PROGRAM w ramach projektu MEN

PROGRAM w ramach projektu MEN - RENATA KACPRZYK
Program zajęd rozwijających zainteresowania uczniów
ze szczególnym uwzględnieniem nauk
matematyczno-przyrodniczych
Zespoł Szkół Samorządowych w Stradunach
w ramach projektu MEN
„INDYWIDUALIZACJA PROCESU NAUCZANIA
I WYCHOWANIA UCZNIÓW KLAS I-III”
p.t. „Przyroda, to przygoda”
Opracowała:
Renata Kacprzyk
[1]
PROGRAM w ramach projektu MEN - RENATA KACPRZYK
I Wstęp
Od września 2009 roku wprowadzono do szkół nową podstawę programową
kształcenia ogólnego. Nauczyciele mają za zadanie tak organizowad pracę, aby
wychodzid naprzeciw indywidualnym potrzebom, trudnościom oraz
zainteresowaniom wychowanków. Niniejszy program ma na celu rozwijanie
zainteresowao matematyczno-przyrodniczych uczniów klas I-III szkoły podstawowej.
Głównym założeniem programu jest wspieranie rozwoju osobistego dziecka.
Autorka uważa, że operacyjne i wielozmysłowe poznawanie otaczającej
rzeczywistości i świata zapewnią sukces edukacyjny. Dokonywanie wielu operacji
umysłowych takich jak : analiza, synteza, porównywanie, poszukiwanien różnic
i podobieostw doprowadza w efekcie to tworzenia uogólnieo .Doświadczenia
aktywizują wszystkie analizatory, kształtują koncentrację uwagi oraz prowokują
do werbalizacji emocji podczas samodzielnego działania.
To właśnie dziecko na I etapie edukacyjnym posiada największą motywację
do nauki i należy to wykorzystać.
[2]
PROGRAM w ramach projektu MEN - RENATA KACPRZYK
Charakterystyka programu
I Przeznaczenie programu, warunki uczestnictwa i realizacji
Program przeznaczony jest dla uczniów klasy I,II i III szkoły podstawowej. Warunkiem
uczestnictwa jest pisemna zgoda rodziców ucznia oraz kwalifikacja na zajęcia przez Zespół
do spraw Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej .
Realizowany będzie na dodatkowych godzinach pracy ucznia w wymiarze 30 godzin w roku
szkolnym 2011/12.
II Cel główny zajęć
Kształtowanie proekologicznych postaw i sprawności
intelektualnych poprzez rozwijanie predyspozycji poznawczych oraz
specyficznych zdolności umsłowych.
III Przewidywane osiągnięcia
Uczeo, który weźmie udział w programie w roku szkolnym 2011/12
będzie :
1. rozpoznawał i nazywał oraz charakteryzował przedstawicieli z Królestwa zwierząt
kręgowców –ryb, płazów, gadów,ptaków i ssaków i bezkręgowców – owadów,
2. znał podstawowe informacje na temat budowy i funkcjonowania organizmu
człowieka i działania układu oddechowego,
3. znał i rozpoznawał w naturze i na ilustracjach chronione gatunki zwierząt,
4. wymieniał warunki konieczne do rozwoju roślin,
5. prowadził hodowle roślin,
6. opisywał życie w wybranych ekosystemach : las,
7. prowadził i opisywał obserwacje, doświadczenia i eksperymenty,
8. znał wpływ przyrody nieożywionej na człowieka,
9. opisywał pogodę poprzez jej składniki i dokonywał pomiarów,
10. poznawał zasady działania odnawialnych źródeł energii,
11. badał znaczenie wody w przyrodzie,
[3]
PROGRAM w ramach projektu MEN - RENATA KACPRZYK
12. dokonywał obserwacji przez mikroskop i przygotowywał proste preparaty,
13. dokonywał obserwacji przyrodniczych i pobierał materiały przyrodnicze w terenie
14. rozwiązywał nietypowe zadania matematyczne,
15. konstruował gry matematyczne,
16. charakteryzował układ słoneczny ,
17. używał obliczeo matematycznych w doświadczeniach ,
18. potrafił argumentowad , bronid własnego zdania,
19. posiadał umiejętnośd długiej koncentracji i ogniskowania uwagi na zadaniu.
