Automatyzacja procesów produkcji i dystrubucji wody

wizytówka systemu
Automatyzacja procesów produkcji i dystrubucji wody
Stacje telewizyjne przy okazji świąt, zarówno Bożego Narodzenia
Użytkownik systemu:
jak i Wielkanocy, starają się przyciągnąć widzów, umieszczając w Górnośląskie Przedsiębiorstwo
swych programach filmowe "hity". Pewniaki. W ten sposób Wodociągów S.A. w Katowicach
grudzień 2006 roku dał możliwość obejrzenia kolejno wszystkich
części Gwiezdnych Wojen. Z pewnością najzagorzalsi fani znają Integrator systemu
je na pamięć, ci mniej wprawieni odkrywali niektóre sceny na EKO – ZAP
nowo. Wśród całego bogactwa bohaterów gwiezdnej sagi,
ulubieńcami wielu stała się para blaszanych przyjaciół - dwa Wykorzystane produkty:
roboty: C-3PO i R2-D2. Człekopodobny C-3PO to robot  Wonderware:
 InTouch
protokolarny, posiadający zdolność tłumaczenia wszystkich
języków i dialektów używanych przez wszystkie stwory
i plemiona wymyślone przez Georga Lucasa. Podobną rolę pełni dla Górnośląskiego
Przedsiębiorstwa Wodociągów oprogramowanie Wonderware InTouch.
Historia
Dzieje zakładów przemysłowych można opowiadać na dwa sposoby. Pierwszy, często bazujący na
dokumentacji technicznej, opiera się na historii kolejnych inwestycji i modernizacji. Drugi rodzaj to
opowieści przekazywane z ust do ust, historie i anegdoty o ludziach, którzy inwestycje
wprowadzali w życie. Górny Śląsk obfituje w przykłady obydwu rodzajów, i to w ramach tej samej
firmy: na wchodzącej w skład Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów S.A. Stacji
Uzdatniania Wody Zawada w Karchowicach można przyjrzeć się agregatom i sprężarkom z
początku XX wieku, zaś w Zakładzie Uzdatniania Wody w Goczałkowicach - zapoznać się z
najnowszymi rozwiązaniami automatycznymi w dziedzinie sterowania i wizualizacji procesów
technologicznych.
Rysunek 1. ZUW w Goczałkowicach.
Automatyzacja procesów produkcji i dystrubucji wody
Niniejszy opis nie może być wykorzystywany we fragmentach lub całości bez wiedzy i zgody firmy ASTOR Sp. z o.o.
Zapytania prosimy kierować do Działu Marketingu i Public Relations, tel. 12 428-63-70, e-mail: [email protected], www.astor.com.pl
Strona 1 z 4
wizytówka systemu
Kierownik ZUW w Goczałkowicach Michał Nowak przedstawia laikom obiekt zwykle w "krótkich,
żołnierskich słowach". Zazwyczaj to jednak tylko wstęp do dalszego ciągu prezentacji,
tłumaczącego skomplikowane procesy uzdatniania wody stosowane w tym jednym z
najnowocześniejszych zakładów w Polsce. Niewielu jednak słuchaczy zdaje sobie sprawę, że
doświadczenia "wodociągowe" kierownika są owocem praktyki zawodowej, ponieważ z
wykształcenia jest specjalistą automatyki przemysłowej. Kierownik dowodzi zakładem, od którego
prawidłowego funkcjonowania zależy zaopatrzenie w wodę ponad 1.5 miliona ludzi na Górnym
Śląsku. Goczałkowice stanowią serce całego systemu, ponieważ produkują aż 2/3 wody wtłaczanej
do sieci.
