FALOCHRON na rzecz młodzieży województwa śląskiego

FALOCHRON
na rzecz młodzieży województwa
śląskiego.
Profilaktyka zachowań
ryzykownych u młodzieży szkół
gimnazjalnych
i ponadgimnazjalnych
w województwie śląskim.
Program na lata 2010 – 2013.
Projekt został opracowany na
podstawie Programu
Falochron dla Województwa
Dolnośląskiego w ścisłej
współpracy z autorem
FALOCHRONU – dr Jackiem
Kurzępą, SWPS Wrocław.
Program został opracowany i
zostanie wdrożony na mocy
porozumienia z 08 kwietnia 2010 r.
pomiędzy:
Kuratorium Oświaty w Katowicach,
Komendy Wojewódzkiej Policji
Regionalnego Ośrodka MetodycznoEdukacyjnego Metis w Katowicach
w ramach szkolnego systemu
bezpieczeństwa.
Partnerzy programu
I. Kuratorium Oświaty
• Upowszechnianie Falochronu na stronie www.
• Udział przedstawicieli KO w spotkaniach.
• Udział w konferencjach lokalnych.
II. Komenda Wojewódzka Policji
• Upowszechnianie Falochronu na stronie www.
• Przekazanie raportów policyjnych dotyczących
rozpoznania i działań profilaktycznych Policji w zakresie
zapobiegania demoralizacji nieletnich oraz patologiom
społecznym w województwie śląskim.
• Współpraca przy opracowywaniu pakietu edukacyjnego
dla lokalnych liderów programu.
• Konsultacje specjalistyczne.
• Udział w konferencjach lokalnych.
Partnerzy programu
III. Gminy/powiaty
• Upowszechnianie Falochronu w szkołach/placówkach na terenie
gminy/powiatu.
• Integracja i koordynacja działań wszelkich służb, instytucji oraz
organizacji podejmujących działania na rzecz zapobiegania
zachowaniom ryzykownym młodzieży i rozwiązywania problemów
społecznych w gminie/powiecie.
IV. ROM-E Metis
• Opracowanie Programu Falochron dla Śląska.
• Upowszechnianie Falochronu na stronie www.
• Przygotowanie koordynatorów programu – nauczycieli –
konsultantów, doradców metodycznych, przedstawicieli policji i
ośrodka uzależnień.
• Organizacja konferencji lokalnych.
• Konsultacje w gminach/ powiatach, grupa wsparcia dla liderów
lokalnych.
• Monitoring i ewaluacja programu.
• Podsumowanie wdrażania programu - zorganizowanie konferencji
wojewódzkiej.
Dlaczego Falochron?
FALOCHRON, gdyż:
™ o niego rozbijają się nieprzyjazne
sztormowe fale – zagrożenia,
™konstrukcja falochronu to czynniki
chroniące, kapitał dziecka, z
którym wchodzi ono w życie,
potencjał środowiska…
Rola Falochronu
w środowisku
Ma za zadanie chronić ląd i żyjących
na nim ludzi. Jest wzmocnieniem
dla obszarów często narażonych na
niszczycielską ślepą siłę Natury.
Siła ta zarówno może tworzyć
niezapomniane rajskie widoki, jak i
wzniecać huragany, tornada i
niszczyć bez opamiętania.
Czego dotyczy
Falochron dla młodzieży
województwa śląskiego?
FALOCHRON jest pomyślany jako
program profilaktyczny
polegający na NAKŁADANIU na
JEDNOSTKĘ, rozmaitych
podobnych do stref falochronuwzmocnień - przeciwko
przeciwnościom losu.
Wzmocnieniem są …
1. Wiedza o zagrożeniach/czynnikach
ryzyka w środowisku oparta na
diagnozie.
2. Czynniki chroniące, kapitał życiowy,
system wartości, postawy, klimat
szkoły…
3. Spójne działania wychowawczo –
profilaktyczne.
4. Tworzenie systemu,
interdyscyplinarność działań.
Splątana sieć czynników ryzyka,
które zaburzają zdrowy rozwój
dzieci i młodzieży
W adaptacji Programu, dla potrzeb województwa
śląskiego, użyty został obraz splątanej sieci
elektrycznej, prezentującej chaos i niemożność
jednoznacznego określenia drogi „przepływu”
informacji.
W ten sposób ujęto informacje o czynnikach ryzyka,
które mogą mieć znaczący wpływ na życie
młodego człowieka.
Taka „splątana sieć” to obraz otaczającego świata
atakującego
młodego człowieka, który nie potrafi
bez pomocy i wsparcia (wzmocnień) we właściwy
sposób obronić się przed „falami zagrożeń”.