IV Uczeo (cele operacyjne):
1. panuje nad emocjami i potrafi rozładowywad negatywne emocje przez akceptowalne
społecznie sposoby,
2. rozwija swoje zainteresowania,
3. wierzy we własne siły,
4. jest zmotywowany do pracy,
5. zna swoje mocne strony i rozwija je,
6. nawiązuje przyjazne relacje z nauczycielem i innymi uczniami,
7. pracuje według ustalonego planu,
8. dba o bezpieczeostwo podczas doświadczeo ,
9. charakteryzuje życie organizmów w lesie,
10. rozpoznaje i charakteryzuje po 3 poznanych przedstawiecieli z królestwa zwierząt,
11. wyróżnia nazywa części ciała tych przedstawicieli,
12. określa warunki konieczne rozwoju roślin (temperatura ,naświetlenie,woda, składniki
mineralne),
13. prowadzi hodowlę fasoli,
14. prowadzi i opisuje obserwacje przyrodnicze ( w klasie, w domu , w terenie),
15. określa, jaki wpływ na człowieka ma przyroda nieożywiona,
16. opisuje pogodę poprzez podanie wartości jej składników: temperatura,zachmurzenie
i opady, wiatr,ciśnienie , samodzielnie dokonuje pomiarów,
17. pozna działanie odnawialnych źródeł energii:Ekobaterii, Elektrowni wiatrowej,
Ekozegara,
18. wyjaśni działanie lampki dynamo,
[4]
PROGRAM w ramach projektu MEN - RENATA KACPRZYK
19. rozumie znaczenie wody w przyrodzie, przeprowadzi filtrowanie zanieczyszczonej
wody,
20. dokona obserwacji pod mikroskopem komórek roślinnych, zwierzęcych ,
mikroorganizmów i wody oraz innych preparatów,
21. rozwiąże poznane, nietypowe zadania matematyczne,
22. użyje obliczeo matematycznych do doświadczeo,
23. pozna zasady konstruowania gier matematycznych,
24. scharakteryzuje układ słoneczny .
V Procedury osiągania celów
Wyżej przedstawiony program został dostosowany do specyfiki szkoły i warunków
w niej panujących. Niewielka liczba uczniów na zajęciach oraz odpowiednio dobrane formy,
(zabawa badawcza, ukierunkowana obserwacja, manipulowanie, konstruowanie) oraz
metody i atrakcyjne pomoce dydaktyczne, będą sprzyjad realizacji treści i ich przyswojeniu.
Prowadzenie zajęd przez odpowiednio przygotowanego nauczyciela zapewni kontrolę nad
działaniami wychowanków oraz prawidłowe wykonywanie różnorodnych dwiczeo,
warunkujących wykształcenie celowych umiejętności i zaspokojenie potrzeby badawczej
dziecka. Wielokrotne powtarzanie czynności wg poznanych procedur, zapewni skutecznośd
działao. Podczas zajęd nauczyciel będzie zwracał uwagę na poszukiwanie nowych danych,
badanie ich znaczenia, rozwijanie woli weryfikacji u ucznia,konsekwencję w działaniu
i okazywanie szacunku do argumentu logicznego. Dobrą atmosferę i atrakcyjnośd zajęd
zapewnią : unikanie rywalizacji, stosowanie wzmocnieo pozytywnych, a także interesujące
środki dydaktyczne oraz odpowiednio dobrane metody i formy pracy.
