dziedziczenie płci u człowieka oraz cech z nią

DZIEDZICZENIE PŁCI U CZŁOWIEKA
ORAZ CECH Z NIĄ SPRZĘŻONYCH
Autor: Paulina Duraj
PŁEĆ CZŁOWIEKA
 zależy od kombinacji chromosomów płci, które
otrzymał od swoich rodziców
 kobieta posiada chromosomy XX, więc powstające
w jej organizmie komórki jajowe mogą zawierać
tylko chromosom płci X
 mężczyzna ma chromosomy XY, stąd przy
powstawaniu plemników są dwie możliwości: albo do
plemnika trafi chromosom X albo Y. Szanse są
jednakowe, połowa plemników zawiera chromosom
X, a połowa Y.
BUDOWA CHROMOSOMU
OBRAZ MIKROSKOPOWY
CHROMOSOM X
 u człowieka i innych
ssaków chromosom,
którego obecność w
dwóch kopiach w
komórkach organizmu
determinuje płeć
żeńską
CHROMOSOM X
CHROMOSOM Y
 jeden z chromosomów
płciowych u ludzi i
większości pozostałych
ssaków;
 obecność chromosomu Y
wraz z chromosomem X
w jądrze komórki
determinuje u człowieka
płeć męską.
CHROMOSOM Y
DZIEDZICZENIE PŁCI U
CZŁOWIEKA
KRZYŻÓWKA GENETYCZNADZIEDZICZENIE PŁCI
CECHY SPRZĘŻONE Z PŁCIĄ
 są to cechy uwarunkowane
genami leżącymi na
chromosomie X
 są przekazywane
następnym pokoleniom
przez kobiety- nosicielki,
natomiast ujawniają się
znacznie częściej u
mężczyzn, u których brak
drugiego allelu
uniemożliwia
,,zamaskowanie’’ jego
obecności w fenotypie.
PRZYKŁADY GENÓW
SPRZĘŻONYCH Z PŁCIĄ
 gen kodujący białko niezbędne do procesu
krzepnięcia krwi. Jego zmutowany, recesywny
allel odpowiedzialny jest z chorobę zwaną
hemofilią.
HEMOFILIA
 jest to choroba
spowodowana mutacją
genu kodującego jeden z
czynników krzepliwości
krwi;
 nawet niewielkie
stłuczenie może
spowodować silny krwotok;
 współcześnie leczona jest
przez podawanie
brakującego czynnika.
PRZYKŁADY GENÓW
ZWIĄZANYCH Z PŁCIĄ
 gen zawierający informację o białku
niezbędnym do prawidłowego rozróżniania
kolorów. Jego zmutowany, recesywny allel
opowiada za daltonizm.
DALTONIZM
 jest to choroba
spowodowana mutacją
genu odpowiedzialnego
za białko receptorowe,
które odbiera bodźce
świetlne;
 upośledzone barwne
widzenie, najczęściej
dotyczy czerwonego
koloru.
SCHEMAT DZIEDZICZENIA
DALTONIZMU
BIBLIOGRAFIA
1.
2.
3.
4.
5.
Jastrzębska E.: Podręcznik-Bliżej Biologii.
Wyd. WSiP.
Atlas Anatomiczny. Wyd. Literat.
Pyłka-Gutowska E.: Vademecum-Biologia. Wyd.
Oświata.
Fuerst J.: Vademecum-Biologia. Wyd. Greg.
Michajlik A.: Anatomia i fizjologia człowieka.
Wyd. PZWL.