359 Assessment of the Level of Physical Development

359 Assessment of the Level of Physical Development

Journal of Health Sciences (J for the Ss H) 2013; 3 (5): 359-376
The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683.
© The Author (s) 2013;
This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland
Open Access
This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use,
distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited.
Assessment of the Level of Physical Development of the Children of the First Class of the
Selected Rural Schools of the Kuyavian-Pomeranian Voivodeship
Ocena poziom rozwoju fizycznego dzieci klas pierwszych z wybranych szkół wiejskich
województwa kujawsko-pomorskiego
Hanna Żukowska1, Mirosława Szark-Eckardt1, Walery Zukow2
1
Institute of the Physical Culture, Kazimierz Wielki Uniwersytet, Bydgoszcz, Poland
2
University of Economy, Bydgoszcz, Poland
Keywords: the first class, village, physical fitness, physical development, children.
Słowa kluczowe: klasa pierwsza, wieś, sprawność fizyczna, rozwój fizyczny, dzieci.
Abstract
An assessment of the level of the physical development of children of the first classes was an aim of
undertaken tests from the country elementary school inhabiting the kujawsko-pomorski province.
They conducted research amongst 209. children - appropriately amounted to the number - 102 girls and 107
boys. They were these are children living in the countryside from birth. The somatic development of examined children
was determined on the basis of measurements antropometric and of chosen indicators, however the physical fitness of
boys and girls was assessed based on chosen tests on the EUROFIT test and the test Harvard Steppe Test. Level of
development somatic and the physical fitness was assessed based on nets centile and they graded based on three
categories (I - values being located in channels below 25 of percentile - "below a standard", II values being located in
channels between 25 and 75 with percentile - "norm", III category of the value being located in channels above 75 of
percentile - "above a standard").
Examined boys compared with girls got higher mean of the majority of examined somatic features. The
evaluation of the type of the build of children showed that boys had been characterized by an athletic type, however
girls leptosomatic. Boys also got better mean of results of largely conducted tests on the physical fitness. Achieved
results assessing the somatic development and the fitness level of boys and girls of the first classes attending chosen
country schools of the kujawsko-pomorski province most oftentimes were within the limits of what's normal.
Streszczenie
Celem podjętych badań była ocena poziomu rozwoju fizycznego dzieci klas pierwszych z wiejskiej szkoły
podstawowej zamieszkujących województwo kujawsko-pomorskie.
Badania przeprowadzono wśród 209. dzieci – odpowiednio liczebność wyniosła - 102 dziewczynki i 107 chłopców.
Były to dzieci mieszkające na wsi od urodzenia. Rozwój somatyczny badanych dzieci określono na podstawie
pomiarów antropometrycznych oraz wybranych wskaźników, natomiast sprawność fizyczną chłopców i dziewcząt
oceniono na podstawie wybranych prób testu EUROFIT oraz próbę Harvard Step Test. Poziom rozwoju somatycznego
oraz sprawności fizycznej oceniono w oparciu o siatki centylowe i sklasyfikowano w oparciu o trzy kategorie (I wartości mieszczące się w kanałach poniżej 25 centyla - „poniżej normy”, II wartości mieszczące się w kanałach
pomiędzy 25 a 75 centylem – „norma”, kategoria III wartości mieszczące się w kanałach powyżej 75 centyla –
„powyżej normy”).
Badani chłopcy w porównaniu z dziewczynkami uzyskali wyższe średnie wartości większości zbadanych cech
somatycznych. Ocena typu budowy ciała dzieci wykazała, że chłopcy charakteryzowali się typem atletycznym,
natomiast dziewczęta leptosomatycznym. Również lepsze średnie wartości wyników w większości przeprowadzonych
prób sprawności fizycznej uzyskali chłopcy. Uzyskane wyniki oceniające rozwój somatyczny oraz poziom sprawności
fizycznej chłopców i dziewcząt klas pierwszych uczęszczających do wybranych szkół wiejskich województwa
kujawsko-pomorskiego najczęściej mieściły się w granicach normy.
359
Introduction
Wolański [2005, 2006] underlines, that distinct living conditions of the rural population and
municipal affected the occurrence of differences in functioning and the structure of the system. The
different degree of the urbanization and the different pace of social-economic transformations can
cause developmental differences appearing at children and young stocks living in different
conditions [Kopczyńska-Sikorska 1986, Wolański 2005].
Children and country young people are characterized: with the smaller measurement of the
skeleton, the weaker development of the fatty tissue, the worse development of muscles and their
power, the greater frequency of appearing of abnormal spinal curvatures, the lower scope of
movements in ponds, the smaller suppleness of the spine and the worse motor fitness. These
children because of the undernourishment and the exaggerated burden of the physical labour are
also marked by a lower height of the body.
The problem of the environmental diversity in the development of both the physical fitness
of children and young people is still relevant, and regular their control will contribute for better
understanding developmental processes of the young generation.
Purpose of the work
An assessment of the level of the physical development of children of the first classes of the
elementary school was an aim of undertaken tests from chosen country schools of the kujawskopomorski province.
Material and the method
Examined children and the organization of tests
They conducted research at three country schools of the kujawsko-pomorski province: for
Chełmno oak wood (1400 residents), Nowa Weś Wielka (2207 residents) and Wojnowie (910
residents). At the work results 209 were used. of children, attending the first classes of country
elementary schools.
The number after the division into the sex took children out: 102 girls and 107 boys. They
were these are children living in the countryside from birth (table 1).
360
Table 1. Numerical characterization of examined children
DOMICILE
BOYS
GIRLS
ALTOGETHER
Chełmno oak wood
n
30
%
46.9
n
34
%
53.1
N
64
%
30.6
New Large Village
63
57.8
46
42.2
109
52.1
Wojnowo
14
38.9
22
61.1
36
17.2
ALTOGETHER
107
102
209
Testing methods
Country schools of the kujawsko-pomorski province were selected with random method
[Łobocki 2004]. Before setting about examining individual talks were conducted with legal
caregivers of children, in order to acquaint them with the planned evaluation of the physical level of
development and the form of realization.
Measurement of somatic features
The somatic development of children was determined on the basis of measurements
antropometric, according to rules being in force [Malinowski and Bożiłow 1997]. A height of the
body and a body weight were examined. Get results of the measurement of the height and body
weights were exploited for determining the rate of the relative BMI body weight (Mass Index Body)
[Malinowski and Bożiłow 1997] and Rohrer indicator.
The physical development of children of the first classes was assessed based on networks
centylowe [Palczewska and Niedźwiecka 2001] and they graded based on three categories: I values
being located in channels below 25 of percentile -motoricity "below a standard", the II values being
located in channels between 25 and 75 with percentile - "norm", the III category of the value being
located in channels above 75 of percentile - "above a standard".