VI Środki dydaktyczne
1. Tablica interaktywna
2. Rzutnik
3. Komputer
4. Logico- Piccolo Edukacja Środowiskowa
5. Mikroskop seniora
6. Pojemnik ze szkłem powiększającym
7. Anatomia człowieka – mózg,
8. Interaktywny organizm człowieka – model przestrzenny
9. Dookoła świata – aktywna gra
10. Zestaw biodegradacja
11. Anatomia zwierząt: krowa, delfin, żaba , ślimak...
12. Hodowla kryształów
13. Kopalnia minerałów
[5]
PROGRAM w ramach projektu MEN - RENATA KACPRZYK
14. Meteokwiat
15. Ekobateria
16. Filtr wodny
17. Ekozegar
18. Energia słoneczna
19. Stacja meteo
20. Elektrownia wiatrowa
21. Lampka dynamo
22. Atlas roślin, grzybów i porostów chronionych
23. Atlas zwierząt chronionych – ryby, gady, płazy , ssaki
24. Atlas ptaków chronionych i łownych
25. Przybornik małego przyrodnika
26. Moje laboratorium – skologia
27. Szablony , ptaki , liście
28. Mini laboratorium: woda
29. Waga elektroniczna
30. Magnesy
31. Termometr
32. Pojemniki do mierzenia objętości
33. Karty pracy – Ekokart Emilii i Jana Frątczaków
34. Karty pracy „Błękitny kciuk” Stowarzyszenie Kraków
Materiały
1. Kredki
2. Wata
3. Ołówek
4. Markery
5. Mazaki
6. Karton
7. Szary papier
8. Blok rysunkowy
9. Nitka
10. Jodyna
11. Piasek
12. Gazety
13. Słoiki
14. Inne..
VI I Metody
Podające:
1. Pogadanka
2. Opowiadanie
3. Wyjaśnienie
[6]
PROGRAM w ramach projektu MEN - RENATA KACPRZYK
4. Pokaz
5. Opis
Eksponujące
1. Pokaz łączony z przeżyciem
Programowane
1. Z użyciem podręcznika programowego
2. Z użyciem komputera
3. Z użyciem gier i zabaw dydaktycznych
Praktyczne
1.
2.
3.
4.
Pokaz z objaśnieniem
Pokaz z instruktażem
Dwiczenia przedmiotowe
Dwiczenia usprawniające
I inne, w tym aktywizujące.
VIII Dokumentowanie zajęć
Każde zajęcia dokumentuje prowadzący w dzienniku zajęd.
IX Monitorowanie
Monitorowania dokonywad będzie realizatorka, która po realizacji programu
zanalizuje zaangażowanie ucznia ( udział w zajęciach i w działaniach)
i opracuje indywidualne % zestawienie .
X Propozycja kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnieć
Autorka proponuje ocenianie kształtujące. Na podstawie obserwacji ucznia i analizy
jego prac, dostrzegane będą nawet najmniejsze sukcesy dziecka.
[7]
PROGRAM w ramach projektu MEN - RENATA KACPRZYK
XI Plan Realizacji godzin na I etapie edukacyjnym
rok.szk.
klasa
I,II,III
Razem
2011/12
Lczba godzin
1 godz./tyg. lub
2 godz./tyg.
30 godz.
Tematyka
(dwiczenia, zadania, czynności,
obserwacje
i doświadczenia)
[8]
Pomoce dydaktyczne
Uwagi
Ilośd godzin
L.p.
Obszar działao
XII Ramow program
PROGRAM w ramach projektu MEN - RENATA KACPRZYK
1.Cechy charakterystyczne owadów.
2.Przedstawiciele – pszczoła, osa,
szerszeo, mrówka, biedronka.
3. Budowa zewnętrzna .
4. Warunki życia. Cechy
charakterystyczne.
Obserwacje okazów pod lupą.
Obserwacje mrowiska.
Obserwacje
Obserwacje pod mikroskopem
dostępnych preparatów.
1
Poznajemy przedstawicieli Królestwa zwierząt: bezkręgowców –owady.
1.
[9]
*Tablica interaktywna
*Rzutnik
Komputer
*Atlas zwierząt
chronionych:ryby, płazy
gady, ssaki
*Mikroskop seniora
Preparaty
Okazy owadów
PROGRAM w ramach projektu MEN - RENATA KACPRZYK
1.Cechy charakterystyczne ryb.
2.Przedstawiciele – okoo , płotka,
węgorz, dorsz, rekin
3. Budowa zewnętrzna .
4. Warunki życia. Cechy
charakterystyczne.
Obserwacje okazów na ilustracjach
i w akwarium.
Film przyrodniczy.
Oglądanie preparatów pod
mikroskopem.