(favela – rozległe dzielnice nędzy, tworzące się wokół miast, zamieszkiwane
przez najbiedniejszą ludność w Rio de Janeiro)
Środowiskowe i indywidualne czynniki
zachowań problemowych młodzieży
gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej
Raporty Instytutu Psychiatrii i Neorologii w
Warszawie dotyczące badań uczniów
gimnazjów.
Sprawozdanie z zakresu rozpoznania i
profilaktycznej pracy policji na rzecz
zapobiegania demoralizacji nieletnich oraz
patologii społecznej, 2009, 2010.
Misja programu
• Wywołanie w świadomości społeczności
lokalnych przekonania o konieczności
prezentowania właściwych, dojrzałych i spójnych
postaw oraz podejmowania aktywnych,
pozytywnych wychowawczo i socjalizacyjnie
zachowań.
• Tworzenie aktywnych środowisk wsparcia dla
działań profilaktyczno- resocjalizacyjnych.
• Projektowane działania FALOCHRONU
wymagają otoczenia młodego człowieka
skuteczną siecią wsparcia we wszystkich
przestrzeniach (strefach).
• W centrum tych oddziaływań jest MŁODY
CZŁOWIEK.
Cel główny Programu
Integracja i koordynacja działań
szkół/placówek oraz wszelkich
służb, instytucji oraz organizacji
podejmujących działania na rzecz
zapobiegania zachowaniom
ryzykownym młodzieży i
rozwiązywania problemów
społecznych w woj. śląskim.
Cele operacyjne Programu
• Wykorzystanie wiedzy o aktualnych zagrożeniach wieku
dorastania oraz teorii resilience (czynników chroniących i
czynników ryzyka związanych z zachowaniami
problemowymi młodzieży) przez autorów i realizatorów
programu.
• Wykorzystanie wiedzy o istniejących zagrożeniach wieku
dorastania, specyficznych dla danego środowiska
lokalnego z odniesieniem do teorii czynników
chroniących i czynników ryzyka związanych z
zachowaniami problemowymi przez nauczycieli,
wychowawców, rodziców. Diagnoza problemów.
• Rozpoznanie, zewidencjonowanie i powiązanie sieciami
współpracy instytucji, osób, organizacji działających na
rzecz profilaktyki zachowań ryzykownych młodzieży.
Cele operacyjne Programu
• Przeprowadzenie cyklu szkoleń dla osób
zaangażowanych w działania profilaktyczne, mających
na celu uaktualnienie stosowanych metod, poszerzenie
zakresu ich wiedzy i kompetencji.
• Analiza dotycząca specyfiki zachowań ryzykownych w
poszczególnych gminach, powiatach.
• Przeprowadzenie konferencji lokalnych.
• Przygotowanie konferencji wojewódzkiej FALOCHRON
na rzecz młodzieży województwa śląskiego
podsumowującej wdrażanie programu wczesnej
profilaktyki wobec zachowań ryzykownych młodzieży
szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w
województwie śląskim na lata 2010 – 2013.
Projektowane strefy oddziaływania
Programu Falochron
• Strefa I – diagnoza środowiska szkolnego, diagnoza
problemów młodzieży,
• Strefa II - upowszechnianie wiedzy dotyczącej wagi
czynników chroniących obejmujących właściwe więzi
rodzinne młodych ludzi, wzmacniające relacje.
• Strefa III – korygowanie niewłaściwych zachowań,
modelowanie konstruktywnych działań wychowawczych
w środowiskach szkolnych, związanych z szeroko
rozumianym klimatem szkoły.
• Strefa IV - tworzenie systemowych oddziaływań w
zakresie działalności instytucji i służb pracujących na
rzecz edukacji, wychowania i bezpieczeństwa dzieci i
młodzieży, działania interdyscyplinarne.
STREFA I
DIAGNOZA ŚRODOWISKA
SZKOLNEGO i problemów młodzieży
STREFA III
MECHANIZMY KORYGUJĄCE
‘’JA’’ W GRUPIE
SZKOŁA
NASTOLATEK / A
Di
STREFA II
• SYSTEM WARTOŚCI, POSTAWY
• BUDOWANIE KAPITAŁU ŻYCIOWEGO
• CZYNNIKI CHRONIĄCE
za
no
ag
ŚRODOWISKO
STREFA IV
• TWORZENIE KLIMATU SZKOŁY
• MODEL INTERDYSCYPLINARNY
Oczekiwane efekty
realizacji projektu
•
•
Profilaktyka to chronienie człowieka/dziecka w rozwoju przed
zagrożeniami i reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Jej celem
jest ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed zakłóceniami
rozwoju, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub
niszczących rozwój. „Rozplątana sieć” kabli to obraz efektów
realizacji programu w społecznościach lokalnych.
