Link do artykułu - credit

Magazyn
Coraz lepszy
biznes
Karty private label to jeden z najbardziej
perspektywicznych rynków produktów detalicznych
banków. Zwiàzane z nimi kredyty mogà daç instytucjom
finansowym nieêle zarobiç.
KRZYSZTOF WALISZEWSKI
N
azywane kartami kupieckimi,
wydawane są przez banki we
współpracy z sieciami handlowymi i hipermarketami. Łączą w sobie trzy podstawowe funkcje:
● płatniczą (umożliwiają dokonywanie
płatności bezgotówkowych za zakupy
w placówkach handlowych, w internecie lub pobranie gotówki z bankomatu,
czasami w oddziale banku lub placówkach Poczty Polskiej – np. karta Aura),
● kredytową (właściciel karty otrzymuje indywidualny limit kredytowy, w ramach którego może się zadłużać),
● lojalnościową (posiadacz karty przystępuje do programu lojalnościowego,
a dzięki regularnym zakupom zbiera
punkty, gdy zgromadzi określoną ich liczbę, może je wymienić na produkty dostępne w sklepach; inną formą gratyfikacji uczestników programu mogą być
rabaty przy zakupach kartą czy nagrody
w postaci bonu o określonej wartości).
Do karty opcjonalnie dołączany jest
również pakiet ubezpieczeń (ubezpieczenie zwalniające jej właściciela i jego rodzinę z obowiązku spłacania kredytu w ramach karty w przypadku
śmierci lub trwałej i całkowitej niezdolności do pracy właściciela karty,
ubezpieczenie towarów zakupionych
przy użyciu karty w przypadku ich
kradzieży). Ma je ponad jedna czwarta wszystkich kart kredytowych wydawanych w Polsce.
średnikiem kredytowym Cetelem Expansion Polska), Bank Millennium (wcześniej
BIG Bank Gdański, który zajmował się
finansowaniem karty sieciowej Aura
wydawanej we współpracy z Cetelem
Expansion Polska), BNP Paribas Polska (finansował spółkę Optimum Finance, zajmującą się obsługą sieci
Optimum). Było to związane z przekształceniem się
Pierwszà kart´ otwartà wyda∏ Cetelem Bank
spółki Finplus w Sygma
w czerwcu 2005 r. – by∏a to Aura MasterCard
Bank Polska oraz z przenieElectronic. Ma ona zasi´g krajowy,
sieniem działalności Ceumo˝liwia dokonywanie p∏atnoÊci w Polsce
telem Expansion Polska
w placówkach oznaczonych logo MasterCard na Cetelem Bank (z początkiem 2005 r. przejął on
i podejmowanie gotówki.
również obsługę sieci Optimum). Uzyskanie licencji
cji dokonywanych nimi kończąc. Doszło bankowej oznacza nie tylko finansową
też do zmian w zakresie finansowania kart niezależność, ale również możliwość
private label – przestały się tym zajmować wprowadzenia własnych usług do oferty
ING Bank Śląski (finansował karty pro- – kredytów ratalnych i gotówkowych. LUgramu Galia, wydawane przez pośredni- KAS Bank, we współpracy z Bank Accord,
ka kredytowego Finplus), Kredyt Bank w 2004 r. dla obsługi zamkniętej karty sie(wydawał karty dla sieci Carrefour z po- ci Auchan powołał spółkę Accord Finance.
wspólnie z supermarketem E. Leclerc. Było to siedem lat temu. Od tego czasu rynek kart prywatnych bardzo się zmienił
– i to pod każdym względem: od liczby
graczy na tym rynku poczynając, poprzez
różnorodność oferowanych kart i ich liczbę w obiegu, na ilości i wartości transak-
ILE WYDANO KART?*
èród∏o: Opracowanie w∏asne, na podstawie danych NBP
w tys.
1200
* Uwaga: karty private label zosta∏y z poczàtkiem 2004 r.
w∏àczone do satystyk kart kredytowych ogó∏em
1000
800
600
400
Zainteresowanych nie brakuje
Pierwszą kartę private label wyemitował
Lukas (we współpracy z LUKAS Bankiem)
28
BANK 07- 08/2006
200
0
12.2003 r.
12.2004 r.
12.2005 r.
Obrót bezgotówkowy – analiza
OFERTA KART
Nazwa
karty
Bank
kredytujàcy
Aura MasterCard
Electronic
Carrefour
MasterCard
IKEA
MasterCard
Real Visa
Auchan Visa
Tesco MasterCard
Alma Visa
Standard/Prestige
Cetelem Bank
Cetelem Bank
*
Grace
period
50
Oprocentowanie
nominalne
roczne
22-23,9 proc.
Op∏ata
za u˝ytkowanie
karty
30 z∏/rok
50
22-23,9 proc.
