Recepty z kodem - analiza porównawcza

3UDFD3RJOGRZD
Zdr Publ 2003;113(1/2):95–99
Review Article
LESZEK WDOWIAK1, ANDRZEJ CZUBEK2
Recepty z kodem kreskowym analiza porównawcza
Prescriptions with bar code comparative analisis
Streszczenie
Summary
$QDOL]
SRUyZQDZF]PL
G]\Uy*Q\PLURG]DMDPLUHFHSW
z kodem kreskowym a receptami bez kodów przeprowaG]RQR Z RGQLHVLHQLX GR ]DNUHVX GDQ\FK MDNRFL
danyFK QDNáDGyZ ILQDQVRZ\FK L RUJDQL]DF\MQ\FK QD
wprowadzenie i stosowanie takich recept. Opisane zalety
i ZDG\SU]\M
W\FKUR]ZL]DXM
WR]SXQNWXZLG]HQLDRVyE
SDFMHQWD OHNDU]D IDUPDFHXW\ L SRGPLRWyZ SáDWQLN
ZLDGF]HQLRGDZFD DSWHND :\QLNLHP DQDOL]\ E\áD RFHQD
zastosowania recept z kodem kreskowym z punktu widzenia stron procesu wystawienia i realizacji recepty na leki
UHIXQGRZDQH]HURGNyZSXEOLF]Q\FK
3RGVWDZDQDOL]\E\á\UR]SRU]G]HQLD0LQLVWUD=GURZLD
z lat 2000-GRW\F]FHUHFHSWLHOHktronicznej wymiany
GDQ\FK SRPL
G]\ DSWHN D SáDWQLNLHP G\VSRQHQWHP URGNyZQDUHIXQGDFM
:RSDUFLXRWHSU]HSLV\SUDZDSáDWQLN
PyJáZSURZDG]LüGZDURG]DMHUHFHSW]NRGHPNUHVNRZ\P
UHFHSW\]Z\NáHLVSHUVRQDOL]RZDQHNXSRQ\WDPJG]LHIXQNcjonuje RejesWU 8VáXJ 0HG\F]Q\FK =DVDGQLF]D Uy*QLFD
SRPL
G]\ W\PL URG]DMDPL UHFHSW GRW\F]\ MDNRFL SU]HGH
ZV]\VWNLPZLDU\JRGQRFLPDVRZ\FKGDQ\FKRLFKUHDOL]DFMLNWyUHSáDWQLNX]\VNXMHZIRUPLHHOHNWURQLF]QHM'\VSRnentem recepty-NXSRQX MHVW SDFMHQW D ]Z\NáHM Uecepty z
NRGHP OHNDU] %H] ZLHG]\ L ]JRG\ SDFMHQWD QLH PR*QD QD
NXSRQLHZ\SLVDüUHIXQGRZDQ\FKOHNyZ2GDQ\FK]UHFHSWNXSRQyZSáDWQLNZLHQDSHZQR*HGRW\F]RVyEXSUDZQLRQ\FK NWyUH E\á\ REHFQH SU]\ Z\SLVDQLX UHFHSW\ 3RQDGWR
Z RGUy*QLHQLX RG UHFHSW ]Z\Ná\FK G]L
NL NRGRZL NUHVNRZHPX QD NXSRQLH SáDWQLN RWU]\PXMH LGHQW\ILNDWRU SDFMHQWD
3(6(/0R*H]DWHPSRZL]DüGDQHRUHFHSWDFKL innych
XVáXJDFK PHG\F]Q\FK XG]LHORQ\FK SDFMHQWRZL QS porady
lekarskie, badania laboratoryjne, hospitalizacje. Takie powL]DQLHSRGQRVLSR]LRPMDNRFLGDQ\FK
Autorzy jednoznacznie wskazali wybór spersonalizowanego kuponu jako najlepszy z punktu widzenia poprawy
]DU]G]DQLDUHIXQGDFMOHNyZ]HURGNyZSXEOLF]Q\FK
A comparative analysis of different kinds of prescription
forms with a bar code and prescription forms without a
code was carried out and concerned: (1) data range, (2) data
quality, (3) financial and organisational costs of implementation and use of such forms. Their advantages and disadvantages were described from the vantage point of persons (patient, doctor, pharmacists) and institutions (payer,
service provider, pharmacies). The authors evaluated the
use of the bar-code prescription considering the parties
involved in the process of writing prescriptions, and obtaining on prescription, the drugs covered from public funds.
The analysis was based on the Ministry of Health directives of 2000-2003 on prescription forms and electronic
data exchange between a pharmacy and a payer (holder of
funds). Basing on these legal regulations, a payer could use
two kinds of prescription forms with a bar code: regular
forms and personalised coupons, in the regions using the
Medical Service Register. An essential difference between
the two kinds of prescription forms concerns their quality,
and especially reliability of the mass data, provided to a
payer in the electronic form, on which of the prescribed
drugs have actually been obtained. The holder of a coupon
is a patient, while in the case of a regular prescription form
- it is a doctor. Without a patient’s knowledge and consent,
the covered drugs cannot be prescribed on a coupon. Thus,
a payer can be sure that the coupon data concern the
entitled persons who witnessed prescription writing. In
addition, unlike in regular forms, a payer obtains a patient’s
ID number (PESEL) thanks to the bar code on a coupon.
