rynek hiszpański - Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady
Transkrypt
rynek hiszpański - Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady
RYNEK HISZPAŃSKI BIULETYN INFORMACYJNY WPHI AMBASADY RP W MADRYCIE nr 1/2011 Lipiec 2011 Av. del Dr. Arce, 25, 28002 Madrid Tel : (+34) 91 590 12 80, Fax: (+34) 91 561 51 08 e-mail: [email protected] www.madrid.trade.gov.pl 1 Szanowni Państwo, Z pełną satysfakcją przedstawiamy Państwu pierwszy numer Biuletynu Informacyjnego WPHI w Madrycie nt. Rynku Hiszpańskiego. Biuletyn kierowany jest w szczególności do polskich przedsiębiorców zainteresowanych rozwijaniem swojej działalności eksportowej i inwestycyjnej na rynku hiszpańskim. Biuletyn nr 1/2011 rozpoczyna cykl publikacji, w których będziemy Państwu dostarczać najważniejsze informacje gospodarcze z Hiszpanii, mogąca Państwa szczególnie zainteresować z uwagi na fakt, że mogą mieć wpływ na decyzje biznesowe, jakie Państwo podejmujecie w swojej działalności biznesowej. Każdy numer Biuletynu zawierał będzie następujące, stałe elementy: Główne wskaźniki makroekonomiczne Hiszpanii Bieżący stan polsko-hiszpańskiej wymiany handlowej Hiszpańskie wiadomości gospodarcze Działania WPHI w Madrycie zaplanowane na najbliższy okres Nowości. W tym numerze w ramach hiszpańskich wiadomości gospodarczych przedstawimy Państwu zagadnienia dotyczące negocjacji Hiszpańskiej Konfederacji Organizacji Pracodawców ze związkami zawodowymi, reorganizacji sektora bankowego w Hiszpanii, inwestycji banku Santander podejmowanych na rynku polskim, polityki promocji samochodów elektrycznych w Hiszpanii oraz reform rządu mających na celu redukcję deficytu budżetowego państwa. W każdym numerze Biuletynu pojawiać się będą ponadto pozycje specjalne. Na początek proponujemy Państwu artykuł „Nowe formy wsparcia inwestorów i eksporterów”, gdzie znajdą Państwo informacje na temat usług świadczonych przez WPHI w Madrycie i sieć Centrów Obsługi Inwestorów i Eksporterów. Mamy nadzieję, że dostarczone informacje pozwolą Państwu dokładniej poznać rynek hiszpański i pomogą w realizacji wybranych projektów biznesowych działań eksportowych Państwa firmy. Zapraszamy! Mirosław S. Węglarczyk Kierownik WPHI Av. del Dr. Arce, 25, 28002 Madrid Tel : (+34) 91 590 12 80, Fax: (+34) 91 561 51 08 e-mail: [email protected] www.madrid.trade.gov.pl 2 Spis treści I. Główne wskaźniki makroekonomiczne Hiszpanii – I kwartał 2011r. .............................. 4 II. Polsko-hiszpańska wymiana handlowa w pierwszych 5 miesiącach 2010 i 2011r. ...... 6 III. Hiszpańskie wiadomości gospodarcze ............................................................................. 8 1. Interwencja rządu przy negocjacjach Hiszpańskiej Konfederacji Organizacji Pracodawców CEOE ze związkami zawodowymi ............................................................. 8 2. Reorganizacja sektora bankowego w Hiszpanii. Reforma kas oszczędnościowych ... 9 3. Przejęcie polskiego Banku Zachodniego WBK przez hiszpański Santander ........... 10 4. Samochód elektryczny w Hiszpanii............................................................................... 11 5. Czy reformy Rządu Hiszpanii będą wystarczające, aby zredukować znaczny deficyt budżetowy państwa?........................................................................................................... 12 IV. Nowe formy wsparcia inwestorów zagranicznych i polskich eksporterów ................ 14 V. Ważniejsze działania WPHI ............................................................................................. 15 VI. Nowości ............................................................................................................................. 16 Av. del Dr. Arce, 25, 28002 Madrid Tel : (+34) 91 590 12 80, Fax: (+34) 91 561 51 08 e-mail: [email protected] www.madrid.trade.gov.pl 3 I. Główne wskaźniki makroekonomiczne Hiszpanii – I kwartał 2011r. PKB Średnie roczne tempo wzrostu gospodarczego w Hiszpanii w 2010 r. wyniosło -0,1%. W I kwartale 2011 r. gospodarka hiszpańska powoli odbudowała poziom sprzed kryzysu gospodarczego, odnotowując wynik 0,3% między styczniem a marcem. Eksport nadal jest najbardziej istotnym motorem hiszpańskiej gospodarki, jednak dynamika popytu wewnętrznego wciąż jest ujemna, ze względu na zastój w wydatkach gospodarstw domowych i niewielkie inwestycje przedsiębiorstw. Wg przewidywań Komisji Europejskiej, hiszpańska gospodarka zanotuje wzrost gospodarczy rzędu 0,8% w 2011 r. i 1,5% w 2012 r. Odbiega to znacznie od założeń rządu hiszpańskiego przyjętych w Programie Stabilności i Wzrostu na lata 2011 -2014 (Programa de Estabilidad y Crecimiento PEC – zatwierdzony 29 kwietnia 2011 r.), w którym przewidywany wzrost gospodarczy miał wynieść odpowiednio 1,3% w 2011 i 2,3% w 2012 r. Stąd