NIEZBĘDNIK PEDAGOGICZNY 6

NIEZBĘDNIK PEDAGOGICZNY 6
Drodzy Rodzice, zwracam się do Was kolejny już raz i podkreślam, iż mówiąc o
normie i patologii w rozwoju dziecka musimy pamiętać, że każde dziecko, również i
Wasza Pociecha rozwija się psychicznie i fizycznie, a rozwój ten następuje według
określonego wzorca i przebiega pewnymi etapami. Etapy te są dla wszystkich dzieci
jednakowe, ale zarówno sposób, jak i tempo ich pokonywania są charakterystyczne dla
danego dziecka i stanowią o jego indywidualności.
Pamiętajmy, iż wszystkie dzieci różnią się od siebie rytmem i tempem rozwoju, co
oznacza, że nie każde dziecko musi koniecznie osiągnąć dany etap rozwoju akurat
dokładnie w tym, a nie innym momencie życia. Jest zupełnie naturalne, że niektóre
Przedszkolaki niecko wyprzedzają swój wiek kalendarzowy w zakresie niektórych
czynności, a do innych z kolei dorosną nieco później.
Już ostatni raz, spróbuję przedstawić pewne zachowania oraz mogące się pojawić
w rozwoju Waszego Malucha zdarzenia, które choć często budzą nasze zaniepokojenie –
nie zakłócają jednak prawidłowości rozwojowych dziecka, a także te zachowania i
zdarzenia, które już nie mieszczą się w ramach prawidłowości rozwojowych i powinny
budzić nasz niepokój.
Jeszcze raz przypominam, że na osiągnięcie pewnego etapu zawsze trzeba dać
dziecku pewien czas. Stąd opisując normę i patologię rozwoju Przedszkolaka zaczęłam od
samego początku – od 1-go roku życia, a skończę na 6-tym. Dzięki temu uzyskamy
całkowity obraz rozwoju Naszego Malucha, a studiując aktualny etap Jego rozwoju,
będziemy mogli zarówno wrócić do etapu poprzedniego, jak i wybiec w następny etap.
Zachęcam Państwa do lektury.
Tym razem będzie to norma i patologia w 5-tym i w 6-tym roku życia Waszej Pociechy.
NORMY ROZWOJOWE
ZASYPIANIE I SEN
5 ROK ŻYCIA
Chociaż z zasypianiem Pięciolatek nie ma już większych kłopotów, jednak w ciągu
nocy niemal nagminnie zdarzają się lęki nocne – wiąże się to z burzliwym rozwojem
wyobraźni i intelektu w tym wieku.
6 ROK ŻYCIA
Sześciolatki zazwyczaj zasypiają i śpią dobrze, chociaż mogą jeszcze pojawiać się
lęki nocne.
SPOŻYWANIE POSIŁKÓW
5 ROK ŻYCIA
U Pięciolatków poprawia się apetyt, zwiększa się także zakres Ich wymagań
kulinarnych. Bardzo chętnie próbują zwłaszcza te produkty, które są przedmiotem
reklam telewizyjnych. Coraz lepiej radzą sobie z używaniem sztućców i spożywaniem
posiłków przy wspólnym stole.
6 ROK ŻYCIA
Sześciolatki są nieprzewidywalne – jednego dnia mają wspaniały apetyt,
następnego natomiast są rozgrymaszonymi niejadkami. Przy stole zachowują się
okropnie – mówią z pełną buzią, bujają się na krześle, kręcą się, rozlewają napoje, nie są
w stanie spokojnie usiedzieć w miejscu. Bardzo często przepadają za słodyczami, pojawia
się u Nich również ochota na potrawy ostre bądź pikantne.
WYDALANIE
5 ROK ŻYCIA
Pięciolatki wykazują zupełną samowystarczalność w załatwianiu potrzeb
fizjologicznych. Bardzo często pochłonięte zabawą biegną do toalety w ostatniej chwili,
może się czasami zdarzyć, że nie zdąż. Noce natomiast są w większości suche.
6 ROK ŻYCIA
W szóstym roku życia w wyjątkowych sytuacjach ( po bardzo ekscytujących
przeżyciach, przy dużym zmęczeniu, a także w chłodne noce, kiedy dziecko zmarznie)
mogą zdarzyć się „wpadki wydalnicze”, ale dziecko jest wówczas wyraźnie zażenowane.
W pewnych przypadkach pod koniec szóstego roku życia powraca moczenie się dziecka
w dzień – może być to pewnego rodzaju protest przeciwko kończącym się przywilejom
wczesnego dzieciństwa i perspektywą szkolnych obowiązków.
UCZUCIA I EMOCJE
5 ROK ŻYCIA
Jest to okres spokoju i chwilowej stabilizacji uczuciowej dziecka. Stąd oczywiście
mniej objawów napięcia psychicznego oraz mniej sposobów służących jego
rozładowaniu, zwykle bywa to jedno specyficzne dla danego dziecka zachowanie, np.
obgryzanie paznokci. Jednak w ciągu nocy nagminnie występują lęki nocne. Pięciolatek
może się z krzykiem zerwać ze snu i bać się zasnąć ponownie we własnym łóżku, a nawet
we własnym pokoju.