Assessment of the level of the physical fitness
The physical fitness of boys and girls was assessed using chosen tests on the EUROFIT test
[Drabik 1997, EUROFIT 1989]. For the general knowledge about the level of the physical fitness
examined they carried out an experiment Harvard Steppe Test, modified through Montoye's. This
method was applied by the Mazurian and wsp in tests of Polish children. [1975]. This test was
determined, as the effort test in step-test.
To the assessment of the level of the physical fitness the following tests were chosen (bend
of the torso ahead in the simple sitting position, the long jump from the place on both feet, gripping
361
the dynamometer (with stronger hand), sitting positions from lying I put on weight during 30 sec.,
overhang on bent shoulders, run 10 x 5 m).
In the destination of the determination level of the fitness of examined children, get the
result was compared to volleyballs centile drawn up by Stupnicki et al. [2003] for Polish children.
Containing numerical values get from conducted fitness tests oneself in the channel between 25 and
75 with percentile for results being within the limits of what's normal, above 75 a percentile was
recognised - above a standard, however below 25 of percentile - below a standard.
Test forces in step-test according to recommendations a Mazurian et al. were conducted.
[1975] for harward’s tests of the grade, adapted for children. Effort lasted 5 minutes, during which
examined he performed 30 tackles and to go down per the minute. They made the measurement of
the frequency of contractions of the heart with the help pulsometr Polartec - S810i in the fifth
minute of effort and after the end of 1 minute from completing the test.
The rate of the physical fitness was calculated according to the pattern passed by the
Mazurian et al. [1997], and they carried out an analysis based on circuit races passed in the table
(table 2).
Ww = (x 100 t) / (5.5 x P)
where: Ww - rate of the function, t - duration of training in seconds, P - frequency of contractions of
heart/faces., measured in 1 minute upon completion of effort, 5.5 -motoricity fixed rate)
Table 2. Circuit races of the physical fitness
Rate of the function
Above 60
50.1 - 60.0
40.1 - 50.0
30.1 - 40.0
Below 30
Evaluation of the physical fitness
very high
high
average
low
much handicapped
author: of the Mazurian at al. [1975]
Results:
Collected findings of children of the first classes from chosen country schools of the
kujawsko-pomorski province were subjected to a statistical analysis assessing the somatic
development and the level of motor abilities of boys and country girls.
Basic statistical characterizations were presented in table 3, however the frequency of
appearing of studied somatic trademarks based on the above classification was described on graphs
1 - 4, however.
362
Analyzing the frequency of appearing of the physical level of development within the limits
of the norm, below and above a standard examined children were stated the majority of boys and
girls was within the limits of what's normal.
Table 3. Numerical characterization of the somatic build of boys and girls u.
SEX
BOYS
GIRLS
D
V%
FEATURE  ± SD
Height of
129.1
±
the
body
4.13
5.76
[cm]
Min.
-  ± SD
V%
motoricity
112.1128.5 ±
Max.
4.07
145.0
5.46
Body
weight [kg]
28.3 ± 6.22
22.3
4
18.5-55.8
26.8
4.33
± 16.1
2
BMI
21.8 ± 4.01
18.3
8
16.4-40.8
20.8
2.86
± 14.5
7
Rohrer
indicator
1.3 ± 0.18
14.0
8
1.0-2.2
1.3 ± 0.16
16.7
1
u
Min.
motoricity
112.4Max.
0.6
144.5
0.7
7
17.8-37.4
1.5
*
2.0
3
15.8-28.7
1*
2.0
8
1-1, 7
0
0
* (p = 0.05) * * (p = 0.01)
The height of the body of boys fluctuated from 112.1 cm to 145.0 cm, and the average value
was 129.12 cm. Minimal mass of their body was 18.50 kg, maximum 55.80 kg, however average
value 28.27 kg. Examined boys of the Rohrer rate depending ad valorem get were included in all
three types of the build (leptosomatic, athletic and picnic). The mean of the Rohrer indicator took
peasants out 1.3 and was characteristic of an athletic type of the build. The BMI indicator hunted
from 16.4 to 40.8, and the mean took him out 21.8.
The minimal length of lower limbs (right and left) was 53 cm, maximum whereas 77 cm.
The difference of average values of the length between the right and left limb appeared only at boys
and was unimportant statistically.
The height of the body of girls fluctuated from 112.4 cm to 144.5 cm, and the average value
was 128.5 cm. Minimal mass of their body was 17.8 kg, maximum 37.4 kg, however average value
26.8 kg. Individual girls of the Rohrer rate depending ad valorem get were included in all three
types of the build (leptosomatic, athletic and picnic). The mean of the Rohrer indicator took out
1.26 and was characteristic of a leptosomatic type of the build of examined girls. Indicator weightsheight hesitated from 15.8 to 28.7, and the mean took him out 20.8.
363
Wysokość ciała
60
54.2
46.9
40
20
26.2
Chłopcy
24.4
19.6 15.7
Dziewczęta
0
poniżej normy
norma
powyżej normy
Graph 1. Frequency of appearing (%) within the limits of the norm, below and above a standard
heights of the body of boys and girls
Masa ciała
60
46.7
40
54.9
42
39.2
Chłopcy
20
Dziewczęta
10.3 5.9
0
poniżej normy
norma
powyżej normy
Graph 2. Frequency of appearing (%) within the limits of the norm, below and above a standard
body weights of boys and girls
364
Wskaźnik BMI
60
44.9
40
20
49
26.1 29.4
29
21.6
Chłopcy
Dziewczęta
0
poniżej normy
norma
powyżej normy
Graph 3 Frequency of appearing (%) within the limits of the norm, below and above a standard of
BMI indicator of boys and girls
Wskaźnik Rohrera
50
40
30
33.7
37.3
43.9 44.1
22.4
20
Chłopcy
18.6
10
Dziewczęta
0
poniżej normy
norma
powyżej normy
Graph 4 Frequency of appearing (%) within the limits of the norm, below and above a standard of
BMI indicator of boys and girls
It showed results being within the limits of what's normal in the measurement of the height
of the body 54.2 % of boys and 56.9 % girls, body weight 46.7 % of boys and 54.9 % girls, BMI
indicator 44.9 % of boys and 49 % girls and the Rohrer indicator 43.9 % of boys and 44.1 % of
girls. Both at boys, and at girls more frequent appearing of results being located was stated within
the limits of below a standard than above a standard in measurements: heights of the body 26.2 %
of boys (above 19.6 %) and 24.4 % of girls (above 15.7 %) and of Rohrer indicator appropriately
33.7 % (above 22.4 %) and 37.3 % (above 18.6 %). However in the measurement of the body
weight more frequent appearing was stated both at boys, and at girls of results above a standard - 42
% boys (below 10.3 %) and 39.2 % of girls (below 5.9 %). In the evaluation of the BMI indicator
boys achieved more results being located above a standard 29 % (below 26.1 %), however at girls
more results were stated below a standard 29.4 % (above 21.3 %).
