pobierz

Sprawozdanie 2016
Monitoring zmian zdolności chorobotwórczych populacji
organizmów szkodliwych
i kwarantannowych ziemniaka
PW Zadanie 3.1.
Cel 3.1.3.
Cel szczegółowy 3. „Monitorowanie i ocena zmian w populacjach najważniejszych gospodarczo
patogenów pochodzenia wirusowego i grzybowego oraz szkodników na potrzeby zrównoważonej
i efektywnej ochrony ziemniaka ”
dr Tomasz Erlichowski
dr Jerzy Osowski
mgr Hanna Gawińska-Urbanowicz
IHAR-PIB Radzików, 13. 12. 2016
1. Punkty badawcze w rejonach największej koncentracji produkcji ziemniaka w
Polsce, miejsca odłowów mszyc do żółtych szalek w sezonie wegetacyjnym 2016 r.
Rumsko
Sławutówko
Bonin
Karwno
Szymankowo
Czarnoszyce
Partnerami w realizacji celu 3, byli
producenci ziemniaka w wybranych
miejscowościach:
Bonin (punkt własny w Zakładzie
Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka IHAR-PIB),
Czarnoszyce (gospodarstwo indywidualne),
 Karwno (gospodarstwo indywidualne),
Rumsko (Grupa Producentów Rolnych
„NATURA” Sp. z o.o.),
Sławutówko (gospodarstwo indywidualne),
Szymankowo (Agriana Sp. z o.o.),
2. Monitoring mszyc w północnych rejonach kraju na
podstawie ich odłowów do żółtych naczyń i identyfikacja
gatunków w 2016 r.
Ha
Ha
Ha
Ap
Cg, Ca
Mszyce
ziemniaczane
mszyca brzoskwiniowa-ziemniaczana (M. persicae)
mszyca szakłakowo-ziemniaczana (A. nasturtii)
Mszyce
Api
„nieziemniaczane”
mszyca komosowa (H. atriplicis) -Ha
mszyca grochowa (A.pisum)- Api
mszyca jabłoniowa (A. pomi)- Ap
mszyca porzeczkowo-poziewnikowa (C. galeopsidis) - Cg
mszyca wierzbowo-marchwiowa (C. aegopodi) - Ca
3. Ocena presji infekcyjnej PVY, PLRV, PVS, PVM i PVX na
podstawie badań diagnostycznych pobranych prób bulw
ziemniaka w próbie oczkowej z wykorzystaniem testu DAS-ELISA

Porażenie wirusami prób pobranych z 2 odmian ziemniaka w roku 2016 w 6
miejscowościach
15
14
13
12
10
% porażenia roślin
% porażenia roślin
11
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Bonin
PVY
Czarnoszyce
PVM
Karwno
Rumsko
miejscowości
PVS
Sławutówko
Szymankowo
PLRV
Porażenie bulw odmiany Vineta (odpornej)
100
95
90
85
80
75
70
65
60
55
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Bonin
PVX
PVY
Czarnoszyce
PVM
Karwno
Rumsko
miejscowości
PVS
Sławutówko
PLRV
Szymankowo
PVX
Porażenie bulw odmiany Innovator (podatnej)
4. Występowanie pierwszych infekcji zarazowych w 2016 roku na wybranych
plantacjach ziemniaka w Polsce
Województwo
Łódzkie
Małopolskie
Pomorskie
Zachodniopomorskie
Gmina
Miejscowość
Odmiana
Burzenin
Witów
Irga
39
17.05.2016
Wróblew
Sędzice
Madeleine
69
20.07.2016
Dobrzyce
Skrzynka
Denar
70
19.07.2016
Nowa Wieś Lęborska
Nowa Wieś Lęborska
Innovator
69
20.07.2016
Główczyce
Stowięcino
Innovator
69
22.07.2016
Nowa Wieś Lęborska
Janowice
Innovator
70
22.07.2016
Damnica
Bobrowniki
Ivory Russet
69
26.07.2016
Debrzno
Strzeczona
Lady Rosetta
72
27.07.2016
Będzino
Ziębrze
Gala
61
27.06.2016
Manowo
Bonin
Jelly
39
22.06.2016
Świeszyno
Dunowo
Bryza
69
28.07.2016
Dane publikowano na bieżąco na stronie http://ziemniak-bonin.pl w zakładce Monitoring.
BBCH
Termin wystąpienia
4. Występowanie pierwszych infekcji alternaryjnych w 2016 roku
Województwo
Pomorskie
Gmina
Miejscowość
Odmiana
BBCH
Termin wystąpienia
Nowa Wieś Lęborska
Lędzieckowo
Innovator
73
3.08.2016
Stegna
Książęce Żuławy
Lady Amarilla
65
14.07.2016
Człuchów
Polnica
Owacja
69
12.07.2016
Kobylnica
Sycewice
Zorba
68
19.07.2016
Kępice
Przytocko
Innovator
69
20.07.2016
Stowięcino
Innovator
73
3.08.2016
Gorzysław
Innovator
73
3.08.2016
Innovator
72
26.07.2016
Ivory Russet
69
26.07.2016
Ludmiła
71
26.07.2016
Markies
69
19.07.2016
Innovator
72
27.07.2016
Augusta
69
7.07.2016
Anuschka
68
7.07.2016
Anuschka
69
20.07.2016
Miłek
53
9.06.2016
Irga
70
12.07.2016
Kuras
67
12.07.2016
Bardzlino
Ignacy
71
28.07.2016
Golica
Magnolia
72
28.07.2016
Główczyce
Damnica
Bobrowniki
Słupsk
Słupsk
Debrzno
Strzeczona
Biesiekierz
Laski
Koszalińskie
Zachodniopomorskie
Manowo
Świeszyno
Bonin
5. Analiza składu gatunkowego grzybów z rodzaju Alternaria z porażonego materiału
roślinnego, wykorzystanie technik diagnostyki molekularnej (PCR) w różnicowaniu gatunku
grzyba, izolacje wybranych patogenów do kolekcji roboczych
• Zbiór izolatów w terminie od 16. 06. 2016 do 9. 09. 2016. Badania prowadzono w odstępach 7-dniowych.
