docBiuletyn Informacyjny - Stałe Przedstawicielstwo Rzeczypospolitej
download 
Reklamacja Transkrypt
Biuletyn Informacyjny - Stałe Przedstawicielstwo Rzeczypospolitej
Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze NZ w Genewie Biuletyn Informacyjny Szanowni Państwo, Zapraszam Państwa do lektury czwartego numeru Biuletynu Stałego Przedstawicielstwa RP przy Biurze Narodów Zjednoczonych i innych organizacjach międzynarodowych w Genewie. Bieżące wydanie zawiera informacje m.in. o specjalnej sesji Rady Praw Człowieka poświęconej łamaniu praw człowieka w Syryjskiej Republice Arabskiej, która odbyła się w dniach 22 - 23 sierpnia br. oraz nt. kończącej się obecnie sesji Konferencji Rozbrojeniowej. Przedstawione są również najważniejsze wydarzenia w Międzynarodowej Organizacji Pracy, Światowej Organizacji Zdrowia, UNAIDS, Międzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej oraz UNCTAD. W ramach cyklu prezentującego informacje o poszczególnych sektorach tematycznych w Genewie przedstawiamy instytucje zajmujące się sprawami rozbrojenia i nieproliferacji. Zapraszam do lektury i liczę na Państwa uwagi i komentarze. /-/ Remigiusz A. Henczel Ambasador, Stały Przedstawiciel przy Biurze NZ w Genewie Biuletyn Stałego Przedstawicielstwa RP w Genewie, wrzesień 2011 Strona 1 Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze NZ w Genewie Rozpoczęły się przygotowania do 29. Programme Coordinating Board (PCB) UNAIDS. Posiedzenie 29. Rady Koordynacyjnej Programu UNAIDS odbędzie się w Genewie, w dniach 13-15 grudnia br. Polska, jako Wiceprzewodniczący Rady, ale też ze względu na wcześniejsze zaangażowanie w walkę o prawa człowieka na forum ONZ, zgłosiła się do udziału w pracach grupy roboczej, która ma za zadanie opracowanie panelu tematycznego zaplanowanego na grudniowe posiedzenie „HIV and Enabling Legal Environements”. Aspekty prawne w obszarze HIV i AIDS, np. problematyka penalizacji pewnych zachowań i jej konsekwencje dla rozprzestrzeniania się epidemii HIV, z pewnością wzbudzą dyskusje, podczas których można się spodziewać starcia skrajnych poglądów. Konsultacje drugiej części UBRAF Podczas ostatniego (28.) posiedzenia Rady Koordynacyjnej Programu UNAIDS – Programme Coordinating Board (PCB) UNAIDS, które odbyło się w Genewie w dniach 21-23 czerwca br. zdecydowano, że część dokumentu Unified Budget, Results and Accountability Framework (UBRAF) zawierająca dane dot. wskaźników, zakresów odpowiedzialności i budżetu (Results, accountability, and budget matrix) zostanie poddana procesowi dalszych konsultacji. Polska, która jest w 2011 r. Wiceprzewodniczącym PCB UNAIDS, bierze udział w pracach nad tym dokumentem określającym ramy działalności Programu Wspólnego UNAIDS w latach 2012-2015. 1 września br. zakończył się kolejny etap konsultacji. Uwagi do dokumentu, zaktualizowanego o wnioski przedstawione podczas 28. PCB, można było zgłaszać drogą mailową. Polska także, po zapoznaniu się dokumentem, przedstawiła swoje stanowisko. Warto podkreślić, że bardzo cenne uwagi zgłosili przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, którzy zabiegają o odpowiednie zapisanie w dokumencie roli organizacji pozarządowych. Przygotowania do 61. sesji Komitetu Regionalnego Od dnia 31 sierpnia trwają przygotowania do 61. sesji Europejskiego Komitetu Regionalnego WHO. EU Joint Team pracuje nad 10 stanowiskami, które mają być wygłoszone w imieniu UE. W wyniku negocjacji w Genewie udało się zamknąć 7 z nich, pozostałe mają być finalizowane na miejscu w Baku. Podczas koordynacji uwidoczniły się różnice pomiędzy Państwami UE odnośnie wielu kwestii zdrowotnych. Biuletyn Stałego Przedstawicielstwa RP w Genewie, wrzesień 2011 Strona 2 Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze NZ w Genewie W sierpniu br. Międzynarodowa Organizacja Pracy uczestniczyła w obchodach Międzynarodowego Dnia Młodzieży. Od 2010 roku Międzynarodowy Dzień Młodzieży obchodzony jest 12 sierpnia. W bieżącym roku odbywał się on pod hasłem: „Zmieńmy nasz świat”. Według danych Międzynarodowej Organizacji Pracy, obecnie na świecie około 81 mln. młodych ludzi pozostaje bez pracy. Ponad 152 mln. pracujących młodych otrzymuje wynagrodzenie niższe niż 1,52 USD dziennie. Wielu z nich pozostaje często poza oficjalnym rynkiem pracy, w tzw. „szarej strefie”. Międzynarodowa Organizacja Pracy wielokrotnie wskazywała na problemy bezrobocia, które dotykają młodych ludzi wchodzących na rynek pracy oraz związany z tym brak poczucia bezpieczeństwa, rodzący trudne problemy natury ekonomicznej i społecznej. Brak dostępu młodych ludzi do „godnej pracy” rodzi napięcia i frustracje, pozbawia młodzież jasnej perspektywy na przyszłość. Temat ten był obecny podczas Międzynarodowej Konferencji Pracy w czerwcu br. Zorganizowano m.in. panele dyskusyjne poświęcone problematyce zatrudnienia młodzieży: „Młodzież w świecie: liderzy zmian” oraz „Młodzież w krajach arabskich: dążenie do sprawiedliwości społecznej”. Podczas dyskusji wskazywano na potrzebę wspierania tej grupy osób, m.in. poprzez rozwój edukacji pozwalającej lepiej dostosować kwalifikacje do potrzeb rynku pracy, wspieranie