoneczka u szyi, który by brzęczał nad tobą, gdy śpisz. – Więc nie słyszałaś burzy? Murem targnął wiatr, wieża ziewnęła jak lew, wielką bramą na skrzypiących zawiasach. – Jak to, zapomniałeś? Miałam na sobie zwykłą szarą suknię spinaną na ramieniu. – I natychmiast potem niebo pękło w stubłysku. – Jakże mogłam wejść, przecież nie byłeś sam. – Ujrzałem nagle kolory sprzed istnienia wzroku. – Szkoda, że nie możesz mi przyrzec. – Masz słuszność, widocznie to był sen. – Dlaczego kłamiesz, dlaczego mówisz do mnie jej imieniem, kochasz ją jeszcze? – O tak, chciałbym, żebyś została ze mną. – Nie mam żalu, powinnam była domyślić się tego. – Wciąż myślisz o nim? – Ależ ja nie płaczę. – I to już wszystko? – Nikogo jak ciebie. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 7 8 U ŹRÓDEŁ – KONFLIKT I PRZEBACZENIE – Przynajmniej jesteś szczera. – Bądź spokojny, wyjadę z tego miasta. – Bądź spokojna, odejdę stąd. – Masz takie piękne ręce. – To stare dzieje, ostrze przeszło nie naruszając kości. – Nie ma za co, mój drogi, nie ma za co. – Nie wiem, i nie chcę wiedzieć, która to godzina. 2. Odpowiedz jednym zdaniem na poniższe pytania. Jaki pomysł kompozycyjny wykorzystała autorka w utworze? ................................................................................................................. Jaki zabieg graficzny zastosowała przy realizacji tego pomysłu? ................................................................................................................. 3. a) Przeczytaj wiersz dwukrotnie: najpierw wypowiedzi jednej osoby, a następnie – drugiej. b) Zaznacz określenia charakteryzujące te wypowiedzi. każdy z bohaterów mówi innym językiem nie ma logicznego związku między kolejnymi wypowiedziami brak informacji o okolicznościach wypowiedzi zdania są niedokończone w wypowiedziach występują błędy gramatyczne każdy z bohaterów mówi na inny temat przekazywanie informacji odbywa się bez zakłóceń nadawca wypowiedzi nie zwraca uwagi na jej odbiorcę 4. Wykorzystując sformułowania z ćwiczeń 1a i 3b, opisz sytuację przedstawioną w utworze. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl Pytania i odpowiedzi Porozumiewanie się, czyli akt komunikacji, polega na wymianie myśli między ludźmi. Wymiana ta może się odbywać za pomocą słów (komunikacja językowa), gestów, umownych znaków graficznych itp. Warunkiem porozumienia jest znajomość kodu – systemu znaków służących do przekazywania informacji. Podczas komunikacji językowej muszą się pojawić następujące elementy: nadawca – osoba, która nadaje komunikat (mówi lub pisze), odbiorca – osoba, która odbiera komunikat (słucha lub czyta), kod językowy – zbiór wyrazów i reguł rządzących ich łączeniem, wspólny dla nadawcy i odbiorcy, komunikat – całość informacyjna (złożona z odpowiednio dobranych i właściwie powiązanych słów) przekazywana przez nadawcę odbiorcy, kontakt – specyficzny, zarówno fizyczny, jak i psychiczny związek, który umożliwia porozumienie, kontekst – otoczenie, sytuacja, różne okoliczności towarzyszące komunikatowi słownemu. Przykładem sytuacji komunikacyjnej może być wykład. Nadawcą jest wówczas wykładowca, odbiorcami – studenci lub uczniowie, kodem – język, a komunikatem – sam wykład. Między nadawcą a odbiorcami utrzymuje się kontakt wzrokowo-słuchowy, a kontekstem jest sala wykładowa z profesorem i zgromadzonymi słuchaczami. 5. Wykorzystując informacje dotyczące komunikacji językowej, objaśnij, co jest przyczyną braku porozumienia między bohaterami lirycznymi wiersza Wisławy Szymborskiej. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 9 10 U ŹRÓDEŁ – KONFLIKT I PRZEBACZENIE Źródło 2 Z wieloma ludźmi rozumiem się bez słów. Nieomal od razu wskakujemy na tę samą częstotliwość nadawania. W wypadku innych odczuwam pewną blokadę. Ktoś coś mówi, a ja sobie myślę: „To nie jest mój świat, to nie mój sposób myślenia, nie chcę tego zrozumieć, chcę się od tego odciąć”. Żeby zrozumieć człowieka, potrzebna jest nie tylko głowa, ale i serce, umiejętność otwarcia się na niego i słuchania. Żeby zrozumieć drugiego człowieka, trzeba przede wszystkim tego chcieć. Fragment artykułu Tomasza Lisa Trzeba tylko chcieć zrozumieć, „Charaktery” 2004, nr 3 (86) 6. Wyjaśnij, jak rozumiesz poniższe sformułowania. rozumieć się bez słów – .............................................................................. wskakiwać na tę samą częstotliwość – .......................................................... ................................................................................................................. 