29 z∏/rok
Limit
karty
w tys. z∏
0,5-10
Minimalny
wymagany
dochód netto
brak limitu
Termin
wprowadzenia
karty do oferty
28.06.2005
1-20
brak limitu
01.11.2005
mi´dzynarodowy*
600 z∏
450 z∏
450 z∏
450 z∏
700 z∏
(standard)
5000 z∏
(Prestige)
01.12.2005
18.11.2005
29.03.2006
27.04.2006
05.04.2006
mi´dzynarodowy*
mi´dzynarodowy**
mi´dzynarodowy*
mi´dzynarodowy*
mi´dzynarodowy**
HSBC
Bank Polska
LUKAS Bank
LUKAS Bank
LUKAS Bank
GE Money Bank
21,9 proc./15,9 proc.
56
(okres promocji)
59 z∏/rok
2-25
54
22 proc.
18 z∏/rok
0,5-10
54
22 proc.
18 z∏/rk
0-5-10
54
22 proc.
18 z∏/rok
0,5-10
54 17,5 proc.(Standard);
42 z∏/rok (3,5 z∏/
1-10
19,5 proc. (Prestige)
/miesiàc); op∏ata (Standard)
trans. bezgotówkowe, za wznowienie karty
1-15
21,6 proc. trans. naliczana po 2 latach: (Prestige)
gotówkowe
Standard 39 z∏,
Dla kart systemu MasterCard w 160 tys. punktów akceptacji
kart systemu MasterCard w Polsce, ponad 7,6 mln w EuroPrestige 160 z∏
pie, w ponad 24 mln punktów akceptacji na ca∏ym Êwiecie
** Dla kart systemu Visa w ok. 117 tys. punktów akceptacji
kart systemu Visa w Polsce, a na Êwiecie w 14 mln punktów
Zasi´g
karty
krajowy
èród∏o: Opracowanie w∏asne, na podstawie informacji zebranych z banków
płatniczej – Visa lub MasterCard. Otwarte karty kredytowe redukują wadę zamkniętych – akceptowanych jedynie
przez placówki handlowe należące
do danej sieci handlowej lub do sklepów-akceptantów, które tworzą program
partnerski (tworzą go wydawcy oraz sami akceptanci – np. program karty Ga-
Ruch w interesie
Pierwszą kartę otwartą wydał Cetelem
Bank w czerwcu 2005 r. – była to Aura
MasterCard Electronic. Ma ona zasięg krajowy, umożliwia dokonywanie płatności
w Polsce w placówkach oznaczonych logo
MasterCard i podejmowanie gotówki z bankomatów.
Cetelem Bank w listopaDo najnowszych trendów na tym rynku
dzie 2005 r. dokonał konnale˝y emisja tzw. otwartych kart
wersji karty wydawanej dla
sieci Carrefour, dodając lokredytowych private label lub konwersja
go organizacji MasterCard.
ju˝ istniejàcych kart zamkni´tych na karty
Jest to karta o zasięgu mięz logo mi´dzynarodowej organizacji
dzynarodowym o 50-dniop∏atniczej.
wym okresie bezodsetkowym. Kolejnej konwersji
zamkniętej karty prywatnej
lia). Można nimi bowiem dokonywać na kartę międzynarodowego systemu
płatności we wszystkich punktach han- płatniczego Visa dokonał, również w listodlowych oznaczonych logo danej orga- padzie 2005 r., LUKAS Bank. Do dotychnizacji płatniczej oraz podejmować go- czas wydawanych plastikowych portmonetek dla sieci Real dodał logo Visa.
tówkę z bankomatu.
Do najnowszych trendów na tym rynku
należy emisja tzw. otwartych kart kredytowych private label lub konwersja już
istniejących kart zamkniętych na karty
z logo międzynarodowej organizacji
BANK 07- 08/2006
29
Praktyka
Magazyn
bankowa
Obrót bezgotówkowy – analiza
W marcu 2006 r. LUKAS Bank, współpracujący z Accord Finance przy wydawaniu
kart dla Auchan, dokonał konwersji karty zamkniętej na plastik z logo Visa. Dzięki temu jej właściciele mogą dokonywać
płatności w ponad 117 tys. sklepów w Polsce oraz 14 mln na świecie. Mają one
54-dniowy okres grace period.
