33-35
Transkrypt
33-35
Kwiecień 2013 33 PÓŁKA Z DVD Andrzej Prószyński Miasto na Górze P odobno pomys nawiedzi re!ysera we "nie. Jak sam mówi w wywiadzie: Obudzi em si! pewnego ranka z dziwnym obrazem przed oczami. By y to dwie góry, skierowane do siebie wierzcho kami. U stóp jednej z nich sta ma y cz owiek, który spojrza w gór! i zobaczy patrz"c" na niego kobiet!. Spodoba mi si! ten obraz. Uzna em, #e jest inspiruj"cy. Wiedzia em, #e kryje opowie$% o mi o$ci. Mi o$ci niemo#liwej. I w a$nie dlatego chcia em si! z ni" zmierzy%.Ten pomys pozwoli mi opowiedzie% co$ poetyckiego, a jednocze$nie wyrazi% opini! o istniej"cym $wiecie. Re!yser nazywa si# Juan Diego Solanas i jest Argenty$czykiem, za" Þlm, jaki wy oni si# ze wspomnianej wizji, zwie si# prosto i dobitnie Upside Down. Co innego t umaczenia. W kilku krajach tytu brzmi %wiaty równoleg e, nadaj&c ca kiem nowy sens temu okre"leniu. Z kolei u nas Þlm nazywa si# Odwróceni zakochani, a has o reklamowe g osi, !e jest to Romeo i Julia w "wiecie Incepcji. Pomijaj&c rodowód pomys u – z t& Incepcj& to bym nie przesadza . Chocia! par# jej kadrów nasuwa takie skojarzenia, nasz Þlm nie jest bynajmniej oniryczny, twardo si# bowiem trzyma ustalonej, cho' niezwyk ej, koncepcji rzeczywisto"ci. Dwa "wiaty, Dó i Góra, le!& równolegle do siebie w odleg o"ci kilkunastu pi#ter, istnieje nawet budynek &cz&cy jeden z drugim. Zjawisko tzw. podwójnej grawitacji powoduje, !e wszystkie przedmioty pochodz&ce z danego "wiata s& przyci&gane w a"nie do niego, mieszka$cy mog& wi#c spogl&da' nawzajem na siebie zadzieraj&c g owy do góry. Sytuacja obu "wiatów wydaje si# wzajemnie symetryczna, nikt jednak nie ma w&tpliwo"ci, gdzie jest Dó , a gdzie Góra: ten pierwszy jest biednym "wiatem, eksploatowanym przez drugi, bogatszy, który dostarcza tym z Do u pr&d w zamian za rop# naftow&. Wida' wi#c wyra(nie, !e mamy do czynienia z alegori&, co najwyra(niej podkre"li a w wywiadzie Kirsten Dunst, mówi&c: niektórzy uznaj&, !e to Þlm fantastyczno-naukowy, zaraz jednak odwo uj&c si# do Þlmu Brazil. Najlepiej wi#c uwa!a', !e jest i jednym i drugim, cho' „twarda” interpretacja powoduje pewne trudno"ci logiczne (czy oba 34 "wiaty s& p askie? dlaczego s& nieruchome wzgl#dem siebie? czemu ludzie nie maj& l#ku wysoko"ci i zaburze$ b #dnika, gdy uda im si# traÞ' do drugiego "wiata? sk&d pada "wiat o?). Takich pyta$ najwyra(niej nie powinno si# zadawa', a ten znakomity wizualnie pomys nale!y przyj&' z dobrodziejstwem inwentarza. Nasi Romeo i Julia, czyli Adam z Do u (Jim Sturgess) oraz Eden z Góry (Kirsten Dunst) spotykaj& si# od dzieci$stwa w scenerii wzi#tej z wizji re!ysera. Kiedy Adam rzuca lin# swojej przyjació ce, mo!e j& nawet "ci&gn&' do dolnego "wiata, ta za" mo!e przycupn&' ponad nim na spodniej powierzchni skalnego nawisu, jak wida' na zdj#ciu powy!ej. Kiedy uchwyc& si# siebie nawzajem, ich wektory grawitacji równowa!