rozwoju przedsiębiorczości młodzieży, efektywne wdrażanie i przestrzeganie międzynarodowych standardów pracy, zaangażowanie młodzieży w dialog społeczny, wymianę doświadczeń poszczególnych krajów w ww. zakresie, rozwiązywanie problemów związanych z migracją. Szczególną uwagę poświęcono młodzieży w krajach Afryki Północnej, którą Dyrektor Generalny MOP, Juan Somavia określił jako „liderów zmian i inspirację dla pozostałych grup społecznych w tym regionie”. Młodzi ludzie, uczestnicy dyskusji panelowych, wyrażali nadzieję na pomoc ze strony Międzynarodowego Biura Pracy w ramach programów współpracy technicznej wspierających tworzenie nowych miejsc pracy oraz organizację szkoleń dla pracowników z zakresu prawa pracy, a także działania na rzecz ujednolicenia standardów pracy w państwach Afryki Północnej oraz promocji związków zawodowych i praw pracowniczych. Siedziba Międzynarodowej Organizacji Pracy, na pierwszym planie rzeźba, dar narodu indyjskiego, czerwiec 1987. Zatrudnienie i przedsiębiorczość młodzieży będą także jednym z wiodących tematów Międzynarodowej Konferencji Pracy w 2012 r. „Youth entrepreneurship: transforming jobseekers into job creators (Pierwsza dyskusja ogólna)”. *** Rozpoczęły się przygotowania do 312. Rady Administracyjnej, która odbędzie się w Genewie w dniach 3 - 18 listopada br. Rada po raz pierwszy będzie obradowała w nowej strukturze, zgodnie z którą dotychczasowe komitety robocze zostaną zastąpione jedną sesją plenarną, Biuletyn Stałego Przedstawicielstwa RP w Genewie, wrzesień 2011 Strona 3 Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze NZ w Genewie podzieloną na bloki i segmenty tematyczne. Praca w nowej strukturze ma umożliwić delegatom udział we wszystkich posiedzeniach, co było dotychczas utrudnione ze względu na pokrywanie się terminów poszczególnych komitetów. Nowy jest także skład obecnej RA – wybory członków na kadencje 2011-2014 miały miejsce podczas 100. MKP w czerwcu br. Nowi członkowie Rady Administracyjnej to - według regionów następujące państwa: Europa: Dania, Węgry, Litwa Afryka: Kongo, Egipt, Niger, Zjednoczona Republika Tanzanii, Togo, Zambia; społecznym wymiarem globalizacji; „zielone” miejsca pracy; systemy administracji i inspekcji pracy; wybór tematów na 102. (2013) i 103. (2014) Międzynarodową Konferencję Pracy; kwestie finansowania i audytu w Organizacji. Polska, jako kraj sprawujący prezydencję w UE, będzie uczestniczyć w pracach Rady Administracyjnej, przewodnicząc wspólnie z delegacją Unii Europejskiej w Genewie pracom nad przygotowaniem i prezentowaniem na szerokim forum, wspólnych stanowisk państw członkowskich w ważnych kwestiach społecznych. Ameryki: Argentyna, Kanada, Kolumbia, El Salwador, Trynidad i Tobago; Azja i region Pacyfiku: Australia, Islamska Republika Iranu, Katar, Wietnam. Zastępcy członków Rady Administracyjnej: Europa: Bułgaria, Cypr, Kazachstan, Malta, Holandia, Rumunia, Szwajcaria Afryka: Algieria, Angola, Botswana, Ghana, Kenia, Sudan, Zimbabwe; Ameryki: Kuba, Meksyk, Urugwaj, Boliwariańska Wenezueli; Panama, Republika Azja i region Pacyfiku: Kambodża, Republika Korei, Indonezja, Liban, Pakistan, Sri Lanka, Tajlandia, Zjednoczone Emiraty Arabskie. Przedmiotem obrad listopadowej Rady Administracyjnej będzie m.in. analiza prac w związku z przyjęciem w czerwcu nowej konwencji i zalecenia dotyczących pracowników domowych; dyskusja nt. spójności polityk w systemie międzynarodowych organizacji wielostronnych, instytucji finansowych i resortów rządowych; dyskusja nad WSIS / ITU W dniu 4 sierpnia odbyło się spotkanie informacyjno koordynacyjne UE dotyczące procesu przeglądu implementacji postanowień Światowego Szczytu Społeczeństwa Informacyjnego (tzw. proces WSIS+10), współprowadzone przez Prezydencję PL oraz Delegaturę UE. W spotkaniu wziął udział Jarosław Ponder, doradca ds. strategii i zarządzania WSIS w ITU, przybliżył procedurę konsultacji na temat kształtu, jaki winien przyjąć proces przeglądu realizacji postanowień WSIS z 2005 r. W dyskusji podkreślono duże znaczenie nadesłania przez państwa, ale także pozarządowych uczestników procesu, swoich opinii na ten temat, poprzez wypełnienie przygotowanego w tym celu kwestionariusza. W dniu 5 września odbyło się spotkanie informacyjne dla Ambasadorów w ITU dot. zbliżających się wydarzeń. Szczególną uwagę poświęcono zagadnieniom przewidzianym na najbliższe posiedzenie Rady (11 - 21 .10) i Biuletyn Stałego Przedstawicielstwa RP w Genewie, wrzesień 2011 Strona 4 Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze NZ w Genewie organizacji ITU Telecom World 2011 (2427.10). Program tegorocznego ITU Telecom World zawiera: sesję Komisji ds. Rozwoju Sieci Szerokopasmowych, Szczyt Liderów w zakresie Sieci Szerokopasmowych, Forum dla dyskusji liderów nt. rozwoju rynku i trendów technologicznych, spotkania przy Okrągłym stole dla ministrów, spotkania liderów projektu Digital Cities’11, Sympozjum Technologiczne i wiele innych, otwartych forów dyskusyjnych. W trakcie wydarzenia będą trwały wystawy w Narodowych Pawilonach. Ponadto przekazano informacje nt. World Radio Conference 2012, szczytu Connect