Otwórz

Prawnicze rozważania nad przeliczeniem podstawy wymiaru emerytury
1 maja 2015 roku weszły w życie przepisy ustawy z dnia 5 marca 2015 roku o zmianie ustawy o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Ustawa zmieniająca wprowadziła do ustawy emerytalnej art. 110a umożliwiający ponowne ustalenie
emerytury (od przeliczonej podstawy jej wymiaru) na wniosek emeryta, który spełnił łącznie następujące
warunki:
1. do przeliczenia podstawy wymiaru emerytury wskazał wynagrodzenia przypadające w całości lub w
części po przyznaniu emerytury, tj. z okresu:
- kolejnych 10 lat kalendarzowych przypadających w ostatnich 20 latach kalendarzowych,
poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłosił wniosek o ponowne ustalenie wysokości
emerytury od przeliczonej podstawy wymiaru,
- dowolnie wybranych przez emeryta 20 lat kalendarzowych, w których podlegał on ubezpieczeniu,
przypadających przed rokiem zgłoszenia o ponowne ustalenie wysokości emerytury;
2. na podstawie wskazanych wynagrodzeń udowodnił, że nowo ustalony wskaźnik wysokości podstawy
wymiaru jest wyższy niż 250%.
A zatem art. 110a ustawy o emeryturach i rentach z FUS wskazuje, że aby móc na nowo obliczyć
wysokość świadczenia, trzeba wskazać okresy zatrudnienia, które przypadają w całości lub w części po
przyznaniu emerytury.
Ponowne ustalenie wysokości emerytury w myśl art. 110a ustawy emerytalnej możliwe jest tylko
jeden raz. Przeliczeniu temu podlega wyłącznie emerytura.
Nowy przepisów dotyczy zatem osób pobierających emeryturę obliczoną na starych zasadach, które
pracowały po przyznaniu świadczenia. Chodzi o osoby, które w latach przyjętych do obliczenia emerytury
osiągały średnio zarobki przekraczające 250% przeciętnej płacy krajowej (np. 360%). Jeśli nowo ustalony
wskaźnik podstawy wymiaru emerytury z uwzględnieniem wynagrodzeń po przyznaniu świadczenia będzie
wyższy niż 250%, to emeryturę można przeliczyć z aktualną kwotą bazową. Może to poskutkować
podwyższeniem pobieranego świadczenia, bowiem pomimo że przy obliczaniu podstawy wymiaru emerytury
w celu ponownego ustalenia wysokości tego świadczenia w trybie art. 110a ustawy emerytalnej, wskaźnik
wysokości podstawy wymiaru emerytury podlega ograniczeniu do 250%, to jednak kwota bazowa, która
występuje we wzorze służącym do ponownego obliczania emerytury, będzie pochodzić z roku, w którym
następuje przeliczenie, a więc np. 2015 czy 2016. A że kwota bazowa co roku jest większa, to i
najprawdopodobniej wysokość świadczenia będzie wyższa.
A zatem przepisy ww. ustawy przewidują możliwość ponownego obliczenia wysokości emerytury lub
renty osobom, które są aktywne zawodowo po uzyskaniu prawa do tych świadczeń pod warunkiem, że
wskaźnik podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego (art. 110 ustawy).
W uzasadnieniu do projektu ww. ustawy wskazano, że pułap podstawy wymiaru składek wynoszący
w skali roku trzydziestokrotność prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, co stanowi 250 %
przeciętnego miesięcznego prognozowanego wynagrodzenia, został wprowadzony z dniem 1 stycznia 1999
r. Przed tą datą zarobki, od których pobierana była składka na ubezpieczenia społeczne nie były
ograniczane. Osoby, których zarobki przed 1999 r. kształtowały się nawet na poziomie 400% czy 500%
przeciętnego wynagrodzenia opłacały przed 1 stycznia 1999 r. składki od pełnego osiąganego
wynagrodzenia, czyli składki pobierane od tych osób były wielokrotnie wyższe od przeciętnych składek.
Jednak do obliczenia emerytury jest stosowane – także w przypadku tych osób – generalne ograniczenie,
zgodnie z którym podstawa wymiaru emerytury nie może być wyższa niż 250% przeciętnego
wynagrodzenia. A zatem ww. ustawa daje możliwość jednorazowe przeliczenie emerytury osobom, które
osiągały stosunkowo wysokie zarobki (wskaźnik podstawy wymiaru na poziomie ponad 250%) i
odprowadzały przed 1 stycznia 1999 r. wysokie składki emerytalne.
Zebrał i skonsultował
Andy Herzog