Realizacja
Mnogość zastosowanych środków i obiektów technicznych: ujęcia, pulsatory, różne stopnie
filtrów, pompownie, ozonowanie, chlorownia - wywołała konieczność automatyzacji procesów
produkcji i dystrybucji wody. Wykonana w latach 2002-2005 sieć automatyki ma za zadanie
dostarczać informacji operatorom obiektu - dowolnych zestawień bilansowych wszystkich
czynników całkowalnych i czasu pracy wszelakich urządzeń, dostępnych w dowolnym okresie,
konfigurowanych dynamicznie w trybie online. Oczywiście poza zastosowanymi sterownikami PLC
istnieje pełna możliwość sterowania operatorskiego dla centralnej dyspozytorni i kierownika
zakładu, co jest uwarunkowane znajomością kodu hasłowego. Poza tymi punktami jest jeszcze 11
dyspozytorni lokalnych.
Rysunek 2. Przybliżenie schematu ZPW Goczałkowice przeznaczone dla głównego dyspozytora
koordynującego pracę obiektów lokalnych.
Wszystkie "punkty dowodzenia" na obiekcie sprzęgnięte są w sieć za pomocą programów InTouch
firmy Wonderware. Każdy z nich używa ponad 1000 zmiennych, jednak tylko dzięki specjalnemu
sposobowi organizacji zmiennych stosowanemu przez integratora - firmę EKO-ZAP z Ostrowa
Wielkopolskiego - zmniejszającemu liczbę zmiennych od 5 do 7 razy w odniesieniu do innych
aplikacji. InTouch, dostarczany przez krakowskiego ASTOR-a, to oprogramowanie HMI/SCADA
Automatyzacja procesów produkcji i dystrubucji wody
Niniejszy opis nie może być wykorzystywany we fragmentach lub całości bez wiedzy i zgody firmy ASTOR Sp. z o.o.
Zapytania prosimy kierować do Działu Marketingu i Public Relations, tel. 12 428-63-70, e-mail: [email protected], www.astor.com.pl
Strona 2 z 4
wizytówka systemu
przeznaczone do wizualizacji oraz kontroli procesów przemysłowych wręcz w trakcie ich trwania.
Nie wymaga wymiany całego oprogramowania, ponieważ może współpracować z już posiadanymi
programami.
Przybliżenie schematu ZPW Goczałkowice
koordynującego pracę obiektów lokalnych.
przeznaczone
dla
głównego
dyspozytora
Jest proste w użyciu dzięki możliwości wykorzystania Windows XP jako platformy startowej,
posiadając zarazem wsparcie w postaci ponad 1000 gotowych programów komunikacyjnych. Ten
fakt spowodował, że na świecie działa ponad 200 000 aplikacji tego typu. Zastosowanie InTouch w
Polsce ułatwia fakt, że oprogramowanie posiada także polską wersję językową.
Zakład w Goczałkowicach to serce całego systemu zaopatrywania Górnego Śląska w wodę. System
ten, leżący na obszarze od Rybnika po Chrzanów i od Bielska-Białej po Tarnowskie Góry, uzupełnia
jeszcze 10 innych stacji, połączonych siecią rurociągów magistralnych, o długości ponad 1000
kilometrów, wyposażonych w stacje magazynowania wody oraz komory pomiarowe. Jak ważne
jest posiadanie danych umożliwiających prawidłowe sterowanie dystrybucją wody w tak dużej
sieci, udowodniła natura. 19 listopada 2004 roku nastąpiła awaria zasilania wszystkich źródeł
zasilania w ZUW Goczałkowice wywołana bardzo silnym wiatrem. Mieszkańcy aglomeracji śląskiej
na szczęście jednak nie musieli borykać się z problemami w zaopatrzeniu w wodę. Systemy
automatyczne zadziałały we właściwy sposób, a układ pierścieniowy oraz zgromadzone zapasy
wody pozwoliły przetrwać najgorsze chwile. Struktura zarządzania całym systemem zaopatrywania
w wodę została zmodernizowana w latach 2002-2005. Uprzednio polegała na przekazywaniu
komend słownych, natomiast obecnie polega na stanowiskach dyspozytorskich wyposażonych w
programy Wonderware InTouch. Dzięki ich zastosowaniu w skład zintegrowanego systemu weszły
zarówno sterowniki PLC GE Intelligent Platforms jak i zastosowane wcześniej sterowniki różnego
pochodzenia, spełniające swe zadania - poza podstawowymi na obiektach - również na rzecz
systemu nadrzędnego. Do komunikacji wykorzystano sieci lokalne, łącza GPRS oraz radiomodemy,
a także łącza DSL/VPN. W rezerwie pozostały łącza telefoniczne. Dzięki takiemu układowi, w
centrum dyspozytorskim w Katowicach możliwe jest zbieranie, przetwarzanie i archiwizowanie
danych. Są one rejestrowane wraz z datą ich uzyskania oraz cechą wiarygodności.
