ocena stanu sanitarnego i sytuacja - BIP

Transkrypt

PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA
POWIATOWA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA
W GNIEŹNIE
OCENA STANU SANITARNEGO
I SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA
POWIATU GNIEŹNIEŃSKIEGO
W ROKU 2013
GNIEZNO
LUTY, 2014 ROK
Spis treści
STAN SANITARNY I SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA
POWIATU GNIEŹNIEŃSKIEGO W ROKU 2013
Wstęp
3
1.
SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH
4
2.
WARUNKI ZDROWOTNE ŚRODOWISKA CZŁOWIEKA
14
2.1
Ocena obiektów komunalnych
14
2.1.1 Jakość wody przeznaczonej do spożycia
14
2.1.2 Nadzór sanitarny nad basenami i kąpieliskami
17
2.1.3 Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej
19
2.1.4 Stan sanitarny zakładów opieki zdrowotnej
34
2.2
Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy
49
2.2.1 Działalność kontrolna w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego
49
2.2.2 Czynniki szkodliwe dla zdrowia (narażenie zawodowe)
52
2.2.3 Choroby zawodowe
54
2.2.4 Substancje i preparaty niebezpieczne, prekursory narkotyków
56
2.3
Obiekty żywnościowo-żywieniowe
58
2.3.1 Nadzór sanitarny nad obiektami
58
2.3.2 Przedstawienie stanu sanitarnego grup obiektów
59
2.3.3 Opis grup obiektów w kolejności od tych o najgorszym stanie sanitarnym
61
2.3.4 Stan sanitarny środków transportu
65
2.3.5 Jakość zdrowotna krajowych środków spożywczych
67
2.3.6 Nadzór nad przedmiotami użytku
71
2.3.7 Współpraca z innymi jednostkami kontrolnymi
72
2.4
74
Obiekty wychowania i nauczania stałe
2.4.1 Informacje wstępne
74
2.4.2 Stan sanitarno-techniczny placówek oświatowo-wychowawczych
75
2.4.3 Warunki pobytu w placówkach nauczania i wychowania
76
3.
DZIAŁALNOŚĆ OŚWIATOWO-ZDROWOTNA
80
4.
DZIAŁALNOŚĆ OPINIODAWCZA
87
PODSUMOWANIE
89
WSTĘP
2
Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie powiatu
gnieźnieńskiego w 2013 roku było promowanie zdrowego stylu życia, czuwanie nad
bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz bezpieczeństwem zdrowotny wody, zapobieganie
powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie
zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego z zakresu zdrowia publicznego oraz
prowadzenie działalności przeciwepidemicznej.
Powyższy cel realizowany był przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
w Gnieźnie w oparciu o regulacje prawne, w szczególności o ustawę z dnia 14 marca 1985 r.
o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263 ze zm.).
Skala realnych i potencjalnych zagrożeń decyduje o tym jakie czynniki środowiskowe
powinny być przedmiotem systematycznego nadzoru i wynikających z nich działań represyjnych
i
interwencyjnych.
Dla
oceny
stanu
warunków
zdrowotnych
mieszkańców
powiatu
gnieźnieńskiego istotne znaczenia mają elementy otoczenia, które związane są z masową
i długotrwałą ekspozycją na czynniki patogenne, jak np.:

zanieczyszczona mikrobiologicznie lub chemicznie żywność, która może wywołać istotne
skutki zdrowotne;

woda przeznaczona do spożycia przez ludzi, która może być źródłem groźnych zakażeń
lub zatruć;

środowisko pracy, w którym występują czynniki szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia;

stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych, zakładów opieki zdrowotnej,
placówek nauczania i wychowania, obiektów turystyczno-wypoczynkowych i innych
obiektów użyteczności publicznej.
Istotnym przedsięwzięciem w roku 2013 było rozszerzenie działalności, umieszczonego
w strukturze Stacji, Laboratorium Bakteriologicznego, co skutkuje na dzień dzisiejszy
zwiększeniem zakresu i liczby badań dla mieszkańców i podmiotów funkcjonujących na terenie
powiatu gnieźnieńskiego.
Mam nadzieję, że przedkładany „Stan sanitarny i sytuacja epidemiologiczna powiatu
gnieźnieńskiego w roku 2013” będzie podstawą do wyciągnięcia wniosków i podejmowania
działań, które pozwolą na dalszą poprawę zdrowia publicznego w naszym powiecie.
Ufam, iż zaprezentowana poniżej ocena upewni Państwa co do tego, że Państwowa Inspekcja
Sanitarna pełni swoje zadania w sposób profesjonalny i rzetelny zapewniając Nam wszystkim
bezpieczeństwo sanitarne.
PAŃSTWOWY POWIATOWY
INSPEKTOR SANITARNY W GNIEŹNIE
mgr Danuta Winiarska
1.
SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH
3
Tab. Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w pow. gnieźnieńskim w latach 2011-2013
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
Jednostka chorobowa
Salmonellozy – ogółem w tym zatrucia pokarmowe
Bakteryjne zakażenia jelitowe (inne) - ogółem
Bakteryjne zatrucia pokarmowe(ogółem)
Wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe
(ogółem)
Biegunki dzieci do lat 2
Krztusiec
Płonica (szkarlatyna)
Choroba
ogółem
meningokokowa,
posocznica
inwazyjna
ogółem
Choroba wywołana przez
Róża
Streptococcus
Inna określona i nie
pyogenes,inwazyjna
określona
Borelioza z Lyme
Ostre porażenia wiotkie u dzieci w wieku 0-14 lat
Styczność i narażenie na wściekliznę / potrzeba
szczepień
Wirusowe zapalenie opon enterowirusowe
mózgowych
Nie określone
Ospa wietrzna
Odra
Różyczka
typu A
typu B - ostre
typu B - przewlekłe
typu C: wg definicji
Wirusowe zapalenie
przypadku - 2009 r.
wątroby
typu C: wg definicji
przypadku - 2005 r.
Typu B+C (zakażenie
mieszane) /
Nowo wykryte zakażenie HIV
Świnka (nagminne zapalenie przyusznic)
Wągrzyca
Ogółem
Choroba wywołana
przez
zapalenie opon
Streptococcus
mózgowych i/ lub mózgu
pneumoniae,
inwazyjna
w innych chorobach
Bakteryjne zapalenie
objętych MZ-56 /23
opon mózgowych
inne określone
i/lub mózgu
inne, nie określone
Zapalenie opon mózgowych inne i nie określone
Zapalenie mózgu inne i nie określone
Ogółem
Grypa
u dzieci w wieku 0-14 lat
Listerioza
Rok 2011
Rok 2012
Rok 2013
Liczba
zachorowań
Liczba
zachorowań
Liczba
zachorowań
24
15
-
15
14
-
23
16
-
235
347
146
212
1
61
2
256
20
50
1
186
4
81
2
1
1
1
9
8
4
4
3
3
1
-
-
22
1
24
-
8
1
26
27
21
1161
16
6
640
7
9
1061
441
6
7
9
3
8
11
4
1
-
-
1
5
-
2
6
-
2
8
1
-
-
2
-
1
1
1
2
4
1
-
1
11
2
-
8
1
9
1
-
-
W powiecie gnieźnieńskim sytuacja epidemiologiczna poszczególnych chorób
przedstawiała się następująco:
4
Choroby szerzące się drogą pokarmową
W zakresie chorób szerzących się drogą pokarmową w roku 2013 odnotowano
23 przypadków zachorowań /wsp.zap. 15,9/.
W porównaniu do roku 2012 jest to o 8 zachorowań więcej. Większość zachorowań
dotyczyła salmoneloz o charakterze ostrego nieżytu jelitowego. Czynnikiem etiologicznym
były pał. Salmonella potwierdzone bakteriologicznie (w większości przypadków pał.
Salmonella Enteritidis).
W roku 2013 zgłoszono również 2 przypadki zakażeń pozajelitowych wywołanych przez pał.
Salmonellę Enteritidis
z czego 1 przypadek rozpoznano jako posocznica, drugi jako inne
zakażenie pozajelitowe .
W stosunku do roku ubiegłego odnotowano 1,4 krotny spadek zachorowań
na biegunki u dzieci do lat 2.
Ogółem w 2013 r. zarejestrowano 186 przypadków
/wsp.zap.128,5/
Hospitalizowano
51
dzieci,
co
stanowi
27%
ogółu
zachorowań,
leczonych
ambulatoryjnie było 135 osób, co stanowi 73 % ogólnej liczby zachorowań.
W stosunku do roku ubiegłego, w roku 2013 odnotowano 2,3 krotny spadek zakażeń
jelitowych o etiologii wirusowej. Najczęściej były to zachorowania wywołane rotawirusami.
Ogniska zachorowań
W roku 2013 zarejestrowano 2 ogniska zbiorowego zatrucia pokarmowego.
Ogniska odnotowano w domach prywatnych, miały one charakter kontaktowy. Zachorowały
dzieci – dwa rodzeństwa.
Oprócz ognisk zatrucia pokarmowego odnotowano również przypadki innych ognisk.
W roku 2013 zarejestrowano 56 ognisk zachorowań na ospę wietrzną (o 2 więcej niż w
roku ubiegłym) oraz 11 ognisk zachorowań na różyczkę
Łącznie stwierdzono 67 ognisk, tj. o 9 więcej niż w roku ubiegłym.
Choroby w zakresie, których prowadzi się szczepienia ochronne
W roku 2013 podobnie jak w roku ubiegłym nie zarejestrowano zachorowań na tężec.
Zarejestrowano 1 zachorowanie na ostre porażenie wiotkie u dzieci w wieku
od 0-14 lat tj. zespół Gullaina – Barryego u 3 letniego chłopca. Dziecko w przeszłości
było szczepione szczepionką przeciwko poliomyelitis IPV.
W zakresie zachorowań na różyczkę zanotowano 63 krotny wzrost zachorowań
w stosunku do roku ubiegłego. W
roku 2013
ogólna liczba zgłoszonych przypadków
wyniosła 441 / wsp. zap. 304.6/ . Stanowi to znaczący wzrost zachorowań w stosunku do lat
5
ubiegłych, gdzie w roku 2011 zgłoszono 16 zachorowan /wsp. zap. 11,2/ , natomiast w roku
2012 zarejestrowano 7 przypadków /wsp. zap. 4,8/
Nie notowano przypadków wrodzonego zespołu różyczkowego.
350
304,6
300
250
200
RÓŻYCZKA
150
100
50
27
0
2006
12,7
2007
28,1
12
2008
2,8
2009
2010
11,2
2011
4,8
2012
2013
Rys. Zapadalność na różyczkę w powiecie gnieźnieńskim w latach 2006-2013
W zakresie zachorowań na nagminne zapalenie przyusznic zanotowano 1,3 krotny
wzrost liczby przypadków w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ogółem w 2013 r.
zarejestrowano 8 przypadków zachorowań /wsp.zap. 5,5/, podczas gdy w roku 2012
stwierdzono 6 przypadków zachorowań /wsp.zap. 4,2/.
Żadnego z pacjentów nie hospitalizowano, ani też nie zarejestrowano powikłań.
W zakresie zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B zanotowano
1,5 krotny spadek liczby przypadków w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ogółem w 2013 r.
zarejestrowano 6 przypadków zachorowań /wsp. zap. 4,1/, podczas gdy w roku 2012 r.
stwierdzono 9 przypadków zachorowań /wsp. zap. 6,2/
W roku 2013 podobnie jak w roku ubiegłym nie stwierdzono przypadków zachorowań
na ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B.
Ustalono, że p/wzw typu B, zaszczepiona w przeszłości została tylko 1 osoba.
Analiza porównawcza w zakresie zachorowań na wzw typu C, gdzie nie prowadzi się
szczepień ochronnych wskazuje na
3,7 krotny spadek
liczby przypadków w stosunku
do roku ubiegłego. W roku 2013 zarejestrowano 4 przypadki zachorowań /wsp. zap. 2,8/,
podczas gdy w roku 2012 stwierdzono 15 przypadków .
6
16
15
15
14
13
12
10
9
6
5
4
2
66
4
5
9
8
8
6
6
WZW typu B
WZW typu C
6
4
2
0
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Rys. Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B i C w powiecie gnieźnieńskim
w latach 2006-2013
W 2013 r. zarejestrowano 1 przypadek podejrzenia zachorowania na odrę.
W zakresie zachorowań na krztusiec zanotowano 5 krotny spadek liczby przypadków
w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ogółem w 2013 r. zarejestrowano 4 przypadki zachorowań
/wsp.zap. 2,8/, podczas gdy w roku 2012 stwierdzono 20 przypadków /wsp. zap. 13,9/ .
Porównanie sytuacji w latach wcześniejszych przedstawia się następująco:
30
25
20
20
15
10
KRZTUSIEC
6
5
1
1
2010
2011
4
0
2009
2012
2013
Rys. Liczba zachorowań na krztusiec w powiecie gnieźnieńskim w latach 2009-2013
W zakresie zachorowań na ospę wietrzną zanotowano 1,7 krotny wzrost liczby
przypadków w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ogółem w
2013 r. zarejestrowano 1061
przypadków zachorowań /wsp. zap733,4/ i odnotowano 4 hospitalizacje, podczas gdy
w roku 2012 stwierdzono 640 przypadków ospy wietrznej /wsp. zap. 443,3/ oraz
4 hospitalizacje.
7
Rys. Liczba zachorowań na ospę wietrzną w powiecie gnieźnieńskim w latach 2009-2013
1400
1161
1200
1000
800
1061
937
693
640
liczba zachorowań na
ospę wietrzną
600
400
200
0
2009
2010
2011
2012
2013
Neuroinfekcje oraz choroby: meningokokowa, pneumokokowa, wywołana przez
Hemophilus influenzae.
W 2013 r. zarejestrowano ogółem 8 zachorowań na zapalenie opon mózgowordzeniowych /wsp.zap.5,5/. Stanowi to o 3 zachorowania mniej niż w roku ubiegłym.
Zarejestrowano 1 zachorowanie na chorobę meningokokową inwazyjną/zapalenie opon
mózgowych u 56- letniej kobiety, u której dwoinki Neisseria meningitidis stwierdzono
w preparacie bezpośrednim z płynu mózgowo- rdzeniowego. Zejście choroby : wyleczenie
Ponadto stwierdzono 1 zachorowanie na chorobę meningokokowi inwazyjną / inne
zapalenia mózgu i rdzenia kręgowego, u 16 – letniej dziewczyny. Zejście choroby: zgon.
Ogółem w powiecie gnieźnieńskim chemioprofilaktyką objęto 89 osób z otoczenia
z chorymi osobami.
Ponadto w 2013 r. zarejestrowano 1 zachorowanie o przebiegu posocznicy
wywołane przez Streptococcus pneumoniae /wsp.zap. 0,7/ oraz 1 przypadek
zapalenia
mózgu o nieznanej etiologii .
Inne choroby zakaźne
W zakresie zachorowań na boreliozę zanotowano 3 krotny spadek liczby
przypadków porównaniu z rokiem ubiegłym. Ogółem w 2013 r. zarejestrowano 8 przypadków
zachorowań na boreliozę /wsp. zap. 5,5/, podczas gdy w roku 2012 stwierdzono
24 przypadki zachorowań /wsp. zap. 16,6/.
Żadna z osób zakażonych nie była narażona zawodowo.
W 2013 roku odnotowano
1 zachorowanie na bakteryjne zakażenie jelitowe
wywołane przez Campylobacter . W 2012 r. nie odnotowano tego typu zachorowań .
8
W zakresie zachorowań na płonicę (szkarlatynę) zanotowano 1,6 krotny wzrost
liczby przypadków w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ogółem w 2013 r. zarejestrowano 81
przypadków zachorowań na płonicę /wsp.zap. 56,0/, podczas gdy w roku 2012 stwierdzono
50 przypadków /wsp.zap.34,6/.
W powiecie gnieźnieńskim w 2013 r. podobnie jak w roku poprzednim
zarejestrowano
2 przypadki nowo wykrytego zakażenia HIV /wsp.zap. 1,4/ . Ponadto zarejestrowano
1 przypadek zachorowania na AIDS.
W zakresie zachorowań na prątkującą postać gruźlicy zanotowano spadek liczby
zachorowań w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ogółem w roku 2013 zarejestrowano
9 przypadków zachorowań /wsp.zap. 6,2/, podczas gdy w roku 2012 stwierdzono
17 przypadków zachorowań /wsp.zap. 11,8/.
W 2013 r. ogółem zachorowało 7 mężczyzn /wsp.zap.4,8/ i 2 kobiet /wsp.zap.1,4/.
Odnotowano 1 zgon z powodu zachorowania na prątkującą postać gruźlicy płucnej.
W poszczególnych grupach wiekowych liczba zachorowań na prątkującą postać gruźlicy
płucnej kształtowała się następująco:

w grupie wiekowej od 20-29 lat zgłoszono 1 zachorowanie,

w grupie wiekowej od 30-39 lat zgłoszono 2 zachorowania,




w grupie wiekowej od 70 lat i więcej nie zgłoszono zachorowań
Najwięcej zachorowań odnotowano w przedziale wiekowym: od 50-59 lat,
2 zachorowania na prątkującą postać gruźlicy płucnej dotyczyły osób aktywnych zawodowo.
Nie zarejestrowano zachorowań wśród dzieci i młodzieży w przedziale wiekowym 0-19 lat.
W 2013 r. odnotowano 6 przypadków zgłoszeń zachorowań na gruźlicę układu
oddechowego, nie potwierdzoną bakteriologicznie i histologicznie. Oraz 12 podejrzeń
zachorowań na gruźlicę, co stanowi 28 przypadków mniej niż w roku ubiegłym.
Sekcja Epidemiologii objęła nadzorem epidemiologicznym ogółem 62 osoby
z kontaktu z chorymi na prątkującą postać gruźlicy płucnej, które zostały skierowane
do lekarzy rodzinnych podstawowej opieki zdrowotnej.
9
.
60-69 lat
1
3
50-59 lat
40-49 lat
2
30-39 lat
2
20-29 lat
1
Liczba zachorowań na prątkującą
postać gruźlicy płucnej w 2013 r. w
poszczególnych grupach wiekowych
W 2013 r. zarejestrowano ogółem 39 565 zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę
/wsp.zap. 27 350/. Jest to 2,7 krotny wzrost w porównaniu do roku ubiegłego.
W poszczególnych grupach wiekowych zachorowania oraz podejrzenia zachorowań
na grypę kształtowały się następująco:

grupa wiekowa od 0-4 lat zgłoszono 9 082 przypadków,

grupa wiekowa od 5-14 lat zgłoszono 9 722,

grupa wiekowa od 15-64 lat zgłoszono 17 534,

grupa wiekowa od 65 i więcej zgłoszono 3 227 zachorowań i podejrzeń zachorowań
na grypę.
W 2013 r. nie odnotowano zgonów z powodu grypy. W porównaniu do roku
ubiegłego zwiększyła się liczba placówek, które dokonywały zgłoszeń. Ogółem zgłoszeń
dokonało o 3 przychodnie więcej niż w roku ubiegłym. W bieżącym roku sprawozdawczym
zgłoszeń dokonało 14 przychodni Podstawowej Opieki Zdrowotnej.
10
18000
16000
14000
12000
10000
8000
6000
4000
2000
0
17534
9722
9082
3227
0-4 lat
5-14 lat
15-64 lat
Liczba zachorowań i podejrzeń
zachorowań na grypę w 2013 r
>65
Zapobieganie wściekliźnie
W 2013 r. Sekcja Epidemiologii przeprowadziła 221 dochodzeń epidemiologicznych
w przypadku pokąsań człowieka przez zwierzę, jest to o 15 dochodzeń epidemiologicznych
więcej niż w roku ubiegłym.
Szczepienia przeciwko wściekliźnie podjęło 26 osób- porównywalnie jak w roku ubiegłym.
Osoby, które podjęły szczepienia przeciwko wściekliźnie z uwagi na pokąsanie przez psa to
ogółem 20 osób, 5 osób przez kota, 1 osoba przez inne zwierzęta (nietoperz).
Zakażenia szpitalne, raporty o zakażeniach zakładowych
Dwa zakłady opieki zdrowotnej, które zostały zobowiązane na mocy ustawy
z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
(Dz. U. Nr 234 poz. 1570) do powołania zespołu oraz komitetu kontroli zakażeń szpitalnych,
a tym samym do sporządzenia raportów o występowaniu tych zakażeń w roku 2011
sporządziły raporty roczne o zakażeniach zakładowych i drobnoustrojach alarmowych.
W Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie chorych ,,Dziekanka’’ w Gnieźnie
wśród drobnoustrojów alarmowych o najwyższych współczynnikach zapadalności wymienić
należy: Klebsiella pneumoniae , Escherichia coli ESBL (+), Acinetobacter , Staphylococcus
ureus ,Pseudomonas areuginosa.
Oddziały o najwyższych współczynnikach zapadalności to: geriatrii, neurologii, wewnętrzny
psychosomatyczny , oddział rehabilitacji neurologicznej .
W roku 2013 odnotowano 2 ogniska epidemiczne zakażeń zakładowych.
11
Realizacja szczepień ochronnych
W 2013 r. skontrolowano 24 gabinety szczepień, które w większości znajdują się
w przychodniach lekarzy rodzinnych. W zakresie transportu,
przechowywania
i
przestrzegania
szczepionek nieprawidłowości
Nieprawidłowości
dotyczyły
terminów
ważności
stwierdzono w 1 placówce.
przerwania
łańcucha
chłodniczego w zakresie przechowywania szczepionek, czego
skutkiem
było
zniszczenie
dużej
partii
preparatów
szczepionkowych. Ponieważ do zdarzenia doszło dwukrotnie
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Gnieźnie podjął
decyzję
o
wstrzymaniu
działalności
punktu
szczepień
działającego w strukturach przychodni p.o.z. Informację
o zdarzeniu przekazano do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora
Sanitarnego, powiadomiono również Narodowy Fundusz Zdrowia w Poznaniu.
Zezwolenie na wznowienie działalności punktu szczepień podmiot uzyskał dopiero
po podjęciu kompleksowych działań gwarantujących bezpieczne warunki przechowywania
i transportu szczepionek m.in. był to zakup komputerowego rejestratora temperatury
w lodówce przeznaczonej do przechowywania szczepionek, który zapewnia całodobowy
monitoring temperatury wraz z alarmowym powiadamianiem o jej wahaniach.
Liczba osób uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych na dzień
31.12.2013 r. to ogółem 34 dzieci -.W stosunku do roku ubiegłego liczba ta zwiększyła się
o 10 osób.
W ramach podjętych działań Sekcja Epidemiologii
do rodziców dzieci w celu
wystosowała pisemne wezwania
dopełnienia przez nich
obowiązku wynikającego
z obowiązujących przepisów prawnych . Podjęto również działania zgodnie z wytycznymi
Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego i w 2013 r.
skierowano 2 sprawy dotyczące osób uchylających się od szczepień do Wojewody
Wielkopolskiego
jako
organu
właściwego
do
prowadzenia
egzekucji
obowiązków
o charakterze niepieniężnym.
Na terenie powiatu gnieźnieńskiego w 2013 r. zanotowano 3 przypadki niepożądanych
odczynów poszczepiennych.
12
Wnioski:
1.
Sytuacja
epidemiologiczna
w
zakresie
chorób
zakaźnych
na
terenie
powiatu
gnieźnieńskiego w porównaniu do roku ubiegłego kształtowała się w sposób zróżnicowany.
2.
Odnotowano 2,3 krotny spadek zakażeń jelitowych o etiologii wirusowej. W roku 2013
zarejestrowano ogółem 146 przypadków zachorowań, podczas gdy w roku 2012 – 347
przypadków.
3.
Zarejestrowano 63 krotny wzrost zachorowań na różyczkę . Wzrost ten jest szczególnie
widoczny w stosunku do lat ubiegłych, gdzie rejestrowane były pojedyncze przypadki.
Aktualnie mamy do czynienia z tzw. epidemią wyrównawczą . Problem dotyczy nie
tylko powiatu gnieźnieńskiego, ale wszystkich regionów naszego kraju.
4.
W zakresie zachorowań na ospę wietrzną zanotowano 1,7 krotny wzrost liczby
przypadków w porównaniu do roku ubiegłego .
5.
W 2013 r. zarejestrowano ogółem 39 565 zachorowań i podejrzeń zachorowań na
grypę . Jest to 2,7 krotny wzrost w porównaniu do roku ubiegłego.
6.
Odnotowano 5 krotny spadek zachorowań na krztusiec w porównaniu z rokiem
ubiegłym.
7.
W roku 2013 w porównaniu z rokiem ubiegłym nastąpił spadek zachorowań
na wirusowe zapalenie wątroby typu B i C.
8.
W porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano również 3 krotny spadek liczby przypadków
zachorowań na boreliozę.
9.
W roku 2013 odnotowano 1,8 krotny spadek zachorowań na prątkującą postać gruźlicy .
10.
W porównaniu z rokiem ubiegłym, gdzie nie stwierdzono ognisk zbiorowego zatrucia
pokarmowego w roku 2013 odnotowano 2 ogniska.
11.
Zarejestrowano 2 ogniska zakażeń w podmiotach leczniczych udzielających szpitalnych
świadczeń zdrowotnych . Stanowi to różnicę w stosunku do roku ubiegłego, gdzie ognisk
nie odnotowano.
12.
Wzrosła liczba osób uchylających się od obowiązkowych szczepień ochronnych. Na dzień
31.12.2013 odnotowano 34 dzieci, stanowi to różnicę
10 osób w stosunku do roku
ubiegłego.
13.
Nie odnotowano zachorowań na choroby odzwierzęce jak: włośnica, leptospiroza,
bąblowica.
13
2. WARUNKI ZDROWOTNE ŚRODOWISKA CZŁOWIEKA
2.1 Ocena obiektów komunalnych
2.1.1
Jakość wody przeznaczonej do spożycia
Na potrzeby zaopatrzenia w wodę ludności powiatu gnieźnieńskiego funkcjonowały
42 wodociągi sieciowe:

