Bezpośrednie koszty prania wodnego

Piotr Pawlak, Łódź, 14/11/2006 r
BEZPOŚREDNIE KOSZTY WYPRANIA 1 KILOGRAMA BIELIZNY
W wielu momentach używamy wskaźnika efektywności działalności pralni jakim jest cena za
wypranie 1 kilograma bielizny. Pod pojęciem wyprania należy rozumieć sam proces prania w
urządzeniach piorących (pralnico-wirówki, pralnice tunelowe) oraz wszystkie procesy wykończające
jak: podsuszanie, suszenie, prasowanie b.płaskiej, prasowanie b.fasonowej, formowanie
magazynowanie i wydawanie.
Dzisiaj konkretnie omówimy tzw. koszty bezpośrednie wyprania 1 kilograma bielizny.
Koszty bezpośrednie to koszty: wody, ścieków, ciepła (para uzyskiwana z gazu), energia elektryczna,
środków piorących i pomocniczych oraz koszt płac (robocizny).
Jak z powyższego wynika, aby określić koszty bezpośrednie musimy znać (określić) zużycia
poszczególnych czynników, które wpływają na te koszty.
Albowiem koszty bezpośrednie obliczymy ze wzoru:
KB = zużycie jednostkowe czynnika J (na 1 kilogram s.b.) x cena jednostkowa czynnika C (zł/kg)
Rozważymy koszty dla pralni tzw. szpitalnych (pracujących na zasadach komercyjnych)
wyposażonych w: pralnico-wirówki starszej generacji (Textimy czy używane powyżej 10 lat)
o przerobie do 350 kg/h, pralnico-wirówki nowej generacji (2 typy pralni), pralnice tunelowe starszej
generacji i pralnice tunelowe nowej generacji o przerobie do 750 kg/h. (2 typy pralni)
1. Zużycia jednostkowe czynników kosztów bezpośrednich
1.1. Woda
Do prawidłowego przebiegu procesu prania w pralnico-wirówkach potrzeba:
- wody zimnej miękkiej
- wody ciepłej miękkiej
- wody zimnej surowej
Zużycie wody w pralnico-wirówkach (obu generacji)
Woda
Zimna
miękka
Ciepła
miękka
Zimna
surowa
Razem
PW starej generacji
w l/kg
11,0
PW nowej generacji
w l/kg
7,5
Różnica
w l/kg
3,5
Różnica
w%
32
15,0
9,5
5,5
37
9,0
6,0
3,0
33
35,0
23,0
12,0
34
Zużycie wody w pralnicach tunelowych (obu generacji)
Woda
Zimna
miękka
Ciepła
miękka
Zimna
surowa
Razem
PT starej generacji
w l/kg
13,0
PT nowej generacji
w l/kg
7,0
Różnica
w l/kg
6,0
Różnica
w%
47
0,0
0,0
0,0
0
0,0
0,0
0,0
0
13,0
7,0
6,0
47
Zużycie wody w pralni z pralnicą tunelową i pralnico-wirówkami
Woda
Maszyny starej
generacji
w l/kg
35,0 x 20%
7
13,0 x 80%
10,4
17,4
Pralnicowirówki
Pralnica
tunelowa
Razem
Maszyny nowej
generacji
w l/kg
23,0 x 20%
4,6
7,0 x 80%
5,6
10,2
Różnica
w l/kg
Różnica
w%
2,4
34
4,8
44
7,2
41
1.2. Ścieki
Ilość ścieków odprowadzanych z pralnico-wirówek (obu generacji)
Ścieki
PW starej generacji
w l/kg
35,0
PW nowej generacji
w l/kg
23,0
Różnica
w l/kg
12
Różnica
w%
32
Ilość ścieków odprowadzanych z pralnic tunelowych (obu generacji)
Ścieki
PT starej generacji
w l/kg
13
PT nowej generacji
w l/kg
7,0
Różnica
w l/kg
6,0
Różnica
w%
46
Ilość ścieków odprowadzanych w pralni z pralnicą tunelową i pralnico-wirówkami
Woda
Pralnicowirówki
Pralnica
tunelowa
Razem
Maszyny starej
generacji
w l/kg
35,0 x 20%
7,0
13 x 80%
10,4
17,4
Maszyny nowej
generacji
w l/kg
23,0 x 20%
4,6
7 x 80%
5,6
10,2
Różnica
w l/kg
Różnica
w%