Level of the ability of motor boys and girls
365
In table 4 a statistical characterization of the level of estimated motor, characterised abilities
was presented on get up of battery of EUROFIT tests, as well as the evaluation of the physical
fitness based on the test Step-test.
Table 4. Numerical characterization of results of the examination of the level of motor abilities and
the physical fitness at boys and girls
SEX
BOYS
GIRLS
Min.
motoricity
Max.
D
u
 ± SD
V%
18.2 ± 6.31
34.67
3-35
19.3
5.37
±
27.82
7-35
1.1
1.32
The long jump
from the place
(cm)
127.4
18.23
14.30
70-170
113.4
21.89
±
19.30
60-160
14 * *
5.01
Gripping
the
dynamometer
(General
Headquarters)
13.3 ± 3.39
25.48
5-21
11.1
2.35
±
21.17
5-18
2.2 * *
5.47
Sitting
positions from
lying I put on
weight
(number)
14.1 ± 5.05
35.81
0-25
13.5
5.17
±
38.29
0-26
0.6
0.85
Overhang on rr
bent (s)
11.7 ± 11.85
101.28
0.1-57.1
8.1 ± 7.86
97.03
0.1-44.9
3.6 * *
2.59
Run 10 x 5 (s)
24.7 ± 2.59
10.48
19.3-32.6
25.6
2.53
±
9.88
20.6-31.6
0.9 *
2.54
Steppe-test
(points)
44.8 ± 5.55
12.38
24-59, 3
42.9
5.45
±
12.70
34.5-68.2
9.52 *
*
12.51
TESTS
SPRAWNOSCI
PHYSICAL
Bend of the
torso
ahead
(cm)
±
 ± SD
Min.
motoricity
Max.
V%
* (p = 0.05) * * (p = 0.01)
Result of the measurement of the suppleness of the spine (determined by the bend of the
torso ahead in the simple sitting position) of examined boys, fluctuated from 3 cm to 35 cm,
however of girls from 7 up to 35 cm. The average value at boys was 18.2 cm, at girls 19.3 cm. The
assessed difference between boys and girls wasn't substantial statistically.
Explosive strength of lower limbs (jumping abilities) (examined based on the test of the
jump into the distance from the place), fluctuated at boys from 70 cm to 170 cm, at girls by 60 cm
to 160 cm. The average value at boys was higher (127.4 cm) than at girls (113.4 cm), and appearing
difference between them statistically essential.
366
Strength of flexors of the hand (static) at boys shut up within the limits of from 5 to 21 General
Headquarters, At girls from 5 to 18 General Headquarters. the average value of strength of flexors
of the hand at boys took 13.3 General Headquarters out and differed indeed statistically from the
average value get by girls - 11.1 General Headquarters.
Test results of the torso determining the weight endurance of muscles (number of sitting
positions from lying I put on weight) at boys and girls were similar. The average value get by boys
was slightly higher, but didn't differ from girls indeed statistically.
Time of the overhang for rr bent, determining functional strength of shoulders and the
shoulder girdle examined, fluctuated from 0.1 sec. to 57.1 sec. at boys and up to 44.9 sec. at girls.
The average value of the time of the overhang of boys was longer and amounted to 11.7 sec. as well
as differed statistically indeed in comparing to girls (8.1 s).
In the speed trial boys got better average values of the time of run 10 of x of 5 m than girls.
Stated difference between boys (with 24.7 s) and girls (was 25.6 s) statistically essential.
Level of the physical fitness examined determined on the basis of the number of points get
in the test step-testu, hesitated from 24 to 59.3 at boys and from 34.5 to 68.2 at girls. The average
value of the level of the physical fitness of boys was better and took out 44.8 and differed
statistically indeed in comparing to girls (42.9).
The frequency of appearing of levels of the physical fitness of boys and girls was described
on graph 5.
Poziom wydolności
70
64.5
60
60.8
50
40
Chłopcy
30
29.4
20
10
Dziewczęta
21.5
0
1
13.1
0.9 0
8.8
0
Bardzo
wysoka
Wysoka
Średnia
Niska
Znacznie
upośledzona
Graph 5. Frequency of appearing (%) of levels of the physical fitness of boys and girls
in
Test of the level of the physical fitness definite step-test demonstrated, that about 2 / 3
examined children were characteristic with average level of the physical fitness (64.5 % of boys and
60.8 % of girls) and ¼ low. Only 11 % children had a high physical fitness that is what 20 child.
367
Two children only stood out with outermost levels of the physical fitness, was it is a girl about the
very high physical fitness and boy about the much impaired physical fitness. The high level of the
physical fitness more oftentimes appeared at boys (13.1 %) than at girls (8.8 %). However the low
level of the physical fitness more oftentimes was stated at girls (29.4 %) than at boys (21.5 %).
In table 6 they presented with numerical characterization of the reaction of the cardiovascular
system in the fifth minute of effort and after the minute of rest at boys and girls.
Table 6. Numerical characterization of results of the measurement of the reaction of the
cardiovascular system in the fifth minute of effort and after the minute of rest examined
REACTION OF BOYS
THE
CARDIOVASCU
 ± SD
LAR SYSTEM
In the fifth
163.4
minute of effort
14.82
(HR)
After
the
123.5
minute of rest
15.62
(HR)
GIRLS
Min.
motoricit
y Max.
 ± SD
9.06
129-203
172.9
13.92
±
12.64
80-178
128.1
15.81
±
V%
±
±
V%
Min.
- D
motoricit
y Max.
8.05
147-203
9.46 *
4.75
*
12.34
80-178
4.64 *
at
2.13
* (p = 0.05) * * (p = 0.01)
y show results of the measurement of reactions of the cardiovascular system in the fifth
minute of effort and after the minute of rest examined, that boys achieved better high results which
indeed differed statistically. Examined children got appropriately: of measurement of the reaction of
the cardiovascular system in the fifth minute of effort, boys -163.4, girls 172.7; after the minute of
rest boys - 123.5, girls - 128.1.
Evaluation of the physical fitness
Fitness level of chosen tests on the EUROFIT test (overhang on rr bent, sitting positions
from lying I put on weight, bend of the torso ahead, run 10 x of 5 m, the long jump from the place,
gripping the dynamometer) they assessed based on networks centylowe. They carried out an
analysis for boys and girls based on three categories: I - above a standard,
II - norm, III - below a standard.