Arab States and Connect Americas (2012) i szczytu ICTs and Climate Change (Durban, listopad 2011). spotkania wysokiego szczebla (24 września 2010), wystąpienia Sekretarza Generalnego ONZ na forum KR 29 stycznia 2011 r., genewskich obrad Rady Konsultacyjnej ds. Rozbrojenia (ABDM) na przełomie czerwca i lipca oraz specjalnej debaty nt. rozbrojenia, która odbyła się w Nowym Jorku 27 lipca br. Inspekcja UNSCOM w Iraku, 1991/1992 r. (UN/DPI #158422C) Konferencja Rozbrojeniowa W Genewie dobiega końca tegoroczna sesja Konferencji Rozbrojeniowej. Pod przewodnictwem Kuby trwają negocjacje raportu końcowego KR – dotychczas odbyły się posiedzenia w dniach 1, 6 oraz 9 września br. W przygotowanym przez Kubę pierwotnym projekcie raportu odzwierciedlił się pośpiech, z jakim został on sporządzony, przez co znalazły się tam liczne błędy redakcyjne, nieścisłości związane m.in. z przywoływaniem poszczególnych dokumentów oficjalnych KR oraz powtórzenia całych partii tekstu, zawarte w paragrafach, które jedynie teoretycznie odnoszą się do różnych zagadnień. Wiele poprawek natury proceduralnej (zgłoszonych również przez delegację RP) zostało przyjętych stosunkowo szybko, jednak część paragrafów odnoszących się do pracy merytorycznej KR podzieliła członków Konferencji. Szczególne kontrowersje wzbudziły ustępy dotyczące debat będących następstwem nowojorskiego Przed rozpoczęciem negocjacji raportu końcowego, doszło do ostrej wymiany zdań między reprezentacjami Kanady i KRLD. Przedstawicielka Kanady poinformowała o zakończeniu przez swój kraj bojkotu KR, który miał miejsce podczas sprawowania przewodnictwa przez Koreę Północną – kraj powszechnie znany z nieprzestrzegania swoich zobowiązań nieproliferacyjnych. W odpowiedzi, przedstawiciel KRLD w niewybrednych słowach zarzucił Kanadzie „chore” (ill-minded) i niecywilizowane działania, wymierzone na szkodę całej Konferencji. W międzyczasie odbyły się również dwa posiedzenia Grupy Zachodniej w KR, w której przewodnictwo przejęła od Polski Irlandia. Na uwagę zasługuje fakt, że przewodniczący Konferencji nie zdecydował się kontynuować cotygodniowych konsultacji z koordynatorami regionalnymi. Biuletyn Stałego Przedstawicielstwa RP w Genewie, wrzesień 2011 Strona 5 Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze NZ w Genewie CCW W dniach 22 - 26 sierpnia 2011 r. odbyło się w Genewie spotkanie Grupy Ekspertów Rządowych (GER), powołanej przez Państwa-Strony Konwencji CCW. Spotkanie było przede wszystkim poświęcone przygotowaniom do Konferencji Przeglądowej CCW zaplanowanej na listopad br. oraz pracom nad projektem przyszłego Protokołu VI dotyczącego amunicji kasetowej (AK). Przedmiotem prac Grupy były dwa teksty projektu protokołu: przygotowany przez przewodniczącego GGE na bazie uzgodnień dokonanych podczas II sesji GER oraz drugi, przedłożony przez Austrię, Norwegię i Meksyk (grupa ANM), prowadzący w bliżej nieokreślonym przedziale czasowym do eliminacji AK oraz odwołujący się do zwyczajów międzynarodowych, a de facto zmierzający do przyjęcia analogicznych standardów jak w Konwencji z Oslo. Pomimo dążenia grupy państw CCM („grupa Oslo”) do wprowadzenia pod obrady ich projektu, inicjatywa ta została dość skutecznie zmarginalizowana. W tej sytuacji państwa te dostrzegają jedyną szansę na przeforsowanie swoich pomysłów we wprowadzeniu w możliwie maksymalnym stopniu zapisów ze swojej propozycji lub odpowiednio przetransponowanych przepisów konwencji Oslo do projektu przewodniczącego GER. Wydaje się, że większość państw uważa, że konsensus jest możliwy, ale zakładają, że jego osiągnięcie będzie możliwe dopiero na RevCon. Należy odnotować bardzo aktywne działania delegacji amerykańskiej, lobbującej niestrudzenie za projektem przewodniczącego GER oraz koncyliacyjną postawę Francji, nawołującej do poszukiwania kompromisu. Przed sesją odbyły się trzy spotkania koordynacyjne Unii Europejskiej, podczas których omówiono pokrótce stan spraw. Po nieudanych próbach przed poprzednimi sesjami, zrezygnowano ze wspólnego wystąpienia Państw UE na sesji plenarnej. BTWC Wobec trwających przygotowań do VII Konferencji Przeglądowej BTWC, odbyło się spotkanie informacyjne nt. funkcjonowania Jednostki Wspierania Implementacji tej Konwencji, trzyosobowego zespołu spełniającego funkcje pomocy administracyjnej dla Państw Członkowskich, a także pośredniczącego w mechanizmie CBMs. Jedna z konkluzji prezentacji dotyczyła usprawnienia ciągłości budżetowej Jednostki, tj. zagwarantowania większych środków na organizowane na bieżąco seminaria i inne tego typu spotkania. Pierwsze spotkanie Grupy Ekspertów ds. Zmian Klimatycznych i Adaptacji do nich Międzynarodowych Sieci Transportowych, 5 września 2011 r. Głównym celem spotkania było przyjęcie planu działania grupy oraz podsumowanie dostępnych danych i analiz dot. wpływu zmian klimatycznych na międzynarodowe sieci transportowe w obszarze EKG. Podczas sesji na stanowisko przewodniczącego grupy został wybrany przedstawiciel Polski, Jerzy Kleniewski, radca ministra z Ministerstwa Infrastruktury. Biuletyn Stałego Przedstawicielstwa RP w Genewie, wrzesień 2011 Strona 6 Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze NZ w Genewie 24. spotkanie Grupy Roboczej ds. Nowych Tendencji w Transporcie i Gospodarce (WP.5), 6 - 7 września 2011 r. - W czasie obrad dokonano analizy bieżącej sytuacji w transporcie paneureopejskim. Dyskutowano także nad rozwojem nowych połączeń pomiędzy Europą i Azją. Poruszono również temat dostosowania sieci transportowych do zmian klimatycznych. Ponadto dokonano przeglądu pomocy technicznej dla państw o gospodarkach w okresie przejściowym. Kierownictwo Departamentu Transportu EKG zwróciło, m.in., uwagę na to, iż oddziaływanie transportu na środowisko naturalne ma również aspekty pozytywne. Podczas spotkania Polskę oraz Unię Europejską reprezentował Jerzy Kleniewski z Ministerstwa Infrastruktury. 