*Tablica interaktywna
*Rzutnik
Komputer
*Atlas zwierząt
chronionych:ryby, płazy
gady, ssaki
*Mikroskop seniora
Preparaty
Okazy ryb
*Anatomia zwierząt:
krowa,delfin,żaba,
ślimak,pająk, mamut,
rekin
1.Cechy charakterystyczne płazów
2.Przedstawiciele – kumak, żaba,
ropucha.
3. Budowa zewnętrzna .
4. Warunki życia. Cechy
charakterystyczne.
Obserwacje okazów na ilustracjach
i modelu rozwoju.
Film przyrodniczy.
Obserwacje długoterminowe
1.Od kijanki do żaby – obserwacja
rozwoju.
*Tablica interaktywna
*Rzutnik
Komputer
*Atlas zwierząt
chronionych:ryby, płazy
gady, ssaki
*Mikroskop seniora
Preparaty
Okazy płazów
Akwarium, kijanki
Modele
*Anatomia zwierząt:
krowa,delfin,żaba,
ślimak,pająk, mamut,
rekin
1
Poznajemy przedstawicieli Królestwa zwierząt:
kręgowców – ryby.
2.
1
Poznajemy przedstawicieli Królestwa zwierząt:
kręgowców –płazy .
3.
[10]
PROGRAM w ramach projektu MEN - RENATA KACPRZYK
1
Poznajemy przedstawicieli Królestwa zwierząt:
kręgowców – gady.
4.
1
Poznajemy przedstawicieli Królestwa zwierząt:
kręgowców - ptaki.
5.
1.Cechy charakterystyczne gadów.
2.Przedstawiciele – jaszczurki, węże ,
krokodyle.
3. Budowa zewnętrzna .
4. Warunki życia. Cechy
charakterystyczne.
Obserwacje okazów na ilustracjach.
Film przyrodniczy.
Obserwacje
Obserwacje pod mikroskopem
dostępnych preparatów.
*Tablica interaktywna
*Rzutnik
Komputer
*Atlas zwierząt
chronionych:ryby, płazy
gady, ssaki
*Mikroskop seniora
Preparaty
Okazy gadów
Karty pracy
1.Cechy charakterystyczne ptaków
2.Przedstawiciele – kura, bocian, koliber
3. Budowa zewnętrzna .
4. Warunki życia. Cechy
charakterystyczne.
Obserwacje okazów na ilustracjach
Film przyrodniczy.
Obserwacje
Obserwacje pod mikroskopem
dostępnych preparatów.
Obserwacje piór.
*Atlas zwierząt ptaków
chronionych i łownych.
*Tablica interaktywna
*Rzutnik
Komputer
*Atlas zwierząt
chronionych:ryby, płazy
gady, ssaki
*Mikroskop seniora
Preparaty
Modele ptaków
Karty pracy.
Koleksja piór
[11]
PROGRAM w ramach projektu MEN - RENATA KACPRZYK
1.Cechy charakterystyczne ssaków
2.Przedstawiciele – pies,
nietoperz,delfin, kangur
3. Budowa zewnętrzna .
4. Warunki życia. Cechy
charakterystyczne.
Obserwacje okazów na ilustracjach.
Film przyrodniczy.
Obserwacje
Obserwacje pod mikroskopem
dostępnych preparatów.
*Tablica interaktywna
*Rzutnik
Komputer
*Atlas zwierząt
chronionych:ryby, płazy
gady, ssaki
*Mikroskop seniora
Preparaty
Modele
Karty pracy
*Anatomia zwierząt:
krowa,delfin,żaba,
ślimak,pająk, mamut,
rekin
1.Cechy charakterystyczne budowy
zewnętrznej i wewnętrznej człowieka –
naczelnego przedstawiciela ssaków.
2. Układ oddechowy – rola
i funkcjonowanie.
Doświadczenie
1. Czy postawa ciała ma wpływ
na oddychanie?
*Anatomia człowiekamózg, kościec, mięśnie ,
czaszka
*Interaktywny organizm
człowieka- model
przestrzenny
Karty pracy
Akwarium, butelki, rurki,
woda
1.Zmysły i ich receptory.
Doświadczenia
1.Rozmieszczenie
receptorów na języku.
2.Złudzenia optyczne.
