Wymiana ciepła - Jerzy Olencki

Transkrypt

Wymiana ciepła - Jerzy Olencki
W10
56
Wymiana ciepła
Termodynamika techniczna
Opór cieplny
Przewodzenie ciepła
Konwekcja
Promieniowanie
Ekranowanie ciepła
1
w10
Wymiana ciepła
Termodynamika techniczna
Warunkiem przepływu ciepła między
dwoma ośrodkami jest róŜnica
temperatur
Ciepło przepływa z ośrodka o
temperaturze wyŜszej do ośrodka o
temperaturze niŜszej
Przepływ ciepła ustaje wówczas, gdy
następuje wyrównanie temperatur obu
ośrodków
2
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
Ilość wymienianego ciepłą zaleŜy od:
róŜnicy temperatur między ośrodkami ∆T
[K] lub [0C]
pola powierzchni wymiany ciepła S [m2]
czasu trwania wymiany ciepła τ [s]
współczynnika charakteryzującego dany
proces wymiany ciepła
3
w10
Wymiana ciepła
Termodynamika techniczna
NatęŜenie strumienia ciepła
Q
q=
S •τ
kW 
 kJ
=
 m 2 • s m 2 
4
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
NatęŜenie strumienia ciepła q zaleŜy od róŜnicy temperatur i
współczynnika charakterystycznego dla danego procesu, który moŜe
być wyraŜony jako:
- opór cieplny
R
 m2 • K 


 W 
- współczynnik przepływu (przejmowania,
przewodzenia itp.) ciepła
α
 W 
 m 2 • K 
5
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
q = α • ∆t
∆t
q=
R
6
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
Q = α • S • τ • ∆t
S • τ • ∆t
Q=
R
7
w10
Wymiana ciepła
Termodynamika techniczna
Jeśli podczas przepływu ciepła nie
zmienia się róŜnica temperatur, to nie
zmienia się takŜe ilość wymienianego
ciepła
Proces taki nazywamy procesem
ustalonej wymiany ciepła
8
w10
Wymiana ciepła
Termodynamika techniczna
Jeśli podczas przepływu ciepła zmienia
się róŜnica temperatur, to zmienia się
takŜe ilość wymienianego ciepła
Proces taki nazywamy procesem
nieustalonej wymiany ciepła.
9
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
Sposoby wymiany ciepła moŜna podzielić na
trzy elementarne rodzaje:
przewodzenie – wymiana ciepła następuje
bez przemieszczania się cząstek względem
siebie
konwekcja – wymiana ciepła następuje w
wyniku mieszania się cząstek
promieniowanie – wymiana ciepła następuje
za pośrednictwem fal elektromagnetycznych
10
Termodynamika techniczna
w10
Wymiana ciepła
11
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
Przewodzenie
dotyczy cząstek
bezpośredni stykających się ze
sobą
Jest dominującym procesem
wymiany ciepła w ciałach stałych i
nie mieszających się cieczach i
gazach
12
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
Konwekcja
(unoszenie) moŜliwa
jest wówczas, gdy cząstki mogą
się przemieszczać względem
siebie, co ma miejsce w cieczach i
gazach
Z konwekcją mamy do czynienia
podczas przepływu cieczy lub gazu
13
w10
Wymiana ciepła
Termodynamika techniczna
Przepływ ciepła przez ściankę płaską
q
δ
t1
t2
t
14
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
∆t
q=
R
δ
R=
λ
Opór cieplny ścianki jest
proporcjonalny do
grubości ścianki δ i
odwrotnie proporcjonalny
do współczynnika
przewodzenia ciepła
 W 
λ

m • K 
15
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
T
Tw1
Tw2
dr
rw rz r
16
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
dT
Q
q = −λ
q=
dx
S
S = 2 •π • r • l
Q
ql = = q • 2 • π • r
l
dT
ql = −λ • 2 • π • r •
dr
17
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
dT
ql = −λ • 2 • π • r •
dr
dr
= −λ • 2 • π • dT
ql •
r
rz
Tw 2
dr
ql • ∫
= −λ • 2 • π • ∫ dT
r
rw
Tw1
18
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
rz
ql • ln = −λ • 2 • π • (Tw 2 − Tw1 )
rw
2 •π • λ
ql =
• (Tw1 − Tw 2 )
rz
ln
rw
19
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
Współczynnik przewodzenia ciepła λ
- srebro
(najlepszy przewodnik ciepła)
418
- materiały ceramiczne
(beton, cegła, szkło)
~1
- woda
0,6 ÷ 0,7
- powietrze
0,03 ÷ 0,08
20
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
w
Warstwa przyścienna
t1
t2
t
21
Termodynamika techniczna
w10
Wymiana ciepła
22
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
Rozkład temperatur i prędkości płynu przy konwekcji
swobodnej na płaskiej, pionowej rozgrzanej płycie.
T
w
x
23
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
Przepływ ciepła przez warstwę przyścienną
płynu zaleŜy od własności płynu,
parametrów ruchu płynu, grubości warstwy
przyściennej płynu i zjawisk fizycznych
występujących w płynie
q = α • ∆t
24
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
Współczynnik przejmowania (wnikania)
ciepła wyznaczany jest doświadczalnie i
zmienia się w bardzo szerokich granicach:
- gazy
0,1 ÷ 500
- ciecze
500 ÷ 7000
- ciecze wrzące 2000 ÷ 10.000
- pary skraplane 6000 ÷ 70.000
25
Termodynamika techniczna
w10
Wymiana ciepła
26
Termodynamika techniczna
w10
Wymiana ciepła
27
Termodynamika techniczna
w10
Wymiana ciepła
28
Termodynamika techniczna
w10
Wymiana ciepła
29
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
Promieniowanie fal elektromagnetycznych
jest promieniowaniem termicznym. Wynika
ono z drgań termicznych cząstek i dotyczy
wszystkich ciał o temperaturze wyŜszej od
0[K], niezaleŜnie od stanu skupienia. Dla
temperatur nie przekraczających 600 [0C]
promieniowanie termiczne jest
promieniowaniem podczerwony
(λ =0,8 ÷ 400 [µm])
30
Termodynamika techniczna
w10
Wymiana ciepła
31
Termodynamika techniczna
w10
Wymiana ciepła
32
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
Promieniowanie ciał stałych i cieczy
następuje przez ich powierzchnię, a
promieniowanie gazów występuje w
całej objętości. Gazy symetryczne (O2,
N2, H2) są przepuszczalne dla
promieniowania elektromagnetycznego
Gazy niesymetryczne (CO2, H2O)
pochłaniają w szczególności
promieniowanie podczerwone
33
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
Promieniowanie elektromagnetyczne
padające na powierzchnię ciała moŜe być:
pochłonięte (absorpcyjność A)
odbite (refleksyjność R)
przepuszczone ( przepuszczalność P)
A+ R + P =1
34
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
Przyjmuje się, Ŝe większość ciał stałych i
cieczy jest nieprzepuszczalna dla
promieniowania cieplnego (P = 0)
RozróŜniamy następujące modele ciał:
- ciało doskonale czarne A = 1; R = 0
- ciało doskonale białe A = 0; R = 1
- ciało doskonale szare A > 0; R > 0;
A+R=1
35
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
4
 T  W 
ec = C c • 
  2
 100   m 
 W 
Cc = 5,67  2
4
m • K 
36
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
Promieniowanie dowolnego ciała jest
iloczynem emisyjności ε tego ciała i
promieniowania ciała doskonale
czarnego w danej temperaturze
 T 
e = ε • ec = ε • Cc • 

 100 
4
37
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
ciało doskonale szare
ecc
A·ecc
R·ecc
e=έ·ecs
ciało doskonale
czarne
38
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
eCc = A • eCc + R • eCc
eCcp = R • eCc + e = R • eCc + ε • eCs
eCc = eCp
A • eCc + R • eCc = R • eCc + ε • eCs
A • eCc = ε • eCs
39
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
TC = TS ⇒ eCc = eCs ⇒ A = ε
⇓
T1 > T2 ⇒ eC1 > eC 2 ⇒ ε 1 > ε 2
40
w10
Wymiana ciepła
Termodynamika techniczna
T
Tf2
δ
Tw2
Tw1
Tf1
41
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
T f 2 − T f 1 = T f 2 − Tw 2 + Tw 2 − Tw1 + Tw1 − T f 1
T f 2 − Tw 2 = q • Rα 2
Tw 2 − Tw1 = q • Rλ
Tw1 − T f 1 = q • Rα 1
42
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
T f 2 − T f 1 = q • Rα 2 + q • Rλ + q • Rα 2
T f 2 − T f 1 = q • (Rα 2 + Rλ + Rα 1 )
R = Rα 2 + Rλ + Rα 1
q=
Tf 2 −Tf 1
R
43
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
q = k • ∆T
1 1 δ 1
=
+ +
k α 2 λ α1
44
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
∆T
ql = kl • ∆T =
Rl
1
1
rz
+
• ln +
Rl =
α1 • 2 • π • rw 2 • π • λ
rw
1
+
α 2 • 2 • π • rz
45
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
∆r = rz − rw
rw = const ∩ ∆r ↑⇒ rz ↑
rz ↑⇒ ql ↓⇒ Q ↓
rz ↑⇒ S ↑⇒ Q ↑
46
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
α1 = const
λ = const
α 2 = const
rw = const
1
1
−
• ln rw +
Rl =
α1 • 2 • π • rw 2 • π • λ
1
1
• ln rz +
2 •π • λ
α 2 • 2 • π • rz
47
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
δRl
δrz
δRl
δrz
′
1
1

 
=
• ln rz  + 
 2 •π • λ
  α 2 • 2 • π • rz
1
1
=
−
=0
2
2 • π • λ • rz α 2 • 2 • π • rz
λ • rz = α 2 • r
2
z
48
′



w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
λ
rz =
α2
dz =
2•λ
α2
= d kr
d w < d kr ∩ d z ≤ d kr ⇒ d z ↑⇒ Q ↑
49
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
q = e2 − e1
q = ε • ec 2 − ε • ec1
 T2  4  T1  4 
q = ε • Cc • 
 −
 
 100   100  
a1
T2
e2
Q
T1
e1
a2
50
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
(
T − T = (T2 − T1 ) • (T2 + T1 ) • T + T
4
2
4
1
2
2
2
1
T2 + T1 = 2 • T1 + ∆T
T + T = 2 • T + 2 • T1 • ∆T
2
2
2
1
2
1
4
2
4
1
4
T − T > (∆T )
51
)
w10
Wymiana ciepła
Termodynamika techniczna
Zakładamy, Ŝe promieniowanie zaleŜy od
czwartej potęgi róŜnicy temperatur (∆T4) , a
konwekcja zaleŜy od pierwszej potęgi
róŜnicy temperatur (∆T)
Dla małych róŜnic temperatur konwekcja
moŜe dawać większe natęŜenia strumienia
ciepła
Dla duŜych róŜnic temperatur
promieniowanie jest dominującym
sposobem wymiany ciepła
52
w10
Wymiana ciepła
Termodynamika techniczna
konwekcja + promieniowanie
konwekcja
w
konwekcja
konwekcja + promieniowanie
53
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
T2
e2
ee
Te
ee
e1
T1
54
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
q2→e = e2 − ee
qe→1 = ee − e1
Te = const ⇒ q2→e = qe→1
e2 − ee = ee − e1
e2 − e1 1
ee =
= • q 2→1
2
2
55
w10
Termodynamika techniczna
Wymiana ciepła
KaŜdy
ekran zmniejsza
wymianę ciepła przez
promieniowanie o połowę
Grubość ekranu nie wpływa na
efekt ekranowania.
56

Podobne dokumenty