Table 7. Frequency of appearing of results of examined tests on the physical fitness within the
368
limits of the norm, below and above a standard at boys and girls
SEX
BOYS
AND
GIRLS
II
III
AND
II
III
TEST
n
%
n
1. Bend of the torso ahead
0
0
49 45.8 58 54.2 39 38.2 52 51
2. The long jump from the place
37 34.6 57 53.3 13 12.1 21 20.6 57 55.9 24 23.5
3. Gripping the dynamometer
40 37.4 64 59.8 3
%
n
%
2.8
n
%
n
%
n
11 9.8
81 79.4 21 20.6 0
4. Sitting positions from lying I put on 23 21.5 60 56.1 24 22.4 21 20.6 51 50
weight
%
0
30 29.4
5. Overhang on rr bent
21 26.2 52 48.6 27 25.2 27 26.5 47 46.1 28 27.4
6. Run 10 x of 5 m
20 18.7 54 50.5 33 30.8 17 16.7 49 48
36 35.3
And - above a standard, II - norm, III - below a standard
Results achieved in individual tests on the Eurofit test at examined children (table 7) were in
all categories (norm, below and above a standard), except for the test assessing the suppleness at
boys and strength of muscles of flexors of the hand at girls. At boys a case of results of the test on
the suppleness wasn't stated below a standard, and at girls of the case of strength of muscles of
flexors of the hand above a standard.
The physical fitness of children most oftentimes was within the limits of the norm. The half
of boys and girls in individual tests of the fitness achieved results being within the limits of what's
normal, except for the attempt to grip the dynamometer at girls, where 79.4 % achieved results
being located within the limits of above a standard and tests on the bend of the torso ahead at boys,
where 54.2 % achieved results being located below a standard.
The ranking of appearing achieved results above a standard was put in order according to the
frequency of their appearing (than biggest to the low figure of cases). At boys they were these are
one by one the following tests: bend of the torso ahead (54.2 %), run 10 x of 5 m (30.8 %),
overhang on rr bent (25.2 %), sitting positions from lying I put on weight (22.4 %), jump into the
distance from the place (12.1 %), gripping the dynamometer (2.8 %). At girls this ranking looked as
follows: run 10 x of 5 m (35.3 %), sitting positions from lying I put on weight (29.4 %), overhang
on rr bent (27.4 %), the long jump from the place (23.5 %), bend of the torso ahead (9.8 %),
gripping the dynamometer (0 %).
The order of results appearing below a standard according to the same circuit races, at boys
was established following: gripping the dynamometer (37.4 %), the long jump from the place (34.6
%), overhang on rr bent (26.2 %), sitting positions from lying I put on weight (21.5 %), run 10 x of
369
5 m (18.7 %), bend of the torso ahead (0 %). At girls whereas, this ranking ran in turn: gripping the
dynamometer (79.4 %), bend of the torso ahead (38.2 %), overhang on rr bent (26.5 %), sitting
positions from lying I put on weight (20.6 %), the long jump from the place (20.6 %), run 10 x of 5
m (16.7 %).
Frequency of appearing of sums of assessments of the level of the physical fitness within the
limits of the norm, below and above a standard boys and girls were introduced in the following
table.
Table 8. Frequency of appearing of sums of assessments of the level of the physical fitness within
the limits of the norm, below and above a standard of boys and girls
Evaluation of the physical fitness
RATE OF THE PHYSICAL FITNESS
Above a standard
Norm
n
%
n
%
n
%
BOYS
14
13.1
69
64.5
24
22.4
GIRLS
10
9.8
62
60.8
30
29.4
SEX
Below a standard
The frequency analysis of appearing of the level of the physical fitness of examined children
showed, that results at 64.5 % of boys and at 60.8 % held girls oneself within the limits of the norm.
Results above a standard (high and very high function) they stated at 13.1 % of boys and at 9.8 % of
girls, however below a standard (low and handicapped physical fitness) at 22.4 % of boys and 29.4
% of girls.
Conclusions
1. Examined boys compared with girls got higher mean of all examined somatic features,
essential statistically differences of average values concerned the body weight and the BMI
indicator.
2. The evaluation of the type of the build of children showed that boys had been characterized
by an athletic type, however girls leptosomatic.
3. Achieved results of the assessment of the level of motor abilities and the physical fitness of
examined children showed that boys had get better mean of results of largely conducted
attempts: boys were marked by greater explosive strength of lower limbs, strength of
muscles of flexors of the hand, the weight endurance of the belly muscles, functional
strength of shoulders and the shoulder girdle, the speed and with the level of the physical
fitness, girls were characterized by a better suppleness, gained differences turned out to be
substantial statistically (except for the weight endurance of the belly muscles and the
suppleness, where differences between boys and girls in average results were slight),
370
4. Achieved results assessing the somatic development and the fitness level, most oftentimes
were within the limits of what's normal.
5. Also in the evaluation powysiłkowej boys got the reaction of the cardiovascular system to
effort good results, were characterized by a lower frequency of contractions of the heart.
References
1. Drabik J., (1997), Testowanie sprawności fizycznej u dzieci, młodzieży i dorosłych. AWF, Gdańsk.
2. EUROFIT, (1989), (H. Grabowski, J. Szopa – przekład z języka angielskiego). AWF, Kraków.
3. Kopczyńska-Sikorska J., (1986), Diagnostyka rozwoju dzieci i młodzieży. PZWL, Warszawa.
4. Malinowski A., Bożiłow W., (1997) Podstawy antropometrii. Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszaw – Łódź.
5. Mazur B., Serapata M., Scibich A., Pyda A., (1975) Ocena wydolności fizycznej dzieci szkolnych
miasta Katowic na podstawie harwardzkiej próby stopnia. Pediatria Polska nr 7, s.887-892.
6. Napierała M., (2005), Ważniejsze uwarunkowania rozwój somatycznego i motoryczny dzieci i
młodzieży z województwa kujawsko-pomorskiego. Akademia Bydgoska, Bydgoszcz.
7. Palczewska I., Niedźwiecka Z., (2001), Wskaźniki rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży
warszawskiej. [W:] Medycyna wieku rozwojowego, Suplement I do nr 2, kwiecień-czerwiec, T. V.
8. Stupnicki R., Przewęda R., Milde K., (2003), Centylowe siatki sprawności fizycznej polskiej
młodzieży wg testów EUROFIT. AWF, Warszawa.
9. Wolański N., (2005), Rozwój biologiczny człowieka. Podstawy auksologii, gerontologii i promocji
zdrowia. PWN, Warszawa.
10. Wolański N., (2006), Specyfika rozwoju mieszkańca wsi jako wyraz przystosowania do
środowiska. [W:] Uwarunkowania dzieci i młodzieży wiejskiej. (red.) J. Saczuk, ZWWF, Biała
Podlaska, t. I. s.9-38.
Wstęp
Wolański [2005, 2006] podkreśla, że odrębne warunki życia ludności wiejskiej i miejskiej wpłynęły na powstanie różnic w funkcjonowaniu oraz
budowie ustroju. Odmienny stopień urbanizacji oraz różne tempo przeobrażeń społeczno-gospodarczych mogą być przyczyną różnic
rozwojowych występujących u dzieci i młodzieży żyjących w odmiennych warunkach [Kopczyńska-Sikorska 1986, Wolański 2005].