o produkcji < 100 m3/d - 14

o produkcji od 100 -1000 m3/d - 24

o produkcji od 1000 – 10 000 m3/d - 4,
które czerpały wodę ze 106 studni głębinowych, ujmowanych na warstwach trzecio
i czwartorzędowych. Długość sieci wodociągowej deklarowana przez zarządzających
wynosiła ok. 1 769,62 km.
Wszystkie przedsiębiorstwa wodociągowe
przedstawiły aktualne pozwolenia wodno- prawne
w zakresie poboru wód podziemnych z ujęcia
i odprowadzanie wód popłucznych powstałych
w trakcie eksploatacji wodociągów wydane przez
Starostę Gnieźnieńskiego.
W celu zapewnienia należytej jakości wody przeznaczonej do spożycia zarządzający
wodociągami przeprowadzali płukanie sieci wodociągowej, systematyczne płukanie filtrów,
stałą lub okresową dezynfekcję wody w zależności od zagrożeń związanych z awariami,
brakiem dostawy energii i wykonywanymi czynnościami na stacjach uzdatniania lub sieci
wodociągowej. Na bieżąco poprawiany był stan sanitarno - techniczny pomieszczeń
i urządzeń stacji uzdatniania wody. Włączono wyremontowaną część napowietrzalni
i rozpoczęto remont drugiej części w Gnieźnie przy ul. Żwirki i Wigury; w Trzemesznie
wyremontowano
chlorownię,
pomieszczenia
przeprowadzono malowanie pomieszczeń
aeratora
oraz
korytarze
i
dyżurkę;
i wymieniono drzwi wejściowe do
stacji
uzdatniania w Gorzykowie; odmalowano armaturę wodociągową w Grotkowie, Malczewie
i Szczytnikach Czerniejewskich; wymieniono złoża filtracyjne
w
Płaczkowie i Sławnie,
a uzupełniono w Szczytnikach Czerniejewskich. Ponadto dbano o stan techniczny
i zabezpieczenie ujęć wody - studni głębinowych, zbiorników wody czystej oraz
stref
ochrony sanitarnej.
W roku 2013 przeprowadzono 45 kontroli stacji uzdatniania wody i na tej podstawie
oceniono, że ich stan sanitarno - techniczny był w zdecydowanej większości dobry.
Zakwestionowano pod tym względem wodociąg w Witkowie, gdzie wydano decyzję na
14
poprawę stanu technicznego ścian w hydroforni
i posadzki w szatni oraz wodociąg
w Łubowie z uwagi na stan sufitów w hydroforni i ubikacji oraz zniszczone okna w chlorowni.
W tym ostatnim nastąpiła poprawa i wykonano zarządzenia decyzji. W Witkowie odnotowano
wykonanie części zaleceń, odnowienie obiektu nastąpi w 2014r.
Na potrzeby kontroli jakości wody wyznaczono 91 punktów poboru do badań urzędowych
w zakresie monitoringu kontrolnego, przeglądowego i w ramach nadzoru.
Celem oceny jakości zaopatrzenia w wodę
przeznaczoną
do
spożycia
przez
ludzi
pobrano do badań łącznie 284 próbki
wody, z tego w miastach 88 a na wsiach
196.
Poza
podstawowymi
wskaźnikami
fizyko – chemicznymi i bakteriologicznymi
oznaczano zawartość takich metali jak:
antymon, arsen, bor, chrom, glin, kadm, miedź, nikiel, ołów, selen, rtęć oraz pestycydów,
analizowano zawartość metali ciężkich jak
związków organicznych i produktów ubocznych dezynfekcji wody. Nie stwierdzono
przekroczeń w tym zakresie i zagrożeń dla konsumentów wody.
Wodociągi o wydajności < 100 m3/d
W tej grupie w ocenie rocznej jakość wody kwestionowano w 5 wodociągach zakładowych
(Grotkowo,
Płaczkowo,
Szczytniki
Czerniejewskie,
Zakrzewo,
Żółcz)
z
uwagi
na
przekroczenia zawartości żelaza, manganu, mętności i amoniaku. Wydano 7 decyzji
o warunkowej przydatności wody oraz wyznaczono terminy wykonania działań naprawczych.
Nie ma w tej grupie wodociągów produkujących wodę o kwestionowanej jakości
bakteriologicznej, choć na przestrzeni roku 5 razy odnotowano przekroczenia w tym
zakresie. Podjęto wówczas odwrotne działania informacyjne i naprawcze, a ich skuteczność
potwierdziły powtórne badania, przeprowadzone zarówno w ramach kontroli wewnętrznej jak
i urzędowej.
Wodociągi o wydajności od 100 – 1000 m3/d
W tej grupie stwierdzono obiekty produkujące wodę o podwyższonych parametrach
fizyko – chemicznych, jednakże po prowadzonym postępowaniu administracyjnym (wydano
6 decyzji zarządzających podjęcie działań naprawczych) uzyskano poprawę i żadnego
w ocenie rocznej nie zakwalifikowano jako złego.
przekroczone
wskaźniki
zanieczyszczenia
W ciągu roku notowano pięciokrotnie
bakteriologicznego,
które
po
działaniach
15
zarządzających wodociągami były szybko usunięte i zapewniono odbiorcom wodę o dobrej
jakości zdrowotnej.
Wodociągi o wydajności od 1000 - 10 000 m3/d
Do
tej
grupy
zakwalifikowane
są
4
wodociągi
miejskie:
2
w
Gnieźnie,
1 w Trzemesznie i 1 w Witkowie. Produkowały w zdecydowanej większości wodę o dobrej
jakości fizyko - chemicznej, wydano 1 decyzje na poprawę uzdatniania wody z powodu
przekroczeń mętności i związków żelaza. Ponadto stwierdzono 1 przypadek kwestionowanej
jakości bakteriologicznej: w Trzemesznie, co po wydanych zaleceniach Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego zostało niezwłocznie usunięte.
Tab. Zaopatrzenie ludności w wodę w powiecie w 2013 r.
Wodociągi
o produkcji [m3 / d]
Liczba urządzeń
dostarczających wodę
Liczba
urządzeń
Liczba ludności
zaopatrywanej w wodę
(w tys.)
Odpowiadają
cą
nieodpowiadają
cą
odpowiadają
cą
nieodpowiadają
cą
14
9
5
7,750
0,642
24
24
0
35,871
0
4
4
0
98,037
0
Ogółem
42
37
5
141,658
0,642
%
100
88,1
11,9
98,4
1,6
<100
100-1 000
1 000-10 000
W związku ze sprawowanym nadzorem i stwierdzonymi przekroczeniami zostało wydanych
16 decyzji administracyjnych :14 zobowiązujących do poprawy jakości wody i 2 dotyczące
stanu technicznego , 38 decyzji opłatowych, wystawiono 150 decyzji o dobrej jakości wody
oraz 67 ocen informujących starostę, prezydenta, burmistrzów i wójtów o jakości wody.
Stan zwodociągowania powiatu wynosi 99,83 %, a przeliczeniu na mieszkańców miast
i wsi przedstawia się następująco:
16
ogółem
%
88 606
100
ogółem
%
53 942
100
Liczba ludności miejskiej
korzystających z
nie
%
wodociągów
korzystających
88 606
100
0
%
Liczba ludności wiejskiej
korzystających z
nie
%
wodociągów
korzystających
53 694
99,55
248
%
0
0,45
Badania wody ciepłej
W roku 2013 pobrano 9 prób wody ciepłej do badań w kierunku Legionelli.
Badania przeprowadzono zgodnie z planem w Domu Opieki dla Starszych Osób „Dom pod
Aniołem” w Jelitowie, w Przedszkolu Nr 2 „Źródełko” Gniezno ul. Wrzesińska 49a
i w Przedszkolu Żydowo ul. Kościuszki 34.
Wszystkie badania wykonane w w/w obiektach były prawidłowe i odpowiadały wymaganiom
określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości
wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61 poz. 417 z późn. zmianami).
2.1.2 Nadzór sanitarny nad basenem i kąpieliskami
1. Pod nadzorem Powiatowej Stacji znajduje się 1 basen zlokalizowany w Kompleksie
rekreacyjno - sportowym w Gnieźnie ul. Jolenty 5. Obiekt jest całoroczny, z przerwą
eksploatacyjną od 1.09-19.09.2013 r. Wyposażony w 1 nieckę basenową dla pływających,
1 rekreacyjną , 2 jacuzzi i 2 zjeżdżalnie:

niecka dla pływających o wymiarach 25 x 12,5 m i głębokości od 1,5 m do 2m,
z wyznaczonymi 6 torami pływackimi i 6 słupkami startowymi, temperatura wody
od 260C do 280C

niecka rekreacyjna o wymiarach 16 x 8 m i głębokości od 0,9m do 1,1 m
wyposażona w gejzery wodne, bicze wodne, kaskada -grzybek, kanapa
powietrzna. Temperatura wody od 28-320C

zjeżdżalnia dla dzieci od lat 7 i dla dorosłych: 2 rury zjazdowe - dłuższa 72m i
krótsza 55m.

2 whirpoole (jacuzzi) o temp. 340C
17
Przy basenie funkcjonują: siłownia, sauna
sucha, solarium. Stan sanitarno-higieniczny
obiektu ocenia się jako dobry.
Do dezyn-
fekcji wody stosowane są: podchloryn sodu
i kwas solny, Tixanit, Gotix. Ogółem przeprowadzono 5 kontroli sanitarnych i pobrano 60
próbek
wody,
nie
stwierdzono
jej
zanieczyszczenia.
W roku 2013 z basenu skorzystały 145 702 osoby.
nie
2. Kąpieliska śródlądowe - Nadzorem objęto 2 kąpieliska: Winiary i Skorzęcin, oraz 5
miejsc
wykorzystywanych
do
kąpieli
:
Borzątew,
Kłecko,
Jankowo
Dolne,
Dziekanowice, Lednogóra.
Stan sanitarny i techniczny kąpielisk oceniono jako dobry. Kąpiel odbywała się pod opieką
ratowników, posiadających wyposażenie w sprzęt i środki pomocy przedlekarskiej.
W Skorzęcinie – największej bazie wypoczynku letniego zapewniono dobre wyposażenie
dla potrzeb osób korzystających
z kąpieli W roku 2013 korzystało z kąpieliska ok. 85 tys.
osób. Kąpielisko Winiary zapewniało podstawowe, choć skromne wyposażenie i nie
stwierdzono zaniedbań w zakresie utrzymania stanu sanitarnego, użytkowało go
szacunkowo 28 160 osób.
Miejsca wykorzystywane do kąpieli w Borzątwi, Dziekanowicach, Jankowie Dolnym,
Kłecku i Lednogórze były dobrze utrzymane. Tereny plaż i ich wyposażenie jak ubikacje,
przebieralnie, pomosty, kosze na odpady były w dobrym stanie sanitarnym i technicznym..
Szacuje się, że w sezonie letnim było 27 900 użytkowników.
Badania jakości wody do celów kąpielowych prowadzone były w ramach kontroli
urzędowej – 4 badania i w ramach kontroli wewnętrznej na zlecenie organizatorów 26. Zarówno przed sezonem jak i w trakcie jego trwania nie stwierdzono zanieczyszczenia
bakteriologicznego wody.
O wynikach badań i podejmowanych działaniach przez Państwowego Powiatowego
Inspektora Sanitarnego informowano zarządzających kąpieliskami, środki masowego
przekazu oraz umieszczono komunikaty na stronach internetowych Powiatowej Stacji.
18
Systematyczne meldunki przekazywano
również do Wojewódzkiej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej
sporządzania
w
Poznaniu,
bieżących
celem
informacji
w ogólnokrajowym Serwisie Kąpieliskowym
sk.gis.gov.pl, gdzie dostępne są informacje
o wyposażeniu i jakości wody do kąpieli w całym
kraju.
2.1.3 Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej
Domy Pomocy Społecznej
Spośród 9 obiektów objętych nadzorem sanitarny 4 świadczą opiekę całodobową, są
to: Dom Matki i Dziecka „Caritas” w Gnieźnie, Dom Seniora „Jesienny Azyl” w Gnieźnie, Dom
Opieki „Senior” w Łubowie oraz Dom Opieki dla Osób Starszych „Dom pod Aniołem”
w Jelitowie. Pozostałe 5 obiektów to domy pobytu dziennego lub warsztaty terapii zajęciowej
czynne w godzinach dopołudniowych.
Na podstawie przeprowadzonych kontroli stwierdzono, że w placówkach całodobowych
zasiedlenie w pokojach dostosowane jest do wielkości zajmowanych pomieszczeń. W trzech
obiektach
znajdują
się
gabinety
pielęgniarskie,
diagnostyczno-zabiegowy.
Ponadto
w
razie
w
jedynym
potrzeby
lekarz
zapewniono
jest
gabinet
przywołany
lub
pensjonariusz korzysta z opieki medycznej w miejscowej przychodni.
W
5
placówkach
prowadzone
są
w pracowniach:
pobytu
zajęcia
stolarskiej,
dziennego
terapeutyczne
kaletniczej,
metaloplastycznej, ogrodniczej, gobeliniarskiej,
komputerowej, plastycznej, krawieckiej i filcu,
ceramicznej,
introligatorskiej,
poligraficznej,
gospodarstwa domowego, zajęcia teatralne.
Prowadzona jest także rehabilitacja ruchowa w sali ćwiczeń oraz zabiegi hydroterapii,
fizjoterapii, kinezyterapii, masażu suchego.
Obecnie wszystkie 9 obiektów znajdujących się pod nadzorem Powiatowej Stacji
ocenia się jako dobre, nie prowadzi się w stosunku do nich postępowania administracyjnego.
19
Obiekty świadczące usługi noclegowe
- Hotele – w ewidencji Stacji jest 18 obiektów w miastach i 5 na terenach wiejskich; został
zamknięty 1 obiekt w Gnieźnie Hotel „Orzeł” ul. Wrzesińska. Stan tego obiektu pod
względem technicznym budził w ostatnim czasie zastrzeżenia, odnotowano również
interwencję personelu
o nieprawidłowościach w jego funkcjonowaniu, co po wydanych
zaleceniach zakończyło się zakończeniem działalności. W ciągu całego roku nie udało się
przeprowadzić kontroli
w hotelach w Czerniejewie, gdyż cały zespół hotelowy został
wydzierżawiony przez osobę prywatną, która zainwestowała w pierwszym rzędzie w część
gastronomiczną. Część hotelowa jest w trakcie remontu pomieszczeń i odnowienia
wyposażenia.
Obiekty świadczące usługi noclegowe
25
20
15
10
5
ik
e
a
ys
ur
ro
t
in
n
e
ob
ag
ho
te
ty
la
po
ty
k
sk
la
r
ak
o
bi
w
ie
c
w
yc
da
m
y
ie
w
e
zk
ow
e
pi
ng
m
ns
j
pe
ke
on
a
t
ot
el
m
ho
te
l
0
Stan sanitarny pomieszczeń na pobyt gości i zaplecza budził zastrzeżenia w 1 obiekcie:
- Hotel „Viktoria” w Łubowie – stwierdzono przed sezonem odpadającą farbę na suficie
w 1 pokoju, plamy na suficie w innym, ubytki płytek w ubikacji zniszczone wyposażenie
w łazience, zbyt krótkie prześcieradła. Stan sanitarno-techniczny poprawił się – zalecenia
W wielu obiektach noclegowych wykonano we własnym zakresie szereg prac
poprawiających standard:
- Hotel „Mieszko” w Gnieźnie – w trakcie remontu pokoje i ciągi komunikacyjne na I piętrze
- Hotel „Pietrak” w Gnieźnie – po remoncie recepcja, klatka schodowa, część pokoi, sala
konferencyjna. Na II piętrze powstał nowy apartament,
- Hotel „AWO” w Gnieźnie – odmalowano część pokoi ,
- Hotel „Nest” w Gnieźnie – w trakcie modernizacji 2 budynki przeznaczone na hotel,
20
- Hotel „W Starej Kamienicy” w Gnieźnie –
po remoncie parter- sala klubowa, restauracja
oraz
ciągi
komunikacyjne,
w trakcie
instalowanie windy dla gości,
-
Hotel
„Adalbertus”
w
Gnieźnie
–
w pomieszczeniach piwnicznych wydzielono
nowe pomieszczenie socjalne, odmalowano
ciągi komunikacyjne, 4 pokoje, zakupiono
nowa pościel i poduszki.
- Hotel „Pietrak” w Trzemesznie – w czterech pokojach przystosowano łazienki do potrzeb
osób niepełnosprawnych,
- Hotel „Czeremcha” w Trzemesznie - odmalowano pokoje, w niektórych zamontowano
nowe lampy, nową balustradę na klatce schodowej, zakupiono część kołder, poduszek,
materacy i nakładek na materace.
Również w hotelach na terenach wiejskich wykonano szereg prac odnawiających, między
innymi: w Hotelu Słowianin w Modliszewie, w Hotelu Pałac w Zakrzewie, w Hotelu Nad
jeziorem Białym w Skorzęcinie.
Według deklaracji przedstawicieli obiektów dezynfekcja kołder odbywa się raz w roku
w pralniach ogólnodostępnych w Gnieźnie, a koce są prane w miarę potrzeb, nie rzadziej niż
raz w roku. W większości hoteli systematycznie odbywa się wymiana kołder i poduszek na
nowe. Ogółem przeprowadzono 38 kontroli obiektów hotelowych.
W czynnych obiektach hotelowych do dyspozycji gości jest ogółem 796 miejsc noclegowych.
Obiekty o wysokim standardzie to: hotele „Feniks”, „W Starej Kamienicy”,
„Pietrak” w Gnieźnie i w Trzemesznie. Wpływa na to staranne wykończenie wnętrz,
dbałość o czystość i porządek pomieszczeń, ciekawa oferta gastronomiczna, zadbane
otoczenie obiektu i ogródki letnie.
W ewidencji znajdują się 3 obiekty –
Motel
„Sawik”
w Gnieźnie,
Gościniec
w Dolinie w Jankowie Dolnym, Gościniec
„Liliowy Staw” w Małachowie.
21
Obiekty w dobrym stanie sanitarno-technicznym i higienicznym, dysponują łącznie
56 miejscami
noclegowymi,
otoczenie
zadbane.
Wyróżniający
pod
względem
zagospodarowania i utrzymania jest Gościniec „Liliowy Staw”.
Nadzorem sanitarnym objęto Pensjonat „Omega” w Skorzęcinie. Jest on zaopatrzony
w wodę z wodociągu miejskiego w Witkowie, o dobrej jakości wody, ścieki odprowadzane są
do kanalizacji sanitarnej, a odpady komunalne są gromadzone w kontenerach i odbierane
przez firmę Eko Skórtex Gizałki.
Pensjonat jest obiektem sezonowym, dysponuje 12 pokojami z 22 miejscami
noclegowymi. Łazienki z natryskami, toalety w pokojach. Wydzielone miejsca do
przechowywania
bielizny
czystej
i
brudnej
oraz
sprzętu
porządkowego,
którego
przechowywanie jest właściwe. Bielizna brudna prana jest w pralni „Pralbiel” w Gnieźnie.
Stan sanitarno-techniczny i higieniczny obiektu dobry.
Z uwagi na sezonowy charakter obiektu,
przed sezonem zostały odmalowane
wszystkie pokoje, klatki schodowe i ciągi komunikacyjne, na schodach założono wykładzinę
dywanową, zakupiono lodówki do pokoi.
Nadzorem sanitarnym objęte są 3 ośrodki wypoczynkowe – w Jankowie Dolnym,
w Skorzęcinie i w Gołąbkach.
Obiekty są zaopatrzone w wodę z wodociągów komunalnych o dobrej jakości, usuwają ścieki
do kanalizacji (1) lub zbiorników bezodpływowych (2). Odpady stałe gromadzone są
w pojemnikach na terenie ośrodków, później odbierane przez firmy komunalne. Bielizna
czysta i brudna oraz środki czystości i sprzęt porządkowy gromadzone są w wydzielonych
magazynkach. Bielizna brudna prana jest w pralni ogólnodostępnej lub we własnym
zakresie. Dezynfekcja poduszek i kołder deklarowana jest 1 raz w roku.
W Ośrodku Wypoczynkowym Jutrzenka w Gołąbkach gm. Trzemeszno
zmodernizowano 1 domek, odnowiono pomieszczenia noclegowe, i łazienkę, zakupiono
nowe wyposażenie; ponadto zakupiono 20 łóżek. Wszystkie obiekty utrzymane były w
dobrym stanie sanitarnym i technicznym.
W ewidencji są 3 pola biwakowe:
Borzątew, Skorzęcin, Gołąbki. Skontrolowano 2, gdyż nadal w Gołąbkach jest
zawieszenie
w
działalności,
sezonie
był
wykorzystywany.
Przeprowadzono 3 kontrole.
22
nie
Jedna z nich przeprowadzona była w związku z interwencją. Dotyczyła złego stanu
technicznego pola w Skorzęcinie: za mało toalet, zatłoczenie i bałagan. Kontrola nie
potwierdziła zarzutów, choć wydano doraźne zalecenia dot. braku pokręteł przy 2 kranach
w ubikacji, brak płytki ściennej w ubikacji, brak płytek na posadzce w dwóch kabinach
ustępowych. Zarządzający obiektem nie miał żadnych zgłoszeń użytkowników na stan
utrzymania lub stwierdzane nieprawidłowości i zobowiązał się do odwrotnego usunięcia
usterek. W pozostałych obiektach nie kwestionowano stanu sanitarno-higienicznego
i technicznego.
Pola biwakowe zaopatrzone są w wodę z wodociągów komunalnych o dobrej jakości, ścieki
odprowadzane się do kanalizacji (1) lub zbiorników bezodpływowych (2). Odpady komunalne
gromadzone na terenie obiektów w pojemnikach, wywożone przez firmy komunalne,
z którymi podpisano odpowiednie umowy. Zaopatrzenie w środki czystościowe było
wystarczające.
Inne obiekty świadczące usługi hotelowe
w tej grupie są zewidencjonowane 3 obiekty o charakterze wczasowym i 16 gospodarstw
agroturystycznych, ponadto 8 obiektów - pokoje noclegowe. Ogółem w ewidencji znajduje
się 26 obiektów.
W skontrolowanych obiektach stwierdzono:

odpady komunalne gromadzone są prawidłowo i odbierane przez firmy komunalne,

ścieki odprowadzane są do kanalizacji – 16, lub zbiorników bezodpływowych 10
(szambo),

zaopatrzenie w wodę z wodociągów sieciowych o dobrej jakości wody,

bielizna brudna i czysta gromadzona jest w wydzielonych do tego celu miejscach,
bielizna brudna prana jest we własnym zakresie- 19, lub w pralniach usługowych - 7,

