Lekcja 3 Temat: W państwie Mieszka I.

Lekcja 3
Temat: W państwie Mieszka I.
1. Słowianie – lud, który przywędrował do Europy w V i VI wieku naszej ery.
Słowianie byli podzieleni na plemiona, lecz łączyły ich wspólne tradycje, obyczaje,
wierzenia i podobne języki.
2. Organizacja plemienna Słowian:
a) Ród – składał się z rodzin, które wywodziły się od wspólnego przodka.
b) Plemię – składało się z kilku lub kilkunastu rodów. Na czele plemienia stała
rada, złożona z najstarszych przedstawicieli rodów (wiec). W razie wojny wiec
wybierał wodza (nazywanego także księciem lub kniaziem), który z czasem
przejmował całkowitą władzę nawet na czas pokoju.
3. Plemiona słowiańskie na ziemiach przyszłej Polski:
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
Pomorzanie;
Lubuszanie;
Polanie;
Mazowszanie;
Ślężanie;
Opolanie;
Wiślanie;
Lędzianie.
4. Najważniejsze państwa słowiańskie na ziemiach polskich:
a) Wiślanie (Małopolska)
 Główne grody: Kraków, Wiślica.
b) Polanie (Wielkopolska)
 Główne grody: Gniezno, Poznań, Kalisz.
5. Piastowie – pierwsza dynastia panująca w państwie Polan i w Polsce od X do XIV
wieku.
6. Rodowód Piastów:
Piast
Siemowit
Leszek (Lestek)
Siemomysł
Mieszko I
7. Mieszko I - pierwszy historyczny władca Polski. Panował w latach ok. 960 – 992.
8. Rozwój terytorialny państwa Polan i Polski w czasach Mieszka I.
a) Państwo Polan w IX w. – Wielkopolska.
b) Państwo Mieszka I na początku panowania w 966 r. - Wielkopolska, ziemia
lubuska, Mazowsze.
c) Państwo Mieszka I pod koniec panowania w 992 r. - Wielkopolska, ziemia
lubuska, Mazowsze, Pomorze, Śląsk, Małopolska.
9. Organizacja państwa Mieszka I.
a) Drużyna książęca – siła zbrojna w państwie, będąca na utrzymaniu księcia i
całkowicie mu podporządkowana. Drużyna broniła państwa przed wrogami
zewnętrznymi, pilnowała porządku wewnętrznego, pomagała w ściąganiu danin i
podatków dla księcia.
 972 r. – zwycięstwo drużyny Mieszka I z oddziałam niemieckimi w
bitwie pod Cedynią, które umożliwiło zajęci Pomorza Zachodniego.
b) Władza Mieszka I:
 Właściciel całego państwa;
 Naczelny wódz;
 Stanowił prawo;
 Najwyższy sędzia;
 Władza Mieszka I była nieograniczona, a w jej sprawowaniu pomagali
mu urzędnicy.
c) Grody – umocnione ośrodki władzy w państwie Mieszka I. Stacjonowały tam
oddziały drużyny, a także urzędnicy.
d) Podgrodzia – osady handlowo – rzemieślnicze, budowane wokół grodów. Z
czasem podgrodzia przekształcały się w miasta.
e) Osady służebne – osady wyspecjalizowane w wytwarzaniu określonego produktu
na potrzeby księcia i jego dworu. Nazwa osady odnosiła się to tego co wytwarzają
jej mieszkańcy. Np. Owczary – hodowla owiec, Grotniki – groty do strzał,
Szczytniki – tarcze, Szłomniki – hełmy, Winiary – wino, Świniary – hodowla
trzody itp.
10. Chrzest Polski.
a) Wierzenia Słowian przed przyjęciem chrześcijaństwa – Słowianie wierzyli w
wielu bogów, którzy najczęściej uosabiali siły natury (np. Słońce). Jednym z
ważniejszych bóstw był Światowid – bóg o czterech twarzach.
b) Przyczyny przyjęcia chrztu przez Mieszka I:
 Otoczenie chrześcijańskimi sąsiadami;
 Zagrożenie najazdami państw chrześcijańskich pod pozorem nawracania.
c) Przebieg chrztu:
 965 r. – ślub Mieszka z Dobrawą i sojusz z Czechami;
 966 r. – chrzest Mieszka I i jego otoczenia;
 968 r. – założenie pierwszego biskupstwa w Poznaniu (bp Jordan).
d) Skutki i znaczenie chrztu:
 uniknięcie wojen z państwami chrześcijańskimi, które mogłyby
doprowadzić do zniszczenia państwa polskiego;
 zespolenie państwa (jedno państwo – jedna religia);
 początek rozwoju nauki i szkolnictwa (pierwsze dokumenty pisane);
 rozwój architektury sakralnej (kościoły i klasztory);
 umocnienie władzy książęcej;
 zrównanie Polski z państwami chrześcijańskiej Europy;
 wprowadzeni Polski w krąg kulturowy zachodniej Europy
 obciążenia podatkowe poddanych na rzecz kościoła;
 niechęć poddanych do nowej wiary.