Radiologia zabiegowa Radiologia zabiegowa Radiologia zabiegowa

Radiologia zabiegowa
dr n.med. Jolanta Meller
Radiologia zabiegowa
• wykorzystuje metody obrazowania
narządów oraz sprzęt i techniki stosowane
w radiologii naczyniowej do
przeprowadzania zabiegów leczniczych
Radiologia zabiegowa
• Prowadniki
• Cewniki
- do ukł. naczyniowego
- dróg żółciowych
- dróg moczowych
- jam ciała
• Materiały embolizacyjne
• Środki farmakologiczne
• Narzędzia
- cewniki balonowe
- światłowody laserów
- koszyczki
- skalpele
• Urządzenia lecznicze
- filtry ż.głównej dolnej
- protezy dróg
żółciowych i moczowych
- stenty naczyniowe
- inne
1
Zabiegi radiologiczne
• W znacznie mniejszym stopniu obciążają chorego niż
chirurgiczne
• Nie wymagają zazwyczaj znieczulenia ogólnego
• Nie powodują utraty krwi ani rozległego naruszenia
tkanek
• Mogą być wykonywane u chorych niekwalifikujących
się do lecz. chirurgicznego ze względu na ciężki stan
ogólny
• Są tańsze od leczenia chirurgicznego
• Wymagają mniej personelu
Podstawowe metody radiologii
zabiegowej
•
•
•
•
Embolizacja
Angioplastyka i rekanalizacja tętnic
Przezskórne drenaże lecznicze
Farmakoterapia celowana
Embolizacja
• Jest zabiegiem, którego celem jest
zamknięcie naczyń zaopatrujących zmianę
patologiczną
• Głównie w obrębie układu tętniczego,
rzadziej zamyka się naczynia żylne
2
Embolizacja
Zastosowanie
• tamowanie krwotoków
• leczenie malformacji naczyniowych
• leczenie guzów nowotworowych
Embolizacja
• polega na wprowadzeniu cewnika do układu
naczyniowego i umieszczeniu go pod
kontrolą rtg w docelowym naczyniu
• podanie materiału embolizacyjnego, który
powoduje zamknięcie naczynia
Materiały embolizacyjne
• dobierane są zależnie od umiejscowienia,
wielkości i charakteru zmiany patologicznej
• gąbka żelatynowa, alkohol poliwinylowy,
metalowe spirale, kleje cyjanoakrylowe,
balony odczepialne itp.
3
Embolizacja t. nerkowej
Embolizacja w leczeniu nowotworów
• leczenie paliatywne
• chemioembolizacja
• przed zabiegiem operacyjnym
Embolizacja w leczeniu wad
naczyniowych
• Uzupełnienie operacji lub jako samodzielna
metoda lecznicza
• Przetoki tętniczo-żylne, tętniaki
i malformacje naczyniowe gł. w obszarze
krążenia kręgowo-podstawnego i w obrębie
ważnych czynnościowo struktur mózgu
4
Embolizacja w CUN
Zespół poembolizacyjny
• reakcja organizmu na miejscowe zaburzenia
krążenia i obecność w naczyniu
krwionośnym ciała obcego
• objawy (ból, gorączka) ustępują po 2-3
dniach
• występuje u 20-50 % chorych
Skuteczność embolizacji
• 80-100 %
• częstość powikłań nie przekracza 1 %
• główne powikłania:
niezamierzone przemieszczenie się
materiału embolizacyjnego i uszkodzenie
naczynia
5
Umieszczanie filtrów w żyle głównej
• U chorych zagrożonych zatorowością
płucną (głównie zakrzepica żył głębokich
kkd i miednicy mniejszej)
• U chorych z przewwskazaniami do
podawania leków przeciwzakrzepowych
Filtry w żyle głównej
• wprowadzane są przez żyłę udową lub
szyjną i umieszczane poniżej ujścia żył
nerkowych
• w stanie złożonym
• skuteczność 95-97 %
• powikłania 5-7 %
• filtry czasowe
Schemat filtru czasowo-stałego
i sposób jego usuwania
6
Przezskórne zabiegi na drogach
żółciowych
• Drenaż dróg żółciowych
• Plastyka dróg żółciowych
• Przezskórne protezowanie
• Wskazania: zastój w drogach żółciowych
• Skuteczność: 65-90 %
Przezskórny drenaż
nieprawidłowych zbiorników
płynu
• Nakłucie torbieli lub ropnia pod kontrolą rtg
lub USG
• Ewentualnie pozostawienie cewnika
drenującego
Farmakoterapia celowana
• Podawanie leku przez cewnik wprowadzony do
naczyń zaopatrujących obszar zmian chorobowych
• Stosowana głównie w:
- tamowaniu krwawień z przewodu
pokarmowego (wazopresyna)
- leczeniu stanów zapalnych i ch. nowotworowych
- rekanalizacji naczyń za pomocą środków
fibrynolitycznych
7
Przezskórna angioplastyka wewnątrznaczyniowa
Etapy zabiegu
• Wykonuje się pod kontrolą rentgenotelewizji
• Nakłucie tętnicy metodą Seldingera
• Wykonanie angiografii w celu umiejscowienia i oceny stopnia zaawansowania
zmian
• Pokonanie zwężenia lub niedrożności a następnie wprowadzenie cewnika
leczniczego z balonem wysokociśnieniowym
• Rozprężenie balona (pod kontrolą rtg TV)
• Kontrolna angiografia
W przypadku niezadowalającego wyniku zabiegu wprowadzenie stentu
naczyniowego w miejsce zwężenia wzdłuż tego samego prowadnika
Stenty
• Utrwalają działanie siły
odśrodkowej na ściany
rozszerzanego naczynia
Stenty naczyniowe
• Konstrukcje metalowe biologicznie
neutralne
• Rozprężane są za pomocą balonu lub
samodzielnie
• Po rozprężeniu stanowią cylindryczną
siateczkę podtrzymującą okrężnie ścianę
naczynia
8
Stent - grafty
• Konstrukcje,
w których stenty
stanowią rusztowanie
dla protez
chirurgicznych
Wskazania do angioplastyki
• Zwężenia istotne – powodują redukcję średnicy o
ponad 50 %
Naczynia: wieńcowe
tętnice nerkowe
naczynia kończyn dolnych
naczynia trzewne
tętnice szyjne wewnętrzne
Rezultaty angioplastyki wewnątrznaczyniowej
• Wynik techniczny: poszerzenie naczynia o
20-50 %
brak powikłań trwale obciążających
• Wynik kliniczny: stosuje się odrębne kryteria
dla różnych obszarów naczyniowych
9
Wewnątrzwątrobowe zespolenia
wrotno-systemowe (TIPSS)
• Wskazaniem są krwawienia z żylaków
przełyku oporne na leczenie
farmakologiczne, wodobrzusze w przebiegu
marskości wątroby i zakrzepica żyły
wrotnej.
TIPSS
• Dostęp przez żyłę szyjną
• Przekłucie do gałęzi wewnątrzwątrobowej
żyły wrotnej
10