Dzieci i młodzież wiejska charakteryzują się: mniejszym wymiarem kośćca, słabszym rozwojem tkanki tłuszczowej, gorszym rozwojem mięśni i ich
siły, większą częstością występowania wad postawy, mniejszym zakresem ruchów w stawach, mniejszą gibkością kręgosłupa oraz gorszą
sprawnością ruchową. Dzieci te również z powodu niedożywienia i nadmiernego obciążenia pracą fizyczną cechują się niższą wysokością
ciała.
Problem zróżnicowania środowiskowego w rozwoju i sprawności fizycznej dzieci i młodzieży jest wciąż aktualny, a regularna ich kontrola przyczyni
się do lepszego zrozumienia procesów rozwojowych młodego pokolenia.
Cel pracy
Celem podjętych badań była ocena poziomu rozwoju fizycznego dzieci klas pierwszych szkoły podstawowej z wybranych szkół wiejskich
województwa kujawski-pomorskiego.
Materiał i metoda
Badane dzieci i organizacja badań
Badania przeprowadzono w trzech szkołach wiejskich województwa kujawsko-pomorskiego: Dąbrowie Chełmińskiej (1400 mieszkańców), Nowej
Wsi Wielkiej (2207 mieszkańców) oraz Wojnowie (910 mieszkańców). W pracy wykorzystano wyniki 209. dzieci, uczęszczających do
pierwszych klas wiejskich szkół podstawowych.
Liczebność dzieci po podziale na płeć wyniosła: 102 dziewczynki i 107 chłopców. Były to dzieci mieszkające na wsi od urodzenia (tabela 1).
Tabela 1. Charakterystyka liczbowa badanych dzieci
CHŁOPCY
MIEJSCE ZAMIESZKANIA
DZIEWCZĘTA
ŁĄCZNIE
n
%
n
%
N
%
Dąbrowa Chełmińska
30
46,9
34
53,1
64
30,6
Nowa Wieś Wielka
63
57,8
46
42,2
109
52,1
Wojnowo
14
38,9
22
61,1
36
17,2
ŁĄCZNIE
107
102
371
209
Metody badań
Szkoły wiejskie województwa kujawsko-pomorskiego dobrano metodą losową [Łobocki 2004]. Przed przystąpieniem do badania przeprowadzono
indywidualne rozmowy z prawnymi opiekunami dzieci, w celu zapoznania ich z planowaną oceną poziomu rozwoju fizycznego oraz
formą realizacji.
Pomiar cech somatycznych
Rozwój somatyczny dzieci określono na podstawie pomiarów antropometrycznych, zgodnie z obowiązującymi regułami [Malinowski i Bożiłow
1997]. Zbadano wysokość ciała oraz masę ciała. Uzyskane wyniki pomiaru wysokości i masy ciała wykorzystano do określenia wskaźnika
względnej masy ciała BMI (Body Mass Index) [Malinowski i Bożiłow 1997] oraz wskaźnika Rohrera.
Rozwój fizyczny dzieci klas pierwszych oceniono w oparciu o siatki centylowe [Palczewska i Niedźwiecka 2001] i sklasyfikowano w oparciu o trzy
kategorie: I wartości mieszczące się w kanałach poniżej 25 centyla – „poniżej normy” , II wartości mieszczące się w kanałach pomiędzy
25 a 75 centylem – „norma”, kategoria III wartości mieszczące się w kanałach powyżej 75 centyla – „powyżej normy”.
Ocena poziomu sprawności fizycznej
Sprawność fizyczną chłopców i dziewcząt oceniono posługując się wybranymi próbami testu EUROFIT [Drabik 1997, EUROFIT 1989]. Dla ogólnej
orientacji o poziomie wydolności fizycznej badanych przeprowadzono próbę Harvard Step Test, zmodyfikowaną przez Montoye’a.
Metoda ta stosowana była w badaniach dzieci polskich przez Mazura i wsp. [1975]. Próba ta została określona, jako próba wysiłkowa
w step-teście.
Do oceny poziomu sprawności fizycznej wybrano następujące próby (skłon tułowia w przód w siadzie prostym, skok w dal z miejsca obunóż,
ściskanie dynamometru (ręką silniejszą), siady z leżenia tyłem w czasie 30 s, zwis na ramionach ugiętych, bieg 10 x 5 m).
W celu określenia poziom sprawności badanych dzieci, uzyskane wynik przyrównano do siatek centylowych opracowanych przez Stupnickiego i
wsp. [2003] dla dzieci polskich. Wartości liczbowe uzyskane z przeprowadzonych testów sprawnościowych zawierające się w kanale
pomiędzy 25 a 75 centylem uznano za wyniki mieszczące się w granicach normy, powyżej 75 centyla – powyżej normy, natomiast poniżej
25 centyla – poniżej normy.
Próbę wysiłkową w step-teście przeprowadzono zgodnie z zaleceniami Mazura i wsp. [1975] dla harwardzkiej „próby stopnia”, przystosowanej dla
dzieci. Wysiłek trwał 5 minut, podczas którego badany wykonywał 30 wejść i zejść na minutę. Pomiaru częstości skurczów serca
dokonano za pomocą pulsometru Polar – S810i w piątej minucie wysiłku i po upływie 1 minuty od zakończenia próby.
Wskaźnik wydolności fizycznej obliczono według wzoru podanego przez Mazura i wsp. [1997], a analizę przeprowadzono w oparciu o kryteria
podane w tabeli (tabela 2).
Ww = (t x 100) / (5,5 x P)
gdzie: Ww – wskaźnik wydolności, t – czas trwania ćwiczenia w sekundach, P – częstość skurczów serca/min., mierzona w 1 minucie po zakończeniu
wysiłku,5,5-stały współczynnik)
Tabela 2. Kryteria wydolności fizycznej
Wskaźnik wydolności
Ocena wydolności fizycznej
Powyżej 60
bardzo wysoka
50,1 – 60,0
wysoka
40,1 – 50,0
średnia
30,1 – 40,0
niska
Poniżej 30
znacznie upośledzona
autor: Mazura i wsp. [1975]
Wyniki:
Zebrane wyniki badań dzieci klas pierwszych z wybranych szkół wiejskich województwa kujawsko-pomorskiego poddano analizie statystycznej
oceniając rozwój somatyczny oraz poziom zdolności motorycznych chłopców i dziewcząt wiejskich.
Podstawowe charakterystyki statystyczne przedstawiono w tabeli 3, natomiast częstość występowania badanych cech somatycznych w oparciu o
powyższą kwalifikację przedstawiono na wykresach 1 - 4, natomiast.
Analizując częstość występowania poziomu rozwoju fizycznego w granicach normy, poniżej i powyżej normy badanych dzieci stwierdzono, że
większość chłopców i dziewcząt mieściła się w granicach normy.
Tabela 3. Charakterystyka liczbowa budowy somatycznej chłopców i dziewcząt
PŁEĆ
CHŁOPCY
DZIEWCZĘTA
CECHA
Wysokość ciała [cm]
Masa ciała [kg]
BMI
Wskaźnik Rohrera
*(p=0,05) **(p= 0,01)

±SD
129,1±5,76
28,3±6,22
21,8±4,01
1,3±0,18
V%
Min.-Max.