2,4
34
4,8
46
7,2
41
1.3. Para technologiczna w pralni z pralnico-wirówkami
Para
technologiczna
Pranie
Pranie +
podsuszanie
i suszenie
Pranie +
Prasowanie
płaskie
Pranie +
Prasowanie
fasonowe
Razem
Maszyny starej
generacji
w kg/kg
2,1
(1,8 +1,5) x 50%
1,65
Maszyny nowej
generacji
w kg/kg
1,2
(1,2 +1,0) x 50%
1,15
Różnica
w kg/kg
Różnica
w%
0,90
0,50
43
30
(1,8 +1,6) x 65%
2,21
(1,2 +1,1) x 65%
1,50
0,71
32
(1,8 +1,5) x 20%
0,66
(1,2 +1,0 ) x 20%
0,44
0,22
33
4,5
3,1
1,4
31
1.4. Para technologiczna w pralni z pralnicą tunelową i pralnico-wirówkami
Para
technologiczna
Pranie w PT
Pranie w PW
Pranie
Pranie +
Podsuszanie
i suszenie
Pranie +
Prasowanie
płaskie
Pranie +
Prasowanie
fasonowe
Razem
Maszyny starej
generacji
w kg/kg
0,75 x 80%
2,1 x 20%
1,02
(1,02+0,9) x 100%
1,92
Maszyny nowej
generacji
w kg/kg
0,45 x 80%
1,2 x 20%
0,6
(0,6+0,6) x 100%
1,20
Różnica
w kg/kg
Różnica
w%
0,24
0,18
0,42
0,72
40
43
41
38
(1,02+0,9) x 65%
1,25
(0,6+0,7) x 65%
0,85
0,40
32
(1,02+0,9) x 20%
0,38
(0,6+0,6) x 20%
0,24
0,14
37
3,55
2,3
1,25
35
Różnica
w kWh/kg
0,16
Różnica
w%
32
1.5. Energia elektryczna w pralni z pralnico-wirówkami
Energia
elektryczna
Maszyny starej
generacji w kWh/kg
0,38
Maszyny nowej
generacji w kWh/kg
0,22
1.6. Energia elektryczna w pralni z pralnicą tunelową i pralnico-wirówkami
Energia
elektryczna
Maszyny starej
generacji w kWh/kg
0,3
Maszyny nowej
generacji w kWh/kg
0,17
Różnica
w kWh/kg
0,13
Różnica
w%
43
1.7. Środki piorące i pomocnicze w pralni z pralnico-wirówkami
Środki
piorące
Maszyny starej
generacji w kg/kg
0,037
Maszyny nowej
generacji w kg/kg
0,027
Różnica
w kg/kg
0,10
Różnica
w%
23
1.8. Środki piorące i pomocnicze w pralni z pralnicą tunelową i pralnico-wirówkami
Środki
piorące
Maszyny starej
generacji w kg/kg
0,03
Maszyny nowej
generacji w kg/kg
0,023
Różnica
w kg/kg
0,07
Różnica
w%
23
1.9. Zatrudnienie w pralni z pralnico-wirówkami
Zatrudnienie
Maszyny starej
generacji
w kg/h/osobę
12
Maszyny nowej
generacji
w kg/h/osobę
15
Różnica
w
kg/h/osobę
3
Różnica
w%
25
1.10. Zatrudnienie w pralni z pralnicą tunelową i pralnico-wirówkami
Zatrudnienie
Maszyny starej
generacji
w kg/h/osobę
18
Maszyny nowej
generacji
w kg/h/osobę
23
Różnica
w
kg/h/osobę
5
Różnica
w%
28
PODSUMOWANIE ZUŻYCIA CZYNNIKÓW BEZPOŚREDNICH
A. PRALNIA Z PRALNICO-WIRÓWKAMI
Czynnik
bezpośredni
Woda l/kg
Ścieki l/kg
Para kg/kg
Energia elektr.
kWh/kg
Środki piorące
kg/kg
Zatrudnienie
kg/h/osoba
Maszyny starej
generacji
35
35
4,5
0,38
Maszyny nowej
generacji
23
23
3,1
0,22
Różnica
12
12
1,4
0,16
Różnica
w%
34
34
31
32
0,037
0,027
0,1
23
12
15
3
25
B. PRALNIA Z PRALNICĄ TUNELOWĄ i PRALNICO-WIRÓWKAMI
Czynnik
bezpośredni
Woda l/kg
Ścieki l/kg
Para kg/kg
Energia elektr.
kWh/kg
Środki piorące
kg/kg
Zatrudnienie
kg/h/osoba
Maszyny starej
generacji
17,4
17,4
3,55
0,3
Maszyny nowej
generacji
10,2
10,2
2,3
0,17
Różnica
7,2
7,2
1,25
0,13
Różnica
w%
41
41
35
43
0,03
0,023
0,07
23
18
23
5
28
Koszty jednostkowe czynników bezpośrednich:
Czynnik
bezpośredni
Woda
Ścieki
Para z gazu
Energia elektr.
