Plan Gospodarki Odpadami Radomsko 2009
Transkrypt
Plan Gospodarki Odpadami Radomsko 2009
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 2009 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Zespół autorski: mgr inŜ. ElŜbieta Mikuła mgr inŜ. Emilia Krystek mgr inŜ. Katarzyna Kaczorowska 2 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 SPIS TREŚCI 1. 2 Wprowadzenie ..................................................................................................................... 8 1.1 Cel i zakres planu ........................................................................................................ 8 1.2 Uwarunkowania prawne .............................................................................................. 8 1.3 Wnioski wynikające z dokumentów wyŜszego rzędu ................................................. 9 1.4 Ocena realizacji Planu Gospodarki Odpadami Miasta Radomska ............................ 16 Ogólna charakterystyka Miasta Radomska ...................................................................... 17 2.1 Informacje ogólne ...................................................................................................... 17 2.2 Struktura ludnościowa ............................................................................................... 20 2.3 Struktura gospodarcza ............................................................................................... 21 2.4 Warunki glebowe, hydrogeologiczne i hydrologiczne .............................................. 23 2.5 Stan środowiska ............................................................................................................ 26 3 Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi .......................................................... 27 3.1 Rodzaje, źródła powstawania, ilość i jakość odpadów komunalnych ....................... 27 3.1.1 Ilość obecnie wytwarzanych odpadów ............................................................................................ 27 3.1.2 Odpady ulegające biodegradacji ..................................................................................................... 30 3.1.3 Odpady z oczyszczalni ścieków ...................................................................................................... 30 3.1.4 Odpady z budowy, remontu i demontaŜu obiektów budowlanych .................................................. 32 3.1.5 Odpady niebezpieczne..................................................................................................................... 32 3.1.6 Odpady z innych źródeł................................................................................................................... 33 3.2 Selektywne zbieranie odpadów ................................................................................. 33 3.3 System odbioru odpadów komunalnych.................................................................... 41 3.4 Transport i przeładunek odpadów ............................................................................. 42 3.5 Instalacje do segregacji, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ........ 42 3.6 Schemat przepływu odpadów .................................................................................... 44 3.7 Uregulowania formalno – prawne z zakresu świadczenia usług odbioru odpadów komunalnych ............................................................................................................. 45 3.8 Maksymalne stawki opłat za odbiór odpadów komunalnych .................................... 45 3 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 3.9 Uwagi końcowe dotyczące stanu obecnego systemu gospodarki odpadami i identyfikacji problemów ............................................................................................ 46 4 Prognoza zmian w zakresie gospodarki odpadami ........................................................... 46 4.1 Zmiany demograficzne .............................................................................................. 46 4.2 Prognozy ilości wytwarzanych odpadów komunalnych ........................................... 46 4.3 Odpady biodegradowalne .......................................................................................... 48 4.4 Odpady niebezpieczne ............................................................................................... 48 4.5 Komunalne osady ściekowe ...................................................................................... 49 5 Cele w zakresie gospodarki odpadami z terminami ich realizacji ................................... 49 6 Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami i systemy gospodarowania odpadami ............................................................................................... 50 6.1 Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów oraz ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko......................................... 50 6.2 Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ......................... 50 6.3 Działania zmierzające do redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na składowisko odpadów ................................................ 51 6.4 Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami niebezpiecznymi . 52 6.5 Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami z innych źródeł ... 53 6.6 Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami azbestowymi ....... 53 6.7 Schemat proponowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi .................. 53 7 Rodzaj i harmonogram realizacji przedsięwzięć .............................................................. 54 8 Sposoby finansowania, w tym instrumenty finansowe słuŜące realizacji zamierzonych celów ................................................................................................................................. 56 9 Monitoring realizacji celów i zadań przyjętych w planie gospodarki odpadami ............. 61 10 Analiza oddziaływania planu gospodarki na środowisko ............................................. 62 11 Informacje o przeprowadzonych konsultacjach ............................................................ 63 4 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 12 Wnioski wynikające z Prognozy oddziaływania na środowisko projektu Planu gospodarki odpadami dla Miasta Radomska ................................................................ 63 13 Streszczenie w języku niespecjalistycznym .................................................................... 66 14 Materiały źródłowe ....................................................................................................... 68 SPIS TABEL Tabela 1. Liczba mieszkańców .......................................................................................... 20 Tabela 2. Struktura ludności wg grup ekonomicznych ...................................................... 20 Tabela 3. Ruch naturalny ludności ..................................................................................... 20 Tabela 4. Migracje ludności. .............................................................................................. 20 Tabela 5. Skład morfologiczny odpadów komunalnych zmieszanych wytwarzanych w gospodarstwach domowych wg KPGO 2010.................................................... 29 Tabela 6. Skład morfologiczny odpadów komunalnych zmieszanych wytwarzanych w obiektach infrastruktury wg KPGO 2010........................................................... 29 Tabela 7. Ilość odpadów komunalnych wytworzonych na terenie miasta w 2006 roku (wg PGOWŁ 2011) ................................................................................................... 30 Tabela 8. Ilość osadów ściekowych wytworzonych w oczyszczalni ścieków Radomska . 31 Tabela 9. Sposób zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych ......................... 31 Tabela 10. Ilość selektywnie zebranych odpadów z terenu Radomska w 2008 roku .......... 35 Tabela 11. Rodzaje i ilości selektywnie zebranych odpadów przez PGK Sp. z o.o. ........... 36 Tabela 12. Wykaz pojemników PET ................................................................................... 36 Tabela 13. Wykaz pojemników makulatury ........................................................................ 39 Tabela 14. Wykaz pojemników na szkło ............................................................................. 40 Tabela 15. Stan umów na odbiór odpadów komunalnych od mieszkańców Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. .................................................................... 41 Tabela 16. Ilość odpadów unieszkodliwionych na składowisku odpadów innych niŜ niebezpieczne PGK Sp. z o.o. ............................................................................ 42 Tabela 17. Rodzaje i ilości odpadów poddane odzyskowi .................................................. 43 Tabela 18. Prognoza zmian liczby ludności ......................................................................... 46 Tabela 19. Prognoza ilości odpadów komunalnych ............................................................. 47 Tabela 20. Prognoza ilości odpadów z uwzględnieniem składu morfologicznego ............. 47 Tabela 21. Prognoza ilości wytwarzania odpadów biodegradowalnych ............................. 48 Tabela 22. Prognoza wytwarzania odpadów niebezpiecznych ............................................ 48 5 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Tabela 23. Prognoza wytwarzania komunalnych osadów ściekowych ............................... 49 Tabela 24. Prognozowane nakłady finansowe na realizację załoŜeń krótkookresowych Planu; 2009-2013r. ............................................................................................. 55 Tabela 25. Wskaźniki monitorowania Planu Gospodarki Odpadami ................................. 61 SPIS RYSUNKÓW Rysunek 1. PołoŜenie Miasta Radomska .............................................................................. 18 Rysunek 2. Schemat selektywnej zbiórki oraz transportu odpadów na terenie Radomska .. 44 ZAŁACZNIKI Załącznik 1 – Propozycja Planu Edukacji Ekologicznej dla Miasta Radomska Załącznik 2 – Koncepcja gospodarki odpadami województwa łódzkiego Załącznik 3 - Karta składowiska odpadów innych niŜ niebezpieczne w Jadwinówce Załącznik 4 - Rozmieszczenie instalacji do odzysku odpadów na terenie miasta Radomska 6 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Spis skrótów: GPZON – gminne punkty zbierania odpadów niebezpiecznych GUS – Główny Urząd Statystyczny KPGO 2010– krajowy plan gospodarki odpadami (M. P. z 2006 r. Nr 90, poz. 946) MPZON – mobilny punkt zbierania odpadów niebezpiecznych NZŚ – nadzwyczajne zagroŜenia środowiska PCB – polichlorowane difenyle PET – opakowanie z politereftalanu etylenu PKB – produkt krajowy brutto WPGO – wojewódzki plan gospodarki odpadami SIGOP – System Informatyczny Gospodarki Odpadami w Polsce ś.o.r. – środki ochrony roślin UE – Unia Europejska NFOŚiGW – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej WFOŚiGW – Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej GFOŚiGW – Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 7 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 1. Wprowadzenie 1.1 Cel i zakres planu Celem jest opracowanie aktualizacji strategii rozwoju gospodarki odpadami dla Miasta Radomska, sformułowanej w postaci Planu Gospodarki Odpadami, zapewniającej minimalizację wytwarzania odpadów oraz wdroŜenie nowoczesnej, zgodnej z wymogami ochrony środowiska, organizacji ich odzysku i unieszkodliwiania. Głównym celem opracowanej koncepcji jest spełnienie wymogów prawnych wynikających z zapisów aktów prawnych prawa polskiego, prawa lokalnego oraz planów wyŜszego szczebla to jest: Krajowego Planu Gospodarki Odpadami 2010, Planu Gospodarki Odpadami Województwa Łódzkiego 2008 - 2011 oraz Planu Gospodarki Odpadami dla powiatu radomszczańskiego. Określenie optymalnego sposobu realizacji zadań związanych z gospodarką odpadami oraz wskazanie instrumentów ich realizacji. Cele cząstkowe to: wprowadzenie do gospodarki odpadami nowoczesnych metod w sferze techniki, ekonomii i zarządzania z perspektywą rozwiązań długofalowych, optymalne gospodarowanie przestrzenią i zasobami środowiska, uwzględniające przede wszystkim zdrowotność społeczeństwa oraz ochronę gleb , zasobów wodnych i powietrza, integracja gospodarki odpadami z innymi działaniami gospodarki i infrastruktury komunalnej oraz innymi systemami ochrony środowiska. Zakres opracowania Planu obejmuje: analizę stanu oraz prognozę odpadów komunalnych powstających na terenie miasta, koncepcję systemu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie miasta , sposób monitoringu i ocenę wdraŜania planu, informację o przeprowadzonych konsultacjach społecznych, wnioski wynikające z prognozy oddziaływania na środowisko, streszczenie w języku niespecjalistycznym. Przedstawione w Planie cele i zadania dotyczą okresu od 2009-2013 wraz z perspektywą na lata 20142017. Plany Gospodarki Odpadami słuŜą osiągnięciu celów wyznaczonych w Polityce Ekologicznej Państwa, a na poziomie wykonawczym utworzeniu w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń przeznaczonych do odzysku oraz unieszkodliwiania wytwarzanych odpadów. 1.2 Uwarunkowania prawne Obowiązek opracowania Planów Gospodarki Odpadami wprowadzono w ustawnie o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001r. Mają one stanowić część Programów Ochrony Środowiska. 8 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Akty prawne dotyczące ochrony środowiska i ochrony przed odpadami: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz.483 ze zmianami) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tj. Dz. U. 2008 nr 25 poz. 150 ze zmianami) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tj. Dz. U. 2007 Nr 39 poz. 251) Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100 poz. 1085 ze zmianami) Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów (Dz. U. Nr 124 poz. 859) Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63 poz. 638, tj.) Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej (Dz. U. Nr 63 poz. 639, tj.) Ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. Nr 25 poz. 202, tj.) Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zuŜytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180 poz. 1495) Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tj. Dz. U. 2005 Nr 236 poz. 2008) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tj. Dz. U. 2008 nr 25 poz. 150 ze zmianami), ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tj. Dz. U. 2007 Nr 39 poz. 251) oraz ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tj. Dz. U. 2005 Nr 236 poz. 2008) wraz z aktami wykonawczymi stanowią w skali kraju system prawny ochrony środowiska oraz gospodarki odpadami. 1.3 Wnioski wynikające z dokumentów wyŜszego rzędu Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010 Główne załoŜenia polityki państwa w zakresie gospodarki odpadami zostały określone Krajowym Planem Gospodarki Odpadami 2010, który za główne cele wskazuje: • utrzymanie tendencji oddzielania wzrostu ilości wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego kraju wyraŜonego w PKB, • zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z odpadów, zgodnego z wymogami ochrony środowiska, • zmniejszenie ilości wszystkich odpadów kierowanych na składowiska odpadów, 9 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 • zamknięcie do końca 2009 r. wszystkich krajowych składowisk nie spełniających wymagań technicznych, • wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów, • stworzenie kompleksowej bazy danych o wprowadzanych na rynek produktach i gospodarce odpadami w Polsce. Cele nadrzędne wskazane w KPGO 2010 w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi: • objęcie zorganizowanym systemem zbierania odpadów komunalnych 100% mieszkańców, najpóźniej do końca 2007 r., • zapewnienie objęcia wszystkich mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów najpóźniej do końca 2007 r., • zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska odpadów: do 2010r. nie więcej niŜ 75%, do 2013r. nie więcej niŜ 50% oraz do 2020r. nie więcej niŜ 35% masy tych odpadów wytworzonych w 1995r., • zmniejszenie masy składowanych odpadów komunalnych do maksymalnie 85% wytworzonych odpadów do końca 2014 r., • zredukowanie liczby składowisk odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętne, na których są składowane odpady komunalne do końca 2014 r.. Cele nadrzędne wskazane w KPGO 2010 w zakresie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi: • całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze środowiska do 2010r. oraz likwidację do 2011r. odpadów zawierających PCB o stęŜeniu poniŜej 50ppm, • w latach 2007-2018 utrzymanie poziomu od zysku olejów odpadowych na poziomie co najmniej 50%, a recyklingu rozumianego jako regeneracja na poziomie co najmniej 35%, • w latach 2007-2018 podniesienie efektywności selektywnego zbierania odpadów medycznych i weterynaryjnych, • zapewnienie pełnej skuteczności działania systemu zbierania i demontaŜu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz odzysku, w tym recyklingu, odpadów powstających z pojazdów wycofanych z eksploatacji, • rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego ukierunkowane na całkowite wyeliminowanie ich składowania, • osiągnięcie od 1 stycznia 2008r. poziomu selektywnego zbierania zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych w wysokości 4kg/mieszkańca/rok, • w latach 2007-2018 sukcesywne osiąganie celów określonych w uchwalonym w dniu 14 maja 2002r. przez Radę Ministrów „Programie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”, Cele nadrzędne wskazane w KPGO 2010 w zakresie gospodarowania odpadami pozostałymi: • w latach 2007-2018 rozbudowa systemu zagospodarowania zuŜytych opon, w tym osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu zuŜytych opon zgodnych z ustawą z dnia 11 maja 2001r. o 10 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej, • w latach 2007-2018 rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadów z remontów, budowy i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej i odzysku, aby osiągnąć poziomy: 50% odzysku w 2010r. oraz 80% odzysku w 2018r., • do 2018r. ograniczenie składowania osadów ściekowych, zwiększenie ilości komunalnych osadów ściekowych przetwarzanych przed wprowadzeniem do środowiska oraz osadów przekształcanych metodami termicznymi, maksymalizacja stopnia wykorzystania substancji biogennych zawartych w osadach przy jednoczesnym spełnieniu wszystkich wymogów dotyczących bezpieczeństwa sanitarnego i chemicznego, • w latach 2007-2010 zwiększenie udziału odpadów poddawanych procesom odzysku do 82% w 2010r. oraz zwiększenie udziału odpadów unieszkodliwianych poza składowaniem do 5% w 2010r., zaś w latach 2011-2018 zwiększenie udziału odpadów poddawanych procesom odzysku do 85% w 2018r. oraz zwiększenie udziału odpadów unieszkodliwianych poza składowaniem do 7% w 2018r. Główne kierunki działań w zakresie gospodarowania odpadami wskazane w KPGO 2010: • identyfikacja edukacji ekologicznej promującej właściwe postępowanie z odpadami oraz prowadzenie skutecznej kampanii informacyjno-edukacyjnej w tym zakresie, • wprowadzenie i monitowanie rzeczywistych wskaźników wytwarzania i morfologii odpadów celem zdiagnozowania potrzeb w zakresie gospodarowania odpadami, • wspieranie wdraŜania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na oddziaływanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania, • weryfikacja lokalizacji dotychczas istniejących składowisk odpadów oraz eliminowanie uciąŜliwości dla środowiska związanych z ich eksploatacją, w tym zamykanie i rekultywacja składowisk nie spełniających wymogów prawa, • wzmocnienie kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, • wprowadzenie instrumentów finansowych umoŜliwiających realizacje zadań w zakresie gospodarki odpadami przez jednostki samorządu terytorialnego i dyscyplinujących jednostki samorządu w zakresie wykonywanie przez nie obowiązków, • wyeliminowanie praktyk niewłaściwej eksploatacji i rekultywacji składowisk odpadów. Polityka ekologiczna państwa na lata 2009 – 2012 z perspektywa do roku 2016 Cele średniookresowe do 2016 r. utrzymanie tendencji oddzielenia ilości wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego kraju (mniej odpadów na jednostkę produktów, mniej opakowań, dłuŜsze okresy Ŝycia produktów itp.), 11 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 znaczne zwiększenie odzysku energii z odpadów komunalnych w sposób bezpieczny dla środowiska, zamknięcie wszystkich składowisk, które nie spełniają standardów UE i ich rekultywacja, sporządzenie spisu zamkniętych oraz opuszczonych składowisk odpadów wydobywczych, wraz z identyfikacją obiektów wpływających znacząco na środowisko (obowiązek wynikający z dyrektywy 2006/21/WE oraz ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U. Nr 138, poz. 865), eliminacja kierowania na składowiska zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz zuŜytych baterii i akumulatorów, pełne zorganizowanie krajowego systemu zbierania wraków samochodów i demontaŜ pojazdów wycofanych z eksploatacji, takie zorganizowanie systemu preselekcji sortowania i odzysku odpadów komunalnych, aby na składowiska nie trafiało ich więcej niŜ 50% w stosunku do odpadów wytworzonych w gospodarstwach domowych Kierunki działań w latach 2009-2012 zorganizowanie banku danych o odpadach (do końca 2009 r.), reforma obecnego systemu zbierania i odzysku odpadów komunalnych w gminach, dająca władzom samorządowym znacznie większe uprawnienia w zarządzaniu i kontrolowaniu systemu (do końca 2009 r.), zwiększenie stawek opłat za składowanie odpadów zmieszanych biodegradowalnych oraz odpadów, które moŜna poddać procesom odzysku, finansowe wspieranie przez fundusze ekologiczne inwestycji dotyczących odzysku i recyklingu odpadów, a takŜe wspieranie wdroŜeń nowych technologii w tym zakresie, dostosowanie składowisk odpadów do standardów UE (do końca 2009 r.), wprowadzenie rozwiązań poprawiających skuteczność systemu recyklingu wyeksploatowanych pojazdów, finansowe wspieranie przez fundusze ekologiczne modernizacji technologii prowadzących do zmniejszania ilości odpadów na jednostkę produkcji (technologie małoodpadowe), realizacja projektów dotyczących redukcji ilości składowanych odpadów komunalnych i zwiększenia udziału odpadów komunalnych poddawanych odzyskowi i unieszkodliwieniu wspieranych dotacjami Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko”, intensyfikacja edukacji ekologicznej promującej minimalizację powstawania odpadów (np. opakowań, toreb foliowych) i ich preselekcję w gospodarstwach domowych, 12 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 wzmocnienie przez Inspekcję Ochrony Środowiska kontroli podmiotów odbierających odpady od wytwórców oraz podmiotów posiadających instalacje do odzyskiwania i unieszkodliwiania odpadów, dokończenie akcji likwidacji mogilników, zawierających przeterminowane środki ochrony roślin i inne odpady niebezpieczne oraz akcji eliminacji PCB z transformatorów i kondensatorów (do końca 2010 r.). Plan Gospodarki Odpadami Województwa Łódzkiego 2011 Zadania krótkoterminowe przewidziane do realizacji w ramach PGOWŁ 2011: • objęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych 100% mieszkańców województwa do końca 2009 roku, • objęcie mieszkańców (głównie z terenów miejskich) systemem selektywnego zbierania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (OKB) do roku 2010, • zmniejszenie ilości wszystkich rodzajów odpadów kierowanych na składowiska, a szczególnie ulegających biodegradacji. Zgodnie z zapisami ustawy o odpadach do 31 grudnia 2010 roku nie moŜna składować więcej niŜ 75% całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w roku 1995, do 31 grudnia 2013 roku naleŜy ograniczyć ilość składowanych odpadów ulegających biodegradacji o 50% w stosunku do roku 1995, a do dnia 31 grudnia 2020r. moŜna składować nie więcej niŜ 35% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, • zwiększenie wykorzystywania odpadów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego jako źródła energii odnawialnej (szczególnie przy zastępowaniu paliw kopalnych) w celu osiągnięcia limitów wykorzystania energii odnawialnej, • objęcie wszystkich mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych do roku 2009, • zwiększenie ilości pozyskiwanych odpadów opakowaniowych na drodze selektywnego zbierania poprzez poprawę systemu zbierania selektywnego odpadów opakowaniowych powstających w gospodarstwach domowych, • osiągnięcie załoŜonych poziomów odzysku i recyklingu do roku 2014 określonych w ustawie o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej, • objęcie mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych do roku 2009, • skuteczne i zgodne z prawem unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych, • likwidacja mogilników z województwa łódzkiego, • zamykanie składowisk nie spełniających wymagań ochrony środowiska, 13 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 • całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze środowiska poprzez kontrolowane unieszkodliwianie PCB oraz dekontaminację lub unieszkodliwianie urządzeń zawierających PCB, • dostosowanie zbierania odpadów medycznych do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 sierpnia 2007r. w sprawie szczegółowego postępowania z odpadami medycznymi Dz.U. Nr 162 poz. 1153, • umieszczenie na listach przedsięwzięć priorytetowych WFOŚiGW zadań związanych z oczyszczaniem i unieszkodliwianiem urządzeń zawierających PCB, • kontrola realizacji zasobów zawartych w programach postępowania z odpadami niebezpiecznymi wytwarzanymi w przedsiębiorstwach i decyzjach administracyjnych, • kontrola składowisk odpadów w zakresie spełniania wymagań prawnych, • opracowanie i wdroŜenie systemu selektywnego zbierania zuŜytych baterii i akumulatorów, • aktualizacja programów usuwania azbestu i wyrobów zawierających wyroby azbestowe, • wdroŜenie uaktualnionej bazy danych o gospodarce odpadami, której szczegółowa koncepcja zostanie opracowana przez Ministra Środowiska, • aktualizacja planów gospodarki odpadami. Zadania długoterminowe przewidziane do realizacji w ramach PGOWŁ 2011: • przeprowadzenie metodami bezinwazyjnymi prac poszukiwawczych ewentualnie nie zinwentaryzowanych mogilników i terenów zanieczyszczonych przeterminowanymi pestycydami, • rekultywację zamkniętych składowisk, • usuwanie wyrobów zawierających azbest, • zwiększenie nadzoru nad spełnieniem wymogów zezwoleń w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, • wspieranie wdraŜania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania, promocja wdraŜania systemów zarządzania środowiskowego, zwłaszcza EMAS w przedsiębiorstwach, • usprawnianie gospodarki odpadami komunalnymi obejmujące działania w zakresie selektywnego zbierania odpadów komunalnych (w tym ulegających biodegradacji oraz odpadów niebezpiecznych występujących w masie odpadów komunalnych) i przetwarzania odpadów w celu przygotowania ich do odzysku lub unieszkodliwiania, • tworzenie zakładów zagospodarowania odpadów wyposaŜonych w infrastrukturę do odzysku, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów poza składowaniem, ze szczególnym uwzględnieniem metod termicznych i biologicznych oraz wystarczającą pojemnością składowisk odpadów, • rozbudowę systemu zbierania odpadów opakowaniowych z gospodarstw domowych, • wzmocnienie kontroli zbierania odpadów medycznych i weterynaryjnych i sposobów postępowania z nimi, 14 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 • wzmocnienie kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, • kontrolę postępowania z odpadami zawierającymi substancje kontrolowane u ich wytwórców i podmiotów zajmujących się ich zagospodarowaniem, • rozbudowę systemu zbierania olejów odpadowych ze źródeł rozproszonych – małe i średnie przedsiębiorstwa oraz gospodarstwa domowe, • rozbudowę systemu zbierania zuŜytych opon, • organizowanie i utrzymanie sieci zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji, • opracowanie i wdroŜenie systemu zbierania zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych, • uwzględnienie metod termicznych do unieszkodliwiania osadów ściekowych w procesie projektowania budowy/modernizacji oczyszczalni ścieków, • prowadzenie okresowych badań ilości i morfologii powstających odpadów komunalnych, szczególnie w odniesieniu do większych inwestycji infrastrukturalnych ubiegających się o wsparcie finansowe ze środków publicznych, • prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów oraz właściwego postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów, • urealnienie opłat za składowanie odpadów w stosunku do poniesionych kosztów, • weryfikację danych o ilościach odpadów i instalacjach odzysku i unieszkodliwiania odpadów, przed ich wprowadzeniem do wojewódzkiej bazy danych o odpadach, • usuwanie odpadów z tzw. dzikich wysypisk odpadów, • zwiększenie aktywności gmin w działaniach związanych z tworzeniem ponadgminnych jednostek organizacyjnych, które realizowałyby kompleksową gospodarkę odpadami komunalnymi, • prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów oraz właściwego postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów, • dokształcanie administracji samorządowej w zakresie gospodarki odpadami w szczególności wydawania decyzji administracyjnych, • współpracę z instytucjami naukowo-badawczymi w zakresie gospodarki odpadami, propagowania najlepszych dostępnych technik BAT, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania, czystszych technologii i działań zapobiegających powstawaniu odpadów, • uwzględnienie w przetargach publicznych zakupów wyrobów zawierających materiały lub substancje pochodzące z recyklingu odpadów, nadzór nad wprowadzeniem do programów szkolnych zagadnień dotyczących gospodarki odpadami (problematyka zapobiegania wytwarzania odpadów oraz właściwego postępowania z odpadami). 15 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Ocena realizacji Planu Gospodarki Odpadami Miasta Radomska1 1.4 Na terenie miasta Radomska stworzone zostały warunki umoŜliwiające realizację zadań związanych z gospodarką odpadami komunalnymi. Przyjęto Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Radomska, który określił obowiązki dla właścicieli nieruchomości oraz dla przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych. MoŜna zauwaŜyć, Ŝe z roku na rok wzrasta ilość selektywnie zebranych odpadów. Niewątpliwie istotny wpływ na poprawę efektywności systemu będzie miała budowa Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych dla miasta Radomska i gmin ościennych w Jadwinówce, którą Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej planuje na lata 2009-2012. W ramach tej budowy planowana jest realizacja linii do segregacji odpadów komunalnych, II niecki składowiska oraz kompostowni odpadów zielonych i organicznych. Na dzień dzisiejszy wyłoniony został wykonawca inwestycji. Zakończenie budowy zaplanowano na listopad bieŜącego roku. W ramach tej inwestycji w bieŜącym roku wykonane zostaną: − kompostownia odpadów zielonych i organicznych, − hala z linią sortowniczą, − budynek administracyjno-socjalny. Na dzień 16.06.2009r. zostały wykonane następujące zadania związane z rozbudowa zakładu: prace przygotowawcze (niwelacja i ukształtowanie terenu), prace ziemne, stopy fundamentowe pod halę sortowni wraz z izolacją.2 Budowa II niecki składowiska została przesunięta na termin późniejszy. W grudniu 2009 roku zaplanowano rozruch Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów. Budowa kompostowni umoŜliwi wywiązanie się z obowiązku ograniczenia masy odpadów ulegających biodegradacji składowanych na składowiskach odpadów. Z chwilą uruchomienia kompostowni nałoŜony zostanie na mieszkańców obowiązek selektywnej zbiórki wszystkich tego typu odpadów. W chwili obecnej odpady organiczne ulegające biodegradacji wykorzystywane są przez właścicieli nieruchomości jednorodzinnych w przydomowych kompostownikach. Budowa linii sortowniczej przyczyni się do zwiększenia ilości odzyskanych surowców wtórnych. Do końca 2008 roku około 94% mieszkańców zostało objętych zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych. WaŜnym zadaniem jest równieŜ zwiększenie efektywności selektywnej zbiórki poszczególnych frakcji odpadów komunalnych. Niepokojącym zjawiskiem jest fakt, Ŝe kryzys gospodarczy dotknął równieŜ działalność w zakresie przetwarzania surowców wtórnych. Drastycznie spadły ceny skupu surowców wtórnych. I tak w 2007 1 2 Sprawozdanie z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami Informacje Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. 16 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 roku ceny skupu 1 tony surowców to: makulatura – 300 zł, plastik – 680 zł, szkło – 170 zł. Natomiast w 2008 roku ceny skupu za 1 tonę wynosiły: makulatura – 10 zł, plastik – 360 zł, szkło – 108 zł. Tak znaczne spadki cen spowodowały, Ŝe Punkty skupu surowców wtórnych np. makulatury zawiesiły swoją działalność. A dla firm, których obowiązkiem jest selektywne odbieranie od mieszkańców odpadów działalność ta jest nieekonomiczna. 2 2.1 Ogólna charakterystyka Miasta Radomska Informacje ogólne3 Miasto Radomsko połoŜone jest w centralnej Polsce, na południowych obrzeŜach regionu łódzkiego (Województwo Łódzkie), w środkowo – zachodniej części powiatu radomszczańskiego. Geograficznie znajduje się obrębie WyŜyn Polskich na południu i NiŜu Środkowoeuropejskiego, na pograniczu trzech mezoregionów: Wzgórz Radomszczańskich, stanowiących północną cześć jednostki zwanej WyŜyną Przedborska i Niecki Włoszczowskiej (wchodzących w skład WyŜyny Małopolskiej) oraz Wysoczyzny Bełchatowskiej. PołoŜenie w centralnej Polsce ma swoje odzwierciedlenie w odległościach od waŜniejszych ośrodków miejskich. Wynoszą one odpowiednio: do Warszawy 190 km, Wrocławia 200 km, Poznania 270 km, Łodzi 90 km, Katowic 110 km i Częstochowy 40 km. Przez miasto przebiega droga krajowa nr 1 Cieszyn – Gdańsk, która w 2012 ma się stać częścią budowanej autostrady A1 z węzłem w Radomsku. Stanowi polską część międzynarodowego szlaku komunikacyjnego E75 Helsinki - Gdańsk - Łódź - Katowice - Budapeszt - Ateny. KrzyŜuje się ona tutaj z droga krajową nr 42 przebiegającą przez obszar czterech województw: opolskiego, śląskiego, łódzkiego i świętokrzyskiego z Kamiennej koło Namysłowa do Rudnika koło Starachowic. Przez miasto przebiega takŜe droga krajowa nr 91 łącząca Głuchów pod Łodzią z Częstochową, która ma pełnić role drogi alternatywnej do autostrady A1, oraz linia kolejowa Katowice – Warszawa (wybudowana w 1846 r. jako Kolej Warszawsko – Wiedeńska). W strukturze uŜytkowania dominują uŜytki rolne zajmujące 3496 ha powierzchni miasta co stanowi 67,9% a wśród nich grunty orne 2775 ha tj. 53,9% obszaru miasta i 79,3% powierzchni uŜytków rolnych. Znaczny udział w strukturze uŜytkowania gruntów zajmują tereny zurbanizowane 1381 ha tj. 26,8%, lasy tylko 217 ha tj. 4,2% a grunty pod wodami 5 ha tj. 0,1%. UŜytki Rolne w tym szczególnie grunty orne znajdują się przede wszystkim na obrzeŜach miasta, w dzielnicach Stobiecko Miejskie, Wymysłówek, Sucha Wieś, Saniki. Widoczny jest niski udział gruntów leśnych, gruntów pod wodami a takŜe brak uŜytków ekologicznych które mają wpływ na jakość klimatu miejskiego. Radomsko leŜy w strefie klimatu nizin środkowopolskich:4 3 Plan Gospodarki Odpadami dla miasta Radomska (2004r.) – Instytut InŜynierii Materiałów Włókienniczych w Łodzi 17 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 duŜa zmienność pogody zróŜnicowane warunki meteorologiczne w poszczególnych latach średnia temperatura roczna wynosi 7,8oC ( stosunkowo ciepłe lato ze średnią temperaturą lipca powyŜej 18oC oraz krótka i łagodna zima ze średnią temperaturą najchłodniejszego miesiąca powyŜej –3oC) przewaŜające kierunki wiatrów: zachodni, północno- i południowo-zachodni (50% ogółu wiatrów) występują częste cisze (stanowią one około 17% obserwacji w ciągu roku) i wiatry o prędkości poniŜej 3 m/s, co sprzyja kumulowaniu się zanieczyszczeń powietrza blisko miejsca ich powstawania. stosunkowo niewielkie i odznaczające się małą zmiennością wartości opadów rocznych średnio ok. 600mm, (najwięcej