Cesarstwo Bizantyjskie

Cesarstwo Bizantyjskie
1. Bizancjum na przełomie epok
Cesarstwo Wschodniorzymskie zachowało
niezależność od barbarzyńców
 Siła cesarstwa:
1. Prężna gospodarka
2. Skuteczna cywilna kadra urzędnicza
3. Dyplomaci
4. Silna armia

6.
7.
8.
9.
Dobre zaplecze gospodarcze
Gęsta sieć dróg
Stabilny system monetarny
Pełny skarbiec umożliwiający utrzymywanie stałej armii
2. Renovatio imperii – restauracja
Cesarstwa Rzymskiego





Zakończenie w 526 r. wojny z Persją (niekorzystny
pokój, ale umożliwił przerzut wojsk na zachód)
533 r. początek wojny z Wandalami; rozbicie
Wandalów i opanowanie Afryki Płn.
Walki z Ostrogotami; 535 r. zajęcie Sycylii, 536 r.
zajęcie płd. część Pół. Apenińskiego (z Rzymem), z czasem
zajęcie całego Półwyspu
W 541 r. ponowne walki; w 562 ostateczne wyparcie
Ostrogotów z Italii
552-555 r. walki w płd. Hiszpanii; pokonanie i
wyparcie Wizygotów
3. Powstanie Nika 532 r.







na początku panowania Justyniana była wojna z Persją
Belizariusz powstrzymał Persów, ale za to wzrosły podatki
i koszty
Na hipodromie (wyścigi rydwanów) były dwie frakcje
kibiców: Zieloni i Błękitni
Między nimi walki na ulicy; chcąc to ukrócić Justynian
skazał na śmierć zadymiarzy
W celu uwolnienia skazanych frakcje się połączyły i
walczyły wspólnie (hasło Nike – zwyciężaj)
Justynian postanowił uciec z Konstantynopola (zatrzymała
go żona Teodora)
Powstanie stłumił Belizariusz (śmierć ok. 30 tys. ludzi)
4. Reformy Justyniana I
1.
2.
534 r. Kodeks Justyniana; zespół prawników z
Trybonianem na czele zebrał i opracował i uaktualnił
przepisy prawa rzymskiego uchwalane od czasów
cesarza Hadriana
Reforma administracji państwowej; zmniejszenie
kosztów utrzymania, zniesienie konfliktu kompetencji,
ograniczył liczbę prowincji
5. Kultura i sztuka




Pielęgnowanie dzieł starożytnych i nawiązanie do antyku
Powrót do języka greckiego i kultury greckiej
Prokop z Cezarei (historiograf)
529 r. zlikwidowano Akademię Platońską w
Atenach (pogańska)
Ikonoklazm




VI i VII w. kult świętych obrazów (ikon)
Część uważała, że przedstawianie wizerunków świętych i
oddawanie im czci jest grzechem
Ikonoklazm (obrazoburstwo) – ruch dążący do
niszczenia ikon; różne fazy konfliktu od VII do IX
w.
Ostatecznie kult utrzymano
6. Kryzys Bizancjum







Ponownie walki z Persją (540-562)
Najazd Słowian i Awarów na północy
542 r. epidemia dżumy (śmierć ok. 40% mieszkańców)
568 r. utrata Italii na rzecz Longobardów
571-572 r. płd. Hiszpania odbita przez Wizygotów
VI i VII najazdy Persów; zajmują Syrię, Palestynę, w
619r. Egipt
Ekspansja zatrzymana przez ces. Herakliusza I (odbija
utracone ziemie); rozbicie armii perskiej pod Niniwą
(627r.); rozbicie Awarów i Słowian i narzucenie im
zwierzchnictwa



Do końca VII w. Arabowie opanowali Bliski Wschód,
Afrykę Płn. (łącznie 2/3 terenów Bizancjum)
Próba zdobycia Konstantynopola w 717 r.
nieudana
Zagrożenie ze strony Bułgarów od poł. VII w.
7. Dynastia macedońska




Odrodzenie Cesarstwa w IX w. za czasów Bazylego I
Macedończyka; walki z Arabami (zwycięskie), obrona Italii
przed Arabami (skuteczna), odparcie zagrożenia ze strony Rusi,
zmuszenie Bułgarów do chrztu (864r.), Wielkomorawian oraz
Rusinów
W X i XI w. ekspansja; Bazyli II Bułgarobójca podbił
monarchię Bułgarów; w 988 r. sojusz z Włodzimierzem
Wielkim (Księstwo Kijowskie)
XI w. Turcy Seldżuccy pokonują Cesarstwo i traci ono na
znaczeniu
IX-XI w. to w sztuce okres renesansu macedońskiego; rozwój
malarstwa ikon i fresków, wykształcenie się bogatego stylu
bizantyjskiego (wzniosłość + surowość)