Thus, it is possible to connect the data about prescriptions
with information on other services provided to a patient,
e.g. doctor’s consultations, laboratory tests, hospitalisation.
This improves the data quality.
The authors recommended the personalized coupon as
the best solution to improve management of covering drug
costs from public funds.
6áRZDNOXF]RZH recepta, leki refundowane, kod kreskowy,
PRQLWRURZDQLHXVáXJPHG\F]Q\FKPRQLWRURZDQLHUHFHSW
i leków, elektroniczna wymiana danych.
Key words: prescription form, drug costs covered by public funds, bar code, medical services monitoring, prescriptions and drugs monitoring, electronic data interchange.
1
2
=DNáDG=DU]G]DQLDL(NRnomiki Ochrony Zdrowia, Akademia Medyczna w Lublinie. Kierownik: prof. dr hab. n. med. Leszek Wdowiak
=DU]G*áyZQ\3ROVNLHJR7RZDU]\VWZD0HG\F\Q\6SRáHF]QHML=GURZLD3XEOLF]QHJR3UH]HVSURIGUKDEQPHG/HV]HNWdowiak
96
RECEPTY Z KODEM KRESKOWYM
Od 2001 roku monitorowanie recept i leków refundowaQ\FK SU]H] SáDWQLND NDVD FKRU\FK 1DURGRZ\ )XQGXV]
=GURZLD ZL*H VL
] HOHNWURQL]DFM PDVRZ\FK GDQ\FK >
2, 3, 4]. Ten procHVPR*QDXVSUDZQLüSRSU]H]]DVWRVRZDQLH
kodów graficznych (kreskowych).
Kody graficzne i kreskowe
Kodami graficznymi nazywamy czarno-ELDáHZ]RU\JUDILF]QH NWyU\FK VWUXNWXUD XPR*OLZLD ]DNRGRZDQLH LQIRUPDFML R FLJX ]QDNyZ DOIDQXPHU\F]Q\FK OLWHU\ L F\Iry). Ten
VSRVyE NRGRZDQLD XPR*OLZLD DXWRPDW\F]Q HOHNWURQL]DFM
SU]\ X*\FLX F]\WQLNyZ ODVHURZ\FK 3RGF]DV RGF]\WX SU]HNV]WDáFD VL
IRUP
]DSLVX GDQ\FK ] SDSLHURZHM QD HOHNWURQLF]QSR]RVWDZLDMFEH]]PLDQLFK]DZDUWRüF]\OLLQIRUPDFM
6SRVyE NRGRZDQLD RNUHOD PL
G]\QDURGRZ\ VWDQGDUG .RG\ ]Z\NOH QDQRVL VL
QD F]\VWH OXE F]
FLRZR
Z\SHáQLRQHIRUPXODU]HSU]H]QDGUXNOXEQDNOHMN
Kody kreskowe, czyli jednowymiarowe kody paskowe,
VWDQRZLQDMSURVWV]\URG]DMNRGyZJUDILF]Q\FK=D]Z\F]DM
VWRVXMHVL
MHGo zapisania nadanego dokumentowi numeru,
]UHJXá\QLHSRZWDU]DOQHJRF]\OLLGHQW\ILNDWRUD,'
Podstawa prawna: kody na receptach i elektronizacja
)RUPDOQPR*OLZRü]DVWRVRZDQLDSU]H]SáDWQLNDUHFHSW
] NRGHP NUHVNRZ\P ZSURZDG]RQR UyZQRF]HQLH ] RERwi]NLHPHOHNWURQL]DFMLGDQ\FK]UHFHSWSU]H]DSWHNL3RGVWDZ
SUDZQVWDQRZLá\GZDUR]SRU]G]HQLD0LQLVWUD=GURZLD]ZL]DQH]HVREIRUPDOQLHLPHU\WRU\F]QLH
• z dnia 29 listopada 2000 roku w sprawie recept lekarskich (kody kreskowe),
• z dnia 27 grudnia 2000 roku w sprawie trybu i sposobu
przekazywania oraz zakresu danych o obrocie refundowany-PLOHNDPLLPDWHULDáDPLPHG\F]Q\PLSU]HND]\ZDnymi przez apteki (elektronizacja) [5, 6, 7].
NRZHOL]DFMHOXEQRZHUR]SRU]G]HQLDZW\PSU]HGPLRcie wydane do 30 czerwFDURNXQLHZQLRVá\LVWRWQ\FK
zmian w odniesieniu do kodów i zakresu elektronizacji.
6WDQRZL RQH SRGVWDZ
SUDZQ V\VWHPX LQIRUPDF\MQHJR
monitorowania recept i leków [8, 9].
O wprowadzeniu numerowanych recept z kodem decyGXMHSáDWQLN0DRQGRZ\ERU\ dwa rodzaje takich recept:
1) SHUVRQDOL]RZDQHNXSRQ\5HMHVWU8VáXJ0HG\F]Q\FK
2) UHFHSW\]Z\NáH]NRGHPNUHVNRZ\P
5R]SRU]G]HQLH GRSXV]F]D PR*OLZRü NRGRZDQLD LQnych danych przy komputerowym wypisywaniu recepty.
Zakres danych z recepty przekazywanych w formie elektroQLF]QHMSáDWQLNRZLREHMPXMHSR]\FMLZW\PRSFMRQDOnie - R LOH Z\VW
SXM QD UHFHSFLH QXPHU UHFHSW\ L QXPHU
LGHQW\ILNXMF\SDFMHQWD
Skala elektronizacji danych z recept
:URNXZDSWHNDFK]UHDOL]RZDQRRNRáR
mln rHFHSW UHIXQGRZDQ\FK ]H URGNyZ SXEOLF]Q\FK REHMPXMF\FK RNRáR POQ SR]\FML OHNyZ L PDWHULDáyZ PHG\F]Q\FK,FKZDUWRüáF]QDZ\QLRVáDPOG]á]F]HJR
POG ]á ]DSáDFLOL SDFMHQFL D POG ]á UHIXQGRZDá
SáDWQLNFRVWDQRZLáRVNáDGNLQD ubezpieczenie zdro-
Zdr Publ 2003;113(1/2)
ZRWQH =DWHP Z URNX SU]\SDGDáR UHGQLR QD MHGQ
DSWHN
RNRáRW\VUHFHSW
W II kwartale 2003 roku kupony stosowano w wojeZyG]WZLH OXEXVNLP RSROVNLP SRPRUVNLP OVNLP F]
FLRZR PD]RZLHFNLP OXEHOVNLP ZDUPLVNR-mazurskim.
W SR]RVWDá\FK RSUyF] OXEHOVNLHJR L PD]RZLHFNLHJR ZSURZDG]RQRUHFHSW\]Z\NáH]NRGHP
= SRZ\*V]HJR Z\QLND *H VWRVRZDQLH UHFHSW ] NRGHP
kreskowym i elektronizacja danych z recept ma charakter
masowy.
&HOZGUR*HQLDUHFHSW]NRGHPNUHVNRZ\P
Kody kreskowe wSURZDG]DVL
JG\LVWQLHMHNRQLHF]QRü
lub uzasadniona potrzeba usprawnienia elektronizacji maVRZ\FKGDQ\FK]GRNXPHQWyZ(UyGáRZ\FKSRSU]H]
1) przyspieszenie tego procesu,
2) ]ZL
NV]HQLH]DNUHVXGDQ\FK
3) SRGQLHVLHQLHSR]LRPXSRSUDZQRFLGDQ\FK
w stRVXQNXGRU
F]QHJRLFKZSURZDG]HQLD-H*HOLSU]\VSLHV]HQLH SRWUDNWXMHP\ MDNR ]DSHZQLHQLH DNWXDOQRFL GDQ\FK
WRFHOZGUR*HQLD V\VWHPX ]NRGRZDQ\PLUHFHSWDPL PR*QD
XMü NUyWNR Z]URVW SR]LRPX MDNRFL PDVRZ\FK GDQ\FK
(UyGáRZ\FKZIRUPLHHOHNWURQLF]QHM
Decy]MD SáDWQLND R Z\ERU]H URG]DMX UHFHSW ] NRGHP
ZL*H VL
]H ]QDF]Q\PL QDNáDGDPL LQZHVW\F\MQ\PL
i ELH*F\P QD V\VWHP QLH W\ONR Z Z\PLDU]H ILQDQVRZ\P
DOH WDN*H RUJDQL]DF\MQ\P L WHFKQLF]Q\P :Sá\Z URG]DMX
UHFHSW\QDSR]LRPMDNRFLDNWXDOQRü]DNUHVSRSUDZQRü
ZLDU\JRGQRü GDQ\FK SRZLQLHQ VWDQRZLü JáyZQH NU\WHrium wyboru.
.XSRQ\SDSLHURZDNVL*HF]NDLNDUWDHOHNWURQLF]QD
Kupon stanowi standaryzowany formularz do zlecania
i HZLGHQFMLZ\NRQDQLDXVáXJ PHG\F]Q\FKZV\VWHPLH HZLdencyjno-informatycznym RejeVWU 8VáXJ 0HG\F]Q\FK
580 6WRVXMH VL
JR Z REX ZDULDQWDFK WHFKQLF]QR-orgaQL]DF\MQ\FK 580 WM ] SDSLHURZ NVL*HF]N XVáXJ PHG\F]Q\FKLNDUWHOHNWURQLF]Q>@6NáDGDVL
]EODQNLHWyZ ELDáHJR RU\JLQDáX L GZyFK NRSLL *yáWHM L Uy*RZHM
Kupon jest formularzem spersonalizowanym - nadrukowano na nim dane personalno-DGUHVRZH GDW
XURG]HQLD L
QXPHU3(6(/SDFMHQWDRUD]LGHQW\ILNDWRUSáDWQLND.XSRQ\
RSDWU]RQH V NROHMQ\PL GOD XEH]SLHF]RQHJR XQLNDWRZ\PL
F\IURZ\PLQXPHUDPLNWyU\FKF]
üVWDQRZL,'SáDtnika
(2 cyfry) i ID pacjenta (11 cyfr PESEL).
.XSRQ\580ZZDULDQFLH]NVL*HF]NL]NDUWUy*QL
VL
PL
G]\VREW\ONRPLHMVFHPLVSRVREHPSHUVRQDOL]DFML
.XSRQ\ Z NVL*HF]FH V SHUVRQDOL]RZDQH Z ELXU]H 580
i w bloczkach po 20 kolejno ponumerowanych formularzy
wydawane ubezpieczonemu. W drugim wariancie RUM
XEH]SLHF]RQ\RWU]\PXMHNDUW
HOHNWURQLF]QNWyUSRGF]DV
ZL]\W\ XGRVW
SQLD Z FHOX Z\GUXNRZDQLD NXSRQX ] NROHMnym niepowtarzalnym numerem.
W obu wariantach RUM pacjent jest dysponentem
formularza recepty tzn. bez jego wiedzy lub zgody lekarz
QLH PR*H SU]HSLVDü OHNyZ UHIXQGRZDQ\FK 8GRVW
SQLDMF
NXSRQ]NVL*HF]NLOXENDUW
GRVSHUVRQDOL]RZDQLDNXSRQX
ubezpieczony autoryzuje (uwierzytelnia) swoje uprawnieQLD X SáDWQLND L Z\NRQDQLH XVáXJL Z\VWDZLHQLH recepty)
RUD]SRWZLHUG]DVZRMREHFQRü
97
Zdr Publ 2003;113(1/2)
PORÓWNANIE RECEPT Z KODAMI
Numerowane recepty z kodem kreskowym oraz recepty
]Z\NáHEH]QXPHUXNRGXSRUyZQDQRSRGZ]JO
GHP
• budowy i funkcji formularzy recept,
• zakresu danych z recepty przekazywanych przez aptek
ZIRUPLHHOHNWURQLF]QHMSáDWQLNRZL
• RGSRZLHG]LDOQRFL ]D ]JRGQRü GDQ\FK QD UHFHSFLH L Z
formie elektronicznej,
• wybranych elementów organizacji wytwarzania, dystryEXFMLLXGRVW
SQLDQLDOHNDU]RPIRUPXODU]\UHFHSW
• kosztów wytworzenia (druku) formularzy recept (tab. 1).
1XPHU NXSRQX MHVW XQLNDWRZ\ W]Q QLH SRZWDU]D VL
Z
580 F]\OL VWDQRZL ,' UHFHSW\ 0D XVWDORQ VWUXNWXU
6NáDGDVL
]F\IU]NWyU\FKF\IU\
• <1-!LGHQW\ILNXMSáDWQLND
• <3-4> -ELXUR580Z\GDMFHNVL*HF]N
DOERNDUW
• <5-15> to PESEL pacjenta,
• <16-20> to kolejny numer wydanego kuponu.
&]\WQLN NRGyZ XPR*OLZLD DXWRPDW\F]QH ZSURZDG]HQLH
GDQ\FKR,'SáDWQLNDL,'XEH]SLHF]RQHJR7\ONRGDQH]WHM
UHFHSW\ SáDWQLN PR*H Z VZRLP V\VWHPLH LQIRUPDW\F]Q\P
SRZL]Dü ] SDFMHQWHP D ]DWHP ] SR]RVWDá\PL XVáXJDPL
medycznymi wykonanymi na jego rzecz.
1XPHU UHFHSW\ ]Z\NáHM QLH ]DZV]H VWDQRZL MHM LGHQW\ILNDWRU1DMHJRVWUXNWXU
SUDZRQDU]XFDWU]\ZDUXQNL
• QXPHUUHFHSW\VNáDGDVL
]F\IU
• GZLHSLHUZV]HF\IU\VWDQRZL,'SáDWQLND
• ZDUWRü F\IU\ LQIRUPXMH R ]ZL]NX QXPHUX UHFHSW\
z ,'ZLDGF]HQLRGDZF\OXE,'OHNDU]D
• 20 cyfra ma charakter kontrolny.
2 SR]RVWDá\FK HOHPHQWDFK EXGRZ\ QXPHUX UHFHSW\ GHF\GXMHSáDWQLNZW\PRMHJRQLHSRZWDU]DOQRFL
:SUDNW\FHQXPHUUHFHSW\]RVWDMHSRZL]DQ\],'OHNDrza (7 cyfrowy numer prawa wykonywania zawodu) lub ID
ZLDGF]HQLRGDZF\F\IURZ\5(*21
• EH]SRUHGQLRJG\SRGDQH,'VWDQRZLF]
üQXPHUX
• SRUHGQLR F]\OL SRSU]H] V\VWHP REVáXJXMF\ G\VWU\EXFM
NWyU\ ZL*H XQLNDWRZ\ QXPHU UHFHSW\ ] OHNDU]HP
OXEZLDGF]HQLRGDZFNWyUHPXZ\GDQRUHFHSW
=JRGQLH ] UR]SRU]G]HQLHP DSWHND SR ZF]\WDQLX QXPHUX
UHFHSW\ ]ZL]DQHJR ] ,' OHNDU]D L ,' ZLDGF]HQLRGDZF\
QLHPXVLW\FKGDQ\FKSU]HSLV\ZDü]UHFHSW\-H*HOLUHFHSW
Z\NRU]\VWD LQQD RVRED LQVW\WXFMD QL* SU]\SLVDQD
w syVWHPLH REVáXJXMF\P G\VWU\EXFM
GRMG]LH GR ]DIDáV]Rwania tych danych. Za ten bardzo prawdopodobny w prakW\FHEáGQLHRGSRZLDGDDSWHNDOHF]ZLDGF]HQLRGDZFD
7$%(/$3RUyZQDQLHUy*Q\Fh rodzajów recept z kodem kreskowym
Rodzaj recepty
NXSRQNVL*HF]NLNDUW\
UHFHSWD]Z\NáDEH]NRGX
UHFHSWD]Z\NáD]NRGHP
3 (2 kopie)
1
1
obligatoryjnie
]DOH*\RGOHNDU]D
]DOH*\RGOHNDrza
tak
nie
nie
pacjent
lekarz
lekarz
tak
nie
nie
VNXWHF]QLHRJUDQLF]DM
QLHRJUDQLF]DM
ZPDá\PVWRSQLXRJUDQLF]DM
wszystkie
wszystkie bez ID pacjenta
wszystkie bez ID pacjenta
charakter numeru recepty (kod kreskowy)
unikatowy (ID)
nie dotyczy
niekoniecznie unikatowy
numer recepty zapisany w kodzie kreskowym
SR]ZDODQDLGHQW\ILNDFM
SáDWQLND,'
i pacjenta (ID)
nie dotyczy
SáDWQLND,'RUD]OHNDU]D
OXEZLDGF]HQLRGDZF\
RGSRZLHG]LDOQ\]D]JRGQRü,'SDFMHQWDQU3(6(/
na recepcie i w formie elektronicznej
SáDWQLN
brak ID pacjenta na recepcie
brak ID pacjenta na recepcie
RGSRZLHG]LDOQ\]D]JRGQRü,'OHNDU]D
na recepcie i w formie elektronicznej
apteka
apteka
ZLDGF]HQLodawca, gdy numer
UHFHSW\]ZL]DQ\],'OHNDU]D
RGSRZLHG]LDOQ\]D]JRGQRü,'ZLDGF]HQLRGDZF\
na recepcie i w formie elektronicznej
apteka
apteka
ZLDGF]HQLRGDZFDJG\QXPHU
UHFHSW\]ZL]DQ\]MHJR,'
RGSRZLHG]LDOQ\]D]JRGQRüSR]RVWDá\FKGDQ\FK
na recepcie i w formie elektronicznej
apteka
apteka
apteka
NVL*HF]NDRURGHN580
karta: rejestracja lub gabinet
nie dotyczy
SáDWQLNLSDFMHQW
ZLDGF]HQLRGDZFD
ZLDGF]HQLRGDZFD
SáDWQLN
ZLDGF]HQLRGDZFD
ZLDGF]HQLRGDZFD
liczba blankietów w formularzu recepty
kopia recepty dla pacjenta
dane pacjenta i jego ID (PESEL) nadrukowane
na formularzu recepty (formularz spersonalizowany)
dysponent formularza recepty
autoryzacja recepty przez ubezpieczonego
formularze recept i sposób ich dystrybucji
MDNRF]\QQLNRJUDQLF]DMF\IDáV]RZDQLHUHFHSW
GDQH]UHFHSW\NWyUHDSWHNDSU]HND]XMHSáDWQLNRZL
w formie elektronicznej
miejsce nadrukowywania danych, w tym ich kodów,
na formularzu recepty
RGSRZLDGD]DG\VWU\EXFM
UHFHSWZUyGOHNDU]\
ponosi koszt czystego formularza recepty
ponosi koszt nadruków (personalizacja lub kod)
na formularzu recepty
szacunkowy koszt wytworzenia 20 formularzy recept
NVL*HF]NDSáDWQLN
NDUWDZLDGF]Hniodawca
]á
nie dotyczy
]á
drukarnia lub
gabinet lekarza
GUXNDUQLDSáDWQLN
JDELQHWZLDGF]HQLRGDZFD
]á
98
ANALIZA PORÓWNACZA
$QDOL]
SRUyZQDZF]SU]HSURZDG]RQRZQDVW
SXMF\FK
SáDV]F]\]QDFK
• przyspieszenie elektronizacji
• rozszerzenie zakresu elektronizacji danych,
• Z]URVWSR]LRPXZLDU\JRGQRFL
• NRV]W\IRUPXODU]\Uy*Q\FKUHFHSW
oraz z punktu widzenia:
• ZLDGF]HQLRGDZF\LOHNDU]D
• apteki i farmaceuty,
• SáDWQLNDLXSUDZQLRQHJRSDFMHQWD
Przyspieszenie elektronizacji
W trakcie realizacji recepty, gdy nie jest konieczne
ZSURZDG]HQLH GR NRPSXWHUD ,' OHNDU]D ,' ZLDGF]HQLRGDZF\LGDW\MHMZ\VWDZLHQLDRUD],'SDFMHQWDRLOHZ\VW
SXMH3U]HFL
WQDDSWHNDZURNX]UHDOL]RZDáDRNRáR
tys. recept. PrzyjPXMF *H SUDFRZDáD W\ONR Z GQL URERF]H
po 8 godzin uzyskamy 2.000 godzin pracy (250 × 8 = 2000).
=DWHP UHGQLR QD UHDOL]DFM
MHGQHM UHFHSW\ L wpisanie daQ\FKSU]\SDGDáRRNRáRPLQXW
7HQUHGQLF]DV PR*QDX]QDü]DZ\VWDUF]DMF\ E\U
F]QLHZSURZDG]Lü
• ID lekarza,
• ,'ZLDGF]HQLRGDZF\
• GDW
Z\VWDZLHQLDUHFHSW\
=DWHP UHGQL F]DV QD ZSURZDG]HQLH W\FK GDQ\FK QLH VWDQRZL F]\QQLND NU\W\F]QHJR 3RQDGWR ZL
NV]Rü UHFHSW
UHDOL]RZDQ\FK Z SU]HFL
WQHM DSWHFH Z\VWDZLD NLONXQDVWX
lekarzy z kilku przychodni (praktyk3U]\SRZWDU]DMF\FK
VL
ZLDGF]HQLRGDZFDFKLOHNDU]DFKLFK,'PR*QD–G]L
NL
odpowiedniemu oprogramowaniu - ]DVWSLü VNUyWRZFDPL
:WHG\ ]DPLDVW ZSLV\ZDQLD SHáQHJR LGHQW\ILNDWRUD OHNDU]D
OXE ZLDGF]HQLRGDZF\ IDUPDFHXWD ZSLVXMH -3 znakowy
VNUyWGRSU]\SRU]GNRZDQ\QSLQLFMDá\OHNDU]D
6WRVRZDQLH VNUyWRZFyZ QLH MHVW PR*OLZH SU]\ ,' SDFMHQWD ]H Z]JO
GX QD QL*V] SRZWDU]DOQRü 3RQDGWR ,'
OHNDU]D OXE ,' ZLDGF]HQLRGDZF\ V ]Z\NOH F]\WHOQH RGFLVNSLHF]WNLDRGF]\WDQLHLZSURZDG]HQLHF\IU3(SEL wymaJDáRE\ QLHSRUyZQ\ZDOQLH ZL
FHM F]DVX L ZL]DáRVL
]ZLHORPDEá
GDPL
: W\P DVSHNFLH W\ONR GOD ,' SDFMHQWD PR*QD ]QDOH(ü
uzasadnienie wprowadzenia kodu kreskowego.
Rozszerzenie zakresu elektronizacji danych
7\ONRZ\EyUNXSRQX]ZL
NV]DR,'SDFMHQWD]DNres daQ\FKX]\VNLZDQ\FKSU]H]SáDWQLND]DSWHNL:SURZDG]HQLH
NRGXQDUHFHSFLH]Z\NáHMZW\PDVSHNFLHQLHPD]QDF]HQLD
WDE-H*HOLQDUHFHSFLH]Z\NáHMQLHZ\VW
SXMHNRG NUHVNRZ\QXPHUUHFHSW\DSWHNDMHVW]RERZL]DQDGR]DSLVDQLDLSU]HVáDQLDSáDWnikowi tych samych danych z recepty.
3RGQLHVLHQLHSR]LRPXZLDU\JRGQRFLGDQ\FK
.RG QD NXSRQLH XPR*OLZLD DXWRPDW\F]QH SRSUDZQH
wczytanie ID recepty, a ]DWHP,' SáDWQLNDL,'SDFMHQWDZ
SHáQHM]JRGQRFL]W\PLGDQ\PLMDZQLH]DSLVDQ\PLZ\GUX
Zdr Publ 2003;113(1/2)
kowanymi) na recepcie. Takiej gwarancji w odniesieniu do
,' ZLDGF]HQLRGDZF\ L ,' OHNDU]D QLH PD Z SU]\SDGNX
]Z\NáHMUHFHSW\]NRGHP6\VWHPG\VWU\EXFMLQLHGDMHSHZQRFL *H LQVW\WXFMDRVRED NWyUHM SU]\SLVDQR IRUPXODU]H
UHFHSWRXVWDORQ\FKQXPHUDFKU]HF]\ZLFLHMZ\SHáQLá
:SUDNW\FHQLHQRWXMHVL
IDáV]RZDQLDNXSRQyZ$XWRU\]DFMD SDFMHQWD SU]\ VWRVRZDQLX W\FK UHFHSW FDáNRZLFLH
HOLPLQXMH Z\SLV\ZDQLH Z SHáQL UHIXQGRZDQ\FK OHNyZ ÄQD
LQZDOLG
ZRMHQQHJR´ >@ 3RQDGWR MHG\QLH GOD NXSRQyZ
SáDWQLNPR*HZVZRLPV\VWHPLHLQIRUPDW\F]Q\PSRZL]Dü
GDQH ] UHFHSW\ ] SRUDG OHNDUVN SRSU]HG]DMF MHM Z\VWDZLHQLH L LQQ\PL XVáXJDPL PHG\F]Q\PL Z\NRQDQ\PL QD
rzecz pacjenta. To z kolei stanowi warunek konieczny anaOL]\LFKZLDU\JRGQRFL
5HFHSWD]Z\NáD]NRGHPNUHVNRZ\PWDNLFKZDOorów nie
PD .RG QLHFR XWUXGQLD MHM IDáV]RZDQLH - ]DZV]H PR*QD
SRZLHOLüMHGHQZ\GUXNRZDQ\X]\VNDQ\IRUPXODU]
Porównanie kosztów systemów
Warunek konieczny poprawnego porównanie kosztów
ZGUR*HQLDUy*Q\FKV\VWHPyZVWDQRZLLFK]EOL*RQDIXQNFMRQDOQRü'ODUHFHSW]Z\Ná\FK]NRGHPNUHVNRZ\PLNXSRQyZ QLH MHVW RQ VSHáQLRQ\ – brak ID pacjenta, a przez to
PR*OLZRFLSRZL]DQLDGDQ\FK]UHFHSW]GDQ\PLRLQQ\FK
XVáXJDFKPHG\F]Q\FKZLDGF]HQLDFK
:\*V]H QL* Z SU]\SDGNX UHFHSW ]Z\Ná\FK QDNáDG\ QD
recepty-kupoQ\ Z\PDJDM RGU
EQHM DQDOL]\ NRV]WNRU]\ü
3RZLQQD RQD XZ]JO
GQLü SU]HGH ZV]\VWNLP SRGQLHVLHQLH
ZLDU\JRGQRFLGDQ\FK]UHFHSWZ\QLNDMFHM]
• autoryzacji recepty przez pacjenta,
• SRZL]DQLH]LQQ\PLXVáXJDPLPHG\F]Q\PLXG]LHORQ\PL
pacjentowi.
ZLDGF]HQLRGDwca i lekarz
:SU]HFLZLHVWZLHGRNXSRQyZG\VWU\EXFMDUHFHSW]Z\Ná\FK ] NRGHP Z\PDJD ]DDQJD*RZDQLD RUJDQL]DF\MQHJR
i ILQDQVRZHJRRGZLDGF]HQLRGDZF\=DZDG
QDOH*\X]QDü
SU]HM
FLHRGSRZLHG]LDOQRFL]D]JRGQRü,'OHNDU]DOXE,'
ZLDGF]HQLRGDZF\ QD UHFHScie z danymi przekazanymi
SáDWQLNRZL
:SU]HFLZLHVWZLHGRUHFHSWZ580ZLDGF]HQLRGDZFD
SRQRVL LFK NRV]W\ ]D Z\MWNLHP NRV]WX QDGUXNX NRGX NUHVNRZHJRQDUHFHSFLH]Z\NáHM
:V\VWHPLH580]NDUWHOHNWURQLF]QLVWRWQZDGGOD
ZLDGF]HQLRGDZF\ V ]QDF]FH QDNáDG\ QD LQIUDVWUXNWXU
WHFKQLF]QF]\WQLNL.XSRQ\]NVL*HF]NLWDNLFKZ\PDJD
QLHVWDZLDM3HUVRQDOL]DFMDXáDWZLDOHNDU]RZLU
F]QHZ\SLsanie recepty, ale w ]DVDG]LHXQLHPR*OLZLDNRPSXWHURZH
Apteka i farmaceuta
: W\P SU]\SDGNX NRU]\FL PR*QD ]DXZD*\ü MHG\QLH
SU]\UHFHSWDFK]Z\Ná\FK]NRGHPNUHVNRZ\P8áDWZLDRQ
HOHNWURQL]DFM
,'OHNDU]DOXE,'ZLDGF]HQLRGDZF\D]DUD]HP]ZDOQLDDSWHN
]RGSRZLHG]LDOQRFL]D]JRGQRüW\FK
identyfikatorów faktycznie wypisanych na recepcie z
formalnie przypisanymi3áDWQLNQLHPD]DWHPSHZQRFL*H
SU]HND]DQH SU]H] DSWHN
GDQH ,' ZLDGF]HQLRGDZF\ OXE
,'OHNDU]DV]JRGQH]HVWDQHPIDNW\F]Q\P
99
Zdr Publ 2003;113(1/2)
3áDWQLNLXSUDZQLRQ\SDFMHQW
3,0,(11,&7:2
7UXGQR ZVND]Dü LVWRWQH GOD SáDWQLND ]DOHW\ UHFHSW ]Z\Ná\FK ]NRGHP Z VWRVXQNXGRUHFHSW EH]NRGX :\VW
SXM
dwie podstawowe wady:
• QDNáDG\QDGUXNLG\VWU\EXFM
• UR]SURV]HQLHRGSRZLHG]LDOQRFL]DSRSUDZQRüGDQ\FK
=DGDQHRGSRZLDGDMDSWHNDLZLDGF]HQLRGDZFD
Recepty-NXSRQ\PDMGODSáDWQLNDIXQGDPHQWDOQH]DOHW\
• autoryzacja (uwierzytelnienie) recepty przez pacjenta
SRWZLHUG]HQLHXSUDZQLHHOLPLQDFMDQDGX*\ü
• SHáQ\]DNUHVGDQ\FK]UHFHSW\,'SDFMHQWD
• ZLDU\JRGQH SRZL]DQLH GDQ\FK ] UHFHSW ]H ZLDGF]Hniami zdrowotnymi udzielonymi ubezpieczonemu, wyniNDMFH]VHNZHQF\MQHMQXPHUDFMLNXSRQów.
'\VSRQRZDQLH NXSRQHP ]ZL
NV]D SRGPLRWRZRü SDFMHQWDZV\VWHPLHFKURQLFSU]HGQDGX*\ZDQLHPMHJRSUDZ
Obligatoryjnie otrzymuje on kopie kuponów recept. NiedoJRGQRFL MHVW NRQLHF]QRü X]XSHáQLDQLD NXSRQyZ ] NVL*HF]NL Z ELXU]H 580 FR ] NROHL XPR*OLZLD SáDWQLNRZL
ZHU\ILNDFM
XSUDZQLHSDFMHQWD
1. Wdowiak L, Czubek A, Jarosz M, Horoch A. Kluczowe problemy
NRQVWUXNFML V\VWHPyZ LQIRUPDF\MQ\FK ZVSRPDJDMF\FK ]DU]G]DQLH
RSLHN ]GURZRWQ &] ,, 6\VWHP\ PRQLWRURZDQLD =GU 3XEO 112:425-440.
2. Strug A. Elementy jednolitego systemu iQIRUPDF\MQHJR Z UR]SRU]G]HQLDFKGRW\F]F\FKUHFHSWOHNDUVNLFKLGDQ\FKRREURFLHOHNDPLUHfundowanymi. Zdr Publ 2001;108:154-161.
3. Jarosz M, Horoch A, Masiakowski A. Zadania RUM w stosunku do
rynku leków. Antidotum 1996;6-8:8-19.
4. Czubek A, Drzewiecka M, 0RUR]*6NXELV.:ROLVND:0RQLWRURZDQLHUHFHSWLOHNyZUHIXQGRZDQ\FKSU]H]NDV
FKRU\FKMDNRQDU]
G]LHZVSRPDJDMFH]DU]G]DQLH6\VWHPPRQLWRURZDQLDUHFHSWLOHNyZ
oparty o RUM. Antidotum 2000;5:33-81.
5. 5R]SRU]G]HQLH Ministra Zdrowia z dnia 29 listopada 2000 roku w
sprawie recept lekarskich']81USR]]Sy(Q]P
6. 5R]SRU]G]HQLH 0LQLVWUD =GURZLD ] GQLD JUXGQLD URNX Z
sprawie trybu i sposobu przekazywania oraz zakresu danych o obrocie
UHIXQGRZDQ\PL OHNDPL L PDWHULDáDPL PHG\F]Qymi przekazywanymi
SU]H]DSWHNL']8]U1U]Sy(Q]P
7. 5R]SRU]G]HQLHMinistra Zdrowia z dnia 18 maja 2001 roku w sprawie
recept lekarskich']81USR]]Sy(Q]P
8. 5R]SRU]G]HQLHMinistra Zdrowia z dnia 10 maja 2003 roku w sprawie
recept lekarskich (Dz.U. Nr 85, poz. 785).
9. 5R]SRU]G]HQLH0LQLVWUD=GURZLD]GQLDPDMDURNXZVSUDZLH
]DNUHVX QLH]E
GQ\FK LQIRUPDFML JURPDG]RQ\FK L SU]HND]\ZDQ\FK
przez apteki Narodowemu Funduszowi Zdrowia (Dz.U. Nr 98, poz.
903).
10. 3LHUR*HN =- 5HMHVWU 8VáXJ 0HG\F]Q\FK - VWUDWHJLF]QH QDU]
G]LH
DQDOLW\F]QHZSROVNLPV\VWHPLHRFKURQ\]GURZLD=DNáDG=DU]G]DQLDL
Ekonomiki Ochrony Zdrowia Akademii Medycznej w Lublinie, Lublin, 2003 (praca doktorska).
WNIOSKI
Monitorowanie refundowanych recept i leków powinno
GRVWDUF]Dü DQDOLW\F]Q\FK GDQ\FK NWyUH ZVSLHUDM SURFHV\
decyzyjne w zakresie:
• NV]WDáWRZDQLDVNXWHF]QHMSROLW\NLOHNRZHMSDVWZD
• racjonalizacji farmakoterapii,
• HIHNW\ZQHJR]DU]G]DQLDUHIXQGDFMSU]H]SáDWQLND
6NDOD L ]áR*RQRü SU]HWZDU]DQLD SU]\ Z\SHáQLDQLX WDN
Uy*QRURGQ\FK ]DGD Z\PDJD HOHNWURQL]DFML ZV]\VWNLFK
GDQ\FK]UHFHSW\7\ONRG\VSRQXMF\WDNLPLGDQ\PLV\VWHP
LQIRUPDW\F]Q\ PR*H JHQHURZDü Uy*QRURGQH SU]HNURMRZH
UDSRUW\ X*\WHF]QH QD ND*G\P V]F]HEOX ]DU]G]DQLD VWUDWHJLF]Q\P WDNW\F]Q\P L RSHUDF\MQ\P RUD] Z Uy*Q\FK REV]DUDFK]DU]G]DQLDZRSLHFH]GURZRWQHM
= SXQNWX ZLG]HQLD SáDWQLND F]\OL EXGRZ\ HIHNW\ZQHJR
systemu monitorowania recept i leków:
1) NXSRQZUDPDFKV\VWHPX580SRZLQLHQE\ü]Z\ERUX
QXPHURZDQUHFHSW]NRGHPNUHVNRZ\P
2) NRQLHF]QDMHVWDQDOL]DNRV]WNRU]\üWDNLHJRZ\ERUX
3) EUDN LVWRWQ\FK NRU]\FL X]DVDGQLDMF\FK ZSURZDG]HQLH
QXPHURZDQ\FKUHFHSW]Z\Ná\FK]NRGHPNUHVNRZ\m.
Informacja o Autorach
Prof. dr hab. n. med. LESZEK WDOWIAK.LHURZQLN=DNáDGX=DU]G]DQLD
i Ekonomiki Ochrony Zdrowia Akademii Medycznej w Lublinie,
Krajowy Konsultant w Dziedzinie Zdrowia Publicznego;
3UH]HV=DU]GX*áyZQHJR3ROVNLHJR7RZDU]\VWZD0HG\F\Q\6SRáHF]QHM
i Zdrowia Publicznego.
Mgr ANDRZEJ CZUBEK -F]áRQHN=DU]G*áyZQ\3ROVNLHJR7RZDU]\VWZD
0HG\F\Q\6SRáHF]QHML=GURZLD3XEOLF]QHJR
Adres do korespondencji
=DNáDG=DU]G]DQLDL Ekonomiki Ochrony Zdrowia Akademii Medycznej
w Lublinie, 20-/XEOLQXO&KRG(NL
tel.: (81) 740 57 52 fax: (81) 740 57 53
[email protected]