Zakraplacz, cytryna,
roztwór cukru, karty
pracy
*Anatomia człowiekamózg, kościec, mięśnie ,
czaszka
1
Poznajemy przedstawicieli Królestwa zwierząt:
kręgowców –ssaki.
6.
1
8.
Człowiek .Budowa ciała
i funkcjonowanie
organizmu człowieka
1
Człowiek .Budowa ciała i funkcjonowanie
organizmu człowieka
7.
[12]
PROGRAM w ramach projektu MEN - RENATA KACPRZYK
Zwierzęta chronione.Wybranie dowolych
2 przedstawicieli owadów, ryb, płazów,
gadów, ptaków i ssaków oraz wykonanie
albumu.
*Szablony
1.Album zwierząt chronionych wykonany
w zespołach 2 osobowych.
1
Ochrona zwierząt
9.
Warunki konieczne do rozwoju roślin.
Hodowle
1.Hodowla fasoli i kiełków.
Doświadczenie
1.Wpływ braku wody , odpowiedniej
temperatury, nasłonecznienia na roślinę.
Kapturki z czarnego
kartonu, ziemia
ogrodnicza, żwir
Nasiona, naczynie do
hodowli kiełków.
1
Rozwój roślin
10.
1
Składniki pogody
11.
*Stacja meteo
*Meteokwiat
Kolekcja skał
i minerałów
*Hodowla kryształów
*Kopalnia minerałów wykopaliska
Przyroda nieożywiona- jej wpływ na
człowieka.
Doświadczenie
Z czego składa się gleba?
1
13.
Przyroda
nieożywiona
1
Przyroda
nieożywiona
12.
Składniki pogody:
Temperatura
Zachmurzenie,
Wiatr
Opady
Zachmurzenie.
Obserwacje
1.Dokonywanie obserwacji pogody
i prowadzenie pomiarów.
Przyroda nieożywiona- jej wpływ na
człowieka – skały i minerały.
Hodowla
1.Hodowle kryształów.
[13]
Słoik, gleba woda
*Logico Piccolo –
edukacja środowiskowa
1
Przyroda nieożywiona- jej wpływ na
człowieka.
Doświadczenie
1.Czy w glebie znajduje się woda?
2.Jak przepuszczają wodę różne rodzaje
gleb?
Znaczenie wody w przyrodzie.
Doświadczenie
1.Co ma najwięcej wody w sobie?
2. Co się dzieje z jabłkiem, które traci
wodę?
Właściwości wody deszczowej.
Doświadczenie
Jaka jest woda deszczowa?
Pudełko po margarynie,
gleba, folia
*Filtr wodny
W jaki sposób najlepiej oczyścid wodę
zanieczyszczoną tłuszczem?
Doświadczenie
1.Oczyszczanie wody z plamy oleju.
2.Oczyszczanie wody zabarwionej
.
Czy wysypiska śmieci są niebezpieczne
dla wody pitnej?
Doświadczenie
1.Zagrożenia dla wody pitnej sąsiadującej
z wysypiskami śmieci.
Miska z wodą , olej,
bibuła, płyn do mycia
naczyo, kreda - proszek
*Zestaw biodegradacja
Minimalne zanieczyszczenie wody – czy
jest groźne dla człowieka?
Doświadczenie
1.Skutki minimalnego zanieczyszczenia.
Czerwony atrament,słoik
z wodą
*Zestaw biodegradacja
Co wchodzi w skład powietrz, którym
oddychamy?
Doświadczenie
1. Czy tlen jest składnikiem powietrza?
Świeca ,miska ,woda,
słoik, plastelina
Czy powietrze jest czyste?
Doświadczenie
1.Badanie zapylenia powietrza.
Wazelina , nakrętki
od słoików
*Moje laboratorium
Ogórek,orzech,jabłko,
gruszka
*Mini laboratorium
Woda deszczowa, woda
z kranu , 2 słoiki, mydło
*Moje laboratorium
1
1
17.
Woda
w
przyrodzie
16.
Woda
w przyrodzie
15.
Woda
w
przyrodzie
1
14.
Przyroda
nieożywiona
PROGRAM w ramach projektu MEN - RENATA KACPRZYK
3 pudełka po
margarynie, piasek, olej,
płyn do mycia naczyo,
szmatki
1
1
21.