w lipcu a najmniej zimie - od grudnia do marca) średnia roczna liczba dni z pokrywą śnieŜna ponad 60 okres grzewczy trwa z reguły od początków października do ostatniej dekady kwietnia, przy czym długotrwałe i silne mrozy występują sporadycznie. Ogrzewanie obiektów poprzez spalanie węgla poza komunikacją samochodową, jest najwaŜniejszą przyczyną emisji zanieczyszczenia powietrza. okres wegetacyjny jest dość długi i trwa około 210 dni. Radomsko posiada specyficzny mikroklimat dolin rzecznych, charakteryzujący się – w stosunku do obszarów sąsiednich - obniŜoną temperaturą i większą wilgotnością powietrza oraz skłonnością do tworzenia się mgieł. Szczególnymi warunkami termiczno wilgotnościowymi i wietrznymi odznacza się takŜe klimat lokalny obszarów zabudowanych (przede wszystkim o zwartej zabudowie i z małym udziałem zieleni), cechujący się duŜymi kontrastami termicznymi oraz znacznym przesuszeniem i zaburzeniem lokalnej cyrkulacji powietrza. Rysunek 1. PołoŜenie Miasta Radomska Źródło: http://www.radomsko.pl/cms/miasto.php?kateg=1 4 Plan Gospodarki Odpadami dla miasta Radomska (2004r.) – Instytut InŜynierii Materiałów Włókienniczych w Łodzi 18 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Według danych na dzień 30.04.2008 r., sieć drogowa w granicach administracyjnych miasta Radomska obejmuje 186,4 km ulic w tym drogi krajowe, które stanowią 18,4km, wojewódzkie 0,5km oraz lokalne miejskie o łącznej długości 145,7km, powiatowe – 21,8km. W skład dróg lokalnych wchodzą drogi: mineralno – bitumiczne – 85,9 km ŜuŜlowe – 46,0km tłuczniowe – 7,1km z płyt betonowych – 5,6km gruntowe – 1,1km. Na terenie miasta dobrami kultury są przede wszystkim obiekty wpisane do rejestru zabytków i ewidencji konserwatorskiej. Obiekty wpisane do rejestru zabytków: zabytki nieruchome: Kościoły drewniane i dzwonnice – 2, Kościół farny – 1, Zespół klasztorny ( klasztor, kościół i dzwonnica ) – 1, Ratusz – 1, Willa fabrykancka – 1, Cmentarz śydowski – 1, Zagroda tatarska – 1 zabytki ruchome – 92 w tym: w kościele p.w. św. Lamberta – 35, w kościele p.w. św. Marii Magdaleny – 18, w kościele p.w. św. Rocha – 19, w kościele p.w. PodwyŜszenia KrzyŜa Świętego – 20. Zabytki ruchome znajdują się takŜe w Muzeum Regionalnym gdzie wpisane są do Ksiąg inwentarzowych. Obiekty wpisane do ewidencji konserwatorskiej: 214 obiektów zabytkowych, w tym: zabytki architektury i budownictwa - 206, zabytkowe parki – 2, cmentarze – 6. Najcenniejsze i najbardziej zachowane zabytki architektury w Radomsku to: architektura sakralna: zespół kościoła parafialnego p.w. św. Lamberta, zespół kościoła parafialnego p.w. św. Marii Magdaleny, zespół klasztorny OO. Franciszkanów, kaplica cmentarna p.w. św. Józefa, kaplica p.w. św. Rozalii, kościół p.w. św. Rocha; budynki uŜyteczności publicznej: ratusz – obecnie siedziba Muzeum Regionalnego, willa fabrykancka – obecnie jeden z budynków Miejskiej Biblioteki Publicznej, jatki miejskie – obiekt prywatny, dworzec kolejowy, kino – uŜytkowane przez Ochotniczą StraŜ PoŜarną zabytki techniki moŜna odnaleźć na terenie dawnych zakładów przemysłowych czynnych nadal lub częściowo przetrwałych do dziś. zabudowa mieszkalna o wartościach kulturowych pochodzi przede wszystkim z XIX i pocz. XX wieku. W centrum jest zwarta jedno lub kilku kondygnacyjna. Występuje takŜe zabudowa z XIX wieku i początku XX wieku o charakterze historycznym – są to pojedyncze, wolnostojące wille. W dzielnicach peryferyjnych zachowało się duŜo XIX i XX wiecznej parterowej zabudowy drewnianej. NajwaŜniejsze zabytki zlokalizowane są w centrum miasta, które zachowało średniowieczny układ z czworobocznym rynkiem i ratuszem. 19 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 2.2 Struktura ludnościowa Gminę Radomsko zamieszkuje 48752 osób (dane na dzień 31.12.2008r.). Struktura ludności cechuje się zwiększającym się udziałem ludności w wieku produkcyjnym. Strukturę ludności przedstawiono w tabelach poniŜej. Tabela 1. Liczba mieszkańców 2005 2006 2007 2008 Ludność ogółem 49331 49083 49073 48752 Kobiety 25823 25687 25676 25530 MęŜczyźni 23508 23397 23397 23222 Źródło: Bank Danych Regionalnych, GUS Tabela 2. Struktura ludności wg grup ekonomicznych 2005 2006 2007 Wiek przedprodukcyjny /0-17 lat/ 9813 9515 9291 Wiek produkcyjny M/18-64/ K/18-59lat/ 15952 15554 15924 15412 16025 15344 Wiek poprodukcyjny 8012 8233 8413 Źródło: Bank Danych Regionalnych Tabela 3. Ruch naturalny ludności 2005 2006 2007 Urodzenia 8,2 9 9,3 Zgony 10,1 10,3 10,9 -2 -1,3 -1,6 Przyrost naturalny Źródło: Bank Danych Regionalnych (wskaźniki na 1000 osób) Tabela 4. Migracje ludności. 2005 2006 2007 Napływ ludności – ogółem 346 358 397 Odpływ ogółem 476 535 511 Saldo migracji -130 -177 -114 Źródło: Bank Danych Regionalnych 20 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Rozwój ludności danej jednostki administracyjnej określa się między innymi na skutek przyrostu naturalnego oraz salda migracji. Przewiduje się spadek liczby ludności. 2.3 Struktura gospodarcza5 Radomsko posiada dobrze rozwinięty sektor małych i średnich przedsiębiorstw, obejmujący branŜe: meblarską, metalurgiczną, spoŜywczą i inne. Jest on obecnie głównym fundamentem gospodarczym w mieście. Dominującym kierunkiem działalności gospodarczej zlokalizowanej w Radomsku według zadeklarowanych wpisów jest działalność handlowa (ok. 40 % wszystkich jednostek gospodarczych). Na drugim miejscu znajduje się przemysł i wytwórstwo, w tym głównie produkcja mebli – ok. 450 – zakładów stolarskich. Wśród usług wyróŜnia się budownictwo, transport i usługi finansowe. Niewątpliwie najbardziej znaczącym czynnikiem wpływającym na rozwój gospodarczy miasta jest 164 ha strefa inwestycyjna zlokalizowana na obrzeŜach miasta, ok. 5 km od centrum. Łódzka SSE oferuje inwestorom zarówno atrakcyjne tereny niezabudowane pod inwestycje typu "greenfield", jak i budynki do zagospodarowania. Działając w Strefie inwestor ma moŜliwość skorzystania z pomocy publicznej, umoŜliwiającej zwrot nawet 70% poniesionych nakładów inwestycyjnych. Pomoc ta przyznawana jest na zasadach dostosowanych do przepisów Unii Europejskiej odnośnie konkurencji. W Łódzkiej SSE zlokalizowane są następujące firmy: Bora, PressGlas, Indesit, Barda. Niewątpliwie firmy te w swoich decyzjach lokalizacyjnych uwzględniło korzyści połoŜenia miasta, w tym jego centralne połoŜenie w kraju oraz dobrą dostępność komunikacyjną. Do największych firm Radomska naleŜą: Zakłady Mebli Giętych FAMEG S.A. Metalurgia S.A. Fabryka Osi Napędowych S.A. ROZALIA – Huta Szkła Gospodarczego Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska Powszechna Spółdzielnia SpoŜywców „Zorza” PUH Wiktor s.j. (hurtownia materiałów budowlanych, usługi budowlane) Rad-Bud (Generalne wykonawstwo obiektów budowlanych) Przedsiębiorstwo Robót Drogowo-Mostowych Firma Zaopatrzenia Korner (kompleksowa obsługa przemysłu meblarskiego) Mebin Import-Eksport (producent mebli) Ball Packing Europe Radomsko (producent opakowań) AMCOR PET Packing Polska Sp. z oo (producent opakowań) HADLEY Radomsko (producent profili stalowych) TRIO Trans Logistic S.A. (firma logistyczna) 5 Plan Rozwoju Lokalnego Miasta radomska na lata 2007-2013 21 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 MARDO (transport, spedycja) Większość firm prosperujących w mieście, które powstały z przekształcenia innych, mających kilkunastoletni staŜ w mieście, odznacza się pręŜnością (np. OSM Radomsko), wielkością, innowacyjnością, unikatowością produktów (np. Fameg). Wiele z nich ma zasięg międzynarodowy i eksportuje swoje wyroby. Istnieją tu takŜe przedsiębiorstwa zagraniczne, od kilku lat związane z miastem (np. Jysk) obok tych, które zaczęły funkcjonować niedawno, rozbudowują się (np. Leitz) dopiero powstają. Profil gospodarczy Radomska złoŜony jest z wielu róŜnych elementów. Tradycje mniejszego ośrodka przemysłowego przejawiają się w obecności wielu przedsiębiorstw. Podstawowe branŜe zlokalizowane na obszarze Radomska to: przemysł meblowy, handel detaliczny i hurtowy produkcja opakowań usługi budowlane oddziały i filie banków firmy ubezpieczeniowe instytucje leasingowe i kredytowe drobne usługi bytowe (motoryzacyjne, informatyczne) Niewątpliwie duŜy potencjał rozwojowy tkwi w jednostkach gospodarczych branŜy stolarskiej i meblowej, które juŜ przekształciły się w firmy działające na rynku krajowym, a nawet międzynarodowym. Dobre perspektywy wydają się mieć wytwórcy opakowań oraz świadczący usługi budowlane, gdyŜ są to branŜe rozwojowe w całej gospodarce polskiej. Rozwój duŜych przedsiębiorstw w miastach stosunkowo łatwo dostępnych komunikacyjnie (Łódź, Częstochowa, Aglomeracja Górnośląska) moŜe być szansą dla małych firm kooperujących z nimi, wytwarzających półprodukty. MoŜna liczyć na zainteresowanie przedsiębiorców działalnością na terenach Radomska, tańszych, rozległych, dobrze skomunikowanych, pod warunkiem, iŜ będą dobrze wypromowane. Na obszarze gminy działa ponad 3423 podmiotów gospodarczych (dane na dzień 30.04.08 r.) Od 2000 roku liczba ta wzrosła o 200 podmiotów (2000 r. – 3219 jednostek), przez trzy ostatnie lata utrzymując się na prawie tym samym poziomie. W gospodarce miasta zdecydowanie przewaŜa zatrudnienie w sektorze prywatnym, co dobrze świadczy o perspektywach rozwojowych miasta, mającego juŜ za sobą konieczne zmiany restrukturyzacyjne. Działalności, które nie wytrzymały konkurencji w warunkach gospodarki rynkowej juŜ nie istnieją, a profil gospodarczy Radomska powstaje teraz częściowo na ich bazie (majątku trwałym, kontaktach) oraz w oparciu o zupełnie nowe przedsiębiorstwa. W sektorze usług dla biznesu w Radomsku działają następujące podmioty: banki – 16 placówek, w tym: Bank Pekao SA, Bank Spółdzielczy, Dominet Bank S.A, Euro Bank S.A., Genin Bank S.A., ING Bank Śląski, Lucas Bank S.A., Pekao BP 22 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 franchising – 2 placówki firmy konsultingowe – 1 placówka biura rachunkowe – 12 placówek doradcy podatkowi – 4 placówki ubezpieczenia – 7 placówek leasing – 20 placówek Ponadto urząd miasta w Radomsku prowadzi następujący rodzaj działalności: Lokalne Okienko Przedsiębiorczości – ich rola polega na udzielaniu małym i średnim przedsiębiorcom oraz osobom rozpoczynającym działalność gospodarczą podstawowej informacji o działaniach i ofercie PARP, Punktów Konsultacyjnych oraz sieci Krajowego Systemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw (KSU), a takŜe o dostępnych programach wsparcia. Informacje te są przekazywane za pośrednictwem materiałów informacyjnych, ulotek, broszur, itp. Na terenie miasta, według danych na dzień 31.12.2007 r. znajdowało się 1181 gospodarstw rolnych. Gospodarstwa te łącznie obejmowały 1918.9 ha powierzchni uŜytków rolnych. Zdecydowana większość (96,2%) to gospodarstwa małe do 5 ha uŜytków rolnych. Przeciętna wielkość gospodarstwa w Radomsku to 1,62 ha. Działalność pozarolniczą (wyłącznie lub razem z działalnością rolniczą) prowadziło natomiast 12% ogółu gospodarstw rolnych. Prowadzone działalności pozarolnicze dotyczą głownie handlu i przetwórstwa przemysłowego. 2.4 Warunki glebowe, hydrogeologiczne i hydrologiczne6 Radomsko połoŜone jest na granicy trzech dzielnic: Małopolski, Wielkopolski oraz Śląska. Teren miasta Radomsko znajduje się w obrębie WyŜyny Środkowo-Małopolskiej, makroregion – WyŜyna Przedborska, mezoregion – Wzgórza Radomszczańskie, a południowa część – w mezoregionie Niecka Włoszczowska. Powierzchnia miasta wznosi się od 213 m n.p.m. na południu w dolinie Radomki do 275 m n.p.m. w ElŜbietowie na wschodzie . Z północy na południe teren miasta przecina płaskorówninna dolina Radomki, w części północnej i zachodniej dominuje rzeźba niskopagórkowata, a we wschodniej – rzeźba pagórkowa. Podstawowe zręby rzeźby terenu uformował lądolód środkowopolski pozostawiając morenę denną, a na północnym wschodzie recesyjną morenę czołową. W klimacie peryglacjalnym epoki plejstocenu powierzchnia moren w znacznym stopniu została zniszczona, rozmyta i przewiana. Obecnie na powierzchni terenu utworów zwałowych prawie się nie spotyka, zostały one przykryte piaskami i pyłami wodnolodowcowymi, częściowo przewianymi. Na wysoczyźnie w obrębie miasta przewaŜają gleby brunatnoziemne, głównie w typie gleb płowych (dawniej brunatne i pseudobielicowe). Są to gleby wykształcone z pyłów gliniastych (Saniki), pyłów 6 Ocena gleb miasta radomsko na podstawie wyników badań prób glebowych z lat 2005-2008 wykonanych w Okręgowej Stacji Chemiczno – Rolniczej w Łodzi Plan Rozwoju Lokalnego Miasta Radomska na lata 2007-2013 23 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 piaszczystych (płd Stobiecka Miejskiego oraz Kol. Strzałkowska) zaliczone do kompleksu przydatności rolniczej Ŝytniego bardzo dobrego (4). Większą powierzchnię zajmują gleby wytworzone z piasków gliniastych pylastych zaliczone do kompleksu Ŝytniego dobrego (5), dominujące w ElŜbietowie, w północnej części Wymysłówka, Folwarków, Zakrzówka i Suchej Wsi oraz w zachodniej części Stobiecka Miejskiego. Są to gleby z natury o dobrych właściwościach fizycznych ale o gorszych właściwościach chemicznych. Zapewniają dobre warunki wodno – powietrzne dla roślin, ale wymagają wapnowania, gdyŜ z natury są kwaśne. Utwory pyłowe na glinach stanowią ok. 13% powierzchni uŜytków rolnych, natomiast utwory pylaste – ok. 24%. Pozostałą część na wysoczyźnie stanowią gleby bielicoziemne w typie gleb rdzawych (dawniej brunatne) wytworzone z piasków luźnych i słabogliniastych. Zajmują one północną część miasta i kraniec południowy, a zaliczone zostały do kompleksów Ŝytniego bardzo słabego (7) i Ŝytniego słabego (6). Dominują one w Bartodziejach, Bogwidzowach i w północnej części Stobiecka Miejskiego. Znaczną część uŜytków rolnych stanowią gleby organogeniczne ( mursze) oraz aluwialne (mady piaszczyste i pyłowe) i deluwialne. UŜytki zielone średnie (2z) największą powierzchnię zajmują w Bogwidzowach i Bartodziejach Włościańskich a słabe i bardzo słabe (3z) - w Zakrzówku. W celu porównania terenów wykorzystywanych rolniczo w róŜnych warunkach gospodarowania opracowano jeden wskaźnik jest nim ogólny wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej, czyli przyrodnicza jakość rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w ujęciu taksometrycznym, stanowi sumę punktacji bonitacyjnej zwaloryzowanych czynników agrośrodowiska przyrodniczego,tj.: geomorfologii, agroklimatu, jakości i przydatności uŜytkowo-rolniczej gleb oraz stosunków wodnych środowiska glebowego: Ogólny wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej Radomska – 64,2 Wskaźniki bonitacji: jakości i przydatności rolniczej gleb – 46,7 agroklimatu – 11,4 rzeźby terenu – 3,8 warunków wodnych – 2,2 Ogólny wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w mieście Radomsko, jest o 2 pkt. niŜszy od wskaźnika ogólnopolskiego. Miasto przewyŜsza współczynniki dla powiatu, głównie w jakości i przydatności rolniczej gleb. Wskaźnik bonitacji dla miasta gminy w zakresie agroklimatu i rzeźby terenu, określa się jako średnio korzystny; jakości i przydatności rolniczej gleb jako korzystny, a warunków wodnych moŜna określić jako średnio korzystny dla celów produkcji rolnej. Pod względem geologicznym obszar miasta połoŜony jest na pograniczu niecki łódzko – mogileńskiej. W końcu jury ruchy tektoniczne osiągnęły kulminacyjne natęŜenie i spowodowały powstanie, w osiowej strefie, antyklinalnego wypiętrzenie, zwanego wałem kujawsko – pomorskim lub środkowopolskim. Z obu jego stron towarzyszyły mu równoległe głębokie, synklinalne obniŜenia. 24 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Jednym z nich była obszerna synklinalna bruzda niecki łódzkiej, którą od jej przedłuŜenia południowego niecki nidziańskiej, zamykają fałdy świętokrzyskie przedborsko – radomszczańskiej. Wzgórza radomszczańskie charakteryzują się występowaniem wzajemnie przenikających się form czwartorzędowych – utworów pochodzenia glacjalnego (na ziemie radomszczańską lądolód wtargnął dwa razy) oraz wychodni skał okresu mezozoicznego. Skałą macierzystą są tu wapienie górnojurajskie, margle oraz piaskowce dolnej kredy, leŜące pod pokładami utworów czwartorzędowych róŜnej miąŜszości. Licznie reprezentowane frakcje piaszczyste i Ŝwirowe utworów czwartorzędowych tworzą zarejestrowane złoŜa kopalin uŜytecznych, które są lokalnie eksploatowane. Na południu występują trzeciorzędowe piaski rumoszowe i gliny zwietrzelinowe. Występujące na terenie miasta Radomska surowce naturalne są pochodną przeszłości i konsekwencją budowy geologicznej. Z mezozoiku – głównie z kredy – pochodzą piaski kwarcowe; z kredy i jury wapienie i wapienie margliste oraz piaskowce. ZłoŜa surowców ilastych (gliny ceramiczne) związane są z dolną jurą. W okresie czwartorzędowym powstały złoŜa iłów i pyłów warwowych, gliny morenowe, piaski, Ŝwiry i pospółki oraz torfy. Na terenie miasta Radomska brak jest złóŜ surowców energetycznych i skalnych zaliczanych do grupy tzw. surowców podstawowych. Na terenie Radomska udokumentowano surowce ilaste ceramiki budowlanej występujące w jednym typie osadów czwartorzędowych – w glinkach zwałowych, w złoŜu Radomsko I, które ze względu na połoŜenie w granicach obszaru zabudowanego zaliczono do złóŜ konfliktowych i wykreślono z bilansu zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce. Wody podziemne znajdujące się pod Radomskiem naleŜą do Głównego Zbiornika Wód Podziemnych (tzw. Obszarze górsko – wyŜynnej prowincji hydrogeologicznej) nr 408 Niecka Miechowska NW znajdującym się w utworach górnej kredy w ośrodku szczelinowym i szczelinowo porowatym o średniej głębokości ujęć 20 – 130 m i szacunkowych zasobach dyspozycyjnych 466 000 m³/dobę na obszarze wysokiej ochrony. Miasto połoŜone jest na obszarach bogatych w geologiczne formacje zawierające gorące wody głębinowe. Według dokonanych analiz geologicznych terenu stwierdzono następujące zasoby wód geotermicznych i energii cieplnej: zbiornik liasowy - miąŜszość 160 m zawiera 1,7 km³ i około 5 mln tpu o temperaturze rzędu 40°C do 50°C zbiornik wapienia muszlowego - miąŜszość 170 m zawiera około 0,9 km³ i około 5,6 mln tpu o temperaturze rzędu 65°C do 75°C zbiornik dolnotriasowy - miąŜszość około 80 m zawiera około 0,21 km³ i 1.6 mln tpu o temperaturze 70°C - 80°C. Radomsko leŜy na wysoczyznowym półwyspie stanowiącym główną oś województwa łódzkiego a wraz ze swoją podstawą zasadniczy jego trzon gdyŜ przyległe od wschodu i zachodu obszary nizinne są powierzchniowo znacznie mniejsze. Taki układ wpłynął na decydujący kształt sieci rzecznej, w 25 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 której wysoczyzny pełnia rolę wododziału I rzędu, pomiędzy Odra i Wisłą, którego granica przebiega w okolicach miasta Radomska, leŜącego w całości w dorzeczu Odry. Radomsko jest odwadniane bezpośrednimi dopływami Warty jakimi są Radomka, cieki spod Wymysłówka, Ładzic i Strzałkowa (odwadniają łącznie około 95% powierzchni miasta) oraz ciekami spod Okrajszowa i Wierzbiny naleŜącymi do zlewni Widawki (odwadniają tylko 5% jego powierzchni). Głównym elementem sieci hydrograficznej miasta jest rzeka Radomka, dopływ prawobrzeŜny Warty. Jej długość wynosi 9km, a spadek 1,65%. Jej dopływy są w zasadzie rowami melioracyjnymi. Niewielkie deniwelacje terenu w granicach zlewni (w obrębie samej doliny wynoszą 15m) oraz pokrycie powierzchni zlewni w duŜym stopniu nawierzchniami nieprzepuszczalnymi (obszar intensywnej zabudowy) warunkują ograniczoną infiltrację oraz retencje w dnie doliny. Koryto Radomski jest wąskie i płytkie o charakterze strugi. Zgodnie z opracowaniami fizjograficznymi wahania poziomu wody w rzece nie są zbyt duŜe i w okresie roztopów wiosennych lub intensywnych opadów atmosferycznych (lipiec) poziom wody podnosi się maksymalnie o 1m nie powodując wylewów rzeki w obrębie dna doliny (SGGW, 1995). Istotnymi elementami sieci hydrograficznej miasta są małe na ogół sztuczne zbiorniki wodne występujące głównie w rozszerzeniu doliny Radomki poniŜej centrum miasta. Są one pozostałością z wydobywania torfów lub gliny. 2.5 Stan środowiska Wnioski monitoringu stanu środowiska, w którego zakresie badano: powietrze, opady atmosferyczne, wody powierzchniowe i podziemne (2006-2007 rok)7: Centrum miasta Radomska (0,9km2) stanowi obszar przekroczeń dopuszczalnego stęŜenia pyłu zawieszonego PM10 w strefie piotrkowsko – radomszczańskiej; poza tym na terenie Radomska nie odnotowano przekroczeń dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń; Zestawienia wyników badań gleb wykazuje, Ŝe w grupie gleb bardzo kwaśnych i kwaśnych – 78% badanych prób - (pH poniŜej 5,0) ok 50 % przebadanych gleb charakteryzuje się jednocześnie bardzo niską i niską zawartością przyswajalnego fosforu, a ponad 53 % - bardzo niską i niską zawartością przyswajalnego potasu; Klasyfikacja wód podziemnych (w pkp Radomsko Miłaczki, Radomsko Miłaczki ujęcie miejskie studnia nr 8) do II klasy czystości pozwala określić stan wód jako dobry. Jakość wód w ostatnich latach (2002-2007) w/w punktów kontrolno – pomiarowych utrzymuje się na poziomie I i II klasy jakości. Wody zakwalifikowano do I klasy w roku 2006 (studnia nr 8) oraz w 2002 i 2003 roku (w obu punktach). 7 Ocena gleb miasta radomsko na podstawie wyników badań prób glebowych z lat 2005-2008 wykonanych w Okręgowej Stacji Chemiczno – Rolniczej w Łodzi Informacje o stanie środowiska na terenie powiatu radomszczańskiego w 2007roku Raporty o stanie środowiska województwa łódzkiego 26 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Nie prowadzono badań stanu klimatu akustycznego oraz promieniowania pól elektromagnetycznych; Rzeka Radomka została objęta monitoringiem diagnostycznym w punkcie Dąbrówka (0,7 km), w którym była badana równieŜ w latach ubiegłych. Na podstawie 12-krotnych badań stwierdzono w tym punkcie najgorszą, V klasę jakości wody, o czym zadecydowało 7 z 34 badanych wskaźników. 3 Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi 3.1 Rodzaje, źródła powstawania, ilość i jakość odpadów komunalnych 3.1.1 Ilość obecnie wytwarzanych odpadów Do przygotowania analizy istniejącego stanu w sektorze gospodarki odpadami komunalnymi posłuŜono się następującymi materiałami: Sprawozdaniem z realizacji Gminnego Planu Gospodarki Odpadami Miasta Radomska, Informacjami udzielonymi przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami, Krajowym Planem Gospodarki Odpadami 2010. Zgodnie definicją zawartą w Ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach, odpady komunalne są to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a takŜe odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Tak więc odpady komunalne powstają w: gospodarstwach domowych, obiektach infrastruktury takich jak: handel, usługi, szkolnictwo, obiekty turystyczne, obiekty działalności gospodarczej i wytwórczej itp. Odbiór zorganizowany odpadów komunalnych odbywa się systemem mieszanym tj. z pojemników oraz w systemie workowym. Worki i pojemniki dostarczane są przez podmiot świadczący usługi w zakresie odbioru odpadów komunalnych. Odpady odbierane są od właścicieli raz w miesiącu zgodnie z harmonogramem opracowanym przez przedsiębiorcę świadczącego usługi. Prezydent Miasta Radomska do 2006 roku wydał 10 zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. W ustawowym terminie tj. do 13 października 2006 roku 3 przedsiębiorstwa wystąpiły z wnioskiem o zmianę posiadanego zezwolenia. Do 31.12.2008 r. dla 5 przedsiębiorców zostały wydane nowe decyzje zezwalające na odbieranie odpadów komunalnych z terenu miasta Radomska: Alba MPGK Sp. z o.o. Dąbrowa Górnicza, Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. Radomsko, PHU JUKO Jerzy Szczukocki Piotrków Tryb., 27 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Remondis Sp. z o.o. Częstochowa, FHU Derewenda Henryk Derewenda Piotrków Tryb. Jednak działalność w tym zakresie prowadzi 2 przedsiębiorców: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Stara Droga 85 (100 % udziału Gmina Miasta Radomska), Remondis Sp. z o.o. Zakład Radomsko, ul Wyszyńskiego 142. W 2008r. ca 94% mieszkańców miasta zostało objętych zorganizowanym systemem odpadów komunalnych (Sprawozdanie z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami; 2009r.). Na terenie miasta zorganizowana jest selektywna zbiórka odpadów: szkła, papieru, tworzyw sztucznych, opakowań aluminiowych, wielkogabarytowych, zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, niebezpiecznych. W celu określenia ilości wytwarzanych odpadów komunalnych z uwzględnieniem składu morfologicznego na terenie gminy dokonano oszacowania na podstawie danych przyjętych w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami 2010. Jest to zgodne z charakterem dokumentu oraz będzie spójne z planem wyŜszego szczebla, jakim jest KPGO 2010. Wyodrębniono następujące grupy odpadów według ich źródła wytwarzania: odpady komunalne segregowane i zbierane selektywnie; odpady zielone z ogrodów i parków; niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, w tym: • odpady kuchenne ulegające biodegradacji • odpady zielone • papier i tektura • opakowanie wielomateriałowe • tworzywa sztuczne • szkło • metale • odzieŜ i tekstylia • drewno • odpady niebezpieczne • odpady mineralne, w tym frakcja popiołowa odpady z targowisk; odpady wielkogabarytowe; odpady z oczyszczania ulic i placów – gleba, ziemia i kamienie. 28 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Tabela 5. Skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych w gospodarstwach domowych wg KPGO 2010 Lp. Składniki odpadów tereny miejskie [%] 1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 33 2 Odpady zielone 2 3 Papier i tektura 20 4 Opakowanie wielomateriałowe 4 5 Tworzywa sztuczne 14 6 OdzieŜ, tekstylia 1 7 Szkło 8 8 Metale 5 9 Drewno 2 10 Odpady mineralne 10 11 Odpady niebezpieczne zmieszanych 1 Razem : 100 Tabela 6. Skład morfologiczny odpadów komunalnych zmieszanych wytwarzanych w obiektach infrastruktury wg KPGO 2010 Lp. Składniki odpadów [%] 1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 2 Odpady zielone 10 2 3 Papier i tektura 27 4 Opakowanie wielomateriałowe 18 5 Tworzywa sztuczne 18 6 OdzieŜ, tekstylia 3 7 Szkło 10 8 Metale 5 9 Drewno 1 10 Odpady mineralne 5 11 Odpady niebezpieczne 1 Razem : 100 Ilości wytworzone odpadów komunalnych z uwzględnieniem składu morfologicznego na terenie miasta wyliczono według powyŜszych wskaźników, liczby ludności oraz wskaźników generowania ilości odpadów komunalnych zawartych w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami 2010. Przyjęto następujące załoŜenia dotyczące ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w ciągu roku kalendarzowego w kilogramach w przeliczeniu na jednego mieszkańca: dla terenów miejskich – 325 kg/m/rok, w tym 230 kg/m/rok odpadów pochodzących z gospodarstw domowych i 95 kg/m/rok pochodzących z obiektów infrastruktury. W tabeli poniŜej przedstawiono ilości odpadów wytwarzanych na terenie gminy z podziałem według składu. 29 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Tabela 7. Ilość odpadów komunalnych wytworzonych na terenie miasta w 2006 roku (wg PGOWŁ 2011) Lp. Ilość [Mg] Nazwa 1 Odpady komunalne segregowane 328,61 2 Odpady zielone z ogrodów i parków 440,27 3 Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, w tym: 14079,21 3.1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 3305,80 3.2 Odpady zielone 346,35 3.3 Papier i tektura 2818,66 3.4 Opakowanie wielomateriałowe 1054,53 3.5 Tworzywa sztuczne 2055,57 3.6 Szkło 1200,96 3.7 Metale 703,96 3.8 OdzieŜ i tekstylia 215,41 3.9 Drewno 244,98 3.10 Odpady niebezpieczne 140,79 3.11 Odpady mineralne, w tym frakcja popiołowa 1996,43 4 Odpady z targowisk 154,73 5 Odpady z oczyszczania ulic i placów 339,78 6 Odpady wielkogabarytowe 609,37 Razem 3.1.2 15951,98 Odpady ulegające biodegradacji Do odpadów biodegradowalnych naleŜą: odpady zielone ( z ogrodów i parków), odpady ulegające biodegradacji wchodzące w strumień mieszanych odpadów komunalnych, odpady z targowisk (części ulegające biodegradacji) papier i tektura, odzieŜ i tekstylia ( z materiałów naturalnych). Na podstawie wskaźników KPGO 2010 ilość odpadów ulegających biodegradacji kształtuje się na poziomie: 7 281,22 Mg. 3.1.3 Odpady z oczyszczalni ścieków Komunalne osady ściekowe powstają w komunalnych oczyszczalniach ścieków i pochodzą z procesów oczyszczania ścieków, gospodarki wodnej i urządzeń do likwidacji odpadów (skratki, piaskownik). Zgodnie z obowiązującym katalogiem odpadów oznaczone są symbolem 19 i kodem 19 08 05 jako ustabilizowane komunalne osady ściekowe. 30 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Ich ilość uzaleŜniona jest od ilości zanieczyszczeń w ściekach, przyjętej i realizowanej technologii oczyszczania oraz stopnia rozkładu substancji organicznych w procesie tzw. stabilizacji. Ze względu na postęp cywilizacyjny osady ściekowe zawierają w sobie coraz więcej związków chemicznych jak równieŜ w coraz większym stopniu są skaŜone mikrobiologicznie. Taki stan rzeczy stwarza problemy z wykorzystaniem, składowaniem i unieszkodliwianiem tychŜe odpadów. Tabela 8. Ilość osadów ściekowych wytworzonych w oczyszczalni ścieków Radomska 2005 Ilość komunalnych osadów ściekowych [Mg s.m.] 1 315 2006 692 2007 551 2008 978 Rok Źródło: Informacje z Zakładu Oczyszczalni Ścieków Tabela 9. Sposób zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych Materiał przesypkowy oraz tworzenie zewnętrznych skarp składowiska odpadów Składowanie Rekultywacja terenów 2005 114 1201 - - 2006 237 387 68 - 2007 170 112 269 - 2008 37 - 46 895 Rok Rolnictwo Mg s.m. Źródło: Informacje z Zakładu Oczyszczalni Ścieków W latach 2005-2008 wytworzono 3536 Mg s.m. komunalnych osadów ściekowych, z czego 15,78% było unieszkodliwiane przez składowanie, a 84,22% było wykorzystane jako materiał przesypkowy oraz do celów rolniczych i rekultywacji składowiska (składowisko odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętne w Jadwinówce). Oczyszczalnia Ścieków dla miasta Radomska została zlokalizowana w pd. – zach. części miasta przy ul. Spacerowej 247. Cały obiekt zajmuje powierzchnię 11,32 ha. Osad nadmierny z osadników pośrednich i osadnika wtórnego jest odprowadzany do dwóch zagęszczaczy radialnych o średnicy 12,0 m. W zagęszczaczach następuje zagęszczenie osadu, a następnie jest on wtłaczany do dwóch OBF-ów (otwarte baseny fermentacyjne). Do OBF-ów pompowane są równieŜ tłuszcze wyłapane na osadnikach pośrednich. Wytrącona w zagęszczaczu woda odprowadzona jest do kanalizacji ogólnospławnej oczyszczalni, a części pływające do studzienki obok zagęszczacza. Otwarty Basen Fermentacyjny (OBF) to zbiornik o pojemności 10467 m3 spełniający rolę magazynu osadu, w którym zachodzi jego fermentacja. Osad w OBF-ach jest przetrzymywany i mieszany w celu 31 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 jego przygotowania do odwodnienia na prasie filtracyjnej. Wytrącona woda nadosadowa odprowadzana jest do kanalizacji wewnętrznej oczyszczalni, a następnie do pompowni ścieków. Przefermentowany i odpowiednio zagęszczony w OBF-ach osad kierowany do Stacji Odwadniania Osadu na prasę filtracyjną TPF-100 produkcji BIOWOGAZ Poznań o szerokości taśmy 1m. Odciek z prasy odprowadzany jest do kanalizacji wewnętrznej. Do płukania taśm i mycia prasy uŜywana jest woda technologiczna czerpana z kanału odpływowego oczyszczalni. Odwodniony osad stosowany jest w rolnictwie, na składowisku odpadów do rekultywacji skarp oraz jako materiał przesypkowy. 3.1.4 Odpady z budowy, remontu i demontaŜu obiektów budowlanych Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych powstają w budownictwie mieszkaniowym, zarówno w trakcie prac budowlanych, remontowych i rozbiórkowych. Źródła ich powstawania są rozproszone. Zbieraniem i transportem odpadów z budowy, remontów i demontaŜu zajmują się obecnie wytwórcy tych odpadów np. firmy budowlane oraz osoby prywatne prowadzące te prace, a takŜe specjalistyczne podmioty gospodarcze działające w zakresie zbierania i transportu odpadów budowlanych. Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. równieŜ odbiera w/w odpady od mieszkańców miasta (po zgłoszeniu przez mieszkańca PGK Sp. z o.o. podstawia kontener). W ostatnich latach zebrano od mieszkańców następujące ilości odpadów z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych: 2005r. – 37,08 Mg 2006r. – 16,40 Mg 2007r. – 100,32 Mg 2008r. – 1291,33 Mg Prowadzona jest kontynuacja w/w działań. 3.1.5 Odpady niebezpieczne Według obowiązującej klasyfikacji odpadów, do odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych (grupa 20) naleŜą: rozpuszczalniki, kwasy, alkalia, odczynniki fotograficzne, środki ochrony roślin, lampy fluorescencyjne, urządzenia zawierające freony, oleje i tłuszcze inne niŜ jadalne, 32 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcze i Ŝywice zawierające substancje niebezpieczne, leki cytotoksyczne i cytostatyczne, baterie i akumulatory, zuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne zawierające niebezpieczne składniki, drewno zawierające substancje niebezpieczne. Ilość odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych na terenie miasta oszacowano na 140,79 Mg. Odpady niebezpieczne (jak równieŜ wielkogabarytowe, zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny) odbierane są od mieszkańców cztery razy w roku w terminach wyznaczonych harmonogramem oraz dodatkowo w terminach uzgodnionych z podmiotem świadczącym usługi w ramach zawartej umowy. Ponadto odpady te przyjmowane są w Punktach Zbiórki Odpadów: przy ul. Wyszyńskiego 142, przy ul. Stara Droga 85, na terenie Składowiska w Jadwinówce. Natomiast małe i średnie przedsiębiorstwa winny mieć podpisaną umowę z firmą posiadająca zezwolenie na gospodarowanie odpadami niebezpiecznymi. W 2005 roku PGK Sp. z o.o. podpisało umowę z Organizacją Odzysku REBA w Warszawie zajmującą się zbiórką baterii i akumulatorów małogabarytowych. Dzięki tej umowie PGK dostarczyło 25 sztuk specjalnych pojemników do zbiórki baterii do szkół podstawowych, gimnazjalnych i średnich, Urzędu Miasta, Starostwa Powiatowego gdzie moŜna wrzucać zuŜyte baterie. Zebrane baterie przekazywane są do Organizacji Odzysku „Reba”. Na terenie miasta nie przeprowadzono pełnej inwentaryzacji azbestu i wyrobów zawierających azbest. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez osoby fizyczne na terenie miasta znajduje się 1126m2 (przyjmując wskaźnik 11kg/m2 z Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski otrzymujemy 12,386 Mg) płyt azbestowo – cementowych. JednakŜe bez pełnej inwentaryzacji nie moŜna przyjąć tej liczby jako faktycznej. 3.1.6 Odpady z innych źródeł PowaŜny problem społeczny i mentalnościowy stanowi unieszkodliwianie zwierząt padłych w gospodarstwach rolnych. Padłe zwierzęta odbierane są przez Zakład Przetwórstwa Rolnego „ Bacutil-Danielów” w gminie Kamieńsk. 3.2 Selektywne zbieranie odpadów Jednym z elementów prawidłowo funkcjonującego systemu gospodarowania odpadami jest system odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz selektywna zbiórka. 33 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Na terenie miasta prowadzona jest segregacja odpadów komunalnych. W sposób selektywny zbierane są niŜej wymienione frakcje odpadów wyselekcjonowanych ze strumienia odpadów komunalnych: szkła, papieru, tworzyw sztucznych, opakowań aluminiowych, wielkogabarytowych, zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, niebezpiecznych odpady z remontów. W zabudowie wielorodzinnej selektywne gromadzenie szkła, papieru, tworzyw sztucznych i opakowań aluminiowych odbywa się w odpowiednio oznakowanych pojemnikach do zbiórki selektywnej, zaś w rejonach o charakterze zabudowy jednorodzinnej w odpowiednio oznakowanych workach. Pojemniki i worki dostarczane są przez podmiot świadczący usługi w zakresie odbioru odpadów komunalnych, z którym właściciel podpisał umowę. W/w odpady odbierane są od właścicieli z częstotliwością raz w miesiącu zgodnie z harmonogramem opracowanym przez przedsiębiorcę świadczącego usługi. Odpady wielkogabarytowe, zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz odpady niebezpieczne odbierane są od mieszkańców cztery razy w roku w terminach wyznaczonych harmonogramem oraz dodatkowo w terminach uzgodnionych z podmiotem świadczącym usługi w ramach zawartej umowy. Ponadto odpady te przyjmowane są w Punktach Zbiórki Odpadów: przy ul. Wyszyńskiego 142 przy ul. Stara Droga 85 na terenie Składowiska w Jadwinówce. Odpady z remontów powinny być gromadzone w osobnych kontenerach dostarczonych przez podmiot uprawniony lub luzem na warunkach określonych w umowie pomiędzy właścicielem nieruchomości a podmiotem świadczącym usługi. Odpady wielkogabarytowe, sprzęt elektryczny i elektroniczny, papier, szkło, tworzywa sztuczne, odpady niebezpieczne odbierane są od osób fizycznych w ramach zawartej umowy bez dodatkowych opłat. Wszyscy właściciele nieruchomości, którzy zawarli umowę z podmiotem posiadającym zezwolenie na odbiór odpadów komunalnych otrzymali harmonogram określający terminy odbioru selektywnie zbieranych odpadów. 