Książka streszczeń Book of Abstracts - sekcja otologii i neuro
Transkrypt
Książka streszczeń Book of Abstracts - sekcja otologii i neuro
IV Międzynarodowa Konferencja Sekcji Otologii i Neurootologii Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów Chirurgów Głowy i Szyi „Otologia 2013“ Warszawa, 21-23 listopada 2013 Książka streszczeń Book of Abstracts Innovative solutions for various degrees of hearing loss Książka streszczeń Book of Abstracts "Otologia 2013" NEW RONDO ® MAESTRO® EAS® BONEBRIDGE™ Cochlear Implant System Hearing Implant System Combined electric stimulation and acoustic amplification in the second generation. The ideal solution for individuals affected by Partial Deafness. Bone Conduction Implant System 23423 r3.0 Now featuring RONDO, the world’s first CI SingleUnit Processor. For individuals with severe to profound sensorineural hearing loss. VIBRANT SOUNDBRIDGE® The world’s first active bone conduction implant system designed for individuals with singlesided deafness, conductive or mixed hearing loss. Middle Ear Implant System The world’s most successful middle ear implant system. For individuals with sensorineural, conductive and mixed hearing losses. medel.com 1 Katarzyna Amernik, A. Konarska, J. Tomaszewska, Ewa Jaworowska Wyniki operacji tympanoplastycznych przeprowadzonych w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w latach 2011-2012. Results of tympanoplastic surgeries performed in Clinic of Otolaryngology and Laryngological Oncology Pomeranian Medical University in 2011-2012. Klinika Otolaryngologii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, Polski Związek Głuchych, Centrum Diagnozy i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży oraz Osób Dorosłych z Uszkodzonym Słuchem im. Marii Góralówny. Wstęp: W pracy przedstawiono analizę retrospektywną operacji tympanoplastycznych wykonanych w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w latach 2011-2012. Analizie poddano wskazania oraz wyniki czynnościowe. Pacjenci i Metodyka: W latach 2011-2012 w Klinice Otolaryngologii PUM wykonano 89 operacji tympanoplastycznych. Wiek pacjentów wahał się od 9 do 84 lat (średnia 43 lata). Operowano 43 mężczyzn oraz 46 kobiet. Wyniki: Najczęstszym wskazaniem do przeprowadzenia zabiegu było przewlekłe perlakowe zapalenie ucha środkowego, które rozpoznano u 35 chorych (39,3%), pozostałe to przewlekłe proste zapalenie ucha środkowego 28 pacjentów (31,5%), przewlekłe zapalenie ucha z ziarniną i polipami u 8 (9%), suchą perforacją u 8 (9%), tympanoskleroza u 4 (4,5%), adhezyjne zapalenie ucha u 4 (4,5%) oraz wady wrodzone u 2 (2,2%). Mastoidektomię wykonano w 54 przypadkach (60,7%). Operację ucha techniką zamkniętą wykonano u 55 (61,8%) chorych, 2 a techniką otwartą u 34 (38,2%). Zachowany łańcuch kosteczek słuchowych stwierdzono śródoperacyjnie u 37 chorych (41,6%), odtworzenie łańcucha kosteczek wykonano u 30 chorych (33,7%). W 14 przypadkach (15,7%) wykonano jedynie myringoplastykę, a ossikuloplastykę pozostawiono do wykonania w II etapie. W 8 przypadkach (9%) wykonano IV typ tympanoplastyki. Do badań kontrolnych zgłosiło się 25 osób. U 23 (92%) z nich stwierdzono prawidłowe gojenie. Wtórną perforację błony bębenkowej odnotowano u 2 badanych (8%). Rozstęp powietrzno – kostny (ABG) poniżej 20dB występował u 16 (64%) osób, u 3 (12%) 21-30dB i u 3 (12%) od 31 do 40dB. U trojga pacjentów przed i po leczeniu operacyjnym występował głęboki niedosłuch czuciowo – nerwowy. Wnioski: Wykonywanie operacji tympanoplastycznych jest celowe gdyż wiąże się z poprawą słuchu oraz jakości życia. Katarzyna Bieńkowska i wsp. Wdrożenie wieloośrodkowego programu oceny postępów rehabilitacji dzieci z implantem ślimakowym od 0 – 48 miesiąca życia. Implementation of the multicenter programme of the evaluation of progress in rehabilitation of children in the age 0 – 48 months. Stowarzyszenie Rodziców i Przyjaciół Dzieci z Wadą Słuchu, Krosno i inne. Wstęp: Literatura światowa potwierdza wpływ wszczepienia implantu ślimakowego na rozwój kompetencji lingwistycznych i słuchowych. Jednocześnie brakuje obserwacji procesu rehabilitacji poszczególnych umiejętności w czasie. Celem niniejszego badania jest zbadanie rozwoju umiejętności słuchowych i lingwistycznych dzieci z implantem ślimakowym w wieku do 4 r.ż. w porównaniu do prawidłowo słyszących dzieci. Książka streszczeń "Otologia 2013" Pacjenci i Metodyka: Jest to wieloośrodkowe badanie z prospektywną rekrutacją użytkowników w wieku 0-4 lat. Zintegrowana Skala Rozwoju została zastosowana jako narzędzie obserwacji postępu rehabilitacji słyszenia i mowy. Przedstawia ona typowe poziomy rozwoju w obszarach słuchu, rozumienia, komunikacji (ekspresji mowy), spostrzegania oraz komunikacji społecznej. Pacjenci zostali włączeni do badania po pierwszym podłączeniu procesora dźwięku. Obserwacja została wykonana w odstępach 3-miesięcznych do 18-ego miesiąca życia dziecka, a następnie co pół roku do ukończenia przez dziecko 4-ego roku życia. Wyniki: Niniejsza praca opisuje protokół badawczy wieloośrodkowego badania obserwacyjnego oraz wstępne wyniki dla pierwszych 40 pacjentów z implantem ślimakowym. Wnioski: Rozwój kompetencji słuchowych i lingwistycznych zaimplantowanych dzieci z głębokim niedosłuchem jest tym bardziej zbliżony do normy słuchowej wyznaczonej przez Zintegrowaną Skalę Rozwoju, im wcześniej dziecko zostało zaimplantowane. Praca powstała we współpracy z: Renata Antoniuk, Specjalistyczna Poradnia Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży z Wadą Słuchu PZG, Częstochowa; Jolanta Antosz, Ośrodek rehabilitacji Słuchu i Mowy CM "Medyk", Rzeszów; Barbara Bednarska, Specjalistyczny Ośrodek Diagnozy i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży z Wadą Słuchu PZG, Gdańsk; Elżbieta Błońska, Ośrodek rehabilitacji Słuchu i Mowy CM "Medyk", Rzeszów; Alina Butkiewicz, Specjalistyczny Ośrodek Diagnozy i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży z Wadą Słuchu PZG, Wrocław; Małgorzata Chłopecka, Specjalistyczna Poradnia Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży z Wadą Słuchu PZG, Warszawa; Maria Gawłowska, Medicus AIM Sp. z o.o. S.K.A., Wrocław; Urszula Kasperska-Jachimiak, Fundacja ECHO, Warszawa; Jolanta Kociemba, Ośrodek Rehabilitacji Laryngologicznej Uniwersytetu Medycznego, Poznań; Izabela Kowalik, Stowarzyszenie Rodziców i Przyjaciół Dzieci z Wadą Słuchu, Krosno; Grażyna Krupa, Spe- cjalistyczna Poradnia Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży z Wadą Słuchu PZG, Kraków; Joanna Kuśmierczyk, Medicus AIM Sp. z o.o. S.K.A., Wrocław; Katarzyna Leppert, Specjalistyczny Ośrodek Diagnozy i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży z Wadą Słuchu, Bydgoszcz; Liwo Helena, Specjalistyczny Ośrodek Diagnozy i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży z Wadą Słuchu PZG, Gdańsk; Magdalena Magierska-Krzysztoń, Ośrodek Rehabilitacji Laryngologicznej Uniwersytetu Medycznego, Poznań; Teresa Meyer, Specjalistyczny Ośrodek Diagnozy i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży z Wadą Słuchu, Koszalin; Elżbieta Szmyt, Specjalistyczny Ośrodek Diagnozy i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży z Wadą Słuchu PZG, Olsztyn; Barbara Tabaka, Ośrodek Rehabilitacji Laryngologicznej Uniwersytetu Medycznego, Poznań; Katarzyna Wojnarowska, Specjalistyczny Ośrodek Diagnozy i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży z Wadą Słuchu PZG, Wrocław; Małgorzata Zerbst, Specjalistyczny Ośrodek Diagnozy i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży z Wadą Słuchu, Bydgoszcz. Łukasz Borucki, Roland Zydroń, Piotr Dąbrowski, Witold Szyfter Rekonstrukcja błony bębenkowej za pomocą chrząstki i powięzi skroniowej – porównanie skuteczności i wyników słuchowych. Reconstruction of the tympanic membrane with fascia and cartilage – comparison of hearing results and efficacy. Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej UM w Poznaniu. Wstęp: Myringoplastyka to zabieg polegający na odtworzeniu ciągłości błony bębenkowej. Zasadniczym celem zabiegu jest oddzielenie delikatnych struktur ucha środkowego od środowiska zewnętrznego, a co za tym idzie poprawa jakości życia chorego, który od tej pory nie będzie musiał unikać kontaktu ucha z wodą. Drugim, 3 niemniej ważnym celem zabiegu jest poprawa niedosłuchu powstałego wskutek perforacji. Pacjenci i Metodyka: Badaną grupę stanowiło 49 chorych – w tym 26 u których rekonstrukcję błony bębenkowej wykonano przy użyciu powięzi z mięśnia skroniowego, u 13 zastosowano technikę palisadową, u 9 użyto chrząstki, a u 1 ochrzęstnej. U wszystkich pacjentów wykonano audiometrię tonalną. U 6 chorych badanie wykonano po reoperacji. Średni czas obserwacji wynosił 25 miesiące. Wyniki audiometrii porównywano zgodnie z wytycznymi Komitetu Słuchu i Równowagi Amerykańskiej Akademii Otolaryngologii Chirurgii Głowy i Szyi. Za istotną poprawę / pogorszenie słuchu uznano sytuację, w której progi słyszenia zmieniły się średnio o ponad 10 dB. Wyniki: U 80% pacjentów stwierdzono szczelną zrekonstruowaną błonę bębenkową (89% - chrząstka, 85% - palisada, 73% - powięź). U 49% pacjentów słuch nie zmienił się; u 41% chorych słuch poprawił się (średnio o 21 dB), u 3 pacjentów słuch pogorszył się (średnio o odpowiednio 12,5; 17,5 i 40 dB). 2 pacjentów miało zdiagnozowaną głuchotę przed zabiegiem. Wnioski: W naszym materiale najbardziej skuteczną metodą postępowania był przeszczep z użyciem chrząstki oraz technika palisadowa. Największe korzyści słuchowe odniesiono w przypadku techniki palisadowej (poprawa słuchu u 62% chorych, średnio o 21 dB); nieco mniejsze w przypadku użycia powięzi (poprawa u 35% chorych, średnio o 23 dB) u chorych u których wykorzystano chrząstkę słuch poprawił się w 22% przypadków średnio o 14 dB. Łukasz Borucki, Damian Budzyński, Rafał Madoński, Michał Rychik, Piotr Przybyła, Piotr Sauer, Witold Szyfter Zastosowanie robota przemysłowego do chirurgicznego leczenia usznopochodnego ropnia mó4 zgowia - badania doświadczalne. The use of an industrial robot for surgical treatment of otogenic brain abscess - experimental studies. Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej UM w Poznaniu, Politechnika Poznańska. Wstęp: Technika robotowa to obecnie dynamicznie rozwijająca się dziedzina chirurgii. Znajduje zastosowanie również w otologii. Aktualnie standardem postępowania w leczeniu usznopochodnych ropni mózgowia jest drenaż ropnia pod kontrolą neuronawigacji. Procedura ta znacznie ułatwiła identyfikację i leczenie ropnia. Nadal problemem jest stabilizacja końca igły w trakcie nakłuwania. Jednym z możliwych rozwiązań jest zastosowanie robota do wykonania punkcji. Cel: Ocena możliwości wykorzystania robota przemysłowego KUKA do nakłucia usznopochodnego ropnia mózgowia. Pacjenci i Metodyka: Do budowy modelu czaszki wykorzystano technikę druku 3D. Symulację mózgowia i ropni mózgowia wykonano za pomocą dwubarwnych roztworów żelatynowych. Wykorzystano najnowszy model robota przemysłowego KUKA przeznaczonego do testów laboratoryjnych. Przygotowano system informatyczny sterujący robotem. Nakłucie kontrolowano za pomocą kamer umieszczonych w trzech osiach. Wyniki: Stworzono model 3D czaszki z wykonaną antromastoidektomią. Wykonano symulację mózgowia i ropnia mózgu za pomocą masy żelatynowej. Ramię robota uzbrojono w typową igłę punkcyjną. Stworzono wirtualną siatkę trójwymiarową do umiejscowienia modelu czaszki i sterowania robotem. Za pomocą robota przemysłowego KUKA wykonano szereg punkcji ropnia oceniając zakres ruchu igły. Wnioski: Zastosowanie robota przemysłowego KUKA Książka streszczeń "Otologia 2013" w procedurze nakłucia ropnia może być korzystne. Opracowanie stresowania opartego o współrzędne ropnia jest najtrudniejszym zadaniem w integracji robota przemysłowego z rzeczywistością sali operacyjnej. Materiały zastosowane do symulacji wiernie odzwierciedlają anatomiczne warunki operacyjne. Łukasz Borucki, Wojciech Gawęcki, Michał Karlik, Maciej Wróbel, Witold Szyfter operacji radykalnych z wyciekiem – dojście przez środkowy dół czaszki. Łukasz Borucki, Wojciech Gawęcki, Michał Karlik, Witold Szyfter Problemy z płatem skórnym u pacjentów po implantacji ślimakowej. Problems with skin flap after cochlear implantation. Implanty ślimakowe u chorych z przewlekłym zapaleniem ucha środkowego. Cochlear implant in patients with chronic otitis media. Katedra i Klinika Otolaryngologii, Katedra i Klinika Foniatrii i Audiologii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Katedra i Klinika Otolaryngologii, Katedra i Klinika Foniatrii i Audiologii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Wstęp: Celem pracy jest przedstawienie postępowania w przypadku problemów z płatem skórnym u pacjentów po implantacji ślimakowej oraz jego skuteczności. Przewlekłe zapalenie ucha środkowego u osób z obustronną głuchotą kwalifikowanych do implantacji ślimakowej jest trudnym zagadnieniem otologicznym. Ten proces chorobowy łączy się z zakażeniem licznymi bakteriami opornymi na większość antybiotyków. W piśmiennictwie opisywane są różne sposoby postępowania w takich przypadkach. W ośrodku poznańskim stosowane są następujące metody: 1. W przypadku przewlekłego zapalenia ucha środkowego z perforacją mezotympanalną – tympanoplastyka z odtworzeniem ciągłości błony bębenkowej, najczęściej z użyciem chrząstki; po 12 miesiącach implantacja. 