Środki piorące
Płace
Cena jednostkowa
zł
3,0
3,0
0,15
0,35
10,0
10,0
Jednostka odniesienia
Uwagi
m3
m3
kg
kWh
kg
zł/h/osoba
średnia krajowa
średnia krajowa
gaz 1,2 zł/m3
suma składników
średnia ważona
średnia krajowa
1800 zł/miesiąc
KOSZT BEZPOŚREDNI WYPRANIA 1 KG BIELIZNY:
A. PRALNIA Z PRALNICO-WIRÓWKAMI
Czynnik
bezpośredni
Woda
Ścieki
Para
Energia elektr.
Środki piorące
Płace
RAZEM
Maszyny starej
Maszyny nowej
generacji
generacji
Koszt w zł
0,105
0,069
0,105
0,069
0,675
0,465
0,133
0,077
0,370
0,270
0,833
0,667
2,22
1,62
Różnica
zł
0,036
0,036
0,210
0,056
0,100
0,166
0,60
Różnica
w%
34
34
31
32
25
20
27
B. PRALNIA Z PRALNICĄ TUNELOWĄ i PRALNICO-WIRÓWKAMI
Czynnik
bezpośredni
Woda
Ścieki
Para
Energia elektr.
Środki piorące
Płace
RAZEM
Maszyny starej
Maszyny nowej
generacji
generacji
Koszt w zł
0,052
0,031
0,052
0,031
0,533
0,345
0,105
0,060
0,300
0,230
0,556
0,435
1,60
1,13
Różnica
zł
0,021
0,021
0,188
0,055
0,070
0,109
0,470
Różnica
w%
40
40
35
43
23
28
29
A. PRALNIA z PRALNICO-WIRÓWKAMI
Udział procentowy kosztów bezpośrednich wyprania 1 kg bielizny
Pralnico-wirówki starej generacji
Woda
4,7 % = 0,105 zł
Płace
37,5% = 0,83 zł
Środki piorące
16,7 % = 0,37 zł
Ścieki
4,7% = 0,105 zł
Para
30,4% = 0,675 zł
Energia elektr.
6% = 0,133 zł
W
Ś
P
E
SP
PŁ
Udział procentowy kosztów bezpośrednich wyprania 1 kg bielizny
Pralnico-wirówki nowej generacji
Woda
4,25 % = 0,069 zł
Zatrudnienie
41,2% = 0,67 zł
Środki piorące
16,7 % = 0,27 zł
W
Ś
P
E
SP
Ścieki
4,25% = 0,069 zł
Para
28,7% = 0,465 zł
Energia elektr.
4,7% = 0,077 zł
PŁ
B. PRALNIA z PRALNICĄ TUNELOWĄ i PRALNICO-WIRÓWKAMI
Udział procentowy kosztów bezpośrednich wyprania 1 kg bielizny
Pralnica tunelowa i pralnico-wirówki starej generacji
Woda
3,25% = 0,052 zł
Płace
34,8% = 0,556 zł
Środki piorące
18,8 % = 0,30 zł
Ścieki
3,25% = 0,052 zł
Para
33,3% = 0,533 zł
Energia elektr.
6,6% = 0,105 zł
W
Ś
P
E
SP
PŁ
Udział procentowy kosztów bezpośrednich wyprania 1 kg bielizny
Pralnica tunelowa i pralnico-wirówki nowej generacji
Ścieki
Woda
2,7 % = 0,031 zł 2,7 % = 0,031 zł
Płace
38,5% = 0,435 zł
Energia elektr.
5,3 % = 0,06 zł
Środki piorące
20,3 % = 0,23 zł
W
Ś
P
Para
30,5 % = 0,345 zł
E
SP
PŁ
UŚREDNIONY PROCENTOWY UDZIAŁ KOSZTÓW BEZPOŚREDNICH
Czynnik
bezpośredni
od … do
Średnio
%
Woda
Ścieki
Para
Energia elektryczna
Środki piorące
Płace
RAZEM
4,6÷2,7
4,6÷2,7
28÷33,3
6,6÷4,7
16,7÷20,3
34,8÷40,2
3,5
3,5
31
5,5
19
37,5
100
Uśredniony udział procentowy kosztów bezpośrednich wyprania 1 kg bielizny
Woda
3,5 %
Ścieki
3,5 %
Płace
37,5%
Środki piorące
19 %
W
Para
31 %
Energia elektr.
5,5 %
Ś
P
E
SP
PŁ
Komentarz:
Są to uśrednione koszty bezpośrednie. W zależności od rejonu położenia pralni i specyfiki pralni
wielkości podane mogą odbiegać +/- 10%.
Poza kosztami bezpośrednimi mamy jeszcze koszty pośrednie jak: transport, amortyzacja,
budynku, serwisu, reklamy, reklamacji i innych, które podnoszą koszt bezpośredni.
Autor:
Piotr Pawlak
Dyr. Działu Pralniczego
Tanake