Działalność w ramach dostaw bezpośrednich

DOSTAWY BEZPOŚREDNIE
Działalność w ramach dostaw bezpośrednich reguluje rozporządzenie Ministra
Zdrowia z dnia 6 czerwca 2007 r. w sprawie dostaw bezpośrednich środków
spożywczych (Dz. U. Nr 112, poz. 774 z dnia 27 czerwca 2007 r.).
Określa ono:
• zakres działalności prowadzonej w ramach dostaw bezpośrednich
środków spożywczych, w tym
• wielkość dostaw
• obszar dostaw
• szczegółowe wymagania higieniczne dla prowadzonej.
Rodzaje produktów
Dostawy bezpośrednie obejmują:
• produkty produkcji pierwotnej pochodzenia roślinnego, takie jak: zboża,
owoce, warzywa, zioła, grzyby
• produkty uprawne, pochodzące wyłącznie z własnych upraw lub hodowli
producentów produkcji pierwotnej, niestanowiących działów specjalnych
produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od
osób fizycznych,
• surowce pochodzące z dokonywanych osobiście zbiorów ziół i runa
leśnego.
• środki spożywcze pochodzące z produktów lub surowców w postaci
kiszonej lub suszonej.
Działalność w ramach dostaw bezpośrednich dotyczy wyłącznie surowców,
czyli żywności nie przetworzonej.
Na poziomie produkcji podstawowej produkty podstawowe często
podlegają zabiegom zapewniającym lepszy wygląd np.:
• mycie warzyw,
• usuwanie liści,
• sortowanie owoców,
• suszenie zbóż,
powinny być traktowane, jako normalne, rutynowe działania na poziomie
produkcji pierwotnej.
Przykład
Rolnik, który we własnym gospodarstwie będzie poddawał własne płody rolne
zabiegom takim, jak: obieranie i krojenie ziemniaków na frytki, krojenie
marchewki, pakowanie w woreczki, wyciskanie soków z jabłek z własnego
ogrodu, i następnie produkty te będzie sprzedawał, nie można przyjąć, że będzie
to działalność w ramach dostaw bezpośrednich i w związku z tym działalność
taka będzie podlegała ogólnym zasadom określonym przepisami rozp. 852/2004.
Działalność taka wpływa bowiem w sposób znaczący na charakter tych
produktów.
Zakres działalności i podmiot odpowiedzialny
Dostawy bezpośrednie realizowane są bezpośrednio przez producentów
produkcji pierwotnej, którzy dostarczają małe ilości środków spożywczych do
konsumentów finalnych lub do zakładów detalicznych zaopatrujących
konsumentów finalnych.
Dostawy bezpośrednie nie dotyczą produktów pierwotnych wprowadzanych do
obrotu przez zakład działający na rynku spożywczym w ramach prowadzonej
działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności
gospodarczej.
Tak więc nie może to być działalność w systemie pośrednictwa i dalszej
odsprzedaży innemu podmiotowi gospodarczemu.
Przykład
Rolnik, który uprawia ziemniaki, czy inne warzywa może je sprzedawać
podmiotom wymienionym w art. 1 ust. 2 lit. c rozporządzenia 852/2004
(konsumentom finalnym) na warunkach sprzedaży bezpośredniej.
Natomiast, jeśli ten sam rolnik będzie zajmował się skupem płodów rolnych od
innych rolników i następnie będzie sprzedawał je innym podmiotom
działającym na rynku spożywczym, to rolnik taki będzie prowadził działalność
gospodarczą w zakresie wprowadzania żywności do obrotu na zasadach
ogólnych.
Obszar działania i forma sprzedaży
Działalność w ramach dostaw bezpośrednich może być prowadzona:
• na terenie województwa, w którym prowadzona jest produkcja pierwotna,
lub na terenie województw przyległych
• Jeżeli jest prowadzona na terenie kilku powiatów, państwowy powiatowy
inspektor sanitarny właściwy dla miejsca prowadzenia produkcji
pierwotnej powiadamia państwowych powiatowych inspektorów
sanitarnych właściwych ze względu na prowadzenie dostaw
bezpośrednich o wpisie do rejestru działalności w zakresie dostaw
bezpośrednich.
Sprzedaż produktów podstawowych przez rolników (warzyw, owoców, itp.)
może być prowadzona np. przy bramie gospodarstwa, na lokalnym targu lub do
lokalnego sklepu detalicznego w celu ich bezpośredniej sprzedaży
konsumentowi ostatecznemu i do lokalnych restauracji.
Wielkość dostaw
Wielkości obrotu w ramach dostaw bezpośrednich nie mogą przekraczać:
• wielkości plonów, w skali roku, poszczególnych surowców uzyskanych
przez producentów produkcji pierwotnej z gospodarstw rolnych, których
są oni właścicielami lub użytkownikami na podstawie innych niż
własność tytułów prawnych użytkowania gruntów rolnych;
• ilości surowców pochodzących z dokonywanych osobiście zbiorów ziół
i runa leśnego osoby dostarczającej środki spożywcze w ramach dostaw
bezpośrednich.
Wymagania higieniczne
Podmioty działające w ramach dostaw bezpośrednich:
• obowiązane są przestrzegać wymagań higienicznych określonych
w części A załącznika I do rozporządzenia nr 852/2004 w zakresie
odnoszącym
się
do
surowców
pochodzenia
roślinnego,
z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
• obowiązki w zakresie prowadzenia dokumentacji (pkt. III części A)
obejmują wymóg udostępniania organowi urzędowej kontroli żywności
lub zakładowi detalicznemu, do którego realizowane są dostawy
bezpośrednie, na ich żądanie, pisemnych oświadczeń o stosowanych
środkach ochrony roślin, występowaniu szkodników lub chorób, które
mogą zagrozić bezpieczeństwu produktów pochodzenia roślinnego, oraz
innych informacji istotnych ze względu na zdrowie człowieka.