2. W przypadku przewlekłego zapalenia ucha środkowego z perlakiem – operacja usunięcia zmian chorobowych zawsze z użyciem techniki zamkniętej; po 12 miesiącach operacja zwiadowcza i ewentualna implantacja ślimakowa. 3. W przypadku przewlekłego zapalenia ucha środkowego z perlakiem u chorych, u których trzeba było wykonać zabieg z użyciem techniki otwartej oraz w przypadkach obustronnych Pacjenci i Metodyka: W Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej w Poznaniu wykonano dotychczas 1024 zabiegi wszczepienia implantu ślimakowego. W tej grupie do września 2013 roku problemy z płatem skórnym nad implantem ślimakowym wystąpiły u 17 pacjentów co stanowi 1,7% wszystkich implantowanych. Analizie poddano postępowanie chirurgiczne w takich przypadkach i jego skuteczność. Wyniki: U pacjentów, u których wystąpiły problemy z płatem skórnym (zakażenie i ubytek tkanek zwykle z odsłonięciem implantu) stosowano intensywną antybiotykoterapię celowaną, a następnie podejmowano próbę chirurgicznego oczyszczenia rany i jej zamknięcia zwykle za pomocą lokalnych płatów jedno- lub dwuwarstwowych przesuwanych z okolicy skroniowociemieniowej. U 13 chorych istniała niestety konieczność usunięcia implantu. Wnioski: Problemy dotyczące płata skórnego po im- 5 plantacji ślimakowej występują rzadko, ale ich leczenie jest złożone i trudne. Powinno ono obejmować intensywną antybiotykoterapię celowaną a następnie leczenie chirurgiczne z usunięciem zakażonych tkanek i zamknięciem ubytku. W niektórych przypadkach konieczna jest eksplantacja. Łukasz Borucki, Krystian Klimowski, Damian Budzyński, Piotr Sauer, Witold Szyfter Ocena precyzji chirurgicznej w otologii – doświadczenia na symulatorach. Precision in otology - study on simulators. Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej UM w Poznaniu, Politechnika Poznańska. Wstęp: Operacje w obrębie kości skroniowej wymagają dużej precyzji od chirurga. Jest to związane z pracą z powiększeniem, z małymi i bardzo delikatnymi strukturami takimi jak strzemiączko. Precyzję tę nabywa się podczas ćwiczeń na kościach skroniowych jak i w codziennej praktyce chirurgicznej. Drżenie rąk w istotny sposób wpływa na skuteczność i bezpieczeństwo leczenia chirurgicznego. Cel: Celem badania było porównanie precyzji chirurgicznej dwóch grup chirurgów praktykujących otologów i rezydentów pierwszego roku na trzech prostych modelach otologicznych. Pacjenci i Metodyka: Badaniom poddano trzech praktykujących otologów (wykonujących rutynowo zabiegi implantacji ślimakowej) i sześciu rezydentów pierwszego roku i stażystów. Zastosowano 3 proste modele symulujące założenie drenika wentylacyjnego stapedotomię i założenie protezki strzemiączka. Ćwiczenia wyskalowano od najprostszego do najtrudniejszego. Do 6 badań wykorzystano 3 czujniki przyspieszenia badające ruchy ręki i przedramienia w trzech osiach. Najistotniejszym pomiarem była amplituda przyspieszenia. Pomiary skorelowano z dokumentacją filmową. Badanie wykonywano w dwóch pozycjach z przedramieniem podpartym i bez podparcia. Wyniki: Stwierdzono istotną różnicę w precyzji wykonywania zadania pomiędzy obydwiema grupami. W grupie niedoświadczonej połowa nie ukończyła najtrudniejszego zadania. Brak podparcia istotnie zwiększał drgania ręki podczas wykonywania zadania w obydwu grupach. Wnioski: Badania za pomocą czujników przyspieszenia są przydatne w ocenie precyzji działania chirurga. Mogą one stanowić istotną metodę badawczą podczas ewaluacji modeli do ćwiczeń otologicznych jak i postępów szkolenia chirurgicznego. Istnieje istotna różnica w drganiach ręki między praktykującymi otologami a osobami zaczynającymi przygodę z chirurgią. Hanna Czerniejewska, Magdalena Kałos, Bożena Wiskirska-Woźnica, Alicja Sekula Projekt IROS - badanie obserwacyjne zaimplantowanego pacjenta. Cochlear – Implanted Recipient Observational Study (IROS) of the adolescent patients implanted with the cochlear implant. Katedra i Klinika Foniatrii i Audiologii, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Wstęp: Badanie trendów współcześnie stosowanych praktyk klinicznych dowodzi, że rośnie liczba publikowanych dowodów klinicznie obserwowanych korzyści z używania jednostronnej i obustronnej stymulacji poprzez implantowane urządzenia u pacjentów z wadami słuchu. JedKsiążka streszczeń "Otologia 2013" nakże zebrane dane wykazują sporą rozbieżność między doświadczeniami i praktykami klinicznymi, a późniejszymi wynikami. Widoczny jest brak danych związanych z odczuciami pacjentów zbieranych dla implantowanych w przyszłości pacjentów, w tym danych porównujących stan przed implantacją lub przed uruchomieniem implantu, z danymi uzyskanymi w wyniku badań przeprowadzonych w ustalonych odstępach czasu. Międzynarodowe, wieloośrodkowe, prospektywne i długoterminowe badanie obserwacyjne ma na celu zestawić subiektywne wrażenia zaimplantowanych pacjentów w regularnych odstępach czasu za pomocą narzędzi subiektywnej oceny. Dane wprowadzane są do elektronicznej bazy w zabezpieczonym środowisku. Pacjenci i Metodyka: Oceny dokonuje się 4 tygodnie po implantacji (przed podłączeniem procesora) oraz rok, dwa i trzy lata po implantacji. Narzędziami oceny pacjentów są skale subiektywnej samooceny (klinicznie wystandaryzowane kwestionariusze SSQ oraz HUI Mk III), karty profilu pacjenta, jak również pomiary progów słuchowych. Wyniki: Przedstawienie pierwszych wyników, włączając w nie dane demograficzne, epidemiologiczne oraz wyniki subiektywnej oceny zaimplantowanych dorosłych pacjentów włączonych do badania od października 2012 r. Wnioski: Dane są konsekwentnie gromadzone jako część wieloośrodkowego badania, aby zapewnić statystycznie ważne dane przydatne w decydowaniu o zarządzaniu pacjentami na poziomie klinicznym, administracyjnym oraz wykonawczym w skali lokalnej, krajowej i międzynarodowej. Katedra i Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu Wstęp: Dysfunkcję trąbki słuchowej (TS) obserwuje się u ok. 1-5% osób dorosłych. U dzieci poniżej 10 roku życia patologia ta dotyczy prawie 40%. Niedrożność TS może prowadzić do szeregu schorzeń ucha środkowego takich jak wysiękowe zapalenie ucha, nawracające ostre zapalenia uszu, atrofia i perforacja błony bębenkowej, powstawanie kieszonek retrakcyjnych, a w konsekwencji do rozwoju perlaka i przewlekłego stanu zapalnego. Zaburzenia czynności TS rozwijające się w dzieciństwie bardzo często mają największe konsekwencje w wieku dorosłym. Głównymi czynnikami prowadzącymi do patologii TS są nawracające ostre lub przewlekłe zapalenia błony śluzowej nosa i ucha środkowego, alergia, choroba refluksowa, zmiany w budowie anatomicznej nosa (skrzywienie przegrody nosowej, przerost małżowin nosowych dolnych), czynniki morfologiczne (polipy nosowe, polipy choanalne), zaburzenia czynności mięśni podniebienia otwierających światło TS. Pacjenci i Metodyka: Pacjenci ze stwierdzoną dysfunkcją TS. Endoskopowa tuboplastyka przy użyciu balonów wypełnionych roztworem soli fizjologicznej o wysokim ciśnieniu. Wyniki: Autorzy pracy przedstawiają doświadczenia własne w zastosowaniu endoskopowej tuboplastyki. Wnioski: Tuboplastyka jest skuteczną i łatwą do wyk nania metodą poprawy czynności TS. Można ją stosować wielokrotnie u tego samego pacjenta. Piotr Dąbrowski, Wojciech Gawęcki, Witold Szyfter Endoskopowa tuboplastyka. Endoscopic tuboplasty. 7 Marcin Durko, Anna Pajor, Andrzej Jankowski, Wioletta Pietruszewska, Jiri Skrivan, Tomasz Durko, Joanna Hima, Joanna Chądzyńska Ocena jakości słyszenia u pacjentów łódzkiego programu wszczepów ślimakowych – pierwsze wyniki projektu IROS rok po operacji. The quality of hearing after cochlear implantation – evaluation of patients of cochlear implant program in Łódź the first results of the IROS study, one year after surgery. I Katedra Otolaryngologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, USK nr 1 im. N. Barlickiego; Pierwszy Wydział Lekarski Uniwersytetu Karola w Pradze, Oddział Otorynolaryngologii i Chirurgii Głowy i Szyi. Wstęp: Projekt IROS, czyli obserwacyjne badanie zaimplantowanego pacjenta, jest międzynarodowym, wieloośrodkowym badaniem, którego głównym celem jest zebranie subiektywnych i jednorodnych danych dotyczących użytkowników i zestawienie ich w regularnych odstępach czasowych. W ramach projektu prowadzona jest elektroniczna baza, w której gromadzone są dane użytkowników wszczepialnych urządzeń wspomagających słyszenie. Pacjenci i Metodyka: Ocena pacjentów przeprowadzana jest w pierwszym tygodniu po implantacji (przed podłączeniem procesora mowy), kolejne wizyty odbywają się rok, dwa i trzy lata po operacji. Subiektywnej samooceny pacjenci dokonują za pomocą wystandaryzowanych klinicznie kwestionariuszy SSQ (Speech, Spatial, Quality Index) oraz HUI Mk III (Health Utility Index). Wyniki: Zestawienie wyników demograficznych i epidemiologicznych oraz podsumowanie subiektywnych wrażeń dorosłych pacjentów z implantem ślimakowym włączonych do badania w czerwcu 8 2012 r. – drugi etap badania, rok po implantacji. Wnioski: Według subiektywnej oceny pacjentów implantacje ślimakowe zwiększają zdolność i jakość słyszenia zarówno mowy jak i słyszenia przestrzennego już po roku użytkowania implantów. Dane są konsekwentnie gromadzone jako część wieloośrodkowego badania, pacjenci są nadal sekwencyjnie rekrutowani, aby zapewnić dane istotne statystyczne. Wojciech Gawęcki, Joanna ŁączkowskaPrzybylska, Maciej Tokarski, Witold Szyfter Wyniki leczenia choroby Meniere’a za pomocą dobębenkowych wstrzyknięć gentamycyny – obserwacje wieloletnie. Results of treatment of Meniere’s disease with intratympanic injections of gentamicin – long-term observations. Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Wstęp: Celem pracy jest ocena wyników leczenia choroby Meniere’a za pomocą dobębenkowych wstrzyknięć gentamycyny. Pacjenci i Metodyka: Materiał stanowi 48 chorych ze zdefiniowaną, oporną na leczenie zachowawcze chorobą Meniere’a leczonych w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu w latach 2001-2013. Stosowano wstrzyknięcia dobębenkowe gentamycyny w dawce 0,3ml (12mg) jednorazowo lub kilkukrotnie z co najmniej 7-dniową przerwą, a liczba iniekcji zależna była od reakcji ucha wewnętrznego. Oceniano subiektywne odczucia pacjentów oraz wyniki badań narządu równowagi i słuchu w okresie wczesnym (3 miesiące) i odległym (2 lata i 5 lat) po zastosowanym leczeniu. Książka streszczeń "Otologia 2013" Wyniki: U prawie wszystkich pacjentów (ponad 95%) uzyskano całkowitą lub istotną kontrolę zawrotów głowy (klasa A i B). U większości chorych nie obserwowano pogorszenia słuchu we wczesnym okresie po zastosowanym leczeniu (ok. 85%), choć w dalszej obserwacji odsetek pacjentów bez pogorszenia słuchu uległ zmniejszeniu (do ok. 75%). Wnioski: Dobębenkowe iniekcje gentamycyny stanowią skuteczną i mało obciążającą metodę terapii opornej na leczenie zachowawcze choroby Meniere’a. U większości chorych terapia nie powoduje pogorszenia słuchu. Liczba stosowanych iniekcji i czas pomiędzy nimi jest zależny od efektu dotychczasowego leczenia i oczekiwań pacjenta. Jolanta Jadczyszyn, Małgorzata Dębska, Lidia Zawadzka-Głos Usznopochodne powikłania wewnątrzczaszkowe u dzieci. Intracranial complications of otitis media in children. Klinika Otolaryngologii Dziecięcej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Wstęp: Usznopochodne powikłania wewnątrzczaszkowe częściej dotyczą dzieci i osób młodych niż osób dorosłych. Głównie występują w przebiegu ostrego zapalenia ucha środkowego, rzadziej w przewlekłym zapaleniu ucha z perlakiem lub ziarniną. Pacjenci i Metodyka: Celem pracy jest przedstawienie 8 pacjentów z usznopochodnymi powikłaniami wewnątrzczaszkowymi. Wszyscy pacjenci byli leczeni operacyjnie w Klinice Otolaryngologii Dziecięcej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w latach 2010-2013. W czasie operacji został pobrany materiał do badań bakteriologicznych. U wszystkich pacjentów zastosowano intensywną dożylną antybiotykoterapię. Wyniki: Przedstawiamy wyniki leczenia hospitalizowanych pacjentów. U 3 pacjentów wystąpiły powikłania odległe. Wnioski: 1. Usznopochodne powikłania wewnątrzczaszkowe należą do bardzo ciężkich, rzadkich powikłań. 2. Nadal istnieje trudny problem diagnostyczny i leczniczy. 3. Szybkie wkroczenie z leczeniem operacyjnym decyduje o bezpieczeństwie dziecka i przebiegu dalszego leczenia. Anna Kabacińska, Adam Koryzma Nagła głuchota jako objaw osłoniaka nerwu VIII w materiale Kliniki Otolaryngologii PUM w okresie od stycznia 2011 do czerwca 2013 r. Sudden hearing loss as a symptom of the Vestibular Schwannoma. Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej PUM w Szczecinie, Zakład Diagnostyki Obrazowej i Radiologii Interwencyjnej PUM w Szczecinie. Wstęp: Szacuje się, że nagła głuchota może być pierwszym objawem u około 10% chorych z guzem nerwu VIII. Znajomość tego faktu powoduje, że chorzy, którzy doznali nagłego pogorszenia słuchu, powinni być poddani wnikliwej diagnostyce audiologicznej. Pacjenci i Metodyka: Analizie poddano okres od stycznia 2011 do czerwca 2013 r. W tym czasie w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej PUM hospitalizowano 87 pacjentów z powodu nagłej jednostronnej głuchoty niejasnego pochodzenia. Do analizy nie włączono chorych z głuchotą na tle pourazowym (w tym po urazie akustycznym), infekcyjnym oraz z rozpoznaną w dalszym procesie diagnostycznym chorobą Meniere'a. W grupie badanej były 42 kobiety 9 i 45 mężczyzn. Wiek chorych: 9 - 80 lat, średnia wieku 52 lata, średnia wieku badanych kobiet to 49 lat, mężczyzn 54 lata. U wszystkich chorych w procesie diagnostycznym wykonano audiometrię tonalną, impedancyjną, zarejestrowano słuchowe potencjały z pnia mózgu (ABR), elektronystagmografię (ENG). Audiometrię tonalną kontrolowano co drugi dzień. W przypadku braku poprawy słuchu oraz w przypadku nieprawidłowego wyniku badania ABR (nawet w przypadku poprawy słuchu), pacjenta kierowano na badanie MRI z oceną nerwu VIII i kąta mostowo-móżdżkowego. Wyniki: W wyniku przeprowadzonego leczenia poprawę słuchu zarejestrowaną w audiometrii tonalnej uzyskano u 60 pacjentów (61%), w tym poprawę słuchu do normy u 20 pacjentów (20%). Nieprawidłowy wynik badania ABR zarejestrowano u 29 chorych. Zostali oni, jak również 12 chorych bez poprawy słuchu skierowani na badanie MRI. W wyniku tomografii rezonansu magnetycznego (z kontrastem) u 5 chorych, co stanowi 5,7% badanej grupy, rozpoznano osłoniaka nerwu VIII. U jednego z tych chorych, pomimo uzyskanej poprawy słuchu do normy, nieprawidłowy wynik badania ABR i w konsekwencji badanie MRI ujawniło obecność osłoniaka wielkości 25x16x23 mm. Wnioski: 1. Jeśli w procesie diagnostycznym zarejestrowano nieprawidłowe odpowiedzi ABR, poprawa słuchu w wyniku leczenia nagłej głuchoty nie zwalnia z wykonania tomografii rezonansu magnetycznego. 2. Badanie ABR stanowi wartościową metodę pozwalającą torować drogę w procesie diagnostycznym osłoniaków nerwu VIII. Agnieszka Kargul, Grzegorz Juras, Jan Pilch, Małgorzata Witkowska, Lucyna Klimczak – Gołąb, Jarosław Markowski Wpływ implantacji ślimakowej na równowagę statyczną ciała. The influence of cochlear implantation on static balance. 10 Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach, Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. A. Mielęckiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Wstęp: Zaburzenia równowagi stanowią obecnie duży problem medyczny, ekonomiczny i społeczny. Zmniejszona zdolność do adaptacji ciała na różnego rodzaju bodźce może być przyczyną niestabilności ciała i zwiększonej podatności na upadki. Implanty ślimakowe są obecnie bezpieczną i szeroko stosowaną metodą leczenia osób z głuchotą. Doświadczenie kliniczne pokazuje jednak, że fakt implantacji ślimakowej może być przyczyną nowych zaburzeń posturalnych. Celem badania była ocena wpływu implantacji ślimakowej na równowagę ciała. Pacjenci i Metodyka: Grupę kliniczną (K) stanowiło (n=14) pacjentów po implantacji ślimakowej (wiek: 31,7±11,78). W celach porównawczych do badania włączono dwie grupy kontrolne osób zdrowych bez zaburzeń słuchu: młodszą (n=16) w wieku 19,31±0,60 i starszą (n=15) w wieku 43,86±6,93. Głównym narzędziem badawczym była platforma dynamograficzna AccuGait firmy AMTI. Zadaniem badanego było dwukrotne wykonanie stania swobodnego (60s, 50Hz). Do oceny równowagi statycznej użyto programu MatLab, przy pomocy którego analizowano zmienne uzyskane w trakcie dekompozycji sygnału COP (center of pressure). Badania w grupie klinicznej wykonywano z włączonym i wyłączonym implantem. Wyniki: Badane osoby po zabiegu wszczepienia implantu ślimakowego osiągają nieróżniące się istotnie wartości parametrów charakteryzujących zarówno równowagę statyczną podczas prób wykonywanych z włączonym/wyłączonym urządzeniem. Stwierdzono istotne statystycznie zmniejszenie się zakresu wychwiań postawy w grupie klinicznej na tle grup porównawczych. Zaobserwowane usztywnienie postawy osób po wszczepieniu implantu prawdopodobnie związane jest z procesami kompensacyjnymi oraz czynnikami natury psychicznej (lęk przed upadkiem). Książka streszczeń "Otologia 2013" Wnioski: Zasadnym wydaje się wdrożenie u pacjentów zakwalifikowanych do implantacji ślimakowej zarówno w okresie przed jak i pooperacyjnym procedur usprawniających ukierunkowanych na kształtowanie odruchów związanych z zachowaniem równowagi ciała. Michał Karlik, Olgierd Stieler, Renata Gibasiewicz Pilot do pomiarów śródoperacyjnych CR120 - doświadczenia własne. Control Remote 120 (CR120) for intraoperative measurements – our experience. Katedra i Klinika Foniatrii i Audiologii, Katedra i Klinika Otolaryngologii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Wstęp: Celem pracy była ocena przydatności klinicznej urządzenia firmy Cochlear służącego do pomiarów śródoperacyjnych (Control Remote 120, CR120). Pacjenci i Metodyka: Materiał stanowiło 26 pacjentów, w tym 16 dzieci i 10 dorosłych w wieku od 1 do 79 lat. Pomiary śródoperacyjne obejmowały: (1) pomiary impedancji elektrod oraz rejestrację AutoNRT użyciu standardowo stosowanego zestawu z użyciem oprogramowania Custom Sound 3.2, (2) pomiary impedancji elektrod oraz NRT z wykorzystaniem urządzenia CR120 oraz (3) pomiary pooperacyjne – impedancje elektrod oraz AutoNRT (CS3.3) rejestrowane podczas podłączenia procesora mowy. Dodatkowo mierzono czas każdej rejestracji NRT. Wyniki: U 11 pacjentów udało się zarejestrować wszystkie pomiary. U 6 pacjentów nie można było zarejestrować pooperacyjnie AutoNRT. U 17 pacjentów udało się wykonać tylko po- miary śródoperacyjne. Czas wykonania badania śródoperacyjnego AutoNRT wahał się 07:51 do 24:17, dla CR120 NRT wynosił 04:21 do 07:04, a dla pooperacyjnego AutoNRT 07:42 to 15:00. U 2 pacjentów stwierdzono duże rozbieżności w pomiarach śródoperacyjnych z wykorzystaniem 2 metod. Wnioski: Ze względu na czas niezbędny do wykonania pomiarów, urządzenie wydaje się być bardzo cennym rozwiązaniem. Problematyczna była jedynie duża rozbieżność uzyskanych wyników u 2 pacjentów. Urządzenie to może być obsługiwane przez personel sali operacyjnej, co może w przyszłości w niektórych sytuacjach zwalniać akustyków z konieczności osobistego wykonywania pomiarów. Michał Karlik, Olgierd Stieler, Renata Gibasiewicz Śródoperacyjna rejestracja elektrycznie wywołanego odruchu strzemiączkowego podczas implantacji ślimakowych. The value of intraoperative ESRT in children with CI. Katedra i Klinika Foniatrii i Audiologii, Katedra i Klinika Otolaryngologii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Wstęp: Celem pracy była ocena przydatności klinicznej śródoperacyjnej rejestracji elektrycznie wywołanego odruchu z mięśnia strzemiączkowego (iESRT) podczas zabiegu założenia implantu ślimakowego. Pomiar ten wykonywany jest rutynowo w Ośrodku Poznańskim od 1995 r. podczas każdej implantacji ślimakowej. Pacjenci i Metodyka: Do chwili obecnej w naszym ośrodku założono ponad 1020 implantów ślimakowych. Materiał analizy stanowiło 100 dzieci w wieku od 1 do 4 r.ż, z minimalnym okresem 1 roku korzystania 11 z procesora mowy. Śródoperacyjnie wywołany odruch strzemiączkowy oceniany był na drodze wzrokowej, obserwując w mikroskopie operacyjnym skurcz ścięgna mięśnia strzemiączkowego po podaniu bodźca elektrycznego. Wyniki: Uzyskane wartości progowe skurczu mięśnia porównano z poziomami T i C określonym podczas podłączenia procesora mowy, po 6 oraz 12 miesiącach użytkowania systemu. U wszystkich dzieci poziomy stymulacji elektrycznej określano wyłącznie w oparciu o metody behawioralne. U wszystkich badanych obserwowano dobre reakcje na dźwięki podczas badania VRA, jak i audiometrii zabawowej w wolnym polu słuchowym. Śródoperacyjne odruchy z mięśnia strzemiączkowego zarejestrowano u 82 dzieci badanej grupy. Wnioski: We wszystkich przypadkach ustalony poziom stymulacji elektrycznej C znajdował się poniżej poziomu śródoperacyjnego odruchu z mięśnia strzemiączkowego. Monika Klepas, Eugeniusz Szymiec, Helena Sęk, Anna Sowinska, Zofia Obrebowska Psychologiczna charakterystyka pacjentów leczonych z powodu szumów usznych Psychological characteristics of patients for tinnitus. Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej w Poznaniu. Wstęp: Celem badania było stworzenie psychologicznej charakterystyki pacjentów leczonych z powodu szumów usznych. W perspektywie planowana jest organizacja psychologicznych grup terapeutycznych i prowadzenie zajęć w zakresie szumów usznych pacjentów Ośrodka Rehabilitacji Laryngologicznej. 12 Pacjenci i Metodyka: W badaniu wzięło udział 169 pacjentów Ośrodka Rehabilitacji Laryngologicznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. 76 kobiet /44,71%/ oraz 94 mężczyzn /54,71%/ w wieku od 22 lat do 88 lat /średnia 53/. Badana grupa była zróżnicowana pod kątem czasu doświadczenia szumów usznych - od 5 miesięcy do 30 lat /średnia 5,29/.Wśród osób badanych znajdowali się zarówno pacjenci słyszący prawidłowo oraz pacjenci z uszczerbkiem słuchu. W badaniu wykorzystano dwa narzędzia: Kwestionariusz Ogólnego Stanu Zdrowia GHQ-28 D. Goldberga oraz przetłumaczony na język polski Tinnitus Hendicap Inventory opracowany przez Newmana i wsp. Wyniki: Przeprowadzone badanie pozwoliło ocenić stan zdrowia oraz rodzaj dolegliwości i nasilenie problemów doświadczanych przez pacjentów z szumami usznymi. Wnioski: Ocena profilu psychologicznego pacjentów, jest etapem wstępnym do organizacji grup terapeutycznych. Po zakwalifikowaniu chętnych pacjentów będą prowadzone zajęcia w mniejszych grupach stanowiące formę wspomagania leczenia szumów usznych. Podobne zajęcia psychoterapeutyczne prowadzone są w innych ośrodkach zajmujących się leczeniem szumów usznych. Tomasz Kopeć, Łukasz Borucki, Witold Szyfter, Maciej Tokarski Pourazowe uszkodzenia nerwu twarzowego leczone chirurgicznie. Posttraumatic facial nerve injuries treated surgically. Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej w Poznaniu. Wstęp: Do przyczyn pourazowego porażenia nerwu Książka streszczeń "Otologia 2013" twarzowego zaliczamy: złamania kości skroniowej (podłużne – w około 20% niedowład lub porażenie n.VII), poprzeczne (porażenie nerwu twarzowego u około 50%), uszkodzenia jatrogenne – najczęściej podczas operacji otologicznych, operacje ślinianki przyusznej, urazy penetrujące (rany postrzałowe) i urazy okołoporodowe. W uszkodzeniach pourazowych decydujące znaczenie ma badanie tomografii komputerowej wysokiej rozdzielczości pozwalające na ocenę miejsca uszkodzenia. W przypadku braku zmian w badaniach obrazowych decydującą rolę prognostyczną odgrywają testy elektrofizjologiczne. Cel: Celem pracy była ocena możliwości leczenia chirurgicznego chorych z pourazowym uszkodzeniem nerwu twarzowego. Pacjenci i Metodyka: W latach 2004-2013 leczono 5 chorych z pourazowym uszkodzeniem nerwu twarzowego w odcinku wewnątrzskroniowym (przyczynami były: uraz, operacja otologiczna, wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego). Dodatkowo leczono 5 chorych z uszkodzeniem zewnątrzskroniowym (nowotwór złośliwy ślinianki przyusznej). W 3 przypadkach patologii wewnątrzskroniowej wykonano dekompresję nerwu, w 2 wykonano zespolenie uszkodzonego odcinka koniec do końca. We wszystkich przypadkach nowotworu złośliwego ślinianki przyusznej wykonano rekonstrukcję nerwu przeszczepem z n. usznego wielkiego. Wyniki: W grupie chorych z patologią wewątrzskroniową czynność nerwu po leczeniu w skali H-B wyniosła I-II-III, w grupie chorych z uszkodzeniem zewnątrzskroniowym wyniosła III-IV. Wnioski: W uszkodzeniach pourazowych zastosowanie odpowiedniego leczenia pozwala na uzyskanie zadowalających wyników funkcjonalnych. Jerzy Kuczkowski, Tomasz Przewoźny, Dmitry Tretiakow, Wojciech Sierszeń, Edyta Szurowska Powikłania zewnątrz- i wewnątrzczaszkowe przewlekłego zapalenia ucha środkowego. Extracranial and intracranial complications of chronic otitis media. Katedra i Klinika Otolaryngologii1 GUMed, II Zakład Radiologii GUMed Wstęp: Przewlekłe zapalenie ucha środkowego (pzuś) może prowadzić do rozwoju powikłań zewnątrz- i wewnątrzczaszkowych. Rozpoznanie i leczenie powikłań usznopochodnych jest trudnym zadaniem otolaryngologa. Cel: Ocena epidemiologiczno- kliniczna chorych z powikłaniami zewnątrz- i wewnątrzczaszkowymi przewlekłego zapalenia ucha środkowego leczonych w Klinice Otolaryngologii GUMed. Pacjenci i Metodyka: W okresie od 01.01.2000 do 01.09.2013 roku (13 lat) w Klinice Otolaryngologii GUMed leczono 99 chorych (58 mężczyzn i 41 kobiet w wieku od 6 do 84 lat, średnia wieku 49,1±17,3 lat) z powikłaniami zewnątrz- i wewnątrzczaszkowymi pzuś. Analizie poddano następujące czynniki: wiek, płeć, rodzaj powikłania, typ niedosłuchu, sposób i wyniki leczenia. Wyniki: U 85 chorych (85,9%) stwierdzono powikłania zewnątrzczaszkowe, u 10 chorych (10,1 %) zewnątrz- i wewnątrzczaszkowe a u 4 chorych (4,0%) tylko wewnątrzczaszkowe. W całej grupie chorych stwierdzono 121 powikłań (106 zewnątrzczaszkowych i 15 wewnątrzczaszkowych). Wśród powikłań zewnątrzczaszkowych stwierdzono u 84 chorych powikłania pojedyncze a u 11 mnogie w tym 55 (55,1%) przetok perylimfatycznych, 24 (27,5%) zapalenia błędnika, 20 (20,3%) porażeń lub niedowładów nerwu twarzowego, 7 (7,1%) zapaleń wyrostka sutkowatego z towarzyszącym ropniem podo13 kostnowym w 2 przypadkach (2,0%), ropniem Bezolda w 2 (2,0%) oraz zapaleniem szpiku kości skroniowej w 1 przypadku (1,0%). Wśród powikłań wewnątrzczaszkowych stwierdzono u 13 chorych powikłania pojedyncze a u 1 mnogie w tym 5 (5,0%) zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych, 4 (4,0%) ropnie mózgu, 3 (3,0%) zakrzepowe zapalenia zatoki esowatej, 2 (2,0%) ropnie zewnątrzoponowe i 1 (1,0%) przepuklinę oponową. Leczenie operacyjne zastosowano u 87 chorych (87,9%), leczenie zachowawcze u 10 chorych (10,1%), 2 chorych (2,0%) nie wyraziło zgody na leczenie szpitalne. W badanej grupie stwierdzono 11/75 przypadków (14,7%) całkowitej głuchoty ucha dotkniętego powikłaniem oraz 34/75 niedosłuchów mieszanych (45,3%). Największy niedosłuch stwierdzano dla częstotliwości 6 i 8 kHz. Wnioski: Przewlekłe zapalenie ucha środkowego częściej doprowadza do wystąpienia powikłań wewnątrzskroniowych (przetoka przychłonkowa). Wśród powikłań wewnątrzczaszkowych najczęściej występuje zapalenie opon mózgowordzeniowych. U chorych z powikłaniami usznopochodnymi występuje niedosłuch mieszany wysokotonowy. Rozpoznanie powikłań ułatwia TK uszu oraz MRI głowy. Leczenie chirurgiczne jest metodą leczenia z wyboru. Jerzy Kuczkowski, Wojciech Sierszeń, Dmitry Tretiakow, Tomasz Przewoźny, Andrzej Molisz Postępowanie w pierwotnych perlakach ucha zewnętrznego. Management in the primary cholesteatoma of the external auditory canal. Klinika i Katedra Otolaryngologii i Zakład Medycyny Rodzinnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Wstęp: Pierwotny perlak przewodu słuchowego zewnętrznego (pppsz) rozwija się w tylno-dolnej części kostnej przewodu, przed niezmienioną 14 błoną bębenkową. Objawami tego perlaka są ropne wycieki z ucha, ubytek skóry przewodu, ból ucha oraz niedosłuch. Chorobę należy różnicować z pozapalnym zwężeniem psz, keratosis obturans, złośliwym zapaleniem oraz rakiem psz. Leczenie pppsz jest chirurgiczne z dojścia wewnątrzusznego lub zausznego z następowym zaopatrzeniem ubytku skórno-kostnego płatem chrzęstno-ochrzęstnowym. Cel: Celem pracy jest przedstawienie sposobu postępowania w pierwotnych perlakach psz u chorych leczonych w Klinice Otolaryngologii GUMed. Pacjenci i Metodyka: W okresie od 1.01.2008 do 31.08.2013 roku w Klinice Otolaryngologii GUMed leczono 9 chorych (5 kobiet i 4 mężczyzn w wieku od 23 do 68 lat) z powodu pierwotnych perlaków psz. Wyniki: U wszystkich chorych rozpoznanie pppsz postawiono w oparciu o badanie otoskopowe, TK HR uszu oraz badanie histopatologiczne usuniętego guza przewodu. Operację usunięcia perlaka z dojścia wewnątrzusznego (Heermann B) wykonano u 7 chorych, u 2 z dojścia zausznego. Ubytek skóry i kości przewodu słuchowego zaopatrzono płatem chrzęstnoochrzęstnowym lub ochrzęstnowym. Uzyskano we wszystkich przypadkach ustąpienie perlaka z dobrym wgojeniem przeszczepu. Wnioski: Pierwotny perlak psz jest bardzo rzadkim guzem ucha, który wymaga leczenia chirurgicznego z rekonstrukcją ścian psz. Warunkiem powodzenia w leczeniu jest dokładne usunięcie zmienionej zapalnie kości przewodu z pokryciem ubytku przeszczepem ochrzęstnowym lub chrzęstno-ochrzęstnowym. Jerzy Kuczkowski Leczenie powikłań wewnątrzskroniowych przewlekłego zapalenia ucha środkowego. Książka streszczeń "Otologia 2013" Treatment of intratemporal complications chronic otitis media. Katedra i Klinika Otolaryngologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Wstęp: Przewlekłe zapalenie ucha środkowego najczęściej prowadzi do rozwoju powikłań wewnątrzskroniowych. Rozpoznanie i leczenie tych powikłań jest trudnym zadaniem otolaryngologa. Cel: Celem pracy jest przedstawienie metod rozpoznawania i leczenia powikłań wewnątrzskroniowych u chorych z przewlekłym zapaleniem ucha środkowego leczonych w Klinice Otolaryngologii GUMed. Pacjenci i Metodyka: W okresie od 01.01.2000 do 01.09.2013 (13 lat) w Klinice Otolaryngologii GUMed leczono 85 chorych z powikłaniami wewnątrzskroniowymi przewlekłego zapalenia ucha środkowego. Wśród powikłań stwierdzono: przetoki perylimfatyczne, zapalenia błędnika, porażenia nerwu twarzowego, zapalenia wyrostka sutkowatego z ropniem podokostnowym, ropnie Bezolda oraz zapalenie szpiku kostnego kości skroniowej. Wyniki: W pracy dokładnie omawia się szczegóły diagnostyczno-lecznicze powikłań wewnątrzskroniowych przewlekłego zapalenia ucha środkowego. Wnioski: Przewlekłe zapalenie ucha środkowego może prowadzić do wystąpienia powikłań wewnątrzskroniowych. Rozpoznanie tych powikłań ułatwia TK HR uszu. Leczenie chirurgiczne jest metodą z wyboru leczenia tych powikłań. M. Kusiński, J. Koźmińska, P. Lepka, N. Porańska Nagła głuchota obustronna w przebiegu infekcji Mycoplasma pneumoniae. Sudden bilateral deafness following Mycoplasma pneumoniae infection. Kliniczny Oddział Otolaryngologiczny 4-tego WSK we Wrocławiu, Ośrodek Badania i Leczenia Narządu Słuchu i Równowagi 4-tego WSK we Wrocławiu, Zakład Patomorfologii i Cytologii Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Wstęp: Nagła głuchota to schorzenie o trudnych do ustalenia przyczynach. Rozróżnia się trzy grupy czynników etiologicznych: naczyniowe, infekcyjne i immunologiczne. Część autorów uważa, iż jest to jedynie objaw, a nie odrębna jednostka chorobowa. Nagłe uszkodzenie słuchu w przebiegu zakażenia mykoplazmą występuje rzadko, a patomechanizm uszkodzenie ślimaka w tym powikłaniu nie poznany. Pacjenci i Metodyka: W lipcu br. do oddziału laryngologicznego została przyjęta 56-letnia pacjentka z obustronną głuchotą w przebiegu zapalenia płuc oraz nieżytu uszu środkowych. Wykonano diagnostykę audiologiczną obrazową i laboratoryjną. Wdrożono leczenie otoprotekcyjne oraz antybiotykoterapię. Nie uzyskano poprawy słuchu. W dziewiątej dobie leczenia włączono terapię tlenem hiperbarycznym. Wyniki: Przy przyjęciu w badaniu BERA trzaskiem 90dB nie zarejestrowano fali V, w otoemisji akustycznej nie uzyskano odpowiedzi z komórek słuchowych zewnętrznych. W tomografii komputerowej kości skroniowych uwidoczniono zacienienie komórek wyrostków sutkowatych. W badaniach serologicznych stwierdzono wysokie miano przeciwciał M. pneumoniae w klasach IgM i IgG. W leczeniu farmakologicznym zastosowano glikokortykosteroidy, leki naczyniowe, hemodilucję, lignokainę, klarytromycynę. Po 8 dniach leczenia nie uzyskano poprawy słuchu (średni próg słuchu w audiometrii tonalnej ustalono na poziomie 110dB obustronnie). W 9-tej dobie leczenia wdrożono 15 terapię tlenem hiperbarycznym, którą kontynuowano przez 15 dni, uzyskując stopniową poprawę słuchu. W badaniu kontrolnym BERA określono próg słuchu na poziomie 80dB dla ucha prawego oraz 65dB dla ucha lewego. Wnioski: Leczenie nagłej głuchoty w przebiegu infekcji Mycoplasma pneumoniae powinno być skierowane nie tylko na intensywne działania otoprotekcyjne z terapią tlenem hiperbarycznym włącznie. Maciej Kusiński, Grzegorz Pitala Zespół zawrotów głowy u pacjenta z niedowładem kanałowym i udarem pnia mózgu. Dizziness syndrome in a patient with vestibular lesion and brainstem stroke. Kliniczny Oddział Otolaryngologiczny 4-tego WSK we Wrocławiu, Zakład Patomorfologii i Cytologii Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Wstęp: Wskazania do hospitalizacji w oddziale laryngologicznym w trybie pilnym z powodu zawrotów głowy określane są głównie na podstawie oceny oczopląsu i prawidłowym obrazie TK głowy. Trudności diagnostyczne sprawiają zawroty głowy o mieszanej etiologii. Pacjenci i Metodyka: 65-letni pacjent został przyjęty do oddziału laryngologicznego z powodu nasilenia trwających od dwóch tygodni zawrotów głowy o typie wirowania z towarzyszącymi prawostronnymi szumami usznymi. Wykonano badania laboratoryjne, TK głowy i podstawową diagnostykę audionystagmograficzną, wdrożono leczenie. Po trzech dniach hospitalizacji pacjenta wypisano do domu w stanie ogólnym dobrym. Chory był ponownie hospitalizowany po 48 godzinach z nawrotem dolegliwości. Z uwagi 16 na niewspółmierność objawów i wyników badań obrazowych diagnostykę poszerzono o MRI głowy i angiotomografię tętnic szyjnych i kręgowych. Pacjenta przekazano do oddziału neurologicznego celem dalszego leczenia i diagnostyki. Wyniki: Przy przyjęciu stwierdzono prawostronny poziomo-obrotowy oczopląs II stopnia, w TK głowy nie uwidoczniono istotnych patologii. Rozpoznano obustronny niedosłuch odbiorczy, niedowład kanałowy prawostronny w okresie kompensacji, zaburzone śledzenie ciągłe. Podczas drugiej hospitalizacji ponownie wykluczono tło ośrodkowe na podstawie TK głowy, w badaniach laboratoryjnych stwierdzono znamienny wzrost D-dimerów. W trakcie pobytu w oddziale chory miał problemy z pionizacją, zmienił się charakter oczopląsu, pojawiły się cechy niedowładu lewego. W MRI głowy rozpoznano ognisko niedokrwienne w rdzeniu przedłużonym po stronie lewej. W angiotomografii opisano tętniakowate poszerzenie tętnic szyjnych wspólnych z przyściennymi