Ogółem zebrano 58 izolatów: 45 izolatów Alternaria alternata i 13 izolatów Alternaria solani
• Zgromadzone izolaty Alternaria alternata i Alternaria solani oceniono wstępnie metodą mikroskopową.
Identyfikacja metodą PCR zostanie wykonana w terminie (I – III. 2017).
Izolaty grzybów z rodzaju Alternaria zebrane w 2016 roku (metoda mikroskopowa)
Odmiany
Terminy wystąpienia alternariozy w doświadczeniach polowych i terenowych
16.06
21.06
29.06
4.07
AA
AA
AA
AA
Irga
-
-
-
AA
Kuras
-
-
-
-
Miłek
12.07
19.07
AA
AA AS
AS
AA
AA
AA
AA AS
AS
26.07
AA
AA
AA
AS
2.08
AA
AS
AA
AA
AS
9.08
16.08
24.08
6.09
BRAK izolatów,
naturalne zniszczenie roślin
AA
AS
AA AS
AS
AA AS
Izolaty zebrane w terenie
Pomorskie
2xAA
4xAA
Zach-pom.
7xAA
3xAA
7xAA
1xAS
2xAA
1xAS
AA- Alternaria alternata, AS- Alternaria solani
• Zebrano i oczyszczono 4 izolaty Phytophthora infestans (sprawca zarazy ziemniaka) i 3 izolaty
grzyba Colletotrichum coccodes (sprawca antraknozy) do kolekcji roboczej.
• W sezonie 2016 przebadano izolaty zebrane w 2015 roku. Uzyskano pełną zgodność dla izolatów
AA i dodatkowo stwierdzono obecność izolatów AS, których nie wykryto w badaniach
mikroskopowych.
Zróżnicowanie gatunkowe izolatów grzybów z rodzaju Alternaria zebranych w 2015 roku (metoda PCR)
Terminy wystąpienia alternariozy w sezonie 2015
Odmiany
29.06. 06.07.
13.07.
20.07.
17.08.
24.08.
31.08.
AA
AA
AA+AS AA+AS AA+AS
AA+AS AA+AS AA+AS AA+AS AA+AS
AA+AS
AA+AS
AA+AS
AA+AS
AA+AS
AA+AS
AA+AS
AA+AS
AA+AS
AA+AS
AA
AA
AA+AS AA+AS
AA+AS AA+AS AA+AS
AS
AA+AS
AA+AS
AS
AS
AA
AA
AA
AA+AS
AA
AA+AS
Irga
-
-
AA
AA
AA
AA
Kuras
-
-
-
-
Miłek
27.07.
AA
AA
03.08.
AA
AA
10.08.
AA
AS
07.09.
14.09.
BRAK izolatów,
naturalne zniszczenie
roślin
AA+AS
AA+AS
AA+AS
AA+AS
Najważniejsze osiągnięcia cel 3 w podzadaniu 3.1.
1. W 6 punktach obserwacyjnych na północy kraju określano na bieżąco rzeczywiste zagrożenie mszycami, a
wyniki obserwacji przekazywano bezpośrednio partnerom oraz publikowano na stronie internetowej
http://ziemniak-bonin.pl (zakładka Monitoring → Mszyce). Łącznie wykonano 205 odłowów w odstępach 2-3
dniowych. Liczebność mszyc była niższa niż w 2015 r.
2. Wyniki 36 obserwacji pod kątem zagrożenia plantacji ziemniaka zarazą ziemniaka i alternariozą publikowano w
miarę spływania informacji na stronie internetowej http://ziemniak-bonin.pl (zakładka Monitoring → Zaraza
ziemniaka lub Alternarioza).
Z zebranego z plantacji materiału roślinnego uzyskano 58 izolatów grzyba z rodzaju Alternaria; z tego 78 %
stanowił gatunek A. alternata.
3. Wykazano wysoką presję infekcyjną PVY, szczególnie na odmianie podatnej Innovator w 4 miejscowościach. Z
kolei presja infekcyjna PVM i PVS była zróżnicowana, zależna od miejscowości i warunków lokalnych (źródeł
infekcji, liczby oraz gatunków występujących mszyc). W materiale z bulw nie stwierdzono porażenia wirusami
PLRV i PVX w środowisku.
W roku 2016:
zorganizowano 7 szkoleń dla pracowników PIORiN i ODR oraz dla producentów ziemniaka, w których
wykorzystano wyniki prowadzonych badań. Przeszkolono 293 osoby;
wyniki badań opublikowano w:
•
Gawińska-Urbanowicz H., Łozowska A., Osowski J. 2016. Wykorzystanie pułapki Burkarda w monitorowaniu
grzybów z rodzaju Alternaria. Ziemniak Polski nr 4: 28-32.
•
Erlichowski T. 2016. Naloty mszyc przenoszących wirusy w 2016 r. i ich znaczenie dla zdrowotności
materiałów nasiennych. Wiadomosci Rolnicze Polska nr 11/12.
•
oraz w 2 posterach konferencyjnych (streszczenia z konferencji Ochrona Ziemniaka, Dźwirzyno 2016 r.).