też różnica w szacowanym poziomie deficytu budżetowego na rok 2012, który zgodnie z założeniami rządu ma wynieść 4,4%, natomiast wg Komisji Europejskiej 5,3%. Wykres 1. PKB Hiszpanii w latach 2006-2010 (w mld euro) 1100 1088 1080 1060 1062 1053 1040 1051 1020 1000 980 984 960 940 920 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: INE – Główny Urząd Statystyczny Hiszpanii Inflacja Średni wskaźnik inflacji w Hiszpanii za 2010 r. wyniósł 1,8%. Rosnące tempo wzrostu cen w 2010 r. wynikało głównie z podniesienia indeksu cenowego na ropę i gaz oraz podwyżki podatku VAT (w tym akcyzy na wyroby tytoniowe) i nie przełożyło się bezpośrednio na wzrost gospodarczy. W pierwszych miesiącach 2011 r. wskaźnik inflacji rósł, osiągając w kwietniu poziom 3,8%. Było to głównie wynikiem wzrostu cen surowców, takich jak benzyna oraz podstawowych produktów żywnościowych. Przywiduje się spadek poziomu inflacji w III kwartale 2011 r., dzięki czemu roczna stopa inflacji powinna ustabilizować się na poziomie między 2,5 a 2,7%. Av. del Dr. Arce, 25, 28002 Madrid Tel : (+34) 91 590 12 80, Fax: (+34) 91 561 51 08 e-mail: [email protected] www.madrid.trade.gov.pl 4 Wykres 2. Inflacja w Hiszpanii w latach 2006-2010 (w %) 5 4,1 4 3,6 3 2,8 2 2 1 0 2006 -1 2007 2008 -0,2 2009 2010 Źródło: Eurostat Bezrobocie Stopa bezrobocia w Hiszpanii za 2010 r. osiągnęła poziom 20,4% ludności czynnej zawodowo, oznaczało to około 4,8 mln osób bez pracy. Najtrudniejsza sytuacja z podjęciem zatrudnienia pozostawała w sektorach przemysłowym i budowlanym. Problem bezrobocia w największym stopniu dotyczy ludzi młodych (ok. 40%) oraz imigrantów (ok. 30%). Początek 2011 r. przyniósł pogorszenie sytuacji na rynku pracy. W I kw. 2011 r. Hiszpania powróciła do poziomów bezrobocia z 2004r. Jego poziom osiągnął prawie 21%, co oznacza około 5 milionów ludności czynnej zawodowo bez pracy. II kwartał 2011 r. powinien poprawić nieco tę sytuację, ze względu na rozpoczęcie prac sezonowych w rolnictwie i sadownictwie. Nie uchroni to jednak Hiszpanii przed średnim bezrobociem przewidywanym na 2011 r., przekraczającym 20%. Wykres 3. Stopa bezrobocia w Hiszpanii w latach 2006-2010 (w %) 25 20,06 20 18,01 15 10 11,34 8,51 8,26 5 0 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: INE – Główny Urząd Statystyczny Hiszpanii Av. del Dr. Arce, 25, 28002 Madrid Tel : (+34) 91 590 12 80, Fax: (+34) 91 561 51 08 e-mail: [email protected] www.madrid.trade.gov.pl 5 Deficyt i dług publiczny Dług publiczny Hiszpanii w 2010 r. wyniósł 638,7 mld euro, co stanowiło 60,1% PKB. Wysokość deficytu budżetowego w 2010 r. to 9,2% PKB. Relatywny spadek tych wskaźników wobec lat poprzednich jest wynikiem nałożonej na Hiszpanię procedury nadmiernego deficytu, konsolidacji finansów publicznych, zarówno na szczeblu centralnym, jak również regionalnym. W pierwszych czterech miesiącach 2011 r. zanotowano wzrost długu publicznego o 17,5 % w stosunku do grudnia 2010 r., sytuując tym samym ten wskaźnik na poziomie 679,7 mld euro, co stanowi 63,6% PKB Hiszpanii. W przypadku deficytu budżetowego, Komisja Europejska przewiduje jego spadek w Hiszpanii w 2011 roku do poziomu 6,4 % PKB. II. Polsko-hiszpańska wymiana handlowa 2010 i 2011r. w pierwszych 5 miesiącach Spadek wolumenu obrotów handlowych związany z kryzysem gospodarczym i zmniejszające się w latach 2006-2010 dodatnie saldo bilansu handlowego na rzecz Polski, było odzwierciedleniem słabej kondycji gospodarki hiszpańskiej i popytu wewnętrznego, a także rosnącego importu z Hiszpanii. Po spadku obrotów handlowych w 2009 r. (z 6 mld rok wcześniej do 5 mld euro), w roku 2010 nastąpiło odbudowanie tempa wymiany dwustronnej (5,74 mld euro za 2010 r.). Po negatywnym saldzie w roku 2008, Polska odzyskała nadwyżkę w obrotach (170 mln euro w 2009; 525 mln euro za 2010 r.) i ta pozytywna dynamika utrzymuje się także w pierwszych miesiącach br. Tabela 1. Wymiana handlowa polsko-hiszpańska w latach 2006 – 2010 r. (w mln euro) Okres 2006 2007 2008 2009 2010 Obroty towarowe 4 176,0 5 511,8 6 032,4 4 979,2 5 744, 5 Import 1 988,1 2 568,5 3 101,0 2 406,2 2 608,9 Eksport 2 187,9 2 943,3 2 931,1 2 573,7 3 135,5 dynamika wzrostu eksportu (analogiczny okres poprzedniego roku = 100%) 23,4% 34,5 % - 1,2% - 12,0% 22% saldo bilansu handlowego 199,8 374,7 -169,6 167,4 525,5 Źródło: Ministerstwo Gospodarki RP Hiszpania z każdym rokiem staje się coraz ważniejszym partnerem handlowym dla Polski. Spośród państw europejskich zajmuje ona 9 pozycję w rankingu krajów wg wielkości polskiego eksportu i 10 pozycję w rankingu krajów wg wielkości polskiego importu. Po okresie kryzysu gospodarczego, jaki w dużym stopniu dotyczył tego kraju, odbudowuje on Av. del Dr. Arce, 25, 28002 Madrid Tel : (+34) 91 590 12 80, Fax: (+34) 91 561 51 08 e-mail: [email