Jak tworzyć PLAN WYCHOWAWCZY SZKOŁY (jak-tworzyc

Jak tworzyć plan wychowawczy
szkoły
model planu wychowawczego opracowany na podstawie
poradnika stworzonego na zlecenie MEN w ramach Rządowego Programu
„Bezpieczna i Przyjazna Szkoła”
CMPPP, Warszawa 2008
opracowanie Jolanta Góral
Zawartość
Wprowadzenie
Model programu wychowawczego
1. Wstęp do programu wychowawczego
2. Ustalenie przez społeczność szkolną ważnych wartości
3. Cele ogólne (strategiczne)
4. Ustalenie kalendarza świąt i uroczystości
5. Diagnoza potrzeb i zasobów oraz analiza wyników
diagnozy
6. Priorytety dla programu wychowawczego
6a. Analiza przyczyn problemów i wybór zasobów służących
ich rozwiązywaniu
7. Określenie celów szczegółowych (operacyjnych)
8. Formułowanie zadań. Ustalanie planu działań
Poradnik opracowany na zlecenie MEN w ramach
Rządowego Programu „Bezpieczna i Przyjazna Szkoła”
CMPPP, Warszawa 2008 2
Podstawowymi założeniami
prezentowanego niżej modelu programu
wychowawczego jest budowanie pomostu
między edukacją i wychowaniem oraz
podjęcie próby zintegrowania oddziaływań
wychowawczych, profilaktycznych
i z zakresu promocji zdrowia w spójną
całość.
Zgodnie z założeniami reformy
„Edukacja szkolna ma za zadanie
harmonijnie oddziaływać zarówno w
zakresie przekazywania wiedzy, jak i
kształcenia umiejętności i postaw.
Zadania te stanowią wzajemnie
uzupełniające się wymiary pracy
nauczyciela.
Zgodnie z założeniami reformy podstawy programowej
„Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez
szkolny zestaw programów nauczania, który
uwzględniając wymiar wychowawczy, obejmuje całą
działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego:
1) program wychowawczy szkoły, obejmujący wszystkie
treści i działania o charakterze wychowawczym
2) program profilaktyki dostosowany do potrzeb
rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska,
obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze
profilaktycznym.
Szkolny zestaw programów nauczania,
program wychowawczy szkoły oraz
program profilaktyki tworzą spójną całość i
muszą uwzględniać wszystkie wymagania
opisane w podstawie programowej.
„Ich przygotowanie i realizacja są
zadaniem zarówno całej szkoły, jak i
każdego nauczyciela”.
W jaki sposób przejawia się owa
spójność?
Już na poziomie wyznaczania celów ogólnych
szkoła bierze pod uwagę cztery aspekty
wychowania:
wspomaganie naturalnego rozwoju (czyli
promocję zdrowia),
1.
kształtowanie sposobu myślenia i postaw
uznawanych za pożądane,
2.
profilaktykę zachowań ryzykownych,
3.
Następnie szkoła, mając na
uwadze:
- wyznaczone cele ogólne,
- ustalone przez społeczność wartości
przeprowadza jedną całościową diagnozę i w
odniesieniu do niej podejmuje dalsze kroki –
pisanie obu programów nie wymaga robienia
odrębnej diagnozy dla programu
wychowawczego i programu profilaktyki.
Szkoła zyskuje w ten sposób spójny obraz
własnej sytuacji, potrzebny później do :
wyznaczania celów,
•
wybierania priorytetów,
•
•
planowania działań wychowawczych.
MOTTO
Czytanie, pisanie, ortografia, historia i
arytmetyka są ważne tylko wtedy, jeżeli
pomagają naszym uczniom osiągać
człowieczeństwo.