7. Na podstawie wypowiedzi Tomasza Lisa uzupełnij schemat. warunki zrozumienia drugiego człowieka 8. Odwołując się do źródła 2., wyjaśnij, dlaczego bohaterowie utworu Wisławy Szymborskiej nie mogą się porozumieć. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl Pytania i odpowiedzi 11 9. Napisz interpretację tytułu omawianego utworu Wisławy Szymborskiej. Weź pod uwagę wnioski z poprzednich ćwiczeń oraz nawiązanie do Biblii w tytule wiersza. Mieczysław Górowski Źródło 3 10. Zapisz, jakie części ciała zostały ukazane na ilustracji, i ustal ich znaczenie w akcie komunikacji. Uzupełnij tabelę. część ciała znaczenie tej części ciała w akcie komunikacji Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 12 U ŹRÓDEŁ – KONFLIKT I PRZEBACZENIE 11. Wybierz zwroty, które – według ciebie – pasują do postaci przedstawionych na ilustracji (źródło 3.). TAK NIE patrzą w tym samym kierunku nie utrzymują kontaktu wzrokowego sposób patrzenia wyraża zainteresowanie drugą osobą nie zauważają sygnałów płynących od drugiego człowieka wyrażają gotowość do rozmowy chcą się zrozumieć 12. Skomentuj w kilku zdaniach sytuację przedstawioną na ilustracji, odwołując się do własnych doświadczeń i obserwacji. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. Źródło 4 Pierre Dac Rozmowa w granicach zdrowego rozsądku (fragment) Pierwszy – Ładna pogoda, proszę pana! Drugi – Ba! Pierwszy – Bardzo ładna? Drugi – Nie bardzo! Pierwszy – Dlaczego więc powiedział pan: „Ba”? Drugi – Cóż! Słowo powszechnie używane. Pierwszy – Rozumiem. [. . .] Mimo to ładna pogoda, proszę pana. Drugi – Ho! Ho! Pierwszy – Pan uważa, że nie mamy ładnej pogody? Drugi – Skądże znowu! Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl Pytania i odpowiedzi Pierwszy – Dlaczego więc pan mówi: „Ho! Ho!”? Drugi – Bo zmęczyłem się mówieniem „ba!”. Pierwszy – To rozsądne uzasadnienie. Drugi – Cieszę się, że przyznaje mi pan rację. Pierwszy – Gdybym nie przyznał, nic nie stałoby na przeszkodzie, by ją pan sobie przyznał sam. Drugi – Jest w tym żelazna logika. Pierwszy – Wybaczy pan, że będę go fatygował, ale czy wie pan, która godzina? Drugi – Owszem, wiem. Pierwszy – Najuprzejmiej dziękuję. Drugi – Nie ma za co. Pierwszy – Wie pan, tak sobie nagle pomyślałem, że skoro pan wie, która godzina, może mógłby mi pan to powiedzieć? Drugi – Z przyjemnością. Pierwszy – Przepraszam pana, która godzina? Drugi – Za dziesięć. Pierwszy – Za dziesięć która? Drugi – Nie wiem, zgubiłem małą wskazówkę. Pierwszy – Aha. . . W każdym razie za dziesięć minut będzie dokładnie godzina. [. . .] Drugi – Wie pan, jestem zachwycony naszą rozmową i mam nadzieję, że będziemy mieli jeszcze okazję do niej powrócić. Pierwszy – Ja również jestem zachwycony, proszę pana. A może moglibyśmy skorzystać z tego przypadkowego rendez-vous, aby umówić się na następne spotkanie? Drugi – Całkowicie się z panem zgadzam. Ustalmy więc, kiedy chciałby się pan ze mną spotkać. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 13 14 U ŹRÓDEŁ – KONFLIKT I PRZEBACZENIE Pierwszy – Kiedy pan sobie życzy. Drugi – Świetnie! O której? Pierwszy – Zostawiam to całkowicie do pańskiego uznania. Drugi – Będę więc na pewno, proszę pana. Pierwszy – Ja również. Drugi – Do widzenia panu. Pierwszy – Do widzenia i rychłego zobaczenia. Tłumaczenie: A. Mostowicz SŁOWNICZEK rendez-vous (fr.) – czyt. randewu, tu: spotkanie 13. a) Podkreśl w tekście różnymi kolorami: zwroty grzecznościowe, sformułowania informujące o temacie rozmowy, fragmenty wskazujące na przewrotność tytułu. b) Uzupełnij tekst tak, by powstała rzeczowa notatka dotycząca omawianego utworu. Bohaterami przedstawionej sceny są . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Prowadzona przez nich rozmowa dotyczy i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., ale ich rozmowa Mówiący są wobec siebie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 14. Wyjaśnij w kilku zdaniach, na czym polega różnica między sytuacją przedstawioną w wierszu Na wieży Babel a ukazaną we fragmencie Rozmowy w granicach zdrowego rozsądku. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl Pytania i odpowiedzi 15. Napisz własny dialog dotyczący banalnego tematu, zainspirowany utworem Pierre’a Daca. Nadaj rozmowie nonsensowny wydźwięk. X– ............................................................................................................ Y– ............................................................................................................ X– ............................................................................................................ Y– ............................................................................................................ X– ............................................................................................................ Y– ............................................................................................................ X– ............................................................................................................ Y– ............................................................................................................ X– ............................................................................................................ Y– ............................................................................................................ 16. a) Przyjrzyj się ośmiu obrazom zamieszczonym na kolorowej wkładce (źródło 5.) i wyobraź sobie, że przedstawione na nich postaci rozmawiają ze sobą. Określ poszczególne elementy aktu komunikacji językowej na każdym obrazie. b) Uzupełnij schemat, wpisując określenia dotyczące wybranego obrazu. autor i tytuł obrazu: .................................................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... nadawca .......................... .......................... kontekst komunikat kontakt .......................... odbiorca .......................... .......................... .......................... kod ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 15 16 U ŹRÓDEŁ – KONFLIKT I PRZEBACZENIE 17. Napisz, na czym polega różnica w relacjach między bohaterami wiersza Wisławy Szymborskiej i postaciami z ilustracji na stronie 11 (źródło 3.) a osobami przedstawionymi na obrazach Gustave’a Courbeta i Paula Gauguina. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. PRZYPOMNIJ SOBIE Co to jest dialog? Jak się zapisuje dialog? Czym się różni dialog od monologu? Czym się różni mowa zależna od niezależnej? W którym rodzaju literackim dialog jest podstawowym elementem dzieła na płaszczyźnie językowej? Jakie są charakterystyczne cechy wywiadu i dyskusji? 18. Zapisz przebieg rozmowy między dyrektorem szkoły a uczennicami. – ............................................................................................................... – ............................................................................................................... – ............................................................................................................... – ................................................ ................................................... – ................................................ ................................................... – ................................................ ................................................... – ................................................ ................................................... – ................................................ ................................................... Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl Pytania i odpowiedzi 19. a) Zapisz wywiad z aktorką przeprowadzony przez dziennikarza. Dziennikarz: ................................... ..................................................... Aktorka: ........................................ ..................................................... D.: ................................................ ..................................................... A.: ................................................ ..................................................... D.: ............................................................................................................ A.: ............................................................................................................ D.: ............................................................................................................ A.: ............................................................................................................ D.: ............................................................................................................ A.: ............................................................................................................ b) Przekształć powyższy wywiad, stosując mowę zależną. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 17