protected] www.madrid.trade.gov.pl 6 swoje relacje handlowe, w szczególności, z członkami Unii Europejskiej. Dzięki poprawie wzajemnych relacji, polski eksport na rynek hiszpański w pierwszych pięciu miesiącach 2011 r., w porównaniu do tego samego okresu poprzedniego roku, zanotował 7% wzrost (z 1378,4 mln euro w 2010 r. do 1472,6 mln euro w 2011 r.). Tendencja wzrostowa dotyczyła również polskiego importu z Hiszpanii, którego wielkość wyniosła 1212 mln euro, podczas gdy w ubiegłym roku w tym czasie wynosił on 1086,4 mln euro, a więc wzrósł o 12%. Zwiększyła się również ilość obrotów towarowych między Polską i Hiszpanią (9%), co niewątpliwie jest zjawiskiem pozytywnym dla wzajemnych relacji i ma miejsce od poprzedniego roku. Tabela 2. Polsko-hiszpańska wymiana handlowa I – V 2010 i I – V 2011 (w mln euro) Okres I-V 2010 I-V 2011 Dynamika wzrostu (analogiczny okres poprzedniego roku = 100% Obroty towarowe 2464,9 2684,6 9% Import 1086,4 1212 12% Eksport 1378,4 1472,6 7% saldo bilansu handlowego 292 260,6 - Źródło: Ministerstwo Gospodarki RP W polskim eksporcie do Hiszpanii pod względem wartości dominowały towary z następujących sektorów: maszyny i urządzenia mechaniczne, sprzęt elektryczny i ich części, pojazdy i jednostki pływające, tworzywa sztuczne i wyroby z nich, kauczuk i wyroby z kauczuku, produkty przemysłu chemicznego i przemysłów pokrewnych, metale nieszlachetne i wyroby z nich, gotowe artykuły spożywcze, napoje bezalkoholowe, alkohol, tytoń. Polska importuje z Hiszpanii głównie: statki powietrzne, jednostki pływające, urządzenia mechaniczne i elektryczne, do rejestracji odbioru dźwięku, produkty pochodzenia roślinnego (oliwa z oliwek), produkty przemysłu chemicznego, wyroby z metali nieszlachetnych, tworzywa sztuczne i wyroby z nich, kauczuk, produkty rolno-spożywcze (cytrusy, pomidory, produkty rybne, wino, tytoń), materiały i wyroby włókiennicze. Av. del Dr. Arce, 25, 28002 Madrid Tel : (+34) 91 590 12 80, Fax: (+34) 91 561 51 08 e-mail: [email protected] www.madrid.trade.gov.pl 7 III. Hiszpańskie wiadomości gospodarcze 1. Interwencja rządu przy negocjacjach Hiszpańskiej Konfederacji Organizacji Pracodawców CEOE ze związkami zawodowymi Kryzys gospodarczy ostatnich lat w największym stopniu odbił się na przedsiębiorstwach hiszpańskich, w szczególności na małych i średnich firmach. Obowiązujące w Hiszpanii przepisy związane z regulacją rynku pracy uniemożliwiały obniżenie wskaźnika bezrobocia, sięgającego od dłuższego czasu poziomu 20%. Aby zahamować rosnące bezrobocie Rząd hiszpański zdał sobie sprawę, iż konieczna będzie reforma przepisów związanych z rynkiem pracy. W związku z tym, Hiszpańska Konfederacja Organizacji Pracodawców (CEOE – Confederación Española de Organizaciones Empresariales) rozpoczęła negocjacje ze związkami zawodowymi, dotyczące w szczególności reformy obowiązujących umów pracowniczych. Dotychczas kwestie te były negocjowane w 70% na poziomie regionalnym lub sektorowym, co oznaczało, że wszelkie postanowienia, np. te dotyczące podwyżek płacowych, obowiązywały każdą z firm, bez względu na jej wielkość, liczbę pracowników i posiadany kapitał. Niestety, trwające od wielu miesięcy próby nawiązania porozumienia między CEOE i związkami zawodowymi nie przyniosły zamierzonych rezultatów, ze względu na rozbieżne punkty widzenia obu stron. Hiszpańska Konfederacja Organizacji Pracodawców chciała m.in. uzyskać większy wpływ na regulowanie Źródło: www.nodo50.org kwestii spornych między pracodawcą a pracownikami, na co związki nie wyrażały zgody. W związku z przerwaniem negocjacji między pracodawcami a pracownikami, w wyniku których nie doszło do porozumienia, rząd postanowił pośredniczyć między nimi. 10 czerwca 2011 r. przyjął nową regulację prawną dotyczącą relacji pracowniczych w Hiszpanii. Plan reformy rządowej miał na celu doprowadzić do konsensusu między firmami a związkami zawodowymi, broniącymi praw pracowniczych, tak by przetrwać okres kryzysu gospodarczego i doprowadzić do zmniejszenia bezrobocia. Rząd zamierza zatem odnieść się do mechanizmów arbitrażowych w przypadku dalszych konfliktów między CEOE i związkami zawodowymi. Reforma stanowi o tym, że firmy z problemami finansowymi mogą chwilowo nie wywiązywać się z postanowień uchwalonych na szczeblu regionalnym lub sektorowym, zawartych w umowach pracowniczych ustanowionych przez CEOE i związki zawodowe. Ustanawia ponadto ważność wewnętrznych umów pracowniczych nad sektorowymi, co pozwala mniejszym firmom samodzielnie stanowić o swoich regulacjach wewnętrznych, zwłaszcza w obliczu kryzysu. Rząd ponadto przedłużył czas do negocjacji między związkami a CEOE o okres od 8 do 14 miesięcy, w zależności od długości trwania umów pracowniczych, których zakres podlega negocjacjom. W przypadku dalszych problemów wewnątrz