MODEL PROGRAMU
Wstęp do programu
wychowawczego
1. Wstęp do programu wychowawczego
- powinny się w nim znaleźć wszystkie najważniejsze informacje dotyczące całego programu wychowawczego :
− na jakich założeniach wychowawczo-profilaktycznych został oparty dany program,
− jakie podstawy prawne zostały wzięte pod uwagę przy jego konstruowaniu,
− opis funkcjonowania szkoły (jaką specyfiką ma dana szkoła – charakterystyka
środowiska szkoły, podmioty wspierające),
− jaka jest wizja szkoły,
− jaka została przyjęta sylwetka wychowanka,
− na jakich wartościach opiera się dany program wychowawczy i w jaki sposób zostały one wyłonione,
− kto będzie uczestniczył w realizacji programu (realizatorzy i uczestnicy),
− jakie podstawy teoretyczne zostały wzięte pod uwagę (głównie związane z rozumieniem etapów rozwojowych
dziecka),
− podstawowe informacje dotyczące kierunków
pracy wychowawczej, które będą realizowane w
ramach programu wychowawczego szkoły.
Niekiedy łatwiej będzie skonstruować taki opis
po zakończeniu prac nad programem – wówczas
opis ma szansę być pełniejszy.
Opis zawarty we wstępie powinna
charakteryzować :
spójność między aktami prawnymi
obowiązującymi szkołę,
•
założeniami szkoły,
•
sylwetką wychowanka,
•
możliwościami i potrzebami rozwojowymi dzieci
w danym wieku,
•
Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania.
•
Ustalenie przez społeczność
szkolną ważnych wartości
- człowiek, by mógł się rozwijać, potrzebuje
wartości.
Ministerstwa Edukacji Narodowej „opracowując program wychowawczy
szkoły należy brać pod uwagę jakie wartości są
szczególnie ważne dla społeczności
szkolnej”.
Ustalenie wartości musi być traktowane jako proces.
Jedną z propozycji zbierania wiadomości dotyczących wartości może być rozdanie
całej społeczności szkolnej listy wartości z prośbą o wybranie 5 (lub 10)
najważniejszych z własnego punktu widzenia (porównaj załącznik 1). Następnie
należy – na takiej samej liście – zaznaczyć ile osób z grupy, z którą pracujemy
wybrało daną wartość (należy zliczyć odpowiedzi indywidualne uczestników).
Najlepiej, aby powstały 4 listy zbiorcze:
- jedna z odpowiedziami uczniów,
- druga z odpowiedziami rodziców,
- trzecia z odpowiedziami nauczycieli,
- czwarta z odpowiedziami pracowników nie należących do kadry pedagogicznej.
Ustalone przez społeczność szkolną
wartości :
pozwalają na stworzenie pewnej wizji szkoły,
sprzyjającej wychowaniu w zgodzie z tymi wartościami.
Wizja powinna być sformułowana krótko , wyrażać
wspólnotę dążeń i wartości wszystkich członków
społeczności szkolnej, powinna stymulować do
działań.
•
Stanowią także podstawę dla stworzenia sylwetki
absolwenta szkoły – czyli obrazu osoby kończącej
szkołę, do którego osiągnięcia dążą wspólne
oddziaływania rodziców i pracowników szkoły.
•
3. Wymienione elementy są potrzebne do
określenia celów ogólnych – działań
długofalowych
Niezwykle ważną kwestią jest uwzględnienie potrzeb i możliwości rozwojowych uczestników
procesu wychowawczego, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb i możliwości uczniów.
•
Ważne jest, aby sformułowane cele nie stały w sprzeczności np. z możliwościami poznawczymi,
emocjonalnymi, społecznymi.
•
Konieczne jest również wzięcie pod uwagę rzeczywistości polityczno-prawnej, szkoły (m.in.
podstawy programowej, programów nauczania, innych aktów prawnych, do których
przestrzegania zobligowana jest szkoła, jak również zadań dla oświaty wynikających z krajowych
programów dotyczących rozwiązywania problemów dzieci i młodzieży oraz zapobiegania
zachowaniom ryzykownym .