34 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Odpady zebrane selektywnie podlegają wtórnej selekcji i odpowiednio przygotowane partie odpadów przekazywane są do przedsiębiorstw posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku, recyklingu lub unieszkodliwiania odpadów. W 2003 roku została podpisana Umowa o współpracy pomiędzy Gminą Miasta Radomska a Organizacją Odzysku REKOPOL z siedzibą w Warszawie na mocy której Organizacja dofinansowuje działania PGK Sp. z o.o. w zakresie zbiórki odpadów opakowaniowych. Odpady opakowaniowe po wstępnej segregacji i zbelowaniu przekazywane były do zakładów prowadzących działalność w zakresie recyklingu. PGK Sp. z o.o. współpracuje z następującymi firmami w zakresie recyklingu i odzysku odpadów: Polowat Sp. z o.o. z Bielska Białej Krynicki Recykling Sp. z o.o. z Olsztyna EMK Recykling Sp. z o.o. Sp. z o.o. ze Zgierza PHU JUKO Szczukocki Jerzy z Piotrkowa Tryb ZUH LOBO G. Paszkiewicz ze Zwolenia W 2005 roku Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. podpisało umowę z Organizacją Odzysku REBA w Warszawie zajmującą się zbiórką baterii i akumulatorów małogabarytowych. Dzięki tej umowie PGK dostarczyło 25 sztuk specjalnych pojemników do zbiórki baterii do szkół podstawowych, gimnazjalnych i średnich, Urzędu Miasta, Starostwa Powiatowego gdzie moŜna wrzucać zuŜyte baterie. Zebrane baterie przekazywane są do Organizacji Odzysku REBA. W 2007 roku PGK z pojemników tych zebrało 600 kg baterii natomiast w 2008 roku 1 210 kg baterii przekazano do Organizacji Odzysku. Dodatkowo od 2007 roku podjęto zbiórkę przeterminowanych leków od mieszkańców miasta. W 9 aptekach zostały umieszczone specjalne pojemniki do których mieszańcy mogą wrzucać przeterminowane leki. W 2007 roku zebrano 100 kg leków a w 2008 roku 480kg. Leki są odbierane przez specjalistyczną firmę i przekazywane do unieszkodliwienia w spalarni odpadów. Tabela 10. Ilość selektywnie zebranych odpadów z terenu Radomska w 2008 roku Odpady zbierane selektywnie papier i tektura Ilość [Mg] 71,29 szkło 361,68 tworzywa sztuczne 199,05 tekstylia 73,3 zuŜyty sprzęt elektryczny 5,44 baterie i akumulatory 1,21 odpady wielkogabarytowe 34,12 przeterminowane leki 0,5 Źródło: Sprawozdanie z realizacji Planu gospodarki Odpadami Miasta Radomska 35 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Tabela 11. Rodzaje i ilości selektywnie zebranych odpadów przez PGK Sp. z o.o. Kod odpadu Lp. Nazwa odpadu Ilość selektywnie zebranych odpadów [Mg] 2005r. 2006r. 2007r. 2008r. 1 15 01 01 Opakowania z papieru i tektury - - 31,33 29,78 2 15 01 02 Opakowania z tworzyw sztucznych 52,16 203,58 217,37 264,43 3 15 01 06 Zmieszane odpady opakowaniowe - - 16049 - 4 15 01 07 Opakowania ze szkła 165,10 168,42 240,31 468,35 5 16 02 14 ZuŜyte urządzenia inne niŜ wymienione w 16 02 09 do 16 02 13 - - 0,50 - 6 20 01 34 Baterie i akumulatory inne niŜ wymienione w 20 01 33 - - 0,53 - 20 01 35 ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niŜ wymienione w 20 01 21 i 20 01 23 zawierające niebezpieczne składniki - - 2,85 - 20 01 36 ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niŜ wymienione w 20 01 21, 20 01 23 i 20 01 35 - - 0,90 - 217,26 372 16542,79 762,56 7 8 Razem: Razem: 61,11 737,54 16049 1042,18 0,5 0,53 2,85 0,9 17 894,61 Źródło: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. Szczegółowy wykaz rozstawienia pojemników na poszczególne odpady przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. na terenie miasta Radomska przedstawiono w tabelach poniŜej. Tabela 12. Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. Wykaz pojemników PET Ulica 11 Listopada 11 Listopada 11 Listopada 12 11 Listopada 11 Listopada 4 11 Listopada 11d Armii Krajowej Armii Krajowej 1a Armii Krajowej Armii Krajowej Batorego2/Miła 2 Batorego Brzeźnicka Opis Gimnazjum nr 3 FAMEG FAMEG - Elektrociepłownia Sklep drogeryjny Blok RSM GaraŜe naprzeciw przystanku WPK Naprzeciw I LO za przychodnią Zespół Szkół Pogimnazjalnych nr1 Ilość [szt.] 1 2 1 2 1 1 1 2 1 1 1 1 1 36 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. Brzeźnicka Brzeźnicka Brzeźnicka 116 Brzeźnicka 146 Brzeźnicka 268 Brzeźnicka 30/32 Brzeźnicka 37/39 Brzeźnicka 34-36 Brzeźnicka 47 Brzeźnicka 43-45 Brzeźnicka Brzeźnicka 74 Ciepła Dobra/Energetyków Fabianiego 12 Gidelska Gliniana Jagiellońska 13-15 Jagiellońska 17-19 Jagiellońska 18 Jagiellońska 18a Jagiellońska 19-21 Jagiellońska 22 Jagiellońska Jagiellońska Jagiellońska Jagiellońska Jagiellońska Jagiellońska Joselewicza 2 Kilińskiego Kolejowa Kołłątaja Kościówka 22 Kościuszki 3 Kościuszki 12 Krakowska Krakowska Krakowska Krańcowa 80 Krasickiego Kraszewskiego 5 Kukuczki Leszka Czarnego Leszka Czarnego Leszka Czarnego Leszka Czarnego 11 Leszka Czarnego 12 Leszka Czarnego 15 Leszka Czarnego 15 Leszka Czarnego 17 Leszka Czarnego 21 Leszka Czarnego 22 Lipowa 2 Lipowa 6-8 Ładna 30 Ładna/Leśników M. Dąbrowskiej M. Dąbrowskiej 106 Przystanek autobusowy naprzeciw nr 214 Stadion RKS Koło Tollcaru Centrum Handlowe Chudek Naprzeciw miasteczka ruchu KUBAMA Ogródki działkowe Słoneczne Sklep Zorza Sklep Winciorek Trafo Naprzeciw byłego hotelu Zygmunt Sklep PSS Zorza Parking Wspólnota Mieszkaniowa Zakład Energetyczny Bloki mieszkalne TED PKS Przedszkole nr 4 „Plus” Herczyk Boisko MOSIR Wspólnota Mieszkaniowa Przystanek przy masarni Bloki Mostostalu od parku Koło Koprexu Sklep Dąbrówka Anna Sklep Biedronka Baza PKS Kolo boiska Pawilony naprzeciw autokomisu MOSIR – basen Sklep zoologiczny Od strony boiska Od strony Ośrodka Szkolno-Wychowawczego Parking naprzeciw Banku Spół. Parking naprzeciw Poczty Koło kiosku Ruchu Od pływalni koło Starostwa Koło sklepu Rufi Baza Las Pętla autobusowa K/Ciszewski Andrzej 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 37 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. 88. 89. 90. 91. 92. 93. 94. 95. 96. 97. 98. 99. 100. 101. 102. 103. 104. 105. 106. 107. 108. 109. 110. 111. 112. 113. 114. 115. 116. 117. 118. 119. 120. 121. 122. 123. 124. 125. 126. 127. 128. 129. 130. 131. Makuszyńskiego Matejki Miła 12 Miła 6/8 Miła 8/10 MłodzieŜowa Młodzowska Narutowicza Narutowicza Ogrodowa Pana Tadeusza/Piłsudskiego Piastowska Piastowska Piastowska Piastowska 12 Piastowska 15 Piastowska 17 Piastowska 18 Piastowska 21 Piastowska 24 Piastowska 25 Piastowska 35-37 Piastowska 41 Piłsudskiego Piwna 3 Porzeczkowa Przemysłowa Pułaskiego Reja Reymonta Rolna Siemiradzkiego Sienkiewicza 72 Skoczyńskiego 11 Słowicza Słowicza 3 Sokola Spacerowa Spacerowa 12 Staffa/Baczyńskiego Stara Droga/Dąbrowej Starowiejska 11 Starowiejska 11-19 Starowiejska 19 Starowiejska 3 Staszica Stodolna Sucharskiego Sucharskiego Sucharskiego 42 Św. Jadwigi 2 Św. Jadwigi 2 Św. Jadwigi 20 Św. Jadwigi 4 Św. Rocha/Makuszyńskiego Szkolna Św. Jadwigi Św. Jadwigi 10 Targowa 12a Publiczna Szkoła nr 10 Koło sklepu Rufi Pijalnia Publiczna Szkoła nr 5 Zespół Szkół Elektrycznych k/ sklepu PSS Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Przy garaŜach za blokami 2-4 Spółdzielnia Mieszkaniowa Eurodent, naprzeciw Spółdzielni Mieszkaniowej Publiczne Gimnazjum nr 1 Za sklepem Mini – Market Bursa Szkolna nr 1 od strony Sklepu Od strony plebanii Publiczna Szkoła nr 2 KRUZ Ogródki działkowe Pętla autobusowa Za Bankiem Spół. k/stawu Dworzec PKP Szkoła Podstawowa nr 9 Przystanek MPK Koło Trafo Publiczne Przedszkole nr 9 Oczyszczalnia Ścieków Przy starej spółdzielni Parking od strony domu jednorodzinnego Od strony łąk Parking II LO Naprzeciw Stodoły Zespół Szkół Ekonomicznych k/Mostostalu Prawa strona parkingu Lewa strona parkingu Hala sportowa Plac Gimnazjum nr 2 Publiczna Szkoła nr 6 przy bramie Parking Parking 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 38 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 132. 133. 134. 135. 136. 137. 138. 139. 140. 141. 142. 143. 144. 145. 146. Targowa 4 Telimeny/Pana Tadeusza Torowa Tysiąclecia Tysiąclecia Tysiąclecia Tysiąclecia 11 Tysiąclecia 13 Wyszyńskiego Wyszyńskiego 8/12 Leszka Czarnego 14 śeromskiego Pojemnik na kartoniki Kilińskiego 61 i 61a Pojemnik na kartoniki Targowica k/remizy straŜackiej Obok Pogotowia Ratunkowego Wejście na plac Handlopolu plac Handlopolu GaraŜe Zakład Ciepłowniczy Wspólnota Mieszkaniowa StraŜ PoŜarna Szkoła Podstawowa nr 9 Nowe bloki TED Szkoła Podstawowa nr 1 5 1 1 1 2 1 2 2 1 1 1 1 1 1 1 Źródło: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. Łącznie rozstawionych jest na terenie Radomska 166 pojemników na tworzywa sztuczne. Tabela 13. Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. Wykaz pojemników makulatury Ulica Opis Leszka Czarnego 22 Leszka Czarnego 15 Wyszyńskiego Jagiellońska Piwna 3 Targowa 12a Jagiellońska 18 Jagiellońska 19-21 Jagiellońska 57d Piastowska 2 Leszka Czarnego/Piastowska Starowiejska 11-19 Św. Jadwigi 2 Kolejowa 8 Sokola Piastowska Leszka Czarnego Reymonta Św. Jadwigi Brzeźnicka 45 Sadowa 24 Leszka Czarnego 6 Brzeźnicka 41 Pl. 3 Maja 13/15 Batorego 5 Starowiejska 9 Jagiellońska 15 Pl. 3 Maja 10 Piastowska 37/35 Od strony pływalni koło Starostwa przy pojemnikach PET Parking naprzeciwko Banku Spół. przy pojemnikach PET Przy pojemnikach SM-1100 na terenie szpitala przy pojemnikach PET k/Biedronki przy pojemnikach PET przy pojemnikach PET Naprzeciw byłego hotelu Zygmunt przy pojemnikach PET przy pojemnikach PET przy pojemnikach PET Między garaŜami od strony ul. Tysiąclecia Bazar Parking od str. Domów jednorodzinnych przy pojemnikach PET Prawa strona parkingu przy pojemnikach PET Firma „Wiktor” Przedszkole Dom Towarowy Edward Sklep Kubik PKO BP Hala sportowa Bloki TBS Bloki TBS Bloki TBS Ilość [szt.] 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Źródło: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. Łącznie rozstawionych jest na terenie Radomska 29 pojemników na makulaturę. 39 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Tabela 14. Wykaz pojemników na szkło 1. 11 Listopada 12 Ilość [szt.] 1 2. 11 Listopada 4 1 Lp. Ulica Opis 3. 11 Listopada 11d 1 4. Batorego 5 Spółdzielnia Mieszkaniowa 1 5. Brzeźnicka KUBAMA 2 6. Dąbrowskiej Pętla autobusowa 1 7. Gidelska Sklep Winciorek 1 8. Gliniana Obok Trafo 1 9. Jagiellońska 11 1 10. Jagiellońska 15 1 11. Jagiellońska 18 Przy hotelu 1 12. Jagiellońska 19/21 1 13. Jagiellońska 53 1 14. Jagiellońska 57d/Łokietka 1 15. Kasztelańska 3 PHU CUBEX 16. Kolejowa 1 1 1 17. Kołłątaja Przedszkole 1 18. Krakowska Koprex 1 19. Krakowska Przystanek autobusowy 1 20. Leszka Czarnego 15/Piastowska 18 1 21. Leszka Czarnego 19 1 22. Leszka Czarnego 21 1 23. Leszka Czarnego 17 1 24. Lipowa 2 1 25. Ładna Baza Las 1 26. Ładna 30 1 27. M. Dąbrowskiej124 1 28. Matejki 1 29. Miła 2 1 30. Pana Tadeusza 1 31. Piastowska 13 1 32. Piastowska 24 1 33. Piastowska 31 1 34. Piastowska 41 1 35. Porzeczkowa 9 Ogródki działkowe 1 36. Przedborska Zespół Szkół Ekonomicznych 1 37. Przyszkolna ZSG nr 3 1 38. Pułaskiego Za Bankiem Spół. 1 39. Reja k/stawu 1 40. Sadowa 24 Bloki TBS 1 41. Słowicza Przedszkole 1 42. Słowicza 3 Spółdzielnia Mieszkaniowa 1 43. Spacerowa Oczyszczalnia Ścieków 1 44. Stara Droga/Dąbrowskiej Przy starej spółdzielni 1 45. Starowiejska 1 k/sklepu Biedronka 1 40 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 46. Starowiejska 15 Parking 1 47. Św. Jadwigi Hala Sportowa 1 48. Św. Jadwigi 14 1 49. Turleja/Śląska 1 50. Leszka Czarnego 14 Wspólnota Mieszkaniowa 1 51. Narutowicza Szkoła nr 5 1 52. Kukuczki Przy boisku szkolnym 1 53. Spółdzielnia „12” 2 Źródło: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. Łącznie rozstawionych jest na terenie Radomska 55 pojemników na szkło. Dodatkowo wydano mieszkańcom miasta ok. 55 000 sztuk worków do segregacji u źródła. Zasięg selektywnej zbiórki odpadów zwiększono przez udostępnienie nowych punktów ustawienia pojemników na selektywną zbiórkę, oraz edukację ekologiczną. 3.3 System odbioru odpadów komunalnych Odbiór zorganizowany odpadów komunalnych odbywa się systemem mieszanym tj. z pojemników, kontenerów oraz worków. Jak juŜ pisano pojemniki i worki dostarczane są przez podmiot świadczący usługi w zakresie odbioru odpadów komunalnych, z którym właściciel podpisał umowę. W/w odpady odbierane są od właścicieli z częstotliwością raz w miesiącu zgodnie z harmonogramem opracowanym przez przedsiębiorcę świadczącego usługi. Odpady wielkogabarytowe, zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz odpady niebezpieczne odbierane są od mieszkańców cztery razy w roku w terminach wyznaczonych harmonogramem oraz dodatkowo w terminach uzgodnionych z podmiotem świadczącym usługi w ramach zawartej umowy. Działalność w zakresie odbioru odpadów od mieszkańców prowadzą firmy: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Stara Droga 85 (100 % udziału Gmina Miasta Radomska), Remondis Sp. z o.o. Zakład Radomsko, ul Wyszyńskiego 142. W 2007 roku 6 566 budynków mieszkalnych posiadało podpisaną umowę, na 31.12.2008 roku liczba ta wzrosła do 6 688 budynków mieszkalnych. Tabela 15. Stan umów na odbiór odpadów komunalnych od mieszkańców Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. Stan na dzień 31.12.2008r. Stan na dzień 16.06.2009r. Nieczystości płynne Odpady komunalne Nieczystości płynne Odpady komunalne 618 6 138 787 6 256 Źródło: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. 41 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Na dzień 31.12.2008r. ca 94% gospodarstw domowych zostało objętych zbiórka odpadów komunalnych (Sprawozdanie z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami; 2009r.) Jak widać na przykładzie tabeli juŜ w ciągu ostatniego półrocza liczba mieszkańców objętych odbiorem odpadów przez PGK Sp. z o.o. wzrosła o 118 umów. [brak aktualnych danych od firmy Remondis] Prowadzona jest równieŜ selektywna zbiórka odpadów (system opisany w rozdziale 3.2). 3.4 Transport i przeładunek odpadów Odpady transportowane są specjalistycznymi samochodami firm zajmujących się odbiorem odpadów. Przekazywane są na składowisko odpadów komunalnych oraz specjalistycznym firmom zajmującym się odzyskiem odpadów. Na terenie miasta nie ma stacji przeładunkowej. 3.5 Instalacje do segregacji, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych Na terenie miasta Radomska nie istnieją składowiska odpadów. Zgodnie z Uchwałą Nr XLIV/360/06 Rady Miejskiej w Radomsku z dnia 13 marca 2006 roku w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Radomska odpady komunalne podlegają unieszkodliwianiu na składowisku odpadów w Jadwinówce, zarządzanym przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Radomsku, ul. Stara Droga 85 (100 % udziału Gmina Miasta). Dlatego teŜ Plan Gospodarki Odpadami zawiera Kartę Składowiska odpadów innych niŜ niebezpieczne w Jadwinówce. (załącznik nr 3). Ponadto na terenie miasta Radomska znajdują się następujące instalacje do odzysku lub innego niŜ składowanie unieszkodliwiania odpadów: Instalacja do unieszkodliwiania odpadów w Metalurgii S.A. w Radomsku ul. Reymonta 62 Instalacja do odzysku odpadów – Wytwarzanie opakowań foliowych Instalacja do odzysku odpadów – Przedsiębiorstwo WielobranŜowe WTÓRMEX S.J PoniŜej przedstawiono równieŜ ilości odpadów unieszkodliwionych w ostatnich latach na składowisku odpadów PGK Sp. z o.o. oraz przekazanych do odzysku. Tabela 16. Ilość odpadów unieszkodliwionych na składowisku odpadów innych niŜ niebezpieczne PGK Sp. z o.o. Odpady komunalne z grupy 20 Ilość [Mg] 2005r. 35 625,43 2006r. 29 053,71 2007r. 34 866,60 2008r. 33 767,46 Źródło: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. 42 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Tabela 17. Rodzaje i ilości odpadów poddane odzyskowi Kod odpadu Nazwa 1. 15 01 01 Opakowania z papieru i tektury 2. 15 01 02 3. Lp. odpadu Ilość [Mg] Metoda odzysku 2005r. - 2006r. - 2007r. 20,13 2008r. 23,34 Opakowania z tworzyw sztucznych 37,66 193,51 160,23 192,25 R-15 15 01 07 Opakowania ze szkła 111,45 176,47 198,46 412,13 R-15 4. 16 02 14 ZuŜyte urządzenia inne niŜ wymienione w 16 02 09 do 16 02 13 - - 0,70 - R-15 5. 17 01 01 Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów 37,08 16,40 66,76 350,00 R-14 6. 17 01 02 Gruz ceglany - - - 148,60 R-14 7. 17 01 03 Odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposaŜenia - - - 29,70 R-14 8. 17 01 07 Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposaŜenia inne niŜ wymienione w 17 01 06 - - 10,54 19,77 R-14 9. 17 01 80 Usunięte tynki, tapety, okleiny itp. - - 1,15 179,56 R-14 10. 17 01 81 Odpady z remontów i przebudowy dróg - - - 297,15 R-14 11. 17 05 04 Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niŜ wymienione w 17 05 03 - - 21,87 80,24 R-14 17 08 02 Materiały konstrukcyjne zawierające gips inne niŜ wymienione w 17 08 01 - - - 59,841 R-14 13. 17 09 04 Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontaŜu inne niŜ wymienione w 17 09 01, 17 09 02 i 17 09 03 - - - 59,74 R-14 14. 19 08 01 Skratki - 3,84 36,33 37,34 R-14 15. 19 08 02 Zawartość piaskowników - 42,01 310,65 318,56 R-14 16. 19 08 05 Ustabilizowane komunalne osady ściekowe 120,0 503,29 1883,57 297,85 R-14 17. 19 12 01 Papier i tektura 21,0 25,51 12,66 13,08 R-15 18. 19 12 09 Minerały (np. piasek, kamienie) - - - 3,40 R-14 19. 20 01 01 Papier i tektura - - 9,53 - R-15 20. * Urządzenia zawierające freony - - 0,12 - R-15 ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niŜ wymienione w 20 01 21 i 20 01 23 zawierające niebezpieczne składniki (1) - - 2,30 - R-15 12. 21. 20 01 23 20 01 35* R-15 43 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 22. 20 01 36 ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niŜ wymienione w 20 01 21, 20 01 23 i 20 01 35 23. 20 02 02 Gleba i ziemia, w tym kamienie 24. 20 03 02 Odpady z targowisk 25. 20 03 03 Odpady z czyszczenia ulic i placów 26. 20 03 06 Odpady ze studzienek kanalizacyjnych - - 0,84 - R-15 79,31 - - 41,55 R-14 - - 65,61 45,25 R-14 179,27 64,64 95,26 199,82 R-14 - 11,82 92,21 89,60 R-14 2898,771 - Razem: 585,77 1037,49 2988,92 Źródło: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. 3.6 Schemat przepływu odpadów Odpady komunalne odbierane są z terenu gminy przez dwie uprawnione do tego celu firmy, które posiadają zezwolenia na odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Stara Droga 85 (100 % udziału Gmina Miasta Radomska), Remondis Sp. z o.o. Zakład Radomsko, ul Wyszyńskiego 142. Zmieszane odpady komunalne przekazywane są na składowisko odpadów innych niŜ niebezpieczne Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. Rysunek 2. Radomska Schemat selektywnej zbiórki oraz transportu odpadów na terenie Źródło: www.pgk-radomsko.pl/sel_zb.html 44 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 3.7 Uregulowania formalno – prawne z zakresu świadczenia usług odbioru odpadów komunalnych Dla prawidłowego zarządzania gospodarką odpadami komunalnymi w gminie niezbędne jest posiadanie, przyjętego uchwałą Rady Miejskiej, Planu Gospodarki Odpadami, regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy oraz wymagań, jakie powinien spełnić przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na świadczenie usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości podanych do publicznej wiadomości przez wójta, burmistrza lub prezydenta danej gminy. Regulamin utrzymania czystości i porządku został przyjęty Uchwałą nr XLIV/360/06 z dnia 13 marca 2006r. w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta Radomska. Jednym z elementów prawidłowo funkcjonującego systemu gospodarowania odpadami jest system odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. U podstaw prawnych tego systemu leŜy wydawanie przez Prezydenta stosownych zezwoleń na mocy cyt. wyŜej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie. Usprawniając współpracę z przedsiębiorcami oraz spełniając obowiązek wynikający z art. 7 ust. 3 tejŜe ustawy podano do publicznej wiadomości wymagania, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zarządzeniem Prezydenta Miasta Radomska nr 37/2006 z dnia 12 kwietnia 2006r., w którym określił wymagania jakie muszą spełnić przedsiębiorcy ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, opróŜniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych. 3.8 Maksymalne stawki opłat za odbiór odpadów komunalnych Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 236 poz. 2008 ze zmianami) obowiązkiem Rady Miejskiej jest podjęcie uchwały w sprawie maksymalnych stawek opłat za odbieranie odpadów komunalnych w właścicieli nieruchomości. Rada Miejska w Radomsku 22 stycznia 2007 roku podjęła Uchwałę Nr V/41/07 w sprawie górnych stawek opłat za usługi usuwania odpadów komunalnych z nieruchomości oraz opróŜniania zbiorników bezodpływowych na terenie miasta Radomska. Uchwałą Nr XVIII/142/07 Rady Miejskiej w Radomsku z dnia 28 grudnia 2007 roku zmieniono górne stawki opłat za odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Aktualnie obowiązującą jest Uchwała nr XLII/329/09 Rady Miejskiej w Radomsku z dnia 16 czerwca 2009 roku w sprawie określenia górnych stawek opłat za usługi usuwania odpadów komunalnych z nieruchomości oraz opróŜniania zbiorników bezodpływowych na terenie Miasta Radomska. 45 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 3.9 Uwagi końcowe dotyczące stanu obecnego systemu gospodarki odpadami i identyfikacji problemów W powyŜszej analizie stanu istniejącego w zakresie gospodarki odpadami na terenie Radomska, przedstawiono podstawowe zagadnienia związane ze stanem obecnym, na podstawie tych analiz i obserwacji moŜna skonstruować zestawienie pozytywnych i negatywnych elementów w tym zakresie. 1. Na terenie miasta prowadzone jest zbieranie odpadów zmieszanych komunalnych 2. Miasto posiada wszystkie wymagane uregulowania prawne w zakresie prawidłowej gospodarki odpadami 3. Miasto prowadzi ewidencję umów na odbiór odpadów komunalnych 4. Miasto posiada instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadów 5. Miasto prowadzi segregacje u źródła 6. Miasto ma dobrze rozwinięty system selektywnej zbiórki odpadów (odpadów szkła, papieru, tworzyw sztucznych, , wielkogabarytowych, niebezpiecznych, budowlanych) 7. Brak systemu segregacji odpadów ulegających biodegradacji 8. Nadal niewystarczająca wiedza mieszkańców na temat gospodarki odpadami (Program Ochrony Środowiska rozdział 4.10 Edukacja ekologiczna) 4 Prognoza zmian w zakresie gospodarki odpadami 4.1 Zmiany demograficzne Do prognozy zmian demograficznych ludności gminy, w latach: 2010, 2012 i 2016 wykorzystano dynamikę zmian prognozy demograficznych sporządzonej przez GUS na lata 2008-2035. Tabela 18. Prognoza zmian liczby ludności LATA PROGNOZOWANA LICZBA LUDNOŚCI WSKAŹNIK LICZBY LUDNOŚCI W STOSUNKU DO 2006 R. [%] 2010 48 504 98,82 2012 47 925 97,64 2016 47 193 96,15 4.2 Do Prognozy ilości wytwarzanych odpadów komunalnych obliczeń prognozy ilości wytwarzanych odpadów komunalnych przyjęto następujące załoŜenia: nie będą następowały istotne zmiany składu morfologicznego wytwarzanych odpadów komunalnych, wzrost jednostkowego wskaźnika wytwarzania odpadów na jednego mieszkańca wsi kształtował się będzie na poziomie 0,5%, zaś miasta 1%, 46 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 wzrost poziomu selektywnego zbierania odpadów, z obecnych 1% (w stosunku do całości wytworzonych odpadów) do 10% w 2010 roku i 20% w roku 2018, ilość pozostałych odpadów komunalnych z grupy 20 wzrastać będzie średnio o 1% w skali roku Na prognozowane ilości wytwarzanych odpadów komunalnych wpływać będzie liczba mieszkańców gminy, zmiany w poziomie dochodów ludności oraz zmiany jednostkowych wskaźników emisji odpadów. Prognozę zmiany wskaźników emisji wykonano w oparciu o wskaźniki zamieszczone w KPGO 2010. ZałoŜono roczne zmiany emisji poszczególnych wskaźników na poziomie 1%. Prognozowane ilości odpadów komunalnych w latach 2010, 2012 i 2016 zostały obliczone na podstawie zamieszczonych w opracowaniu procentowych wskaźników zmian ludności przy uwzględnieniu rocznych wskaźników zmiany emisji odpadów: 2010r. – 48504 osób x 325 kg/m/rok + 4% (zwiększenie wielkości emisji wytwarzanych w 2006 roku odpadów) 2012r. – 47925 osób x 325 kg/m/rok + 5 % (zwiększenie wielkości emisji wytwarzanych w roku 2006 odpadów) 2016r. – 47193 osób x 325 kg/m/rok + 6% (zwiększenie wielkości emisji wytwarzanych w roku 2006 odpadów) Zatem: 2010 – 0,9882 x 15 951,975 x 1,04 = 16 394,28 2012 – 0,9764 x 16 394,28 x 1,05 = 16 807,76 2016 – 0,9615 x 16 807,76 x 1,06 = 17 130,30 Tabela 19. Tabela 20. Prognoza ilości odpadów komunalnych Rok Razem [Mg] 2010 16 394,28 2012 16 807,76 2016 17 130,30 Prognoza ilości odpadów z uwzględnieniem składu morfologicznego Lp. Nazwa 2010 2012 2016 1 Odpady komunalne segregowane 337,72 346,24 352,88 2 Odpady zielone z ogrodów i parków 452,48 463,89 472,80 3 Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, w tym: 14469,60 14834,52 15119,20 3.1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 3345,37 3429,74 3495,56 3.2 Odpady zielone 363,19 372,35 379,49 3.3 Papier i tektura 2860,64 2932,79 2989,07 3.4 Opakowanie wielomateriałowe 1070,75 1097,75 1118,82 3.5 Tworzywa sztuczne 2102,43 2155,46 2196,82 3.6 Szkło 1232,81 1263,90 1288,16 47 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 3.7 Metale 726,37 744,69 758,98 3.8 OdzieŜ i tekstylia 219,94 225,48 229,81 3.9 Drewno 251,77 258,12 263,07 3.10 Odpady niebezpieczne 144,70 148,35 151,19 3.11 Odpady mineralne, w tym frakcja popiołowa 2151,63 2205,89 2248,22 4 Odpady z targowisk 159,02 163,04 166,16 5 Odpady z oczyszczania ulic i placów 349,20 358,01 364,88 6 Odpady wielkogabarytowe 626,26 642,06 654,38 16394,29 16807,76 17130,30 Razem: 4.3 Odpady biodegradowalne Tabela 21. Prognoza ilości wytwarzania odpadów biodegradowalnych Ilość odpadów [ Mg] 4.4 2010 rok 2012 rok 2016 rok 7400,64 7587,29 7732,89 Odpady niebezpieczne Prognozowanie ilości odpadów niebezpiecznych moŜliwych do wytworzenia do roku 2015 jest trudne ze względu choćby na ciągle zmieniające się czynniki ekonomiczne. Dlatego teŜ przyjęto wzrost (za PGOWŁ 2011) jednostkowego wskaźnika wytwarzanych odpadów na jednego mieszkańca na poziomie 5% w skali roku. Tabela 22. Lp. 1 Prognoza wytwarzania odpadów niebezpiecznych Ilość odpadów [Mg] Składniki opadów Odpady niebezpieczne 2010 rok 2012 rok 2016 rok 160,38 182,34 216,78 Zgodnie z załoŜeniami przyjętymi w naszym kraju oraz w Programie usuwania ...., do końca roku 2032 z terenu gminy usunięte będą wszystkie wyroby, które w swoim składzie zawierają azbest. Ilość wytwarzanych odpadów zawierających azbest (głównie płyty azbestowo – cementowe) uzaleŜniona będzie od dwóch czynników, a mianowicie od stopnia realizacji Programu usuwania wyrobów zawierających azbest oraz od moŜliwości finansowych właścicieli nieruchomości posiadających zabudowę eternitową, ewentualnie od pomocy gminy w zakresie usuwania tych wyrobów. 48 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 4.5 Komunalne osady ściekowe Wg załoŜeń z PGOWŁ 2011 przyjęto, Ŝe wzrost ilości wytwarzanych komunalnych osadów ściekowych kształtował się będzie na poziomie 5% w skali roku. Tabela 23. Lp. 1 Prognoza wytwarzania komunalnych osadów ściekowych Ilość odpadów [Mg] Składniki opadów Komunalne osady ściekowe 2010 rok 2012 rok 2016 rok 1078,25 1188,77 1444,95 5 Cele w zakresie gospodarki odpadami z terminami ich realizacji Objęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych 100% mieszkańców gminy do końca 2010 roku. Objęcie mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji do roku 2010 tak w systemie kompostowni przydomowych jak i w systemie kompostowania w zorganizowanych, zbiorowych kompostowniach. Objęcie wszystkich mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych do roku 2010. Objęcie wszystkich mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych do końca 2010 roku. Zmniejszenie ilości wszystkich rodzajów odpadów kierowanych na składowiska, a szczególnie ulegających biodegradacji zgodnie z zapisami ustawy o odpadach. Do roku 2018 rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadów budowlanych z remontów do odzysku, aby osiągnąć poziom odzysku: 50% w 2010 roku oraz 80% w roku 2018. Utworzenie Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów z uwzględnieniem miejsca czasowego magazynowania odpadów budowlanych i wielkogabarytowych. Sukcesywne usuwanie azbestu ze środowiska do roku 2032. Osiągnięcie załoŜonych poziomów odzysku i recyklingu do roku 2014 określonych w ustawie o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej. Wzrost efektywności segregacji odpadów „u źródeł”. 49 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Z uwagi na termin uchwalania aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami, niektóre terminy realizacji przewidzianych zadań zostały zmienione. 6 6.1 Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami i systemy gospodarowania odpadami Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów oraz ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów jest priorytetem w polityce gospodarki odpadami. W celu zachęty mieszkańców do redukowania ilości wytwarzanych odpadów stosować naleŜy następujące działania: edukacja społeczna w systemie nauczania, edukacja za pomocą środków masowego przekazu, edukacja za pomocą rozpowszechnianych ulotek, plakatów itp., Działania powinny mieć charakter informacyjno – edukacyjny. Poza przekazywaniem treści edukacyjnych (np. jak ograniczyć ilość wytwarzanych odpadów) naleŜy na bieŜąco informować o ilości zebranych odpadów niebezpiecznych, miejscach i sposobach selektywnego zbierania odpadów, terminów odbioru, oznakowań umieszczanych na opakowaniach. W ramach prowadzonej akcji naleŜy np. zachęcić mieszkańców do kupowania towarów w opakowaniach wielokrotnego uŜytku, wykorzystywania mniej szkodliwych produktów (np. farb, lakierów) itp. Do niniejszego Planu załączono propozycję Planu Edukacji Ekologicznej dla Miasta Radomska (załącznik 1). 6.2 Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych Osiągnięcie zakładanych celów w zakresie zbierania odpadów komunalnych wymaga realizacji następujących działań: kontrolowania przez gminę stanu zawieranych umów przez właścicieli nieruchomości z firmami odbierającymi odpady, co skutkować powinno objęciem stosownymi umowami 100% mieszkańców. kontrolowania przez gminę sposobów i zakresu wypełniania przez podmioty posiadające zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. doskonalenie systemów ewidencji wytwarzanych, poddawanych odzyskowi oraz unieszkodliwianiu odpadów komunalnych. 50 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Zgodnie z wytyczonymi celami w zakresie odzysku i recyklingu wymagane jest prowadzenie selektywnego zbierania i odbierania następujących frakcji odpadów komunalnych: Odpady zielone z ogrodów i parków, Papier i tektura ( w tym opakowania, gazety, czasopisma itd.), Odpady opakowaniowe ze szkła w podziale na szkło bezbarwne i kolorowe, Tworzywa sztuczne i metale, ZuŜyte baterie i akumulatory, ZuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, Przeterminowane leki, Chemikalia (farby, lakiery, rozpuszczalniki), Meble i inne odpady wielkogabarytowe, Odpady budowlano – remontowe. Pozostałe frakcje odpadów komunalnych mogą być zbierane łącznie, stanowiąc tzw. odpady resztkowe lub balastowe. Jednym z zasadniczych działań jest intensywny wzrost zastosowania biologicznych metod przekształcania odpadów komunalnych. NaleŜy wykorzystać je równieŜ na terenie gminy poprzez unieszkodliwianie w kompostownikach przydomowych oraz budowę kompostowni w ramach Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów w Jadwinówce (zgłoszone przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.) - w celu wyeliminowania składowania odpadów ulegających biodegradacji. Zakłada się, Ŝe wdraŜane technologie przetwarzania odpadów komunalnych będą spełniać wszystkie aktualne wymagania prawne obowiązujące w Polsce oraz wymagania zawarte w dyrektywach Wspólnoty Europejskiej. 6.3 Działania zmierzające do redukcji ilości odpadów biodegradacji, kierowanych na składowisko odpadów komunalnych ulegających Według Krajowego Planu Gospodarki odpadami 2010 w Gminnym Planie Gospodarki Odpadami, do obliczenia bazowej ilości odpadów ulegających biodegradacji wytworzonych komunalnych 1995 roku, przyjmuje się, Ŝe na terenach miejskich odpadów tych wytwarzanych było 155 kg/mieszkańca rocznie oraz liczbę mieszkańców w danej jednostce organizacyjnej w tym roku. Miasto w roku 1995 zamieszkiwało 51588 osób (www.stat.gov.pl - archiwum – Bank Danych Regionalnych). Uwzględniając powyŜsze dane, moŜna określić, Ŝe ilość wytworzonych na terenie gminy odpadów ulegających biodegradacji w roku 1995 wynosiła 7 996,14 Mg. Do 31 grudnia 2010 roku nie moŜna składować więcej niŜ 75% całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w roku 1995, co stanowi 5 997,105 Mg. 51 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Do 31 grudnia 2013 roku naleŜy ograniczyć ilość składowanych odpadów ulegających biodegradacji o 50% w stosunku do roku 1995 tak, więc na terenie gminy masa tych odpadów wynosiła będzie 3 998,07 Mg. Do 31 grudnia 2020 roku natomiast moŜna składować nie więcej niŜ 35% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, która dla gminy wynosi 2 798,65 Mg. Na terenie miasta nie planuje się budowy kompostowni odpadów. Budowa kompostowni planowania jest w Jadwinówce w ramach Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów (zgłoszone przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.). W przypadku nieruchomości, na których nie moŜna prowadzić kompostowania przydomowego naleŜy odpady te zbierać do odpowiednich, oznakowanych pojemników i wywozić do kompostowni, która ma powstać w ramach Zakładu Zagospodarowania Odpadów (rejon IX), do którego zgodnie z załoŜeniami Planu Gospodarki Odpadami Województwa Łódzkiego 2011 mają trafiać odpady z terenu miasta Radomska. Ponadto na terenie Zakładu przewidziano: budowę stacji segregacji odpadów budowę składowiska odpadów zawierających azbest rozbudowę składowiska odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętne 6.4 Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami niebezpiecznymi Przy zbiórce odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zaleca się stosowanie następujących systemów organizacyjnych: Punkty Zbiórki Odpadów przyjmujące bezpłatnie odpady niebezpieczne od mieszkańców oraz odpłatnie od małych i średnich przedsiębiorstw. Zakłada się, Ŝe na terenie miasta zorganizowany powinien być co najmniej jeden punkt. Regularny odbiór odpadów przez specjalny pojazd (Mobilny Punkt Zbiórki Odpadów). Do tego celu stosowany będzie specjalny samochód z pojemnikami objeŜdŜający w określone dni teren Gminy (średnio dwa razy w roku). Przy zebraniu mniejszej ilości odpadów niebezpiecznych, odpady czasowo magazynowane będą w punkcie na terenie miasta. Zbiórkę przez punkty sprzedaŜy środków ochrony roślin – opakowań po środkach oraz samych np. przeterminowanych środków. Na terenach wiejskich duŜy problem stwarzają opakowania po środkach ochrony roślin. Głównym problemem jest brak usystematyzowanego miejsca ich zbiórki. Dlatego teŜ waŜnym elementem Planu jest zapewnienie dostępności do miejsc ich oddawania. Do punktu tego (po przeprowadzeniu odpowiedniej kampanii informacyjnej) trafiać powinny równieŜ odpady wytwarzane przez sektor drobnej przedsiębiorczości. WaŜnym jest, aby Gminny Punkt Zbiórki Odpadów był zlokalizowany w miejscu dogodnym oraz był czynny w dogodnym dla społeczności czasie. 52 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Nie określa się rozmiarów punktu, który powinien powstać na terenie miasta, poniewaŜ będzie to uzaleŜnione przede wszystkim od rodzaju odpadów, które będą w nim przyjmowane. 6.5 Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami z innych źródeł W zakresie unieszkodliwiania zwierząt padłych rozwiązanie przyjęte przez gminę uwaŜa się za prawidłowe. 6.6 Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami azbestowymi W roku 2002 przyjęty został krajowy „Program usuwania wyrobów zawierających azbest”. Program ten załoŜył wykonanie do końca 2006 roku takich dokumentów na szczeblu województwa, powiatu i gminy. W celu prawidłowego wykonania tej dokumentacji naleŜy: przeprowadzić szczegółową inwentaryzację wyrobów zawierających azbest, zabudowanych na konkretnych obiektach, sporządzić ocenę stanu i moŜliwości ich uŜytkowania, określić potrzebę i kolejność usuwania materiałów zawierających azbest. Całkowite usunięcie wyrobów zawierających azbest z terenu Polski ma nastąpić do końca 2032 roku. W związku z tym naleŜy opracować program i harmonogram ich usuwania. 6.7 Schemat proponowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi 53 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Wpływ na usprawnienie gospodarki odpadami oraz zmniejszenie ilości odpadów kierowanych na składowisko równieŜ z terenu Radomska będzie miało uruchomienie Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów w Jadwinówce (Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.). W skład budowanego Zakładu wchodzić będą m.in.: • hala sortowni o powierzchni zabudowy 2086 m2, powierzchni uŜytkowej 2066 m2 i kubaturze 21725 m3 wraz z niezbędną infrastrukturą. • nawierzchnia w obrębie zakładu m.in: place i drogi o nawierzchni betonowej, utwardzonej do kompostowania odpadów bio. o pow. 1800 m2 i odpadów zielonych o powierzchni 2135 m2, zbiornik na ścieki sanitarne o pojemności 30 m3 ; wykonana zostanie niezbędna infrastruktura taka jak: instalacje sanitarne, deszczowe, sieć hydrantowa, stacja trafo wraz z instalacjami elektrycznymi i oświetleniem terenu. • linia sortownicza o wydajności 35 000 Mg/rok do sortowania zmieszanych odpadów komunalnych i do doczyszczania odpadów pochodzących z selektywnej zbiórki; w skład całej linii sortowniczej wchodzi 26 podzespołów współpracujących • sprzęt technologiczny do sortowni; w skład sprzętu niezbędnego do sprawnej obsługi sortowni wchodzą następujące elementy: ładowarka przegubowa, samochód z urządzeniem hakowym, wózek widłowy, urządzenie czyszczące i wysokociśnieniowe oraz kontenery i pojemniki na odpady. • sprzęt do kompostowni; w skład sprzętu niezbędnego do sprawnej obsługi kompostowni wchodzą następujące elementy: ciągnik rolniczy, rozdrabniarka do odpadów zielonych, przerzucarka do kompostu, sito obrotowe oraz koparko-ładowarka. • pojemniki na odpady niebezpieczne; pojemniki są niezbędne do czasowego przechowywania wyselekcjonowanych odpadów niebezpiecznych takich jak: zuŜyte świetlówki i akumulatory z elektrolitem, zaolejone odpady, odpady niebezpieczne płynne oraz na materiały stałe. Wg informacji Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. planowany termin zakończenia inwestycji i przekazania do eksploatacji wyznaczony jest na grudzień 2009r. 7 Rodzaj i harmonogram realizacji przedsięwzięć Harmonogram realizacji przedsięwzięć do końca 2010 roku: Objęcie umowami na odbiór odpadów komunalnych 100% mieszkańców, najpóźniej do końca 2010 roku Stworzenie dodatkowych punktów zbierania odpadów sprzętu elektrycznego i elektronicznego, odpadów niebezpiecznych i odpadów wielkogabarytowych DoposaŜenie punktów zbiórki odpadów w pojemniki do segregacji Budowa Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów w Jadwinówce Likwidacja dzikich wysypisk 54 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Prowadzenie działań informacyjno –edukacyjnych w zakresie ograniczenia powstawania odpadów oraz właściwego postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów Opracowanie pełnej inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest Opracowanie Programu usuwania wyrobów zawierających azbest Harmonogram realizacji przedsięwzięć do końca 2012 roku: Stworzenie dodatkowych Punktów Zbiórki Odpadów Wyeliminowanie praktyk nielegalnego składowania odpadów Rozpoczęcie usuwania wyrobów zawierających azbest Prowadzenie działań informacyjno –edukacyjnych w zakresie ograniczenia powstawania odpadów oraz właściwego postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów Harmonogram realizacji przedsięwzięć do końca 2016 roku: Zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowisko odpadów, aby nie było składowanych w roku 2020 więcej niŜ 35% Realizacja Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest Tabela 24. Prognozowane nakłady finansowe na realizację załoŜeń krótkookresowych Planu; 2009-2013r. Zadanie Jednostka odpowiedzialna za wykonanie zadania Objęcie umowami na odbiór odpadów komunalnych 100% mieszkańców - Prowadzenie działań informacyjno –edukacyjnych w zakresie ograniczenia powstawania odpadów oraz właściwego postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów Usprawnienie gospodarki odpadami komunalnymi obejmujące działania w zakresie selektywnego zbierania odpadów komunalnych (w tym odpadów ulegających biodegradacji, odpadów wielkogabarytowych oraz odpadów niebezpiecznych występujących w masie odpadów komunalnych) przetwarzania odpadów w celu przygotowania ich do odzysku lub unieszkodliwiania Koszt ogółem [zł] 50000 30000 Prezydent Kontynuacja rozstawienia na terenie miasta pojemników do selektywnego zbierania 20000 Stworzenie dodatkowych Punktów Zbiórki Odpadów 50000 Likwidacja tzw. „dzikich wysypisk” 30000 Usuwanie wyrobów zawierających azbest Zarządcy nieruchomości, Prezydent 800000 Budowa Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów w Jadwinówce Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. (100% udziału Miasta) 16 170 000 Prezydent 4000 Sporządzanie sprawozdań z realizacji planu gospodarki odpadami Razem: 17 154 000 55 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 8 Sposoby finansowania, w tym instrumenty finansowe słuŜące realizacji zamierzonych celów Podczas realizacji Gminnego Planu Gospodarki Odpadami występują koszty inwestycyjne i koszty eksploatacyjne. Koszty inwestycyjne mogą być pokrywane z następujących źródeł: Opłaty odbiorców usług – stanowią dość pewne źródło środków finansowania pod warunkiem, Ŝe ich poziom pozwala na pokrycie całości kosztów eksploatacyjnych i inwestycyjnych w skali roku, Środki własne budŜetu gminy – jest to najtańszy, bo bezzwrotny, dotacyjny środek finansowy. Konieczne jest uwzględnienie tego typu wydatków w budŜetach gmin, co powoduje, Ŝe wydatki takie muszą być odpowiednio wcześniej planowane, Dotacje ze źródeł zewnętrznych – dotacje ze źródeł krajowych, głównie z narodowego i wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska. Dotacje ze źródeł krajowych mają znaczenie marginalne, PoŜyczki z funduszy celowych i kredyty preferencyjne – są podstawowym źródłem środków na inwestycje w dziedzinie ochrony środowiska w warunkach polskich. PoŜyczek udziela Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz na zbliŜonych zasadach fundusze wojewódzkie. Przedsięwzięcia finansowane przez Narodowy Fundusz muszą spełniać następujące kryteria: Zgodność z Polityką Ekologiczną Państwa, Efektywności ekologicznej, Uwarunkowań technicznych i jakościowych, Zasięgu oddziaływania, Wymogów formalnych. Samorządy terytorialne mogą uzyskiwać poŜyczki na pokrycie 70% zadań. Znaczna część poŜyczki moŜe zostać umorzona po zrealizowaniu inwestycji w planowanym terminie. NajniŜsze moŜliwe do uzyskania oprocentowanie wynosi 0,2 % kredytu refinansowego. Preferencyjne kredyty, bez moŜliwości umorzeń, oferuje Bank Ochrony Środowiska. Dla gmin kredyty przyznawane są na poziomie 0,2 stopy kredytu refinansowego. Okres spłaty do 4 lat. W obu instytucjach finansowych odsetki są płatne od momentu uruchomienia kredytu. PoŜyczki i preferencyjne kredyty są zazwyczaj udzielane na okres kilkuletni. Powoduje to znaczne skumulowanie kosztów finansowych obsługi zadłuŜenia, skutkujące znaczną podwyŜką cen usług ( jeŜeli koszty finansowe są ich elementem) lub duŜymi wydatkami z budŜetu gminy. Komercyjne kredyty bankowe – ze względu na duŜe koszty finansowe związane z oprocentowaniem, kredyty komercyjne nie powinny być brane pod uwagę jako podstawowe źródła finansowania inwestycji, lecz jako uzupełnienie środków z poŜyczek preferencyjnych. Samorządy są obecnie postrzegane przez banki jako interesujący i wiarygodni klienci, dlatego dostęp do kredytów jest coraz łatwiejszy. 56 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Emisje obligacji komunalnych – emisja papierów wartościowych jest jeszcze jednym sposobem zadłuŜenia w celu pozyskania kapitału. Obligacje mogą być emitowane w przypadku, jeŜeli dają szansę pozyskania środków taniej niŜ kredyty bankowe, a poŜyczki preferencyjne nie są moŜliwe do pozyskania, Udział kapitałowy lub akcyjny – polega na objęciu udziałów finansowych w przedsięwzięciu inwestycyjnym przez podmioty prywatne lub publicznych inwestorów instytucjonalnych (fundusze inwestycyjne). Koszty eksploatacyjne – Podstawowym źródłem przychodów są opłaty za wywóz odpadów i opłaty za ich przyjęcie do składowania bądź unieszkodliwiania. Uzupełniającymi źródłami przychodów są wpływy z tytułu sprzedaŜy: materiałów z selektywnego zbierania, kompostu, energii ze spalania odpadów, biogazu ze składowiska. Coraz częściej za przychody uwaŜa się równieŜ uniknięcie kosztów transportu, składowania lub przerobu odpadów w efekcie działań związanych z minimalizacją i unikaniem powstawania odpadów (akcje edukacyjne). Prawidłowo przyjęta i stosowana cena usuwania i składowania odpadów powinna uwzględniać: pokrycie całości kosztów związanych z bieŜącą, technologiczną i organizacyjną eksploatacją elementów gospodarki odpadami, pokrycie kosztów finansowych inwestycji jako zwrot zobowiązań zaciągniętych przy realizacji inwestycji (spłata odsetek, rat kapitałowych, wykup obligacji), zysk przedsiębiorstw realizujących usługi. Ponadto, zgodnie z ustawą o odpadach, cena przyjęcia odpadów na składowisko powinna uwzględniać w szczególności koszty budowy, eksploatacji, zamknięcia, rekultywacji, monitorowania i nadzorowania składowiska odpadów. NaleŜy równieŜ uwzględnić opłatę za gospodarcze korzystanie ze środowiska – umieszczenie odpadów na składowisku. Koszty selektywnego zbierania (odzysku) materiałów ze strumienia odpadów komunalnych mogą być: dofinansowywane z budŜetu gminy, dodatkowym elementem cenotwórczym opłaty za przyjęcie odpadów na składowisko lub ich odzysk/unieszkodliwienie – koszty w tym przypadku są ponoszone bezpośrednio na wytwórców odpadów (mieszkańców i jednostki organizacyjne). Inne źródła finansowania Wśród moŜliwych do zastosowania innych źródeł finansowania działań moŜna zasygnalizować: opłaty produktowe – opłaty nakładane na produkty obciąŜające środowisko np. opakowania, baterie, świetlówki. Wpływy z tego tytułu, trafiające do budŜetu państwa są przeznaczane na wspomaganie i dofinansowanie systemu recyklingu, 57 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 depozyty ekologiczne – obciąŜenia nakładane na produkty, podlegające zwrotowi w momencie przekazania tego produktu do recyklingu lub unieszkodliwienia. Wybrane źródła finansowania: Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Fundusze ekologiczne są najbardziej znanym i wykorzystywanym źródłem dotacji i preferencyjnych kredytów dla podmiotów podejmujących inwestycje ekologiczne. Wpływa to na: ilość środków finansowych, jaką dysponują fundusze, warunki udostępniania środków finansowych poŜyczkobiorcom oraz procedury dochodzenia do uzyskania finansowego wsparcia funduszu. Bliskość funduszy i ich regionalny charakter (fundusze wojewódzkie) ma takŜe znaczenie na ich wyróŜnienie w gronie inwestorów ekologicznych. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) jest największą w Polsce instytucją finansującą przedsięwzięcia z dziedziny ochrony środowiska. Zakres działania funduszu obejmuje finansowe wspieranie przedsięwzięć proekologicznych o zasięgu ogólnokrajowym oraz ponadregionalnym. Podstawowymi formami finansowania zadań proekologicznych przez NFOŚiGW są preferencyjne poŜyczki i dotacje, ale uzupełniają je inne formy finansowania np. dopłaty do preferencyjnych kredytów bankowych, uruchamianie ze swych środków linii kredytowych w bankach czy zaangaŜowanie kapitałowe w spółkach prawa handlowego. NFOŚiGW administruje równieŜ środkami zagranicznymi przeznaczonymi na ochronę środowiska w Polsce, pochodzącymi z pomocy zagranicznej. Dotacje udzielane są przede wszystkim na: edukację ekologiczną, przedsięwzięcia pilotaŜowe dotyczące wdroŜenia postępu technicznego i nowych technologii o duŜym stopniu ryzyka lub mających eksperymentalny charakter, monitorig, ochronę przyrody, ochronę i hodowlę lasów na obszarach szczególnej ochrony środowiska oraz wchodzących w skład leśnych kompleksów promocyjnych, ochronę przed powodzią, ekspertyzy, badania naukowe, programy wdraŜania nowych technologii, prace projektowe i studialne, zapobieganie lub likwidację nadzwyczajnych zagroŜeń, unieszkodliwianie i zagospodarowywanie wód zasolonych oraz profilaktykę zdrowotną dzieci z obszarów zagroŜonych. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska (WFOŚiGW). Do roku 1993 wojewódzkie fundusze, nie posiadając osobowości prawnej, udzielały wyłącznie dotacji na dofinansowywanie przedsięwzięć związanych z ochroną środowiska na obszarze własnych województw. W 1993 roku fundusze te otrzymały osobowość prawną, co umoŜliwiło im udzielanie obok dotacji, takŜe poŜyczek preferencyjnych.. Zakres udzielania poŜyczek jest podobny do NFOŚI GW. 58 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Powiatowe i Gminne Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Narzędziem ekonomicznym gospodarowania odpadami w gminie są gminny oraz powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (GFOŚiGW i PFOŚiGW). SłuŜą one do finansowania przedsięwzięć z zakresu szeroko rozumianej ochrony środowiska i gospodarki wodnej, w tym takŜe nowoczesnemu gospodarowaniu odpadami komunalnymi. Banki Coraz więcej banków wykazuje zainteresowanie inwestycjami w zakresie ochrony środowiska. Dzięki współpracy z funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej rozszerzają one swoją ofertę kredytową o kredyty preferencyjne przeznaczone na przedsięwzięcia proekologiczne oraz nawiązują współpracę z podmiotami angaŜującymi swoje środki finansowe w ochronie środowiska. Kredyty preferencyjne pochodzą ze środków finansowych gromadzonych przez banki, zaś fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej udzielają dopłat do inwestycji proekologicznych. Banki uruchamiają teŜ linie kredytowe w całości ze środków funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej i innych instytucji. Szczególną rolę na rynku kredytów na inwestycje proekologiczne odgrywa Bank Ochrony Środowiska. Oferuje on najwięcej środków finansowych w formie preferencyjnych kredytów i dysponuje zróŜnicowaną ofertą dla prywatnych i samorządowych inwestorów, a takŜe osób fizycznych. WaŜne miejsce na rynku kredytów ekologicznych zajmują takŜe międzynarodowe instytucje finansowe, a w szczególności Bank Światowy i Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju. Fundusze Inwestycyjne Fundusze inwestycyjne stanowią nowy, potencjalnie waŜny segment rynku finansowego ochrony środowiska. Oprócz dodatkowego kapitału są one w stanie wnieść wiedzę menedŜerską, doświadczenie i kontakty do wspieranej finansowo spółki. Szerokie wejście ekologicznych funduszy inwestycyjnych (green epuity funds) na rynek finansowy ochrony środowiska, moŜe okazać się przełomem dla usprawnienia podejmowania decyzji inwestycyjnych oraz integracji ochrony środowiska z przedsięwzięciami o charakterze gospodarczym. Doświadczenie z łączeniem wymagań ochrony środowiska i rozwoju produkcji moŜe być przydatne do niedopuszczania do zwiększenia obciąŜeń środowiska w warunkach wzrostu gospodarczego. Fundusze inwestycyjne są nastawione na wykorzystanie moŜliwości, jakie dają współczesne procesy technologiczne i wiedza menedŜerska. Ich zainteresowanie nowymi spółkami jest szczególnie cenne dla proekologicznego rozwoju gospodarki. Fundusze strukturalne W momencie przystąpienia do Unii Europejskiej Polska straciła moŜliwość korzystania z funduszy przedakcesyjnych, lecz zyskała dostęp do znacznie większych funduszy strukturalnych Unii i Funduszy Spójności, przeznaczonego na wsparcie rozwoju transportu i ochrony środowiska. Trudno dziś powiedzieć, na jakich zasadach będą funkcjonować te fundusze, niewątpliwie jednak będą pełniły 59 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 rolę silnego instrumentu pomocowego, zapewnianie kierowanie duŜych środków finansowych na ochronę środowiska i zadań realizowanych w tym zakresie szczególnie przez samorządy terytorialne. Unia Europejska przewiduje udzielenie Polsce pomocy na rozwój systemów infrastruktury ochrony środowiska poprzez instrumenty takie jak fundusze strukturalne i Fundusze Spójności. Cel strategii dla Funduszu Spójności to wsparcie podmiotów publicznych w realizacji działań na rzecz poprawy stanu środowiska będące realizacją zobowiązań Polski wynikających z wdraŜania prawa ochrony środowiska Unii Europejskiej, poprzez dofinansowanie: realizacji indywidualnych projektów, programów grupowych z zakresu ochrony środowiska, programów ochrony środowiska rządowych i samorządowych Jednym z kryteriów uzyskania środków finansowych z Funduszu Spójności jest wielkość projektu, a mianowicie łączna wartość projektu powinna przekroczyć 10 mln EURO. Projekty o takiej wartości są w stanie zorganizować głównie średnie i duŜe miasta, bądź np. związki miast czy gmin. Leasing Wartą zainteresowania formą wspomagania inwestycji proekologicznych jest leasing. Polega on na oddaniu na określony czas przedmiotu w posiadanie uŜytkownika, który za opłatą korzysta z niego, z moŜliwością docelowego nabycia praw własności. Leasing jest jedną z najszybciej rozwijających się form finansowania inwestycji w Polsce. Wkracza on coraz bardziej w sferę finansowania inwestycji proekologicznych. Zwykle z leasingu korzysta podmiot, który nie posiada wystarczających środków na zakup potrzebnego sprzętu, lub który nie posiada wystarczającego zabezpieczenia potrzebnego do wzięcia kredytu bankowego. Z tego powodu leasing uznawany jest bardziej niŜ kredyt za uniwersalną i elastyczną formę finansowania działalności inwestycyjnej. Z punktu widzenia podmiotu gospodarczego największymi zaletami leasingu są moŜliwości łatwego dostępu do najnowszej techniki bez angaŜowania własnych środków finansowych oraz rozłoŜenie finansowania przedsięwzięć w długim okresie czasu, co jest szczególnie istotne przy wielu rodzajach inwestycji ekologicznych. Pomoc finansowa szczególnie istotna jest w przypadku duŜych przedsięwzięć. Na potrzeby budowy Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów w Jadwinówce środki finansowe pozyskiwane były z: EkoFunduszu – dotacja w wysokości 5 700 000 zł NFOŚiGW – poŜyczka w wysokości 8 680 000 zł Środków własnych – 1 790 000 zł 60 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 9 Monitoring realizacji celów i zadań przyjętych w planie gospodarki odpadami Podstawą właściwego systemu oceny realizacji Planu Gospodarki Odpadami jest dobry system sprawozdawczości, oparty na wskaźnikach stanu środowiska i zmiany presji na środowisko, takŜe na wskaźnikach świadomości społecznej. W tabeli poniŜej zaproponowano istotne wskaźniki monitorowania Planu w sektorze gospodarki odpadami komunalnymi. Tabela 25. Wskaźniki monitorowania Planu Gospodarki Odpadami LP. WSKAŹNIK JEDNOSTKA A. Wskaźniki stanu gospodarki odpadami i zmiany presji na środowisko 1. Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych/1mieszkańca/rok Mg/M/rok 2. Ilość wytworzonych odpadów niebezpiecznych/1mieszkańca/rok Mg/M/rok 3. Ilość zebranych odpadów komunalnych/1mieszkańca/rok Mg/M/rok 4. Stopień pokrycia mieszkańców zorganizowanym odbiorem odpadów % 5. Ilość zebranych selektywnie odpadów ( w stosunku do ilości wytworzonych odpadów) % 6. Ilość zebranych selektywnie odpadów ( w stosunku do ilości wytworzonych odpadów) % 7. Ilość składowanych odpadów ulegających biodegradacji % 8. Ilość zebranych odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych (w stosunku do ilości wytworzonych odpadów niebezpiecznych) % 9. Udział odpadów z sektora komunalnego unieszkodliwianych przez składowanie % 10. Ilość selektywnie zebranych odpadów opakowaniowych ze strumienia odpadów komunalnych ( w stosunku do ilości wytworzonych odpadów) % 11. Ilość selektywnie zebranych odpadów opakowaniowych z podziałem na poszczególne frakcje Mg/rok 12. Ilość wytworzonych osadów ściekowych 13. Ilość osadów ściekowych unieszkodliwionych przez składowanie 14. Ilość osadów ściekowych wykorzystanych na cele rolnicze 15. Ilość „dzikich” wysypisk odpadów szt. 16. Powierzchnia „dzikich” wysypisk odpadów ha 17. Nakłady inwestycyjne na gospodarkę odpadami ulegający biodegradacji Mg. s. m. % Mg. s. m. zł/rok B. Wskaźniki świadomości społecznej 1. Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy gospodarki odpadami wg oceny jakościowej Liczba/opis 2. Ilość i jakość interwencji (wniosków) zgłaszanych przez mieszkańców (np. dzikie wysypiska śmieci) Liczba/opis 3. Liczba, jakość i skuteczność kampanii edukacyjno - informacyjnej Liczba/opis W oparciu o analizę wskaźników grupy A i grupy B będzie moŜliwa ocena efektywności realizacji „Planu gospodarki odpadami” a w oparciu o tą ocenę – aktualizacja planu. 61 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 10 Analiza oddziaływania planu gospodarki na środowisko Głównymi załoŜeniami Planu Gospodarki Odpadami są: minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów komunalnych poprzez edukację społeczną w szkołach, środkach masowego przekazu i w czasie akcji promocyjnych oraz stałą informację o systemie zbierania selektywnego odpadów, objęcie zorganizowanym zbieraniem odpadów wszystkich mieszkańców, ograniczenie pozbywania się przez mieszkańców odpadów poza zorganizowanym systemem, bieŜąca likwidacja „dzikich” wysypisk odpadów, zagospodarowanie odpadów organicznych we własnym zakresie przez właścicieli (kompostowanie), rozwój selektywnego zbierania odpadów komunalnych; przeznaczenie do kompostowania odpadów z pielęgnacji terenów zielonych oraz odpadów z oczyszczalni ścieków ograniczenie składowania odpadów komunalnych, stały nadzór na „pracą” systemu zbierania, segregacji i odzysku odpadów, poprzez zestaw wskaźników. WdroŜenie Planu Gospodarki Odpadami spowoduje poprawę stanu środowiska i efektywność systemu gospodarki odpadami poprzez: poprawę współczynników odzysku surowców oraz ograniczenie ilości odpadów lokowanych na składowiskach, wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców skutkujący ograniczeniem niepoŜądanych zachowań (np. ich spalanie w piecach domowych), zwiększenie poziomu segregacji oraz świadomy wybór produktów i technologii minimalizujących ilości powstających odpadów, minimalizację ilości produkowanych odpadów skutkujące ograniczeniem kosztów finansowych i ekologicznych ich zbierania i unieszkodliwiania (transport, nakłady pracy i sprzętu, sytuacje awaryjne, zapotrzebowanie na teren itp.), ograniczenie powstawania „dzikich wysypisk” odpadów, a w szczególności pozbywania się w ten sposób przez mieszkańców odpadów wielkogabarytowych i niebezpiecznych, poprzez rozwój i „uszczelnienie” systemu oraz wzrost świadomości ekologicznej, wdroŜenie systemu monitoringu realizacji planu (wskaźniki) wpłynie korzystnie na stan środowiska poprzez umoŜliwienie lepszej kontroli źródeł powstawania odpadów i dróg ich przepływu, dostarczy informacji o brakach systemu oraz umoŜliwi oszacowanie pośrednich skutków środowiskowych dla decyzji gospodarczych i planistycznych, gmina zakłada powierzenie zadań z zakresu usuwania i zagospodarowania odpadów wyspecjalizowanym firmom, gwarantującym odpowiedni poziom bezpieczeństwa ekologicznego, 62 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 ograniczanie zawartości składników podlegających procesom gnilnym w odpadach składowanych w sposób niekontrolowany przyczyni się do ochrony środowiska przed emisją gazów cieplarnianych, rozpoczęcie akcji usuwania i unieszkodliwiania materiałów zawierających azbest poprawi jakość środowiska i zmniejszy ryzyko naraŜenia ludności na substancje kancerogenne. Do elementów ryzyka związanych z wdroŜeniem planu moŜna zaliczyć: brak dostatecznej kontroli zbierania i przewozu odpadów, oraz ich segregacji, brak dostatecznego wsparcia ze strony mieszkańców dla selektywnego zbierania odpadów komunalnych, brak elastyczności w prowadzeniu akcji promocyjnej i ustaleniu polityki finansowej związanej ze zbieraniem i segregacją odpadów (opłaty za wywóz, kary), przyzwolenie mieszkańców na pozostawienie znacznej masy odpadów poza systemem zorganizowanego odbierania, spalania śmieci w piecach i lokowanie na dzikich „zwyczajowych” wysypiskach, brak informacji o systemie, niewłaściwa jego promocja lub nieczytelna dla mieszkańców struktura moŜe skutkować brakiem przeświadczenia o sensowności i potrzebie segregacji odpadów oraz korzyściach (w tym finansowych) jakie niesie w skali krótko i długookresowej dla mieszkańców, brak dostatecznej „szczelności” umoŜliwiający niekontrolowany przepływ części odpadów (zwłaszcza niebezpiecznych) poza opracowanym systemem. 11 Informacje o przeprowadzonych konsultacjach Prace nad Planem Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska rozpoczęły się w czerwcu 2009 roku. Zgodnie z zapisami ustawy o odpadach i ustawy Prawo ochrony środowiska projekt Planu został przesłany do zaopiniowania do Urzędu Marszałkowskiego, Starostwa Powiatowego w Radomsku, Regionalnego Dyrektora Gospodarki Wodnej oraz w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska, Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu. Projekt Planu wraz z Prognozą został przekazany równieŜ do konsultacji społecznych. Informacja ta ukazała się w gazecie "Co Nowego". W okresie konsultacji projekt dostępny był w siedzibie Urzędu Miasta w Radomsku oraz na stronie bip. Nie wpłynęły Ŝadne uwagi. Projekt Planu i Prognoza zostały zaopiniowane pozytywnie. W ostatecznej wersji dokumentu uwzględniono uwagi Urzędu Marszałkowskiego. 12 Wnioski wynikające z Prognozy oddziaływania na środowisko projektu Planu gospodarki odpadami dla Miasta Radomska Postępowanie w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko odbywa się w oparciu o „Prognozę oddziaływania na środowisko”. Głównym celem dokumentu jest identyfikacja oddziaływania na środowisko realizacji załoŜeń Planu gospodarki odpadami. 63 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Zawiera informacje zgodne z art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz. 1227 ze zmianami). Stan systemu gospodarowania odpadami (aktualny i prognozowany) wraz z kierunkami działań poddano analizie oraz odniesiono do stanu środowiska na terenie Radomska. Na tej podstawie identyfikowano moŜliwe skutki oddziaływania na środowisko realizacji załoŜeń Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska. Przedstawiono główne cele Planu, wnioski z analizy stanu gospodarki odpadami i działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami i systemy gospodarowania odpadami, jak równieŜ stan środowiska na terenie gminy i obszarów objętych znaczącym oddziaływaniem realizacji załoŜeń Planu. Przedstawiono cele i kierunki działań dokumentów krajowych regulujących działania zmierzające do poprawy systemu gospodarki odpadami i stanu środowiska oraz wskaźniki monitoringu realizacji postanowień Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska. Głównym celem opracowanej koncepcji Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska jest spełnienie wymogów prawnych wynikających z zapisów aktów prawnych prawa polskiego, prawa lokalnego oraz planów wyŜszego szczebla to jest: Krajowego Planu Gospodarki Odpadami 2010, Planu Gospodarki Odpadami Województwa Łódzkiego 2011. Zadania przewidziane w Planie wpłyną przede wszystkim na: poprawa współczynników odzysku surowców oraz ograniczenie ilości odpadów lokowanych na składowiskach – zmniejszenie ilości wykorzystania surowców naturalnych, wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców skutkujący ograniczeniem niepoŜądanych zachowań (np. ich spalanie w piecach domowych), zwiększenie poziomu segregacji oraz świadomy wybór produktów i technologii minimalizujących ilości powstających odpadów – zmniejszanie ilości wytwarzanych odpadów, udział w zmniejszaniu emisji zanieczyszczeń do powietrza, minimalizacja ilości produkowanych odpadów skutkujące ograniczeniem kosztów finansowych i ekologicznych ich zbiórki i unieszkodliwiania (transport, nakłady pracy i sprzętu, sytuacje awaryjne, zapotrzebowanie na teren itp.), ograniczenie powstawania „dzikich wysypisk” odpadów, a w szczególności pozbywania się w ten sposób przez mieszkańców odpadów wielkogabarytowych i niebezpiecznych, poprzez rozwój i „uszczelnienie” systemu oraz wzrost świadomości ekologicznej – ograniczenie dewastacji i degradacji gleb, zanieczyszczeń do wód, ograniczenie dewastacji siedlisk, wdroŜenie systemu monitoringu realizacji planu (wskaźniki) wpłynie korzystnie na stan środowiska poprzez umoŜliwienie lepszej kontroli źródeł powstawania odpadów i dróg ich przepływu, dostarczy informacji o brakach systemu oraz umoŜliwi oszacowanie pośrednich skutków środowiskowych dla decyzji gospodarczych i planistycznych, 64 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 gmina zakłada powierzenie zadań z zakresu usuwania i zagospodarowania odpadów wyspecjalizowanym firmom, gwarantującym odpowiedni poziom bezpieczeństwa ekologicznego, ograniczanie zawartości składników podlegających procesom gnilnym w odpadach składowanych w sposób niekontrolowany przyczyni się do ochrony środowiska przed emisją gazów cieplarnianych, rozpoczęcie akcji usuwania i unieszkodliwiania materiałów zawierających azbest poprawi jakość środowiska i zmniejszy ryzyko naraŜenia ludności na substancje kancerogenne. Wszystkie wymienione czynniki będą miały w dalszej perspektywie pozytywny wpływ na powietrze wody, glebę i powierzchnie ziemi, bioróŜnorodność, zdrowie ludzi. WaŜnym zjawiskiem jest wzajemne oddziaływanie pomiędzy poszczególnymi komponentami środowiska, a co za tym idzie bezpośrednia poprawa jednego wpływa pośrednio na poprawę stanu pozostałych składników środowiska. Ewentualne oddziaływania negatywne stanowią okresowe i chwilowe zagroŜenie związane głównie z ruchem pojazdów transportujących odpady oraz budową punktów zbiorki odpadów. Planowane obiekty i instalacje muszą spełniać standardy budowlane i emisyjne, być właściwie eksploatowane i konserwowane. Gminny Punkt Zbiórki Odpadów musi spełniać kilka podstawowych warunków, a mianowicie: 1. musi on być przystosowany do przyjmowania odpadów niebezpiecznych przez zastosowanie w nim odpowiednich opakowań (pojemników) niereagujących na składniki chemiczne tych odpadów, 2. musi znajdować się pod stałym nadzorem, 3. odpady niebezpieczne przyjmowane muszą być przez osoby przeszkolone – znające procedury przyjmowania i sposobu postępowania z danym rodzajem odpadów. Wszystkie technologie wykorzystywane w systemie gospodarowania odpadami mają spełniać kryteria BAT. Ponadto w celu prawidłowej realizacji załoŜeń Planu naleŜy: kontrolować zbieranie i przewóz odpadów, oraz ich segregacji, zachęcać mieszkańców dla selektywnego zbierania odpadów komunalnych, udostępniać informacje o systemie, niewłaściwa jego promocja lub nieczytelna dla mieszkańców struktura moŜe skutkować brakiem przeświadczenia o sensowności i potrzebie segregacji odpadów oraz korzyściach (w tym finansowych) jakie niesie w skali krótko i długookresowej dla mieszkańców, kontrolować przepływ części odpadów (zwłaszcza niebezpiecznych) poza opracowanym systemem. DemontaŜ płyt azbestowo – cementowych będzie prowadzony przez specjalistyczne firmy posiadające odpowiednie zezwolenia przy spełnieniu wymagań zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie 65 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 bezpiecznego uŜytkowania takich wyrobów, tak więc równieŜ nie identyfikuje się negatywnego oddziaływania. Ponadto zbiórka odpadów odbywać się będzie w szczelnych zamkniętych pojemnikach z uwzględnieniem wymagań dla poszczególnych rodzajów odpadów, bez moŜliwości ich przemieszczania się – zapewnienie prawidłowego postępowania wyeliminuje moŜliwość ich dostawania się do poszczególnych komponentów środowiska. Realizacja działań Planu Gospodarki Odpadami nie będzie powodować transgranicznego oddziaływania na środowisko. Rozwiązania zastosowane w Planie w celu rozwoju systemu gospodarki odpadami zgodne są z zapisami w dokumentach wyŜszego rzędu; są w pełni zasadne, z ekologicznego oraz ekonomicznego punktu widzenia, stąd nieuzasadnione jest stosowanie alternatywnych. Jednak z uwagi na lokalne uwarunkowania wskazane byłoby przedstawienie moŜliwości etapowania inwestycji. Warunkiem prawidłowego funkcjonowania zaproponowanego w PGO systemu gospodarki odpadami jest zachowanie określonych terminów realizacji przyjętych zadań, dostępność środków finansowych i brak protestów mieszkańców. W zakresie gospodarki odpadami komunalnymi objęcie zorganizowanym zbieraniem 100% mieszkańców zapewni budowanym instalacjom wykorzystywanie zaprojektowanych mocy przerobowych a takŜe ich funkcjonowanie będzie uzasadnione ekonomicznie. Szczególny nacisk naleŜy połoŜyć tutaj na szeroką edukację mieszkańców w tym zakresie (analogicznie w przypadku selektywnej zbiórki odpadów). Samorząd powinien zdecydowanie przystąpić do egzekucji realizacji obowiązków przypisanych mieszkańcom przez ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminie. 13 Streszczenie w języku niespecjalistycznym Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska został sporządzony w sposób zgodny z Polityką Ekologiczną Państwa oraz wymogami określonymi w ustawie o odpadach i rozporządzeniu ministra środowiska w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami. Plan gospodarki odpadami uwzględnia równieŜ ustalenia Krajowego Planu Gospodarki Odpadami 2010, Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Łódzkiego. Plan Gospodarki Odpadami stanowi integralną część Programu Ochrony Środowiska dla Miasta Radomska. Plan zawiera analizę stanu gospodarki odpadami, z której wynika między innymi, iŜ w gminie prowadzona jest segregacja odpadów szkła, tworzyw sztucznych, papieru, wielkogabarytowych, niebezpiecznych. Opracowana prognoza zmian w gospodarce odpadami wskazuje, Ŝe w nadchodzących latach, będzie moŜna obserwować powolny wzrost ilości odpadów wytwarzanych w gminie, z okresowymi zmianami zaleŜnie od rodzaju odpadów oraz koniunktury gospodarczej kraju/województwa/powiatu/gminy i związanych z tym postaw konsumenckich mieszkańców. 66 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 Proponowany docelowy system gospodarki odpadami w gminie polega na zorganizowanym odbiorze wytwarzanych odpadów w celu odzysku i/lub unieszkodliwiania wybranych rodzajów odpadów, dla których w Planie Krajowym ustalono określone poziomy. Ograniczenie negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko jest jednym z najwaŜniejszych zadań własnych gminy w zakresie gospodarki odpadami. Dla potrzeb realizacji tego zadania w Planie określono harmonogram działań krótko – i długoterminowych ze wskazaniem sposobu ich realizacji. Realizacja planu nie przyczyni się do powstawania nowych zagroŜeń pozwoli natomiast na ograniczenie zagroŜeń występujących obecnie. Monitoring i ocena realizacji ustaleń planu będzie oparta na analizie ilości zebranych, odzyskanych, unieszkodliwianych i składowanych odpadów w odniesieniu do wskaźników wojewódzkich i krajowych. Cele krótkoterminowe weryfikowane będą, co 2 lata, natomiast długoterminowe, co 4 lata. 67 Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Radomska na lata 2009-2013 14 Materiały źródłowe 1. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010 2. Plan Gospodarki Odpadami województwa łódzkiego 3. Plan Gospodarki Odpadami dla powiatu radomszczańskiego 4. Sprawozdania z realizacji Gminnego Planu Gospodarki Odpadami 5. Informacje Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. 6. Marek Kundegórski – Zasady gospodarowania odpadami komunalnymi na terenach wiejskich. 7. Poradnik gospodarowania odpadami. Praca zbiorowa pod red. K. Skalmowskiego. 8. Barbara Kozłowska, Sergiusz Zabawa - Budowa programów gospodarki odpadami komunalnymi w gminach. 9. M. śygadło – Kompostowanie odpadów komunalnych. 10. Grzegorz Wielgosiński – Kierunki i metody zagospodarowania odpadów komunalnych w województwie łódzkim. 11. Praca zbiorowa pod redakcję Marii śegadło - Strategia Gospodarki Odpadami Komunalnym. 12. Zeszyty komunalne Verlag Dashofer – Odpady komunalne 2006 – 2007. 68