przedsiębiorstw, rząd zamierza ustanowić obowiązek wprowadzenia mediatora między zwaśnionymi stronami, który będzie pośredniczył w osiągnięciu stosownych postanowień. Av. del Dr. Arce, 25, 28002 Madrid Tel : (+34) 91 590 12 80, Fax: (+34) 91 561 51 08 e-mail: [email protected] www.madrid.trade.gov.pl 8 Opracowano na podstawie: „CEOE y sindicatos rompen la negociación sobre la reforma de los convenios”, www.libremercado.com, „La CEOE y los sindicatos rompen la negociación de los convenios colectivos”, El Mundo, „La reforma que ultiman sindicatos y CEOE limita la prórroga de convenios”, El País. 2. Reorganizacja sektora oszczędnościowych bankowego w Hiszpanii. Reforma kas W związku z zaplanowaną reformą systemu finansowego w Hiszpanii, związaną w szczególności z kryzysem gospodarczym, który negatywnie wpłynął na kondycję tego sektora, kasy oszczędnościowe działające na zasadach banków regionalnych musiały ulec rekapitulacji i stosownym przekształceniom. Na skutek trudności finansowych kilka słabych kapitałowo kas oszczędnościowych zgłosiło gotowość połączenia z silniejszymi podmiotami. Przed kryzysem kasy zgromadziły około 40% aktywów bankowych w Hiszpanii, udzielając w dużej mierze kredytów dla sektora nieruchomości. Trwało to do czasu pęknięcia bańki spekulacyjnej w 2008 r., kiedy to Hiszpania wpadła w recesję. Problem kas polegał głównie na tym, iż były zbyt słabe kapitałowo, aby poradzić sobie z finansowaniem operacji bankowych, co więcej, ich funkcjonowanie w dużej mierze związane było z obecnością lokalnych lub regionalnych polityków w ich kierownictwie, co uniemożliwiało ich scentralizowanie i poddanie stosownym postanowieniom. Nie miały także wystarczającej przejrzystości finansowej. W związku z powyższą sytuacją, reforma systemu finansowego miała doprowadzić do zmniejszenia liczby kas z 45 do 18, z jednoczesnym zamknięciem ich 20-25% oddziałów. Część banków zdecydowała się na fuzje lub wchodzenie w operacyjne sojusze w ramach restrukturyzacji nadzorowanej przez Bank Centralny (Banco de España). Przykładem realizacji założeń reformy jest obecnie tworzenie się grup finansowych, łączących kasy oszczędnościowe, które tworzą spółki w celu pozyskania kapitału, co umożliwia im wejście na giełdę. Zgodnie z reformą wprowadzaną przez rząd, kasy muszą zgromadzić dodatkowe 14 mld euro, aby spełnić postawione wymagania kapitałowe, stąd też ich decyzja dotycząca jednoczenia się i wchodzenia na giełdę. Jako pierwsza, fuzję tego typu zainicjowała katalońska la Caixa, która założyła spółkę Caixabank, angażując w jej udziały także kapitał zagraniczny. Kolejnymi spółkami, które zdecydowały się zjednoczyć są: Bankia Źródło: www.elEconomista.es (w skład której weszły takie kasy oszczędnościowe, jak: Caja Madrid, Bancaja, Caja Insular de Canarias, Caixa Laietana, Caja de la Rioja, Caja Ávila i Caja Segovia) i Banca Civica (składająca się z: Caja Navarra, Cajasol, Caja Canarias i Caja Burgos). Zarówno Bankia, jak i Banca Civica zaplanowały powiększenie niezbędnego kapitału poprzez wejście na na Madrycką Giełdę, zaplanowane na 20 lipca 2011 r. Bankia jest obecnie jedną z najpotężniejszych instytucji bankowych w Hiszpanii pod względem posiadanych aktywów. Została ona wyceniona na ok. 7,6 do 8,7 mld euro. Z kolei Banca Civica wyceniana jest na kwotę około 1,9 mld euro. Jeżeli ich wspólny debiut Av. del Dr. Arce, 25, 28002 Madrid Tel : (+34) 91 590 12 80, Fax: (+34) 91 561 51 08 e-mail: [email protected] www.madrid.trade.gov.pl 9 giełdowy spotka się z zainteresowaniem kontrahentów, może im się udać przyciągnąć potrzebny kapitał oraz stać się bardziej wiarygodnymi podmiotami finansowymi w oczach potencjalnych klientów. Opracowano na podstawie: “El gobierno de las cajas de ahorros”, El País “El Gobierno aprueba hoy la reforma de las cajas de ahorro”, elEconomista.es “La crisis financiera y la reestructuración del sistema bancario español”, Banco de España „Bankia y Cívica colocarán casi el 50% de su capital”, Expansión 3. Przejęcie polskiego Banku Zachodniego WBK przez hiszpański Santander 18 lutego 2011 r. Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) wyraziła ostatecznie zgodę na przejęcie przez hiszpański Bank Santander większościowego pakietu akcji Banku Zachodniego WBK, wartego prawie 3 mld euro. Wbrew powszechnym oczekiwaniom przejęcie BZ WBK nie stanowiło dla Hiszpanów większego problemu. Jeśli równie skutecznie Bank Santander zawalczy z konkurencją, to w 2012 r. ma szansę stać się trzecim bankiem detalicznym w Polsce. Po przejęciu BZ WBK, hiszpańscy bankierzy szykują się do mocnego wejścia na polski rynek bankowości detalicznej. Szefowie banku Santander już w listopadzie 2010 r. spotkali się z polskimi analitykami finansowymi i ujawnili dalsze plany dotyczące polskiego banku. Wynikało z nich, że