•
Nie należy również pomijać uwarunkowań ekonomicznych (związanych z finansowaniem szkoły,
jak również ze statusem majątkowym rodzin uczniów).
•
Możliwości technologicznych (tj. związanych z optymalizowaniem procesu nauczania poprzez
wprowadzanie i weryfikowanie innowacji).
•
Konieczne jest również, aby nie traktować
celów ogólnych w oderwaniu od celów
szczegółowych. Te pierwsze powinny bowiem
stanowić bazę do sformułowania celów
operacyjnych. Zwykle odbywa się to poprzez
zamianę celu strategicznego na kilka celów
szczegółowych.
Cele ogólne wyznaczają kierunki
oddziaływań wychowawczych
4 aspekty wychowania :
wspomaganie naturalnego rozwoju (zaspokajanie potrzeb, rozwijanie potencjałów i
możliwości, budowanie wspierającej relacji nauczyciel-uczeń).
•
kształtowanie sposobu myślenia i postaw uznawanych za pożądane (ujętych np. w opisie sylwetki
wychowanka, kreowanie i wskazywanie wzorców, przekazywanie wartości istotnych z punktu
widzenia danej kultury, kształtowanie i wzmacnianie postaw prospołecznych).
•
profilaktykę zachowań ryzykownych (diagnozowanie zagrożeń, wyposażanie uczniów w wiedzę i
umiejętności pomagające w radzeniu sobie z tymi zagrożeniami, proponowanie alternatywnych
sposobów funkcjonowania, ochrona przed bezpośrednimi niebezpieczeństwami).
•
korekcję deficytów i urazów (złych/niekonstruktywnych doświadczeń”) powstałych w toku
wcześniejszego wychowania (diagnoza deficytów, konstruowanie sytuacji wychowawczej w taki
sposób, by uczeń mógł zdobywać doświadczenia korygujące dotychczasowe urazy).
•
Tak więc nauczyciel, przed którym stoi
zadanie wychowywania młodego człowieka
musi odnosić się zarówno do wiedzy dotyczącej
prawidłowości rozwojowych, jak i pewnej
wybranej, ustalonej koncepcji człowieka.
PEST
PEST, to skrót pochodzący od angielskich słów (Political, Economic, Social, Technological), dający
się przełożyć w następujący sposób:
P (Polityczno-Prawne czynniki) – Czy sformułowany cel ogólny jest zgodny z przepisami
dotyczącymi ogólnie obowiązującego prawa, jak również prawa oświatowego, programami
nauczania oraz zadaniami dla oświaty wynikającymi z krajowych programów dotyczących
rozwiązywania problemów dzieci i młodzieży oraz zapobiegania zachowaniom ryzykownym?
Podstawowe akty prawne, do których przestrzegania zobowiązana jest szkoła znajdują się w
załączniku 1.
•
E (Ekonomiczne/Gospodarcze czynniki) – Czy uwzględnia warunki lokalowe, bazę szkoły, warunki
organizacyjne? Czy uwzględnia możliwości finansowe szkoły (sposób finansowania szkoły,
możliwości pozyskiwania dodatkowych środków), a także możliwości finansowe rodziców? Dla
przykładu: nie można robić czegoś na co nie będzie stać szkoły w danym środowisku (wychowanie
do tolerancji poprzez bezpośrednie poznawanie innych kultur na wycieczkach zagranicznych, jeśli
wiadomo, że ani szkoła ani rodzice nie udźwigną takiego obciążenia finansowego, nie można
planować wychowania poprzez sport w szkole, która nie ma sali gimnastycznej ani boiska).
•
S (Socjokulturowe czynniki) – Czy sformułowany cel
strategiczny uwzględnia czynniki wynikające z kultury
ogólnospołecznej i tradycji regionu? Czy jest zgodny
WARTOŚCIAMI zdiagnozowanymi w danej szkole i
funkcjonującymi w kulturze tej organizacji? Czy
uwzględnia potrzeby społeczności (wszystkich grup)?