skrzeplinami, krytyczne zwężenie lewej tętnicy kręgowej. Wnioski: Pacjenci z ostrymi zawrotami głowy z niekompensującym się klinicznie niedowładem kanałowym powinni być obserwowani w kierunku dodatkowej etiologii ośrodkowej. Magdalena Lachowska, Agnieszka Pastuszka, Paulina Glinka, Zuzanna Łukaszewicz, Lidia Mikołajewska, Kazimierz Niemczyk Implanty ślimakowe – wyniki audiologiczne w grupie starszych pacjentów. Audiological results of cochlear implantation in deafened elderly. Katedra i Klinika Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Książka streszczeń "Otologia 2013" Cel: Ocena audiologiczna efektów implantacji ślimakowej u starszych pacjentów z obustronnym znacznym lub głębokim niedosłuchem odbiorczym. Materiał i metoda: Retrospektywna ocena wyników badań audiologicznych u implantowanych pacjentów powyżej 65 roku życia. Analiza obejmowała wyniki następujących badań słuchu wykonanych przed i po operacji wszczepienia protezy ślimakowej: audiometria tonalna i słowna, audiometria wolnego pola tonalna i słowna. Podczas badań po wszczepie protezy ślimakowej pacjenci nie korzystali z aparatu słuchowego. Wyniki: Po implantacji wyniki badań audiologicznych poprawiły się u zdecydowanej większości pacjentów. Wśród analizowanych pacjentów można wyróżnić trzy grupy pod względem korzyści słuchowych wynikających z implantacji ślimakowej. Pierwsza to grupa z bardzo małymi korzyściami – implant zapewnia tylko detekcję dźwięków, brak komunikacji na drodze słuchowej, PTA ≥ 50 dBHL. W drugiej grupie korzyści z implantacji są dobre – komunikacja na drodze słuchowej, PTA w wolnym polu < 50 dBHL i ≥ 30 dBHL. W grupie trzeciej korzyści z implantacji zostały bardzo dobre – komunikacja na drodze słuchowej bez odczytywania mowy z ust, PTA < 30 dBHL. Wnioski: Implantacja ślimakowa u starszych osób z obustronnym niedosłuchem odbiorczym daje dobre i bardzo dobre wyniki słuchowe. Osoby starsze są dobrymi kandydatami do tej metody leczenia głuchoty, niemniej grupa ta nie jest homogeniczna i każdy kandydat powinien być poddany wnikliwej procedurze kwalifikacyjnej. Magdalena Lachowska, Małgorzata Staciwa, Kazimierz Niemczyk nych z powodu guza nerwu VIII. Hearing preservation and facial nerve function following vestibular schwannoma surgery. Katedra i Klinika Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Cel: Analiza ryzyka uszkodzenia słuchu i pogorszenia funkcji nerwu twarzowego u chorych operowanych z powodu nerwiaka nerwu przedsionkowo-ślimakowego w zależności od typu dojścia chirurgicznego: przezbłędnikowe (TL) lub przez środkowy dół czaszki (MF). Materiał i metoda: Retrospektywna analiza obejmowała 104 chorych leczonych otochirurgicznie z powodu przedsionkowego schwannoma: 41 MF i 63 TL. Oceniono ryzyko wystąpienia pogorszenia funkcji nerwu twarzowego w zależności od wyboru dojścia chirurgicznego (TL lub MF) i wielkości guza, a także ryzyko pogorszenia słyszenia po stronie operowanej. Wyniki: Wybór drogi operacji (MF lub TL) był zależny od wielkości guza i wystąpienia niedosłuchu przed operacją. Wykazano korelację między drogą dostępu chirurgicznego, a pogorszeniem słuchu po operacji oraz wielkością guza a pogorszeniem funkcji nerwu twarzowego po operacji. Wnioski: Dojście operacyjne przez środkowy dół czaszki pozwala na zachowanie użytecznego słuchu u większości operowanych chorych. Dojście operacyjne przezbłędnikowe powoduje bezpowrotnie całkowitą utratę słuchu po stronie operowanej (głuchota), co wynika z techniki operacyjnej. Ryzyko pogorszenia funkcji nerwu twarzowego po operacji wzrasta wraz z wielkością guza, natomiast nie jest zależne od zastosowanego dojścia chirurgicznego (MF lub TL). Ocena ryzyka uszkodzenia nerwu twarzowego i pogorszenia słyszenia u chorych operowa17 Magdalena Lachowska, Kazimierz Niemczyk, Krzysztof Morawski Monitorowanie śródoperacyjne resztek słuchowych u pacjenta z częściową głuchotą w czasie wszczepiania implantu ślimakowego. Hybrid implantation with intraoperative hearing monitoring. Katedra i Klinika Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Zaawansowana i stale rozwijająca się technologia stosowana w implantach ślimakowych pozwoliła na połączenie implantu z aparatem słuchowym i tym samym stworzenie urządzenia hybrydowego. Dzięki implantom hybrydowym pacjenci z obustronną częściową głuchotą mogą odzyskać możliwość słyszenia w zakresie wysokich częstotliwości (stymulacja elektryczna). W przypadku podwyższonego progu słyszenia w zakresie niskich częstotliwości implant hybrydowy zapewnia także stymulację akustyczną. Ponieważ słuch w zakresie niskich częstotliwości jest w przypadku częściowej głuchoty zachowany, dlatego tak ważne jest zachowanie funkcji szczytowej części ślimaka podczas implantacji hybrydowej, w czym bardzo pomocne jest monitorowanie słuchu. W prezentowanej pracy przedstawiamy naszą propozycję monitorowania słuchu podczas operacji wszczepienia protezy ślimakowej typu hybrydowego. Magdalena Magierska-Krzysztoń, Jolanta Kociemba, Witold Szyfter Porównanie umiejętności leksykalno - gramatycznych dzieci zaimplantowanych wszczepem ślimakowym, wychowujących się w rodzinach osób słyszących i niesłyszących. Comparison of lexical-gramatic skills in children with cochlear 18 implant, raised in hearing and deaf families. stopniu porównywalnym do osiągnięć językowych dzieci z CI pochodzących z rodzin osób słyszących. Katedra i Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Wstęp: Dzieci z głuchotą prelingwalną zaimplantowane wszczepem ślimakowym powinny przebywać w środowisku stymulującym słuchowo i językowo, jest to warunek konieczny do spełnienia, aby język w aspekcie leksykalno-gramatycznym rozwijał się w sposób prawidłowy. Celem pracy jest porównanie możliwości rozwoju języka u dzieci zaimplantowanych, które wzrastają w dwóch, różnych środowiskach wraz z rodzicami słyszącymi i posługującymi się czynnie językiem mówionym-dźwiękowym oraz z rodzicami niesłyszącymi, u których wiodącą rolę w komunikacji odgrywa język migowy. Pacjenci i Metodyka: W badaniach wzięło udział 24 pacjentów (12 dzieci wychowujących się w rodzinach osób słyszących oraz 12 dzieci pochodzących z rodzin osób z dysfunkcją słuchową). Poziom umiejętności leksykalno- gramatycznych u poszczególnych pacjentów oraz czynne posługiwanie się językiem określano za pomocą logopedycznych narzędzi oceny. Wyniki: Wyniki uzyskane w dwóch grupach dzieci pokazują, że nabywanie mowy i języka jest procesem długotrwałym, który poprzez realizację naturalnych, spontanicznych oraz terapeutycznie stymulowanych określonych umiejętności językowych jest możliwy. Obie grupy dzieci osiągnęły porównywalne wyniki w nabywaniu i rozwoju badanych funkcji. Wnioski: Nabycie kompetencji językowych jest możliwe w obu badanych grupach dzieci. W przypadku pacjentów zaimplantowanych wychowujących się w rodzinach osób niesłyszących, pomimo ograniczonej stymulacji środowiskowej czynne posługiwanie się językiem mówionym (adekwatnym do stopnia rozwoju psychoruchowego danego dziecka) zostało osiągnięte w Książka streszczeń "Otologia 2013" Magdalena Magierska-Krzysztoń, Jolanta Kociemba, Barbara Tabaka, Witold Szyfter Dynamika powrotu funkcji rozumienia mowy u osób z głuchotą postlingwalną, zaimplantowanych wszczepem ślimakowym oraz jej wpływ na poziom zadowolenia w badanej grupie. Dynamics of return of speech understanding in postlingual deaf patients implanted with cochlear implant and its influence on satisfaction level in studied group. Katedra i Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Wstęp: Powrót funkcji rozumienia mowy u zaimplantowanych osób, ogłuchłych postlingwalnie, następuje w różnym czasie. Uzależnione to jest od wielu czynników, które determinują indywidualne losy poszczególnych pacjentów. Celem prowadzonych badań było określenie dynamiki powrotu utraconej funkcji rozumienia mowy na drodze słuchowej oraz zbadanie czy tempo powrotu określonych umiejętności ma wpływ na poziom zadowolenia w badanej grupie. Pacjenci i Metodyka: W badaniach wzięło udział 307 osób dorosłych, podlegających określonej ocenie w zależności od czasu użytkowania wszczepu ślimakowego. Dynamikę powrotu utraconych funkcji rozumienia mowy oraz jej wpływ na poziom zadowolenia u poszczególnych pacjentów określano za pomocą psychologicznych oraz logopedycznych narzędzi oceny, dodatkowo posłużono się kwestionariuszem ankiety oraz bezpośrednią rozmową. Wyniki: Najlepsze wyniki uzyskała grupa pacjentów użytkująca implant ślimakowy od roku do trzech lat. W każdej z badanych grup noszącej implant określony czas znaleźli się pacjenci o wysokim i niskim poziomie zadowolenia. Wnioski: Tempo odzyskiwania utraconych funkcji rozumienia mowy uzależnione jest od wielu czynników, które wpływają pośrednio na określony poziom zadowolenia w życiu codziennym. Należy prowadzić dalsze badania w celu rozpoznania przyczyn różnego tempa powrotu badanej funkcji jak i znalezienia przyczyn zróżnicowanego poziomu zadowolenia w badanej grupie. Józef Mierzwiński, Maria Drela, Piotr Łaz, Michał Ławicki Ocena jakości życia, zawrotów głowy oraz rozwoju językowego u użytkowników implantu ślimakowego do 18 r.ż. Evaluation of QoL, vertigo and language development in pediatric CI-users. Oddział Otolaryngologii Wojewódzkiego Szpitala Dziecięcego im. J. Brudzińskiego w Bydgoszczy. Wstęp: Celem niniejszej pracy było zebranie i retrospektywna ocena pełnego zestawu danych ze szczególnym uwzględnieniem oceny jakości życia, zawrotów głowy oraz rozwoju słuchowego i językowego. Pacjenci i Metodyka: Dane demograficzne i epidemiologiczne dotyczące zaimplantowanych pacjentów zostały zebrane. Korzyść w zakresie jakości życia została oznaczona w oparciu o skalę Glasgow Benefit Inventory. Pooperacyjne występowanie zawrotów głowy zostało ocenione za pomocą Head Impulse Test. Dane w zakresie rozwoju językowego i słuchowego zostały zebrane przy użyciu Skali Zintegrowanego Rozwoju. 19 Wyniki: 18 pacjentów do 18 r.ż. zaimplantowanych w Bydgoszczy w Wojewódzkim Dziecięcym Szpitalu od grudnia 2010 r. zostało włączonych do obserwacji. 11 pacjentów miało wrodzony niedosłuch, w 5 przypadkach etiologia niedosłuchu pozostała nieznana oraz 2 pacjentów utraciło słyszenie w wyniku zapalenia opon mózgowych. 77,7% pacjentów zostało zaimplantowanych przed 4 r.ż. 2 pacjentów było zaimplantowanych obustronnie. Wnioski: Wszczepienie implantu ślimakowego u niesłyszących dzieci znacząco poprawia jakość życia zgodnie z GBI oraz umożliwia rozwój słuchowy i językowy, a także nie powoduje dodatkowego ryzyka w zakresie zawrotów głowy. Krzysztof Morawski, Katarzyna Pierchala, Magdalena Kuźmińska, Aleksandra Hryciuk, Kazimierz Niemczyk Ocena zjawiska adaptacji narządu słuchu pacjentów z zawrotami głowy z zastosowaniem techniki CLAD. Adaptation processes of the hearing organ in vertigo ears evaluated by CLAD technique. Katedra i Klinika Otolaryngologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa. Wstęp: Obwodowe zawroty głowy pozostają wciąż wyzwaniem dla otolaryngologów. Informacje o procesach zachodzących na poziomie ucha wewnętrznego uzyskiwane w nowoczesnych technikach audiologicznych ułatwiają proces diagnostyczny zawrotów głowy. Cele: Analiza morfologii zapisów uzyskanych w elektrokochleografii tramstympanalnej (TT-ECochG) u pacjentów ze ślimakowym uszkodzeniem narządu słuchu i zawrotami główy. 