59. sesja Grupy Roboczej ds. Ram Strategicznych i Programu Budżetowego UNCTAD, w dniach 5-7 września 2011r. – omówiono przegląd działań w ramach pomocy technicznej i ich finansowania, raport dotyczący rekomendacji nt. ewaluacji pomocy technicznej dla państw słabo rozwiniętych, państw nieposiadających dostępu do morza, małych państw wyspowych oraz innych typów państw słabo rozwiniętych. Dodatkowo poddano ocenie raport niezależnych ekspertów nt. programu ds. nauki i technologii dla rozwoju. 17. SESJA SPECJALNA RADY PRAW CZŁOWIEKA ONZ WS.SYRII W dniach 22 - 23 sierpnia br. odbyła się w Genewie– z inicjatywy Unii Europejskiej – sesja specjalna Rady Praw Człowieka (RPCz) ws. Syrii. Wniosek o zwołanie sesji złożyła Polska w imieniu międzyregionalnej grupy 58 państw, w tym 25 z 46 członków Rady. Wniosek o zwołanie sesji poparło czterech arabskich członków Rady, tj. Arabia Saudyjska, Kuwejt, Katar oraz Jordania. Była to druga sesja specjalna RPCz poświęcona sytuacji w Syrii w trakcie ostatnich kilku miesięcy. Zgodnie z postanowieniami sesji Rady ws. Syrii z kwietnia br., utworzono misję ds. zbadania faktów (fact finding mission) Biura Wysokiej Komisarz NZ ds. Praw Człowieka. Jej raport został opublikowany 18 sierpnia br., jego główne konkluzje zaprezentowała Wysoka Komisarz trakcie briefingu dla Rady Bezpieczeństwa NZ 18 sierpnia i w swym wystąpieniu otwierającym obecną sesję. Podczas sesji specjalnej przyjęto większością 33 głosów, przy 4 – głosach przeciwko (Rosja, Chiny, Kuba i Ekwador) i 9 - wstrzymujących się, rezolucję ustanawiającą niezależną międzynarodową Komisję Śledczą ds. zbadania naruszeń praw człowieka w Syrii, włączając w to także przestępstwa, które mogą posiadać znamiona zbrodni przeciw ludzkości. Komisja została zobowiązana do przedstawienia pierwszego raportu do końca listopada br., a kolejnego do marca 2012 r. Członków Komisji nominuje Przewodnicząca Rady Praw Człowieka, którą jest obecnie Laura Dupuy Lasserre – Ambasador, Stały Przedstawiciel Biuletyn Stałego Przedstawicielstwa RP w Genewie, wrzesień 2011 Strona 7 Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze NZ w Genewie Urugwaju. W rezolucji Rada potępia również masowe i systematyczne łamanie praw człowieka przez władze syryjskie oraz wzywa je do natychmiastowego zaprzestania przemocy i ich przestrzegania. Do głosowania nad rezolucją wezwały delegacje Chin i Rosji, które uzasadniły swoje stanowisko tym, że ingerencja w wewnętrzne sprawy państw jest niedopuszczalna, a Rada powinna zachęcać do dialogu wewnątrz państwa. Pod listą sponsorów rezolucji podpisały się 52 państwa. Sesję otworzyło wystąpienie Navanethem Pillay, Wysokiej Komisarz NZ ds. Praw Człowieka. Odwołując się do konkluzji raportu przedstawionego przez misję ds. zbadania faktów, powołaną zgodnie z decyzjami kwietniowej sesji specjalnej Rady ws. Syrii, stwierdziła, że w Syrii mają miejsce rażące i długotrwałe naruszenia praw człowieka. Ich skala i rodzaj pozwala przypuszczać, że niektóre z nich noszą znamiona zbrodni przeciwko ludzkości i powinny stać się przedmiotem zainteresowania Międzynarodowego Trybunału Karnego. N. Pillay podkreśliła również, że członkom misji udało się zebrać wiarygodne świadectwa naruszeń praw człowieka mimo tego, że rząd Syrii nie podjął współpracy z jej Biurem i nie udzielił członkom misji pozwolenia na wjazdu do kraju. W imieniu procedur specjalnych NZ dot. praw człowieka, głos zabrał J. Mendes, Specjalny Sprawozdawca ds. Tortur. Potępił on m.in. przemoc stosowaną przez władze Syrii wobec własnych obywateli, a także skalę represji wobec pokojowych demonstrantów, wskazując na to, że od połowy marca 2011 r. zginęło ponad 2000 osób. W wygłoszonym w imieniu Unii Europejskiej oświadczeniu, Polska podkreśliła konieczność szybkiej reakcji Rady na rażące naruszenia praw człowieka mające miejsce w Syrii. Potępiła przemoc, łamanie przez Syrię jej zobowiązań międzynarodowych, zaapelowała do władz Syrii o współpracę z Biurem Wysokiej Komisarz NZ ds. Praw Człowieka. Wezwała też do przeprowadzenia międzynarodowego, niezależnego dochodzenia, aby sprawcy tych naruszeń zostali osądzeni. Sala Rady Praw Człowieka, Pałac Narodów, Genewa. Przedstawiciel Syrii, Ambasador F. Khabbas Hamoui, oskarżył członków Rady o polityzację działań i stosowanie podwójnych standardów. Uznał, że raport przedstawiony przez misję Biura Wysokiej