zaopatrzenie w środki czystości było wystarczające, a sposób gromadzenia sprzętu
porządkowego był prawidłowy,
Stan wyposażenia gospodarstw agroturystycznych jest różny, zależny od
lokalizacji obiektu i jego otoczenia. W większości odnowiono przed sezonem pomieszczenia
mieszkalne, ogólnodostępne, korytarze i hole. W kilku zakupiono nowe umeblowanie,
odnowiono ogrodzenie, zamontowano lampy i urządzono kwietniki
Do atrakcji zapewnionych przez właścicieli należą: możliwość jazdy konnej,
korzystanie ze sprzętu wodnego (rowery wodne, łódki), możliwość wędkowania, jazdy
na rowerze. Ponadto część obiektów ma dostęp do plaży, wydzielone miejsca do grillowania,
miejsca na ognisko, plac zabaw dla dzieci, boiska do siatkówki.
Przeprowadzone kontrole nie wykazały zaniedbań sanitarnych i technicznych.
23
Do urządzonych wyjątkowo starannie,
z ciekawą ofertą dla wypoczywających należą
Alicja
obiekty:
Godawa
Leśniczówka
w Przyborowie gm. Łubowo, Marcin Król
„Rybakówka”
w Sławnie
Ranczo w Dolinie
gm.
Dąbrówka
-
Kiszkowo,
Kościelna
gm. Kiszkowo, Helena Bejm - Wierzyce 25
gm.
Łubowo,
M.
Stachowiak
–
Wiekowo gm. Witkowo.
Zakłady świadczące usługi dla ludności
W powiecie gnieźnieńskim na dzień 31.12.2013 działały ogółem 282 obiekty usługowe.
Zakłady użyteczności publicznej
zakłady fryzjerskie
zakłady kosmetyczne
salony tatuażu
zakłady odnowy biologicznej
inne zakłady świadczące wiecej
niż jedną z usług
Kontrole obejmowały stan sanitarno – techniczny i higieniczny pomieszczeń, w których
wykonywane są usługi, przestrzeganie czystości i dezynfekcji powierzchni oraz urządzeń ze
szczególnym
uwzględnieniem
narzędzi,
warunki
sterylizacji
sprzętu,
postępowanie
z narzędziami naruszającymi ciągłość tkanki, z odpadami w tym niebezpiecznymi.
Najczęściej
higieniczne:
stwierdzane
brak
nieprawidłowości
środka
dezynfekcyjnego,
nieprawidłowo sporządzany lub opisany środek do
dezynfekcji, nieprawidłowo przechowywana odzież
(bez
w
segregacji),
pomieszczeniu
pelerynki
przechowywane
gospodarczym,
przeter-
minowane środki opatrunkowe w apteczce, brak
widocznej
informacji
o
zakazie
palenia,
nieprawidłowo przechowywane odpady medyczne,
24
brak lub nieaktualna dokumentacja zdrowotna, przeterminowane kosmetyki, brak umowy
na odbiór odpadów komunalnych,
Stwierdzane
uchybienia
pod
technicznym:
rozszerzono
względem
działalność
o
usługi kosmetyczne w 1 pomieszczeniu z
fryzjerskimi,
niesprawna
wentylacja
mechaniczna w zakładzie, brak wentylacji
mechanicznej w ubikacji, brudne ściany i
sufity,
wilgoć
na
ścianach,
brak
szafy
odzieżowej, brak zmywalnej powierzchni przy
umywalce, uszkodzona tapicerka na siedziskach krzeseł, nieprawidłowo przechowywana
bielizna czysta, brak odpływu od umywalki w pom. gospodarczym, brak apteczki I pomocy,
ubytki płytek w suficie w ubikacji, zaciek na suficie w pomieszczeniu usług, brudne ściany
i sufity oraz stolarka okienna, brak wentylacji w gabinecie i rolmasażu, brak książki kontroli
W celu wyegzekwowania poprawy w tej grupie obiektów wydano 4 decyzje zarządzające,
43 decyzji opłatowych, nałożono 7 mandatów na sumę 800,-zł., wystosowano 12 pism
z zaleceniami, opiniowano nowe lub modernizowane obiekty i wydano 23 opinie sanitarne.
Rodzaj działalności
Liczba
Liczba
Liczba
Liczba
Liczba
usługowej
obiektów wg obiektów przeprowad obiektów w obiektów w
ewidencji skontrolowa
zonych
złym stanie złym stanie
nych w 2013
kontroli
sanitarnosanitarnoporządkowy technicznym
m
Zakłady
fryzjerskie
Zakłady
kosmetyczne
Zakłady
tatuażu
Zakłady odnowy
biologicznej
Inne zakłady
świadczące usł**
Razem
135
133
199
0
1
57
53
69
0
0
3
3
3
0
0
30
29
33
0
0
57
54
90
2
1
282
272
394
2
2
Po podejmowanym postępowaniu administracyjnym uzyskano poprawę stanu sanitarno –
technicznego w 14 zakładach fryzjerskich, gabinetach kosmetycznych, solariach i innych
usługowych.
25
Jednocześnie stwierdza się, że w wielu obiektach po wydanych zaleceniach lub z własnej
inicjatywy nastąpiła poprawa stanu zagospodarowania i utrzymania obiektów oraz
postępowania ze sprzętem do obsługi klienta.
Dworce autobusowe
Pod nadzorem Powiatowej Stacji znajdują się 2 obiekty: w Gnieźnie i Trzemesznie.
W Trzemesznie nie stwierdzono zaniedbań w zakresie wyposażenia i utrzymania obiektu,
bowiem do dyspozycji pasażerów jest jedynie dostępna poczekalnia. Natomiast w Gnieźnie
stwierdzono wykonanie decyzji z 2012 r.: odmalowano ściany, położono nowe płytki
podłogowe. Ponadto ułożono nowe płytki ścienne w ubikacji damskiej i męskiej. Teren
zewnętrzny Dworca utrzymany dobrze: stanowiska wydzielone, wyposażone w ławki i kosze
na odpady.
W trakcie kontroli obiektów przeprowadzono ocenę stanu sanitarnego 8 pojazdów do
przewozu osób. Nie stwierdzono nieprawidłowości sanitarnych.
Dworce kolejowe
W ewidencji Stacji jest 5 obiektów: w Gnieźnie 2, w Trzemesznie, Pierzyska i Lednogóra
wszystkie zostały skontrolowane. Ogółem
1 ocenia się negatywnie: Dworzec PKP
w Gnieźnie, gdzie trwa remont obiektu.
W poprzednim sprawozdaniu rocznym oceniono negatywnie 2: Dworzec PKP w Gnieźnie
i w Trzemesznie – w tym ostatnim w 2013 r. odmalowano pomieszczenia do obsługi
podróżnych, dlatego oceniono, że nastąpiła pewna poprawa.
W Gnieźnie w lipcu rozpoczęto remont i zamknięto poczekalnię, a krzesła dla podróżnych
przeniesiono na hol. Po wystosowanym piśmie z art. 30 odmalowano często kwestionowany
tunel prowadzący na perony. W grudniu wpłynęło zażalenie na stan higieniczny dworca:
brzydki zapach, porozrzucane papiery i butelki przez przebywających tam często
bezdomnych, na posadzce w holu kałuża brudnej wody. Ustalono z kierownikiem budowy
częstszą częstotliwość sprzątania w okresie zimowym – przynajmniej dwa razy dziennie
i prowadzenie dezynfekcji zabrudzonych powierzchni. Nie budził zastrzeżeń stan techniczny
i higieniczny pomieszczeń dworca i środków transportu
(wagoników) Gnieźnieńskiej
Kolejki Wąskotorowej.
W poprzednim roku kwestionowano stan sanitarny Przystanku PKP w Pierzyskach:
nastąpiła poprawa w zakresie jego utrzymania i nie odnotowano nieprawidłowości, choć jego
standard jest słaby. Również Na stacji PKP w Lednogórze, gdzie wyłączony jest
z użytkowania budynek dworca wraz z poczekalnią, nie stwierdzono zaniedbań sanitarnych.
26
Tereny rekreacyjne
W ewidencji stacji jest 27 obiektów w miastach
i 5 w gminach. W Dolinie Pojednania stwierdzono
uchybienia stanu technicznego dot. ubytków na
schodach, brak kratek ściekowych, później ubytki
płyt granitowych na ścianie przy schodach.
Zarządzający Urząd Miejski w Gnieźnie część
nieprawidłowości usunął niezwłocznie a część
zobowiązał się do usunięcia z chwilą pozyskania
środków finansowych. W 2 skontrolowanych ogródkach jordanowskich stwierdzono
zanieczyszczenie gruzem, wystosowano pismo. W Parku Miejskim w Gnieźnie stwierdzono
ubytki desek w 2 mostkach, w jednym uzupełniono braki, drugi wymieniono na nowy.
Stwierdzono zaniedbane i zarośnięte trawą i chwastami tereny zielone wzdłuż drogi przy
ul. Wrzesińska i Libelta - wystosowano pismo z zaleceniami do Zarządu Dróg Powiatowych
w Gnieźnie. Odnotowano poprawę i wykoszenie terenów zielonych.
Generalnie
zieleń w miastach oraz na terenach wiejskich
była zadbana
i utrzymana
w dobrym stanie porządkowym, kwietniki przyuliczne i na terenach zielonych obsadzone
roślinami sezonowymi.
Inne obiekty użyteczności publicznej
W roku 2013 kontrolami objęto wszystkie apteki (planuje się je do kontroli co kilka lat).
Ogółem w miastach są 44 apteki. W jednej zalecono zapewnić pojemnik na odpady
komunalne na zewnątrz i zawrzeć umowę na ich odbiór. Wystosowano zawiadomienie
o wszczęciu postępowania, ale odstąpiono od tego po informacji od zobowiązanej strony
o wykonaniu zaleceń. Stan sanitarno-techniczny i higieniczny pomieszczeń w obiektach nie
budził zastrzeżeń. Prawidłowe było również postępowanie z odpadami niebezpiecznymi –
wszystkie mają podpisane umowy na odbiór leków przeterminowanych z firmami
specjalistycznymi.
Nadzorem objęto 18 obiektów sportowych w
tym 5 orlików. Kwestionowano stan techniczny
boiska sportowego w Kłecku: braki płytek
ściennych w kabinie natryskowej w szatni dla
gości, w pokoju sędziego łuszcząca się farba na
ścianach i suficie, ubytek płytek na schodach
przy
wejściu
do
szatni,
skorodowane
27
powierzchnie koszy przy wejściu na widownię oraz częściowy brak i zniszczone siedziska
na widowni. Wystosowano do Prezesa Klubu pismo z art. 30, zawiadamiając Urząd Gminy.
Zalecenia nie zostały wykonane, brak również informacji o terminie i sposobie usunięcia
nieprawidłowości. Skierowano drugie pismo w tej sprawie do Burmistrza Miasta i Gminy
Kłecko. Obiekt oceniono za rok 2013 jako zły technicznie. Po kontroli Hali sportowej w
Witkowie, gdzie stwierdzono brudne ściany w pokoju nauczycieli w-f , w pomieszczeniu
gospodarczym i w 2 pomieszczeniach siłowni., oraz zniszczone płytki podłogowe w siłowni
wystosowano decyzję zarządzającą - stwierdzono wykonanie zaleconych prac. W
pomieszczeniach Boiska sportowego Witkowo stwierdzono brudne ściany i sufity w
szatniach, ciągach komunikacyjnych i węzłach sanitarnych – wystosowano decyzję, która
została wykonana. Uchybienia stwierdzono również na Boisku w Czerniejewie: uszkodzone
siedziska na widowni, zapełniony pojemnik na odpady – wystosowano pismo. Ponieważ
nieprawidłowości
dotyczyły
tylko
widowni,
a w obiekcie
wykonano
szereg
prac
poprawiających stan techniczny nie ocenia się go negatywnie. W pozostałych obiektach
sportowych nie odnotowano nieprawidłowości; stwierdzono natomiast wykonanie prac
odnawiających
pomieszczenia
np. na
Boisku
sportowym
Start
i
Hali
przy
ul. Paczkowskiego w Gnieźnie oraz w Hali widowiskowo- sportowej w Trzemesznie.
W miastach w ewidencji jest 18 stacji paliw. Nieprawidłowości stwierdzono w Stacji
w Kłecku: przybrudzone ściany i sufity, przeterminowane środki opatrunkowe w apteczce
I pomocy, brak dokumentacji zdrowotnej 4 pracowników. Wystosowano pismo z zaleceniami;
nieprawidłowości usunięto, co wykazała kontrola sprawdzająca. W Stacji w Trzemesznie
brak było dokumentacji zdrowotnej obsługi. Przedstawiono aktualną dokumentacje
w siedzibie tut. Powiatowej Stacji. Pozostałe obiekty utrzymane były w dobrym stanie
sanitarnym i technicznym.
Nadzorowano 7 obiektów kultury jak domy kultury, kino, teatr, muzeum. Po stwierdzeniu
nieprawidłowości technicznych w kinie: w dwóch salach kinowych zniszczone siedziska
(dziurawa
i
poprzecierana
tapicerka)
wystosowano pismo z zaleceniami. Wpłynęła
informacja
o
wykonaniu
zalecenia,
co
potwierdziła kontrola sprawdzająca. Kolejny
rok trwa remont i modernizacja Miejskiego
Ośrodka kultury w Gnieźnie. Sukcesywnie
odnawiane są sale zajęć, zagospodarowano
zielone zaplecze, gdzie odbywają się imprezy
plenerowe. W teatrze stwierdzono odnowienie
pomieszczeń (malowanie ścian, cyklinowanie i malowanie parkietów, wymiana centralnego
28
ogrzewania, wykładziny dywanowej w kuluarach, i wykładziny zmywalnej w korytarzach.
Poprawiło to znacząco standard obiektu. W ewidencji są 4 parkingi ogólnodostępne,
nie kwestionowano ich zagospodarowania lub utrzymania, choć w jednym przypadku
zalecono uaktualnić dokumentację zdrowotną obsługi.
W ewidencji jest 7 pralni i magazyn bielizny szpitalnej w Szpitalu ZOZ Gniezno. Podczas
kontroli obiektów stwierdzono drobne nieprawidłowości w dwóch pralniach: zaciek na ścianie
w magazynie bielizny brudnej, brak możliwości segregacji odzieży personelu, za pralnicami
brak porządku. Uchybienia usunięto po zaleceniach wpisanych do protokoły i potwierdziła to
kontrola sprawdzająca. Magazyn bielizny szpitalnej to osobne magazyny na czystą i brudną
bieliznę w dwóch budynkach szpitalnych ul 3 Maja i ul. św. Jana. Stan techniczny nie budził
zastrzeżeń. Bielizna czysta
zabezpieczona workami foliowymi, przekazywana jest na
oddziały szpitalne. Brudna z oddziałów znajduje się również w workach foliowych, a do pralni
zewnętrznej przekazywana jest w wózkach zabezpieczonych pokrowcami. Pracownicy
wyposażeni są w odzież ochronną, zapewniono szafy z rozdziałem od odzieży wierzchniej.
Do dyspozycji pracowników jest pomieszczenie socjalne z umywalką do mycia i dezynfekcji
rąk. Sprzęt porządkowy oznakowany jest według stref czystości; do dyspozycji dwa zestawy
wózków czysty i brudny. Zapewniono punkty do mycia i dezynfekcji sprzętu porządkowego,
używane środki dezynfekcyjne to: Desprej, Surfanios Lemon Fresh, Domestos.
Nadzorem objęto 4 parkingi w Gnieźnie, których stan nie był kwestionowany podczas
kontroli. W jednym zalecono okazać dokumentację zdrowotną obsługi. Na dwóch z nich są
ubikacje ogólnodostępne, a na jednym ubikacja
publiczna, we wszystkich są pomieszczenia dla
osób obsługujących podróżnych.
W ewidencji Stacji jest 7 zakładów pogrzebowych,
skontrolowano wszystkie.
Zakłady dysponują specjalistyczny pojazdami do
przewozu
zwłok.
Skontrolowano
7 pojazdów
i stwierdzono, że wszystkie spełniają wymagania
rozporządzenia oraz posiadają pozytywną opinię sanitarną. Na podstawie uzyskanych
informacji od właścicieli nie stwierdzono zaniedbań sanitarnych w postępowaniu ze
zwłokami. Każda firma zadeklarowała miejsca do przechowywania zwłok do czasu
pochówku.
W ewidencji znajduje się również 1 pomieszczenie przechowywania zwłok
funkcjonujące w Szpitalu ZOZ. Ocenione w poprzednim sprawozdaniu rocznym jako złe pod
względem technicznym. Za rok 2013 jego stan nie uległ poprawie z uwagi na trwającą
budowę nowego budynku, który będzie spełniał funkcję domu przedpogrzebowego.
29
Planowane jest ukończeniu budowy w maju 2014r. Pomieszczenia do przechowywania
zwłok składają się z chłodni, przedsionka oraz pomieszczenia pomocniczego. W chłodni jest
8 miejsc, ma ona powierzchnie gładkie, nienasiąkliwe, odporne na działanie środków
myjących i dezynfekcyjnych – płytki na podłogach i ścianach na całej wysokości.
Zapewniono agregat chłodniczy, który utrzymuje temperaturę ok. 6ºC. W pomieszczeniach
zapewniono wentylację mechaniczną, a okna zostały zabezpieczone siatkę przed dostępem
insektów i gryzoni.
Postępowanie ze zwłokami, sposób mycia i dezynfekcji powierzchni i rąk,
postępowanie z odpadami medycznymi oraz z brudną bielizną określają opracowane
i wdrożone procedury. Odpady komunalne powstające w pomieszczeniu do przechowywania
zwłok są przekazywane do zbiorczych kontenerów na odpady należących do Szpitala ZOZ
w Gnieźnie, a następnie odbierane przez firmę Urbis Sp. z o.o. w Gnieźnie. Odpady
niebezpieczne powstające w placówce są zbierane do wydzielonych i odpowiednio
oznakowanych pojemników, zaopatrzonych w worki foliowe w kolorze czerwonym. Są to
głównie odpady medyczne o kodzie 180103: materiał opatrunkowy, skażona materiałem
biologicznym bielizna jednorazowego użytku, rękawiczki jednorazowe. Po zapełnieniu
pojemnika odpady są transportowane do zbiorczego magazynu odpadów medycznych
Szpitala ZOZ w Gnieźnie, a stamtąd odbierane w przeciągu 72 h przez firmę Mardo
z Grodźca.
W obiekcie, z uwagi na jego tymczasowy charakter i brak możliwości technicznych,
nie wydzielono odrębnego zaplecza sanitarnego dla rodzin odbierających zwłoki. Personel
obiektu korzysta z pomieszczeń socjalnych i węzłów sanitarnych dla pracowników Szpitala
ZOZ w Gnieźnie.
Na terenach wiejskich wśród innych obiektów użyteczności publicznej skontrolowano 31.
Skontrolowanych
8
obiektów
sportowych.
W
wykazanych w poprzednim sprawozdaniu rocznym – 2
złe: Dom Sportowca Niechanowo i Boisko Sportowe
Cielimowo
nastąpiła
poprawa.
W
Niechanowie
odmalowano ściany i sufity w szatni oraz odnowiono
parkiet.
W Cielimowie
również
odnowiono
pomieszczenia i zlikwidowano przyczynę zalewania
powierzchni po opadach atmosferycznych. Za rok 2013
negatywnie oceniono 1 obiekt: Boisko Sportowe Żydowo. Stwierdzono zniszczone
powierzchnie ścian i posadzek w pomieszczeniach sanitarnych, zniszczone z ubytkami
siedziska ławek na widowni. Wystosowano pismo z zaleceniami, lecz jeszcze nie
odnotowano poprawy. Kwestionowano ponadto stan boiska sportowego w Kiszkowie:
30
zniszczona elewacja i schody, brudne ściany i sufity w szatniach. Został przeprowadzony
remont obiektu, odnowiono pomieszczenia, budynek i trybuny oraz powierzchnię boiska.
Wyróżniającym się obiektem w tej grupie jest Hala Widowiskowo-Sportowa w Kiszkowie.
Dobrze utrzymane były stacje paliw (6), w których oprócz zapewnienia prawidłowego stanu
sanitarno-technicznego
niebezpiecznymi
i
higienicznego
i zawarcie
umów
z
kontrolowano
firmami
postępowanie
odbierającymi
je
z
odpadami
do
utylizacji.
Nie kwestionowano stanu sanitarnego w domach kultury (2 obiekty) oraz Muzeum
i Skansenie (2). Prawidłowo utrzymany był parking w Skorzęcinie – po wyegzekwowaniu
poprawy stanu sanitarno-technicznego w poprzednich latach.
W roku sprawozdawczym nadzorem objęto
6 tras turystycznych. Kontrole nie wykazują
zaniedbań
w
zakresie
utrzymania
tras
turystycznych. Pobocza dróg wzdłuż tras są
czyste, wykoszone. Wzdłuż tras turystycznych
skontrolowano ogółem 166 przystanków.
Stwierdzono zaniedbania techniczne lub porządkowe w 5. Najczęściej przyczyną złego stanu
przystanków są zniszczone wiaty, dziury w ścianach i dachu, brak siedzisk. W 2 stwierdzono
zaśmiecenie. Wystosowano 6 pism w trybie art. 30 i 2 z zaleceniami do urzędów gmin
i Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad zalecające podjęcie działań naprawczych
lub porządkowych. Stwierdzono uzupełnienie braków i uporządkowanie zaniedbanych
przystanków oraz postawienie nowej wiaty w miejsce bardzo zniszczonej (Wymysłowo
gm. Trzemeszno).
W ewidencji Stacji jest 1 Zakład Karny w Gębarzewie, skontrolowany 3 razy. Kontrolami
objęto stan utrzymania cel dla osadzonych wraz z pomieszczeniami sanitarnymi, łaźnie,
pokoje widzeń, pomieszczenia rekreacyjne oraz ambulatorium. Podczas kontroli stwierdzono
uchybienia sanitarno – techniczne, otrzymano pisemną informację o wykonaniu zaleceń, co
potwierdziła kontrola sprawdzająca.
Ustępy publiczne
W ewidencji znajduje się 11 ubikacji publicznych w miastach: w Gnieźnie, Kłecku,
Trzemesznie, Witkowie oraz 3 w gminach., w których przeprowadzono 25 kontroli
sanitarnych.
31
W stosunku do poprzedniego roku ubyły 2 obiekty, gdyż
uległy likwidacji (w Gnieźnie
i Trzemesznie) Likwidacja ustępu w Gnieźnie jest związana z trwającą modernizacją
i przebudową targowiska miejskiego.
Ubikacje
publiczne
są
wyposażone
w
miski
ustępowe, umywalki do rąk, kosze na odpady i środki
higieniczne: mydło w płynie, ręczniki papierowe, papier
toaletowy. Poszczególne obiekty posiadają 2 – 5 kabin
damskich, 2 – 4 kabiny męskie, 1 – 6 pisuary; tylko 2 są
przystosowane dla osób niepełnosprawnych:
przy ul.
Łaskiego (2 kabiny), a także w Witkowie przy ul. Stary Rynek
(1
kabina).
Sprzęt
porządkowy
przechowywany
jest
prawidłowo, do dezynfekcji stosowane są środki: Domestos, Tytan, Agent.
W trakcie kontroli stwierdzono uchybienia, które po działaniach pracowników
Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gnieźnie zostały usunięte.
Dotyczyły one głównie złego stanu sanitarno-technicznego:

Ubikacja publiczna ul. Łaskiego w Gnieźnie – po stwierdzonych nieprawidłowościach :
w części damskiej ściana zawilgocona, spowodowana przeciekaniem dachu, w części
męskiej łuszcząca się farba, w pomieszczeniu gospodarczym zdjęte płyty sufitowe
z powodu zalania sufitu - wystosowano 1 pismo nakazujące usunięcie uchybień. Po
kontroli sprawdzającej wystosowano pismo z art. 30 do Urzędu Miejskiego w Gnieźnie.
Zawiadomiono o wykonaniu zaleceń.