20 Metodyka: Analizie poddano zmiany morfologii zapisów uzyskanych w elektrokochleografii transtympanalnej (TT-ECochG) po stymulacji trzaskiem, poziomie stymulacji 75-85 dB nHL, z szybkością prezentacji bodźca 7/sec - 800/sec. W pracy skoncentrowano się na następujących parametrach opisujących ECochG: potencjał czynnościowy (CAP) i potencjał sumacyjny (SP). Wyniki: Wykazano, iż SP charakteryzuje się stabilną amplitudą i latencją niezależnie od innych zmian w morfologii CAP. Zapisy TT-ECochG dla polaryzacji ujemnej i dodatniej różnią się między sobą, chociaż w obu przypadkach amplituda ulega redukcji wraz ze wzrostem częstotliwości prezentacji bodźca, a towarzysząca jej latencja systematycznie się wydłuża. Zaobserwowano zaburzenia procesu adaptacji peryferyjnej części narządu słuchu, które pogłębiają się wraz z uszkodzeniem narządu słuchu, a manifestują się poprzez zróżnicowanie morfologii zapisów dla poszczególnych polaryzacji, redukcję amplitudy CAP, zróżnicowanie wartości latencji dla wyższych szybkości prezentacji bodźca. Omawiane są także inne zmiany morfologii, które mogą być przydatne w diagnostyce choroby Meniere’a. Wnioski: Zmiany morfologii zapisów TT-ECochG w funkcji szybkości prezentacji wnoszą istotne informacje o procesach adaptacyjnych mających miejsce w obwodowej części narządu słuchu. Przedstawione wyniki są szczególnie przydatne w diagnostyce zawrotów głowy i w procesie diagnostyki choroby Meniere’a. Zofia Obrębowska, Agnieszka LangMałecka, Małgorzata Modrzyńska Ocena nadwrażliwości słuchowej wśród pacjentów z przewlekłym subiektywnym szumem usznym. Loudness Discomfort Level in patients with chronic subjective tinnitus. Książka streszczeń "Otologia 2013" Katedra i Klinika Otolaryngologii Chirurgii Głowy i Szyi w Poznaniu, Ośrodek Rehabilitacji Laryngologicznej. Agnieszka Pastuszka, Magdalena Lachowska, Zuzanna Łukaszewicz, Lidia Mikołajewska, Kazimierz Niemczyk Wstęp: W ramach diagnostyki audiologicznej przewlekłych szumów usznych w Ośrodku Rehabilitacji Laryngologicznej w Poznaniu w latach 1998-2013 przebadano grupę 9 tys osób, u których każdorazowo oznaczono poziom LDL (Loudness Discomfort Level). Pod tym pojęciem określa się poziom, przy którym pacjent zgłasza sygnał o maksymalnie tolerowanym poziomie natężenia dźwięku (dB HL). Wpływ implantacji ślimakowej na percepcję mowy w grupie starszych pacjentów z głębokim obustronnym niedosłuchem odbiorczym – wyniki logopedyczne. Speech perception results in deafened elderly with cochlear implants. Pacjenci i Metodyka: W pracy przeanalizowano grupę 500 osób, zgłaszających się do Ośrodka Rehabilitacji Laryngologicznej w latach 2012-2013 w przebiegu przewlekłych szumów usznych oraz nadwrażliwości słuchowej. Każdorazowo wykonywano pełną diagnostykę audiologiczną z oznaczeniem poziomu LDL. Katedra i Klinika Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Wyniki: W około 40% przypadków stwierdzano zjawisko nadwrażliwości słuchowej, współistniejące z/lub bez niedosłuchu o charakterze odbiorczym. Wśród tej grupy zastosowano terapię TRT z użyciem generatorów dźwięku. Czas trwania terapii wynosi 18-24 miesięcy. Szacuje się, że u około 50% nastąpi znacząca poprawa tolerancji postrzegania głośnych dźwięków. Wnioski: Zjawisko nadwrażliwości słuchowej jest istotnym problemem diagnostyczno-terapeutycznym wśród pacjentów. Określenie poziomu LDL stanowi istotny element w diagnostyce audiologicznej wśród pacjentów z przewlekłym subiektywnym szumem usznym. Metoda TRT stała się jednym z ważniejszych działań rehabilitacyjnych w minimalizowaniu nadwrażliwości słuchowej. Cel: Ocena percepcji słuchowej i rozumienia mowy po implantacji ślimakowej na podstawie badań logopedycznych w grupie starszych pacjentów z obustronnym znacznym lub głębokim niedosłuchem odbiorczym. Materiał i metoda: Retrospektywna ocena wyników badań logopedycznych u implantowanych pacjentów powyżej 65 roku życia. Analiza obejmowała wyniki następujących badań wykonanych przed i po operacji wszczepienia protezy ślimakowej: test dźwięków Linga, test pozwalający na identyfikację spółgłosek w sylabach otwartych, oceniono także rozumienie wyrazów wykorzystując listy słów jedno- i wielosylabowych w zestawach otwartych. Podczas badań po wszczepie protezy ślimakowej pacjenci nie korzystali z aparatu słuchowego. Wyniki: Po implantacji wyniki badań logopedycznych poprawiły się u zdecydowanej większości pacjentów. Pacjenci, którzy przed implantacją odbierali komunikaty słowne poprzez odczytywanie mowy z ust lub pismo po krótkim czasie od aktywacji protezy uzyskali zdecydowany postęp w zakresie percepcji słuchowej jak i rozumienia mowy. Podczas przeprowadzania cyklicznych spotkań ze starszymi użytkownikami implantu ślimakowego zaobserwowano zdecydowany progres w komunikacji werbalnej w 21 cichym pomieszczeniu, jak również poprawę subiektywnej oceny jakości życia, większą aktywność społeczną i wzrost pewności siebie. Wnioski: U wszystkich badanych nastąpiła zdecydowana poprawa w odbiorze i rozumieniu języka mówionego, co potwierdza, że implantacja ślimakowa u starszych osób z obustronnym znacznym lub głębokim niedosłuchem odbiorczym daje dobre i bardzo dobre wyniki słuchowe. Osoby starsze są dobrymi kandydatami do tej metody leczenia głuchoty i wiek nie powinien mieć wpływu na decyzję kwalifikującą do tej metody leczenia. jest zadaniem łatwym, a biorąc pod uwagę ogromne oczekiwania, wymaga czasu oraz cierpliwości, jak też systematycznego treningu słuchowego. Na podstawie naszych obserwacji możemy powiedzieć, że pacjenci z wadą słuchu, którzy po zaaparatowaniu uczęszczali na trening słuchowy pod kierunkiem logopedy, korzystają z aparatów nie tylko w warunkach domowych i ciszy, ale również w trudniejszych warunkach akustycznych, czyli tam, gdzie jest obecny hałas konkurujący. Piotr Pietkiewicz, Anna Jałocha-Kaczka, Jurek Olszewski Juliusz Piotrowski Problemy audiologiczne u pacjentów w starszym wieku. Audiological problems in the elderly. Katedra i Klinika Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Warszawa. Wada słuchu, bez względu na wiek chorego, ogranicza jego funkcjonowanie w otoczeniu. Kompleksowe podejście do problemu niedosłuchu u ludzi starszych, właściwa diagnostyka, protezowanie słuchu odpowiednie do potrzeb, rehabilitacja poprzez trening słuchowy sprzyjają zachowaniu aktywności i dobrej samooceny u pacjentów dotkniętych starzeniem się narządu słuchu. Starzenie się społeczeństwa staje się istotnym problemem w wielu krajach, zwłaszcza o wysoko rozwiniętej gospodarce. W Polsce odsetek osób w wieku emerytalnym w ciągi ostatnich 22 lat wg danych GUS wzrósł z 12,8% do 17,8%. Istotnym problemem jest przełamanie oporu chorego przed noszeniem aparatu słuchowego, który nadal w Polsce traktowany jest jak stygmat niepełnosprawności. W procesie protezowania i rehabilitacji słuchu ogromną rolę powinno odegrać najbliższe otoczenie pacjenta, ponieważ powrót do świata dźwięków nie 22 Stymulacja kaloryczna narządów przedsionkowych za pomocą próby wodnej i powietrznej. Sensitivity in air and water caloric stimulation of the vestibular organs. Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej II Katedry Otolaryngologii UM w Łodzi Kierownik Katedry i Kliniki: prof. dr hab. med. J. Olszewski. Wstęp: Celem pracy była cena czułości stymulacji kalorycznej narządów przedsionkowych za pomocą próby wodnej i powietrznej w badaniu ENG i VNG. Pacjenci i Metodyka: Badania przeprowadzono u 18 kobiet w wieku 21–63 lat (średnia 32±0,5 lat) i 11 mężczyzn w wieku 21–74 lat (średnia 31±0,5 lat) hospitalizowanych w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej UM w Łodzi z różnych przyczyn laryngologicznych, ale bez zawrotów głowy i zaburzeń równowagi. Kryteriami włączenia osób do badania były: szczegółowy wywiad w oparciu o ankietę obejmującą: wywiad zawrotowy, choroby przebyte, choroby przewlekłe, przyjmowane leki. Badanie przedmiotowe otoneurologiczne obejmowało próby móżdżkowe (diadochokineza, próba palec-nos), odruchy Książka streszczeń "Otologia 2013" przedsionkowo-rdzeniowe (próba zbaczania i mijania) oraz próby statyczno-dynamiczne. Test kaloryczny wykonano przy zastosowaniu kalorymetru powietrznego lub wodnego firmy HOMOTH, używając temperatury powietrza 30 stopni C oraz 44 stopni C (przerwa między nimi 12 min), podawanych przez 40 s do przewodów słuchowych zewnętrznych. Przerwa między stymulacją powietrzną, a wodną wynosiła 2 godziny. Zapisów dokonano przy użyciu komputerowych systemów analizy ENG i VNG. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Wyniki: U wszystkich pacjentów oceniane parametry w badaniu VNG, zarówno podczas stymulacji powietrznej, jak i wodnej narządów przedsionkowych mieściły się w granicach normy, ale różniły się znacznie miedzy sobą. I tak stwierdzono znamienną statystycznie średnią różnicę w badaniu deficytu przedsionkowego, ale tylko w przypadku ucha lewego (w %) – p=0,007, bezwzględnej przewagi kierunkowej (w o/s) p < 0,001, względnej przewagi kierunkowej (w o/s) - p < 0,001), pobudliwości (w o/s) - p < 0,001, prędkości (w o/s) -p < 0,001, częstotliwości (w Hz) - p < 0,001, zarówno w uchu prawym, jak i lewym dla obu prób. Tomasz Pychyński, Karolina GoińskaBednarek Wpływ różnych systemów Baha® na czas trwania operacji, reakcję skórną, efekty estetyczne oraz stabilność implantu. Evaluation of the surgery time, skin reactions, aesthetic outcomes and implant stability of two Baha® system models. dla dwóch różnych systemów Baha®: BIA 300 oraz BIA 400. Pacjenci i Metodyka: Do badań włączono jedenastu pacjentów podzielonych na dwie grupy. Pięciu z Grupy I zostało zaimplantowanych systemem BIA300 z zastosowaniem techniki operacyjnej wykorzystującej ostrze dermatom, a 6 z Grupy II systemem BIA 400 (ze wspornikiem pokrytym hydroksyapatytem) za pomocą cięcia liniowego. Wszystkie implantacje z wykorzystaniem dermatomu oraz dwie przeprowadzone z cięciem liniowym wykonano w znieczuleniu ogólnym, 4 pozostałe w znieczuleniu miejscowym. Mierzono czas trwania operacji, współczynnik stabilności implantu metodą analizy rezonansu częstotliwościowego oraz dokonano oceny reakcji skórnej według skali Holgers. Ocena przeprowadzana była śródoperacyjnie, w dniu ściągania szwów oraz w dniu podłączenia procesora. Procesor podłączano dwa tygodnie po operacji w obu grupach. Wyniki: Pomiary stabilności implantu były podobne dla obu grup. Zaobserwowano znaczącą różnicę w czasie trwania operacji w zależności od zastosowanego systemu Baha®. Technologia wykorzystująca hydroksyapatyt pozwoliła na 40%-owe zmniejszenie czasu operacji. Efekty estetyczne były znacząco lepsze u Grupy II. Średni czas gojenia się rany u pacjentów Grupy I wynosił 4-6 tygodni, a u Grupy II – 1 tydzień. Wnioski: Nowy system Baha® BIA400 pozwala na szybsze przeprowadzenie operacji i szybszy proces gojenia oraz poprawia efekty estetyczne. Konieczne jest przeprowadzenie długoterminowych badań na większej grupie pacjentów. Oddział laryngologiczny Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Koninie, Wstęp: Celem pracy było zbadanie stabilności implantu, reakcji skórnej oraz efektów estetycznych 23 Marek Rogowski Znieczulenie błędnika w chorobie Meniere'a. Labyrinth anesthesia in Ménière's disease. Afiliacja: Klinika Otolaryngologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Wstęp: Znieczulenie błędnika (Labyrinth Anesthesia, LA) opisane w 2003 roku (Adunka et al. ORL 66:84-90) jest alternatywną formą leczenia choroby Meniere’a i polega na podaniu do ucha środkowego lignokainy. Lek dyfunduje poprzez błonę okienka okrągłego do ucha wewnętrznego i działa na nabłonek zmysłowy. Kumuluje się w melanocytach stria vascularis co warunkuje długotrwały efekt LA. Celem pracy jest przedstawienie efektów leczenia opisaną metodą. Pacjenci i Metodyka: Retrospektywną analizą objęto 24 pacjentów, którzy łącznie poddani zostali 76 zabiegom LA pomiędzy 2004, a 2012 rokiem. Oceniono wpływ leczenia na wydłużenie okresu między napadami choroby, przedstawiono efekt wielokrotnego podawania leku oraz skuteczność leczenia według kryteriów American Academy of Otolaryngology-Head and Neck Surgery (AAOHNS) (1995). Wyniki: Znieczulenie błędnika było skuteczne u 76% pacjentów, a średni okres wolny od napadów wyniósł 11 miesięcy. Powtórne podanie leku było skuteczne u 90% badanych. Dwa lata po leczeniu 15 pacjentów miało poziom czynnościowy 1 lub 2 wg AAO-HNS, a 18 zakwalifikowano do klasy A lub B. Wnioski: Znieczulenie błędnika jest skuteczną formą leczenia choroby Meniere’a. 24 Teresa Ryczer, Małgorzata Dębska, Lidia Zawadzka-Głos Gruźlica ucha środkowego u dzieci. Tuberculous otitis media in children. Klinika Otolaryngologii Dziecięcej, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa. Wstęp: Gruźlicze zapalenie ucha środkowego występuje rzadko. Charakteryzuje się bezbolesnymi wyciekami z ucha, niedosłuchem odbiorczym oraz często porażeniem nerwu twarzowego. Choć dostępne są wysokospecjalistyczne badania pozwalające potwierdzić gruźlicę, rozpoznanie gruźlicy ucha środkowego stanowi duże wyzwanie diagnostyczne i lecznicze. Pacjenci i Metodyka: Analiza pacjentów z gruźliczym zapaleniem ucha środkowego na podstawie 3 przypadków z Klinki Otolaryngologii Dziecięcej WUM leczonych w latach 2006-2012. Oceniono objawy, przebieg choroby i zastosowane leczenie. Wyniki: 2-letni chłopiec po lewostronnej antromasteidektomii w 13 m.