Komisarz nie zawiera informacji nt. działań podjętych przez władze Syrii mających na celu poprawę sytuacji w kraju. Zadeklarował też gotowość przyjęcia misji dochodzeniowej Biura Wysokiej Komisarz, ale dopiero wtedy, gdy zakończą się prace syryjskiego wymiaru sprawiedliwości. Wnioski Wynik sesji należy uznać za sukces Unii Europejskiej i polskiej prezydencji. Wniosek o zwołanie sesji, a następnie przyjęta rezolucja, uzyskały międzyregionalne i zdecydowanie większe poparcie, niż podczas poprzedniej sesji specjalnej Rady ws. Syrii. Na szczególną uwagę zasługuje silne poparcie ze strony arabskich członków Biuletyn Stałego Przedstawicielstwa RP w Genewie, wrzesień 2011 Strona 8 Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze NZ w Genewie Rady. Świadczy to o rosnącej izolacji międzynarodowej władz syryjskich w obliczu nasilających się działań represyjnych reżimu Assada. Utworzenie Komisji Śledczej stanowi dodatkowy instrument nacisku na władze syryjskie ze strony wspólnoty międzynarodowej. Należy oczekiwać, że Komisja – podobnie jak misja Biura Wysokiej Komisarz NZ ds. praw człowieka, zaleci pociągnięcie do odpowiedzialności przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym poszczególnych członków syryjskich władz i sił porządkowych. Według nieoficjalnych informacji, listę takich osób już przygotowało Biuro Wysokiej Komisarz. Zgodnie z nieoficjalnymi informacjami, w oparciu o sukces osiągnięty w Genewie, zostanie podjęta w Nowym Jorku próba przyjęcia przez RB ONZ rezolucji potępiającej reżim Assada i wprowadzającej sankcje wobec Syrii. Taki rezultat był możliwy dzięki sprawnemu i zakrojonemu na szeroką skalę, lobbingowi prowadzonemu w Genewie i w stolicach, głównie przez Niemcy, Francję i Polskę. Należy zwrócić uwagę, że w ramach UE Polska wraz Niemcami jako pierwsza zaproponowała zwołanie sesji i przekonała do tej propozycji unijnych partnerów, w tym delegację UE, mimo jej początkowego oporu. Polska wraz z delegacją UE prowadziła także negocjacje ws. rezolucji. Obok Niemiec i Polski szczególnie zaangażowana była także Francja. Po przyjęciu podczas czerwcowej sesji Rady rezolucji ws. Białorusi jest to kolejny przykład doskonałej współpracy w ramach Trójkąta Weimarskiego w Genewie Spotkanie EU Team z OHCHR nt. Białorusi SP w Genewie przeprowadziło 1 września br, wraz z delegacją UE, nieformalne konsultacje z Biurem Wysokiej Komisarz NZ ds. Praw Człowieka (OHCHR) na temat sytuacji praw człowieka na Białorusi. Spotkanie odbyło się z inicjatywy UE. Celem spotkania było omówienie działań ws. Białorusi podczas najbliższej, wrześniowej sesji Rady Praw Człowieka (RPCz). Zgodnie z postanowieniami czerwcowej rezolucji RPCz pt. Sytuacja praw człowieka na Białorusi, OHCHR przygotowuje ustny raport (oral report) Wysokiej Komisarz NZ ds. Praw Człowieka dot. sytuacji praw człowieka na Białorusi, który zostanie przedstawiony w ramach 18. sesji Rady Praw Człowieka (RPCz). Prezentacja raportu zaplanowana na 20 września br. zostanie połączona z interaktywnym dialogiem z udziałem Wysokiej Komisarz NZ nt. praw człowieka na Białorusi. Kolejny raport OHCHR, tym razem pisemny (comprehensive report) nt. stanu przestrzegania praw człowieka na Białorusi przewidziany jest w porządku obrad 20 . sesji Rady w czerwcu 2012 r. Spotkanie szefów misji państw członkowskich UE z Wysoką Komisarz NZ ds. Praw Człowieka 9 września 2011 r., zorganizowane zostało spotkanie szefów misji państw członkowskich Unii Europejskiej z Wysoką Komisarz NZ ds. Praw Człowieka, N. Pillay. W spotkaniu wzięli także udział Zastępca Wysokiej Komisarz Kyung-wha Kang oraz szefowie sekcji zajmującej się Afryką i Bliskim Wschodem z Biura Wysokiej Komisarz. Wysoka Komisarz NZ ds. Praw Człowieka podziękowała za dobrą współpracę i obecne zaangażowanie UE w kwestie promocji i ochrony praw człowieka, Biuletyn Stałego Przedstawicielstwa RP w Genewie, wrzesień 2011 Strona 9 Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze NZ w Genewie szczególnie w czasie kryzysu w Libii i Syrii. Podkreśliła, że poruszała sprawę Białorusi w swoich komunikatach oraz że śledzi rozwój wydarzeń na Białorusi (sprawa Alesia Bielatskiego, wezwanie władz do dialogu). Poprosiła UE o powtórzenie apelu do władz Białorusi o uwolnienie wszystkich dziennikarzy i obrońców praw człowieka. Przypomniała, że już 20 września odbędzie się interaktywny dialog na podstawie jej ustnego raportu na temat sytuacji praw człowieka na Białorusi (raport końcowy zostanie przedstawiony w czasie 20. sesji Rady). N. Pillay została zaproszona przez władze Białorusi do złożenia wizyty, która, jak poinformował Stały Przedstawiciel Białorusi w Genewie, nie ma związku z rezolucją Rady 17/24, z czerwca br., którą Białoruś kwestionuje, uznając za motywowaną politycznie. Jednocześnie ewentualna wizyta Wysokiej Komisarz na Białorusi musiałaby zostać poprzedzona misją przygotowawczą, która ustaliłaby warunki przebiegu wizyty – Wysoka Komisarz nie chce być ograniczona w jej planowaniu, a wyrażenie na to zgody przez władze Białorusi wydaje się mało prawdopodobne. Ponadto, Wysoka Komisarz poddaje w wątpliwość dobrą wolę Białorusinów, ze