Czy uwzględnia specyfikę funkcjonowania środowiska
lokalnego? Na przykład łatwo sobie wyobrazić, że
inaczej formułowane będą cele dotyczące wyrównania
szans na poziomie emocjonalno-społecznym jeśli mamy
do czynienia z małym środowiskiem wiejskim, inaczej
w niewielkim miasteczku dotkniętych bezrobociem, a
inaczej w dużej aglomeracji miejskiej.
•
T (Technologiczne czynniki) – Czy nauczyciele są przygotowani do poszukiwania, porządkowania
i wykorzystywania informacji pochodzących z różnych źródeł, także związanych z innymi
dziedzinami, takimi jak psychologia, socjologia, etyka, informatyka itp.? Czy nauczyciele są gotowi
do upowszechnia i wykorzystywania technicznych środków dydaktycznych? Czy nauczyciele znają i
stosują metody aktywizujące uczniów, przeciwstawiając się tym samym werbalizmowi w
nauczaniu?
•
Deklaracja Praw Dziecka z 1959 r.
•
Konwencja o Prawach Dziecka Narodów Zjednoczonych z 20 listopada 1989 r.
•
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. (art. 48, 53, 70)
•
Ustawa o systemie oświaty z 7.09.1991 r. (art. 1, 5, 33, 34a, 40)
•
Ustawa z 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela (art. 6)
•
Program Polityki Prorodzinnej Państwa z 17.11.1998 r.
•
Rozporządzenie MEN z 15.02.1999 r. w sprawie ramowego statutu szkoły publicznej (§ 2.1, § 2.2)
•
Rozporządzenie MEN z 15.02.1999 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego
•
Ramowy Statut szkoły
•
Podstawa Programowa kształcenia ogólnego.
•
4. KALENDARZ ŚWIĄT I
UROCZYSTOŚCI
Święto/uroczystość Data Możliwość
wykorzystania w aspekcie wychowawczym
•
Historyczne
•
Kalendarzowe
•
Religijne
•
Rodzinne
•
Lokalne/regionalne
•
5. Diagnoza potrzeb i zasobów oraz
analiza wyników diagnozy
Analiza potrzeb jest pierwszym krokiem w konkretyzowaniu celów
strategicznych, następuje ona jeszcze przed wyborem priorytetów i celów
szczegółowych. Dzięki niej odpowiadamy na pytania:
o potrzeby rozwojowe (wspierania)
•
o potrzeby profilaktyczne (zapobiegania)
•
o potrzeby korekcyjne (zmiany)
•
o potrzeby „wyższe” (odnoszące się do wcześniej zidentyfikowanych wartości
•
i postulowanych postaw, stanowiących zakotwiczenie programu
wychowawczego)
•
Analiza ta powinna dotyczyć potrzeb grup, których dotyczy realizacja
szkolnego programu wychowawczego (samych wychowanków oraz
podmiotów, które w sposób bezpośredni lub pośredni oddziałują
wychowawczo w związku z uczęszczaniem ucznia do szkoły), czyli:
uczniów,
•
nauczycieli (nie tylko wychowawców, lecz również nauczycieli
przedmiotowych),
•
rodziców uczniów,
•
pracowników administracyjnych/niepedagogicznych szkoły.
•
Zasadna jest także koncentracja na potrzebach odnoszących się do relacji
między członkami grup społeczności szkolnej bezpośrednio zaangażowanych
w proces wychowawczy, a więc odpowiedzi na pytanie:
Co jest potrzebne do budowania efektywnej wychowawczo relacji nauczycieluczeń?
•
Co jest potrzebne do budowania wspierającej proces wychowawczy relacji
nauczyciel- rodzic ucznia?
•
Co jest potrzebne do budowania wspierającej proces wychowawczy relacji
pracownik niepedagogiczny-uczeń?