4,13
22,34
18,38
14,08
112,1-145,0
18,5-55,8
16,4-40,8
1,0-2,2

±SD
128,5±5,46
26,8±4,33
20,8±2,86
1,3±0,16
V%
Min.-Max.
4,07
16,12
14,57
16,71
112,4-144,5
17,8-37,4
15,8-28,7
1-1,7
D
u
0,6
1,5*
1*
0
0,77
2,03
2,08
0
Wysokość ciała chłopców wahała się od 112,1 cm do 145,0 cm, a wartość średnia wyniosła 129,12 cm. Minimalna masa ich ciała wyniosła 18,50 kg,
maksymalna
55,80 kg, natomiast wartość średnia 28,27 kg. Badani chłopcy w zależności od wartości uzyskanego wskaźnika Rohrera należeli do
wszystkich trzech typów budowy ciała (leptosomatycznego, atletycznego i piknicznego). Średnia wartość wskaźnika Rohrera chłopów
wyniosła 1,3 i charakteryzowała atletyczny typ budowy ciała. Wskaźnik BMI wahał się od 16,4 do 40,8, a jego średnia wartość wyniosła
21,8.
Minimalna długość kończyn dolnych (prawej i lewej) wyniosła 53 cm, maksymalna zaś 77 cm. Różnica wartości średnich długości pomiędzy prawą i
lewą kończyną wystąpiła tylko u chłopców i była nieistotna statystycznie.
Wysokość ciała dziewcząt wahała się od 112,4 cm do 144,5 cm, a wartość średnia wyniosła 128,5 cm. Minimalna masa ich ciała wyniosła 17,8 kg,
maksymalna 37,4 kg, natomiast wartość średnia 26,8 kg. Poszczególne dziewczęta w zależności od wartości uzyskanego wskaźnika
Rohrera należały do wszystkich trzech typów budowy ciała (leptosomatycznego, atletycznego i piknicznego). Średnia wartość wskaźnika
Rohrera wyniosła 1,26 i charakteryzowała leptosomatyczny typ budowy ciała badanych dziewcząt. Wskaźnik wagowo-wzrostowy wahał
się od 15,8 do 28,7, a jego średnia wartość wyniosła 20,8.
372
Wysokość ciała
60
54.2
46.9
40
20
26.2
Chłopcy
24.4
19.6 15.7
Dziewczęta
0
poniżej normy
norma
powyżej normy
Wykres 1. Częstość występowania (%) w granicach normy, poniżej i powyżej normy wysokości ciała chłopców i dziewcząt
Masa ciała
60
46.7
40
54.9
42
39.2
Chłopcy
20
Dziewczęta
10.3 5.9
0
poniżej normy
norma
powyżej normy
Wykres 2. Częstość występowania (%) w granicach normy, poniżej i powyżej normy masy ciała chłopców i dziewcząt
373
Wskaźnik BMI
50
44.9
40
30
26.1
49
29.4
29
Chłopcy
21.6
20
Dziewczęta
10
0
poniżej normy
norma
powyżej normy
Wykres 3 Częstość występowania (%) w granicach normy, poniżej i powyżej normy wskaźnika BMI chłopców i dziewcząt
Wskaźnik Rohrera
50
40
33.7
30
43.9 44.1
37.3
22.4
20
Chłopcy
18.6
Dziewczęta
10
0
poniżej normy
norma
powyżej normy
Wykres 4 Częstość występowania (%) w granicach normy, poniżej i powyżej normy wskaźnika BMI chłopców i dziewcząt
Wyniki mieszczące się w granicach normy w pomiarze wysokości ciała wykazywało 54,2 % chłopców i 56,9 % dziewcząt, masy ciała 46,7 %
chłopców i 54,9 % dziewcząt, wskaźnika BMI 44,9 % chłopców i 49 % dziewcząt oraz wskaźnika Rohrera 43,9 % chłopców i 44,1 %
dziewcząt. Zarówno u chłopców, jak i u dziewcząt stwierdzono częstsze występowanie wyników mieszczących się w granicach poniżej
normy niż powyżej normy w pomiarach: wysokości ciała 26,2 % chłopców (powyżej 19,6 %) i 24,4 % dziewcząt (powyżej 15,7 %) oraz
wskaźnika Rohrera odpowiednio 33,7 % (powyżej 22,4 %) i 37,3 % (powyżej 18,6 %). Natomiast w pomiarze masy ciała stwierdzono
częstsze występowanie zarówno u chłopców, jak i u dziewcząt wyników powyżej normy – 42 % chłopców (poniżej 10,3 %) i 39,2 %
dziewcząt (poniżej 5,9 %). W ocenie wskaźnika BMI chłopcy uzyskali więcej wyników mieszczących się powyżej normy 29 % (poniżej
26,1 %), natomiast u dziewcząt więcej wyników stwierdzono poniżej normy 29,4 % (powyżej 21,3 %).
Poziom zdolności motorycznych chłopców i dziewcząt
W tabeli 4 przedstawiono charakterystykę statystyczną poziomu szacowanych zdolności motorycznych, scharakteryzowanych na odstawie baterii
testów EUROFIT, a także ocenę wydolności fizycznej na podstawie próby Step-testu.
Tabela 4. Charakterystyka liczbowa wyników badania poziomu zdolności motorycznych i wydolności fizycznej u chłopców i dziewcząt
PŁEĆ
PRÓBY
SPRAWNOSCI
FIZYCZ
NEJ
Skłon tułowia w przód
(cm)
Skok w dal z miejsca
(cm)
Ściskanie
dynamo
metru
(KG)
Siady z leżenia tyłem
(liczba)
Zwis na rr ugiętych (s)
Bieg 10 x 5 (s)
Step-test (punkty)
*(p=0,05) **(p= 0,01)
CHŁOPCY
DZIEWCZĘTA
 ±SD
V%
Min.-Max.
 ±SD
V%
Min.-Max.
18,2±6,31
34,67
3-35
19,3±5,37
27,82
127,4±18,23
13,3±3,39
14,30
70-170
113,4±21,89
25,48
5-21
11,1±2,35
14,1±5,05
35,81
0-25
11,7±11,85
24,7±2,59
44,8±5,55
101,28
10,48
12,38
0,1-57,1
19,3-32,6
24-59,3
D
u
7-35
1,1
1,32
19,30
60-160
14**
5,01
21,17
5-18
2,2**
5,47
13,5±5,17
38,29
0-26
0,6
0,85
8,1±7,86
25,6±2,53
42,9±5,45
97,03
9,88
12,70
0,1-44,9
20,6-31,6
34,5-68,2
3,6**
0,9*
9,52**
2,59
2,54
12,51
Wynik pomiaru gibkości kręgosłupa (określony skłonem tułowia w przód w siadzie prostym) badanych chłopców, wahał się od 3 cm do 35 cm,
natomiast dziewcząt od 7 do 35 cm. Wartość średnia u chłopców wyniosła 18,2 cm, u dziewcząt 19,3 cm. Oceniona różnica pomiędzy
chłopcami i dziewczynkami nie była istotna statystycznie.