Santander chce zaoszczędzić w BZ WBK prawie 100 mln zł rocznie. Hiszpanie liczą na to, że w 2013 r. będą zarabiać w Polsce blisko 400 mln euro (czyli prawie 1,58 mld zł). BZ WBK został połączony z Santander Consumer Finance i bankiem AIG, przejętym przez Hiszpanów w 2009 r. Placówki BZ WBK nie zostaną zamknięte, bank również nie zmieni swojej nazwy. W przejętym przez Hiszpanów Banku mają zostać wprowadzone standardy hiszpańskiej grupy. Obecnie połączony Santander Consumer Finance i AIG mają w Polsce 248 oddziałów. Po dodaniu oddziałów BZ WBK będzie ich prawie 800. Hiszpanie już zapowiedzieli, że z takim potencjałem chcą być trzecim bankiem w Polsce, po PKO BP i Pekao S.A. Zapowiedzieli ponadto, że zamierzają skupić się głównie na produktach ubezpieczeniowych, pożyczkach konsumenckich i produktach dla klientów korporacyjnych. Tuż po przejęciu, BZ WBK poprawił swój wynik w skali roku o 15,6 % i zamknął pierwszy kwartał 2011 r. z zyskiem netto na poziomie 270,2 mln zł, mimo iż rynek spodziewał się zysku niższego o kilka milionów złotych. Wartość udzielonych hipotek przez BZ WBK w I kw. 2011 r. w porównaniu z ubiegłym rokiem wzrosła o 12 %, a pożyczek gotówkowych o 7 %. Prezes BZ WBK liczy na oszczędności związane z zakupami na poziomie całej grupy. Sporo korzyści ma przynieść korzystanie – wraz z Santander Consumer Bankiem – ze wspólnych rozwiązań informatycznych. Na koniec roku wskaźnik kosztów do dochodów w BZ WBK może spaść z 50 do 48 %. Av. del Dr. Arce, 25, 28002 Madrid Tel : (+34) 91 590 12 80, Fax: (+34) 91 561 51 08 e-mail: [email protected] www.madrid.trade.gov.pl 10 Opracowano na podstawie: „Corrida w detalu”, Forbes „BZ WBK rozwija się w rękach Santandera”, Gazeta Prawna 4. Samochód elektryczny w Hiszpanii Zgodnie z przyjętą przez UE Dyrektywą nr 2009/28/WE (dotyczącą wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego), Hiszpania stara się aktywnie promować użytkowanie pojazdów elektrycznych, dzięki którym możliwa jest redukcja zużycia paliw kopalnianych (obecnie kraj ten jest w 98% uzależniony od tego typu surowców) i redukcja emisji CO2. Od pewnego czasu wprowadzane są na hiszpański rynek pojazdy elektryczne, wykorzystujące źródła energii odnawialnej. Zakłada się zwiększenie ich produkcji do 2,5 mln sztuk do 2020 r., zaś w 2050 r. ma ona wynieść już 15 mln sztuk. W celu realizacji w/w założeń, w lutym 2009 r. rząd Hiszpanii przyjął Zintegrowany Plan na rzecz Sektora Motoryzacyjnego, w ramach którego zarezerwowano 10 mln euro na tzw. Plan MOVELE, mający za zadanie wsparcie produkcji i popytu na samochody o napędzie hybrydowym i elektrycznym. Głównym celem Planu MOVELE było pokazanie zalet samochodu elektrycznego oraz przedstawienie korzyści technologicznych i energetycznych, jakie niesie ze sobą komunikacja elektryczna w środowisku miejskim. W jego ramach miało Pierwszy samochód elektryczny w Hiszpanii być wprowadzenie na rynek hiszpański do Źródło: www.cochesmas.com 2011 r. 2000 pojazdów elektrycznych różnych kategorii i o różnych właściwościach technologicznych oraz zainstalowanie 546 punktów ładowania baterii elektrycznych. W dalszej perspektywie rząd hiszpański zakładał, że w 2014 r. na drogach Hiszpanii będzie jeździło już ponad milion samochodów elektrycznych, bądź hybrydowych. Aby ten cel osiągnąć, projekt MOVELE oferuje zachęty finansowe na zakup pojazdów elektrycznych. Przeznaczono na to w projekcie 8 mln euro. Zainteresowani nabyciem tego typu pojazdu mogą liczyć na wsparcie finansowe w wysokości 15% lub 20% wartości samochodu, w zależności od jego efektywności energetycznej. Z kolei 1,5 mln euro przeznaczono na wybudowanie infrastruktury niezbędnej do funkcjonowania samochodów elektrycznych (stacje ładowania baterii elektrycznych). Pod koniec 2010 r. Ministerstwo Przemysłu, Turystyki i Handlu, Sieć Elektryczna Hiszpanii oraz Królewski Klub Motoryzacji RACE rozpoczęły kampanię promującą pojazd elektryczny, zwaną PROVELE, która miała za zadanie, m.in. poinformować społeczeństwo hiszpańskie o możliwościach i zaletach pojazdu elektrycznego, wymaganiach, jakie są niezbędne do jego obsługi oraz o sposobie jego funkcjonowania. Kampania promocyjna PROVELE trwała do połowy 2011 r. W jej ramach odbyło się wiele wystaw promujących oraz praktycznych warsztatów w największych miastach Hiszpanii. Ważną formą promocji motoryzacji elektrycznej w Hiszpanii jest niewątpliwie utworzona w tym celu strona internetowa www.movele.es. Można powiedzieć, że pełni ona rolę przewodnika, z którego można się dowiedzieć, np. jaka jest obecnie oferta pojazdów Av. del Dr. Arce, 25, 28002 Madrid Tel : (+34) 91 590 12 80, Fax: (+34) 91 561 51 08 e-mail: [email protected] www.madrid.trade.gov.pl 11 elektrycznych we wszystkich praktycznie kategoriach (samochody osobowe, ciężarówki, motocykle, itp.) oraz gdzie w Hiszpanii usytuowane są stacje ładowania baterii elektrycznych. Kampania promocyjno-informacyjna wydaje się spełniać swoje zadanie. Mieszkańcy Hiszpanii znajdują się w czołówce krajów, których obywatele wyrazili chęć zamiany samochodu napędzanego paliwem na elektryczny, jeśli tylko jego cena byłaby niższa. Tym bardziej, że eksploatacja samochodów elektrycznych jest ostatecznie tańsza niż samochodów o napędzie silnikowym. Opracowano na podstawie: Zintegrowany Plan na rzecz Sektora Motoryzacyjnego(Estrategia Integral del Vehículo Eléctrico), Dekret Królewski 648/2011 z dn. 9 maja 2011 „El ministro de Industria defiende la apuesta española por el vehículo eléctrico para la movilidad del futuro”, www.mityc.es „Campaña de promoción del vehículo eléctrico”, www.noticias.coches.com Plan Movele, www.movele.es 5. Czy reformy Rządu Hiszpanii będą wystarczające, aby zredukować znaczny deficyt budżetowy państwa? Utrzymujący się od 2009 roku kryzys gospodarczy sprawił, że większość krajów europejskich została zmuszona do wprowadzenia cięć w wydatkach budżetowych, aby sprostać założeniom Paktu Stabilności i Wzrostu UE. Pakt ten zobowiązuje państwa członkowskie do utrzymania równowagi budżetowej poprzez spełnianie kryteriów z Maastricht. Ma to zapewniać stabilny stan finansów publicznych w celu poprawy warunków osiągnięcia wysokiego i trwałego wzrostu gospodarczego. Główny nacisk kładzie się na wskaźnik deficytu budżetowego, którego wysokość nie powinna przekraczać 3% PKB. Hiszpania jest jednym z krajów europejskich, które kryzys gospodarczy ostatnich lat dotknął w znacznym stopniu. Utrzymująca się w 2010 r. niekorzystna sytuacja finansów publicznych, niska wartość hiszpańskich papierów dłużnych oraz niskie tempo odbudowy koniunktury doprowadziły do tego, iż działania hiszpańskiego rządu stały się przedmiotem stałego monitoringu ze strony międzynarodowych instytucji finansowych, agencji ratingowych oraz nadzoru Komisji Europejskiej. Ostatecznie, zarówno naciski zewnętrze jak i sytuacja wewnętrzna Hiszpanii wymusiły na rządzie José Luis Rodriguez Zapatero wprowadzenie pakietu niepopularnych społecznie reform. W maju 2010 r. przyjęty został Plan Konsolidacji Finansów Publicznych. Zakładał on dodatkowe oszczędności państwa w wysokości 15 mld euro, które miały spowodować obniżenie deficytu budżetowego z poziomu 9,2% w 2010 r. do 6% PKB w roku 2011, 4,4% w 2012 i 3% wymaganych przez Komisję Europejską do 2013 r. Wskaźniki te odbiegają nieco od przewidywań Komisji Europejskiej, która przyjęła ostrzejsze kryteria oceny gospodarki hiszpańskiej. Najważniejsze zmiany jakie wprowadzono w hiszpańskim Planie Konsolidacji Finansów Publicznych to: obniżenie średnio o 5% wynagrodzeń urzędników państwowych, począwszy od czerwca 2010 r. i ich zamrożenie w 2011 r. Cięcia dotknęły 3 mln osób (w tym lekarzy i nauczycieli, którzy w Hiszpanii mają status urzędnika), obniżenie o 15% wynagrodzeń członków rządu i wysokich urzędników państwowych, zawieszenie w 2011 r. rewaloryzacji rent i emerytur, Av. del Dr. Arce, 25, 28002 Madrid Tel : (+34) 91 590 12 80, Fax: (+34) 91 561 51 08 e-mail: [email protected] www.madrid.trade.gov.pl 12 zniesienie świadczenia „becikowego" w wysokości 2,5 tys. euro na dziecko, począwszy od 2011 r., obniżenie w okresie 2010-2011 o 6 mld euro publicznych inwestycji infrastrukturalnych, zmniejszenie funduszy na leki refundowane, zmniejszenie o 600 mln euro środków przeznaczonych w 2010-2011 na oficjalną pomoc rozwojową, podniesienie stopy podatku VAT o 2 pkt. proc. od czerwca 2010 r., zniesienie ulg podatkowych, dodatkowe oszczędności w wysokości 1,2 mld euro, pochodzące z budżetów regionów autonomicznych Hiszpanii, zniesienie zapomogi dla bezrobotnych w wysokości ponad 400 euro na osobę, po okresie, w którym przysługuje zasiłek, częściowa prywatyzacja lotnisk i loterii narodowej. Mimo, że wprowadzone w 2010 roku reformy, realizowane w roku poprzednim i bieżącym są znaczące, Komisja Europejska wymaga od Hiszpanii dalszych cięć w wydatkach, aby możliwe było osiągnięcie założonego celu zredukowania deficytu budżetowego do poziomu 6% do końca 2011 r. W kwietniu 2011 r. premier Hiszpanii zapewniał, że deficyt kraju jest redukowany zgodnie z prognozami i że w związku z tym nie ma potrzeby José Luis Rodríguez Zapatero, Premier Hiszpanii wprowadzania dodatkowych reform, mimo Źródło: www. elvocerous.com iż kraje, które są w dużo lepszej kondycji gospodarczej niż Hiszpania (Niemcy, Wielka Brytania) postawiły na znacznie ostrzejsze cięcia budżetowe. Problemem w osiągnięciu zaplanowanego poziomu wskaźnika mogą być braki w budżetach poszczególnych regionów Hiszpanii, posiadających znaczną autonomię budżetową. Informacja o braku pokrycia znacznej części wydatków budżetowych w niektórych regionach (np. Kastylia La Mancha) spowodowała m.in. wzrost poziomu stopy ryzyka państwa do poziomów historycznych – 375 pkt. Jeśli prognozy się sprawdzą, to rząd hiszpański będzie musiał skompensować nadmierne wydatki budżetów regionalnych, wprowadzając dodatkowe cięcia w budżecie państwa. Wydarzenia na rynku hiszpańskim z lipca 2011 r. (wzrost stopy procentowej z tytułu płatności za Obligacje Skarbu Państwa do ponad 6% i historyczny poziom stopy ryzyka państwa – 375 punktów) wskazują, że hiszpańska gospodarka potrzebuje dodatkowych reform i zapewnień ze strony rządu, które ustabilizują jej sytuację na rynkach międzynarodowych. Wizyta Prezydenta Rady Unii Europejskiej, Hermana van Rumpy w Hiszpanii w czerwcu 2011 r., miała na celu m.in. zapewnienie inwestorów o wiarygodności gospodarki hiszpańskiej, podsumowanie podjętych już reform i zachęcenie do podjęcia kolejnych cięć budżetowych, które zapewnią osiągnięcie wyznaczonego poziomu deficytu budżetowego. Av. del Dr. Arce, 25, 28002 Madrid Tel : (+34) 91 590 12 80, Fax: (+34) 91 561 51 08 e-mail: [email protected] www.madrid.trade.gov.pl 13 Opracowano na podstawie: „España aprueba medidas de austeridad”, CNN Expansión „Polityka Gospodarcza Rządu Hiszpanii”, Ambasada RP w Madrycie „España no necesita nuevas medidas de austeridad para reducir déficit”, Vértigo político IV. Nowe formy eksporterów wsparcia inwestorów zagranicznych i polskich Działający od 2007 roku Program Operacyjna Innowacyjna Gospodarka poprzez oś priorytetową 6. „Polska gospodarka na rynku międzynarodowym” daje polskim przedsiębiorstwom oraz zagranicznym inwestorom nowe możliwość rozwoju na rynkach zagranicznych i realizowania projektów inwestycyjnych. Tym samym, Wydziały Promocji Handlu i Inwestycji oraz powstająca sieć Centrów Obsługi Inwestorów oferują nowe usługi wspierające te działania. Nawiązanie ścisłej współpracy między siecią COIE a Wydziałami Promocji Handlu i Inwestycji, ma na celu m.in. wzrost poziomu umiędzynarodowienia polskich firm i rozwój inwestycyjny poszczególnych regionów Polski poprzez dostęp do kompleksowych i nieodpłatnych usług wysokiej jakości. Regionalne Centra Obsługi Inwestorów i Eksporterów są zlokalizowane w strukturach Urzędów Marszałkowskich, bądź innych jednostkach przez nie wyznaczonych. W ramach działań PRO-EKSPORT, WPHI w Madrycie i sieć COIE oferują polskim przedsiębiorcom następujące usługi: dostarczanie informacji nt. możliwości eksportowych w różnych sektorach poprzez udostępnianie analiz branżowych, pomoc w nawiązywaniu kontaktów handlowych z zagranicznymi klientami poprzez opracowywanie list dystrybutorów, klientów, producentów, stowarzyszeń branżowych, itp. na terenie Hiszpanii zgodnie z profilem firmy (na podstawie baz danych, katalogów targowych, itp.), możliwość udziału w targach branżowych w Hiszpanii, na których WPHI dysponuje stoiskiem wystawienniczym, odpowiedzi na wszelkiego rodzaju zapytania przedsiębiorców dotyczące rynku hiszpańskiego, weryfikacja kontrahentów hiszpańskich poprzez system e-informa, udostępnianie informacji odnośnie źródeł finansowania działalności eksportowej i inwestycji za granicą, z programów pomocowych UE: krajowych i regionalnych oraz ze środków budżetowych. W ramach działań PRO-BIZ hiszpańscy inwestorzy mogą skorzystać z następujących usług WPHI w Madrycie i sieci COIE: kompleksowa obsługa zagranicznych inwestorów, zainteresowanych realizacją projektów inwestycyjnych na terenie Polski, dostarczanie informacji o potencjale gospodarczym regionów i dostępnych zachęt inwestycyjnych oferowanych na poziomie regionu i kraju, Av. del Dr. Arce, 25, 28002 Madrid Tel : (+34) 91 590 12 80, Fax: (+34) 91 561 51 08 e-mail: [email protected] www.madrid.trade.gov.pl 14 Wskazywanie prawno-administracyjnych regulacji z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, Informowanie o ekonomiczno - prawnych uwarunkowaniach inwestycji zagranicznych Prezentowanie informacji o dostępnych lokalizacjach inwestycyjnych w poszczególnych regionach Polskie przedsiębiorstwa zainteresowane eksportem i zagraniczni inwestorzy mogą bezpośrednio kontaktować się z obiema instytucjami. Zależnie od charakteru zapytania zostanie ono przekazane do kompetentnej instytucji, zgodnie z niżej przedstawionym schematem. COIE PRZEDSIĘBIORSTWA IMPORTER ZAGRANICZNY INWESTOR ZAPYTANIE / ODPOWIEDŹ WSP ÓŁ PRA CA Bazy danych Analizy branżowe Informacje z rynku WPHI Bezpośredni kontakt do poszczególnych Centrów Obsługi Inwestorów i Eksporterów znajdą Państwo na stronie internetowej: http://polska.trade.gov.pl/pl/coie. V. Ważniejsze działania WPHI 1. Międzynarodowe Targi Mebli FIM HABITAT w Walencji W dniach 20 - 24 września 2011 r. odbędą się w Walencji hiszpańskie targi branży meblowej, związane także z dekorowaniem wnętrz oraz oświetleniem. W zeszłym