ż. z powodu nawracającego zapalenia ucha środkowego lewego przyjęty do Kliniki z powodu wycieku ropnego z ucha prawego. Z uwagi na kontakt z gruźlicą wykonano badania w kierunku TBC. Wyniki bakteriologiczne-ujemne; odczyn tuberkulinowy-dodatni, ponowne badanie sondą genetyczną – wynik dodatni. U 4-letniego chłopca z obustronnym OZUŚ z powodu braku poprawy po leczeniu (antybiotykoterapia, paracenteza ucha prawego) w 6 dobie hospitalizacji wykonano antromasteidektomię prawostronną, stwierdzając ziarninę w wyrostku sutkowatym, odsłonięte opony mózgowo-rdzeniowe, destrukcję kanału półkolistego bocznego. W 3 dobie po operacji nastąpiło rozejście szwów, w 6 dobie stwierdzono ziarninę w PSZ. Wynik bakteriologiczny i metodą genetyczną w kierunku TBC: dodatni. Obu pacjentów przesłano do ośrodka specjalistycznego, gdzie włączono leczenie przeciwprątkowe. U 4-letniej pacjentki z ostrym Książka streszczeń "Otologia 2013" zapaleniem wyrostka sutkowatego lewego po paracentezie i zastosowaniu antybiotykoterapii i.v. wykonano antromasteidektomię. Z uwagi na powikłane gojenie rany pooperacyjnej oraz utrzymujący się wyciek z ucha wykonano badanie w kierunku M. tuberculosis – dodatni wyniki sondy genetycznej. Po wykonaniu pełnej diagnostyki w kierunku TBC, gruźlica została wykluczona. Wnioski: Gruźlicze zapalenie ucha środkowego, choć występuje rzadko, wymaga czujności klinicznej. Powinno być brane pod uwagę w każdym przypadku powikłanego przebiegu ostrego ropnego zapalenia ucha środkowego, bez poprawy po leczeniu, a także w przypadku kontaktu z TBC. TK kości skroniowych uwidacznia destrukcję kostną w obrębie wyrostka sutkowatego. Badanie genetyczne potwierdza zakażenie prątkiem TBC. Jednak część wyników może być fałszywie dodatnia, dlatego należy przeprowadzić dodatkowe badania w ośrodku specjalistycznym. Zastosowanie leczenia p/prątkowego umożliwia całkowite wyzdrowienie. Teresa Ryczer, Małgorzata Dębska, Lidia Zawadzka-Głos Ostre zapalenie wyrostka sutkowatego u dzieci. Acute mastoiditis in children. Klinika Otolaryngologii Dziecięcej, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa. Wstęp: Powikłania usznopochodne mogą wystąpić zarówno w ostrym jak i przewlekłym zapaleniu ucha środkowego. Najczęstszym powikłaniem usznopochodnym u dzieci jest zapalenie wyrostka sutkowatego. Mimo rozpowszechnionej antybiotykoterapii nadal jest często spotykane w praktyce klinicznej. Materiał i metodyka pracy: Analiza retrospektywna objęła pacjentów ho- spitalizowanych w Klinice Dziecięcej ORL WUM z powodu ostrego zapalenia wyrostka sutkowatego w okresie styczeń 2011- styczeń 2013. Oceniano m.in. dane demograficzne pacjentów, rodzaj powikłań, postępowanie. Wyniki: Hospitalizowano 24 dzieci z ostrym zapaleniem wyrostka sutkowatego (M=14, K=10), mediana wieku wyniosła 3,86 lata. Zapalenie wyrostka sutkowatego częściej występowało po stronie prawej (n=16). U 21 dzieci zapalenie wyrostka sutkowatego wystąpiło na tle ostrego stanu zapalnego, u 3 dzieci na tle przewlekłego zapalenia ucha środkowego (jedno dziecko było hospitalizowane trzykrotnie). Ropień podokostnowy wyrostka sutkowatego stwierdzono u 6 dzieci (25%). Paracenteza była wykonana u 20 pacjentów, w 9 przypadkach (37,5%) wykonano antromasteidektomię. U wszystkich pacjentów prowadzono intensywną antybiotykoterapię dożylną. Wnioski: Zapalenie wyrostka sutkowatego występuje głównie na tle ostrego zapalenia ucha środkowego. Postępowaniem z wyboru jest leczenie chirurgiczne i złożona antybiotykoterapia. Paracenteza powinna być wykonana w przypadku, gdy nie doszło do perforacji błony bębenkowej z wyciekiem ropnym. W razie wytworzenia się ropnia podokostnowego wyrostka sutkowatego wykonywana jest antromasteidektomia. Monika Sakowicz-Burkiewicz, Jerzy Kuczkowski, Tadeusz Pawełczyk, Dmitry Tretiakow Zmiana fenotypu fibroblastów izolowanych z ognisk tympanosklerotycznych: znaczenie w patogenezie tympanosklerozy. Altered phenotype of fibroblasts from tympanosclerotic lesion: possible role in pathogenesis of tympanosclerosis. Zakład Medycyny Molekularnej, Katedra i Klinika Otolaryngologii, Gdański Uniwersytet Medyczny. 25 Wstęp: Tympanoskleroza (TS) jest chorobą ucha środkowego, która dotyka znaczącej części naszej populacji i dla której pomimo wielu wysiłków nie ma skutecznej terapii. TS często rozwija się u chorych z przewlekłym zapaleniem ucha środkowego. Dotychczasowe obserwacje kliniczne pokazują, że obecnie stosowane sposoby leczenia chorych z przewlekłym zapaleniem ucha nie zapobiegają, a w przypadku niektórych procedur indukują wręcz rozwój tympanosklerozy. wzrastała odpowiednio 5- i 12-krotnie w FsTM i FsTMS. Ekspozycja na aktywowane HMC1 skutkowała 2-krotnym wzrostem poziomu ekspresji COL4A w FsTMS lecz nie w FsTM. Zaobserwowaliśmy, że FsTMS znacząco dłużej w porównaniu do FsTM pozostawały w stanie aktywnym po stymulacji komórkami tucznymi. Indukowane przez HMC-1 wydzielanie MMP-9 przez FsTM wracało do stanu z przed stymulacji po 15 dniach, natomiast podwyższony poziom wydzielania MMP-9 przez FsTMS utrzymywał się nawet po 40 dniach od stymulacji. Cel: Celem pracy było badanie patomechanizmów rozwoju TS u chorych z przewlekłym zapaleniem ucha środkowego leczonych w Klinice Otolaryngologii GUMed. Wnioski: Otrzymane wyniki silnie wspierają nasze przypuszczenie o znaczącym udziale fibroblastów w patologicznej przebudowie błony bębenkowej i błony śluzowej. Wydaje się, że dużą rolę w tym procesie odgrywa zmiana fenotypu fibroblastów prowadząca do wzrostu wrażliwości fibroblastów na czynniki uwalniane przez aktywowane komórki tuczne, zmiany profilu. Pacjenci i Metodyka: W naszych pracach skoncentrowaliśmy się na zbadaniu stanu funkcjonalnego fibroblastów izolowanych z ognisk tympanosklerotycznych oraz odpowiedzi tych komórek na czynniki uwalniane przez aktywowane mastocyty. Fibroblasty były izolowane z tkanki tympanosklerotycznej (FsTMS) usuwanej chirurgicznie w celu poprawy ruchomości kosteczek słuchowych oraz poprawy warunków przewodnictwa. Fibroblasty kontrolne (FsTM) były izolowane z niezmienionej błony bębenkowej pobranej sekcyjnie od osób zmarłych nagłą śmiercią. Komórki tuczne RI specyficznymi linii HMC-1 były stymulowane przez sieciowanie receptora Fc przeciwciałami. Wyniki: Przeprowadzone doświadczenia wskazują, że FsTMS podczas hodowli wydzielały do pożywki znacząco większe ilości TNF-a, TGF-b1, IL-6 i MMP-9 oraz charakteryzowały się dwukrotnie większym poziomem ekspresji osteopontyny (OPN) w porównaniu do FsTM. Ekspozycja fibroblastów na aktywowane komórki HMC-1 skutkowała wzrostem wydzielania tych czynników. FsTMS w porównaniu do FsTM wydzielały znacząco mniejsze ilości bFGF i wydzielanie to nie zmieniało się po ekspozycji na aktywowane HMC-1. Poziom ekspresji kolagenów typu I, II, III i IV nie różnił się znacząco w FsTM i FsTMS. Jednak ekspresja COL2A w fibroblastach hodowanych wspólnie z aktywowanymi HMC-1 26 Wojciech Skóra, Anna Pajor, Magdalena Józefowicz-Korczyńska Kompensacja układu przedsionkowego u pacjentów po urazach głowy. Vestibular system compensation in patients after head trauma. I Katedra Otolaryngologii UM w Łodzi. Wstęp: Rozwojowi cywilizacji i motoryzacji towarzyszy wzrost liczby wypadków i urazów. Nawet niegroźne urazy głowy często prowadzą do różnego typu i nasilenia dysfunkcji układu równowagi. Cel: Celem pracy była ocena procesu kompensacji zaburzeń układu przedsionkowego u osób po urazach głowy. Pacjenci i Metodyka: Badanie dotyczyło 44 pacjentów z zawrotami głowy i zaburzeniami równowagi po przebytym Książka streszczeń "Otologia 2013" urazie głowy, diagnozowanych w Zakładzie Układu Równowagi UM w Łodzi. U 6 pacjentów rozpoznano BPPV. Prospektywną analizą objęto 38 osób, z rozpoznanym w badaniu VNG uszkodzeniem układu przedsionkowego. Grupę kontrolną stanowiło 40 zdrowych osób. Pacjenci wypełniali kwestionariusz zawrotów głowy (DHI). Przeprowadzano badanie otoneurologiczne tonalną i VNG, dwukrotnie: w momencie włączenia i po 6 miesiącach. lar rehabilitation in patients with chronic unilateral vestibular dysfunction. Wyniki: W badaniu VNG stwierdzono istotne różnice między grupą kontrolną, a wynikami pacjentów po urazach głowy. We wstępnym badaniu VNG uszkodzenie obwodowe stwierdzono u 12 (31,6%), ośrodkowe u 16 (42,1%), a typu mieszanego u 10 (26,3%). W badaniu drugim normalizację zapisów VNG stwierdzono u 13 (34,2%) pacjentów (G1), a u 25 (65,8%) pacjentów (G2) nadal cechy dysfunkcji układu przedsionkowego. Po 6 miesiącach normalizacja wyników dotyczyła częściej testu kalorycznego u osób z obwodowym uszkodzeniem układu przedsionkowego. Dla całej grupy pacjentów po urazie uzyskano statystycznie istotne różnice wyników kwestionariusza DHI po 6 miesiącach (punktacja ogólna 36,3 vs. 25,3) oraz między podgrupami G1 a G2 w zakresie punktacji ogólnej (18,9 vs. 8,9) i podskali funkcjonalnej (7,9 VS. 2,9) tego kwestionariusza. Wstęp: Osoby z zawrotami głowy i zaburzeniami równowagi wg statystyk światowych stanowią 5-7% pacjentów lekarzy rodzinnych i ok.1012% otolaryngologów. Co najmniej 25% ludzi w wieku 50-65 lat cierpi na tę dolegliwość, a u osób powyżej 65 roku życia zawroty głowy stanowią trzecią w kolejności przyczynę wizyt u lekarza. Zawroty głowy mogą być objawem schorzeń o bardzo zróżnicowanej etiologii. Szacuje się, że u 30-50% pacjentów przyczyną zawrotów głowy jest uszkodzenie układu przedsionkowego. Rehabilitacja ruchowa jest metodą z wyboru w leczeniu pacjentów z jednostronnym uszkodzeniem narządu przedsionkowego, u których brak jest całkowitego ustąpienia objawów. Wnioski: U pacjentów po urazach głowy z zaburzeniami układu przedsionkowego, po półrocznej ocenie proces kompensacji w większym stopniu dotyczy uszkodzenia obwodowego. Katarzyna Smółka, Jarosław Markowski, Wojciech Smółka, Katarzyna Gawron, Konrad Niemczyk Ocena skuteczności dwóch wybranych metod rehabilitacji u pacjentów z jednostronnym uszkodzeniem narządu przedsionkowego. Effects of two models of vestibu- Klinka Laryngologii Śl.U.M. w Katowicach, Ośrodek rehabilitacyjno wychowawczy dla dzieci niepełnosprawnych w Jaworznie, ORT-MED. Gabinet rehabilitacji i ortopedii, Trzebinia. Cel: Celem pracy była ocena skuteczności dwóch wybranych modeli rehabilitacji na przebieg procesu kompensacji przedsionkowej u pacjentów z przewlekłym jednostronnym nieskompensowanym uszkodzeniem narządu przedsionkowego. Pacjenci i Metodyka: Badanie zostało przeprowadzone w wyselekcjonowanej grupie 58 chorych z potwierdzonym jednostronnym uszkodzeniem obwodowej części narządu przedsionkowego. Pacjentów przydzielono losowo do dwóch grup. W grupie pierwszej pacjenci uczestniczyli raz w tygodniu przez 1,5 godz. w zajęciach kompleksowej kinezyterapii prowadzonych przez lekarza specjalistę rehabilitacji oraz fizjoterapeutę. Każda sesja rehabilitacyjna obejmowała ćwiczenia ogólnousprawniające, równoważne, kontroli postawy, ruchów gałek ocznych, poprawiające orientację przestrzenną (1h 15 min) oraz trening na platformie stabilometrycznej „ALFA” (15 min). W grupie drugiej pacjenci otrzymali 27 drukowany instruktaż klasycznego układu ćwiczeń przedsionkowych wg Cawthorne i Cooksey oraz prostych ćwiczeń równoważnych do wykonywania w warunkach domowych. Skuteczność leczenia oceniano po 6 tygodniach terapii na podstawie badania stabilometrycznego na platformie komputerowej, testów klinicznych do oceny równowagi statycznej i dynamicznej: testu chodu (Dynamic Gait Index), skali równowagi Berga (Berg Balance Scale, testu “wstań i idź” (Timed Up and Go Test) oraz skal do oceny subiektywnej stopnia nasilenia dolegliwości: kwestionariusza do subiektywnej oceny wpływu zawrotów głowy na życie pacjenta (Dizziness Handicap Inventory) oraz skali VAS do oceny zawrotów głowy (Vertigo VAS). Wyniki: W obu badanych grupach chorych w wyniku prowadzonego leczenia rehabilitacyjnego uzyskano zmniejszenie się objawów chorobowych, lecz tylko w pierwszej grupie pacjentów uzyskano poprawę we wszystkich badanych parametrach. Wnioski: Kompleksowa terapia prowadzona ambulatoryjnie, pod nadzorem terapeuty jest skuteczniejsza w leczeniu pacjentów z jednostronnym uszkodzeniem narządu przedsionkowego niż ćwiczenia wg Cawthorne i Cooksey i proste ćwiczenia równoważne wykonywane przez pacjenta samodzielnie w domu. Witold Szyfter, Łukasz Borucki, Piotr Dąbrowski, Joanna Jackowska Perlak penetrujący w kierunku szczytu piramidy – trudny problem otologiczny. Cholesteatoma penetrating to the temporal bone apex – difficult surgical problem. Kliniki Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. 