Urządzenia, sprzęt, wyposażenie i narzędzia, które są lub mogą znaleźć się
w bezpośrednim kontakcie z żywnością, powinny być:
• czyszczone i dezynfekowane, z częstotliwością niezbędną dla
zapewnienia bezpieczeństwa środków spożywczych;
• w stanie technicznym i higienicznym niewpływającym negatywnie na
spełnianie wymagań zdrowotnych żywności.
Przedsiębiorstwa sektora spożywczego produkującego lub zbierającego
produkty roślinne podejmują działania:
• w celu utrzymania w czystości obiektów, wyposażenia, pojemników,
skrzyń, pojazdów
• w celu zapewnienia higienicznych warunków produkcji, transportu
i składowania, oraz czystości, produktów roślinnych
• w celu używania wody pitnej, lub czystej wody, w każdym przypadku
gdy jest to niezbędne do zapobieżenia zanieczyszczeniu,
• w celu zapewnienia, że personel przetwarzający środki spożywcze jest
dobrego zdrowia i przechodzi szkolenie na temat ryzyka zdrowotnego,
• w zakresie w jakim to możliwe w celu zapobieżenia, aby zwierzęta lub
szkodniki spowodowały zanieczyszczenie,
• w celu składowania i przetwarzania odpadów i substancji
niebezpiecznych w taki sposób, aby zapobiegać zanieczyszczeniu,
• w celu uwzględnienia wyników wszelkich właściwych analiz
przeprowadzonych na próbkach pobranych od roślin lub innych próbkach,
które są istotne dla zdrowia ludzkiego,
• w celu właściwego używania środków ochrony roślin i biocydów, zgodnie
z wymogami odnośnego ustawodawstwa,
Przedsiębiorstwo sektora spożywczego ma obowiązek podjęcia właściwych
czynności zaradczych, gdy zostanie powiadomione o problemach wykrytych
podczas urzędowych kontroli.
Odnośnie produkcji podstawowej prawodawca wspólnotowy uznał za
wystarczające stosowanie dobrej praktyki higienicznej oraz stwierdził, iż na
dzień dzisiejszy, w stosunku do tego rodzaju działalności, nie jest możliwe
zidentyfikowanie krytycznych punktów kontroli.
Identyfikacja i monitorowanie
Zgodnie z artykułem 18 rozporządzenia (WE) nr 178/2002
1. Należy zapewnić możliwość monitorowania żywności na wszystkich
etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji.
2. Podmioty działające na rynku spożywczym i pasz powinny móc
zidentyfikować każda osobę, która dostarczyła im środek spożywczy.
W tym celu podmioty te powinny utworzyć systemy i procedury umożliwiające
przekazanie takich informacji na żądanie właściwych władz.
Należy mieć na uwadze, iż odpowiedzialność za bezpieczeństwo żywności
ponosi przedsiębiorca działający na rynku spożywczym
Rejestracja
Artykuł 6 rozporządzenia nr 852/2004 stanowi, iż:
1. Przedsiębiorstwa sektora spożywczego współpracują z właściwymi organami
zgodnie z innym, mającym zastosowanie, prawodawstwem wspólnotowym lub,
jeżeli takie nie istnieje, z prawem krajowym.
2. W szczególności, każde przedsiębiorstwo sekt5ora spożywczego powiadamia
właściwy organ, w sposób, jakiego wymaga ten ostatni, o każdym
przedsiębiorstwie pod jego kontrolą, które uczestniczy w jakimkolwiek z etapów
produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności, w celu rejestracji każdego
z takich przedsiębiorstw.
Przedsiębiorstwa sektora spożywczego zapewniają również, że właściwy organ
zawsze posiada aktualne informacje na temat zakładów, w tym poprzez
powiadamianie o każdej istotnej zmianie w działalności.
Artykuł 61 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności
i żywienia (j.t. Dz. U. z 2015r. poz. 594 z późn. zm.) stanowi, iż „Państwowy
powiatowy/graniczny inspektor sanitarny jest organem właściwym w sprawach
rejestracji oraz zatwierdzania, warunkowego zatwierdzania, przedłużania
warunkowego zatwierdzenia, zawieszania oraz cofania zatwierdzenia zakładów,
które:
1)
produkują lub wprowadzają do obrotu żywność pochodzenia
niezwierzęcego,
2)
wprowadzają do obrotu produkty pochodzenia zwierzęcego,
nieobjętych urzędową kontrolą organów Inspekcji Weterynaryjnej
w trybie i na zasadach określonych w rozporządzeniu nr 852/2004
i rozporządzeniu nr 882/2004.”
Podmioty prowadzące działalność w zakresie produkcji pierwotnej oraz
dostaw bezpośrednich podlegają obowiązkowi rejestracji tj.: przed
rozpoczęciem działalności winny złożyć wniosek o wpis do rejestru zakładów
podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej
Prowadzenie działalności bez złożenia wniosku i uzyskania wpisu podlega
karze pieniężnej.
Zgodnie z artykułem 103 w/w ustawy „Kto prowadzi działalność w zakresie
produkcji lub obrotu żywnością bez złożenia wniosku o wpis do rejestru
zakładów lub o zatwierdzenie zakładu i wpis do rejestru zakładów lub wbrew
decyzji o odmowie zatwierdzenia zakładu w trybie i na zasadach określonych
art.6 rozporządzenia 852/2004 oraz art. 63 podlega karze pieniężnej
w wysokości do 5000 zł, nie mniej niż 1000 zł.