& si#, mog& wi#c Informator GKF #287 zawisn&' w stanie pozornej niewa!ko"ci. W pami#' zapada zw aszcza scena, gdy w lesie u podnó!a góry Adam bierze dziewczyn# „na barana” i odbywa z ni& spacer godny lunonautów. Niestety, zauwa!a ich stra! graniczna (!) i otwiera ogie$. Podczas pospiesznej ewakuacji Eden spada na swoj& gór# z wysoko"ci kilku metrów. Adam s&dzi, !e j& zabi , po latach jednak zauwa!a dziewczyn# w telewizji. Podejmuje wi#c karko omn& decyzj#: postanawia dosta' si# do jej "wiata (co jest nie tylko trudne technicznie, ale te! nielegalne) i ponownie nawi&za' zerwany kontakt. W tym celu zdobywa prac# w wie!owcu &cz&cym oba "wiaty, na "rodkowym pi#trze, gdzie biurka stoj& na pod odze i na suÞcie (patrz plakat poni!ej). Tam zaprzyja(nia si# Kwiecień 2013 niebawem z kontaktowym facetem z Góry, niejakim Bobem Boruchovitzem, który organizuje mu ubranie i odpowiedni& ilo"' balastu ze swojego "wiata. Adam przebiera si# i obci&!a, sp ywaj&c zgrabnie na suÞt, po czym sk ada wizyt# swej dziewczynie. Okazuje si# jednak, !e wskutek upadku sprzed lat Eden ma k opoty z pami#ci&, zapomnia a wi#c ca kiem tak!e i jego… Nie b#d# zdradza dalszego ci&gu akcji, zw aszcza !e to nie ona sprawia niespodzianki, lecz niecodzienna sceneria, w której si# rozgrywa. Sala balowa, w której ta$czy si# na pod odze i suÞcie, skok (a raczej upadek) z jednej rzeki do drugiej… Twórcy Þlmu do o!yli wszelkich stara$, !eby wszystko wygl&da o realistycznie – tworzyli nawet trójwymiarowe modele, które potem odwracali do góry nogami, by niczego nie pomyli'. Wi#kszo"' uj#' wymaga a nakr#cenia osobno Góry i Do u, a nast#pnie po &czenia obu Þlmów w jedn& ca o"'. Scena, w której Adam przebiera si# w ubranie z Góry i l&duje na suÞcie, by a (nomen omen) kr#cona w specjalnym obrotowym pomieszczeniu – dzi#ki temu wida', jak nogi lec& mu do góry przy zak adaniu butów. Ogólny efekt jest powalaj&cy – podczas ogl&dania Þlmu mo!na rzeczywi"cie dozna' zawrotu g owy, której to przypad o"ci nasi bohaterowie wydaj& si# by' szcz#"liwie pozbawieni. Wszystko to oczywi"cie nieuchronnie prowadzi do sytuacji, w której efekty wizualne zaczynaj& dominowa' nad intryg&. Je"li jednak (zgodnie z intencj& re!ysera) spojrze' na ten Þlm jako na opowie"' poetyck& – wszystko nagle wskakuje na w a"ciwe miejsca. Prymat wizji przestaje by' zarzutem, a ci&g niezwyk ych obrazów staje si# naturalnym sposobem przekazania tej historii. Mo!e tak!e bardziej onirycznej, ni! mi si# zrazu zdawa o. 35 Odwróceni zakochani (Upside Down) • produkcja: Francja, Kanada, 2012 • ocena: FilmWeb 6,1/10, IMDb 6,4/10 • re!yseria: Juan Diego Solanas • scenariusz: Juan Diego Solanas, Harris Demel, Santiago Amigorena, • muzyka: Benoît Charest • zdj#cia: Pierre Gill • gatunek: melodramat, sf • czas trwania: 1 godz. 43 min. • obsada: Jim Sturgess (Adam) Kirsten Dunst (Eden) Timothy Spall (Bob Boruchovitz) Jayne Heitmeyer (kierowniczka) Holly O’Brien (Paula) Vincent Messina (Tommy)