Atrakcyjność tego segmentu rynku kart
kredytowych, poza podmiotami od lat
działającymi na tym rynku, dostrzegają
też inni gracze – HSBC Bank Polska
i GE Money Bank. Ten pierwszy wkroczył
do akcji w grudniu ubiegłego roku, emitując otwartą kartę kredytową dla sieci
IKEA, z logo MasterCard. Ma ona najdłuższy jak dotychczas wśród kart sieci handlowych okres grace period – wynosi on
aż 56 dni. GE Money Bank zaczął podbijać rynek w kwietniu 2006 r. – wydał
otwartą kartę private label dla sieci Alma
z logo Visa, w wersji Standard i Prestige
(wcześniej sieć Alma, która w 2004 r.
zmieniła nazwę z KrakChemii była obsługiwana przez LUKAS Bank). Jedną z istotnych różnic w stosunku do podobnych
ofert innych sieci handlowych ma być to,
iż firma Alma będzie, co prawda w sposób nieformalny, ale jednak, gwarantowała bankowi spłatę zadłużenia przez najlepszych klientów. Również w kwietniu
LUKAS Bank przejął obsługę karty private label wydawanej dla sieci Tesco, wcześniej obsługiwanej przez Cetelem Bank
w sieci Optimum (z Empikiem i Galerią
Centrum). Ciekawym projektem może
być karta GE Money, wydawana wspólnie z firmą kosmetyczną Avon, która lada
chwila ma pokazać się na rynku. Biorąc
pod uwagę potencjał koncernu, podpisana umowa może zapewnić bankowi jedno z czołowych miejsc wśród polskich wystawców kart kredytowych. Z firmą Avon
na co dzień współpracuje ponad 250 tys.
niezależnych przedstawicielek, które mają ponadmilionową rzeszę klientek, potencjalnych nabywczyń karty. Bank zdo-
wyżej oprocentowaną formą kredytu konsumpcyjnego na polskim rynku
(często oprocentowanie nominalne w skali rocznej
przekraczało 30 proc., a rzeczywista roczna stopa procentowa 40 proc.).
Dynamiczny rozwój
Rynek kart private label rozwija się bardzo
szybko, a ich liczba podwoiła się z 545 tys. sztuk
w 2003 r. do 1,09 mln
sztuk w 2005 r. Banki zajmujące się obsługą tych
kart nie publikują szczegółowych danych. Cetelem Bank Polska w momencie wprowadzania
karty Carrefour MasterCard (w listopadzie zeszłego roku) poinformował, że wydał 600 tys.
kart kredytowych dla sieDo karty opcjonalnie do∏àczany jest
ci handlowych. Sygma
równie˝ pakiet ubezpieczeƒ. Tak˝e ubezpieBank Polska (czyli Finplus po przekształceniu
czenie zwalniajàce jej w∏aÊciciela i jego
się w oddział banku
rodzin´ z obowiàzku sp∏acania kredytu
zagranicznego) w lutym
w przypadku Êmierci lub trwa∏ej
2005 r. podał do wiai ca∏kowitej niezdolnoÊci do pracy.
domości, że wyemitował 230 tys. tego typu
kart. Pozostałą część rynbywa tą drogą nową bazę klientów, ale że ku kontroluje LUKAS Bank, niewielki
interes musi się opłacać obydwu stronom udział mają też HSBC Bank Polska i GE
– firma partnerska otrzymuje w zamian Money Bank. Również dynamicznie ronie tylko prestiż, ale również część opłaty śnie liczba i wartość transakcji doza wydanie karty lub prowizji pobieranej konywanych za pomocą kart kupieckich. W 2003 r. dokonano ich 3 mln,
od punktów handlowych.
Również wprowadzenie w życie przepi- a w 2005 r. już 4,5 mln. Wartość transsów tzw. ustawy antylichwiarskiej wymo- akcji wzrosła z 382 mln do 728 mln zł.
gło na bankach udzielających kredytów Konsumenci dokonują tego typu karz tytułu kart private label zmianę polityki tami zakupów o coraz większej wartocenowej. Stało się tak, bo były one naj- ści – średnia wysokość je transakcji
wzrosła ze 122 do 158 zł.
Dziś jako karty zamknięte funkcjonują
LICZBA I WARTOÂå TRANSAKCJI
plastikowe portmonetki takich sieci hanèród∏o: Opracowanie w∏asne,
dlowych, jak: Hypernova, Castorama,
Liczba transakcji w mln szt. (lewa oÊ)
na podstawie danych NBP
Auchan, E. Leclerc (LUKAS Bank),
WartoÊç transakcji w mln z∏ (prawa oÊ)
5
800
Bricomarche, Oprimum Pro, Praktiker,
Géant i Galia (Sygma Bank Polska) oraz
700
sieć Optimum i Aura (Cetelem Bank).
4
600
W najbliższej przyszłości należy spodziewać się ich konwersji na karty
500
3
otwarte. Do segmentu private label
400
wchodzą bowiem kolejni gracze – do2
300
strzegają wciąż jeszcze niewykorzystany potencjał drzemiący w kartach pry200
1
watnych w Polsce.
100
0
0
12.2003 r.
30
BANK 07- 08/2006
12.2004 r.
12.2005 r.
Autor jest doktorantem Akademii Ekonomicznej
w Poznaniu