Ubikacja publiczna przy Dworcowej w Gnieźnie stwierdzono uchybienia techniczne w części męskiej wilgotna jedna ściana oraz zaciek z rozwojem grzybów i pleśni
widocznym jako czarny nalot w narożniku ściany. Wystosowano pismo z art. 30
nakazujące usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. Podczas kontroli sprawdzającej
stwierdzono usunięcie nieprawidłowości.
O bardzo niskim standardzie jest ubikacja publiczna przy ul. Polnej
w Witkowie –
przewidziana do likwidacji w roku 2014, z uwagi na planowaną budowę Domu kultury w tym
miejscu. W ubikacji w Trzemesznie Pl. Św. Wojciecha wymieniono okno na plastikowe,
odmalowano ściany i sufity.
Za rok 2013 negatywnie ocenia się jako złe pod względem technicznym 2 obiekty:
Gniezno
ul. Dworcowa – będzie likwidowana w związku z projektem przebudowy i modernizacji
Dworca kolejowego, Witkowo ul. Polna – przeznaczona do likwidacji.
Pod nadzorem jest ponadto Ubikacja ogólnodostępna przy ul. Sobieskiego w Gnieźnie –
Obiekt jest przystosowany dla osób niepełnosprawnych; o niskim standardzie i często
kwestionowany był stan techniczny i sanitarny.
32

stwierdzono dwukrotnie zaniedbania techniczne: brudne ściany w pomieszczeniu
gospodarczym, zepsuta spłuczka w jednej kabinie męskiej, zapchany zlew, zniszczony
sprzęt czyszczący, brak środka do dezynfekcji.
Wystosowano 2 pisma
nakazujące
usunięcie wykazanych nieprawidłowości, co zostało wykonane poprzez zakupienie
nowego
sprzętu,
środka dezynfekcyjnego
i naprawie
uszkodzonych
urządzeń.
Potwierdziła to kontrola sprawdzająca.
Ogółem nadzorem objęto 648 obiektów komunalnych, przeprowadzono 1253
wystosowano 16
pism z art. 30
i 116
kontrole,
innych z zaleceniami, wydano 19 decyzji
zarządzających + 44 zezwalające na ekshumacje, wystawiono 130 decyzji rachunkowych,
nałożono 13 mandatów na sumę 2 000 zł.
Wnioski:
1. Ilość obiektów produkujących wodę warunkowo dobrą uległa zwiększeniu o 1 wodociąg
(w 2012 były 4 wodociągi, a w 2013 oceniono 5 wodociągów); ale w 2013 wszystkie te
wodociągi są z grupy wodociągów zakładowych produkujących <100 m3/d, podczas gdy
w 2012 aż 3 wodociągi były z grupy większych, produkujących od 100- 1000 m3/d.
2. Liczba ludności zaopatrywana w wodę nie odpowiadającą wymaganiom uległa
zmniejszeniu: w 2013 r. - 642 mieszkańców (0,45 %), a 2012 – 3110 osób (2,18 %).
3. Dobrze układał się współpraca z większością przedsiębiorstw wodociągowych, wyniki
badań z kontroli wewnętrznych przesyłano systematycznie. W jednym przypadku
interweniowano telefonicznie i pisemnie z uwagi na nie dotrzymanie terminów poboru
próbek w ramach kontroli wewnętrznej.
4. Nie stwierdzono zagrożeń zdrowotnych dla osób korzystających z nadzorowanych
kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli. Badania jakości wody zarówno przed
sezonem jak i w jego trakcie były pozytywne i odpowiadały wymaganiom rozporządzenia
Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością
wody w kąpielisku i miejscy wykorzystywanych do kąpieli (Dz. U. Nr 86 poz. 478).
5. W obiektach świadczących usługi dla ludności mniej było spraw kwestionowanych
z uwagi na brak regulacji prawnych w tym obszarze, co utrudnia egzekwowanie dobrego
stanu sanitarnego i technicznego.
6. Korzystnie oceniono stałą i sezonową bazę noclegową w miastach i na terenach
wiejskich, zwiększa się ilość obiektów i miejsc noclegowych o dobrym stanie sanitarnym i
wysokim standardzie.
7. Stan utrzymania i zagospodarowania parkingów i terenów zielonych był dobry.
8. Nadal nie odnotowano poprawy w zakresie stanu technicznego ubikacji publicznych,
dwie o złym stanie sanitarno – technicznym uległy likwidacji.
33
2.1.4 Stan sanitarny zakładów opieki zdrowotnej
Ilość skontrolowanych placówek w latach 2012 - 2013
19
e
in n
15
57
we
do
o
w
za
ki
y
t
k
pra
cj a
ita
l
i
ab
reh
ka
sty
o
gn
d ia
i
nie
od
ale
h
c
pi t
y
z
z
s
pr
56
2013
11
10
2012
65
49
2
2
0
10
20
30
40
50
60
70
Zakłady lecznictwa zamkniętego
W ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gnieźnie znajdują się dwa
obiekty lecznictwa zamkniętego: SP ZOZ Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie
Chorych „Dziekanka” ul. Poznańska 15 w Gnieźnie (szpital publiczny) i NSZOZ Vivax
Oddział Chirurgii i Ortopedii ul. Witkowska 53 Gniezno (szpital niepubliczny).
Zakład Opieki Zdrowotnej w Gnieźnie znajduje się pod nadzorem Wojewódzkiej Stacji
Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu.
W roku 2013 przeprowadzono w nich 4 kontrole kompleksowe, oraz 5 kontroli
sprawdzających i dodatkowych. Oba obiekty szpitalne posiadają opracowany i pozytywnie
zaopiniowany
program
dostosowania
pomieszczeń
do
wymogów
określonych
w rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Aktualnie na 28 oddziałów Szpitala „Dziekanka”
dostosowanych jest 23. Ponieważ szpital posiada zabudowę pawilonową remonty
przeprowadzane są sukcesywnie. Oddziały objęte programem zostaną dostosowane w roku
2014 (2 oddziały) i w latach późniejszych (3 oddziały). Oddział Chirurgii i Ortopedii NSZOZ
Vivax w roku 2013r. zapewnił izolatkę dla pacjentów. Kolejne prace związane
z pomieszczeniem do dezynfekcji wewnętrznych środków transportu w oddziale szpitalnym
są ujęte w programie dostosowawczym, z terminem realizacji w roku 2015r.
34
Wykazywane w roku 2013 nieprawidłowości w Szpitalu „Dziekanka” dotyczyły głównie
stanu technicznego budynków: powierzchnie ścian w salach chorych, węzłach sanitarnych,
brak zmywalności wyposażenia sal. Z uwagi na rozmiar obiektu i typ zabudowy remonty
prowadzone są sukcesywnie według potrzeb, jednak stan obiektu systematycznie poprawia
się. Stan techniczny NSZOZ Vivax nie budził zastrzeżeń.
Wojewódzki Szpital „Dziekanka” jest zaopatrywany w wodę z własnego wodociągu
lokalnego, a także posiada dwa zbiorniki retencyjne. W przypadku awarii istnieje możliwość
zaopatrzenia w wodę z sieci wodociągu miejskiego w Gnieźnie. NZOZ Vivax jest
zaopatrywany w wodę przez wodociąg publiczny miasta Gniezna ul. Sosnowa. Placówka
posiada przepływowy rezerwowy zbiornik wody o pojemności 3000 litrów. W razie awarii
zasilania obiekt posiada własny agregat prądotwórczy. Wodociągi, z których korzystają
obiekty znajdują się pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Gnieźnie, a jakość wody oceniana jest jako dobra. Tutejsza Sanitarna nie prowadziła
badań wody z zaopatrzenia rezerwowego opisywanych placówek. Sieć wodociągowa
zaopatrująca obiekty jest w dobrym stanie sanitarno-technicznym, nie zgłaszano awarii.
Obiekty posiadają opracowane i wdrożone procedury postępowania z bielizną
szpitalną, odzieżą ochronną i sprzętem porządkowym .
Brudna bielizna jest gromadzona w wydzielonych pojemnikach i wózkach koszowych
zabezpieczonych
podwójnymi
workami
foliowymi,
a
następnie
odbierana
przez
specjalistyczne samochody firm pralniczych, które świadczą usługi na terenie szpitali
(„Citonet” Bydgoszcz oraz HTS Medei Pępowo). Nie kwestionowano stanu zaopatrzenia
w bieliznę i odzież ochronną. Zapas i sposób przechowywania jej jest wystarczający do
potrzeb placówki. W obu obiektach czysta bielizna przywożona jest bezpośrednio na
oddziały do podręcznych magazynów, zabezpieczona podwójnym workami płóciennofoliowymi.
Pojemniki do gromadzenia bielizny
oraz
pojazdy
dezynfekowane,
transportowe
co
jest
są
odpowiednio
udokumentowane. Pracownicy zajmujący
się dystrybucja bielizny noszą odzież
ochronną odpowiednią do zagrożeń.
Placówki posiadają opracowane i
wdrożone
procedury
sprzątania
i
dezynfekcji powierzchni. W trakcie prowadzenia nadzoru nie stwierdzono nieprawidłowości
35
w opisywanym zakresie. Obiekty i ich otoczenie są utrzymane czysto, w dobrym stanie
sanitarno-higienicznym.
Za utrzymanie czystości odpowiadają oddelegowani do tego celu pracownicy,
a w gabinetach zabiegowych i salach operacyjnych dodatkowo pielęgniarki i salowe. W obu
placówkach pielęgniarka epidemiologiczna odpowiedzialna jest za nadzór nad utrzymaniem
czystości, prowadzi kontrolę wewnętrzną jakości usług świadczonych przez firmy
sprzątające, co jest potwierdzane comiesięcznymi raportami dla poszczególnych oddziałów.
Raz w roku zespół ds. zakażeń szpitalnych prowadzi szkolenie personelu sprzątającego, co
jest odpowiednio udokumentowane.
NZOZ Vivax oraz 25 z 28 oddziałów Szpitala Dziekanka posiadają własne
pomieszczenia porządkowe, pozostałe 3 korzystają z pomieszczeń sąsiednich oddziałów.
Pomieszczenia te są wyposażone w zlew do mycia i dezynfekcji sprzętu porządkowego.
Sprzęt jest przechowywany prawidłowo, oznakowany według stref czystości. Do sprzątania
stosuje się wózki jezdne dwu-wiaderkowe, ścierki i nakładki do mopów wielokrotnego użytku.
Ścierki i nakładki są prane po użyciu przez specjalistyczną firmę. Zaopatrzenie w sprzęt do
utrzymania czystości oraz preparaty do mycia i dezynfekcji powierzchni jest wystarczające.
Za nieprzestrzeganie procedury prawidłowego sprzątania i dezynfekcji w gabinetach
zabiegowych dwie pielęgniarki Szpitala „Dziekanka” zostały ukarane mandatami karnymi na
kwotę 200 zł, nałożonym przez Sekcję Epidemiologii.
Opisywane obiekty posiadają opracowane i wdrożone procedury oraz instrukcje
stanowiskowe postępowania z odpadami medycznymi.
Odpady medyczne są odpowiednio segregowana na etapie wytwarzania. Po zapełnieniu
pojemników do 2/3 objętości są one zamykane i odpowiednio oznakowane oddawane do
magazynu odpadów. Odpady medyczne są przechowywane na stanowisku pracy
tj. w gabinetach zabiegowych nie dłużej niż 24 h, po czym są przenoszone do magazynu
odpadów. Są to pomieszczenia o powierzchniach zmywalnych, w dobrym stanie sanitarnotechnicznym, z zapewnionym dostępem do punktu mycia i dezynfekcji rąk. Odpady są
przechowywane w magazynach nie dłużej niż 7 dni, w temp. 4ºC przez 7 dni. Po tym czasie
odpady są odbierane przez specjalistyczną (Zakład Utylizacji Odpadów Konin, Hygea
Lubasz).
Odbiór odpadów medycznych jest poświadczony umową i formularzami przekazania
odpadów.
Odpady komunalne w oddziałach szpitalnych usuwane są do pojemników
pedałowych wyłożonych workami foliowymi, a następnie wynoszone do kontenerów
36
ustawionych na zewnątrz budynków. Kontenery opróżniane są systematycznie przez firmę
„Urbis” z Gniezna.
W czasie sprawowania nadzoru nad placówką nie stwierdzono nieprawidłowości
w zakresie segregowania, gromadzenia i utylizacji odpadów medycznych.
Ocena żywienia w szpitalach
W roku 2013 przeprowadzono analizę zestawienia dekadowego z obiektu szpitalnego
tj. Wojewódzkiego szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych „DZIEKANKA” w Gnieźnie.
Oceniono zestawienie dekadowe z okresu od 27.02.2013 r. do 08.03.2013 r.
dla diety
podstawowej. Ocenione wyżywienie całodzienne obejmowało trzy posiłki podstawowe,
tj. śniadanie, obiad i kolację.
Po przeanalizowaniu jadłospisów z poszczególnych dni stwierdzono, że produkty
dostarczające białka zwierzęcego występowały w przeważającej części w trzech posiłkach
podstawowych (przy czym prawidłowa liczba posiłków podstawowych w ciągu dnia przy
całodziennym żywieniu wynosi 4 lub 5).
Mleko i przetwory mleczne ujęte są codziennie w co najmniej jednym posiłku (zupa
mleczna i/lub mleko, kawa z mlekiem do każdego śniadania) oraz w niektórych pozostałych
posiłkach t. j. budyń mleczny jako deser do obiadu i raz w postaci twarogu na kolację.
W analizowanych jadłospisach prawie
każdy z posiłków obiadowych zawierał warzywa
lub
owoce.
Warzywa
gotowane
ujęte
były
w czterech obiadach jako dodatek do drugiego
dania oraz w niektórych zupach. Warzywa lub
owoce w postaci surowej występowały w czterech
posiłkach
obiadowych.
Na
dziesięć
analizowanych dań kolacyjnych sześć zawiera
dodatek świeżych warzyw lub owoców.
Suche nasiona roślin strączkowych były ujęte w jednym z jadłospisów dziennych
(zupa fasolowa). Dwa razy zastosowano w śniadaniach płatki owsiane na mleku. Kaszę
uwzględniono dwukrotnie do drugiego dania obiadowego i jeden raz w zupie.
Rodzaj
pieczywa stosowanego do śniadań to pieczywo pszenne, a do kolacji codziennie
uwzględniono pieczywo żytnie i graham, co stanowi korzystny element komponowania
jadłospisów.
37
Do
oceny
zestawienia
dekadowego
posłużono
się
metodą
punktową
(wg. Starzyńskiej), co pozwala na przeprowadzenie oceny teoretycznej jakościowej. Według
kryteriów oceny punktowej
zestawienie
dekadowe
uzyskało
łącznie
21
punktów,
co w rezultacie daje ocenę „zaledwie dostateczną”. W porównaniu z wynikiem oceny
zestawienia dekadowego z poprzedniego okresu t. j. 10 – 19.10.2012 r. liczba punktów nie
uległa zmianie.
Zalecono zwiększyć częstotliwość wprowadzania do diety posiłków zawierających
suche nasiona roślin strączkowych, gdyż produkty te stanowią bogate źródło węglowodanów
złożonych, białka roślinnego, witamin z grupy B i przede wszystkim błonnika. Zbyt niskie
spożywanie produktów zawierających błonnik może sprzyjać powstawaniu otyłości,
miażdżycy, a także chorób nowotworowym jelita grubego.
Do zalet ocenionego jadłospisu z w/w okresu należało stosowanie w codziennej
diecie pieczywa razowego i graham, co w znacznym
stopniu wzbogacało go w węglowodany złożone,
białko roślinne, witaminy z grupy B i błonnik.
Podkreślono, że dobrą stroną ocenionego sposobu
żywienia jest tradycyjny sposób przygotowywania
potraw i stosowanie w dużej mierze naturalnych
surowców w stosunku do stosowanych produktów
przetworzonych.
Każdorazowo w ocenie żywienia w szpitalu zwraca się uwagę na to, iż ważnym
aspektem prawidłowego żywienia jest również liczba i rozłożenie posiłków w ciągu dnia
tj. 4 lub 5 posiłków dziennie, co nie jest uwzględniane w planowaniu żywienia pacjentów
szpitala.
Biorąc pod uwagę stosunkowo długi okres
przebywania pacjentów na niektórych oddziałach
zalecono, aby w sposób szczególny uwzględniać
zasady prawidłowego żywienia, gdyż trwające dłużej
niedobory witamin, minerałów, błonnika i innych
ważnych składników pożywienia mogą przyczyniać
się do powstawania lub pogłębiania już istniejących
chorób na tle wadliwego żywienia. W ocenie podkreślono również, iż ważnym elementem
prawidłowego żywienia jest dobieranie produktów i składników o niskiej zawartości soli oraz
ograniczenie dodawania tej substancji do przyrządzanych potraw, gdyż każde zmniejszenie
spożycia soli ułatwia leczenie nadciśnienia tętniczego. Aby osiągnąć jednak zauważalny
efekt redukcji ciśnienia, poinformowano, że należy zmniejszyć spożycie soli do maksimum
38
5 gramów dziennie. Zalecono również, aby posiłki były różnorodne pod względem
konsystencji, barwy, smaku i zapachu.
Dla pacjentów szpitala Zespołu Opieki Zdrowotnej w Gnieźnie oceniono trzy
zestawienia dekadowe.
Producentem posiłków dla szpitala do czerwca 2013 roku była Firma „SOLAR”
w Gnieźnie, która świadczyła usługi cateringowe. Ocenione zostały dwa zestawienia
dekadowe
z okresu 19.03 – 28.03.2013 r oraz 18.05 – 27.05.2013 roku, dla diety
podstawowej. Wyżywienie całodzienne obejmowało trzy posiłki podstawowe tj. śniadanie,
obiad i kolację. Do oceny zestawień dekadowych posłużono się metodą punktową
(wg. Starzyńskiej). Według kryteriów oceny punktowej jadłospis zarówno z marca jak i z maja
uzyskał łącznie 21 punktów uzyskując ocenę „dostateczną”.
W wyniku oceny zestawień dekadowych stwierdzono, że produkty dostarczające
białka zwierzęcego występowały zarówno w zestawieniu kwietniowym jak i w zestawieniu
majowym w 100% podstawowych posiłków.
Obok pieczywa pszenno-żytniego do każdego śniadania i każdej kolacji dodawano
pieczywo pełnoziarniste (chleb razowy).
W odniesieniu do ocen zestawień jadłospisów z ubiegłego roku sposób żywienia uległ
poprawie. W ocenach z 2013 roku stwierdzono poprawę w zakresie udziału w diecie warzyw
zarówno w postaci gotowanej jak i surowej.
Zalecono, aby podczas układania jadłospisu zwrócić
uwagę na rozkład produktów z poszczególnych
grup, a zwłaszcza czy jadłospisy każdego dnia
zawierają owoce i warzywa, szczególnie w postaci
surowej,
ponieważ
udział
w posiłkach
warzyw
i owoców, zwłaszcza surowych, w znacznym
stopniu
zwiększa
podaż
niezbędnych
do
prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka witamin, substancji mineralnych oraz
błonnika.
W ocenie poinformowano również, że wskazane byłoby zwiększyć częstotliwość
występowania potraw zawierających suche nasiona roślin strączkowych oraz naturalnych
płatków zbożowych dodawanych np. do zup mlecznych, gdyż dostateczny udział tych
produktów (w jak najmniejszym stopniu przetworzonych) może zapobiegać wielu
dolegliwościom i chorobom.
W stosunku do ocen z ubiegłego roku stwierdzono również, że zestawienia dekadowe
uległy także poprawie w zakresie kolorystyki w zestawach śniadaniowych poprzez dodanie
surowych i/lub przetworzonych warzyw.
39
W ocenie nadmieniono również, iż ocenione zestawienia dekadowe składają się
z trzech posiłków podstawowych, a w prawidłowym żywieniu człowieka najkorzystniejszą dla
zdrowia liczbą posiłków w ciągu dnia jest liczba czterech lub pięciu posiłków.
Podkreślono również, iż ważnym elementem prawidłowego żywienia jest dobieranie
produktów i składników o niskiej zawartości soli oraz ograniczenie dodawania tej substancji
do przyrządzanych potraw, gdyż każde zmniejszenie spożycia soli ułatwia leczenie
nadciśnienia tętniczego.
Od lipca 2013 roku żywieniem pacjentów szpitala zajmuje się inna firma cateringowa,
z której również poddano ocenie zestawienie dekadowe z okresu od 04.08.2013 r. do
13.08.2013 r. sporządzonym przez Firmę KONSORPCJUM Paweł Nowak – PAWMIX,
Ocenione
zestawienie
dekadowe
dotyczyło
diety
podstawowej.
Wyżywienie
całodzienne dla pacjentów szpitala obejmuje trzy posiłki podstawowe, tj. śniadanie, obiad
i kolację.
Do oceny jadłospisów w zestawieniu dekadowym posłużono się metodą punktową
(wg. Starzyńskiej), która pozwala na przeprowadzenie oceny teoretycznej jakościowej
i obejmuje liczbę posiłków oraz częstotliwość występowania produktów spożywczych
z różnych grup. Metoda obejmuje także ocenę pod względem urozmaicenia - czy nie
powtarzają się często te same produkty – oraz techniki kulinarne, barwę i smak. Według
kryteriów oceny punktowej jadłospis uzyskał 21 punktów, co daje podstawę do oceny
zestawienia dekadowego jako „dostateczny”.
Po
dokonaniu
analizy
jadłospisów
zestawienia dekadowego stwierdzono, że produkty
dostarczające białka pochodzenia zwierzęcego
występowały w prawie wszystkich trzech posiłkach
podstawowych.
W
poddanym
analizie
zestawieniu
dekadowym wszystkie posiłki obiadowe zawierały
warzywa i/lub owoce. Warzywa lub owoce gotowane ujęte były w siedmiu obiadach jako
dodatek do drugiego dania i/lub w zupach, a także w postaci kompotu. Warzywa surowe
występowały w 5 zestawach obiadowych tj. w postaci surówek, jako dodatek do drugiego
dania. W całym zestawieniu dekadowym nie ujęto świeżych owoców.
Pomimo codziennego uwzględniania w diecie mleka i jego przetworów, w analizie
poszczególnych elementów oceny metodą punktową, w zakresie częstości podawania mleka
lub serów wystąpiła ocena zerowa. Wynika to z nieprawidłowego rozłożenia tych produktów
na posiłki w ciągu dnia. Do śniadań codziennie podawane było mleko, tak więc produkty
mleczne takie jak sery żółte lub twarogowe, lub też inne produkty z tej grupy, (które często
40
w śniadaniach występowały obok mleka) powinny być częściej uwzględniane w kolacjach, co
zalecono w wyniku oceny.
Częstość spożycia warzyw i/lub owoców według oceny całego zestawienia
dekadowego była zadowalająca. W tej kategorii zestawienie dekadowe otrzymało 4 punkty,
ponieważ występowały one w prawie wszystkich
trzech posiłkach (w każdym obiedzie i w każdej
kolacji oraz w sześciu śniadaniach).
W ocenionym zestawieniu dekadowym
zwrócono uwagę na brak dań zawierających
suche nasiona roślin strączkowych. Zalecono
uwzględniać podczas komponowania kolejnych
jadłospisów potrawy zawierające suche nasiona
roślin strączkowych, ponieważ stanowią one
bogate źródło węglowodanów złożonych, białka
roślinnego, witamin z grupy B, a także błonnika.
W ocenionych jadłospisach stwierdzono zbyt niski udział ryb. W ocenie wskazano
więc zwiększyć częstotliwość serwowania potraw z ryb, (najkorzystniej jeden do dwóch razy
w tygodniu). W ramach zaleceń poinformowano również o korzyściach zdrowotnych
z udziału ryb w diecie. Zalecono również, aby w sporządzaniu jadłospisów
uwzględniać
w posiłkach udział sezonowych świeżych owoców.
Kierując się dobrem pacjentów oraz wspomaganiem ich w uzyskaniu lepszego
zdrowia, zalecono w sposób szczególny uwzględniać zasady prawidłowego żywienia, gdyż
trwające dłużej niedobory witamin, minerałów, błonnika i innych ważnych składników
pożywienia mogą przyczyniać się do powstawania lub pogłębiania już istniejących chorób na
tle wadliwego odżywiania się. W ocenie wskazano również na fakt, iż ważnym elementem
prawidłowego żywienia jest również dobieranie produktów i składników o niskiej zawartości
soli oraz ograniczenie dodawania tej substancji do przyrządzanych potraw, ponieważ każde
zmniejszenie spożycia soli ułatwia leczenie nadciśnienia tętniczego.
Ponadto przedstawione w analizowanym jadłospisie posiłki oceniono pozytywnie pod
względem różnorodności konsystencji, barwy, smaku i zapachu.
Zamieszczono również informacje,
że na prawidłowe
żywienie
składa się
odpowiednia liczba posiłków w ciągu dnia – najkorzystniejsza dla zdrowia jest liczba 4 lub 5
posiłków.
41
Zakłady lecznictwa ambulatoryjnego
W roku 2013 w ewidencji Sekcji Higieny Komunalnej PSSE Gniezno znajdowało się
314 obiektów, należących do 291 jednostek administracyjnych. Sekcja przeprowadziła
w nich w ramach prowadzonego nadzoru 195 kontroli planowych, sprawdzających,
interwencyjnych i odbiorowych.
Wszystkie nowo otwarte placówki spełniają wymagane standardy fachowe i sanitarne
określone w obowiązujących przepisach prawnych. Powyższe jest bowiem warunkiem
uzyskania pozytywnej opinii sanitarnej dotyczącej prowadzonej działalności o charakterze
medycznym.
Ilość placówek medycznych w powiecie
199
200
161
150
2012
82
100
2013
52
50
2
17 20
10 11
2
0
szpitale
przychodnie i
diagnostyka
rehabilitacja
praktyki
zawodowe
inne
Przychodnie, ośrodki, poradnie, ambulatoria (w tym pogotowia ratunkowe, laboratoria
diagnostyczne, pracownie protetyki, stomatologii i ortodoncji oraz inne tego typu)
Kontrolą objęto 76 obiektów: niepubliczne przychodnie, poradnie specjalistyczne,
poradnie stomatologiczne, poradnie psychiatryczne, Międzynarodowe Centrum Dializ,
4 pracownie rentgenodiagnostyki oraz 11 zakładów rehabilitacji leczniczej.
Przychodnie i poradnie to zespoły lekarzy rodzinnych i specjalistycznych z zakresu
medycyny
rodzinnej,
internistycznej,
neurologicznej,
okulistycznej,
dermatologicznej,
stomatologicznej, poradni zdrowia psychicznego.
Zakłady
elektrolecznictwa,
rehabilitacji
leczniczej
światłolecznictwa,
świadczą
masażu,
zabiegów parafinowych, inhalacji, magnetoterapii.
42
usługi
kinezyterapii,
z
zakresu
laseroterapii,
krioterapii,
hydroterapii,
Przychodnia „Amicor” Gniezno
Stan sanitarno-techniczny placówek jest dobry. W pomieszczeniach powierzchnie są
zmywalne, odporne na działanie środków dezynfekcyjnych, zapewniony jest punkt mycia
i dezynfekcji rąk oraz wentylacja grawitacyjna. W węzłach sanitarnych znajduje się
wentylacja mechaniczna. W 5 placówkach po prowadzonym postępowaniu administracyjnym
wyegzekwowano poprawę stanu sanitarno – technicznego, w pozostałych 5 uchybienia
zostaną usunięte w najbliższym czasie.
W
zakresie
zapewnienia
czystości
bieżącej
nie
stwierdzono
większych
nieprawidłowości. Sprzątanie i dezynfekcja pomieszczeń odbywa się prawidłowo, zgodnie
z opracowanymi procedurami. Sprzęt do utrzymania czystości przechowywany jest
prawidłowo w pozycji zawieszonej, w wydzielonym pomieszczeniu z dostępem do miejsca
jego mycia i dezynfekcji. Stosuje się osobny sprzęt dla poszczególnych stref czystości.
Placówki posiadają dostęp do wody ciepłej i zimnej pitnej o dobrej jakości. Źródłem
zaopatrzenia w wodę są wodociągi publiczne, a źródłem wody ciepłej są własne kotłownie,
przepływowe podgrzewacze wody lub bojlery. Gabinety mają zapewniony punkt do mycia
i dezynfekcji rąk, prawidłowo wyposażony.
43
W trakcie świadczenia usług medycznych odpady
medyczne wytwarzane są w 55 spośród kontrolowanych 73
obiektów.
Odpady na etapie ich wytworzenia są segregowane.
Odpady o ostrych końcach gromadzone są w pojemnikach
twardościennych, jednorazowego użytku, odpornych na
działanie wilgoci. Pozostałe odpady medyczne gromadzone
są w workach w kolorze czerwonym w oznakowanych
pojemnikach wielokrotnego użytku. Pojemniki po użyciu są
dezynfekowane i myte.
Następnie odpady przekazywane są do magazynu odpadów medycznych, gdzie
zapewnione są powierzchnie zmywalne, odporne na działanie środków dezynfekcyjnych,
zapewniony jest również punkt do mycia i dezynfekcji rąk. Odpady przechowywane są
w urządzeniu chłodniczym (lodówka) nie dłużej niż 30 dni, po tym czasie odbierane przez
specjalistyczne firmy utylizacyjne: Mardo, Troxi, Hygea, Rymed, Medspal, TransMed. Odbiór
odpadów medycznych jest udokumentowany umową oraz formularzem przekazania
odpadów.
Magazyn odpadów po opróżnieniu jest poddawany dezynfekcji i myciu przy pomocy
odpowiednich środków. Wszystkie placówki posiadają opracowaną i wdrożoną procedurę
oraz instrukcję stanowiskową postępowania z odpadami medycznymi oraz materiałem
zakaźnym.
W
zakresie
gospodarki
odpadami
medycznymi
kwestionowano postępowanie w dwóch placówkach, w które
korzystały ze wspólnego magazynu odpadów. W trakcie
kontroli stwierdzono, iż lodówka do ich przechowywania jest
niesprawna
i
nie
zapewnie
właściwych
warunków
chłodniczych. Ponadto w jednym z gabinetów stwierdzono
nagromadzone
odpady
medyczne
w
nieoznakowanym
pojemniku, przechowywane w temperaturze pokojowej dłużej
niż dozwolone przepisami 3 dni. Obu placówkom nakazano
bezzwłoczne
usunięcie
nagromadzonych
odpadów
i zapewnienie odpowiednich warunków ich przechowywania.
W placówkach stosowana jest bielizna jednorazowa (podkłady na kozetki, fartuchy
ochronne) oraz wielokrotnego użytku (odzież ochronna, nakładki mopów). Czysta bielizna
44
jest przechowywana w wydzielonej zamykanej szafie, z zachowaniem rozdziału odzieży
ochronnej i własnej. Brudna bielizna gromadzona jest w oznakowanych pojemnikach, prana
we własnym zakresie (39 obiektów) lub w pralniach publicznych i specjalistycznych
(34 obiektów), pralnie te spełniają wymagania sanitarno-techniczne i higieniczne.
Brudna bielizna jednorazowego użytku traktowana jest jako odpad medyczny
lub komunalny w zależności od zanieczyszczeń.
Praktyki zawodowe
W
roku
2013
objęto
nadzorem
ogółem
94
obiekty:
24
indywidualnych
specjalistycznych praktyk lekarskich, 1 grupową praktykę lekarską, 1 indywidualną praktykę
lekarza
dentysty,
17
indywidualnych
specjalistycznych
praktyk
lekarzy
dentystów,
32 indywidualnych specjalistycznych praktyk pielęgniarskich (prowadzonych w ramach
gabinetów profilaktyki szkolnej), 19 innych obiektów praktyki zawodowej.
Procentowy udział praktyk zawodowych lekarzy
i pielęgniarek
indywidualne praktyki lekarskie
20; 9%
10; 5%
indywidualne specjalistyczne
praktyki lekarskie
grupowe praktyki lekarskie
19; 9%
indywidualne praktyki lekarzy
dentystów
84; 41%
32; 15%
praktyki lekarzy dentystów
praktyki pielęgniarek
grupowe praktyki pielęgniarek
1; 0%
45; 21%
inne
1; 0%
Kontrolą objęto głównie lekarzy specjalności: laryngolog, ginekolog, okulista,
ortopeda, dermatolog, medycyna pracy, dentysta, a także pielęgniarki szkolne i praktyki
fizjoterapeutów i rehabilitantów.
45
Gabinet masażu Gniezno ul. Chudoby
Stan
powierzchnie
sanitarno-techniczny
zmywalne,
środków
dezynfekcyjnych,
wanych
do
potrzeb
odporne
obiektów
jest
na
działanie
o wymiarach
dostoso-
prowadzonych
praktyk,
dobry.
Pomieszczenia
posiadają
z wentylacją grawitacyjną (87) lub mechaniczną (7).
W gabinetach znajduje się punkt mycia i dezynfekcji
rąk, prawidłowo wyposażony.
W gabinetach stosujących narzędzia wielokrotnego
użytku znajduje się dodatkowo zlew do ich mycia i
dezynfekcji (25 spośród kontrolowanych placówek). Sterylizację narzędzi prowadzi się we
własnym zakresie w kontrolowanych obiektach, z zachowaniem prawidłowego ciągu
technologicznego.
Kwestionowano stan jedynie dwóch placówek, gdzie wykazano zabrudzenia ścian,
a także w jednej z nich zabrudzenia szafek oraz okolicy pojemników na odpady medyczne.
W trakcie świadczenia usług odpady medyczne wytwarza 27 obiektów. Są one
gromadzone w sposób prawidłowy, nie dłużej niż 72h na stanowisku pracy oraz nie dłużej niż
30 dni w magazynie odpadów. Magazyny odpadów są prawidłowo wyposażone
w urządzenia chłodnicze, posiadają gładkie, nadające się do mycia i dezynfekcji
powierzchnie, zapewniono w nich punkt do mycia i dezynfekcji rąk. Odpady są odbierane
46
przez specjalistyczne firmy Hygea z Lubasza, Rymed z Zielonej Góry, Troxi z Wrześni,
Mardo
z
Konina,
Medspal
z Suchego
Lasu.
Odbiór
odpadów
medycznych
jest
udokumentowany umową oraz formularzem przekazania odpadów.
Gabinety wytwarzające odpady medyczne posiadają opracowaną i wdrożoną
procedurę i instrukcję stanowiskową postępowania z odpadami medycznymi oraz materiałem
zakaźnym.
Gabinety profilaktyki szkolnej
Pod nadzorem sanitarnym znajduje się 32 gabinetów profilaktyki szkolnej
(27 w miastach, 5 na terenach wiejskich) prowadzonych przez pielęgniarki w ramach
specjalistycznej praktyki zawodowej. Gabinety są czynne kilka godzin dziennie, 3-4 dni
w tygodniu.
Stan sanitarno-techniczny gabinetów profilaktyki szkolnej jest dobry. Wszystkie
gabinety mają zapewniony prawidłowo wyposażony punkt do mycia i dezynfekcji rąk.
W ciągu roku kwestionowano jedynie brak wentylacji w jednym z gabinetów działających
w szkole w Gnieźnie, która w toku toczącego się postępowania administracyjnego została
zapewniona.
W trakcie świadczenia usług nie stosuje się narzędzi wielokrotnego użytku, a także
w większości placówek nie powstają odpady medyczne. Na 32 gabinetów znajdujących się
pod nadzorem PSSE Gniezno odpady te są wytwarzane w 5 gabinetach profilaktyki szkolnej.
W zakresie gospodarki odpadami medycznymi nie stwierdzono nieprawidłowości. Gabinety
wytwarzające odpady medyczne posiadają opracowaną i wdrożoną procedurę i instrukcję
stanowiskową
postępowania
z odpadami
medycznymi
oraz
materiałem
zakaźnym.
Postępowanie ze sprzętem porządkowym jest prawidłowe z zachowaniem wymagań
higienicznych i stref czystości mikrobiologicznej.
Źródłem zaopatrzenia w wodę są wodociągi publiczne. Źródłem wody ciepłej są
własne kotłownie szkół lub elektryczne podgrzewacze wody.
Stwierdzone nieprawidłowości w obiektach medycznych
12%
6%
stan techniczny pomieszczeń
procedury higieniczne
procesy dezynfekcja
24%
58%
postępowanie z odpadami
47
Podsumowanie:
Oceniając grupę obiektów lecznictwa otwartego należy zaznaczyć, że na szczególne
wyróżnienie ze względu na znaczną poprawę stanu sanitarnego w porównaniu do roku
ubiegłego zasługują: ZPRSLR „Medipom” ul. Kościuszki i ul. Jeziorna, NZOZ Amicor w
Gnieźnie oraz Poradnia Ginekologiczno-Położnicza Vivax w Czerniejewie. Jednak nie
są to jedyne obiekty, których stan uległ poprawie w roku sprawozdawczym 2013r.
Wnioski:
1. W roku 2013 objęto nadzorem Wojskową Specjalistyczną Przychodnię Lekarską
w Witkowie, z uwagi na zmianę lokalizacji placówki oraz świadczenie usług nie tylko
wobec pracowników i rodzin resortu wojskowego. Nowy budynek zasługuje na
wyróżnienie ze względu na zaplanowane rozwiązania techniczne, estetykę wykonania
i stan sanitarny obiektu.
2. Nieprawidłowości dotyczące postępowania z odpadami medycznymi, brudną bielizną lub
dezynfekcją pomieszczeń i sprzętów zdarzają się rzadko,
dzięki
wprowadzeniu
procedur
zapobiegających
potencjalnym zakażeniom i zachorowaniom na choroby
zakaźne.
Opracowanie,
wdrożenie
i
zobowiązanie
pracowników wszystkich szczebli do przestrzegania
procedur opisujących prawidłowe postępowanie wpłynęło
na wzrost świadomości i większą dbałość w trakcie świadczenia usług przez
pracowników sektora medycznego.
3. Kontrola wewnętrzna prowadzona na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra
Zdrowia z dnia 27 maja 2010r. spowodowała, iż część nieprawidłowości jest wskazywana
i usuwane przez kierownictwo placówki.
4. Część placówek nadal nie korzysta z usług pralni profesjonalnych. Odzież ochronna
i bielizna wielokrotnego użytku prana jest we własnym zakresie, co nie zawsze stwarza
odpowiednie warunki procesu. Wyegzekwowanie prawidłowego postępowania z bielizną
wielokrotnego użytku jest trudne z powodu braku uregulowań prawnych.
48
2.2. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE ŚRODOWISKA PRACY
2.2.1 Działalność kontrolna w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego
Ewidencja pionu higieny pracy obejmowała w roku 2013 łącznie 564 podmioty
gospodarcze (więcej niż w roku ubiegłym), w których zatrudnionych było blisko 14 tys. ludzi.
Liczba zatrudnionych w nadzorowanych obiektach, w ciągu kilku ostatnich lat, nieznacznie
zmalała.
Kontrolami objęto 163 podmioty (około 1/3 z ewidencji) zatrudniające prawie 8,6 tys.
pracowników - łącznie przeprowadzono 251 kontroli.
Struktura
nadzorowanych
zakładów,
określona
liczbą
zatrudnionych
pracowników,
przedstawia się następująco:

zakładów zatrudniających do 9 pracowników jest 297

zakładów zatrudniających 10-49 pracowników jest 213

zakładów zatrudniających 50-249 pracowników jest 45 .

zakładów zatrudniających 250 i więcej pracowników jest 9
Dominują, tak jak w latach ubiegłych zakłady małe i średnie zatrudniające mniej niż 50
pracowników. Jest ich razem 510, co stanowi 90% ogółu. Zakłady duże, zatrudniające 250
i więcej pracowników, stanowią nieco ponad 1% wszystkich. Odsetek dużych zakładów uległ
zmniejszeniu, co wiąże się z objęciem nadzorem nowych podmiotów i są to podmioty
o niskim liczbowo stanie zatrudnienia.
Rys. Liczba zakładów pracy objętych nadzorem w 2013r.
w zależności od zatrudnienia
49
Stwierdzane podczas kontroli uchybienia skutkowały wydaniem 85 decyzji merytorycznych
zawierających 203 nakazy.
Najczęściej stwierdzano naruszenia obowiązujących wymagań w zakresie:

systematycznego przeprowadzania pomiarów stężeń/natężeń czynników szkodliwych
dla zdrowia na stanowiskach pracy i rejestru wyników - 53 przypadki

przeprowadzenia
właściwej
oceny
ryzyka
zawodowego
dla
pracowników
zatrudnionych na poszczególnych stanowiskach pracy - 33 przypadki

prawidłowego funkcjonowania systemu udzielania I pomocy oraz profilaktycznej
opieki lekarskiej nad pracownikami - 33 przypadki

zapewnienia
pracownikom
właściwych
pomieszczeń
sanitarno-higienicznych
i pomieszczeń pracy - 28 przypadków

właściwej klasyfikacji i oznakowania niebezpiecznych chemikaliów, produktów
biobójczych i detergentów - 28 przypadków
Rys. Nakazy wydane w roku 2013 ( ogólna liczba 203)
inne
14%
niebezpieczne
chemikalia
14%
stan sanitarny
zaplecza
sanitarnego i
pomieszczeń pracy
14%
badania
profilaktyczne i I
pomoc
16%
pomiary w
środowisku pracy i
ich rejestry
26%
ocena ryzyka
zawodowego
16%
Na skutek egzekwowania wydanych zarządzeń i zaleceń obserwuje się stałą,
systematyczną poprawą stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń
pracy
oraz
pomieszczeń i urządzeń sanitarno-higienicznych.
Prawidłowy stan techniczny ułatwia utrzymanie pomieszczeń we właściwym stanie
porządkowym i czystości bieżącej co wpływa na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy.
50
W roku 2013 nie nałożono żadnego mandatu karnego za nieprawidłowości w tym zakresie.
nowoczesne hale produkcyjne
Pomieszczenia sanitarno-higieniczne:
umywalnia z natryskami
51
Każdorazowo podczas kontroli zwraca się uwagę na przestrzeganie wymogów „ustawy
o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych”.
Pracodawcy deklarują przestrzeganie wymogów w tym zakresie. Obiekty są oznakowane we
właściwy sposób. Nadal ilość typowych, właściwie przygotowanych palarni jest niewielka miejsca do palenia wyznaczane są najczęściej na zewnątrz tj. poza budynkami zakładu.
Za nie przestrzeganie zakazu palenia w pomieszczeniach pracy w roku sprawozdawczym
nałożono1 mandat karny na kwotę 2
00zł .
2.2.2 Czynniki szkodliwe dla zdrowia (narażenie zawodowe).
Dla czynników szkodliwych
dla zdrowia występujących w środowisku pracy
określone zostały i są prawnie obowiązujące, normatywy higieniczne, tj. wartości, których
w środowisku pracy przekraczać nie wolno. Powyższe ma na celu zapewnienie takich
warunków pracy, które nie spowodują negatywnych zmian w zdrowiu pracownika
wykonującego pracę przez cały okres aktywności zawodowej.
Niestety, tak określone wymogi nie wszędzie są zachowane. Przekroczenia najwyższych
dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia występują obecnie w
52 zakładach pracy tj. ok. 9% ogółu objętych nadzorem i jest to wartość porównywalna
z latami ubiegłymi. W roku 2013 kontrolami objęto 30 z nich.
W warunkach niezgodnych z obowiązującymi normatywami higienicznymi pracują obecnie
664 osoby tj. 4,7% wszystkich zatrudnionych. Liczba ta w ostatnim roku nieco się
zmniejszyła. Obserwuje się słabą, aczkolwiek spadkową tendencję.
Najczęściej przekraczana jest norma higieniczna obowiązująca dla hałasu, tj. 85dBA. Praca
w takich warunkach stwarza ryzyko powstania trwałego ubytku słuchu. W takim narażeniu
pracują 642 osoby. Wielkość ta zmniejszyła się w odniesieniu do roku 2012 o 30 osób,
ale nadal jest znacząca.
Egzekwując wykonanie wydanych decyzji osiągnięto również poprawę w zakresie
nadmiernego zapylenia powietrza na stanowiskach pracy. Obecnie w zapyleniu wyższym od
maksymalnie dopuszczalnego pracuje 19 osób - przekroczenia wartości maksymalnych nie
są duże. 6 osób jest zatrudnionych w narażeniu na ponadnormatywne drgania mechaniczne
przekazywane na kończyny górne – dotyczy jednego zakładu pracy. Doprowadzono do
zabezpieczenia pracowników w specjalistyczne rękawice antywibracyjne i wyegzekwowano
ich stosowanie.
Podobnie jak w roku ubiegłym, nie stwierdza się obecnie przypadków zatrudnienia na
stanowiskach, gdzie czynniki chemiczne występowałyby w stężeniach wyższych od
dopuszczalnych.
52
Rys. Liczba osób pracujących w przekroczeniach NDS/NDN czynników szkodliwych dla
zdrowia w 2013r.
Jak widać, na podstawie przytoczonych liczb, największym problemem na terenie
powiatu jest praca w ekspozycji na hałas przekraczający wartość normy higienicznej. Ten
problem obserwowany jest od wielu już lat i powiat gnieźnieński nie jest w tym przypadku
odosobniony. Walka z hałasem jest trudna, ale odnotowujemy co roku pewną poprawę.
Przez podejmowane działania wyegzekwowano od pracodawców obowiązek opracowania
i wdrażania w życie programów ograniczania narażenia na ten czynnik szkodliwy dla
zdrowia.
Pracodawcy (choć dotyczy to głównie dużych podmiotów gospodarczych)
w ramach
przyjętych programów wprowadzają nowe rozwiązania techniczne, takie jak obudowy
dźwiękochłonne maszyn, modernizacja parku maszynowego, wydzielenie i izolacja tzw.
„głośnych” stanowisk. Niekiedy podejmuje się działania organizacyjne polegające na
skracaniu czasu ekspozycji na nadmierny hałas. Egzekwuje się zaopatrzenie pracowników w
osobiste ochrony słuchu oraz konsekwentne przestrzeganie ich stosowania, a także
terminowe
przeprowadzanie
badań
lekarskich
profilaktycznych
wraz
z
badaniami
audiometrycznymi. Strefy zagrożone hałasem są właściwie oznakowane. Prowadzone
działania podnoszą również świadomość pracowników w zakresie istniejących w środowisku
pracy zagrożeń, co przekłada się na ich zachowania prozdrowotne na stanowiskach pracy.
Istotne zagrożenie dla zdrowia może stanowić zawodowy kontakt z czynnikami
rakotwórczymi. Zatrudnianie pracowników w kontakcie z tego rodzaju czynnikami występuje
w 20 obiektach na terenie powiatu. W roku 2013 skontrolowano 15 z nich, gdzie w ekspozycji
na czynniki kancerogenne pracują 163 osoby. Jednym z
obowiązków pracodawcy jest
dokonanie wnikliwej identyfikacji wszystkich zagrożeń występujących na stanowiskach pracy,
a następnie oszacowanie istniejącego ryzyka zawodowego. Te zadania realizowane są
53
jeszcze zbyt często bardzo pobieżnie i niezgodnie z obowiązującymi w tym zakresie
wymogami. Pracodawcy nie zawsze zapoznają z opracowaną oceną pracowników - nie
mogą oni zatem świadomie podejmować takich zachowań, które wpływają na podniesienie
ich bezpieczeństwa.
Analizie ryzyka zawodowego jest wstępem do podejmowania działania, które pozwolą tym
ryzykiem skutecznie zarządzać tj. je kontrolować, minimalizować czy nawet eliminować.
2.2.3 Choroby zawodowe
W roku 2013 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydał 12 decyzji
o stwierdzeniu choroby zawodowej, w tym 10 decyzji dotyczyło chorób tzw.
„azbestozależnych”. Właśnie tego rodzaju choroby zawodowe są grupą dominującą już od
roku 2010 (stanowią obecnie 83% ogółu). Są to zarówno choroby opłucnej lub osierdzia
jak i choroby nowotworowe powstałe na skutek zawodowego narażenia na pyły azbestu.
Wszystkie dotyczyły byłych pracowników firmy IZOPOL SA (obecnie Cembrit PRODUCTION
S.A.) w Trzemesznie.
Byli pracownicy branży azbestowej, tj. zakładów zajmujących się w przeszłości przerobem
azbestu, objęci są stałą opieką lekarską profilaktyczną w ramach tzw. programu AMIANTUS.
Tego rodzaju choroby zawodowe z pewnością jeszcze przez długi czas będą rozpoznawane
i stwierdzane, co wiąże się m.in. z długim okresem latencji chorób nowotworowych oraz
powolnym rozwojem pylic, chorób opłucnej czy osierdzia wywołanych azbestem. Z uwagi na
realizację programu AMIANTUS poprawiła się znacznie ich wykrywalność i zgłaszalność.
Obecnie ekspozycja pracowników na pyły azbestu ma miejsce tylko przy
wykonywaniu prac związanych z rozbiórką elementów budowlanych zawierających azbest
(dotyczy
głównie
pokryć
dachowych)
oraz
ich
zabezpieczeniem,
transportem
i składowaniem. W związku z realizacją w Polsce rządowego programu usuwania azbestu,
tego typu prace wykonywane są również na terenie naszego powiatu. W roku 2013 prace
rozbiórkowe
wykonywała
firma
mająca
siedzibę
poza
powiatem
(warunki
pracy
i zabezpieczenie pracowników w czasie wykonywania prac były szczegółowo kontrolowane
w roku ubiegłym – nieprawidłowości nie stwierdzono). W roku 2013 skontrolowano 1 firmę
transportową zarejestrowaną i wykonującą prace na terenie powiatu.
Korzystnie w ostatnich latach przedstawia się sytuacja dotycząca chorób zawodowych wśród
pracowników ochrony zdrowia. Od kilku już lat nie stwierdzono żadnego przypadku
zachorowania na chorobę zawodową u tzw. „białego personelu”.
Podobnie, pomimo dużej ilości osób zatrudnionych w warunkach ryzyka uszkodzenia słuchu,
również od kilku już lat, nie stwierdza się zawodowego uszkodzenia słuchu.
54
Odnotowano również znaczący spadek chorób zawodowych związanych z nadmiernym
obciążeniem narządu głosu nauczycieli – w roku sprawozdawczym stwierdzono tylko 1 tego
rodzaju przypadek.
Środowisko pracy ulega stale zmianie - stosowane są nowe technologie, nowe
chemikalia, itp., co skutkuje zmianą narażenia zawodowego. Jedne typy chorób zawodowych
znikają a pojawiają się nowe zachorowania zawodowe np. związane z oddziaływaniem
alergenów – w roku 2013 stwierdzono 1 taki przypadek.
Należy pamiętać, że liczba i rodzaj stwierdzanych chorób zawodowych w dużym stopniu są
odzwierciedleniem warunków pracy występujących w przeszłości.
Rys. Liczba stwierdzanych chorób zawodowych w latach 2007-2013
a. ogółem
liczba chorób zawodowych
ogółem
40
30
20
10
0
2007
rok
2008
rok
2009
rok
2010
rok
2011
rok
2012
rok
2013
rok
liczba chorób zawodowych ogółem
b. poszczególne grupy chorób zawodowych w latach 2007-2013
18
16
14
choroby narządu głosu
12
10
choroby
azbestozależne
8
6
inne
4
2
0
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
55
2.2.4 Substancje i preparaty niebezpieczne, prekursory narkotyków, produkty
biobójcze, detergenty oraz środki zastępcze.
Państwowy
Sanitarny
Powiatowy
sprawuje
stały
Inspektor
nadzór
nad
chemikaliami, w tym prekursorami narkotyków
kat.
2
i
3,
detergentami,
produktami
biobójczymi, środkami ochrony roślin oraz
środkami zastępczymi czyli tzw. „dopalaczami”.
Dotyczy zarówno producentów, importerów,
dystrybutorów i stosujących.
W życie wchodzą kolejne zmiany w prawie
chemicznym m.in. w zakresie rozporządzenia RECH i rejestracji substancji, w zakresie
klasyfikacji (CLP) oraz oznakowania substancji chemicznych i ich mieszanin, a także
wymaganych kart charakterystyki czy scenariuszy narażenia.
Na terenie powiatu nadzorem w zakresie realizacji prawa chemicznego objętych jest 236
podmiotów. W tym zakresie przeprowadzono 106 kontroli i wydano 23 decyzje zarządzające
usunięcie stwierdzonych w tym zakresie nieprawidłowości.
W ramach nadzoru nad prekursorami narkotyków kat. 2 i 3 przeprowadzono 22
wizytacje, podczas których nie stwierdzono nieprawidłowości w ich dystrybucji czy
zabezpieczeniu. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Gnieźnie nie otrzymał również
żadnego zgłoszenia dokonywania podejrzanych transakcji z tego rodzaju chemikaliami.
Na terenie powiatu nie funkcjonują podmioty wprowadzające do obrotu, importujący bądź
eksportujący prekursorów narkotyków kat.2. Nadzorem objętych jest 12 podmiotów
wprowadzających do obrotu prekursory narkotyków kat. 3 oraz 36 podmiotów je stosujących.
Prowadzony był również bieżący nadzór nad przestrzeganiem wymogów związanych
z wprowadzaniem do obrotu produktów biobójczych. Objętych ewidencją jest 25
podmiotów wprowadzających do obrotu produkty biobójcze , w tym 1 producent. Kontrolami
objęci byli również stosujący tego typu produkty. Łącznie przeprowadzono 33 kontrole, w
wyniku 5 z nich stwierdzone były nieprawidłowości – dotyczyły nieprawidłowego
oznakowania produktu czy braku, bądź błędnej karty charakterystyki.
Nadzór w zakresie detergentów skierowany był głównie na producentów i dużych
dystrybutorów - przeprowadzono łącznie 12 kontroli. Stwierdzane nieprawidłowości dotyczyły
m.in. braku na etykiecie produktu niezbędnych informacji w języku polskim oraz właściwie
funkcjonującej strony internetowej dostępnej dla konsumenta.
56
Szczególny nadzór prowadzony był w zakresie egzekwowania prawidłowego oznakowania
produktów (głównie spryskiwaczy do szyb samochodowych) zawierających metanol zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Rozpowszechniano w tym czasie ulotki i plakaty
dotyczące szkodliwego działania metanolu.
W roku 2013 nie było żadnego powiadomienia z systemu RAPEX ( system utworzony
dla zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów na
obszarze całej UE i obejmujący wszystkie produkty nieżywnościowe) .
Państwowy
Powiatowy
Inspektor
Sanitarny
sprawuje
również
nadzór
nad
przestrzeganiem wymogów „ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii” w zakresie środków
zastępczych. Swoje działania realizuje przy współpracy z Powiatową Komendą Policji –
głównie w zakresie wspólnego przeprowadzania kontroli obiektów wprowadzających
tzw. nowe narkotyki i przekazywania posiadanych informacji. W roku 2013 przeprowadzono
wspólnie kontrole targowisk i sklepu w ramach ogólnopolskiej akcji PANGEA - akcja miała na
celu skontrolowanie miejsc podejrzanych o wprowadzanie środków zastępczych oraz
suplementów diety. Podczas tej akcji nie stwierdzono przypadków wprowadzania do obrotu
„dopalaczy”. Pod koniec roku ( listopad), po informacjach otrzymanych zarówno z Policji
jak i od mieszkańców, przeprowadzono kontrolę jednego sklepu w Gnieźnie, gdzie
stwierdzono wprowadzanie do obrotu środków podejrzewanych, iż zawierają substancje
psychoaktywne wypełniające definicję środka zastępczego. W ramach obowiązującego
prawa wszystkie produktu, w ilości 98 zostały zatrzymane. Z uwagi na zagrożenie dla
zdrowia ludzi, PPIS wydał decyzje, z rygorem natychmiastowego wykonania, zakazujące
wprowadzania tych produktów do obrotu na okres co najmniej 18 miesięcy tj. na czas
przeprowadzenia badań. Próbki pobranych produktów przekazane zostały do laboratorium
Zakładu Medycyny Sądowej UM w Poznaniu i dalsze działania będą możliwe po otrzymaniu
wyników – sprawa w toku.
Podjęto również współpracę z placówkami służby zdrowia , w tym Wojewódzkim Szpitalem
dla Nerwowo i Psychicznie Chorych „Dziekanka” posiadającym Oddział leczenia uzależnień,
w zakresie powiadomień o podejrzeniach/zatruciach środkami zastępczymi. Współpraca
układa się dobrze.
Od 2010, kiedy decyzją GIS zamknięte zostały sklepy z dopalaczami, aż do listopada 2013
PPIS nie otrzymywał żadnych informacji o funkcjonowaniu punktów zajmujących się obrotem
tymi produktami.
Z uwagi na wagę problemu każdy sygnał w tym temacie jest wnikliwie badany.
57
Wnioski:
1.
W roku 2013 bezpośrednimi działaniami kontrolnymi objęto 163 podmioty zatrudniające
8,6 tys. pracowników.
2.
W wyniku 251 kontroli wydano 85 decyzji z 203 nakazami zarządzającymi poprawę
warunków pracy oraz bezpieczeństwa związanego z niebezpiecznymi substancjami
chemicznymi oraz ich mieszaninami.
3.
Stwierdzono 12 przypadków chorób zawodowych – dominują, podobnie jak w latach
ubiegłych, choroby „azbestozależne” stwierdzane u byłych pracowników firmy IZOPOL
S.A. ( obecnie CEMBRIT PRODUCTION S.A.) w Trzemesznie. W stosunku do roku
ubiegłego odnotowano nieznaczny spadek.
4.
Stały nadzór nad warunkami pracy
przyczynia się do poprawy warunków pracy,
co skutkuje systematycznie spadającą liczbą osób zatrudnionych w warunkach
szkodliwych dla zdrowia oraz zmniejszeniem liczby stwierdzanych chorób zawodowych.
5. Kontrola
przestrzegania
wymogów
w
zakresie
wprowadzanych
do
obrotu
niebezpiecznych chemikaliów, detergentów, produktów biobójczych czy prekursorów
narkotyków przyczynia się do zapewnienia bezpieczeństwa ich użytkownikom, w tym
konsumentom, oraz środowiska.
OBIEKTY ŻYWNOŚCIOWO-ŻYWIENIOWE
2.3
2.3.1 Nadzór sanitarny nad obiektami
W ewidencji w 2013 roku znajdowało się ogółem 1244 obiekty żywnościowo –
żywieniowe:

64 obiekty produkcji żywności,

773 obiekty obrotu żywnością,

297 obiektów żywienia zbiorowego otwartego,

105 obiektów żywienia zbiorowego zamkniętego

2 wytwórnie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością
i 3 miejsca obrotu przedmiotami użytku.
Liczba ewidencjonowanych obiektów w roku 2013 w porównaniu z 2012 nieznacznie
zwiększyła się (o 12 zakładów).
W nadzorowanych obiektach przeprowadzono ogółem 1396 kontroli i rekontroli
sanitarnych. Wydano 140 decyzji nakazujących usunięcie stwierdzonych uchybień, w tym
1 decyzja unieruchomienia zakładu oraz 28 decyzji zakazujących wprowadzania produktów
do obrotu, a winnych zaniedbań ukarano 49 mandatami na kwotę 13.300 zł.
58
Ponadto
wydano
również
9
postanowień
o
nałożeniu
grzywny
i
tytułów
wykonawczych oraz 236 decyzji zatwierdzających działalność obiektów.
W ramach nadzoru nad obrotem grzybami świeżymi – wydano 191 atestów na grzyby
świeże oraz udzielono 75 porad osobom prywatnym w zakresie przynależności gatunkowej
grzybów.
Ponadto prowadzono nadzór nad obiektami obrotu kosmetykami – ogółem
przeprowadzono 12 kontroli.
2.3.2 Przedstawienie stanu sanitarnego grup obiektów (wyrażonego w % obiektów
niezgodnych)
Tab. Stan sanitarny obiektów wyrażony odsetkiem zakładów złych w latach 2008 – 2013
Lata
Odsetek obiektów o złym stanie sanitarnym
2008
2009
2010
0,9
0,5
0,7
2011
2012
2013
0,3
0,2
0,1
odsetekobiektów o
złym stanie
sanitarnym
Stan sanitarny obiektów w latach 2008 - 2013
0,9
2008
0,5
0,7
0,3
2009
2010
2011
0,2
0,1
2012
2013
Lata
Na podstawie w/w danych liczbowych można stwierdzić, iż w roku 2013 nastąpiło
nieznaczne zmniejszenie odsetka obiektów żywnościowo – żywieniowych niezgodnych
z wymaganiami, który wyniósł 0,1 % (w roku 2012 - 0,2%).
59
Porównanie stanu sanitarnego grup obiektów żywności, żywienia i przedmiotów
użytku w latach 2009-2013 przedstawia poniższa tabela
Tab. Stan sanitarny obiektów żywności i żywienia w latach 2009 – 2013
% obiektów niezgodnych z wymaganiami
Lp.
NAZWA OBIEKTU
2009
2010
2011
2012
2013
1.
Piekarnie
0
10
5,8
6,2
0
2.
Ciastkarnie
0
0
0
0
0
3.
Sklepy spożywcze
1,4
0,5
0
0,2
0
4.
Zakłady żywienia
zbiorowego - otwarte
0
1,3
0,9
0,7
0
5.
Zakłady małej gastronomii
0
0
1,0
0
0,6
6.
Zakłady żywienia
zbiorowego - zamknięte
1,1
0
0
0
0
7.
Hurtownie
0
0
0
0
0
8.
Kioski spożywcze
0
0
0
0
0
Powyższa tabela przedstawia, iż obiekt niezgodny z wymaganiami wystąpił tylko w
grupie małej gastronomii.
Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniany był zgodnie z jednolitymi
procedurami urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych
do kontaktu z żywnością, uwzględniającymi przepisy w zakresie wymagań higienicznych.
Zgodnie z wymaganiami prawa żywnościowego przedsiębiorcy branży spożywczej
są zobowiązani do zapewnienia bezpieczeństwa produkowanej i wprowadzanej do obrotu
żywności, poprzez stosowanie zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki
produkcyjnej (GMP) oraz wdrożenia i utrzymania kontroli wewnętrznej w zakładach
w oparciu o zasady systemu HACCP (Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli).
W roku 2013 poddano ocenie, na podstawie arkuszy oceny stanu sanitarnego - 772
obiekty żywnościowo – żywieniowe. Spośród ocenionych tylko jeden uznano za niezgodny
z wymaganiami co stanowi poprawę w porównaniu do roku 2012, w którym 3 obiekty były
niezgodne.
Podsumowując powyższe analizy należy stwierdzić, iż największe zmniejszenie
odsetka obiektów niezgodnych nastąpiło w piekarniach (od 10% w roku 2010 do 0% w roku
2013).
60
2.3.3 Opis grup obiektów w kolejności od tych o najgorszym stanie sanitarnym.
W roku 2013 jedyny obiekt niezgodny z wymaganiami wystąpił w zakładzie
żywienia zbiorowego otwartego – małej gastronomii. Obiekt ten uznano za niezgodny
z wymaganiami (0,6% ogółu zakładów małej gastronomii) z uwagi na brak orzeczeń
lekarskich pracowników zatrudnionych w barze, a także ze względu na nieprawidłowe
przechowywanie
żywności,
w
warunkach
niezgodnych z deklaracją producenta – przerwanie
ciągłości łańcucha chłodniczego, oraz z uwagi na
brak bieżącej ciepłej wody w obiekcie.
Na ogólna liczbę 297 zakładów żywienia
zbiorowego otwartego - w tym 160 obiektów małej
gastronomii
–
skontrolowano
254
obiekty,
a klasyfikację sanitarną przeprowadzono w 2014
placówkach
W porównaniu do roku 2012 odnotowano nieznaczne zmniejszenie wskaźnika
obiektów niezgodnych (o 0,1%). Główne nieprawidłowości w zakładach żywienia zbiorowego
otwartego to:
- brak ciągłości łańcucha chłodniczego
- nieskuteczna wentylacja,
- użytkowanie zniszczonego sprzętu,
- nieprawidłowa funkcjonalność pomieszczeń.
W efekcie przeprowadzonych w w/w obiektach 354 kontroli sanitarnych (141 kontroli
w zakładach małej gastronomii) - wydano 36 decyzji administracyjnych w celu poprawy stanu
sanitarno-technicznego, w tym 1 decyzję wstrzymującą działalności obiektu i 5 decyzji
zakazujące wprowadzanie do obrotu produktu. Za stwierdzone nieprawidłowości dotyczące
stanu higienicznego zastosowano w 14 przypadkach mandaty karne na sumę 3.750zł.
W zakładach żywienia zbiorowego otwartego - 86% zakładów posiada wdrożone
zasady Dobrej Praktyki Higienicznej, natomiast system HACCP został opracowany
i wdrożony w 110 obiektach (w tym w 29 zakładach małej gastronomii).
Największą
grupą
nadzorowanych
obiektów – stanowiących 46% ogółu są
sklepy spożywcze, w których w roku 2013 nie
stwierdzono
obiektów
niezgodnych
z
wymaganiami.
61
W roku 2013 zarejestrowanych było 579, w tym 22 super i hipermarkety.
Stan sanitarny i techniczny sklepów jest zróżnicowany. W nowych, dużych sklepach
dobrze oceniono wyposażenie sal sprzedaży, elektroniczne monitorowanie temperatury
w ladach i urządzeniach chłodniczych.
Nadal jednak najwięcej zastrzeżeń, podobnie jak w latach ubiegłych stwierdzono w małych
sklepach, gdzie do najczęściej stwierdzanych nieprawidłowości należały:

nieprawidłowe przechowywanie artykułów spożywczych, naruszanie ciągłości
łańcucha chłodniczego,

zatrudnianie osób bez aktualnych badań lekarskich,

oferowanie do sprzedaży przeterminowanych artykułów spożywczych,

sprzedaż
środków
spożywczych
bez
oznakowania
lub
niewłaściwie
oznakowanych,

przechowywanie nietrwałej żywności poza urządzeniami chłodniczymi,

niezachowanie należytej czystości i porządku, głównie na zapleczu sklepu,

mimo znacznej poprawy, niewystarczający stopień wdrażania zasad GHP
(brak zapisów potwierdzających wykonywanie czynności określonych w
instrukcjach
i procedurach).
W
w
roku
sklepach
2013
przeprowadzono
spożywczych
632
kontrole
sanitarne i rekontrole, wydano 76 decyzji
administracyjnych
zakazujące
w
tym
22
decyzje
wprowadzanie
do
obrotu
nieprawidłowych
Każda
decyzja
środków
spożywczych.
administracyjna
wydawana
w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości
techniczno – higienicznych we wszystkich
grupach obiektów związana była z obciążeniem podmiotów gospodarczych kosztami
przeprowadzonych kontroli.
Za nieprzestrzeganie wymagań dotyczących zachowania czystości i porządku oraz
higieny, a także za wprowadzanie do obrotu przeterminowanej żywności nałożono
27 mandatów na sumę 7.650 zł.
Do badań laboratoryjnych pobrano 162 próbki środków spożywczych, z których
3 zakwestionowano.
62
W ponad 90% zewidencjonowanych sklepach spożywczych zostały opracowane
i wdrożone procedury i instrukcje dobrej praktyki higienicznej, natomiast w 58 sklepach
(10%) w tym we wszystkich supermarketach wdrożono zasady systemu HACCP.
Piekarnie
to
grupa
obiektów,
w
której
odnotowano największą poprawę – zmniejszenie
wskaźnika obiektów niezgodnych z 6,2% w roku 2012
do 0 % w roku 2013.
W
piekarni,
roku 2013 nadzorem sanitarnym objęto 13
w
sanitarnych
których
i
przeprowadzono
rekontroli.
Z
38
kontroli
przeprowadzonych
ocen
sanitarnych wynika, że w dalszym ciągu w piekarniach
powtarzają się takie nieprawidłowości jak:
- zły stan techniczny pomieszczeń, maszyn i urządzeń,
- niefunkcjonalność pomieszczeń.
Częstym stwierdzanym uchybieniem były zabrudzenia i zawilgocenia ścian i sufitów
oraz niewłaściwy stan posadzek. Dlatego w celu poprawy stanu sanitarno – technicznego
wydano 12 decyzji administracyjnych, za stwierdzone nieprawidłowości stanu sanitarno –
porządkowego i przeterminowane towary nałożono 2 mandaty na kwotę 500zł.
W grupie piekarni odnotowano wysoki wskaźnik zakładów posiadających wdrożony
system HACCP – 92 % obiektów.
W
roku 2013
nadzorem
sanitarnym
objęto
9
ciastkarni,
w których
przeprowadzono 18 kontroli i rekontroli. Ocenie sanitarnej poddano 9 zakładów, z których
wszystkie uznano za zgodne z wymaganiami. W celu poprawy stanu sanitarno-technicznego
wydano 3 decyzje administracyjne, za nieprzestrzeganie należytej czystości i porządku
nałożono 1 mandat na kwotę 200 zł. Ponadto pobrano do badań mikrobiologicznych
24 próbki - ciast z kremem poddanym i niepoddanym obróbce termicznej, z której żadnej nie
zakwestionowano. W tej grupie obiektów odsetek zakładów posiadających wdrożony system
HACCP wynosił 100%.
W grupie zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego na ogólną liczbę 105
zarejestrowanych obiektów żywienia zamkniętego skontrolowano 104 zakłady, a klasyfikację
sanitarną przeprowadzono w 92 obiektach. Ocen niezgodnych podobnie jak w roku ubiegłym
nieuzyskano. W wyniku przeprowadzonych 129 kontroli i rekontroli sanitarnych - wydano
3 decyzje administracyjne w celu poprawy stanu sanitarno – technicznego. W zakładach
63
żywienia zbiorowego zamkniętego 97% obiektów posiada wdrożone zasady Dobrej Praktyki
Higienicznej, a 68% opracowany i wdrożony system HACCP.
W roku 2013 nadzorem sanitarnym objęto 41 magazynów hurtowych, spośród
których skontrolowano 30, a klasyfikację sanitarną przeprowadzono w 27 obiektach.
Wszystkie oceniono jako zgodne z wymaganiami, podobnie jak w latach ubiegłych.
Zrealizowano 43 kontrole sanitarne w tym 1 interwencyjną. W celu poprawy stanu
sanitarno – technicznego wydano 3 decyzje administracyjne oraz nałożono 1 mandat na
kwotę 200 zł. Najczęściej występujące nieprawidłowości w tych obiektach to:

brak porządku i czystości,

zły stan techniczny pomieszczeń (uszkodzone posadzki, brudne ściany),

nieskuteczna wentylacja.
Grupa kiosków spożywczych przez szereg lat wykazywała wysoki odsetek
obiektów niezgodnych, szczególnie pod względem technicznym. Na przestrzeni ostatnich
lat nastąpiła w tej grupie – łącznie z kioskami sprzedającymi mięso na targowiskach –
znaczna poprawa. Nie stwierdzono obiektów niezgodnych z wymaganiami. Spośród
26
zewidencjonowanych
kiosków
(w
na targowiskach) skontrolowano 19 obiektów,
tym
3
sprzedające
mięso
w których przeprowadzono 25 kontroli
sanitarnych. Wydano 2 decyzje administracyjne w celu poprawy stanu sanitarno –
technicznego. Klasyfikację sanitarną przeprowadzono w 12 obiektach, wszystkie oceniono
jako zgodne z wymaganiami Również w tej grupie odnotowano poprawę pod względem
stopnia wdrożenia zasad Dobrej Praktyki Higienicznej – w roku 2013 96% obiektów
posiadało wdrożone zasady GHP.
W pozostałych grupach obiektów produkcji żywności, tj. wytwórnie i automaty
do
lodów,
przetwórni
owocowo-warzywnych,
zakładów
garmażeryjnych,
wytwórni
makaronów, wytwórni majonezów, wytwórni wyrobów cukierniczych - nie stwierdzono
zakładów niezgodnych z wymaganiami.
Podsumowując
obiektów
żywności
ocenę
i
stanu
żywienia
w
sanitarnego
roku
2013,
nadzorowanych przez Inspekcję Sanitarną w Gnieźnie,
należy podkreślić, iż stan sanitarno - higieniczny jest
bardzo zróżnicowany. Działają bowiem zarówno obiekty
nowoczesne, jak i przestarzałe bez możliwości poprawy
funkcjonalności zwłaszcza w zwartej zabudowie miast,
64
gdzie często pozbawione są możliwości rozbudowy i modernizacji niezbędnej do wdrażania
i przestrzegania zasad systemu GHP/GMP i HACCP oraz obiekty duże (super
i hipermarkety), gdzie system HACCP jest wdrożony w 100% oraz małe sklepy wiejskie,
które często z uwagi na trudności finansowe ulegają likwidacji.
Należy podkreślić, iż stan sanitarny i techniczny zakładów żywności i żywienia ulega
systematycznej poprawie, przede wszystkim dzięki wzrostowi świadomości przedsiębiorców
i właścicieli obiektów, wdrażaniu przez nich systemów jakości w zakładach – zasad
GHP/GMP oraz systemu HACCP, ale także dzięki systematycznym i konsekwentnym
kontrolom prowadzonym przez pracowników Inspekcji Sanitarnej.
Na podkreślenie zasługuje znaczny systematyczny wzrost zakładów z wdrożonym
systemem HACCP – mianowicie w roku 2007 zgodnie z systemem HACCP działało
28 obiektów tj. 2,2% ogólnej liczby zewidencjonowanych zakładów, w roku 2008 liczba
ta wzrosła do 127 obiektów, co stanowi 10% zakładów, w roku 2009 liczba obiektów
z wdrożonym systemem HACCP wyniosła 148, tj. 11,5% zakładów, w roku 2010 – 171
obiektów, co stanowi 13,5% zakładów, w roku 2011 - 191 obiektów tj. w 15.4 % zakładów,
a w roku 2012 liczba obiektów działających zgodnie z zasadami systemu HACCP wyniosła
244 tj. 19,.7% ogólnej liczby zewidencjonowanych obiektów.
W roku 2013 opracowany
zakłady, które
wdrożyły system
HACCP w %
i wdrożony system HACCP posiadało 309 obiektów tj. 25% ogólnej liczby zakładów.
2,2
10
11,5
13,5
2007
2008
2009
2010
15,4
2011
19,7
2012
25
2013
Lata
2.3.4 Stan sanitarny środków transportu.
W roku 2013 przeprowadzono ogółem 65 kontroli środków transportu służących do
przewozu żywności, z czego 35 kontroli przeprowadzono na wniosek o zatwierdzenie
i o wpis do rejestru, 27 kontroli sanitarnych z oceną oraz 3 kontrole interwencyjne. Na
podstawie przeprowadzonych kontroli wydano ogółem 35 decyzji zatwierdzających środki
transportu do przewozu żywności.
Decyzje zatwierdzające dotyczyły 8 pojazdów typu „izoterma” z agregatem
chłodniczym, służących do przewozu artykułów spożywczych wymagających chłodzenia.
Dokonano również odbioru 4 środków transportu służących do przewozu żywności w ramach
65
usług cateringowych (obudowa zwykła bez izolacji termicznej) - transport żywności
w termosach i pojemnikach na terenie miasta. Decyzje zatwierdzające dotyczyły również
7 pojazdów izotermicznych. Pozostałe zatwierdzenia dotyczyły zwykłych środków transportu
do przewozu pieczywa, napojów oraz dużych środków transportu krytych plandeką służących do przewozu (najczęściej na paletach) żywności nie wymagającej transportu
w warunkach chłodniczych.
Kontrole sanitarne z oceną środków transportu na podstawie arkuszy ocen
przeprowadzane były w miarę ich dostępności podczas kontroli obiektów. Kontrolą objęto
stan techniczny i sanitarno-higieniczny pojazdów, dostosowanie powierzchni ładunkowej do
rodzaju przewożonej żywności, warunki przewozu (w tym warunki termiczne transportu
środków spożywczych i sposób monitorowania temperatur), stan opakowań, higienę osobista
i stan zdrowia pracowników, a także stosowanie procesów mycia i dezynfekcji
wraz z prowadzeniem odpowiedniej dokumentacji w tym zakresie.
Skontrolowano
9 pojazdów chłodni do przewozu mięsa i przetworów mięsnych lub nabiału oraz innych
artykułów spożywczych wymagających chłodzenia,
3 samochody mrożnie, 4 pojazdy
izotermiczne. Pozostałe skontrolowane środki transportu służyły do przewozu gotowych
posiłków w ramach usług cateringowych do np. przedszkoli lub posiłków na terenie
kompleksu szpitalnego, lub innych artykułów spożywczych nie wymagających transportu
w warunkach chłodniczych.
Powyższe kontrole nie wykazały nieprawidłowości. Na
podstawie arkusza ocen stanu sanitarnego skontrolowane środki transportu żywności
oceniono jako zgodne z wymaganiami.
W roku 2013 przeprowadzono 3 kontrole interwencyjne środków transportu
na podstawie złożonych zażaleń. Dwie kontrole dotyczyły pojazdów służących do przewozu
pieczywa w piekarni. W jednym z skontrolowanych środków transportu stwierdzono
zanieczyszczoną podłogę oraz uszkodzenia ściany wewnątrz kabiny ładunkowej. Nałożono
mandat karny w wysokości 200 zł. Ponadto nie przedstawiono decyzji PPIS o zatwierdzeniu
środków transportu, wymaganych w przypadku transportu artykułów spożywczych.
Właściciel piekarni złożył w terminie odwrotnym wnioski o zatwierdzenie środków transportu
oraz poinformował o usunięciu nieprawidłowości. Kontrolę interwencyjną przeprowadzono
również w związku z zażaleniem na niewłaściwe warunki transportu mięsa i wędlin. Kontrola
wykazała brak zachowania ciągłości łańcucha chłodniczego (nieczynny agregat chłodniczy).
Właściciela pojazdu ukarano mandatem karnym w wysokości 200 zł.
66
Jakość zdrowotna krajowych środków spożywczych.
2.3.5
Lp.
Grupa produktów
Ilość prób zbadanych
% prób zakwestionowanych
2010
2011
2012
2013
2010
2011
2012
2013
1.
Lody
14
22
14
13
7
54
0
0
2.
Ciastka z kremem
Wyroby garmażeryjne i
kulinarne
Mięso i przetwory mięsne
Drób, podroby i produkty
drobiarskie
Mleko i przetwory mleczne
Ryby, owoce morza i ich
przetwory
Suplementy diety
Owoce, warzywa, zioła i
przyprawy
Materiały i wyroby do
kontaktu z żywnością
30
15
32
30
0
20
0
0
15
10
9
4
0
40
0
0
16
14
19
18
0
0
0
5,5
10
10
11
11
0
0
0
9
25
19
15
19
0
0
6
0
12
12
18
16
0
0
33
0
4
4
6
6
75
0
0
0
18
18
20
23
5,5
5,5
5
0
12
6
7
9
8,3
0
0
0
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
W 2013 roku zbadano ogółem 222 próbki środków spożywczych oraz materiałów
i wyrobów do kontaktu z żywnością, w tym 3 próbki kosmetyków - 2 próbki do badań
mikrobiologicznych oraz 1 próbkę farby do włosów w kierunku badania chemicznego, które
wykazało brak obecności niedozwolonych substancji w kosmetykach. Próbki pobrane do
badań mikrobiologicznych (żel pod prysznic i krem do ciała) nie wykazał również zastrzeżeń
pod względem zbadanych parametrów mikrobiologicznych.
Próbki pobierane były w ramach urzędowej kontroli, monitoringu krajowego oraz Unii
Europejskiej oraz w wyniku interwencji klientów.
W roku 2013 nie odnotowano ognisk zatruć pokarmowych.
Natomiast w wyniku zażalenia klientki na jakość fasolki szparagowej mrożonej –
obecność zanieczyszczenia biologicznego w postaci fragmentu gryzonia, pobrano
dodatkowo do badania 2 próbki w/w środka spożywczego (1 próbkę z partii, którą
kwestionowano, drugą z innej partii). Przeprowadzone badania w Laboratorium WSSE
w Poznaniu nie wykazały obecności zanieczyszczenia mikrobiologicznego, nie stwierdzono
również ujemnych cech organoleptycznych.
W roku 2013 w porównaniu z rokiem 2012 jakość zdrowotna krajowych środków
spożywczych, wyrażona odsetkiem kwestionowanych próbek uległa poprawie. O 2,5% uległ
zmniejszeniu odsetek kwestionowanych próbek (z 3,9 % w r. 2012 do 1,4,9% w r. 2013) .
67
W opisywanym roku na ogólną liczbę 222 zbadanych próbek żywności
i materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością, zakwestionowano 3 próbki: 2 z
uwagi na zanieczyszczenie mikrobiologiczne – 1 próbka skrzydełko z kurczaka –
obecności bakterii z rodzaju Salmonella oraz 1 próbka polędwicy Sopockiej, którą
zakwestionowano ze względu na nadmierne zanieczyszczenie bakteriami Listeria
monocytogenes. Trzecią kwestionowana próbka były zioła prowansalskie z uwagi na
nieprawidłowe oznakowanie, producent nie zadeklarował w sposób właściwy składu
produktu.
Analizując powyższe zestawienie zakwestionowanych próbek z przestrzeni lat 2010 –
2013 należy podkreślić, iż jakość zdrowotna krajowych środków spożywczych uległa
poprawie. W grupie lodów, ciastek z kremem oraz wyrobów garmażeryjnych i kulinarnych w
latach 2012-2013 nie odnotowano prób kwestionowanych. Również w grupie mleka i
przetworów mlecznych oraz ryb, owoców morza i ich przetworów zanotowano spadek
kwestionowanych próbek żywności w porównaniu do roku 2012. Natomiast w grupie
środków spożywczych mięso i przetwory mięsne oraz drób i przetwory drobiarskie
odsetek kwestionowanych próbek uległ zwiększeniu:

z 0% do 5,5 % w przypadku mięsa i przetworów

z 0% do 9% w przypadku drobiu i produktów drobiarskich.
Należy również podkreślić, iż nadal jedną z głównych przyczyn kwestionowania
środków spożywczych
jest
nieprawidłowe znakowanie,
oprócz nieprawidłowych
parametrów mikrobiologicznych
niezgodne z obowiązującymi przepisami.
Świadczy to
o nieprzestrzeganiu przez producentów i importerów wymagań dotyczących znakowania
zawartych w obowiązujących przepisach prawnych.
Na
podkreślenie
zasługuje
fakt,
iż
na
przestrzeni
lat
2011-2013
nie
zakwestionowano materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością.
Odsetek kwestionowanych próbek na przestrzeni lat 2010-2013 przedstawia poniższa
tabelka.
Środki spożywcze razem
Rok
68
Ilość zbadanych próbek
% próbek kwestionowanych
2010
237
3,8
2011
230
8,6
2012
229
3,9
2013
222
1,4
W roku 2013 w kierunku wykrywania obecności organizmów genetycznie
zmodyfikowanych (GMO) i identyfikacji modyfikacji genetycznej – pobrano do badania
2 próbki środków spożywczych w ramach urzędowej kontroli i monitoringu: 1 próbkę wędlin
i 1 próbkę konserwy mięsnej. Do badań pobrano próbki z produktów mogących potencjalnie
zawierać GMO. Nie zakwestionowano żadnej ze zbadanych próbek
Informacje o produktach, które stanowiły potencjalne zagrożenie dla zdrowia
lub życia konsumentów, były przesyłane w ramach Systemu Wczesnego Ostrzegania
o Niebezpiecznej Żywności i Paszach (RASFF). W 2013 roku – wpłynęły do PSSE
w Gnieźnie 32 powiadomienia – 24 powiadomienia alarmowe i 8 informacyjnych.
Do najczęściej występujących rodzajów zagrożeń zgłaszanych w ramach systemu RASFF
należały zanieczyszczeni chemiczne żywności oraz materiałów i wyrobów do kontaktu
z żywnością,. Najczęściej stwierdzano wysoki poziom migracji ołowiu i kadmu – 3 przypadki
w materiałach i wyrobach do kontaktu z żywnością, 1 przypadek przekroczenia zawartości
selenu w suplemencie diety, 2 powiadomienia dotyczyły przekroczenia migracji formadehydu
z misek melaminowych. Ponadto odnotowano 2 przypadki przekroczenie mikotoksyn
w figach suszonych oraz popcornie.
Innym zagrożeniem chemicznym zgłaszanym w systemie RASFF był przekroczony
limit amin aromatycznych – 2 przypadki w następujących produktach: łopatka do naleśników
oraz łyżka wąska. Przedmiotem 2 powiadomień było stwierdzenie w produktach
niedeklarowanych alergenów
– glutenu
w mace gryczanej
oraz obecności
SO2
w chrupiących owocach FRUPP.
Powodem 3 powiadomień alarmowych były zanieczyszczenia fizyczne produktów
obecność cząstek metalicznych w kaszy gryczanej „Kros”, obecność szkła w produkcie
napojów dla dzieci z jagodami i żurawina oraz obecność zanieczyszczenia w mleku
w proszku – fragment opakowania.
Z powoduy zmienionych cech organoleptycznych (zapleśniałe) zgłoszono 2 przypadki
powiadomienia w figach suszonych i daktylach oraz w napoju niegazowanym o smaku
wiśniowym „San Terra”.
Przyczyną 6 powiadomień alarmowych były nie zadeklarowane
substancje
farmakologiczne (sildenafil, sibutramina).
W każdym przypadku otrzymania powiadomienia alarmowego podjęto niezwłoczne,
zgodne z kompetencjami działania i postępowania wyjaśniające mające na celu wycofanie
produktów i wyeliminowanie zagrożenia.
69
Monitorowano wycofywanie produktów z rynku i podejmowano w razie konieczności
czynności wyjaśniające. O podjętych działaniach informowano każdorazowo WPWIS
w Poznaniu.
Ponadto
kontynuowano
w
ramach
realizacji
zasadniczych
zamierzeń
sporządzanie kwartalnych raportów z nadzoru nad badaniem:
- zawartości melaminy w wodorowęglanie amonu i produktach mlecznych oraz sojowych
pochodzących z Chin.
- nad importem gumy guar oraz produktami zawierających 10% gumy guar w związku
z zanieczyszczeniem pentachlorofenolem i dioksynami,
- nad importem z krajów trzecich produktów w związku z zanieczyszczeniem aflatoksynami,
- a także z nadzoru nad kontrolą ryżu genetycznie zmodyfikowanego w produktach
pochodzących z Chin.
W roku 2013 kontynuowano również prowadzenie nadzoru nad suplementami
diety, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz środkami
spożywczymi wzbogacanymi witaminami lub składnikami mineralnymi.
Ponieważ na terenie działania PSSE w Gnieźnie nie ma wytwórni suplementów diety, nadzór
nad w/w środkami prowadzony był w obiektach obrotu żywnością: w sklepach zielarsko –
medycznych, aptekach oraz na wydzielonych stoiskach w marketach. Sprawozdanie
z comiesięcznych kontroli w w/w zakresie przesyłano zgodnie z ustalonym harmonogramem
do WSSE w Poznaniu.
Ogółem w 2013r. sprawdzono 89 suplementów diety – nieprawidłowości nie
stwierdzono, a do badań zgodnie z harmonogramem poboru próbek - pobrano
6 suplementów diety (3 próbki w kierunku oznaczenia metali, 2 próbki w kierunku badań
mikrobiologicznych i 1 próbka na substancje dodatkowe) żadnej próbki nie kwestionowano.
W ramach realizacji zaplanowanych na 2013rok przedsięwzięć prowadzono nadzór
w zakresie zgodności środków spożywczych z rozporządzeniem 953/2009 w sprawie
substancji które mogąś być dodawane w szczególnych celach odżywczych do środków
spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego z uwzględnieniem substancji
zabronionych w sporcie. Przeprowadzono kontrole w 1 siłowni i w 2 sklepach dla
sportowców. Skontrolowano znajdujące się w obrocie suplementy diety i środki spożywcze
specjalnego przeznaczenia żywieniowego. W składzie skontrolowanych produktów nie
stwierdzono substancji zabronionych przez Świtową Agencję Antydopingową, natomiast
8 spośród skontrolowanych środków nie figurowało w rejestrze GIS, w związku z czym
70
skierowano pisma do PIS zgodnie z właściwością miejscową w celu wykorzystania
służbowego zgodnie z kompetencjami.
2.3.6 Nadzór nad przedmiotami użytku. Jakość zdrowotna przedmiotów użytku.
Nadzór sanitarny nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu
z żywnością oraz kosmetykami obejmuje zarówno sanitarno – higieniczne warunki produkcji
jak i bezpieczeństwo zdrowotne tych produktów.
W zakresie nadzoru nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu
z żywnością skontrolowano 1 hurtownię i 2 sklepy. Na podstawie arkusza oceny stanu
sanitarnego oceniono hurtownię materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością, która była
zgodna z wymaganiami.
W trakcie kontroli zwrócono szczególną uwagę na posiadanie przez przedsiębiorcę
pisemnej deklaracji zgodności, stwierdzającej, iż oferowane towary spełniają wymagania
przepisu rozporządzenia 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27
października 2004r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu
z żywnością.
W ramach nadzoru nad zakładami produkcji i specjalistycznymi obiektami obrotu
pobrano do badania – 1 próbki materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością:
-
2 próbki wyrobów szklanych – w ramach monitoringu (kraj + import),
-
2 próbki wyrobów ceramicznych, dekorowanych z importu.
Wszystkie pobrane próbki zbadano w kierunku migracji ołowiu i kadmu. Żadnej nie
zakwestionowano.
W ramach prowadzonego nadzoru nad kosmetykami skontrolowano 6 obiektów
obrotu kosmetykami, w których zwracano uwagę na oznakowanie opakowań jednostkowych
kosmetyków – nie stwierdzając nieprawidłowości w tym zakresie, oraz na możliwość
występowania w obrocie niedozwolonych kosmetyków zgłoszonych w systemie RAPEX
(Europejski
System
Wczesnego
Ostrzegania
o
Produktach
–
Niebezpiecznych)
przeprowadzono 12 kontroli w w/w zakresie. W każdym przypadku po otrzymaniu
powiadomienia podejmowano stosowne działania mających na celu ustalenie czy dany
kosmetyk występuje w obrocie.
W ramach realizacji zasadniczych przedsięwzięć w 2013r. szczególny nacisk
położono na bezpieczeństwo wyrobów do farbowania włosów oraz wyrobów dla dzieci.
W związku z powyższym pobrano do badania 1 próbkę farby do włosów pod kątem
parametrów fizyko – chemicznych, 2 kolejne próbki kosmetyków pobrane do badania –
kremy – zbadane zostały w kierunku mikrobiologicznym. Żadnej próbki nie kwestionowano.
71
Szczególnym nadzorem objęto produkty służące do wykonywania tatuaży z „black
henny”. Preparaty te często zawierają w swoim składzie p-fenylodiaminę, substancję która
dozwolona jest do stosowania wyłącznie jako substancja do farbowania włosów
w utleniających produktach, a nie może znajdować się w wyrobach do malowania skóry.
Przeprowadzone kontrole w studiach tatuażu nie wykazały obecności w produktach
przeznaczanych do malowania ciała w/w substancji.
2.3.7 Informacja o współpracy z innymi jednostkami kontrolnymi: NIK, IH, WIS,
IJHARS, organizacjami konsumencki i środkami masowego przekazu.
W roku 2013 Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i PU mając na względzie
konieczność zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności tym samym dbałość
o zdrowie publiczne współpracowała głównie z: Policją, Strażą Miejską i Powiatowym
Lekarzem Weterynarii oraz ze środkami masowego przekazu.
W związku z realizacją zadań dot. nadzoru nad wytwarzaniem i wprowadzaniem
do obrotu na terenie Polski środków zastępczych – Inspekcja Sanitarna w Gnieźnie
w ramach współpracy z organami Policji wzięła udział w międzynarodowej akcji „Operation
PANGEA”
skierowanej
przeciwko
nielegalnemu
handlowi
produktami
leczniczymi,
suplementami diety i środkami zastępczymi. Przeprowadzono łącznie 3 kontrole – 1 sklep
„Sex – shop” oraz 2 kontrole na targowiskach. Powyższe kontrole przeprowadzone zostały
wspólnie z Sekcja Higieny Pracy, która w roku 2013 przejęła nadzór nad środkami
zastępczymi. Kontrole nie wykazały w obrocie nielegalnych produktów leczniczych i środków
zastępczych.
Ponadto w ramach współpracy ze Starostwem, Urzędem Miasta i Urzędami Gmin
w ramach działań profilaktycznych dot. w/w problemu na bieżąco informowano szkoły
i urzędy o materiałach dydaktycznych przeznaczonych dla młodzieży nt. profilaktyki
uzależnień i przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu „dopalaczy”.
W ramach współpracy z Inspekcją Weterynaryjną przeprowadzono w okresie
przedświątecznym kontrolę sprzedaży żywych ryb, kierując się wytycznymi Głównego
Lekarza Weterynarii, aby przestrzegać ogólnych zasad wynikających z ustawy o ochronie
zwierząt. W trakcie kontroli sprawdzano warunki przechowywania żywych ryb, ich sprzedaż
oraz sposób ich pakowania, a także metodę uśmiercania ryb w punktach sprzedaży,
sprawdzano również pochodzenie ryb oraz Handlowe Dokumenty Identyfikacyjne.
Ponadto współpraca z Inspekcją Weterynaryjną polegała również na przekazywaniu
każdorazowo informacji o próbkach kwestionowanych żywności pochodzenia zwierzęcego
nad produkcją, której nadzór prowadzi Inspekcja Weterynaryjna.
72
Współpracując ze środkami masowego przekazu udzielono w 2013 roku - 5
wywiadów, w tym 2 do radia lokalnego (Radio Gniezno) oraz 3 wywiady do prasy lokalnej
(„Przemiany na Szlaku Piastowskim” i „Głos Wielkopolski”). Tematyka wywiadów dotyczyła
zasad prawidłowego żywienia, jakości zdrowotnej środków spożywczych, wymagań
sanitarno – technicznych dla obiektów żywnościowo – żywieniowych, a także informacji
o przeprowadzanych kontrolach weekendowych, a także tematu bezpiecznego zbierania
i spożywania grzybów.
Wnioski:
1.
W roku 2013 odnotowano nieznaczny spadek odsetka obiektów niezgodnych
z wymaganiami świadczący o ogólnej tendencji poprawy stanu sanitarno-technicznego
i higienicznego obiektów żywności i żywienia (z 0,7% w 2010 r., 0,3% w 2011 r., 0,2 %
w 2012 r. do 0,1% w 2013r.).
2.
Wskaźnik obiektów złych utrzymuje się na niskim poziomie między innymi dzięki
wdrażaniu systemów jakości w przedsiębiorstwach (25 % zakładów działało zgodnie
z wdrożonym systemem HACCP, a w roku 2012 19,7%) oraz dzięki systematycznym
i konsekwentnym kontrolom prowadzonym przez organy Państwowej Inspekcji
Sanitarnej.
3.
Jakość zdrowotna środków spożywczych wyrażana odsetkiem kwestionowanych próbek
żywności uległa znacznej poprawie w stosunku do roku 2012 (spadek odsetka próbek
kwestionowanych z 3,9% do 1,4 % w 2013 roku). Poprawa nastąpiła szczególnie
w grupach: lodów, ciastek z kremem i wyrobów garmażeryjnych. Natomiast w grupie
środków spożywczych mięso i przetwory mięsne oraz drób i przetwory drobiarskie
odsetek kwestionowanych próbek uległ zwiększeniu. Jednąz głównych przyczyn
kwestionowania
środków
spożywczych
oprócz
nieprawidłowych
parametrów
mikrobiologicznych, było nieprawidłowe oznakowanie, niezgodnie z obowiązującymi
przepisami.
4.
W zakresie oceny jakości żywienia w roku 2013 dokonano analizy 59 zestawień
dekadowych – 20 w szkołach, 34 w przedszkolach, 2 w zakładach specjalnych
i wychowawczych oraz 1 w szpitalu. Większość z ocenionych jadłospisów była zgodna
z zasadami racjonalnego żywienia, tylko 7 przypadków oceniono jako nieprawidłowe,
między innymi z uwagi na: zbyt niski udział surowych owoców i warzyw oraz produktów
wysokobłonnikowych – gruboziarniste produkty zbożowe, a także z uwagi na niska
podaż w głównych posiłkach produktów stanowiących źródło pełnowartościowego białka
zwierzęcego.
73
5.
W ramach prowadzonego nadzoru nadal szczególny nacisk należy położyć na:

zabezpieczenie zakładów – głównie produkcyjnych – przed szkodnikami,

prawidłowe przechowywanie nietrwałych środków spożywczych (przerwanie ciągłości
łańcucha chłodniczego),

prawidłowe, zgodne z przepisami znakowanie wyrobów,

egzekwowanie prawidłowo prowadzonej dokumentacji GHP/GMP i zasad systemu
HACCP (częsty brak analizy zagrożeń oraz brak monitorowania krytycznych punktów
kontroli oraz niesystematyczne prowadzenie zapisów potwierdzających wykonanie
czynności określonych w instrukcjach i procedurach).
2.4
OBIEKTY WYCHOWANIA I NAUCZANIA STAŁE
2.4.1 Informacje wstępne
Działania inspekcji sanitarnej w zakresie higieny dzieci i młodzieży mają na celu zapewnienie
bezpiecznych warunków nauki, pobytu w placówkach oświatowo-wychowawczych oraz
bezpiecznych warunków wypoczynku letniego i zimowego.
W 2013 roku na terenie powiatu gnieźnieńskiego objęto nadzorem 112 placówek stałych
i 76 placówek wypoczynku dzieci i młodzieży.
Placówki nowo oddane: W 2013 roku na terenie powiatu powstały: Żłobek „Jak u Babci”
ul. Kopernika w Gnieźnie, Niepubliczne Przedszkole „Szkrabuś” Gniezno ul. Kostrzyńska,
Przedszkole Prywatne „Tup tup” ul. 3 Maja w Gnieźnie, Niepubliczne Przedszkole „Orzełki”
Caritas Archidiecezji Gnieźnieńskiej os. Orła Białego, Przedszkole „Akademia Europejczyka”
w Kłecku ul. Bujarskich, Specjalny Punkt Przedszkolny „Gniazdko” Gniezno ul. Warszawska,
Punkt Przedszkolny dla Dzieci z Autyzmem w budynku SOSzW Nr 2 w Gnieźnie ul. Żwirki
i Wigury.
Zlikwidowano: Prywatny Żłobek „Szczęśliwe Pociechy” Gniezno ul. Zagajnikowa 12, Punkt
Przedszkolny „Tęczowy Domek” Gniezno ul. Orzechowa 32, Filialna Szkoła Podstawowa
w Strzyżewie Smykowym gm. Gniezno. Przeprowadzono 254 kontrole, w tym 77 placówek
Placówki pod nadzorem
Nadzorem
sanitarnym
przed
ż łobk
i
sz ko
la
s zk .p
odst a
w.
gimn
az ja
s zk .p
oli ce
al.
z esp
oły s
zk ół
wars
z taty
sz k.
s zk .w
yż sz
e
domy
s tud.
in tern
aty
pl.ca
łodob
.
pl. w
sparc
ia
objęto: - żłobek (1)
40
35
30
25
20
15
10
5
0
74
wypoczynku.
- przedszkola (40)
- szk. podstawowe(25)
- gimnazja (11)
- szkoły policealne (2)
- zespoły szkół (13)
- warsztaty szkolne (3)
- szkoły wyższe (3)
- domy studenckie (1)
- bursy i internaty (1)
- pl. całodobowe (3)
- placówki wsparcia dziennego (7)
W skład 13 zespołów szkół wchodzą: 9 przedszkoli, 13 szkół podstawowych, 10 gimnazjów,
1 liceum ogólnokształcące i 1 szkoła policealna.
Liczba dzieci i młodzieży w wieku szkolnym i przedszkolnym objętych nadzorem w 2013r. 17721.
Systematycznie wzrasta ilość placówek zapewniających opiekę i wychowanie dzieciom
w wieku przedszkolnym. W 2006r. były to 23 przedszkola, w 2013r. – 40 placówek, z których
korzysta 3890 dzieci.
Na terenie powiatu gnieźnieńskiego istnieją 3 uczelnie wyższe kształcące 1803 studentów.
Od ubiegłego roku działalność swoją poszerzyła o nowo uruchomione przedszkole
Gnieźnieńska Szkoła Wyższa „Milenium”, w której także funkcjonuje szkoła podstawowa
i gimnazjum.
Lokalizację zmieniło Gimnazjum „Rodzice – Dzieciom” przenosząc się do budynku
oświatowego w Gnieźnie ul Orzeszkowej 20 oraz Językowa Szkoła Podstawowa „Prymus”
przeniesiona do budynku przy ul. Artyleryjskiej 1 w Gnieźnie. Dzięki tym zmianom znacznie
polepszyły się warunki do nauki i prowadzenia zajęć.
Swój statut zmieniła Szkoła Podstawowa w Jankowie Dolnym, która przekształciła się
w Zespół Szkół.
Zespół Szkół w Jankowie Dolnym
2.4.2 Stan sanitarno-techniczny placówek oświatowo-wychowawczych
W celu dalszej poprawy stanu technicznego obiektów w 2013r. wydano 21 decyzji
administracyjnych, w tym 11 decyzji zmieniających.
Decyzje najczęściej dotyczyły poprawy stanu sanitarno-technicznego:

ciągów komunikacyjnych, korytarzy szkolnych

sal lekcyjnych i innych sal zajęć dla dzieci i młodzieży

dróg dojścia i ogrodzenia
75

placów rekreacyjnych i terenów sportowych

toalet w tym sprawności technicznej, armatury oraz wyposażenia w środki higieny
osobistej

poprawy natężenia oświetlenia sztucznego w salach

dostosowania do wymagań ergonomii mebli szkolnych
Wyegzekwowano wykonanie zarządzeń 19 decyzji administracyjnych, w tym 14 z lat
ubiegłych. Ze względu na ograniczone środki finansowe obserwuje się trudności z realizacją
zarządzeń decyzji i zaleceń pokontrolnych. Dyrektorzy placówek wyjaśniają, że dysponują
budżetem wystarczającym zaledwie na bieżące podstawowe wydatki, dlatego też często
występują o zmianę terminu wykonania wydanych zaleceń i zarządzeń.
W 2013r. wystosowano do dyrektorów placówek edukacyjnych 38 wystąpień pokontrolnych,
które dotyczyły:
- oznakowania i dostosowania mebli szkolnych do wymagań ergonomii
- wyposażenia toalet w mydło w płynie, ręczniki jednorazowe oraz papier toaletowy
- uzupełnienia apteczki udzielania 1-ej pomocy
- dezynfekcji zabawek i sprzętu sportowego
- zapewnienia możliwości przechowywania części podręczników i przyborów szkolnych w
placówce
- okazania aktualnego przeglądu przewodów kominowych i wentylacyjnych
- zapewnienia certyfikowanego wyposażenia placu zabaw
- ochrony sala zabaw przed nadmiernym nasłonecznieniem
Większość zaleceń pokontrolnych wykonano jeszcze w 2013 roku.
2.4.3
Warunki pobytu w placówkach nauczania i wychowania
Językowa Szkoła Podstawowa Prymus w Gnieźnie. Sala lekcyjna i szafki na przechowywanie
podręczników i pomocy szkolnych
76
Warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego w placówkach oświatowowychowawczych na terenie powiatu gnieźnieńskiego
Nowo otwarta hala sportowa w Szkole Podstawowej Nr 2 w Gnieźnie z zapleczem sanitarnym
Ogółem
w
49
szkołach
podstawowych,
gimnazjach
i
zespołach
szkół
powiatu
gnieźnieńskiego w 6 placówkach niezależnie od posiadanej infrastruktury zajęcia w-f
prowadzi
się
również
na
korytarzach
szkolnych,
bądź
w
pomieszczeniach
nie
przeznaczonych na te cele. Są to: Szkoły Podstawowe w Sławnie, Łagiewnikach
Kościelnych, Karniszewie, Modliszewku, Owieczkach a także Zespół Szkół w Zdziechowie.
Szkoły takie jak: Zespół Szkół Porkom, Zespół Państwowych Szkół Muzycznych nie
posiadają bloku sportowego, w związku z czym dzieci korzystają z sal gimnastycznych
w innych obiektach.
Od wielu lat obserwuje się małą liczbę uczniów korzystających po zajęciach wychowania
fizycznego z natrysków, mimo, że placówki posiadające sale gimnastyczne wyposażone są
często w zaplecze sanitarne. Spowodowane jest to brakiem dostatecznego czasu podczas
przerw międzylekcyjnych.
Podczas prowadzonych kontroli oceniano posiadanie przez placówki oświatowe certyfikatów
na sprzęt sportowy. Na 93 placówki poddane ocenie, tylko 33 posiada w 100% sprzęt
sportowy certyfikowany, 30 placówek posiada powyżej 50%, 9 placówek do 25%,
a w 2 placówkach sprzęt sportowy nie posiada certyfikatów. Oceny nie dokonano w 9
placówkach, które nie posiadają własnego sprzętu sportowego.
77
Ocena
realizacji
wymogów
w
zakresie
stosowania
substancji
i
preparatów
chemicznych w laboratoriach szkolnych
Pracownia chemiczna w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Gnieźnie
W laboratoriach szkolnych oceniane są warunki przechowywania oraz prowadzenia
doświadczeń
z
zastosowaniem
substancji chemicznych
w szkolnych
pracowniach
chemicznych. W zakresie tym oceniane są takie zagadnienia jak: posiadanie aktualnego
spisu substancji niebezpiecznych, kart charakterystyki
oraz ich oznakowanie zgodne
z przepisami i in.. Na terenie powiatu gnieźnieńskiego preparaty chemiczne stosuje się
w 14 placówkach. Nie stwierdzono nieprawidłowości w tym zakresie i nie wydano decyzji
administracyjnych i zaleceń pokontrolnych.
Dostosowanie mebli szkolnych do zasad ergonomii
Sala w Przedszkolu Sióstr Miłosierdzia w Gnieźnie
Zgodnie z Polską Normą PN-EN 1729-1 w placówkach edukacyjnych należy korzystać
z mebli szkolnych dostosowanych do wzrostu dzieci i młodzieży. W 2013r. przeprowadzono
pomiary dostosowania mebli szkolnych do wzrostu dzieci i młodzieży w 10 placówkach, w 5
stwierdzono nieprawidłowości. Podobnie jak w latach ubiegłych pomiary mebli szkolnych
przeprowadzane są w placówkach, w których ich dostosowanie do wzrostu dzieci i młodzieży
78
budzi wątpliwości i w których meble nie są oznakowane lub ich oznakowanie jest błędne.
Z tych powodów obserwuje się potrzebę ciągłego nadzoru oraz weryfikowania poprawnego
doboru mebli do wzrostu dzieci i młodzieży.
W celu poprawy zaistniałej sytuacji wystosowano 4 wystąpienia pokontrolne i 3 decyzje
zarządzające
Higieniczna ocena rozkładów zajęć lekcyjnych
Analizę rozkładu zajęć przeprowadzono we wszystkich kontrolowanych szkołach, oceniając
stałe godziny rozpoczynania zajęć lekcyjnych i liczbę godzin lekcyjnych w poszczególnych
dniach tygodnia. Ze względu na dojazdy uczniów do placówek i zmianowość występowały
pojedyncze rozbieżności, które weryfikowano na bieżąco
Ocena warunków do utrzymania higieny osobistej w sanitariatach szkolnych
Za właściwe warunki do utrzymania higieny osobistej
w placówkach oświatowych uznaje
się sanitariaty zaopatrzone w ciepłą i zimną bieżącą wodę, papier toaletowy, mydło
w płynie,
ręczniki jednorazowe lub elektryczne suszarki do rąk.
Pomieszczenia
te powinny być utrzymane w czystości i w stanie pełnej sprawności technicznej. W stosunku
do roku ubiegłego zwiększyła się o 6 ilość placówek skanalizowanych, nadal 11 placówek
nie posiada kanalizacji centralnej, w których funkcjonują szamba bezodpływowe.
Łazienki w przedszkolach w Niechanowie i Witkowie
Na terenie powiatu we wszystkich placówkach zapewniono ciepłą bieżącą wodę w
sanitariatach. Podczas kontroli pomieszczeń higieniczno-sanitarnych oceniano zapewnienie
uczniom stałego dostępu do środków higieny osobistej. W 3 szkołach podstawowych na
terenie miasta Gniezno stwierdzono brak mydła w płynie i brak możliwości suszenia rąk.
Wydano zalecenia pokontrolne i przeprowadzono kontrole sprawdzające ich wykonanie.
Pozostałe placówki oświatowo-wychowawcze zapewniają właściwe warunki do utrzymania
79
higieny osobistej. W 1 świetlicy socjoterapeutycznej nie zachowano standardów dostępności
do urządzeń sanitarnych.
Nadzór nad placówkami wypoczynku dzieci i młodzieży
Wypoczynek zimowy odbył się w ramach 2 turnusów w obiektach hotelowych, 1 turnusu w
obiekcie okazjonalnie używanym do wypoczynku i 15 turnusów półkolonii w miejscu
zamieszkania. Skontrolowano 17 turnusów. Nieprawidłowości stwierdzono podczas kontroli
1 turnusu – brak aktualnej dokumentacji zdrowotnej.
Zgłoszono 74 turnusy wypoczynku letniego ( z czego 2 turnusy półkolonii nie odbyły się
z uwagi na zbyt małą ilość chętnych). Skontrolowano 59 turnusów,
w 14
stwierdzono
nieprawidłowości. Dotyczyły one braku aktualnej dokumentacji zdrowotnej, niedostatecznej
liczby
urządzeń
sanitarnych,
nie
zapewnienia
prawidłowych
warunków
sanitarno-
higienicznych oraz braku ciepłej wody podczas wypoczynku w miejscu zamieszkania.
Wnioski:
1.
Z roku na rok wynikiem wzmożonego nadzoru obserwuje się znaczną poprawę
warunków do utrzymania higieny osobistej wśród dzieci i młodzieży w zakresie
dostępności do środków czystości w sanitariatach.
2.
Poprawia się sytuacja dotycząca pozostawienia przez uczniów części podręczników
i przyborów szkolnych w szkołach. Dzieci i młodzież mają możliwość pozostawiania
podręczników w salach zajęć lub w indywidualnych zamykanych szafkach.
3.
Jednym z głównych kierunków działania w 2013r. było zagadnienie związane
z wentylacją w nadzorowanych placówkach. W tym zakresie nie tylko zbierano
niezbędne
dane,
ale
również
informowano
o
zagrożeniach
wynikających
z niewłaściwej wentylacji pomieszczeń.
4.
Celem działalności nadzorowej nad placówkami oświatowo-wychowawczymi jest
osiągnięcie trwałej poprawy stanu sanitarno-higienicznego i
technicznego oraz
warunków higieny procesów nauczania.
3.
DZIAŁALNOŚĆ OŚWIATOWO – ZDROWOTNA
Pracownicy Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej są koordynatorami działalności
oświatowo - zdrowotnej wśród społeczeństwa powiatu gnieźnieńskiego, ze szczególnym
uwzględnieniem dzieci i młodzieży.
Celem tych działań jest kształtowanie odpowiednich postaw i zachowań zdrowotnych
oraz dostarczanie wiedzy nt. czynników szkodliwych dla zdrowia, popularyzowanie zasad
80
higieny i racjonalnego żywienia, metod zapobiegania chorobom, w tym zakaźnym.
Podejmowane są różne działania wynikające z aktualnej sytuacji epidemiologicznej,
problemów i potrzeb zdrowotnych społeczeństwa.

Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu – realizowano:

antytytoniowe programy edukacyjne dla dzieci i młodzieży od sześciolatków do
młodzieży gimnazjalnej (ok. 2300 uczniów)

konkurs o zasięgu wojewódzkim „Palić, nie palić – oto jest pytanie?” dla
uczniów kl. V szkół podstawowych, w tej edycji konkursu uczniowie projektowali
ekslibris o tematyce antytoniowej

kontynuacja działań edukacyjnych skierowanych do różnych odbiorców
(szkolenia, dystrybucja materiałów edukacyjnych) min. do kobiet ciężarnych,
osadzonych w Zakładzie Karnym w Gębarzewie, młodzieży szkół gimnazjalnych –
projekt „Młodzieżowi Liderzy Zdrowia – kontra tytoń”
81

obchody: Światowego Dnia bez Tytoniu, Światowego Dnia Rzucania Palenia; akcja
„Rzuć Palenie Razem z Nami”.

Ogólnopolski projekt „Odświeżamy Nasze Miasta. TOB3CIT (Tobacco Free
Citis)”- realizowany był od października 2011r. do września 2013r. Celem projektu
było zwiększenie wiedzy i świadomości społecznej na temat zagrożeń dla zdrowia
związanych
z działaniem dymu tytoniowego
oraz
wiedzy
nt.
obowiązujących
przepisów prawnych. W ramach projektu utworzono koalicję lokalną, złożoną z
przedstawicieli Starostwa Powiatowego, Komendy Powiatowej Policji, Straży
Miejskiej, Medycznego Studium Zawodowego, mediów i in., którzy aktywnie wspierali
działania antytytoniowe oraz egzekwowanie obowiązującego prawodawstwa w
miejscach użyteczności publicznej.
Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV


koordynowanie przebiegu konkursu o zasięgu wojewódzkim
dla młodzieży szkół gimnazjalnych na logo pod hasłem „Nie
daj szansy AIDS”

szkolenie „Młodzieżowych Liderów Zdrowia kontra HIV” dla młodzieży szkół
ponadgimnazjalnych
82

działania informacyjno – edukacyjne z okazji Światowego Dnia AIDS, wśród kobiet
ciężarnych lub planujących ciążę, osadzonych, środowisk medycznych – kampania
„Znam rekomendacje PTN AIDS. Zalecam test na HIV”
oraz
akcja
„Bezpieczne
Walentynki”
w
środowisku
młodzieży szkół ponadgimnazjalnych i studentów
- współorganizacja 2
konkursów wiedzy o zasięgu
powiatowym nt. profilaktyki HIV/AIDS - III LO w Gnieźnie
dla
młodzieży
szkół
ponadgimnazjalnych
i
ZSP
w Czerniejewie dla młodzieży szkół gimnazjalnych
Programy dotyczące prawidłowego odżywiania i aktywności fizycznej


„Trzymaj
Formę!”
o
zasięgu
ogólnopolskim,
realizowany
w
11
szkołach
gimnazjalnych, wśród ok 2 tys. uczniów

kontynuacja wojewódzkiego projektu „Bądźmy zdrowi - wiemy, więc działamy”
(szkolenia, festyny, konkursy) - skierowane do dzieci i młodzieży oraz ich rodziców.
Program realizowany jest w 43 placówkach.
83

Program pt. „Moje Dziecko Idzie do Szkoły” dla sześciolatków i ich rodziców,
mający za cel główny poprawę stanu zdrowia dzieci rozpoczynających naukę
w szkole. Udział w programie 44 placówek, 1500 dzieci sześcioletnich i ich rodzice.

„Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu,
tytoniu i innych środków psychoaktywnych” - cel główny: ograniczenie używania
substancji psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym. Działania
prowadzone będą w 2014r. i dotyczyć głównie młodzieży szkół ponadgimnazjalnych,
do tej pory zorganizowano 2 eventy w związku z obchodami „Światowego Dnia
Rzucania Palenia” – w Starostwie Powiatowym w Gnieźnie oraz Galerii Handlowej
Gniezno. Program współfinansowany jest przez Szwajcarię w ramach SzwajcarskoPolskiego
Programu
Unii Europejskiej
84
Współpracy
z
nowymi
krajami
członkowskimi

Zapobieganie chorobom nowotworowym – w ramach profilaktyki raka piersi
rozdysponowano do ZOZ, poradni, Por. K materiały zachęcające kobiety do udziału
w Populacyjnym Programie Wczesnego Wykrywania Raka Piersi; rozpropagowano
konkurs fotograficzny „Dbam o swoje piersi” (organizatorem konkursu była WSSE
w Poznaniu i Wielkopolskie Centrum Onkologii); podczas „Dnia dla Zdrowia”
organizowanego
corocznie
dla
mieszkańców
powiatu
gnieźnieńskiego
przez
Wielkopolskie Samorządowe Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego
i
Starostwo
Powiatowe
pracownik
OZ
przedstawił
zagadnienia
dotyczące
samobadania piersi (prezentacja multimedialna, film), a następnie zorganizowano
i prowadzono ćwiczenia na fantomie. Z okazji Europejskiego Dnia Walki z Rakiem
Piersi informację nt. profilaktyki przekazano za pośrednictwem mediów W bieżącym
roku nie odbyła się, prowadzona od wielu lat, akcja profilaktyczna z gnieźnieńskimi
Amazonkami z powodu braku funduszy.
W ramach profilaktyki raka szyjki macicy prowadzono dystrybucję materiałów
informacyjno – edukacyjnych do szkół ponadgimnazjalnych.

Zapobieganie chorobom zakaźnym – akcja informacyjno – edukacyjna nt. różnych
chorób zakaźnych, ze szczególnym uwzględnieniem:
 grypy - od stycznia do kwietnia przesyłano do WSSE cotygodniowe raporty dotyczące
profilaktyki grypy w powiecie, prac. OZ informowali społeczeństwo nt. aktualnej sytuacji
epidemiologicznej, za pośrednictwem mediów i strony internetowej PSSE, prowadzili
także działania informacyjno – edukacyjne podczas ferii zimowych, W okresie
jesiennym prowadzono dystrybucję materiałów edukacyjnych w ramach kampanii
społecznej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy pt. „Grypoodporni zawsze
niezawodni” (współpraca z EP, gł. realizatora program) gł. do przychodni lekarzy
rodzinnych.
 zakażeń meningokokowych – przygotowania wspólnie z EP pakietu dostępnych
materiałów edukacyjnych (ulotki, broszury, film) do gimnazjum w Mieleszynie
85
w związku z przypadkiem sepsy. Materiały te przekazywane były także do miejsc
wypoczynku dzieci młodzieży.

Propagowanie szczepień ochronnych
w ramach min.
„Żółtego Tygodnia”,
„Europejskiego Tygodnia Szczepień”.

Obchody Światowego Dnia Zdrowia (7.04) w 2013r. przebiegające pod hasłem
„Zdrowe bicie serca, prawidłowe ciśnienie krwi” - akcja
informacyjna za pośrednictwem mediów (min. wywiad z
kardiologiem na antenie radia), w przychodniach lekarzy
rodzinnych i w ZOZ z możliwością bezpłatnego pomiaru
ciśnienia krwi oraz wśród młodzieży.

Profilaktyczna akcja podczas wypoczynku dzieci i młodzieży (zimowego
i letniego) – przygotowanie i przekazanie (za pośrednictwem prac. HD) pakietów
informacyjnych dot. różnych tematów np. bezpieczeństwa wypoczynku (zachowanie
się w wodzie, lesie, podczas upałów itp.), profilaktyki palenia tytoniu, HIV/AIDS, zatruć
pokarmowych, ochrona przed kleszczami, promieniami UV, prawidłowe odżywianie,
zagrożeń związanych z dopalaczami i in.

Przygotowanie i przekazywanie do lokalnych mediów i stronę internetową PSSE
informacji,
spotów,
pakietów
informacyjnych
np.
nt.
niebezpieczeństwa
związanego z kleszczami, zatruciami pokarmowymi, upałami, nt. elektronicznych
papierosów, problemie psich odchodów itp., a także informacje o szkoleniach,
konkursach.
86
Wnioski:
Działalność
oświatowo
–
zdrowotna
realizowana
jest
zgodnie
z
planem,
uwzględniając również problemy wynikające z bieżącej sytuacji epidemiologicznej i potrzeb
społeczeństwa.
Programy edukacyjne oraz akcje prozdrowotne cieszą się zainteresowaniem, oceniane są
przez odbiorców jako przydatne i powodujące wzrost wiedzy i umiejętności oraz zmianę
postaw w podejściu do własnego zdrowia.
Współpraca z różnymi partnerami oraz lokalnymi mediami układała się prawidłowo.
DZIAŁALNOŚĆ OPINIODAWCZA
4.
W roku 2013 w ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego przeprowadzono 154
wizji lokalnych obiektów celem wydania oceny sanitarnej lub odbioru obiektu. Skontrolowano
przed rozpoczęciem użytkowania 41 obiektów. W wyniku tej działalności wydano 45 decyzji,
39 postanowień i 163 opinii sanitarnych.
W porównaniu do roku 2012 ilość kontroli zmniejszyła się o 20%, ilość postanowień
opiniodawczych zmniejszyła się o 60%, a ilość opinii zmniejszyła się o 10%.
Ilość opiniowanych i uzgadnianych planów zagospodarowania terenu nie zmieniła się,
a uzgadniany zakres prognozy do tych planów zmniejszył się o 60%.
Nie zmieniła się ilość opiniowanych obiektów służby zdrowia, zarówno gabinetów lekarskich
i pielęgniarskich oraz przychodni typu NZOZ, natomiast było dużo mniej opiniowanych
programów dostosowawczych.
Największa ilość wniosków dotyczyła opiniowania i uzgadniania planów zagospodarowania
przestrzennego z opiniowaniem zakresu prognoz oddziaływania na środowisko, podobna
była ilość opinii o potrzebie opracowania raportów środowiskowych, a zwiększyła się ilość
uzgadniania decyzji środowiskowych dla różnych inwestycji mogących pogorszyć stan
środowiska.
Niektóre spadki lub wzrosty spowodowane były albo zmianą formy opinii albo
wprowadzeniem konieczności opiniowania określonego rodzaju przedsięwzięcia.
Odbiory na podstawie Prawa Budowlanego oraz dla obiektów uruchamianych bez potrzeby
posiadania pozwolenia na budowę dokonywane były pisemnie w formie opinii sanitarnej.
Dodatkowo dla obiektów żywnościowych wydawane były decyzje przez Higienę Żywności
i Żywienia, a dla obiektów ochrony zdrowia opinie w formie decyzji.
Ważniejsze nowo odebrane obiekty w 2013 r. to:

Hala widowiskowo-sportowa przy Sz. P. nr 2 w Gnieźnie;

Budynek oświatowy (żłobek, przedszkole i szkoła ) na ul. Artyleryjskiej w Gnieźnie;
87

Nowa przychodnia lekarska w Witkowie;

Nowe lokalizacje przeniesionych przychodni WINIARY i AMICOR w Gnieźnie;

Karczma w Dziekanowicach;

Hotel FENIKS;

Obiekt gastronomiczno-hotelowy na ul. Osiniec w Gnieźnie;

Pierwsza na naszym terenie biogazownia w Działyniu;

Kilka pawilonów i mniejszych budynków handlowych;

Adaptacja kilkunastu lokali na usługi kosmetyczno-fryzjerskie (18) oraz punkty
i przedszkola oraz żłobki (12).

Uruchomiono 5 nowych aptek.
Nie zmieniła się ilość wniosków urzędów miast i gmin w sprawie stwierdzenia konieczności
opracowania raportów lub uzgodnienia decyzji środowiskowych.
Najwięcej z nich dotyczyło obiektów warsztatowych, studni głębinowych, sieci wod-kan
i gazu oraz przebudowy nawierzchni dróg i ulic. W kilku gminach planowana jest budowa
elektrowni wiatrowych i biogazowi oraz coraz mniej żwirowni.
Dużym problemem na terenach wiejskich oprócz powstawania ferm norek jest również
budowa biogazowi i elektrowni wiatrowych, często zbyt blisko zabudowań mieszkalnych,
a które są uciążliwe akustycznie lub zapachowo w okresie letnich upałów.
W 2013r. uzgodniono decyzje środowiskowe dla 3 biogazowni, 4 elektrowni wiatrowych,
2 ferm norek i 3 stacji demontażu pojazdów oraz rozbudowy składowiska odpadów
w Lulkowie.
Zwiększyła się w tym roku ilość nowobudowanych i opiniowanych inwestycji, a zmniejszyła
ilość obiektów adaptowanych lub modernizowanych, w których następuje zmiana sposobu
użytkowania lub dostosowanie do nowych technologii lub przepisów (np. sklepy spożywcze,
zakłady fryzjerskie i kosmetyczne oraz obiekty służby zdrowia, a także kilka tzw. małych
przedszkoli i żłobków).
88
PODSUMOWANIE
W roku 2013 Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gnieźnie realizując
zadania związane ze sprawowaniem zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego,
prowadzeniem działalności przeciwepidemicznej oraz oświatowo-zdrowotnej wykazała:
Tab. Działalność kontrolno – represyjna w latach 2011 – 2013
Wyszczególnienie
liczba kontroli
liczba pobranych próbek
liczba badań lub pomiarów
liczba decyzji (merytorycznych)
liczba decyzji (płatniczych)
liczba mandatów
kwota mandatów
liczba wydanych postanowień
liczba tytułów wykonawczych
2011
2012
2013
3969
575
1504
706
830
81
16600
158
31
4348
591
1309
749
760
76
16900
107
18
3883
591
15040
780
675
69
16700
56
12
Podsumowując należy stwierdzić, iż czynnikami skutecznego działania pracowników
Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej i wpływu na stan sanitarny i sytuację
epidemiologiczną naszego powiatu są:

brak zgłaszanych zbiorowych zatruć pokarmowych,

niska ilość zakwestionowanych próbek żywności, co daje gwarancje bezpiecznej
żywności dla konsumentów,

stabilna sytuacja epidemiologiczna większości chorób zakaźnych,

zaopatrzenie mieszkańców powiatu w wodę do spożycia o dobrej jakości,

wysokie wykonawstwo szczepień ochronnych,

dalsza poprawa
warunków procesów nauczania
w placówkach oświatowo-
wychowawczych,

poprawa stanu sanitarno-technicznego i estetyki obiektów świadczących usługi
medyczne,

poprawa estetyki obiektów użyteczności publicznej,

systematyczna poprawa w zakresie wykonywania usług oraz estetyki zakładów
fryzjerskich i kosmetycznych.
Działania w zakresie promocji zdrowia spotkały się z dużym zainteresowaniem dzieci,
młodzieży i całego społeczeństwa. Wspieranie najmłodszych w utrwalaniu prawidłowych
nawyków oraz dostarczanie potrzebnej wiedzy daje możliwość osiągnięcia lepszej jakości
życia.
89
Prowadzenie systematycznych badań oraz dokonywanie okresowych ocen stanu
sanitarnego
umożliwia
monitorowanie
sytuacji
epidemiologicznej
i
sanitarnej
oraz podejmowanie niezbędnych działań interwencyjnych. Z analiz porównawczych
w stosunku do lat ubiegłych wynika, że stan bezpieczeństwa sanitarnego powiatu stale się
poprawia,
stwierdzane
są jednak
nadal negatywne
zjawiska sanitarno-higieniczne
wymagające podjęcia działań zarówno ze strony podmiotów gospodarczych, jak również
władz samorządowych i administracyjnych.
Opracowanie i zdjęcia:
Zespół pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gnieźnie
oraz udostępnione za zgodą właścicieli obiektów
POWIATOWA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA W GNIEŹNIE
ul. św. Wawrzyńca 18, 62-200 Gniezno
61 4262242, 61 4262243
tel. alarmowy całodobowy: 693 023 355
e-mail: [email protected]
90
www.psse-gniezno.pl

ocena stanu sanitarnego i sytuacja - BIP

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wersja do druku / pobrania

Formularz oferty - BIP Jastrzębski Zakład Wodociągów i Kanalizacji SA

Inwestycja w kadry - Powiatowy Urząd Pracy w Gnieźnie

Poziom Nr pomieszczenia Powierzchnia -4,8

Orzeł Powiatu Gnieźnieńskiego dla

„Pneumokoki. Czym grożą? Jak je powstrzymać?”

Pomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor

cennik transport - MEDITRANS Ostrołęka