•
Co jest potrzebne do budowania sprzyjającego, przyjaznego klimatu szkoły w
relacji nauczyciel-pracownik niepedagogiczny?
•
Co jest potrzebne do budowania sprzyjającego, przyjaznego klimatu szkoły w
relacji rodzic-pracownik niepedagogiczny?
•
Dodatkowo warto zadać sobie pytanie o organizację życia szkoły – Jaka jest
potrzebna organizacja życia szkoły, by tworzyć sprzyjające wychowaniu
środowisko wychowawcze?
Istotne jest, aby objąć diagnozą potrzeby całej społeczności szkolnej w 4
wymiarach:
fizycznym (m.in. podstawowe potrzeby związane z jedzeniem, wypoczynkiem,
ruchem, przestrzenią),
•
psychicznym (głównie w sferze potrzeb emocjonalnych),
•
społecznym (potrzeby związane z relacjami interpersonalnymi, potrzeba
więzi, przynależności itp.),
•
duchowym (dotyczące samoświadomości istnienia, poczucia sensu życia; tu
także wszelkie potrzeby natury estetycznej).
•
Warto pamiętać, że szkoła ma być „dla ucznia”, dlatego wszelkie rozważania
dotyczące potrzeb powinny na pierwszym miejscu stawiać dziecko z jego
potrzebami.
Analiza potrzeb wymienionych grup społeczności szkolnej
zaangażowanych w wychowanie ucznia, powinna być dokonana z
perspektywy każdej z tych grup. Może się okazać bowiem, że uczniowie
lub ich rodzice wskażą potrzeby zmian w organizacji szkoły, które nie są
dostrzegane przez pracowników przyzwyczajonych do pracy według
dotychczasowych procedur. Nauczyciele, dzięki swojej wiedzy
psychopedagogicznej mogą dostrzegać ważne rozwojowe potrzeby
uczniów, którym oni zaprzeczają lub z których nie zdają sobie sprawy
(np. dotyczące radzenia sobie z emocjami u progu okresu dojrzewania).
Patrzenie na potrzeby innych pozwala poszerzyć wiedzę o tym czego
potrzebują wszystkie grupy społeczności szkolnej.
Analiza zasobów dotyczy określenia tego co stanowi „punkt startu” u
przedstawicieli wszystkich grup społeczności szkolnej, a dotyczy:
Typy zasobów:
• wiedza
• umiejętności
• doświadczenie
• osiągnięcia
• postawy
• cechy
• struktury organizacyjne
• zasoby materialne
Czyje potrzeby?
• UCZNIOWIE
• nauczyciele
• rodzice uczniów
• pracownicy szkoły
Czego dotyczą?
• relacje nauczyciel-UCZEŃ
• relacje nauczyciel-rodzic ucznia
• relacje pracownik-UCZEŃ
• relacje nauczyciel-pracownik
• relacje rodzic-pracownik
• organizacja życia szkoły
Wymiary:
• wymiar fizyczny
• wymiar psychiczny
• wymiar społeczny
• wymiar duchowy
Typy potrzeb:
Typy potrzeb:
• potrzeby rozwojowe –wspieranie profilaktyczne -zapobieganie
• potrzeby korekcyjne naprawa
• potrzeby „wyższe”- postulowane
Podobnie jak w analizie potrzeb, analizę zasobów warto przeprowadzić
z perspektywy każdej z grup społeczności szkolnej. W tym przypadku
jeszcze większe znaczenie może mieć zauważanie i docenianie przez
innych zasobów, których nie doceniają lub które pomijają członkowie
którejś z grup.
Lp. Sposoby diagnozowania Umiejętności i cechy
prowadzącego diagnozę
1. Obserwacja Umiejętność opracowania arkusza
obserwacji, obiektywizm, spostrzegawczość, umiejętność
analizy i wyciągania wniosków.
2. Ankietowanie Umiejętność tworzenia lub doboru ankiety
(stosownie do wieku badanego), wiedza i umiejętności
dotyczące organizowania badania, dyskrecja, umiejętność
analizy i wyciągania wniosków, znajomość podstaw
statystyki, dużym ułatwieniem może być znajomość
programu „Excel”.
3. Wywiad/rozmowa Konstruowanie kwestionariusza
wywiadu, umiejętności komunikacyjne, umiejętność
selekcjonowania informacji, umiejętność analizy i
wyciągania wniosków.
4. Analiza pracy i wytworów Umiejętność odczytywania
symboli, wiedza i umiejętność dotycząca sposobów
formułowania tematu pracy, która ma zostać poddana
analizie, umiejętność kategoryzacji informacji, umiejętność
analizy i wyciąganie wniosków, świadomość ryzyka
nadinterpretacji, które może nieść analiza wytworów.
5. Analiza dokumentów Umiejętność stworzenia i stosowania
arkusza analizy, znajomość zasad doboru dokumentów,
umiejętność selekcjonowania danych, analizy i wyciągania
wniosków, dyskrecja.
6. Warsztat, ćwiczenia warsztatowe, gry i zabawy grupowe
Umiejętność prowadzenia warsztatu i znajomość zasad pracy
grupowej, rozumienie przebiegu procesu grupowego,
umiejętność doboru tematu, dobra znajomość metod i technik w
pracy grupowej, umiejętność doboru uczestników.
7. Socjogram Spostrzegawczość, dostateczna znajomość technik
socjometrycznych, wyczucie sytuacji, dyskrecja.
8. Ewaluacja odroczona Dociekliwość, operatywność,
mobilność, umiejętność doboru narzędzi, umiejętność określenia
zakresu badań, umiejętność analizy i wyciągania wniosków.
Na koniec warto przypomnieć, że analiza potrzeb i zasobów ma
powiązanie z wcześniej wyznaczonymi celami ogólnymi i nie
jest jedynie poszukiwaniem mocnych stron osób, grup czy
struktur organizacyjnych, lecz odnosi się do tychże celów
strategicznych.
6. Priorytety dla programu
wychowawczego
Priorytet, to ważny problem, którego rozwiązaniem szkoła
decyduje się zająć. Przy wyborze problemu należy kierować się
wartościami uznawanymi przez społeczność szkolną, wynikami
diagnozy. Należy wziąć pod uwagę wcześniej sformułowane cele
ogólne, jak również tradycje, święta i uroczystości ważne z
punktu widzenia szkoły.
W wybór priorytetu powinni być zaangażowani przedstawiciele
całej społeczności szkolnej (czyli uczniowie, rodzice,
nauczyciele i pracownicy niepedagogiczni). Jest to oczywiste
zważywszy na fakt, że szkoła ma wspierać rodziców w
wychowaniu, a nie realizować odrębne cele oraz ma być
miejscem przyjaznym dla ucznia.
Analiza wyników diagnozy zaowocowała m.in. sformułowaniem listy potrzeb.
Ostatecznie jako priorytet społeczność opisywana w przykładzie może dokonać
następującego wyboru:
Priorytet 1. Zdobycie dokładnych informacji i uzgodnienie wspólnego stanowiska
członków całej społeczności szkolnej, dotyczących wartości uznawanych przez
różnych jej członków za ważne (ma ścisły związek z planowaniem działań
wychowawczych na ternie szkoły więc jest problemem pryncypialnym)
Priorytet 2. Ustalenie kompleksowej strategii działań
Priorytet 3. Podjęcie kroków zaradczych
Analiza przyczyn problemów i wybór zasobów służących ich rozwiązywaniu .
Przed wyznaczeniem celów szczegółowych odnoszących się do priorytetów (a więc
przed określeniem tego, co chcemy osiągnąć) należy wybrać te z zasobów, które będą
bazą dla rozwiązania problemów. Aby dokonać racjonalnego wyboru
7. Do formułowania celów szczegółowych warto
zastosować popularne narzędzie –
technikę wytyczania celów SMART (+) 18 . Według tego modelu cel powinien być:
S – specyficzny, szczegółowy/prosty (ang. Specific/Simple 19 ) – konkretny, jednoznacznie
określony, krótko i bez żadnych „ale” określający to, co ma się zdarzyć (a nie to, co ma się nie
zdarzyć! – chodzi więc o sformułowania pozytywne, a nie przez negację)
•
M – mierzalny (ang. Measurable ) – tak by można było stwierdzić, czy cel faktycznie został
osiągnięty; umożliwiający rozpoznanie jego osiągnięcia przez odwołanie do konkretnych
wskaźników (obserwowalnych, mierzalnych, odczuwalnych); sprawdzalny
•
A - akceptowalny/atrakcyjny (ang. Acceptable/Attractive ) – opisujący czego się chce i/lub jest do
przyjęcia (a nie tego co jest wymuszane); warty zrealizowania z punktu widzenia stawiających go,
motywujący ich
•
R – realistyczny (ang. Realistic/Relevant 20 ) – realny do osiągnięcia; dotyczący tego co możliwe
do zmiany (a nie dotyczący rzeczy całkowicie niezależnych od osób tworzących cel)
•
T – terminowy (ang. Timed/Time lined/Timely definied 21 ) – określony w czasie, z konkretnym
terminem osiągnięcia (a nie „kiedyś”)
•
S – jest sformułowany pozytywnie, krótko, wiadomo co się ma zdarzyć
M – określono konkretny wytwór, który ma powstać – lista wartości co do
których jest zgoda i lista wartości, które budzą kontrowersje
A – wynika z priorytetów ustalonych przez całą społeczność szkolną na bazie
wcześniej dokonanej diagnozy, więc nie jest wymuszony
R – w tej fazie ograniczono pracę nad wartościami do dwóch grup
społeczności – rodziców i nauczycieli – aby proces prac nie „rozmywał się” i
nie gmatwał; wprowadzenie etapowości prac urealnia możliwość osiągnięcia
sukcesu.
T – wiadomo kiedy to się ma dziać ( do końca października bieżącego roku)
Istotne dla kryterium mierzalności jest określenie kryteriów sukcesu, na
podstawie których będziemy mogli stwierdzić, że cel został osiągnięty.
Pomocne są tu pytania dotyczące stopnia osiągnięcia celu oraz wskaźników,
na podstawie których możemy stwierdzić, że cel został osiągnięty. Wskaźniki,
to dane liczbowe lub procentowe albo inne informacje, które możemy
zaobserwować, zapisać lub w inny sposób zarejestrować (np. zmiany
zachowań).
8. Tworzenie planu na podstawie wyżej opisanych
działań wszystkich społeczności szkoły
Wyznaczenie terminów i osób odpowiedzialnych za ich realizację ,oraz sposobu
mierzalności.
Gdy nauczyciele wspierając rodziców, we współpracy z niepedagogicznymi
pracownikami szkoły i przy współudziale uczniów rozpoczynają realizację zadań
programu wychowawczego niezbędny jest monitoring działań. Monitoring jest
czymś więcej niż zwykła obserwacja. Polega on na ciągłym zestawianiu działań z
planem i sygnalizowaniu konieczności ewentualnych korekt w prowadzonych
działaniach. Monitoring służy też identyfikowaniu osiągania poszczególnych
sukcesów na wieloetapowej drodze do osiągania celów wychowawczych. Choć
monitoring spoczywać będzie głównie na członkach rady, pedagogicznej warto
włączać do tego procesu pozostałe grupy społeczności szkolnej poprzez
umożliwianie im udzielania informacji zwrotnych.
Ewaluacja zadań polega na:
•
końcowym zestawieniu wyników działań z oczekiwanymi kryteriami sukcesu,
•
ocenie procesu, a więc przebiegu dochodzenia do celu w realizacji zadań.