Emocje

Emocje
dr hab. Adriana Schetz
IF US
[email protected]
Emocje leżą u podłoża mechanizmów
relacji społecznych oraz są kojarzone z
aktywnością typu:
•
•
•
•
•
Neurony lustrzane
Empatia
Samoświadomość
Bezpieczeństwo w grupie
Potrzeba samorealizacji
Neurony lustrzane i empatia
• Naśladownictwo
• „Zarażanie się” ziewaniem
Neurony lustrzane i empatia
• Neurony lustrzane są zespołami neuronów
aktywizującymi się w sytuacjach związanych z
wykonywaniem danych czynności oraz
obserwowania wykonywanych czynności u osób
trzecich.
Neurony lustrzane
Eksperyment z robotami i człowiekiem
• Badani obserwowali typowe zachowania
„przeciętnego człowieka”:
1. Wykonywane przez człowieka;
2. Wykonywane przez robota humanoidalnego
Repliee Q2;
3. Wykonywane przez tego samego robota lecz w
wersji „raw”
Dolina niesamowitości
Eksperyment z robotami i człowiekiem
• Wyniki:
Obserwacja Repliee Q2: w obu półkulach
aktywna część płata ciemieniowego łączącego
korę wzrokową (analizującą ruchy ciała) z
obszarem kory ruchowej zawierającym neurony
lustrzane.
Wniosek: mózg wykrył niezgodność między
ludzkim wyglądem a „robotycznym” ruchem.
Neurony lustzane
Analiza ruchu innej osoby może być
zapośredniczona przez własny:
1. Obraz ciała (body image)
2. Schemat ciała (body schema)
-------------Shaun Gallagher
--------------
O stanach mentalnych innych osób
wiemy dzięki temu, że
1. albo dysponujemy teorią – teoria teorii
2. albo symulujemy cudze stany – podejście
symulacyjne
Teoria teorii i test fałszywego
przekonania
Jak odbywa się rozpoznawanie cudzych
stanów mentalnych za pomocą teorii?
Potrzebujemy:
• Teorii stanów mentalnych (tu
emocjonalnych)
• Bodźca (tu np. widok czyichś łez)
• Postawienia hipotezy: pewnie jest jej
smutno, albo coś ją boli
Teoria symulacyjna
• Rozpoznanie cudzych stanów mentalnych
odbywa się poprzez symulowanie stanów, które
(hipotetycznie) miałoby się, gdyby znajdowało
się w sytuacji osoby symulowanej.
Jak odbywa się symulacja emocji?
Potrzebujemy:
1. Macierzy stanów mentalnych (tu
emocjonalnych)
2. Bodźca wyzwalającego (tu np. widok czyichś
łez)
3. Dobrania do odbieranego bodźca
odpowiedniego stanu mentalnego z macierzy
stanów, dzięki „mapowaniu online” (ona płacze
i mnie się chce płakać, ale ona zaczyna się
uśmiechać, więc i ja śmieję się przez łzy)
Układ limbiczny
• Duża struktura złożona z części korowej i
podkorowej, w której skład wchodzą:
1.
Płat limbiczny (np. zakręt
obręczy i zakręt hipokampa,
hipokamp)
2. Ciało migdałowate
3. Jądro półleżące
4. Wzgórze
5. Podwzgórze
6. Śródmózgowie
7. Węchomózgowie
8. I inn.
Układ limbiczny
• Funkcje:
1. Pierwotnie: węch
2. Obecnie: wile innych; głównie:
 Regulacja niektórych czynności wegetatywnych np.: głodu (por.
uszkodzenie ciała migdałowatego i afagię), popędu.
 Utożsamiany z systemem motywacyjnym
 Utożsamiany z systemem nagrody
 Regulacja emocji: strachu, przyjemności
 Zachowania agresywne
 Uczestniczy we wczesnym etapie przetwarzania informacji
percepcyjnej (np. bodźce podprogowe?)
Płeć emocji?
Płeć emocji?
Kobiety
Mężczyźni
• Więcej połączeń w ciele
modzelowatym
• Większa łatwość w wyrażaniu
werbalnym uczuć
• Mniej połączeń w ciele
modzelowatym
• Ośrodek emocji głównie w
prawej półkuli mózgowej, zaś
werbalny w lewej
• Pewna trudność w wyrażaniu
werbalnym uczuć związana z
tym, co wyżej
• Różnice typu gender: społeczna
funkcja emocji u kobiet opiera
się głownie na mechanizmach
empatii
• Skąd skłonność kobiet do
kierowania się uczuciami
(80%)?
• Różnice typu gender: społeczna
funkcja emocji u mężczyzn
opiera się głównie na
mechanizmach rywalizacji
• Dlaczego mężczyźni nie kierują
się emocjami (20%)?
Co to są emocje
• W. Duch:
„Emocje w psychologii to procesy psychiczne, silne odczucia pobudzające
nadające wrażeniom subiektywne wartości i jakości”.
1.
zwykle automatyczne, dość krótkie i złożone reakcje organizmu.
2. zwykle widoczne na zewnątrz, mają swoje korelaty fizjologiczne nawet
jeśli są skrywane, np:
Strach wiąże się z szybszym biciem serca, często falą gorąca, zwiększonym
napięciem mięśni;
Wstyd wiąże się z rozszerzeniem naczyń krwionośnych twarzy (rumieńce) i
górnej części ciała.
Szczęście związane jest z uczuciem unoszenia, ekspansji płuc.
Smutek związany jest z rozluźnieniem mięśni nóg i rąk, napięciem mięśni
gardła i okolic oczu.