względu na jednoczesny brak współpracy władz Białorusi z misją OHCHR, zajmującej się przygotowaniem raportu nt. sytuacji praw człowieka na Białorusi na mocy mandatu rezolucji Rady 17/24. Misji Biura jak dotąd nie udzielono pozwolenia wjazdu na teren Białorusi. W sprawie Syrii N. Pillay poinformowała, że wskazane zostały trzy osoby, które wejdą w skład Komisji Śledczej powołanej na mocy rezolucji S-17/1, przyjętej podczas sierpniowej sesji specjalnej Rady ws. Syrii; trwa kompletowanie składu misji towarzyszącej Komisji. Poprosiła UE o kontynuowanie nacisku na władze Syrii w kwestii współpracy władz syryjskich z Komisją Śledczą. W lipcu otwarte zostało Biuro Wysokiej Komisarz w Tunezji; trwa dialog z Egiptem w sprawie utworzenia biura regionalnego w Kairze. Niepokój N. Pillay budzi fakt, że władze Egiptu nie odpowiedziały na memorandum of understanding przesłane przez OHCHR; Wysoka Komisarz zaapelowała o wsparcie UE w tej sprawie. Navanethem Pillay, Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych do spraw Praw Człowieka N. Pillay poruszyła również kwestię sytuacji w Południowym Kordofanie (Sudan). Zastępca Wysokiej Komisarz odbyła wizytę w Dżubie (Pd. Sudan), jednak nie uzyskała pozwolenia władz Sudanu na wjazd do Południowego Kordofanu i Abyei; Misja ONZ w Sudanie Południowym nie zawiera komponentu prawno-człowieczego, podczas gdy obecność ekspertów z tego zakresu jest niezbędna dla odpowiedniego podjęcia kroków do pociągnięcia do odpowiedzialności osób winnych trwającym naruszeniom praw człowieka. W związku z tym Wysoka Komisarz podkreśliła konieczność ustanowienia mandatów procedur specjalnych Rady zarówno ds. Sudanu, jak i Południowego Sudanu. Biuletyn Stałego Przedstawicielstwa RP w Genewie, wrzesień 2011 Strona 10 Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze NZ w Genewie Wysoka Komisarz została zaproszona do złożenia wizyty w Sri Lance – wizyta odbędzie się w przyszłym roku. Sekretarz Generalny ONZ podjął formalną decyzję o przekazaniu w połowie listopada raportu panelu ekspertów ONZ ds. Sri Lanki Przewodniczącej Rady Praw Człowieka oraz Wysokiej Komisarz. Umożliwi to ewentualne podjęcie przez Radę inicjatyw bazujących na wnioskach w nim przedstawionych. Możliwe to będzie najprawdopodobniej dopiero w czasie marcowej sesji Rady w 2012 roku. celu finansowanie włączania działań związanych z prawami człowieka do pomocy rozwojowej i humanitarnej, tak aby były one prowadzone równolegle. Wysoka Komisarz zaapelowała o zwiększenie wsparcia finansowego Biura, zwłaszcza poprzez wpłaty bez określonego przeznaczenia (unearmarked), niezbędnego zważywszy na zwiększone potrzeby Biura. Ważne jest też poparcie dla działań w Nowym Jorku mających na celu zwiększenie regularnego budżetu Biura. Dotychczasowy budżet nie jest w stanie pokryć kosztów tworzenia specjalnych mechanizmów, jak np. komisje śledcze, co zmusza do korzystania ze środków pozabudżetowych. Trwają negocjacje w ramach V Komitetu ZO ONZ, aby uprościć procedurę pozyskiwania środków na pokrycie kosztów Biura na nieprzewidziane wydatki z funduszu Sekretarza Generalnego. Zastępca Wysokiej Komisarz podkreśliła, że działalność Biura w Afryce Północnej możliwa była tylko dzięki dobrowolnym wpłatom na rzecz Biura. Wpłaty państw UE na rzecz budżetu Biura stanowią w tej chwili 60% całkowitej kwoty przekazywanej przez państwa. Dodatkowo, Zastępca Wysokiej Komisarz poinformowała, że pod koniec roku utworzony zostanie Fundusz, mający na Biuletyn Stałego Przedstawicielstwa RP w Genewie, wrzesień 2011 Strona 11 Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze NZ w Genewie Podstawowe informacje o poszczególnych sektorach tematycznych w Genewie: Rozbrojenie i nieproliferacja KONFERENCJA ROZBROJENIOWA (Conference on Disarmament – CD) Informacja ogólna KR została utworzona w 1979 roku na mocy decyzji I Specjalnej Sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Jest sukcesorką wcześniejszych instytucji zajmujących się tą problematyką (Komitet Rozbrojeniowy Dziesięciu Państw, Komitet Rozbrojeniowy Osiemnastu Państw i Konferencja Komitetu Rozbrojeniowego). Kierujący pracami Sekretarzem Generalnym KR jest Dyrektor Generalny UNOG (Kassym-Jomart Tokayev z Kazachstanu), zaś przewodzenie jej pracom przysługuje na zasadzie rotacyjnej, alfabetycznej prezydencji kolejnym państwom członkowskim. Prezydencja trwa cztery tygodnie, w ciągu roku obejmuje ją sześć państw. W 2011 roku są to Kanada (Marius Grinius), Chile (Pedro Oyarce), Chiny (Wang Qun), Kolumbia (Alicia Victoria Arango Olmos), Kuba (Rodolfo Reyes Rodríguez) i Korea Północna (So Se Pyong). Polska obecność w Konferencji Polska jest członkiem KR od początku jej istnienia. W sierpniu Polska (Zastępca Stałego Przedstawiciela RP Cezary Lusiński) był koordynatorem prac Grupy Państw Zachodnich (WEOG), w której jest zrzeszona w ramach Konferencji. Kwestie finansowe Działalność Konferencji jest wspierana przez Biuro NZ w Genewie (UNOG) i z jego budżetu bezpośrednio pokrywane są koszty poszczególnych spotkań. Biuletyn Stałego Przedstawicielstwa RP w Genewie, wrzesień 2011 Strona 12 Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze NZ w Genewie Resorty współpracujące Resortami wiodącymi są: MSZ i Ministerstwo Obrony Narodowej Wydarzenia w II połowie 2011 r. Od kilkunastu lat na forum KR panuje „impas” – pomimo zdefiniowania czterech kluczowych zagadnień, którymi powinna się zająć Konferencja (rozbrojenie nuklearne, negocjacje Traktatu o Zakazie Produkcji Materiałów Rozszczepialnych dla Celów Wojskowych – FMCT, proces przeciwdziałania wyścigowi zbrojeń w przestrzeni kosmicznej – PAROS, negatywne gwarancje bezpieczeństwa – NSA; a ponadto nowe rodzaje broni masowego rażenia, program całkowitego rozbrojenia, przejrzystość zbrojeń). Państwom członkowskim nie udaje się osiągnąć kompromisu ws. rozpoczęcia negocjacji nad którymkolwiek z tych zagadnień. Szczególnie widoczny spór toczy się wokół stanowiska Pakistanu, który jako jedyny nie zgadza się na rozpoczęcie rozmów nt. zakazu przyszłej produkcji materiałów rozszczepialnych (bez uwzględnienia istniejących jej zasobów), uzasadniając to względami bezpieczeństwa narodowego. Polska przypisuje priorytetowe znaczenie rozpoczęciu negocjacji nt. FMCT, który stanowi kolejny logiczny krok na drodze do rozbrojenia atomowego i wzmocnienia nieproliferacji broni jądrowej. Sesje KR w tym roku odbyły się w terminach od 16 maja do 1 lipca oraz od 2 sierpnia do 16 września. Pierwsze posiedzenia w maju poświęcone były FMCT. Przewodniczący amb. Wang (Chiny) zaproponował delegacjom zaproszenie na te wydarzenia ekspertów krajowych. Niemniej jednak wobec trwającego zastoju prac KR i braku perspektywy przyjęcia programu prac z mandatem negocjacyjnym, coraz częściej pojawiają się głosy o możliwości przeniesienia negocjacji kluczowych spraw poza forum Konferencji. Pozwoliłoby to ominąć problematyczną zasadę konsensusu, ale doprowadziłoby też do zatracenia uniwersalnego zakresu negocjacji (przeciwne temu państwa NAM i Chiny). Obecny rok jest postrzegany jako kluczowy dla przyszłości KR, co należy rozpatrywać również w kontekście państw, które będą pełniły prezydencję w Konferencji (Korea Północna, Kuba). Jednym z pomysłów przełamania impasu jest propozycja powołania panelu wysokiego szczebla ekspertów przy SG ONZ, którzy podjęliby się dyskusji nt. reformy Konferencji. Biuletyn Stałego Przedstawicielstwa RP w Genewie, wrzesień 2011 Strona 13 Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze NZ w Genewie KONWENCJA O ZAKAZIE LUB OGRANICZENIU UŻYCIA PEWNYCH RODZAJÓW BRONI KONWENCJONALNYCH, KTÓRE MOGĄ BYĆ UWAŻANE ZA POWODUJĄCE NADMIERNE CIERPIENIE LUB MAJĄCE NIEKONTROLOWANE SKUTKI (Convetion on Prohibitions Or Restrictions on the Use of Certain Conventional Weapons Which May Be Deemed to be Excessively Injourious Or to Have Indiscriminate Effects – CCW) Informacja ogólna Konwencja, wraz z Protokołami: I w sprawie niewykrywalnych odłamków, II w sprawie zakazu i ograniczeń użycia min, min-pułapek i innych urządzeń i III w sprawie zakazów lub ograniczeń w sprawie broni zapalających, przyjęta została w 1980 r. i funkcjonuje jako załącznik do Konwencji Genewskich z 1949. Weszła w życie w dniu 2 grudnia 1983 r. W 1996 r. do postanowień Protokółu II przyjęto poprawki o charakterze humanitarnym, oraz dodano do Konwencji Protokół IV w sprawie laserowych broni oślepiających. W 2001 r. wprowadzono poprawki do Art. 1, rozszerzając zakres jej obowiązywania na konflikty zbrojne nie posiadające charakteru międzynarodowego. W listopadzie 2003 r. Konwencja została uzupełniona o kolejny Protokół V w sprawie wybuchowych pozostałości wojennych. Wszedł on w życie 12 listopada 2006 r. Kierujący pracami W ramach reżimu CCW nie powstała osobna organizacja międzynarodowa, nie posiada on też stałego kierownictwa. Desygnowanym przewodniczącym IV Konferencji Przeglądowej CCW (14-25 listopada 2011 r.) jest amb. Gancho Ganev z Bułgarii. Polska obecność w Konwencji Polska ratyfikowała Konwencję i Protokóły I, II i III w dniu 2 czerwca 1983 roku. Poprawki do Protokołu II zostały ratyfikowane przez RP 27 lipca 2003 roku, zaś Protokół IV – w dniu 31 lipca 2004 roku. Poprawiony Art. 1 Konwencji CCW został ratyfikowany w dniu 28 sierpnia 2006 r. (wszedł on w życie w stosunku do Polski w dniu 15 marca 2007 r.) Protokół V został ratyfikowany przez Prezydenta RP w dniu 1 lipca 2011 roku, a wejdzie w Biuletyn Stałego Przedstawicielstwa RP w Genewie, wrzesień 2011 Strona 14 Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze NZ w Genewie życie w stosunku do Polski po upływie sześciu miesięcy od przekazania dokumentu ratyfikacyjnego depozytariuszowi Konwencji, tj. Sekretarzowi Generalnemu ONZ, co nastąpi 28 września 2011 r. Kwestie finansowe Finansowanie odbywa się poprzez narodowe przedpłaty Państw-Stron na rzecz obsługi poszczególnych spotkań, których budżety są uchwalane przez uczestników. Taka procedura stosowana jest do finansowania dorocznych spotkań, konferencji przeglądowych, spotkań poszczególnych protokołów do konwencji, spotkań ekspertów. Wysokość udziałów Państw-Stron (i solidarnie Państw-Obserwatorów) określana jest przez Biuro NZ w Genewie zgodnie z ONZ-owską skalą partycypacji w danym roku (United Nations scale of