Siła eksplozywna kończyn dolnych (skoczności) (zbadana na podstawie testu skoku w dal z miejsca), wahała się u chłopców od 70 cm do 170 cm, u
dziewcząt od 60 cm do 160 cm. Wartość średnia u chłopców była wyższa (127,4 cm) niż u dziewcząt (113,4 cm), a występująca różnica
między nimi statystycznie istotna.
Siła zginaczy ręki (statyczna) u chłopców zamykała się w granicach od 5 do 21 KG, u dziewcząt od 5 do 18 KG. Wartość średnia siły zginaczy ręki
u chłopców wynosiła 13,3 KG i różniła się istotnie statystycznie od wartości średniej uzyskanej przez dziewczęta – 11,1 KG.
Wyniki testu określającego wytrzymałość siłową mięśni tułowia (liczba siadów z leżenia tyłem) u chłopców i dziewcząt były podobne. Wartość
średnia uzyskana przez chłopców była nieznacznie wyższa, ale nie różniła się od dziewcząt istotnie statystycznie.
374
Czas zwisu na rr ugiętych, określający siłę funkcjonalną ramion i obręczy barkowej badanych, wahał się od 0,1 s do 57,1 s u chłopców i do 44,9 s u
dziewcząt. Wartość średnia czasu zwisu chłopców była dłuższa i wynosiła 11,7 s oraz różniła się statystycznie istotnie w porównaniu do
dziewcząt (8,1 s).
W próbie szybkości chłopcy uzyskali lepsze wartości średnie czasu biegu 10 x 5 m niż dziewczęta. Stwierdzona różnica pomiędzy chłopcami (24,7
s) i dziewczętami (25,6 s) była statystycznie istotna.
Poziom wydolności fizycznej badanych określony na podstawie liczby punktów uzyskanych w próbie step-testu, wahał się od 24 do 59,3 u
chłopców i od 34,5 do 68,2 u dziewcząt. Wartość średnia poziomu wydolności fizycznej chłopców była lepsza i wynosiła 44,8 oraz różniła
się statystycznie istotnie w porównaniu do dziewcząt (42,9).
Częstość występowania poziomów wydolności fizycznej chłopców i dziewcząt przedstawiono na wykresie 5.
Poziom wydolności
70
64.5
60
60.8
50
40
Chłopcy
30
29.4
20
10
Dziewczęta
21.5
13.1
1
0
0.9 0
8.8
0
Bardzo
wysoka
Wysoka
Średnia
Niska
Znacznie
upośledzona
Wykres 5. Częstość występowania (%) poziomów wydolności fizycznej chłopców i dziewcząt
Analiza poziomu wydolności fizycznej określona step-testem wykazała, że około 2/3 badanych dzieci charakteryzowało się średnim poziomem
wydolności fizycznej (64,5 % chłopców oraz 60,8 % dziewcząt) i ¼ niskim. Wysoką wydolność fizyczną miało zaledwie 11 % dzieci,
czyli co 20 dziecko. Tylko dwoje dzieci wyróżniało się skrajnymi poziomami wydolności fizycznej, była to dziewczynka o wydolności
fizycznej bardzo wysokiej oraz chłopiec o wydolności fizycznej znacznie upośledzonej. Wysoki poziom wydolności fizycznej częściej
występował u chłopców (13,1 %) niż u dziewczynek (8,8 %). Natomiast niski poziom wydolności fizycznej częściej stwierdzono u
dziewczynek (29,4 %) niż u chłopców (21,5 %).
W tabeli 6 przedstawiono charakterystyką liczbową reakcji układu krążenia w piątej minucie wysiłku i po minucie wypoczynku u chłopców i
dziewcząt.
Tabela 5. Charakterystyka liczbowa wyników pomiaru reakcji układu krążenia w piątej minucie wysiłku i po minucie wypoczynku badanych
REAKCJA
UKŁADU
KRĄŻENI
A
CHŁOPCY
 ±SD
DZIEWCZĘTA
V%
V%
 ±SD
Min.-Max.
Min.-Max.
D
u
W piątej minucie wysiłku
(HR)
163,4±14,82
9,06
129-203
172,9±13,92
8,05
147-203
9,46**
4,75
Po minucie wypoczynku
(HR)
123,5±15,62
12,64
80-178
128,1±15,81
12,34
80-178
4,64*
2,13
*(p=0,05) **(p= 0,01)
Wyniki pomiaru reakcji układu krążenia w piątej minucie wysiłku i po minucie wypoczynku badanych wskazuję, że chłopcy uzyskali lepsze średnie
wyniki, które istotnie różniły się statystycznie. Badane dzieci uzyskały odpowiednio: pomiaru reakcji układu krążenia w piątej minucie
wysiłku, chłopcy -163,4, dziewczynki 172,7; po minucie wypoczynku chłopcy – 123,5, dziewczynki – 128,1.
Ocena sprawności fizycznej
Poziom sprawności fizycznej wybranych prób testu EUROFIT (zwis na rr ugiętych, siady z leżenia tyłem, skłon tułowia w przód, bieg 10 x 5 m,
skok w dal z miejsca, ściskanie dynamometru) oceniono w oparciu o siatki centylowe. Przeprowadzono analizę dla chłopców i dziewcząt
w oparciu o trzy kategorie: I – powyżej normy,
II – norma, III – poniżej normy.
Tabela 6. Częstość występowania wyników badanych prób sprawności fizycznej w granicach normy, poniżej i powyżej normy u chłopców i
dziewcząt
PŁEĆ
CHŁOPCY
PRÓBA
I
1. Skłon tułowia w przód
2. Skok w dal z miejsca
3. Ściskanie dynamometru
4. Siady z leżenia tyłem
5. Zwis na rr ugiętych
6. Bieg 10 x 5m
I – powyżej normy, II - norma, III – poniżej normy
DZIEWCZĘTA
II
III
I
II
III
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
0
0
49
45,8
58
54,2
39
38,2
52
51
11
9,8
37
34,6
57
53,3
13
12,1
21
20,6
57
55,9
24
23,5
40
37,4
64
59,8
3
2,8
81
79,4
21
20,6
0
0
23
21,5
60
56,1
24
22,4
21
20,6
51
50
30
29,4
21
26,2
52
48,6
27
25,2
27
26,5
47
46,1
28
27,4
20
18,7
54
50,5
33
30,8
17
16,7
49
48
36
35,3
375
Wyniki uzyskane w poszczególnych próbach testu Eurofit u badanych dzieci (tabela 7) były we wszystkich kategoriach (norma, poniżej i powyżej
normy), z wyjątkiem próby oceniającej gibkość u chłopców oraz siłę mięśni zginaczy ręki u dziewcząt. U chłopców nie stwierdzono
przypadku wyników próby gibkości poniżej normy, a u dziewcząt przypadku siły mięśni zginaczy ręki powyżej normy.