Dostęp do różnych poziomów jest uzależniony od posiadanych uprawnień, a ponadto system
posiada (oprócz standardowych zabezpieczeń Microsoft'u) zabezpieczenia przed dostępem
niepowołanych osób. Użytkownik nie wdrożył opcjonalnej możliwości zdalnego sterowania,
pomimo że możliwości tego typu istnieją.
Korzyści
Trzy pierwsze części gwiezdnej sagi Lucasa powstały wiele lat po legendarnych częściach pierwszej
serii. Postęp techniczny w dziedzinie filmowej animacji na przestrzeni niespełna trzech dekad,
dzielących czas ich produkcji, jest dostrzegalny gołym okiem. Zakłady wodociągowe posiadają
specyficzne potrzeby w zakresie koordynacji pracy wielu typów urządzeń oraz łączności z
systemami rozproszonymi w terenie, przy jednocześnie ograniczonych do niedawna możliwościach
Automatyzacja procesów produkcji i dystrubucji wody
Niniejszy opis nie może być wykorzystywany we fragmentach lub całości bez wiedzy i zgody firmy ASTOR Sp. z o.o.
Zapytania prosimy kierować do Działu Marketingu i Public Relations, tel. 12 428-63-70, e-mail: [email protected], www.astor.com.pl
Strona 3 z 4
wizytówka systemu
inwestycyjnych. To powodowało, że inwestycji dokonywano w różnym okresie, z zastosowaniem
różnych standardów komunikacyjnych. Obecnie takie sytuacje są już łatwe do uniknięcia. C-3PO,
postać fikcyjna, był robotem protokolarnym przeznaczonym do komunikacji pomiędzy różnymi
ludami powstałymi w wyobraźni Georga Lucasa. W naszej rzeczywistości można spotkać programy
spełniające taką funkcję w praktyce. Taki właśnie jest InTouch, dystrybuowany przez ASTOR Sp. z
o.o., dzięki któremu w ramach jednej sieci można spiąć w spójną całość urządzenia komunikujące
się według różnych systemów. W Goczałkowicach współpracuje zarówno z najnowszymi rodzajami
sterowników jak i z tymi z odległej już generacji przystosowanej do DOSa. Można powiedzieć, że
rzeczywistość dogoniła fantazję, a inwestycje przyniosły oczekiwane ułatwienia w procesie kontroli
procesów technologicznych. Mówiąc "w krótkich, żołnierskich słowach" - postęp techniczny jest
również historią ludzi, którzy dostrzegali potrzebę sięgania po coraz lepsze rozwiązania techniczne.
Sebastian Kasperek, Branżowy Magazyn Przemysłowy
Automatyzacja procesów produkcji i dystrubucji wody
Niniejszy opis nie może być wykorzystywany we fragmentach lub całości bez wiedzy i zgody firmy ASTOR Sp. z o.o.
Zapytania prosimy kierować do Działu Marketingu i Public Relations, tel. 12 428-63-70, e-mail: [email protected], www.astor.com.pl
Strona 4 z 4