assessment pro-rated), a następnie, z kilkumiesięcznym opóźnieniem, następuje rozliczenie rzeczywistych kosztów danego przedsięwzięcia. Resorty współpracujące Resortami wiodącymi są: MSZ i Ministerstwo Obrony Narodowej Wydarzenia w II połowie 2011 r. Obecnie na forum CCW w Genewie prowadzone są prace w ramach Grupy Ekspertów Rządowych (GER) nad problematyką amunicji kasetowej i min innych niż przeciwpiechotne (MOTAPM), pod kątem uregulowania tych kwestii w nowych protokołach do Konwencji. Podstawową osią dyskusji jest spór państw zrzeszonych w przyjętej 3 grudnia 2008 roku w Oslo Konwencji o Amunicji Kasetowej (CCM – która zabrania m.in. używania, prowadzenia badań, produkcji, nabywania, składowania, przechowywania lub przekazywania amunicji kasetowej) z państwami posiadającymi znaczne zasoby tej broni i nie mającymi dla niej alternatywnego systemu uzbrojenia (do tej grupy zalicza się Polska, a ponadto m.in. Grecja, Rumunia, Słowacja, Turcja, USA, Białoruś, Chiny, Indie, Izrael, Rosja i Ukraina). W tym roku w Genewie odbyło się jeszcze jedno spotkanie GER (22-26 sierpnia) oraz odbędą się posiedzenia dot. Protokołu V (9-10 listopada) i Protokołu II (11 listopada). W dniach 14-15 listopada 2011 r. będzie miała miejsce Konferencja Przeglądowa CCW, której zasadniczym celem jest przyjęcie Protokołu VI dot. amunicji kasetowej (takie jest też dążenie Polski), jednakże osiągnięcie kompromisu w tej sprawie wydaje się być na razie wątpliwe. Biuletyn Stałego Przedstawicielstwa RP w Genewie, wrzesień 2011 Strona 15 Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze NZ w Genewie KONWENCJA O ZAKAZIE ROZWOJU, PRODUKCJI I MAGAZYNOWANIA BRONI BIOLOGICZNEJ I TOKSYNOWEJ ORAZ JEJ ZNISZCZENIU (Convention on Prohibition of Development, Production and Stockpiling of Bacteriological and Toxin Weapons and Their Destruction – BTWC) Informacja ogólna Konwencja BTWC została przyjęta przez Konferencję Komitetu Rozbrojeniowego (poprzedniczkę Konferencji Rozbrojeniowej), podpisana w roku 1972, weszła w życie w 1975 r. Stronami Konwencji jest 169 państw, a sygnatariuszami – 13 państw. Kierujący pracami Do obsługi technicznej działań związanych z BTWC została utworzona Komórka ds. Implementacji Konwencji (Implementation Support Unit). Nie jest to jednak ciało, które stoi na czele BTWC. Desygnowanym Przewodniczącym VII Konferencji Przeglądowej (5-16 grudnia 2011 r.) jest amb. Paul van den Ijssel (Królestwo Niderlandów). Polsce przypadła funkcja jednego z zastępców przewodniczącego Konferencji Przeglądowej. Polska obecność w Konwencji Polska jest stroną Konwencji od 1972 r. Kwestie finansowe Budżety poszczególnych spotkań są uchwalane przez Państwa – Strony, które również finansują obsługę spotkań poprzez narodowe przedpłaty. Taka procedura stosowana jest do finansowania dorocznych spotkań, konferencji przeglądowych, spotkań ekspertów. Wysokość udziałów Państw-Stron (i solidarnie Państw-Obserwatorów) określana jest przez Biuro NZ w Genewie zgodnie z ONZ-owską skalą partycypacji w danym roku (United Nations scale of assessment pro-rated), a następnie, z kilkumiesięcznym opóźnieniem, następuje rozliczenie rzeczywistych kosztów danego przedsięwzięcia. Biuletyn Stałego Przedstawicielstwa RP w Genewie, wrzesień 2011 Strona 16 Stałe Przedstawicielstwo RP przy Biurze NZ w Genewie Resorty współpracujące Resortem wiodącym jest MSZ, natomiast współpracują w tej tematyce MON, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwo Zdrowia oraz Ministerstwo Gospodarki. Wydarzenia w II połowie 2011 r. Na VI Konferencji Przeglądowej BTWC (20 listopada - 8 grudnia 2006 r.) przyjęto plan prac w okresie międzysesyjnym (2007-2010), obejmujący następujące zagadnienia: środki wzmocnienia narodowej implementacji Konwencji (2007); współpraca regionalna i subregionalna na rzecz wdrażania BTWC (2007); środki poprawy bezpieczeństwa i ochrony biologicznej (biosafety and biosecurity), w tym bezpieczeństwa laboratoriów oraz zabezpieczeń patogenów i toksyn, mających odniesienie do BTWC (2008); środki zapobiegania ew. wykorzystaniu osiągnięć naukowych w dziedzinie biologii i biotechnologii w celach niezgodnych z postanowieniami BTWC (2008); wzmacnianie zdolności państw w zakresie rozpoznawania, wykrywania, diagnozowania oraz zwalczania chorób zakaźnych (2009); wzmocnienie mechanizmów udzielania pomocy w przypadku zamierzonego użycia broni biologicznej lub toksynowej wobec państwa-strony BTWC (2010). Kolejna, VII Konferencja Przeglądowa BTWC, odbędzie się w Genewie w dn. 5-11 grudnia 2011 r. Wobec braku zgody państw członkowskich na stworzenie mechanizmu weryfikacyjnego BTWC, najbardziej aktualnym zadaniem jest implementacja Konwencji do systemów prawnych państw-stron, co jest obecnie również wyzwaniem dla Polski. 9 maja 2011 roku odbyło się w Warszawie spotkanie z udziałem zagranicznych ekspertów ds. broni biologicznej (Czechy, VERTIC), które koncentrowało się na porównaniu obowiązującego w Polsce stanu prawnego w tej dziedzinie z legislacją innych państw oraz na metodach dokonania postępu w tej sprawie. Biuletyn Stałego Przedstawicielstwa RP w Genewie, wrzesień 2011 Strona 17