Sprawność fizyczna dzieci najczęściej była w granicach normy. Połowa chłopców i dziewcząt w poszczególnych próbach sprawności uzyskała
wyniki mieszczące się w granicach normy, z wyjątkiem próby ściskania dynamometru u dziewcząt, gdzie 79,4 % uzyskała wyniki
mieszczące się w granicach powyżej normy oraz próby skłonu tułowia w przód u chłopców, gdzie 54,2 % uzyskało wyniki mieszczące się
poniżej normy.
Klasyfikację osiągniętych wyników występujących powyżej normy uszeregowano według częstości ich występowania (od największej do
najmniejszej liczby przypadków). U chłopców były to kolejno następujące próby: skłon tułowia w przód (54,2 %), bieg 10 x 5 m (30,8
%), zwis na rr ugiętych (25,2 %), siady z leżenia tyłem (22,4 %), skok w dal z miejsca (12,1 %), ściskanie dynamometru (2,8 %). U
dziewcząt klasyfikacja ta przedstawiała się następująco: bieg 10 x 5 m (35,3 %), siady z leżenia tyłem (29,4 %), zwis na rr ugiętych (27,4
%), skok w dal z miejsca (23,5 %), skłon tułowia w przód (9,8 %), ściskanie dynamometru (0 %).
Kolejność wyników występująca poniżej normy ustalona według tych samych kryteriów, u chłopców była następująca: ściskanie dynamometru
(37,4 %), skok w dal z miejsca (34,6 %), zwis na rr ugiętych (26,2 %), siady z leżenia tyłem (21,5 %), bieg 10 x 5 m (18,7 %), skłon
tułowia w przód (0 %). U dziewcząt zaś, ranking ten przebiegał według kolejności: ściskanie dynamometru (79,4 %), skłon tułowia w
przód (38,2 %), zwis na rr ugiętych (26,5 %), siady z leżenia tyłem (20,6 %), skok w dal z miejsca (20,6 %), bieg 10 x 5 m (16,7 %).
Częstość występowania sum ocen poziomu wydolności fizycznej w granicach normy, poniżej i powyżej normy chłopców i dziewcząt przedstawiono
w poniższej tabeli.
Tabela 7. Częstość występowania sum ocen poziomu wydolności fizycznej w granicach normy, poniżej i powyżej normy chłopców i dziewcząt
WSKAŹNIK WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ
PŁEĆ
Ocena wydolności fizycznej
Powyżej normy
CHŁOPCY
DZIEWCZĘTA
Poniżej normy
Norma
n
%
n
%
n
%
14
13,1
69
64,5
24
22,4
10
9,8
62
60,8
30
29,4
Analiza częstości występowania poziomu wydolności fizycznej badanych dzieci wykazała, że wyniki u 64,5 % chłopców i u 60,8 % dziewcząt
mieściły się w granicach normy. Wyniki powyżej normy (wydolność wysoka i bardzo wysoka) stwierdzono u 13,1 % chłopców oraz u 9,8
% dziewczynek, natomiast poniżej normy (wydolność fizyczna niska i upośledzona) u 22,4 % chłopców i 29,4 % dziewczynek.
Wnioski
1.
2.
3.
4.
5.
Badani chłopcy w porównaniu z dziewczynkami uzyskali wyższe średnie wartości wszystkich zbadanych cech somatycznych, istotne
statystycznie różnice wartości średnich dotyczyły masy ciała i wskaźnika BMI.
Ocena typu budowy ciała dzieci wykazała, że chłopcy charakteryzowali się typem atletycznym, natomiast dziewczęta leptosomatycznym.
Uzyskane wyniki oceny poziomu zdolności motorycznych i wydolności fizycznej badanych dzieci wykazały, że chłopcy uzyskali lepsze
średnie wartości wyników w większości przeprowadzonych prób: chłopcy cechowali się większą siłą eksplozywną kończyn dolnych, siłą
mięśni zginaczy ręki, wytrzymałością siłową mięśni brzucha, siłą funkcjonalną ramion i obręczy barkowej, szybkością oraz poziomem
wydolności fizycznej, dziewczęta odznaczały się lepszą gibkością, uzyskane różnice okazały się istotne statystycznie (z wyjątkiem
wytrzymałości siłowej mięśni brzucha i gibkości, gdzie różnice pomiędzy chłopcami a dziewczynkami w średnich wynikach były
niewielkie),
Uzyskane wyniki oceniające rozwój somatyczny oraz poziom sprawności fizycznej, najczęściej mieściły się w granicach normy.
Również w ocenie powysiłkowej reakcji układu krążenia na wysiłek chłopcy uzyskali lepsze wyniki, charakteryzowali się niższą
częstością skurczów serca.
Piśmiennictwo
1. Drabik J., (1997), Testowanie sprawności fizycznej u dzieci, młodzieży i dorosłych. AWF, Gdańsk.
2. EUROFIT, (1989), (H. Grabowski, J. Szopa – przekład z języka angielskiego). AWF, Kraków.
3. Kopczyńska-Sikorska J., (1986), Diagnostyka rozwoju dzieci i młodzieży. PZWL, Warszawa.
4. Malinowski A., Bożiłow W., (1997) Podstawy antropometrii. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszaw – Łódź.
5. Mazur B., Serapata M., Scibich A., Pyda A., (1975) Ocena wydolności fizycznej dzieci szkolnych miasta Katowic na podstawie harwardzkiej
próby stopnia. Pediatria Polska nr 7, s.887-892.
6. Napierała M., (2005), Ważniejsze uwarunkowania rozwój somatycznego i motoryczny dzieci i młodzieży z województwa kujawskopomorskiego. Akademia Bydgoska, Bydgoszcz.
7. Palczewska I., Niedźwiecka Z., (2001), Wskaźniki rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży warszawskiej. [W:] Medycyna wieku
rozwojowego, Suplement I do nr 2, kwiecień-czerwiec, T. V.
8. Stupnicki R., Przewęda R., Milde K., (2003), Centylowe siatki sprawności fizycznej polskiej młodzieży wg testów EUROFIT. AWF, Warszawa.
9. Wolański N., (2005), Rozwój biologiczny człowieka. Podstawy auksologii, gerontologii i promocji zdrowia. PWN, Warszawa.
10. Wolański N., (2006), Specyfika rozwoju mieszkańca wsi jako wyraz przystosowania do środowiska. [W:] Uwarunkowania dzieci i młodzieży
wiejskiej. (red.) J. Saczuk, ZWWF, Biała Podlaska, t. I. s.9-38.
This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial
License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution
and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.
Conflict of interest: None declared.
Received: 20.02.2013.
Revised: 10.05.2013.
Accepted: 11.06.2013.
376