roku zgromadziły one ponad 1000 wystawców z 28 państw i przyciągnęły około 65 tys. zwiedzających z całego świata. Targi FIM HABITAT mogą być interesujące dla polskich firm chcących eksportować do Hiszpanii produkty związane m.in. z branżami: meblarską (meble klasyczne, nowoczesne, tapicerowane, kuchenne), oświetleniową (oświetlenie klasyczne, nowoczesne, awangardowe), tekstylną (tkaniny, dywany, zasłony), czy też sprzętem do instalacji oraz innowacjami technologicznymi dla domu. Targi są także miejscem, gdzie zawsze prezentowane są najnowsze tendencje i innowacje z kraju i z zagranicy. Są one zatem dla profesjonalistów nie tylko możliwością poznania innych wzorów, ale także źródłem pomysłów, inspiracji i sugestii. Szerzej na temat targów można dowiedzieć się na naszej stronie internetowej: http://madrid.trade.gov.pl/pl/kalendarium/detail/y,2011,article,2988,Miedzynarodowe_Targi_Mebli_F IM_HABITAT_Walencja.html Av. del Dr. Arce, 25, 28002 Madrid Tel : (+34) 91 590 12 80, Fax: (+34) 91 561 51 08 e-mail: [email protected] www.madrid.trade.gov.pl 15 Podczas tegorocznych targów FIM HABITAT, Wydział Promocji Handlu i Inwestycji w Madrycie zorganizuje stoisko informacyjne, gdzie prezentowana będzie oferta polskich firm z sektora meblowego. Oprócz bezpośredniego udziału polskich firm, przewiduje się także zaprezentowanie katalogów promocyjnych produktów oferowanych przez polskich producentów i dystrybutorów. W ubiegłym roku na stoisku polskim obecne były trzy polskie firmy. Aby efektywnie wykorzystać czas podczas Targów FIM HABITAT i nawiązać jak najwięcej kontaktów handlowych Wydział Promocji Handlu i Inwestycji wraz z Polsko-Hiszpańską Izbą Gospodarczą dodatkowo proponuje uczestnikom organizację spotkań z potencjalnymi klientami w ramach organizowanej misji handlowej (tzw. match-making). Firmy zainteresowane uczestnictwem w Targach lub zaprezentowaniem swojej oferty w postaci materiałów promocyjnych, mogą kontaktować się z WPHI w Madrycie na adres mailowy: [email protected] . Bardziej szczegółowe informacje na temat targów FIM HABITAT dostępne są na stronie internetowej: http://www.feriahabitatvalencia.com/en/home.aspx . 2. Konferencja nt. eksportu polskich mebli Zapraszamy do wzięcia udziału w konferencji branżowej zorganizowanej z okazji Międzynarodowych Targów Meblowych FIM HABITAT w Walencji. Odbędzie się ona w czasie trwania imprezy we wrześniu br. VI. Nowości Zachęcamy Państwa do zapoznania się z najnowszymi aktualizacjami i opracowaniami WPHI w Madrycie zamieszczanymi równolegle na portalach internetowych www.madrid.trade.gov.pl i www.eksporter.gov.pl. Przybliżą one Państwu polsko-hiszpańskie relacje gospodarcze, pozwolą dowiedzieć się o regulacjach w prawie hiszpańskim oraz zaprezentują informacje dotyczące wybranych branż. 1. Analiza rynkowa dot. sektora mięsnego w Hiszpanii – ogólna charakterystyka sektora mięsnego, dane dotyczące produkcji i spożycia mięsa i wyrobów mięsnych w Hiszpanii, handlu wewnętrznego i zagranicznego mięsem i jego wyrobami oraz prezentacja najważniejszych importerów i eksporterów z branży mięsnej. 2. Opracowanie dot. hiszpańskiego systemu promocji gospodarczej – przedstawienie działań Hiszpańskiego Instytutu Handlu Zagranicznego – ICEX, wspierającego hiszpańskich przedsiębiorców w ich działalności eksportowej i inwestycyjnej. 3. Zwrot podatku VAT naliczonego na terenie Hiszpanii – informacje dotyczące regulacji związanych z podatkiem VAT w Hiszpanii. 4. Wykaz hiszpańskich Agencji Inwestycji Zagranicznych – prezentacja i kontakty do hiszpańskich instytucji regionalnych zajmujących się handlem zagranicznym i inwestycjami. 5. Oferta Urzędu Miasta Madrytu dla inwestorów zagranicznych – informacje na temat usług oferowanych przez Centrum Obsługi Inwestycji Zagranicznych, będącego częścią Urzędu Miasta Madrytu, która wspiera inwestorów zagranicznych. Av. del Dr. Arce, 25, 28002 Madrid Tel : (+34) 91 590 12 80, Fax: (+34) 91 561 51 08 e-mail: [email protected] www.madrid.trade.gov.pl 16 6. Wskaźniki ekonomiczne Hiszpanii oraz polsko-hiszpańska współpraca handlowa za rok 2010 – najnowsze, roczne dane gospodarcze Hiszpanii skorelowane z wymianą handlową z Polską. 7. Baza danych e-informa – daje możliwość weryfikacji hiszpańskich partnerów handlowych. WPHI w Madrycie oferuje również polskim przedsiębiorcom usługę opracowywania list potencjalnych klientów hiszpańskich na podstawie hiszpańskiej bazy danych KOMPASS. Źródła: Ministerstwo Gospodarki Hiszpańskie Ministerstwo Przemysłu, Turystyki i Handlu Hiszpańska Konfederacja Organizacji Pracodawców CEOE Dziennik ekonomiczny Expansión INE – Główny Urząd Statystyczny Hiszpanii Eurostat Av. del Dr. Arce, 25, 28002 Madrid Tel : (+34) 91 590 12 80, Fax: (+34) 91 561 51 08 e-mail: [email protected] www.madrid.trade.gov.pl 17