Powietrze
1
20.
Powietrze
19.
Woda
w
przyrodzie
1
Woda
w
przyrodzie
18.
[14]
PROGRAM w ramach projektu MEN - RENATA KACPRZYK
23.
Wycieczka do lasu:
Obserwacje
1. Mrowiska
2. Drzew
3. Mchów - rozpoznawanie
4. Tropów zwierząt
5. Okreslanie stron świata
6. Kalkowanie kory drzew
Doświadczenie
1.Czy mech magazynuje wodę?
Chusteczki,papier,
taśma klejąca
*Przybornik małego
przyrodnika
*Pojemnik ze szkłem
powiększającym
lupy
ołówki
*Atlas roślin , grzybów
i porostów chronionych
Odnawialne źródła energii.
Doświadczenie
1.Działanie i budowa Elektrowni
wiatrowej.
2. Wykorzystanie energii słonecznej.
3.Lamka dynamo.
Odnawialne źródła energii.
Doświadczenie
1.Działanie ekobaterii
2.Zastosowanie ekozegara
Ilustrowanie ruchów Ziemi : obrotowego
i wokół własnej osi . Skutki: noc i dzieo
oraz pory roku.Układ słoneczny
*Energia słoneczna
*Elektrownia wiatrowa
*Lampka dynamo
Konstruowanie gry matematycznej
pt. „ Zajączki szukają pola z kapustą”.
2 kostki do gry, szary
papier , linijka, kredki ,
mazaki, figurki z jajek
z niespodzianką
Ekosystem
las
22.
24.
4
25.
1
*Ekobateria
*Ekozegar
*Układ słoneczny
globus
żółta koszulka
*Dookoła świata
Karty pracy
1
1
29.
Układ słneczny
28.
Matematyka
27.
Energia
1
Energia
26.
[15]
Rozwiązywanie zadao nietypowych. Gry
dydaktyczne.
*Sudoku
Zbiór zadao
1
30.
Matematyka
PROGRAM w ramach projektu MEN - RENATA KACPRZYK
XIII Ewaluacja
Autorka dokona ewaluacji programu wykorzystując :
1.
2.
3.
4.
Obserwację umiejętności praktycznych .
Analizę prac i wytworów.
Udział uczniów w zajęciach – frekwencja.
Deklarację uczniów w kontynuowaniu zajed w kolejnym roku szkolnym.
[16]
PROGRAM w ramach projektu MEN - RENATA KACPRZYK
Recenzja
Program zajed rozwijających zainteresowania uczniów ze szczególnym
uwzględnieniem nauk matematyczno-przyrodniczych pt. „Przyroda , to przygoda” został
napisany na potrzeby projektu Ministerstwa Edukacji Narodowej „Indywidualizacja procesu
nauczania i wychowania uczniów klas I-III szkoły podstawowej. Zawiera on opis sposobu
realizacji celów kształcenia i zadao edukacyjnych wynikających z podstawy kształcenia
ogólnego na poziomie wymagao ponadpodstawowych. Zawarte są również treści
ponadprogramowe z zakresu anatomii i fukcjonowania człowieka oraz odnawialnych źródeł
energii. Ma on na celu wspieranie rozwoju ucznia, poprzez wielozmysłowe poznawanie
przez niego otaczającej rzeczywistości. Program zawiera właściwą strukturę, która
obowiązuje zgodnie z rozporzadzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca
2009 r. w sprawie dopuszczenia do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. Z 2009 r. Nr 89,
poz 730).
Na uwagę zasługuje ciekawie dobrany zestaw dwiczeo i doświadczeo,
które rozbudzą u uczniów naturalną potrzebę poznawania otaczającej rzeczywistości.
Zaproponowane zadania są skierowane na kształtowanie postawy badawczej wychowanków
wobec świata, życia i ludzi. Realizacja programu zapewni stymulowanie rozwoju
intelektualnego dziecka w oparciu o jego naturalne zainteresowania i możliwości rozwojowe.
Ciekawy dobór metod, form pracy i środków dydaktycznych zapewni na zajęciach wesołą
i twórczą zabawę.
[17]