Wdrożenie długoterminowych sposobów działań profilaktycznych
nastawionych na :
– reintegrację społeczną rówieśników,
– zapewnienie możliwości bezpiecznego i sprzyjającego rozwojowi
spędzania wolnego czasu,
– interwencje w sytuacjach trudnych.
•
•
Wyszkolenie specjalistycznych kadr koordynatorów programu oraz
liderów FALOCHRONU zajmujących się realizacją programu i jego
elementami składowymi.
Integracja środowisk i wspólnot lokalnych wokół programu i jego
realizacji.
FAZA I
06.2010
- 03.2011
I etap
II etap
Przygotowanie Koordynatorów programu Falochron
nauczyciele - konsultanci Metis, doradcy metodyczni, policja, ośrodek uzależnień
Wypracowanie pakietu edukacyjnego dla liderów do implementacji programu
FAZA II
04.2011
- 08 2011
FAZA III
09.2011
-12.2011
FAZA IV
2012/2013
Planowanie
działań
KONFERENCJE LOKALNE
(odpowiedzialni: koordynator, nauczyciel – konsultant + doradca metodyczny)
Katowice
Sosnowiec
Siemianowice
Śląskie
Świętochłowice
Powiat
BieruńskoJaworzno
Lędziński
Gliwice
Chorzów
Mysłowice
Szkolenie zespołów liderów lokalnych Falochronów
( 2 osoby ze szkoły/ placówki , rekrutacja 8 szkół) pedagodzy, psycholodzy szkolni, wychowawcy
Tworzenie Szkolnego Falochronu
w zrekrutowanych szkołach placówkach przez przygotowanych liderów
8 szkół/placówek w gminie/powiecie
FAZA V
06. 2013
Bytom
1, Spotkanie z nauczycielem w szkole (o Falochronie)
2, Przeprowadzenie diagnozy problemów
3, Stworzenie szkolnego Falochronu
4, Opracowanie procedury wdrażania programu
5, Działania na terenie szkoły placówki
6, Grupa wsparcia w ROM-E Metis
7, Ocena efektywności programu
8, Wnioski
Konferencja wojewódzka
Falochron na rzecz młodzieży województwa śląskiego – podsumowanie wdrażanie programu wczesnej profilaktyki wobec zachowań
ryzykownych młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w województwie śląskim na lata 2010 -2013
Faza I
1. Przygotowanie Koordynatorów
programu Falochron
nauczyciele - konsultanci ROM-E
Metis, doradcy metodyczni,
policja, ośrodek uzależnień.
2. Wypracowanie pakietu
edukacyjnego dla liderów do
implementacji programu.
Faza II
konferencje lokalne
Konferencje
lokalne
SIEMIANOWICE
ŚLĄSKIE
11 maja 2011
GLIWICE
18 maja 2011
KATOWICE
24 maja 2011
Faza III
Szkolenie zespołów liderów
lokalnych Falochronów,
2 – 3 osoby ze szkoły/ placówki,
rekrutacja 8 szkół w
gminie/powiecie - pedagodzy,
psycholodzy szkolni,
nauczyciele, wychowawcy klas.
Faza IV - tworzenie Szkolnego
Falochronu - liderzy lokalni
1.
Spotkanie z nauczycielem w szkole
(o Falochronie)
2. Przeprowadzenie diagnozy problemów
3. Stworzenie Szkolnego Falochronu
4. Opracowanie procedury wdrażania programu
5. Działania na terenie szkoły placówki
6. Grupa wsparcia w ROM-E Metis
7. Ocena efektywności programu
8. Wnioski – projektowanie dalszych działań.
Faza V
konferencja wojewódzka
Falochron na rzecz młodzieży
województwa śląskiego –
podsumowanie wdrażania
programu wczesnej profilaktyki
wobec zachowań ryzykownych
młodzieży szkół gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych w
województwie śląskim na lata
2010 -2013
Co przekona szkoły,
że Falochron jest ważny?
1) Bo stanowi odpowiedź na wymaganie realizacji
obecnej formuły działań wynikających z pomocy
psychologiczno- pedagogicznej – formy pomocy ujęte w
IPETach, w KIPU…. (plany działań wspierających).
2) Bo może być formą realizacji działań wynikających z
wymogów Rządowego Programu Ochrony Zdrowia –
potrzeba opracowania programu gminnego z
aktywnością szkół.
3) Bo brak aktualnej, satysfakcjonującej oferty
profilaktycznej, dostosowanej do potrzeb lokalnych.
4) Bo jest programem, który może podnieść jakość działań
profilaktycznych w województwie.
Ad. 1 - Co przekona szkoły,
że Falochron jest ważny?
• Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w
sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy
psychologiczno-pedagogicznej w publicznych
przedszkolach, szkołach i placówkach
1) Pomoc psychologiczno- pedagogiczna udzielana jest przez
nauczycieli, wychowawców,
2) udzielana jest uczniom niedostosowanym społecznie i
zagrożonym niedostosowaniem, z niepowodzeniami edukacyjnymi,
z zaniedbaniami środowiskowymi związanymi z sytuacją bytową
ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego,
kontaktami środowiskowymi;
Ad. 2 - Co przekona szkoły,
że Falochron jest ważny?
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. w
sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia
Psychicznego.
Cel główny:
• Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom
psychicznym
Cel szczegółowy:
• Upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego,
kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla
zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia
sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu
psychicznemu.
Jeden z priorytetów:
Opracowanie i wdrożenie pakietu działań mających na celu
podniesienie poziomu zdrowia psychicznego wśród dzieci i
młodzieży przez kreowanie harmonijnego rozwoju,
kształtowanie osobowości i struktur psychicznych,
umiejętności społecznych, podnoszenie odporności i poprawę
funkcjonowania emocjonalnego
Co przekona szkoły,
że Falochron jest ważny?
W dniu 22 marca 2011 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w
sprawie „Narodowego programu profilaktyki i rozwiązywania
problemów alkoholowych na lata 2011-2015”, przedłożoną
przez ministra zdrowia.
• W programie zatwierdzonym przez rząd określono osiem głównych
problemów oraz wynikających z nich osiem celów strategicznych do
osiągnięcia.
Chodzi o następujące problemy, m.in.:
Szkody zdrowotne wynikające ze spożywania alkoholu.
Nadmierna dostępność alkoholu
Zaburzenia życia rodzinnego w związku z piciem alkoholu, w tym
szkody zdrowotne i rozwojowe dzieci z rodzin alkoholowych.
Picie alkoholu przez dzieci i młodzież
Przemoc w rodzinie w związku ze spożywaniem alkoholu
Co przekona szkoły,
że Falochron jest ważny?
• Nawiązując do apelu Ministra Edukacji Narodowej - Pani
Katarzyny Hall, z października 2010 roku, Ministerstwo
Edukacji Narodowej przekazało dyrektorom szkół i
placówek systemu oświaty materiał zawierający
propozycje działań w zakresie profilaktyki narkomanii, w
tym używania przez młodzież nowych narkotyków, tzw.
dopalaczy.
• Propozycje zostały przygotowane przez Główny
Inspektorat Sanitarny, Komendę Główną Policji, Krajowe
Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii oraz Ośrodek
Rozwoju Edukacji. Mogą one służyć dyrektorom szkół i
placówek w podejmowaniu działań z zakresu profilaktyki
narkomanii w ramach szkolnego programu profilaktyki.
Czym „kończy się” Falochron
w szkołach?
¾ Zbudowaniem lokalnego systemu działań
profilaktycznych, adekwatnych do potrzeb
danego środowiska,
¾ Raportem szkolnym z określeniem
priorytetów lokalnych.
¾ Sformułowaniem bazy profilaktycznej w
środowisku lokalnym, pokazującej sprawczy
model działań.
Czym „kończy się” Falochron
w województwie śląskim?
¾ Stworzeniem regionalnego modelu
wielorakich działań profilaktycznych, z
przykładami dobrej praktyki.
¾ Raportem wojewódzkim, pokazującym
skalę problemu i ocenę efektywności
działań systemowych.
¾ Stworzeniem sieci szkół – TZW.
LOKALNYCH FALOCHRONÓW.
POTWIERDZANIE
DZIAŁAŃ
PROFILAKTYCZNYCH
LOKALNYCH
ROM-E Metis – certyfikowanie działań
profilaktycznych szkół przy akceptacji
organu nadzoru pedagogicznego
• Koordynator programu:
Magdalena Wieczorek
• Pracownia Doskonalenia i Doradztwa
Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny
Metis w Katowicach
ul. Drozdów 17 i 21, 40-530 Katowice
tel.: 32 209 53 12 lub 14 wew. 116,
faks: 32 209 53 13
e-mail: [email protected]