6 ROK ŻYCIA
Jest to okres silnych napięć i niezliczonych konfliktów, toteż repertuar sposobów
ich rozładowania ponownie rośnie. U niektórych dzieci powracają napady wściekłości, a
u Tych, które ssą palce, nawyk ten się intensyfikuje, przed wyjściem do przedszkola czy
„zerówki” mogą wystąpić bóle brzucha, nudności, wymioty, a także częste oddawanie
moczu.
Sześciolatki
podenerwowanych.
z
reguły
sprawiają
wrażenie
ogólnie
zaniepokojonych,
RELACJE Z RODZICAMI
5 ROK ŻYCIA
Dla Pięciolatka rodzice są najwspanialszymi istotami, stąd ich polecenia wykonują
z największą starannością i podporządkowuje się ich wymaganiom.
6 ROK ŻYCIA
Jest to okres niestałości, skrajnej chwiejności, rywalizacji, nieposłuszeństwa w
stosunku z rodzicami. Sześciolatek potrafi z prowokująca bezczelnością odmówić
wykonania polecenia oświadczając – „no i co mi zrobisz?”. Takie zachowanie, to tylko
wyładowanie swoich gwałtownych emocji na tym kogo ma pod ręką i kto Mu nie
zagraża.
LĘKI, STRACHY, NIEPOKOJE
5 ROK ŻYCIA
Strachy Pięciolatków są bardziej realistyczne i konkretne. Pięciolatki boją się:
„złych ludzi”(np. : agresywnie zachowujących się , pijanych), ugryzień, kopnięć, wszelkich
krzywd, których mogą doznać ze strony zwierząt, ale także (w związku z tym, że stają się
bardziej ostrożne i przewidujące) bólu i cierpienia związanego z potłuczeniem bądź
zranieniem. Może się jeszcze utrzymywać lęk przed ciemnością.
6 ROK ŻYCIA
Coraz lepiej rozwinięta i rozbudowana wyobraźnia sprawia, że jest to okres
powrotu w krainę strachów. Powracają leki przed odgłosami zza ścian, hałasem windy,
szumem w rurach, brzęczeniem komara. Pojawia się strach przed burzą, wodą, ogniem.
Wszystkie te „strachy” atakują dziecko ze zdwojoną siłą szczególnie wtedy, gdy jest
osamotnione. Stąd boi się zostać samo w mieszkaniu czy zasnąć samo w pokoju. Po za
domem boi się, że zgubi drogę do domu, że coś Mu się stanie, ktoś Go pobije albo zrani.
W ogóle lęka się widoku krwi. U niektórych Sześciolatków mogą pojawiać się lęki tzw.
Specyficzne - bardzo dziwaczne, a czasami wręcz absurdalne np. strach przed
uchylonymi drzwiami szafy w przedpokoju i wiszącymi tam płaszczami. Jest to zjawisko
naturalne i mija samoistnie.
ZACHOWANIA EROTYCZNE I SEKSUALNE
5 ROK ŻYCIA
Pięciolatki znają już na ogół różnicę w budowie ciała między dziewczynami i
chłopcami, stąd niewiele już się tym interesują – łączy się to z Ich większą wstydliwością i
zaczynającą się niechęcią do publicznego obnażania. Jednak w swej dociekliwości
poznawczej wracają do sprawy przychodzenia dzieci na świat i nie zadawala Ich prosta
odpowiedź, że z brzucha mamy. Są bardzo dociekliwe i zadają mnóstwo szczegółowych
pytań.
6 ROK ŻYCIA
Sześciolatki bardzo interesują się ciążą, fascynuje Je zagadka – skąd dziecko
bierze się w brzuchu mamy i jaka jest w tym rola taty. Powraca również zainteresowanie
różnicami w budowie ciała między dziewczynkami i chłopcami, pokazywanie się sobie
nago, chichoty na widok nagości dorosłych czy aktywności seksualnej zwierząt. Pojawiają
się zabawy w lekarza, łącznie ze wzajemnym dotykiem „badaniem” narządów płciowych.
Jeszcze jednym wyrazem normalnego w tym wieku zainteresowania płcią przeciwną są w
przypadku chłopców próby przebierania się za dziewczynki, a nawet twierdzenie, że chcą
być dziewczynkami, natomiast w przypadku dziewczynek odmowa noszenia sukienek, a
nawet próby załatwiania potrzeb fizjologicznych na stojąco.
PATOLOGIE W ROZWOJU
5 ROK ŻYCIA
Jeżeli u Pięciolatka utrzymuje się mimowolne moczenie nocne, i znacznie rzadziej,
dzienne – oznacza to, że nastąpiło u Niego pewne opóźnienie w kształtowaniu się
systemu nawyków regulujących kontrolę nad wydalaniem. Potrzebna jest wówczas
fachowa pomoc psychologa.
6 ROK ŻYCIA
Jeżeli u Sześciolatka utrzymuje się moczenie nocne - zdecydowanie nie jest to już
norma rozwojowa – należy niezwłocznie szukać pomocy specjalisty. Ciekawość seksualna
Sześciolatka może uczynić Go łatwym, chociaż nie zawsze dobrowolnym partnerem
seksualnym starszych dzieci, a nawet dorosłych, którzy mają specyficzne w tym
względzie upodobania.
ŹRÓDŁO: A. Samson – „Książeczka dla przestraszonych rodziców”