28 Wstęp: Perlaki występujące w obrębie kości skroniowej można podzielić ze względu na etiologię ich pochodzenia na wrodzone oraz nabyte. Perlaki wrodzone stanowią rzadką postać tego schorzenia charakteryzującą się występowaniem za niezmienioną błoną bębenkowa. Umiejscowienie perlaków wrodzonych w obrębie szczytu piramidy kości skroniowej jest ze względu na pochodzenie lokalizacją naturalną, natomiast perlaki nabyte penetrują w kierunku szczytu na skutek dużej dynamiki procesu chorobowego jak i w przebiegu niektórych nawrotów. Celem pracy jest przedstawienie doświadczeń własnych w diagnostyce oraz leczeniu chirurgicznym perlaków kości skroniowych penetrujących w kierunku szczytu piramidy. Ocena wyników zastosowania nowego wspornika systemu Baha® i nowej techniki chirurgicznej bez redukcji tkanki podskórnej. Evaluation of results of using new Baha® abutment and new surgical technique without soft tissue reduction. Pacjenci i Metodyka: W latach 2000-2013 w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej leczono chirurgicznie 935 chorych z powodu przewlekłego zapalenia ucha środkowego z perlakiem. U 55 chorych stwierdzono perlaka penetrującego w kierunku szczytu piramidy kości skroniowej, z czego u 3 zdiagnozowano zajęcie przewodu słuchowego wewnętrznego. Wstęp: Celem niniejszej pracy jest ocena wyników zastosowania nowego wspornika systemu Baha pokrytego hydroksyapatytem (Baha® BA400, Cochlear Ltd.) umożliwiającego zastosowanie techniki chirurgicznej bez redukcji tkanki podskórnej. Wyniki: W przedstawionym materiale perlaków penetrujących w kierunku szczytu piramidy leczenie obejmowało operację techniką otwartą. W trzech przypadkach stwierdzono śródoperacyjnie płynotok, który zaopatrzono jednoczasowo. Wnioski: Operacje perlaków penetrujących wymagają znajomości różnych technik chirurgicznych zarówno otologicznych, jak i neurootologicznych. W leczeniu operacyjnym perlaków penetrujących w kierunku szczytu piramidy kości skroniowej należy zwrócić szczególną uwagę na nerw twarzowy, który w wyniku działania procesu destrukcyjnego w wielu przypadkach może być pozbawiony kanału kostnego. Należy pamiętać, że perlaki szczytu piramidy mogą penetrować do struktur takich jak przewód słuchowy wewnętrzny, kąt mostowo-móżdżkowy i tylny dół czaszki. Książka streszczeń "Otologia 2013" Witold Szyfter, Wojciech Gawęcki, Maciej Wróbel, Łukasz Borucki Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Pacjenci i Metodyka: Analizie poddano wyniki leczenia 9 dorosłych pacjentów, które porównano do grupy 126 pacjentów wcześniej implantowanych tradycyjną techniką z redukcją tkanki podskórnej. Wyniki: W analizowanej grupie stwierdzono: nieznaczne skrócenie czasu zabiegu, zbliżone wyniki stabilności implantu (RFA) przy podłączaniu procesora dźwięku, bardzo dobry efekt kosmetyczny u 6 chorych, tworzenie się nawisu tkanek miękkich u 2 oraz formowanie się kieszonki skórnej i odczyn zapalny (Holgers 2) u 1, brak zaburzeń czucia i dolegliwości bólowych u wszystkich operowanych. Wnioski: Użycie nowego wspornika Baha® pokrytego hydroksyapatytem (Baha® BA400) pozwala na bezpieczną zmianę techniki operacyjnej z odstąpieniem lub ograniczeniem redukcji tkanki podskórnej. Zdaniem autorów największą korzyścią odstąpienia od redukcji tkanki podskórnej jest zmniejszenie krwawienia w czasie zabiegu, a tym samym ograniczenie używania koagulacji stwarzającej ryzyko uszkodzenia struktur nerwowych i w konsekwencji istotne zmniejszenie czucia i dolegliwości bólowych w okolicy operowanej po zabiegu. Technika ta pozwala także na relatywne skrócenie czasu trwania zabiegu, jednak konieczność dodatkowego pomiaru grubości skóry i tkanki podskórnej przed jego rozpoczęciem oraz doboru wspornika o odpowiedniej wysokości powodują wydłużenie okresu przygotowawczego, dlatego też skrócenie całej procedury implantacji nie jest aż tak ewidentne. Wyniki estetyczne i gojenie się tkanek potwierdzają przewagę techniki bez redukcji tkanek nad metodą klasyczną. Nie mniej u osób z grubą tkanką podskórną z uwagi na ryzyko powstawania nawisu tkanek nad implantem lepszym rozwiązaniem jest częściowa redukcja tkanki podskórnej. Marcin Szymański, Rafał Rusinek, Katarzyna Zasławska, Marek Zadrożniak, Kamal Morshed, Jerzy Warmiński Wyniki rekonstrukcji ubytku kowadełka w badaniu doświadczalnym za pomocą laserowego wibrometru Dopplerowskiego. Results of incus defect reconstruction analysed with the use of Laser Doppler Vibrometer in an experimental model. Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Zakład Mechaniki Stosowanej, Politechnika Lubelska. Wstęp: Zniszczenie kowadełka i ubytek odnogi długiej kowadełka jest najczęstszym uszkodzeniem łańcucha kosteczek w przewlekłym zapaleniu ucha. Istnieje wiele typów rekonstrukcji takiego ubytku. Cel: Celem pracy była doświadczalna ocena sku29 teczności trzech metod rekonstrukcji ubytku kowadełka w badaniu doświadczalnym. Pacjenci i Metodyka: Badania przeprowadzono na 5 preparatach świeżo mrożonych ludzkich kościach skroniowych, w których wykonano uszkodzenie kowadełka i rekonstruowano je za pomocą cementu kostnego, interpozycji kowadełka oraz protezy typu PORP w różnych długościach. Wykonywano pomiar drgań podstawy strzemiączka w nienaruszonym łańcuchu kosteczek, po uszkodzeniu kowadełka i po każdym ze sposobów rekonstrukcji kosteczek. Drgania wzbudzane były serią tonów czystych o kontrolowanym i rejestrowanym natężeniu. Wyniki: Żaden ze sposobów rekonstrukcji łańcucha kosteczek nie osiągnął prędkości drgań strzemiączka w nienaruszonym uchu. Wartości prędkości drgań strzemiączka zbliżone do drgań w uchu nienaruszonym, uzyskano stosując rekonstrukcję niewielkiego ubytku odnogi długiej kowadełka za pomocą cementu kostnego. Rekonstrukcje za pomocą protezy PORP o optymalnej długości i interpozycja kowadełka dawały zbliżone wartości drgań strzemiączka. Jednak wyniki uzyskane po zastosowaniu interpozycji kowadełka miały większy rozrzut. Wnioski: Rekonstrukcja niewielkich ubytków kowadełka za pomocą cementu kostnego dawała najbardziej zbliżone do prawidłowych wyniki drgań strzemiączka. Rekonstrukcja ubytku kowadełka za pomocą protezy PORP oraz interpozycja kowadełka dają zbliżone wyniki. Protezy o długości średniej najskuteczniej poprawiają drgania strzemiączka, protezy najkrótsze dawały najgorsze rezultaty. Duże napięcie między błoną, a strzemiączkiem powoduje nieznacznie większą amplitudę drgań w częstotliwościach wysokich niż napięcie średnie i małe. Projekt realizowany ze środków MNiSW w ramach grantów nr. N403 065 32/3451 i N N403 283440. Przemysław Śpiewak, Beata Śpiewak, Jerzy Adamek Różnicowanie niedosłuchów ciężkich od głębokich u niemowląt i małych dzieci przy użyciu „ASSR CE-Chirp”. Differential diagnostics severe versus profound hearing loss In infants and toddlers using ASSR CE-Chirp. Poradnia Audiologiczno-Foniatryczna NZOZ – Audiofonika, Bielsko-Biała. Wstęp: Najważniejszym i jednocześnie najtrudniejszym zadaniem pedoaudiologii jest dokładne oszacowanie progu słuchu u niemowlęcia. Dokładne odtworzenie audiogramu w pierwszych miesiącach życia, w zakresie częstotliwości od 0,5 do 4,0 KHz przy użyciu trzasku lub krótkich bodźców tonalnych jest w zasadzie niemożliwe u dzieci głęboko niedosłyszących. Presja na jak najwcześniejsze rozpoczęcie procesu rehabilitacji wymusza na audiologu dokładne określenie stopnia niedosłuchu u najmłodszych niemowląt. Dokładne badanie progu słuchu z rozróżnieniem niedosłuchów ciężkich od głębokich ma istotne znaczenie w selekcji pacjentów do implantacji ślimakowej. Wprowadzony w ostatnich latach przez Interacoustics bodziec „CE-Chirp” w badaniach ASSR pozwala na wzbudzenie większej liczby komórek rzęsatych ślimaka, co powoduje, ze odpowiedź jest wyraźniejsza i łatwiejsza do wykrycia. Kompensacja bodźca „na wejściu” jest spowodowana tym, że niższe składowe częstotliwościowe znajdują się w tym bodźcu przed wyższymi, co umożliwia pobudzenie całej błony podstawnej w tym samym czasie. Badania osób dobrze słyszących dowodzą, ze odpowiedź na CEChirp może mieć nawet dwukrotnie większą amplitudę niż na trzask. Brak jest natomiast badań klinicznych, które dowodziłyby przewagi ASSR CE-Chirp w diagnostyce niedosłyszących dzieci. Cel: Celem pracy było oszacowanie progu słuchu 30 Książka streszczeń "Otologia 2013" metodą „ASSR CE-Chirp” u dzieci, u których zarejestrowano co najwyżej odpowiedź resztkową metodą ”ABR Click”. Materiał i metoda: 11 dzieci zostało poddanych badaniu progu słuchu metodą „ASSR CE-Chirp”. Kryterium włączającym pacjenta do badania najwyżej resztkowa odpowiedź na bodziec typu trzask w ABR wykonanym w wieku od 3 do 6 miesiąca życia dziecka. Badanie „ASSR CE-Chirp” wykonywano u tych pacjentów w wieku od 12 do 18 miesiąca życia. 8 pacjentów było wstępnie kwalifikowanych do implantu ślimakowego. Wyniki: U 6 pacjentów niedosłuch określono jako ciężki (60-80 dB nHl), u 3 jako głęboki (≥ 90 dB nHl). U dwóch dzieci nie zarejestrowano odpowiedzi. Wnioski: (1). Badanie ABR bodźcem typu trzask można przeszacować głębokość niedosłuchu u pacjentów w pierwszym półroczu życia. (2). Badanie „ASSR CE Chip” pozwala na dokładniejsze oszacowanie progu słuchu u niedosłyszących pacjentów w wieku niemowlęcym i małego dziecka, a zarazem lepszą selekcję kandydatów do implantu ślimakowego. Małgorzata Wierzbicka, Katarzyna Nowak, Anna Bartochowska, Joanna Jackowska, Witold Szyfter ny problem kosmetyczny, funkcjonalny oraz psychosocjalny. W przypadkach nie pozwalających na jego rekonstrukcję, zastosowanie mają techniki statyczne, służące podwieszeniu powieki dolnej oraz kącika ust. Materiałem szeroko wykorzystywanym w tych metodach są m.in. paski powięzi szerokiej uda. Cel: Celem pracy jest przedstawienie własnych doświadczeń w podciągnięciu twarzy z wykorzystaniem powięzi szerokiej uda u pacjentów z trwałym porażeniem nerwu twarzowego. Pacjenci i Metodyka: W latach 2010-2012 w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej wykonano 12 procedur statycznej korekcji deformacji twarzy: 2 - u chorych po usunięciu guza kąta mostowo-móżdżkowego, 3 - u pacjentów leczonych z powodu nowotworów ucha środkowego, a 7 - w przypadkach trwałych porażeń nerwu twarzowego po resekcjach złośliwych guzów ślinianki przyusznej i przestrzeni przygardłowej. Wyniki: Wszyscy chorzy ocenili wynik zabiegu jako istotnie poprawiający funkcjonalność twarzy oraz zadowalający w aspekcie kosmetycznym. Wnioski: Statyczne podciągnięcie twarzy z zastosowaniem powięzi szerokiej uda jest skuteczną i prostą metodą pozwalającą na poprawę komfortu życia chorych z trwałym porażeniem nerwu twarzowego. Doświadczenia własne w plastyce twarzy u chorych z trwałym porażeniem nerwu twarzowego. Single-institution experience in plastic surgery of facial palsy with broad thigh fascia. Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu. Wstęp: Porażenie nerwu twarzowego stanowi istot31 Nowoczesne systemy implantów ślimakowych Implant ślimakowy Evo Szybka i prosta operacja Bezpieczne mocowanie Atraumatyczne umieszczenie Procesor dźwięku Saphyr Lepsze rozumienie mowy w hałasie Wygodny w noszeniu, intuicyjny w obsłudze Łączność bezprzewodowa Oticon Polska Sp. z o.o. 00-499 Warszawa, Plac Trzech Krzyży 4/6, tel. (22) 622 14 44, www.oticon.pl, [email protected] Organizatorzy: Patronaty honorowe: Sponsorzy: