Raport Deloitte na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego

Transkrypt

Raport Deloitte na zlecenie
Ministerstwa Rozwoju
Regionalnego
Wybrane aspekty zdolności administracyjnych wdrażania
europejskich funduszy pomocowych
Przygotowanie raportu zostało współfinansowane
ze środków Unii Europejskiej
w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Unia Europejska
Europejski Fundusz
Rozwoju Regionalnego
Warszawa, wrzesień 2008
Spis treści:
1.
2.
3.
4.
4.1.
4.2.
4.3.
4.4.
4.5.
4.6.
4.7.
4.8.
4.9.
5.
5.1.
5.2.
Wstęp .....................................................................................................................3
Uwagi metodologiczne ..........................................................................................4
Streszczenie............................................................................................................5
Analiza systemów instytucjonalnych w badanych państwach...............................6
Czechy....................................................................................................................6
Estonia..................................................................................................................10
Hiszpania..............................................................................................................13
Irlandia .................................................................................................................17
Słowacja...............................................................................................................20
Słowenia...............................................................................................................23
Węgry...................................................................................................................25
Wielka Brytania ...................................................................................................28
Podsumowanie .....................................................................................................33
Analiza wybranych elementów organizacyjnych w badanych państwach ..........39
Rodzaje zadań zlecanych na zewnątrz.................................................................39
Rola samorządu terytorialnego w systemie wdrażania programów operacyjnych
39
5.3. Regulacje w zakresie kwalifikowalności wydatków ...........................................40
5.4. Stopień informatyzacji procesu obsługi wniosków .............................................41
5.5. Wnioski aplikacyjne oraz wzory innych dokumentów........................................44
5.6. Wybór najlepszych praktyk .................................................................................45
6. Analiza zasobów kadrowych w badanych państwach .........................................47
6.1. Stan zatrudnienia..................................................................................................47
6.2. Wykorzystanie doświadczenia pracowników z poprzedniej perspektywy
finansowej ....................................................................................................................51
6.3. Wynagrodzenia urzędników zajmujących się wykorzystaniem środków
wspólnotowych ............................................................................................................51
6.4. Rotacja pracowników zajmujących się wdrażaniem funduszy UE .....................53
6.5. Pomoc techniczna ................................................................................................55
6.6. Główne działania finansowane ze środków pomocy technicznej........................58
7. Wnioski i rekomendacje dla Polski......................................................................60
8. Wykorzystane źródła ...........................................................................................62
9. Załączniki.............................................................................................................64
2
1. Wstęp
Sposób organizacji systemu zarządzania funduszy europejskich jest kluczowy
dla efektywności wykorzystania pomocy Unii Europejskiej. Brak koordynacji
funkcjonowania instytucji wdrażających, obciążenia biurokratyczne oraz
niewystarczające zdolności administracyjne mogą spowodować problemy
z wydawaniem funduszy.
Systemy wdrażania funduszy (mimo procedur określonych przez Unię Europejską
jako dawcę pomocy) różnią się w poszczególnych państwach. Wynika to przede
wszystkim ze specyfiki rozwiązań prawnych i administracyjnych w danym kraju,
doświadczeń związanych z dotychczasowym wdrażaniem funduszy, a także ze skali
wsparcia.
Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie usystematyzowanych informacji
dotyczących rozwiązań instytucjonalnych, kadrowych oraz organizacyjnych
stosowanych w
wybranych państwach członkowskich UE, które umożliwią
Zamawiającemu dokonanie porównań z wybranymi elementami polskiego systemu
wdrażania funduszy unijnych.
Na potrzeby przygotowania niniejszego raportu poddano analizie systemy
funkcjonujące w następujących państwach: Czechach, Estonii, Hiszpanii, Irlandii,
Słowacji, Słowenii, na Węgrzech oraz w Wielkiej Brytanii. Analizie zostały poddane
więc zarówno państwa „starej” Unii Europejskiej, dysponujące największym bagażem
doświadczeń we wdrażaniu funduszy wspólnotowych, jak również nowe państwa
członkowskie, które są w fazie budowania optymalnych struktur wykorzystywania
pomocy.
3
2. Uwagi metodologiczne
Istotnym źródłem informacji do sporządzenia niniejszego raportu była przygotowana
przez Deloitte ankieta rozesłana do Instytucji Koordynujących NSRO 2007-2013
lub Instytucji Zarządzających programami operacyjnymi, dotycząca aktualnych
danych związanych z potencjałem administracyjnym podmiotów zajmujących się
wdrażaniem funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności.
Łącznie wysłano ankiety (równocześnie drogą elektroniczną oraz faksem) do ponad
30 instytucji z 14 państw. Wypełnione ankiety otrzymano z 7 państw. Dane
z Hiszpanii zostały pozyskane w drodze telekonferencji.
Informacje uzyskane od przedstawicieli państw, którzy wypełnili ankiety, były
pogłębiane przez bezpośrednie kontakty mailowe oraz telefoniczne.
Najmniej danych przekazano w odniesieniu do wynagrodzeń oraz czynników
motywacyjnych argumentując, że takie statystyki nie są prowadzone lub udzielano
odpowiedzi podając nieprecyzyjne bądź niekompletne dane.
Autorzy raportu zastrzegają zatem, że informacje uzyskane bezpośrednio poprzez
ankiety m.in. odnoszące się do liczby zatrudnionych pracowników, wysokości
wynagrodzenia lub środków pomocy technicznej przeznaczanych bezpośrednio na
zatrudnienie są danymi szacunkowymi.
Innym źródłem informacji do niniejszego raportu były ogólnodostępne dokumenty
dotyczące wdrażania funduszy europejskich, takie jak:
•
Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia oraz programy operacyjne
obowiązujące w analizowanych państwach;
•
publikacje i opracowania
wspólnotowych;
•
oficjalne strony internetowe Komisji Europejskiej oraz instytucji
zaangażowanych
w
implementację
środków
Unii
Europejskiej
w poszczególnych państwach.
dotyczące
systemu
wdrażania
funduszy
Raport zawiera analizę odnoszącą się do dwóch pierwszych celów wspólnotowej
polityki regionalnej: Celu Konwergencja (1) oraz Celu Konkurencyjność Regionalna
i Zatrudnienie (2). Badaniem nie objęto działań związanych z realizacją Celu
Europejska Współpraca Terytorialna (3), ze względu na znacznie mniejszy, pod
względem finansowym, zakres tego celu.
4
3. Streszczenie
Raport składa z trzech głównych części.
W części pierwszej (rozdział 4) zaprezentowano rozwiązania instytucjonalne
w analizowanych państwach w układzie: Instytucja Koordynująca, Instytucja
Zarządzająca, Instytucja Pośrednicząca oraz Instytucja Certyfikująca i Audytowa.
Autorzy wskazali podmioty, które pełnią poszczególne funkcje, przedstawili ich
charakter oraz kompetencje. W ramach podsumowania po opisie każdego państwa
znajduje się tabela, która ma ułatwić dokonanie analizy porównawczej pomiędzy
badanymi państwami.
Cześć druga (rozdział 5) zawiera opis wybranych elementów organizacyjnych
systemu wdrażania funduszy europejskich. Zaprezentowano tutaj rozwiązania
w zakresie: outsourcingu usług zlecanych przez instytucje zaangażowane
w implementację, rozwiązań informatycznych w procesie obsługi wniosków oraz roli
jaką odgrywają samorządy terytorialne w programowaniu i wdrażaniu funduszy UE.
W tym rozdziale znalazły się informacje dotyczące wniosków aplikacyjnych oraz
wzorów innych dokumentów, a także wskazano wybrane najlepsze praktyki związane
z wdrażaniem funduszy w badanych państwach, które mogą być godne uwagi
w kontekście Polski.
Część trzecia (rozdział 6) dotyczy zasobów kadrowych, jakie są wykorzystywane
w analizowanych państwach do wdrażania programów operacyjnych. Przedstawiono
informacje na temat liczby urzędników zaangażowanych w procesie wykorzystania
środków UE oraz ich średniego wynagrodzenia. Autorzy próbowali znaleźć również
odpowiedź na pytanie o przyczyny fluktuacji kadr. W rozdziale tym przedstawiono
także syntetyczne informacje na temat pomocy technicznej oraz głównych działań
finansowanych z jej środków.
Raport kończą wnioski i rekomendacje dla Polski.
5
4. Analiza systemów
państwach
instytucjonalnych
w
badanych
Niniejszy rozdział prezentuje systemy instytucjonalne w analizowanych państwach
w układzie Instytucja Koordynująca, Instytucja Zarządzająca, Instytucja
Pośrednicząca oraz Instytucja Certyfikująca i Audytowa.
Jako Instytucję Koordynującą uwzględniono z jednej strony podmioty
odpowiedzialne za koordynację realizacji całości NSRO, a także instytucje
koordynujące wdrażanie poszczególnych funduszy wspólnotowych (EFRR, EFS,
Funduszu Spójności).
W tabelach, podsumowujących każde analizowane państwo, nie podawano
bezwzględnej liczby IZ, IP, IC i IA w stosunku do wszystkich programów
operacyjnych, ale zaprezentowano liczbę podmiotów, które pełnią funkcje instytucji
określonych w rozporządzeniu Rady (WE) 1083/2006.
Natomiast w załącznikach do niniejszego raportu przedstawiono wykaz wszystkich
Instytucji Zarządzających oraz Pośredniczących w stosunku do poszczególnych
programów operacyjnych realizowanych w badanych państwach.
4.1. Czechy
Uwagi ogólne
Na okres programowania 2007-2013 dla Republiki Czeskiej przeznaczono ponad 26,7
mld euro wsparcia z funduszy europejskich (EFRR: 13 709 mln euro, EFS: 3 773 mln
euro, Fundusz Spójności: 8 819 mln euro). Wkład krajowy w realizację NSRO
wyniesie ponad 4,6 mld euro.
Prawie cały obszar kraju kwalifikuje się do pomocy z Celu Konwergencja,
z wyjątkiem Pragi, która objęta jest wsparciem z Celu Konkurencyjność Regionalna
i Zatrudnienie.
W ramach Celu 1 przyznano ponad 90% środków, tj. 25 882 mln euro. Jedynie 400
mln euro przeznaczono na Cel 21.
Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia
17 programów operacyjnych2:
• 8 krajowych programów operacyjnych:
- PO Przedsiębiorczość i Innowacyjność
- PO Badania i Rozwój dla Innowacji
- PO Środowisko
- PO Transport
- PO Zasoby Ludzkie i Zatrudnienie
- PO Edukacja dla Konkurencyjności
będą
realizowane
za
pomocą
1
Cohesion Policy 2007-2013. Czech Republic. Publikacja Dyrekcji Generalnej ds. Polityki
Regionalnej Komisji Europejskiej.
2
http://www.strukturalnifondy.cz/uploads/documents/NOK/NSRF_en_170707_bez_zmen_db_fin.tabul
ka.pdf
6
•
•
•
- PO Pomoc Techniczna
- Zintegrowany Program Operacyjny
7 regionalnych programów operacyjnych
PO Praga – Konkurencyjność
PO Praga – Zdolności Przystosowawcze
Instytucje zaangażowane we wdrażanie funduszy wspólnotowych
Instytucja Koordynująca
Funkcję Instytucji Koordynującej NSRO, a zarazem Instytucji Koordynującej
wdrażanie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Funduszu Spójności,
pełni Ministerstwo Rozwoju Regionalnego za pośrednictwem Narodowej Jednostki
Koordynującej (NJK) - Departamentu Zarządzania NSRO oraz Koordynacji.
Koordynację wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego zapewnia z kolei
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej – Departament Zarządzania Pomocą EFS.
Tak więc w Czechach 2 podmioty odpowiedzialne są za koordynację wdrażania
pomocy funduszy wspólnotowych.
Do najważniejszych funkcji NJK, jako IK NSRO należy m.in.:
•
•
•
•
•
•
przygotowywanie instrukcji oraz wytycznych dotyczących zarządzania,
kontroli, monitorowania, ewaluacji a także zbierania oraz elektronicznego
przetwarzania danych dla Instytucji Zarządzających programami
operacyjnymi,
przygotowanie, we współpracy z Instytucją Certyfikującą, wytycznych
w zakresie kwalifikowalności wydatków,
koordynowanie
działań
informacyjno-promocyjnych
programów
operacyjnych,
nadzorowanie realizacji wszystkich programów operacyjnych,
monitorowanie oraz ewaluacje wszystkich programów operacyjnych,
pełnienie roli organu odwoławczego od decyzji poszczególnych IZ.
NJK co najmniej raz na kwartał organizuje spotkania szefów Instytucji
Zarządzających poszczególnymi programami operacyjnymi3 w celu koordynacji
wdrażania PO. Spotkania te służą także koordynacji interwencji funduszy
europejskich z działaniami służącymi wdrażaniu krajowych polityk oraz działań
finansowanych z innych niż wspólnotowe środków4.
Instytucja Zarządzająca
Rolę Instytucji Zarządzających krajowymi programami operacyjnymi pełnią
w Czechach ministerstwa właściwe ze względu na tematykę danego programu.
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zarządza jedynie Zintegrowanym Programem
Operacyjnym oraz PO Pomoc Techniczna.
W przypadku siedmiu regionalnych programów operacyjnych Instytucjami
Zarządzającymi są Rady Regionalne, natomiast Miasto Praga pełni funkcję Instytucji
Zarządzającej dla dwóch programów skierowanych do regionu Celu Konkurencyjność
Regionalna i Zatrudnienie.
3
4
Niezależnie od posiedzeń Komitetu Monitorującego NSRO
NSRO Czech 2007-2013, s. 101.
7
Łącznie w Czechach 13 podmiotów (5 ministerstw i 8 regionalnych jednostek
samorządowych) pełni funkcję Instytucji Zarządzających.
Instytucja Pośrednicząca
Funkcję Instytucji Pośredniczących pełnią zazwyczaj ministerstwa lub jednostki
od nich zależne (np. w Zintegrowanym Programie Operacyjnym jest to Centrum
na rzecz Rozwoju Regionalnego Czech, w PO Środowisko - Państwowy Fundusz
Ochrony Środowiska). W przypadku dwóch krajowych programów: PO Zasoby
Ludzkie i Zatrudnienie oraz PO Edukacja i Konkurencyjność oprócz ministerstw
i agencji rządowych Instytucjami Pośredniczącymi są również władze 14 samorządów
terytorialnych.
Instytucje Zarządzające ROP nie wyodrębniły w zarządzaniu programami Instytucji
Pośredniczących.
Delegowanie niektórych funkcji przypisanych Instytucji Zarządzającej na rzecz
Instytucji Pośredniczącej wymaga uprzedniej konsultacji z Narodową Jednostką
Koordynującą5. W większości przypadków Instytucje Pośredniczące odpowiadają
za prowadzenie naboru i ocenę wniosków, wybór projektów i podpisywanie umów
z beneficjentami, dokonywanie płatności na rzecz beneficjentów, prowadzenie
kontroli projektów oraz działań informacyjno-promocyjnych.
Dla wszystkich programów operacyjnych 28 podmiotów pełni rolę Instytucji
Pośredniczących6.
Szczegółowy wykaz Instytucji Zarządzających i Pośredniczących w Czechach
w okresie programowania 2007-2013 zawiera załącznik nr 1.
Instytucja Certyfikująca i Audytowa
Instytucją Certyfikującą oraz Audytową dla wszystkich programów operacyjnych są
odpowiednie komórki Ministerstwa Finansów. Instytucją Certyfikującą jest
Departament Funduszy Narodowych Ministerstwa Finansów (National Fund
Department of the Ministry of Finance). Rolę Instytucji Audytowej pełni z kolei
Departament Centralnej Jednostki Harmonizacyjnej na rzecz Kontroli Finansowej
Ministerstwa Finansów (Department of Central Harmonisation Unit for Financial
Control).
5
6
NSRO Czech 2007-2013, s. 109.
Rządowa strona funduszy europejskich w Czechach http://www.strukturalni-fondy.cz
8
Liczbę podmiotów zaangażowanych we wdrażanie funduszy europejskich
w Czechach w okresie programowania 2007-2013 prezentuje tabela nr 1.
Lp.
Nazwa instytucji
Liczba podmiotów
1.
2
2.
13
3.
28
4.
Instytucja Certyfikująca
1
5.
Instytucja Audytowa
1
Razem
45
Opracowanie własne na podstawie informacji zawartych w programach operacyjnych
Czech na lata 2007-2013
9
4.2. Estonia
Uwagi ogólne
W okresie 2007-2013 dla Estonii przeznaczono ponad 3 403 mln euro wsparcia
z funduszy europejskich7. W ramach Celu 1, którym zostało objęte całe terytorium
Estonii, przyznano ponad 2 251 mln euro, z czego 1 860 mln euro pochodziło
z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, a 391 mln z Europejskiego
Funduszu Społecznego. Estonia kwalifikuje się również do wsparcia z Funduszu
Spójności w wysokości 1 152 mln euro.
Wykorzystanie środków europejskich w ramach perspektywy finansowej 2007-2013
odbywa się w ramach 3 programów operacyjnych wdrażanych na poziomie
krajowym8:
- PO Podnoszenie Jakości Życia
- PO Rozwój Otoczenia Gospodarczego
- PO Rozwój Zasobów Ludzkich
W Estonii, podobnie jak w okresie programowania 2004-2006, jedno ministerstwo Ministerstwo Finansów - pełni funkcję Instytucji Koordynującej, Instytucji
Zarządzającej, Certyfikującej oraz Audytowej dla wszystkich trzech programów
operacyjnych. Zadania poszczególnych Instytucji pełnią różne departamenty
ministerstwa.
Rysunek nr 1 – Instytucje zaangażowane we wdrażanie funduszu UE funkcjonujące w
ramach struktury organizacyjnej Ministerstwa Finansów
Sekretarz Generalny
Ministerstwa
Finansów
Instytucja Koordynująca i
Zarządzająca
Departament
Finansowania
Zagranicznego
Instytucja
Certyfikująca
Instytucja
Audytowa
Departament Płatności
UE
Departament Kontroli
Finansowej
Źródło: Strona Ministerstwa Finansów Estonii - http://www.fin.ee/?id=6110
7
Cohesion Policy 2007-2013. Estonia. Publikacja Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej
Komisji Europejskiej.
8
Oficjalna strona funduszy europejskich: http://www.struktuurifondid.ee/?id=12034
10
W Estonii nie wyodrębniono oddzielnej instytucji ani departamentu w ramach
Ministerstwa Finansów, które odpowiedzialne byłoby wyłącznie za koordynację
wdrażania funduszy. Niemniej jednak Departament Finansowania Zagranicznego MF
wykonuje funkcję koordynującą (specjalny wydział w ramach departamentu).
Do głównych jego obowiązków należy przygotowanie wspólnych wytycznych
odnoszących się do zarządzania, monitorowania oraz ewaluacji dla Instytucji
Zarządzającej, Instytucji Pośredniczących oraz Instytucji Wdrażających. Ponadto jest
on odpowiedzialny za organizowanie horyzontalnych ewaluacji dotyczących
wszystkich programów9.
Instytucją Zarządzającą dla wszystkich trzech programów operacyjnych jest również
Departament Finansowania Zagranicznego (Foreign Financing Department).
IŻ wypełnia wszystkie obowiązki wynikające z rozporządzenia nr 1083/2006;
w szczególności odpowiada za opracowanie wytycznych i strategicznych
dokumentów odnoszących się do programu oraz zapewnia organizację ewaluacji.
Instytucja Zarządzająca oraz Certyfikująca programami operacyjnymi wykonują
swoje zadania przy pomocy Instytucji Pośredniczących oraz Instytucji
Wdrażających10 (Instytucji Pośredniczących II stopnia). Dekretem z dnia 19 kwietnia
2007 r. rząd Estonii wskazał podmioty, które pełnią funkcje IP i IP II stopnia
dla poszczególnych osi priorytetowych 3 programów operacyjnych.
Łącznie 7 podmiotów jest Instytucjami Pośredniczącymi, natomiast 13 podmiotów
Instytucjami Wdrażającymi. Wszystkie IP i IW są jednostkami publicznymi.
Instytucjami Pośredniczącymi są właściwe ze względu na tematykę osi priorytetowej
ministerstwa. W większości przypadków do każdej osi priorytetowej
przyporządkowano jedną Instytucję Pośredniczącą, jednakże w 4 priorytetach (na 22
osie priorytetowe) funkcje Instytucji Pośredniczącej dzielone są w ramach działań
pomiędzy dwa podmioty.
Funkcje Instytucji Wdrażających pełnią w większości (8 na 13 podmiotów będących
IW) państwowe fundacje oraz samodzielne publiczne podmioty powołane przez rząd
Estonii lub ministerstwa, których statutowym celem działalności jest wspieranie
i rozwijanie określonych sfer życia społecznego, np. Fundacja Archimedesa (założona
już w 1997 r. przez Ministerstwo Edukacji w celu wdrażania pomocy
przedakcesyjnej) wspierająca rozwój edukacji, szkoleń, badań, innowacyjności oraz
nowych technologii11. Pozostałe 6 podmiotów bezpośrednio wdrażających fundusze
europejskie to urzędy administracji centralnej (Ministerstwo Finansów, Ministerstwo
Spraw Społecznych, Estońska Administracja Dróg, Estońska Administracja Morska,
Estoński Inspektorat Kolejnictwa) oraz spółka skarbu państwa – Port Lotniczy
w Tallinnie.
9
NSRO Estonii 2007-2013, s. 124-126.
Z informacji przekazanych w ankietach jedynie w Estonii i Irlandii (spośród analizowanych państw)
wyodrębniono Instytucje Wdrażające.
11
http://www.archimedes.ee/index.php?leht=20
10
11
Zgodnie z opisami programów operacyjnych, jak również z Ustawą o pomocy
strukturalnej z dnia 1 stycznia 2007 r (Structural Assistance Act) Instytucje
Pośredniczące odpowiadają za:
•
•
•
•
przeprowadzanie ewaluacji wdrażania funduszy,
przedstawianie IZ danych związanych wykorzystaniem funduszy,
opracowanie zasad udzielania pomocy przez IW,
planowanie finansowe wdrażania działań.
Z kolei Instytucje Wdrażające odpowiedzialne są za:
• zapewnienie informacji na temat możliwości uzyskania wsparcia,
• przyjmowanie i dokonywanie ocen formalnych wniosków aplikacyjnych,
• podpisywaniu umów z beneficjentami,
• dokonywanie płatności na rzecz beneficjentów,
• przekazywanie danych do IP w zakresie wykorzystania pomocy.
Dodatkowo Instytucje Wdrażające mogą realizować zadania Instytucji Certyfikującej
w zakresie:
• przygotowania deklaracji wydatków i przedkładania ich do IC,
• przygotowania prognoz płatności.
Decyzja o delegacji powyższych czynności oraz ich zakres zależy od Instytucji
Certyfikującej.
Szczegółowy wykaz Instytucji Zarządzających, Pośredniczących i Wdrażających
w Estonii w okresie programowania 2007-2013 zawiera załącznik nr 2.
Dla wszystkich trzech programów operacyjnych ustanowiono jedną Instytucję
Certyfikującą - Departament Płatności UE (EU Payments’ Department) Ministerstwa
Finansów (która jest wspomagana przez Instytucje Pośredniczące) oraz jedną
Instytucję Audytową, której rolę pełni Departament Kontroli Finansowej (Financial
Control Department) Ministerstwa Finansów.
Liczbę podmiotów zaangażowanych we wdrażanie funduszy europejskich w Estonii
w okresie programowania 2007-2013 prezentuje tabela nr 1.
Lp.
Nazwa instytucji
Liczba podmiotów
1.
1
2.
1
3.
7
4.
Instytucja Wdrażająca
Pośrednicząca II stopnia)
5.
1
6.
Instytucja Audytowa
1
(Instytucja
Razem
13
24
Opracowanie własne na podstawie informacji zawartych w programach
operacyjnych Estonii na lata 2007-2013
12
4.3. Hiszpania
Uwagi ogólne
Hiszpania jest drugim (po Polsce) największym beneficjentem funduszy
wspólnotowych w okresie programowania 2007-2013 i otrzymuje łącznie ponad
35 217 mln euro (w ramach Celu 1 Konwergencja - 26 180 mln euro, w ramach Celu
2 Konkurencyjność Regionalna i Zatrudnienie - 8 477 mln euro).
Hiszpania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego otrzyma 23 057 mln
euro, z Europejskiego Funduszu Społecznego 8 057 mln euro, natomiast z Funduszu
Spójności 3 543 mln euro12.
W obecnej perspektywie Hiszpania otrzyma o ok. 40% środków mniej niż w latach
2000-2006.
W ramach perspektywy finansowej 2007-2013 w Hiszpanii przygotowano
45 programów operacyjnych, z czego 7 programów operacyjnych ma charakter
krajowy, pozostałe 38 to programy regionalne13.
Do krajowych programów operacyjnych należą:
- Program Operacyjny EFRR Badania, Rozwój i Innowacje Przedsiębiorstw
- Program Operacyjny EFRR Gospodarka Oparta na Wiedzy
- Program Operacyjny EFRR Pomoc Techniczna
- Program Operacyjny Fundusz Spójności – EFRR.
- Program Operacyjny EFS Zdolności Przystosowawcze i Zatrudnienie
- Program Operacyjny EFS na rzecz Przeciwdziałania Dyskryminacji
- Program Operacyjny EFS Pomoc Techniczna
W Hiszpanii Instytucją Koordynującą zarządzanie funduszami strukturalnymi oraz
Funduszem Spójności jest Dyrekcja Generalna ds. Funduszy Wspólnotowych
(Dirección General de Fondos Comunitarios) funkcjonująca w ramach Ministerstwa
Gospodarki i Skarbu (Ministerio de Economía y Hacienda).
Do jej zadań należy m.in:
•
•
prowadzenie negocjacji z Komisją Europejską w sprawach związanych
z funduszami strukturalnymi oraz Funduszem Spójności;
koordynacja działań regionalnych władz samorządowych oraz centralnych
komórek rządowych odpowiedzialnych za zarządzanie poszczególnymi
12
Dane za DG ds. Polityki Regionalnej Komisji Europejskiej.
Z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego współfinansowane są 4 krajowe programy
operacyjne (w tym jeden wspólny program finansowany przez Fundusz Spójności i EFRR) oraz
19 regionalnych. Z kolei z Europejskiego Funduszu Społecznego współfinansowane są 3 krajowe
programy operacyjne oraz 19 regionalnych. Dla każdego regionu istnieją dwa odrębne programy
operacyjne, jeden współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, a drugi
z Europejskiego Funduszu Społecznego
13
13
•
funduszami lub programami operacyjnymi w zakresie planowania,
monitorowania i ewaluacji funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności;
przygotowywanie raportów i analiz odnoszących się do zarządzania
funduszami wspólnotowymi14.
Zdaniem przedstawicieli Ministerstwa Gospodarki i Skarbu (informacje
z telekonferencji) istotną rolę w nadzorze nad wykorzystaniem środków
wspólnotowych pełnią instytucje koordynujące wdrażanie poszczególnych funduszy
UE, z uwagi na fakt, że równocześnie są one Instytucjami Zarządzającymi
programami operacyjnymi.
Instytucją Koordynującą wdrażanie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
jest Poddyrekcja Generalna ds. Administracji EFRR (Subdirección General de
Administración del FEDER) działająca w strukturze Generalnej Dyrekcji Funduszy
Wspólnotowych. Funkcję Instytucji Koordynującej wdrażanie Europejskiego
Funduszu Społecznego jest Wydział Zarządzania Jednostki Administrującej EFS
(Unidad de Gestión de la Unidad Administradora del Fondo Social Europeo)
Ministerstwa Pracy i Spraw Społecznych (Ministerio de Trabajo y Asuntos Sociales).
Podsumowując, w systemie hiszpańskim (podobnie jak w Czechach) można wskazać
2 podmioty, które pełnią rolę Instytucji Koordynującej.
W Hiszpanii rolę Instytucji Zarządzających krajowymi programami operacyjnymi
pełnią „Instytucje Koordynujące” fundusz, który współfinansuje działania
przewidziane w ramach danego programu
Funkcję Instytucji Zarządzających czterema krajowymi programami operacyjnymi
współfinansowanymi z EFRR (jeden PO współfinansowany również przez Fundusz
Spójności) pełni Poddyrekcja Generalna ds. Administracji EFRR.
Natomiast Instytucją Zarządzającą krajowymi programami operacyjnymi EFS jest
Wydział Zarządzania Jednostki Administrującej EFS.
W przypadku regionalnych programów operacyjnych funkcje Instytucji Zarządzającej
są dzielone pomiędzy Instytucję Zarządzającą danym funduszem, który
współfinansuje ROP, a władzami samorządu terytorialnego regionu. Szczegółowy
podział obowiązków jest określony w umowie zawartej między władzami
regionalnymi a Instytucją Zarządzającą funduszem.
Łącznie w Hiszpanii w obecnej perspektywie finansowej 21 instytucji (2 ministerstwa
i 19 władz regionalnych) pełni funkcję IZ.
Instytucje Zarządzające wykonują swoje zadania przy pomocy Instytucji
Pośredniczących. W większości programów operacyjnym określona jest ich
indykatywna lista. Instytucja Zarządzająca programem może jednak w dowolnym
momencie wyznaczyć dodatkowe Instytucje Pośredniczące.
Rolę Instytucji Pośredniczących w krajowych programach operacyjnych pełnią
głównie komórki organizacyjne ministerstw, centralne organy administracji
państwowej bądź podmioty (instytuty, rady, towarzystwa) zależne od ministerstw.
14
http://www.dgfc.sgpg.meh.es/aplweb/foncomun/fondos_comunitarios.jsp
14
Dodatkowo w PO EFS na rzecz Przeciwdziałania Dyskryminacji Instytucjami
Pośredniczącymi jest 5 organizacji pozarządowych np. Caritas Hiszpanii, Hiszpański
Czerwony Krzyż.
W regionalnych programach operacyjnych EFRR i EFS rolę Instytucji
Pośredniczących pełnią zarówno ministerstwa i centralne urzędy, jak i Biura
Funduszy Europejskich funkcjonujące w ramach urzędu władz regionalnych
lub podmioty podległe władzom regionalnym (np. regionalne agencje rozwoju).
Instytucje Pośredniczące odpowiedzialne są za dokonywanie wyboru projektów, które
otrzymają dofinansowanie oraz kontrole wydatków w ramach projektów przed ich
certyfikacją przez Instytucję Certyfikującą.
Szczegółowy wykaz Instytucji Zarządzających i Pośredniczących w Hiszpanii
w okresie programowania 2007-2013 zawiera załącznik nr 3. Z uwagi na brak
informacji odnoszących się do liczby Instytucji Pośredniczących, w przypadku
regionalnych programów operacyjnych w tabeli podsumowującej system
instytucjonalny Hiszpanii nie podano łącznej liczby IP.
Rolę Instytucji Certyfikującej dla poszczególnych programów operacyjnych (również
regionalnych programów operacyjnych) pełni odpowiednio:
• dla programów operacyjnych współfinansowanych z EFRR i Funduszu
Spójności - Wydział Płatności Dyrekcji Generalnej ds. Funduszy Europejskich
Ministerstwa Gospodarki i Skarbu;
• dla programów operacyjnych współfinansowanych z EFS - Wydział
Certyfikacji Jednostki Administrującej EFS Ministerstwa Pracy i Spraw
Społecznych
Z informacji przekazanych przez Ministerstwo Gospodarki i Skarbu w Hiszpanii
wynika, że nie występują Instytucje Pośredniczące w certyfikacji.
Instytucją Audytową realizującą kontrolę drugiego poziomu dla wszystkich
programów operacyjnych jest komórka organizacyjna Ministerstwa Gospodarki
i Skarbu – Departament Audytu Administracji Państwowej (Intervención General de
la Administración del Estado). Natomiast Instytucją Audytową realizującą kontrolę
trzeciego poziomu (związaną z wystawieniem deklaracji zamknięcia pomocy oraz
deklaracji zamknięcia projektów) dla wszystkich programów operacyjnych jest
Generalny Kontroler Państwa (General State Controller).
Dodatkowo dla każdego ROP funkcjonuje regionalna Instytucja Audytowa
(np. w ROP EFRR Kraju Basków jest to Generalny Kontroler Kraju Basków), która
wykonuje swoje zadania na podstawie umowy z Departamentem Audytu
Administracji Państwowej. Konieczność wyodrębnienia regionalnych Instytucji
Audytowych wynika z zasad konstytucyjnych Hiszpanii – instytucje centralne nie są
uprawnione do kontroli władz regionalnych.
15
w Hiszpanii w okresie programowania 2007-2013 prezentuje tabela nr 3.
Lp.
Nazwa instytucji
Liczba podmiotów
1.
2
2.
21
3.
b.d.
4.
2
5.
Instytucja Audytowa
21
Razem
46 + IP
operacyjnych Hiszpanii na lata 2007-2013
16
4.4. Irlandia
Uwagi ogólne
W Irlandii w okresie 2007-2013 kluczową rolę w polityce rozwoju pełnić będzie
finansowany ze środków krajowych Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013, przyjęty
w styczniu 2007 r., w ramach którego przewidziano 184 000 mln euro. W tym
kontekście środki UE przewidziane w Narodowych Strategicznych Ramach
Odniesienia (NSRO) pełnią rolę uzupełniającą i skoncentrowane będą na tzw. niszach
inwestycyjnych m.in. w zakresie zatrudnienia, innowacyjności, badań i rozwoju oraz
konkurencyjności.
W okresie programowania 2007-2013 dla Irlandii przeznaczono 750,72 mln euro
wsparcia z funduszy strukturalnych (po 375,36 mln euro z EFRR i EFS). Wkład
własny Irlandii w realizację NSRO to ponad 1 548 mln euro, co stanowi ponad 67%
wszystkich środków NSRO.
Całe terytorium Irlandii objęte jest Celem Konkurencyjność Regionalna
i Zatrudnienie, przy czym regiony Border, Midland and Western (Przygraniczny,
Centralny i Zachodni) kwalifikuje się do pomocy przejściowej phasing-in.
NSRO 2007-2013 będą realizowane poprzez 3 programy operacyjne15:
- PO Regionu Border, Midland & Western
- PO Regionu Southern & Eastern
- PO Inwestycje w Kapitał Ludzki
Funkcję Instytucji Koordynującej wdrażanie wszystkich trzech programów
operacyjnych pełni Ministerstwo Finansów. Jego główną rolą jest nadzorowanie
i monitorowanie wykorzystywania pomocy oraz wydawanie wytycznych dotyczących
implementacji poszczególnych programów, jak również pełnienie funkcji organu
odwoławczego od decyzji Instytucji Zarządzających.
W Irlandii 3 podmioty pełnią funkcję Instytucji Zarządzającej.
Instytucją Zarządzającą PO Inwestycje w Kapitał Ludzki jest Ministerstwo
Przedsiębiorczości, Handlu i Zatrudnienia, które od wielu lat zarządza programami
operacyjnymi finansowanymi z Europejskiego Fundusz Społecznego.
Instytucjami Zarządzającymi regionalnymi programami operacyjnymi są
Zgromadzenia Regionalne: the Border, Midlands and Western Reagional Assembly
oraz Southern and Eastern Regional Assembly.
15
2 programy regionalne finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i 1 krajowy
program finansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego.
17
Rolę Instytucji Pośredniczących pełnią w Irlandii ministerstwa, rządowe agencje,
jak również instytucje władz regionalnych.
Dla PO Inwestycje w Kapitał Ludzki ustanowiono 6 Instytucji Pośredniczących –
(3 ministerstwa i 3 agencje rządowe).
W opisie regionalnych programów operacyjnych nie określono indykatywnej listy
Instytucji Pośredniczących. Jednakże z informacji uzyskanych od Ministerstwa
Finansów wynika, że dla obydwu ROPów ustanowiono łącznie 12 Instytucji
Pośredniczących, których funkcję pełnią ministerstwa, agencje rządowe oraz
instytucje regionalne.
Specyfiką Irlandii jest duża rola kolejnego szczebla pośredniego – Instytucji
Wdrażających (Final Beneficiaries). Odpowiedzialne są one m.in. za przyjmowanie
wniosków aplikacyjnych, podpisywanie umów z ostatecznymi odbiorcami, wstępną
kontrolę wydatków poniesionych w ramach projektu a także działania informacyjnopromocyjne. Zobowiązane są również do monitorowania działań, które wdrażają, oraz
przedstawiania IP i IZ aktualnych danych w powyższym zakresie. Funkcje Instytucji
Wdrażających w znacznym stopniu delegowane są do państwowych agencji.
Szczegółowy wykaz Instytucji Zarządzających i Pośredniczących w Irlandii w okresie
programowania 2007-2013 zawiera załącznik nr 4.
W Irlandii wytypowano dwie Instytucje Certyfikujące, oddzielne dla programu
współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego – jest nią Ministerstwo
Przedsiębiorczości, Handlu i Zatrudnienia, i oddzielnie dla regionalnych programów
współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – jest nią
Ministerstwo Finansów.
Analogiczną zasadę zastosowano do Instytucji Audytowej, którą dla PO Inwestycje
w Kapitał
Ludzki
pełni
Wydział
Kontroli
Finansowej
Ministerstwa
Przedsiębiorczości, Handlu i Zatrudnienia, a dla regionalnych programów
operacyjnych Wydział Kontroli Finansowej EFRR Ministerstwa Finansów.
Liczbę podmiotów zaangażowanych we wdrażanie funduszy europejskich w Irlandii
18
Lp.
Nazwa instytucji
Liczba podmiotów
1.
1
2.
3
3.
18
4.
5.
2
6.
Instytucja Audytowa
2
(Instytucja
Razem
b.d.
26 +IW
operacyjnych Irlandii na lata 2007-2013 oraz informacji przekazanych przez
19
4.5. Słowacja
Uwagi ogólne
Łączna suma środków przyznanych Słowacji w latach 2007-2013 w ramach Celu 1
i 2 wynosi ponad 11 360 mln euro, z czego z Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego pochodzić ma 5 962 mln euro, z Europejskiego Funduszu Społecznego
1 499 mln euro, natomiast z Funduszu Spójności 3 899 mln euro16.
Prawie całe terytorium Słowacji zostało objętych Celem Konwergencja (10 912 mln
euro). Jedynie region Bratysława kwalifikuje się do pomocy z Celu Konkurencyjność
regionalna i zatrudnienie (449 mln euro).
NSRO Słowacji są realizowane za pośrednictwem 11 programów operacyjnych17:
- Regionalnego Programu Operacyjnego
- PO Informatyzacja Społeczeństwa
- PO Konkurencyjność i Wzrost Gospodarczy
- PO Zdrowie
- PO Pomoc Techniczna
- PO Transport
- PO Środowisko
- Program Operacyjny Bratysława
- PO Badania i Rozwój
- PO Edukacja
- PO Zatrudnienie i Przeciwdziałanie Wykluczeniu Społecznemu
Na Słowacji ustanowiono 1 podmiot, który koordynuje wdrażanie trzech funduszy
wspólnotowych, a tym samym wszystkich programów operacyjnych, jakie są
realizowane w perspektywie 2007-2013. Funkcję Centralnej Instytucji Koordynującej,
na podstawie Rozporządzenia Rządu Republiki Słowacji (832/2006) z 8 października
2006 roku, pełni Ministerstwo Budownictwa i Rozwoju Regionalnego (MBiRR).
Wykonuje ono m.in. następujące zadania:
•
•
•
•
zapewnia koordynację procesu zarządzania i wdrażania poszczególnych
programów operacyjnych w zgodzie z systemem zarządzania funduszami
strukturalnymi i Funduszem Spójności,
opracowuje wytyczne w zakresie zarządzania i wdrażania programów
operacyjnych,
opowiada za informację i promocję wszystkich programów operacyjnych,
opracowuje wzory dokumentów oraz procedur dla programów operacyjnych,
16
Cohesion Policy 2007-2013. Słowacja. Publikacja Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej
Komisji Europejskiej
17
Z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego współfinansowanych jest 8 programów
operacyjnych, natomiast z Europejskiego Funduszu Społecznego współfinansowane są 2 programy
operacyjne. PO Transport oraz PO Środowisko współfinansowane są przez Fundusz Spójności oraz
EFRR.
20
•
•
zapewnia prawidłowe funkcjonowanie Centralnego Systemu Monitorowania
(ITMS – Administration of Central Monitoring System),
przygotowuje raporty i analizy dotyczące wdrażania funduszy
wspólnotowych.
Słowacja jako jedyne z analizowanych państw zdecydowała się na wyodrębnienie
w systemie Instytucji Koordynujących wdrażania priorytetów horyzontalnych, które
powinny być uwzględnione w możliwe największej liczbie programów operacyjnych.
Wyodrębniono 4 horyzontalne priorytety18:
1. Zmarginalizowane społeczności romskie – funkcję Instytucji Koordynującej
priorytetem pełni Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wspólnot Romskich (Office
of the Plenipotentiary of the Slovak Government for Roma Communities)
2. Równość szans – Instytucją Koordynującą jest Ministerstwo Pracy, Polityki
Społecznej i Rodziny
3. Zrównoważony rozwój – Instytucją Koordynującą jest Biuro Rządu (the
Government Office)
4. Społeczeństwo informacyjne – rolę Instytucji Koordynującej pełni Biuro
Rządu (the Government Office)
Instytucjami Zarządzającymi poszczególnymi programami operacyjnymi są
ministerstwa właściwe ze względu na tematykę danego programu. Łącznie w okresie
programowania 2007-2013 funkcję Instytucji Zarządzającej pełni 8 ministerstw.
Rolę Instytucji Pośredniczącej pełni 17 podmiotów, w tym 7 agencji rządowych.
W przypadku Regionalnego Programu Operacyjnego oraz PO Bratysława
Instytucjami Pośredniczącymi są samorządy regionalne na poziomie NUTS 3
(8 podmiotów). IP są również dwa ministerstwa: Ministerstwo Finansów oraz
Ministerstwo Zdrowia. W niektórych programach operacyjnych nie ustanowiono
Instytucji Pośredniczących.
Szczegółowy wykaz Instytucji Zarządzających i Pośredniczących w Słowacji
Rolę Instytucji Certyfikującej oraz Audytowej dla wszystkich programów
operacyjnych pełni Ministerstwo Finansów, odpowiednio Dyrekcja Generalna
ds. Europejskich i Międzynarodowych oraz Dyrekcja Generalna ds. Kontroli i Audytu
Międzynarodowych Źródeł Finansowych.
Jednakże Ministerstwo Finansów deleguje część funkcji Instytucji Certyfikującej
do tzw. jednostek płatniczych utworzonych w ministerstwach pełniących rolę
Instytucji Zarządzających poszczególnymi programami operacyjnymi (np. dla PO
Środowisko jednostką płatniczą jest Departament Finansowania Projektów i Płatności
Ministerstwa Środowiska). Do głównych zadań jednostek płatniczych należy:
18
NSRO Słowacji, s. 120-127.
21
•
•
•
ocena wniosków o płatność otrzymanych z IZ,
dokonywanie płatności na rzecz beneficjentów,
przygotowywanie i przedkładanie IC zbiorczych wniosków o płatność oraz
częściowych deklaracji wydatków,
• księgowanie, sprawozdawczość i przechowywanie dokumentów,
• prowadzenie rejestru dłużników.
Jednostki płatnicze są niezależne od Instytucji Zarządzającej danym programem
operacyjnym.
Liczbę podmiotów zaangażowanych we wdrażanie funduszy europejskich w Słowacji
Lp.
Nazwa instytucji
Liczba podmiotów
1.
1 (4)
2.
8
3.
17
4.
1
5.
Instytucja Audytowa
1
Razem
28 (31)
operacyjnych Słowacji na lata 2007-2013
22
4.6. Słowenia
Uwagi ogólne
W okresie 2007-2013 dla Słowenii przeznaczono 4 101 mln euro pomocy z funduszy
europejskich (EFRR 1 933 mln euro, EFS: 755 mln euro, Fundusz Spójności: 1 411
mln euro), natomiast wkład własny Słowenii wyniesie 957 mln euro19.
Całe terytorium kraju zostało zakwalifikowane do pomocy z Celu Konwergencja (1).
NSRO Słowenii będą wdrażane poprzez trzy programy operacyjne:
- Program Operacyjny Rozwój Kapitału Ludzkiego
- Program Operacyjny Wzmacnianie Potencjału Rozwoju Regionalnego
- Program Operacyjny Rozwój Infrastruktury Transportowej i Środowiska
Z uwagi na fakt, że w Słowenii jeden podmiot pełni funkcję Instytucji Zarządzającej
wszystkimi programami operacyjnymi, nie ustanowiono odrębnej instytucji, która
koordynowałaby wykorzystanie środków funduszy europejskich.
Rolę Instytucji Zarządzającej wszystkim programami operacyjnymi pełni centralny
urząd administracji publicznej - Rządowe Biuro Samorządu Terytorialnego i Rozwoju
Regionalnego (Government Office for Local Self Government and Regional Policy).
Biuro odpowiedzialne jest m.in. za:
•
•
•
•
•
•
przygotowywanie dokumentów strategicznych oraz wytycznych w ramach
programów,
przygotowywanie formularzy wniosków aplikacyjnych,
dokonywanie oceny postępów realizacji programu,
przygotowanie raportów o nieprawidłowościach,
koordynowanie działań poszczególnych ministerstw pełniących rolę Instytucji
Pośredniczących we wdrażaniu funduszy europejskich,
prowadzenie działań informacyjno-promocyjnych dla wszystkich programów.
Instytucja Zarządzająca wykonuje swoje funkcje przy pomocy 9 ministerstw, które
pełnią funkcję Instytucji Pośredniczących. Ministerstwa w ramach przydzielonej im
osi priorytetowej prowadzą nabór i ocenę wniosków aplikacyjnych, wybierają
projekty i podpisują umowy z beneficjentami, dokonują płatności na rzecz
beneficjentów oraz prowadzą kontrolę projektów. Odpowiadają również za działania
informacyjno-promocyjne wobec beneficjentów.
Szczegółowy wykaz Instytucji Zarządzających i Pośredniczących w Słowenii
19
Cohesion Policy 2007-2013. Slovenia. Publikacja Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej
Komisji Europejskiej.
23
Instytucją Certyfikującą oraz Audytową dla wszystkich programów operacyjnych jest
Liczbę podmiotów zaangażowanych we wdrażanie funduszy europejskich w Słowenii
Lp.
Nazwa instytucji
Liczba podmiotów
1.
0
2.
1
3.
9
4.
1
5.
Instytucja Audytowa
1
Razem
12
operacyjnych Słowenii na lata 2007-2013
24
4.7. Węgry
Uwagi ogólne
Łączna suma środków przyznanych dla Węgier z funduszy wspólnotowych na lata
2007-2013 wyniesie 22 890 mln euro. Z Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego zarezerwowanych jest 12 649 mln euro, z Europejskiego Funduszu
Społecznego 3 629 mln euro, zaś z Funduszu Spójności 8 642 mln euro. Wkład
własny Węgier w realizację Nowego Planu Rozwoju Węgier (NSRO) zaplanowano
na poziomie ok. 4 400 mln euro.
Z siedmiu węgierskich regionów sześć jest objętych Celem Konwergencja, a tylko
jeden region, Centralne Węgry (wraz z miastem Budapeszt), objęty został Celem
Konkurencyjność Regionalna i Zatrudnienie.
Na Węgrzech realizowanych jest 15 programów operacyjnych20: 8 krajowych oraz
7 regionalnych.
Do horyzontalnych (sektorowych) programów operacyjnych należą:
- PO Transport
- PO Środowisko i Energia
- PO Rozwój Gospodarki
- PO Wdrażanie – Pomoc Techniczna.
- PO Elektroniczna Administracja Publiczna
- PO Infrastruktura Społeczna
- Program Operacyjny Odnowa Społeczeństwa
- PO Reforma Państwa
Funkcję Instytucji Koordynującej NSRO, jak również rolę Instytucji Zarządzających
wszystkimi programami operacyjnymi, pełni utworzony w czerwcu 2006 roku
Departament Koordynacji Narodowej Agencji Rozwoju (National Development
Agency)21.
Do głównych zadań Departamentu
Koordynującej należy m.in.:
•
Koordynacji
Agencji
jako
Instytucji
koordynacja działań związanych z wdrażaniem, monitorowaniem oraz
ewaluacją Nowego Węgierskiego Planu Rozwoju (NSRO),
20
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego współfinansuje 13 programów operacyjnych, Europejski
Fundusz Społeczny jedynie 2 programy operacyjne.
21
W początkowym okresie programowania poprzedniej perspektywy finansowej 2004-2006 funkcje
Instytucji Zarządzających pełniły w większości ministerstwa. Jednakże na podstawie dekretu Rady
Ministrów Węgier nr 130/2006 o utworzeniu Krajowej Agencji Rozwoju (poprzedniczki Narodowej
Agencji Rozwoju), Agencja przejęła funkcję Instytucji Zarządzających wszystkimi programami
operacyjnymi, z wyłączeniem PO Rolnictwo i Rozwój Obszarów Wiejskich, dla którego Instytucją
Zarządzającą pozostało Ministerstwo Rolnictwa.
25
•
•
•
•
koordynacja i nadzorowanie wdrażania, monitorowania i ewaluacji
poszczególnych programów operacyjnych,
przygotowanie wzorów dokumentów i procedur dla programów operacyjnych,
przygotowanie wytycznych do realizacji programów operacyjnych,
pełnienie funkcji Instytucji Zarządzającej PO Wdrażanie - Pomoc Techniczna.
Ponad Instytucją Koordynującą wdrażanie NSRO funkcjonują dwa polityczne organy
kolegialne, które zajmują się kreacją i nadzorowaniem ogólnej polityki rozwoju kraju:
•
•
Narodowa Rada Rozwoju - organ doradczy Rządu złożony z premiera jako
przewodniczącego, ministrów a także przedstawicieli władz regionalnych. Cel
działalności Rady jest dość szeroki, odpowiada ona m.in. za monitorowanie
oraz ocenę wdrażania celów polityki rozwoju;
Komitet Sterujący Polityką Regionalną - m.in. opracowuje i przedkłada
rządowi propozycje dotyczące strategii rozwoju regionalnego, koordynuje
wdrażanie środków pochodzących z funduszy wspólnotowych oraz
krajowych, monitoruje implementacje programów operacyjnych – może
np. zaproponować Komitetowi Monitorującemu dany PO zmiany w podziale
funduszy lub modyfikację kryteriów wyboru projektów.
Rolę Instytucji Zarządzających poszczególnymi programami operacyjnymi pełnią
niezależne od siebie komórki organizacyjne Narodowej Agencji Rozwoju. W sumie
w ramach NAR 7 departamentów pełni rolę Instytucji Zarządzających.
Instytucje Zarządzające na Węgrzech oprócz zadań wynikających z rozporządzenia
1083/2006 zobowiązane są do przygotowania kwartalnych raportów na temat postępu
we wdrażaniu danego programu oraz regularnych kontroli IP w zakresie poprawności,
regularności oraz efektywności wydawanych środków.
Na Węgrzech 16 podmiotów realizuje zadania Instytucji Pośredniczącej. Funkcje IP
krajowych programów operacyjnych pełnią: 5 rządowych agencji, 2 ministerstwa oraz
2 organizacje non-profit podległe ministerstwom. W regionalnych programach
operacyjnych IP jest: 7 regionalnych podmiotów samorządowych oraz organizacja
non-profit Węgierskie Publiczne Przedsiębiorstwo na rzecz Rozwoju Regionalnego
i Planowania Miejskiego (które jest również IP dla krajowego PO).
Do głównych zadań IP należą czynności związane z bezpośrednim
wykorzystywaniem środków wspólnotowych np.: nabór i ocena wniosków
o dofinansowanie, podpisywanie umów z beneficjentami, dokonywanie płatności
na rzecz beneficjentów, prowadzenie kontroli projektów a także prowadzenie działań
informacyjno-promocyjnych.
Na Węgrzech wprowadzono (w 2007 r.) specjalny system finansowy motywujący
Instytucję Pośredniczącą do maksymalnego wykorzystywania funduszy europejskich.
Środki przekazywane na funkcjonowanie IP zależą od ilości priorytetów, które
wdraża dana jednostka oraz od poziomu absorpcji funduszy. Co roku umowa
pomiędzy Instytucją Zarządzającą a Instytucją Pośredniczącą jest aktualizowana
z uwzględnieniem „skuteczności” Instytucji Pośredniczącej. Działalność IP
w zakresie zadań zleconych przez IZ finansowana jest z osi priorytetowej Pomoc
Techniczna dla poszczególnych programów.
26
Narodowa Agencja Rozwoju dokonuje wyboru Instytucji Pośredniczących
na podstawie obiektywnych kryteriów pozwalających zmierzyć techniczną oraz
organizacyjną zdolność danego podmiotu do wykonywania zadań IP. Instytucja
Pośrednicząca może być wskazana w ramach programu operacyjnego lub priorytetu.
Szczegółowy wykaz Instytucji Zarządzających i Pośredniczących na Węgrzech
Rolę Instytucji Certyfikującej dla wszystkich programów
realizowanych w latach 2007-2013 pełni Ministerstwo Finansów.
operacyjnych
Instytucja Audytowa - Rządowe Biuro Audytu (urząd administracji centralnej
podległy Ministerstwu Finansów) jest również wspólna dla wszystkich programów
operacyjnych.
na Węgrzech w okresie programowania 2007-2013 prezentuje tabela nr 7.
Lp.
Nazwa instytucji
Liczba podmiotów
1.
1
2.
1
3.
16
4.
1
5.
Instytucja Audytowa
1
Razem
20
operacyjnych Węgier na lata 2007-2013
27
4.8. Wielka Brytania
Uwagi ogólne
W okresie programowania 2007-2013 Wielkiej Brytanii przyznano kwotę ponad
10 000 mln euro. Łączna suma wydatków przewidziana w ramach NSRO wynosi
15 091 mln euro, w tym z EFRR 5 416 mln euro, a z EFS 4 475 mln euro. Wkład
własny Wielkiej Brytanii to co najmniej 5 200 mln euro czyli ok. 30% budżetu
NSRO22.
Większość terytorium Wielkiej Brytanii nie kwalifikuje się do pomocy z Celu 1
Konwergencja. Znacząca część ludności (90,4 % populacji) mieszka na obszarach
Celu 2 Konkurencyjność Regionalna i Zatrudnienie, a zaledwie 4,6% populacji
(2,4 mln osób) znajduje się w regionach, gdzie PKB na jednego mieszkańca jest
niższy niż 75% PKB średniej unijnej. Pozostałe 5% ludności mieszka w regionach
tzw. „efektu statystycznego”.
W ramach Celu 1 Konwergencja przewidziano 2 912 mln euro, natomiast w ramach
Celu 2 Konkurencyjność Regionalna i Zatrudnienie 6 978 mln euro.
NSRO Wielkiej Brytanii są realizowane za pośrednictwem 22 regionalnych
programów operacyjnych oraz Programu Operacyjnego EFS dla Anglii:
- Anglia: 10 regionalnych programów operacyjnych, PO EFS dla Anglii
- Szkocja: 4 regionalne programy operacyjne
- Walia: 4 regionalne programy operacyjne
- Irlandia Północna: 2 regionalne programy operacyjne
- Gibraltar: 2 regionalne programy operacyjne
Warto odnotować, że wkład krajowy w realizację poszczególnych programów
operacyjnych jest znaczący. Przykładowo dla PO Highlands & Islands Szkocja EFRR
2007-2013 poziom dofinansowania ze środków wspólnotowych stanowi zaledwie
42% wartości całego programu.
Złożoność systemu wdrażania funduszy europejskich w Wielkiej Brytanii wynika
przede wszystkim ze specyfiki ustroju polityczno-administracyjnego Zjednoczonego
Królestwa.
Rząd Wielkiej Brytanii odpowiada za przygotowanie i wdrożenie strategii rozwoju
tylko obszarów wchodzących w skład Anglii, natomiast administracje: Szkocji, Walii,
Irlandii Północnej i Gibraltaru (The Scottish Executive, The Welsh Assembly
Government, The Northern Ireland Administration, Government of Gibraltar)
przygotowują i wdrażają strategie rozwoju na obszarach swojej właściwości.
Identyczny podział został zastosowany w przypadku wykorzystywania funduszy
strukturalnych.
22
Cohesion Policy 2007-2013. Wielka Brytania. Publikacja Dyrekcji Generalnej ds. Polityki
Regionalnej Komisji Europejskiej
28
Niemniej jednak jeden podmiot - Ministerstwo ds. Działalności Gospodarczej,
Przedsiębiorczości i Reformy Stanowienia Prawa (Department for Business,
Enterprise and Regulatory Reform) odpowiedzialny był za koordynację przygotowań
NSRO Wielkiej Brytanii oraz negocjowanie z Komisją Europejską szczegółowych
warunków udzielanej pomocy23.
W dalszej części raportu analizie zostanie poddany instytucjonalny system wdrażania
funduszy wspólnotowych w Anglii i Szkocji.
Anglia
Rolę Instytucji Koordynującej wdrażanie funduszy strukturalnych pełni Ministerstwo
ds. Działalności Gospodarczej Przedsiębiorczości i Reformy Stanowienia Prawa
(BERR). Do najważniejszych funkcji BERR należy:
•
•
•
formułowanie wytycznych w zakresie wdrażania programów operacyjnych,
prowadzenie działań informacyjno-promocyjnych odnoszących się
do wszystkich programów operacyjnych,
nadzorowanie wdrażania, zarządzania i kontroli całego systemu implementacji
funduszy strukturalnych w Anglii.
W Anglii wyodrębniono 2 ministerstwa, które są Instytucjami Zarządzającymi dla 11
programów operacyjnych.
Instytucją Zarządzającą dla 10 regionalnych programów operacyjnych
współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego jest
Ministerstwo ds. Wspólnot i Samorządów (Department for Communities and Local
Government), Wydział Polityki Europejskiej i Programów (European Policy and
Porgrammes Division)
Instytucją Zarządzającą PO EFS dla Anglii jest Ministerstwo Pracy i Systemu
Emerytalnego (Department for Work and Pensions)
Dla 10 regionalnych programów operacyjnych Instytucjami Pośredniczącymi jest
9 regionalnych agencji rozwoju. Zostały one utworzone w 1999 r. (Londyńska
Agencja Rozwoju w 2000 r.) z części wydziałów niektórych ministerstw24, w celu
prowadzenia skuteczniejszych działań na rzecz zwiększania konkurencyjności
regionów Anglii.
W każdym z 10 regionów Instytucją Pośredniczącą we wdrażaniu Jednolitego
Programu EFS dla Anglii jest Rada ds. Doskonalenia Zawodowego oraz Ministerstwo
23
Oficjalna strona internetowa Ministerstwa ds. Działalności Gospodarczej, Przedsiębiorczości
i Reformy Stanowienia Prawa (BERR).
24
Ministerstwa ds. Działalności Gospodarczej Przedsiębiorczości i Reformy Stanowienia Prawa
(BERR), Ministerstwa ds. Wspólnot i Samorządów (Department for Communities and Local
Government), Ministerstwa Kultury, Mediów i Sportów (Department for Culture, Media and Sport),
Ministerstwa Środowiska, Żywności i Rolnictwa (Department for Environment, Food and Rural
Affairs), Ministerstwa Innowacji i Szkolnictwa Wyższego (Department for Innovation, Universities
and Skills), Agencji ds. Handlu i Inwestycji (UK Trade & Investment) http://www.englandsrdas.com/who_we_are/reporting/.
29
Pracy i Systemu Emerytalnego. W 5 regionach Instytucjami Pośredniczącymi są
dodatkowo 3 regionalne agencje rozwoju oraz 6 organów władz regionalnych25.
Łącznie 17 podmiotów pełni rolę Instytucji Pośredniczącej.
Instytucje Pośredniczące w Anglii odpowiedzialne są za standardowe czynności
związane z bezpośrednią obsługą beneficjentów: prowadzą nabór wniosków
o dofinansowanie, podpisują umowy z beneficjentami, dokonują płatności na rzecz
beneficjentów, prowadzą kontrolę projektów oraz działania informacyjnopromocyjne.
Szczegółowy wykaz Instytucji Zarządzających i Pośredniczących w Anglii w okresie
Instytucją Certyfikującą oraz Audytową dla Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego jest Ministerstwo ds. Wspólnot i Samorządów (Department for
Communities and Local Government), które realizuje swoje zadania
za pośrednictwem komórek odpowiednio Wydziału Finansowego (Financial Unit)
oraz Audytu Wewnętrznego (Internal Audit Service)
Analogicznie Instytucją Certyfikującą oraz Audytową w ramach Europejskiego
Funduszu Społecznego są wydziały Ministerstwa Pracy i Systemu Emerytalnego:
Wydział EFS oraz Wydział Zabezpieczenia przed Ryzykiem (Risk Assurance
Division)
Liczbę podmiotów zaangażowanych we wdrażanie funduszy europejskich w Anglii
Lp.
Nazwa instytucji
Liczba podmiotów
1.
2
2.
2
3.
17
4.
2
5.
Instytucja Audytowa
2
Razem
25
Opracowanie własne na podstawie informacji zawartych na stronach
internetowych Ministerstwa ds. Wspólnot i Samorządów oraz Ministerstwa
Pracy i Systemu Emerytalnego
25
http://www.esf.gov.uk/2007-2013_funding_opportunities/
30
Szkocja
W Szkocji nie wyodrębniono instytucji (odrębnego departamentu bądź wydziału),
która zajmowałaby się tylko koordynacją wykorzystania funduszy.
Instytucją Zarządzającą wszystkimi 4 programami operacyjnymi jest Rząd Szkocji
(Scottish Government), który wykonuje swoje zadania za pośrednictwem Wydziału
ds. Funduszy Strukturalnych Dyrekcji ds. Przedsiębiorczości, Energii i Turystyki
(European Struktural Funds Division, Scottish Government Enterprice, Energy &
Tourism Directorate).
W Szkocji funkcję Instytucji Pośredniczących pełnią 2 prywatne przedsiębiorstwa.
1. Highlands & Islands (Scotland) Structural Funds Partnership Ltd. dla dwóch
programów operacyjnych EFS i EFRR Highlands & Islands
2. ESEP Ltd. (East of Scotland European Partnership Ltd.) w przypadku dwóch
programów operacyjnych EFS i EFRR Lowlands and Uplands Scotland
(LUPS)
ESEP Ltd. jest przedsiębiorstwem, które od 1994 roku zajmuje się administrowaniem
i zarządzaniem europejskimi funduszami strukturalnymi w Szkocji. W grudniu 2006
Rząd Szkocji podpisał z ESEP Ltd. umowę dotyczącą pełnienia przez nią funkcji IP
w stosunku do PO EFS i EFRR LUPS26.
Umowa z Highlands & Islands (Scotland) Structural Funds Partnership Ltd, również
prywatnym podmiotem, została podpisana na okres od 3.01.2007 r. do 31.12.2009 r.
Jednakże cześć obowiązków związanych z wdrażaniem niektórych priorytetów
(łącznie 3 osie priorytetowe w obydwu PO) Rząd Szkocji przekazał 2 Instytucjom
Wdrażającym27:
1. Prywatnemu przedsiębiorstwu Highlands & Islands Enterprise,
2. Uniwersytetowi Highlands & Islands Millenium Institute.
Do głównych obowiązków Instytucji Pośredniczących oraz Wdrażających należy28:
•
•
•
•
•
•
udzielanie konsultacji i doradzanie beneficjentom przy składaniu wniosków
aplikacyjnych,
prowadzenie działań informacyjno-promocyjnych,
prowadzenie naboru wniosków oraz dokonywanie wyboru projektów, które
otrzymają dofinansowanie,
monitorowanie wykorzystywania pomocy i przekazywanie zagregowanych
danych do IZ,
kontrola projektów,
prowadzenie sekretariatu Komitetu Monitorującego program.
26
http://www.esep.co.uk/01-esf-programmes-intro.html
http://www.hipp.org.uk/new/delivery.asp oraz programy EFS i EFRR Highlands & Islands Scotland.
28
Na podstawie programów operacyjnych Szkocji
27
31
Szczegółowy wykaz Instytucji Zarządzających i Pośredniczących w Szkocji w okresie
Rolę Instytucji Certyfikującej oraz Audytowej dla wszystkich 4 programów
operacyjnych pełni Rząd Szkocji za pośrednictwem, odpowiednio: Zespołu Instytucji
Certyfikującej Wydziału ds. Funduszy Strukturalnych (Certifying Authority Team,
European Structural Funds Division) oraz Wydziału Audytu i Rachunkowości
Dyrekcji Finansowej (Audit & Accountancy Services Division, Finance
Directorate)29. Funkcję Instytucji Audytowej pełni również agencja rządowa ds.
Audytu (Audit Scotland).
Liczbę podmiotów zaangażowanych we wdrażanie funduszy europejskich w Szkocji
Lp.
Nazwa instytucji
Liczba podmiotów
1.
0
2.
1
3.
2
4.
5.
1
6.
Instytucja Audytowa
2
(Instytucja
Razem
2
8
operacyjnych Szkocji na lata 2007-2013
29
Informacja pochodzi z programów operacyjnych Szkocji.
32
4.9. Podsumowanie
W większości analizowanych państw (za wyjątkiem Słowenii i Szkocji) funkcjonują
instytucje (departamenty, wydziały w ramach tych instytucji), które zajmują się
koordynacją wdrażania wszystkich funduszy.
W Czechach i Hiszpanii wyodrębniono dwa podmioty: jeden zapewniający nadzór
nad całym systemem implementacji oraz koordynujący wdrażanie EFRR i Funduszu
Spójności , drugi koordynujący wykorzystanie EFS.
W drugiej grupie państw (Węgry, Estonia, Słowacja) podmiot pełniący rolę Instytucji
Koordynującej (specjalny wydział) jest również Instytucją Zarządzającą.
Tylko w Anglii i Irlandii Instytucja Koordynująca nie pełni równocześnie funkcji
zarządzających lub wdrażających programy.
Liczba podmiotów pełniących funkcję Instytucji Koordynującej
2
2
1
1
1
1
1
Sz
ko
cja
0
An
gl
ia
an
di
a
Irl
zp
an
ia
Hi
s
Es
to
ni
a
Cz
ec
hy
0
We wszystkich analizowanych państwach Instytucjami Zarządzającymi są
podmioty publiczne: ministerstwa, agencje rządowe lub władze regionalne.
Najwięcej podmiotów zarządzających programami operacyjnymi występuje
w Hiszpanii, Czechach i Słowacji co wynika z przekazania funkcji Instytucji
Zarządzającej:
•
samorządom terytorialnym (w przypadku Hiszpanii oraz Czech) lub
•
ministerstwom właściwym ze względu na tematykę programu (Czechy,
Słowacja).
33
Liczba podmiotów pełniących funkcję Instytucji Zarządzającej
21
13
8
2
1
An
gl
ia
an
di
a
Irl
zp
an
ia
Hi
s
Es
to
ni
a
Cz
ec
hy
1
1
Sz
ko
cja
3
1
Tabela nr 10 prezentuje m.in. średnią alokację przypadającą na jeden podmiot
pełniący funkcję Instytucji Zarządzającej. Najwyższy wskaźnik przypada na Węgry
z uwagi na centralizację systemu zarządzania funduszami wspólnotowymi.
Najmniejszy zaś dotyczy Irlandii, co jest konsekwencją mniejszego udziału wkładu
funduszy UE w ramach programów operacyjnych (większość środków - 67% w ramach NSRO Irlandii 2007-2013, to wkład krajowy).
Tabela nr 10
Lp.
Państwo
Alokacja
z funduszy UE
2007-2013
w mln euro
Średnia
alokacja na
jeden podmiot
pełniący
funkcję IZ
Liczba
podmiotów
pełniących
funkcję IZ
1.
Czechy
26 301
13
2 023
2.
Estonia
3 403
1
3 403
3.
Hiszpania
35 217
21
1 677
4.
Irlandia
750
3
250
5.
Słowacja
11 360
8
1 420
6.
Słowenia
4 101
1
4 101
7.
Węgry
22 890
1
22 890
8.
Anglia
5 332
2
2 666
9.
Szkocja
820
1
820
Zadania Instytucji Pośredniczących w badanych państwach są przekazywanie
głównie ministerstwom, agencjom rządowym oraz podmiotom regionalnym. Jedynie
w Szkocji rolę IP pełnią prywatne podmioty.
34
Liczba podmiotów pełniących funkcję Instytucji Pośredniczącej
28
18
17
16
17
9
7
2
Sz
ko
cja
An
gl
ia
an
di
a
Irl
zp
an
ia
Hi
s
Es
to
ni
a
Cz
ec
hy
b.d
Z danych dostępnych w źródłach internetowych oraz informacji przekazanych
w ankietach przez przedstawicieli badanych państw wynika, że tylko w Estonii,
Szkocji
oraz Irlandii wyodrębniono Instytucje Wdrażające (Instytucje
Pośredniczące II stopnia).
W większości analizowanych państw (Czechy, Estonia, Słowacja, Słowenia, Węgry)
dla wszystkich programów operacyjnych ustanowiono jedno ministerstwo (różne
komórki organizacyjne) pełniące funkcję Instytucji Certyfikującej oraz Instytucji
Audytowej.
W niektórych państwach objętych badaniem (Irlandia, Anglia) funkcje IC oraz IA
zostały rozdzielone pomiędzy dwa podmioty (również ministerstwa), przy czym
kryterium podziału kompetencji stanowi fundusz, z którego współfinansowany jest
dany program operacyjny.
Funkcję audytową w Hiszpanii oraz Szkocji wykonują dodatkowo również inne
podmioty.
Liczba podmiotów pełniących funkcję Instytucji Audytowej
21
1
2
1
2
Sz
ko
cja
an
di
a
Irl
zp
an
ia
1
An
gl
ia
2
1
Hi
s
Es
to
ni
a
Cz
ec
hy
1
35
Liczba podmiotów pełniących funkcję Instytucji Certyfikującej
2
1
1
1
Irl
An
gl
ia
an
di
a
1
zp
an
ia
1
Hi
s
Es
to
ni
a
Cz
ec
hy
1
2
Sz
ko
cja
2
W ramach podsumowania przedstawiono również zestawienie prezentujące
m.in. średnią liczbę podmiotów zaangażowanych we wdrażanie jednego programu
operacyjnego (tabela nr 11). Najwięcej podmiotów zajmujących się obsługą jednego
programu operacyjnego spośród analizowanych państw występuje w Hiszpanii,
Irlandii i Estonii (8 lub więcej). W Czechach, Słowacji, Szkocji, Anglii i na Węgrzech
na jeden program operacyjny przypada średnio ok. 2 podmiotów.
Tabela nr 11
Lp.
Państwo
Liczba
programów
operacyjnych
Liczba
podmiotów
zaangażowanych
w wykorzystanie
funduszy UE
Średnia liczba
podmiotów
przypadająca
na jeden PO
1.
Czechy
17
45
2,6
2.
Estonia
3
24
8
3.
Hiszpania*
7
71
10,1
4.
Irlandia
3
26**
8.6
5.
Słowacja
11
28
2,5
6.
Słowenia
3
12
4
7.
Węgry
15
20
1,3
8.
Anglia
11
25
2,3
9.
Szkocja
4
8
2
* W odniesieniu do Hiszpanii nie uwzględniono regionalnych programów operacyjnych
** W odniesieniu do Irlandii nie uwzględniono liczby Instytucji Wdrażających
36
W literaturze przedmiotu poświęconej systemom wdrażania funduszy strukturalnych
wyróżnić można cztery alternatywne typy zarządzania funduszami strukturalnymi:
1. zintegrowany-scentralizowany,
2. zintegrowany-zdecentralizowany,
3. niezintegrowany-scentralizowany,
4. niezintegrowany-zdecentralizowany.30
Poziom zintegrowania systemu charakteryzuje się w kontekście integracji:
a) administracyjnej, b) gospodarczej, c) finansowej. Wysoka integracja
administracyjna oznacza wykorzystanie do zarządzania funduszami istniejących
struktur administracyjnych (zamiast tworzenia nowych instytucji). W systemie
niezintegrowanym natomiast do zarządzania funduszami UE wykorzystuje się nowe
struktury administracyjne, powołane specjalnie do tego celu. Wysoki poziom
integracji gospodarczej odnosi się do sytuacji, w której istniejące już programy
uzyskują dofinansowanie ze środków UE. Jest to sytuacja, w której dochodzi
do ścisłego skoordynowania funduszy strukturalnych z istniejącymi strategiami
krajowymi. Niski poziom integracji gospodarczej oznacza z kolei sytuację w której
programy tworzone są specjalnie w celu absorpcji środków pomocowych. Wysoki
poziom integracji finansowej oznacza włączenie funduszy strukturalnych w krajowy
system finansów publicznych.
Poziom centralizacji bądź decentralizacji systemu rozpatruje się z kolei w kontekście:
a) programów (centralne, regionalne), b) szczebla podejmowania decyzji (centralny,
regionalny,
lokalny),
b)
wykorzystania
instytucji
centralnych
31
i regionalnych/lokalnych do wdrażania funduszy strukturalnych.
Analizując badane państwa pod kątem ww. 4. typów zarządzania można dojść
do wniosku, iż Hiszpania charakteryzuje się systemem zintegrowanym oraz
zdecentralizowanym. Instytucjonalny system wdrażania funduszy europejskich
stanowi odzwierciedlenie systemu administracyjnego Hiszpanii oraz daleko
posuniętej decentralizacji administracyjnej i finansowej.
Rozwiązania instytucjonalne w Czechach i na Słowacji można zakwalifikować
do systemów zintegrowanych i zdecentralizowanych. W obu państwach
wyodrębniono instytucję koordynującą wdrażania NSRO, a rolę instytucji
zarządzających poszczególnymi programami operacyjnymi pełnią ministerstwa
właściwe ze względu na tematykę programu.
Irlandia z kolei jest przykładem systemu scentralizowanego i zintegrowanego.
Irlandia dokonała ścisłej integracji środków unijnych z ogólną polityką społecznogospodarczą. Fundusze unijne są znikomym jej elementem (na lata 2007-2013
w ramach Narodowego Planu Rozwoju dostępnych jest ponad 184 000 mln euro32,
środki wspólnotowe zaś w NSRO wynoszą ok. 750 mln euro). Także system
30
Vitalis Nakrosis, Managing European Union Funds in the Candidates Countries: Administrative
Organization and Resource Distribution (w:) European Integration, Regional Policy, and Growth,
The World Bank 2003.
31
Tamże.
32
http://www.ndp.ie/docs/NDP_Homepage/1131.htm
37
wdrażania opiera
administracyjnym.
się
(w
zdecydowanej
mierze)
na
istniejącym systemie
System brytyjski, ze względu na specyfikę ustrojową Zjednoczonego Królestwa, jest
zróżnicowany, czego konsekwencją jest duża decentralizacja (w ramach Anglii,
Szkocji, Walii, Irlandii Północnej).
Estonia i Słowenia charakteryzują się silną centralizacją, cowynika ze skali środków
UE, jakimi dysponują oraz z tego, że są to małe państwa.
Najbardziej scentralizowany system programowania i zarządzania środkami
europejskimi spośród analizowanych państw posiadają Węgry. Koordynacja
i zarządzanie wszystkimi programami operacyjnymi są sprawowane przez jeden
centralny podmiot. Nie jest to instytucja ministerialna, ale agencja rządowa,
utworzona specjalnie do wdrażania pomocy unijnej (cecha systemu
niezintegrowanego).
38
5. Analiza
wybranych
w badanych państwach
elementów
organizacyjnych
5.1. Rodzaje zadań zlecanych na zewnątrz
Z informacji zebranych z ankiet wynika, iż w większości państw instytucje
zaangażowane w implementacje funduszy wspólnotowych posiłkują się wsparciem
ze strony podmiotów zewnętrznych (zazwyczaj firm konsultingowych) m.in. w takich
obszarach jak ewaluacja systemu kontroli oraz audyt poszczególnych projektów.
W Szkocji Instytucje: Zarządzająca, Pośredniczące i Wdrażające zlecają firmom
konsultingowym kontrole systemowe a także opracowanie rozwiązań w zakresie
monitorowania projektów.
W Anglii Instytucja Audytowa oraz Koordynująca wynajmują firmy konsultingowe
do ewaluacji systemu kontroli. Ponadto Instytucja Audytowa zleca
wyspecjalizowanym prywatnym podmiotom kontrole poszczególnych projektów.
Na Słowacji Instytucje Zarządzające programami operacyjnymi zlecają firmom
konsultingowym w ramach zamówień publicznych wykonanie ewaluacji. Z kolei
Instytucja Audytowa - Ministerstwo Finansów - wynajęła międzynarodową firmę
konsultingową do przeprowadzenia audytów oraz oceny systemu kontroli.
Ministerstwo Budownictwa i Rozwoju Regionalnego jako Instytucja Koordynująca
NSRO zamawia przeprowadzenie ewaluacji systemu wdrażania funduszy
wspólnotowych oraz zadania związane z informacją i promocją.
W Słowenii z usług zewnętrznych korzysta m.in. Instytucja Audytowa, która zleca
firmom konsultingowym przeprowadzenie audytów, kontrolę poszczególnych
projektów oraz ocenę całego systemu kontroli.
W Irlandii Instytucja Zarządzająca zleca wykonywanie zewnętrznego audytu firmom
konsultingowym.
Z kolei w Estonii oraz na Węgrzech, wedle informacji przekazanych w ankietach33,
zadania związane z audytem, kontrolą, rozliczaniem i monitorowaniem projektów
realizowane są samodzielnie przez publiczne instytucje zaangażowane we wdrażanie
funduszy europejskich.
5.2. Rola samorządu terytorialnego
programów operacyjnych
w
systemie
wdrażania
Rola samorządu terytorialnego w procesie wdrażania funduszy strukturalnych
w analizowanych państwach jest zróżnicowana i stanowi konsekwencję przyjętego
systemu
ustrojowo-administracyjnego
(system
scentralizowany
versus
zdecentralizowany). W większości przypadków poziom zaangażowania samorządu
terytorialnego we wdrażanie funduszy jest uzależniony również od wielkości państwa,
33
W przypadku Hiszpanii podczas konferencji telefonicznej.
39
skali pomocy udzielanej przez Wspólnoty oraz liczby wdrażanych programów
operacyjnych.
Spośród analizowanych państw można wyodrębnić państwa, w których władze
regionalne aktywnie uczestniczą w programowaniu i wdrażaniu programów
regionalnych: Hiszpania, Czechy, Słowacja, Irlandia a także choć w mniejszym
stopniu Węgry. W Anglii rola samorządu terytorialnego jest niewielka, natomiast
w Estonii, Słowenii i Szkocji samorządy nie pełnią istotnej funkcji w tym procesie.
W Hiszpanii samorządy regionalne odgrywają istotną rolę w procesie wdrażania
funduszy strukturalnych. We współpracy z administracja centralną - przygotowują
regionalne programy operacyjne. Ponadto regionalne władze wspólnie z Instytucją
Koordynującą dany fundusze pełnią funkcję Instytucji Zarządzającej regionalnymi
programami operacyjnymi.
W Słowacji samorządy regionalne oraz lokalne brały udział w przygotowaniu
i określeniu priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego. Wprawdzie funkcję
Instytucji Zarządzającej tym programem pełni Ministerstwo Budownictwa i Rozwoju
Regionalnego, jednakże samorządy regionalne wykonują zadania Instytucji
Pośredniczącej (dotyczy to samorządów regionalnych NUTS 3). Ponadto samorządy
regionalne oraz lokalne w Słowacji są członkami Komitetów Monitorujących
krajowych programów operacyjnych.
W Czechach Rady Regionalne 7 regionów (NUTS II) zarządzają i wdrażają
regionalne programy operacyjne, a samorząd stolicy zarządza i wdraża programy
Celu 2 skierowane dla miasta Pragi. Ponadto samorządy terytorialne niższego
szczebla (NUTS III) są Instytucjami Pośredniczącymi dla dwóch krajowych
programów EFS: PO Edukacja i Konkurencyjność oraz PO Zasoby Ludzkie
i Zatrudnienie.
Na Węgrzech samorządy (Rady Regionalne) nadzorują działalność regionalnych
agencji rozwoju, które pełnią funkcję Instytucji Pośredniczących we wdrażaniu
regionalnych programów operacyjnych. Ponadto Rady Regionalne, z głosem
doradczym, biorą udział w wyborze projektów, które otrzymają dofinansowanie ze
środków funduszy europejskich.
W Irlandii Zgromadzenia Regionalne zarządzają i wdrażają regionalne programy
operacyjne.
Mimo iż w Anglii większość programów operacyjnych ma charakter regionalny,
samorządy terytorialne nie uczestniczą w ich wdrażaniu. Jedynie w Jednolitym
Programie EFS dla Anglii niektóre władze regionalne (4 podmioty) pełnią funkcję
Instytucji Pośredniczących.
W Szkocji oraz w małych państwach, takich jak Estonia i Słowenia, samorządy
terytorialne praktycznie nie pełnią funkcji związanych z wdrażaniem funduszy
strukturalnych.
5.3. Regulacje w zakresie kwalifikowalności wydatków
W perspektywie finansowej 2007-2013 odstąpiono od formułowania reguł w zakresie
kwalifikowalności na poziomie wspólnotowym. Obecnie na państwach
członkowskich ciąży obowiązek wprowadzenia (z zastrzeżeniem wyjątków, które
40
przewidziano w tzw. rozporządzeniach szczegółowych dotyczących EFRR, EFS
i Funduszu Spójności) zasad kwalifikowalności na poziome krajowym.
Zagadnienia dotyczące kwalifikowalności wydatków regulowane są w analizowanych
państwach poprzez wytyczne oraz/lub akty normatywne.
Z ankiet wynika iż w części państw zaobserwować można swego rodzaju
„centralizację” w zakresie opracowywanych wytycznych polegającą na tym,
że obowiązki z tym związane spoczywają tylko na jednostce centralnej
odpowiedzialnej za całościową koordynację wdrażania funduszy UE (Hiszpania,
Irlandia, Węgry, Słowenia, Estonia). Z kolei w Anglii, Szkocji, Słowacji oraz
Czechach wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków opracowywane są
zarówno na poziomie centralnym poprzez Instytucje Koordynujące, jak również przez
Instytucje Zarządzające poszczególnymi programami operacyjnymi.
W Hiszpanii problematyka kwalifikowalności wydatków regulowana jest poprzez
ministerialne akty wykonawcze, przygotowywane przez Instytucje Koordynujące
dany fundusz (Ministerstwo Gospodarki i Skarbu lub Ministerstwo Pracy i Spraw
Społecznych). Na poziomie poszczególnych programów operacyjnych nie ma
odmiennych lub uszczegóławiających wytycznych. Instytucja Zarządzająca danym
funduszem w razie wątpliwości beneficjentów uprawniona jest do wydawania
ostatecznych interpretacji w oparciu o wytyczne IK.
Na Węgrzech zgodnie z informacjami uzyskanymi od Narodowej Agencji Rozwoju
wytyczne dotyczące kwalifikowalności regulowane są tylko poprzez akty
normatywne na poziomie krajowym.
W Czechach Ministerstwo Rozwoju Regionalnego odpowiedzialne jest
za przygotowanie wytycznych w zakresie kwalifikowalności w formie
wykonawczych aktów prawa krajowego. Dodatkowo na poziomie poszczególnych
programów operacyjnych (również regionalnych) Instytucja Zarządzająca danym
programem przygotowuje uzupełniające wytyczne w zakresie kwalifikowalności.
5.4. Stopień informatyzacji procesu obsługi wniosków
We wszystkich analizowanych państwach proces obsługi wniosków bądź wybrane
jego elementy wspierane są narzędziami informatycznymi. Stopień informatyzacji jest
jednak zróżnicowany w poszczególnych państwach.
W niektórych państwach (Słowacja, Czechy, Szkocja) mimo iż stworzono specjalne
narzędzia umożliwiające elektroniczne przesyłanie wniosków wraz z wymaganymi
załącznikami, beneficjenci zobligowani są dostarczać do instytucji prowadzących
nabór papierowe wersje dokumentów.
Zgodnie z informacjami zawartymi w ankietach kompleksowy system informatyzacji
obsługi wniosków występuje w Anglii, Hiszpanii, Czechach, na Słowacji i Węgrzech.
W Szkocji prawie wszystkie części wniosku są zinformatyzowane. W Irlandii oraz
Słowenii zinformatyzowane są tylko wybrane części obsługi wniosków, w Estonii
natomiast elektroniczny system składania wniosków jest w trakcie tworzenia.
41
W Słowacji informatyzacja systemu procesu obsługi wniosków stanowi jeden
z elementów Systemu Monitoringu Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności
(ITMS II). System ITMS umożliwia gromadzenie i przetwarzanie danych związanych
z wszystkimi fazami procesu zarządzania funduszami europejskimi (programowanie,
zarządzanie finansowe projektami i programami, monitoring, kontrola oraz audyt).
System składa się z dwóch podobnych podsystemów (jeden dla okresu
programowania 2004-2006, drugi dla okresu 2007-2013), kompatybilnych wobec
siebie oraz wykorzystujących wspólne bazy danych.
System ITMS jest używany w jednej wersji w stosunku do wszystkich programów
operacyjnych.
W ramach systemu utworzone zostały trzy platformy:
•
Wewnętrzna (non-public) część wspierająca programowanie, zarządzanie
projektami oraz finansami, kontrolę oraz audyt, która połączona jest z innymi
państwowymi systemami informatycznymi (np. Systemem Informacji
Budżetowej),
•
Nakładka (outputs
statystycznych,
•
Publiczna (public) część przeznaczona dla beneficjentów.
parts)
umożliwiająca
generowanie
zestawień
Użytkownikami części niepublicznej oraz tzw. nakładki systemu są Instytucje
Zarządzające, Instytucje Pośredniczące, Instytucja Certyfikująca oraz Audytowa34.
Beneficjenci w ramach systemu otwierają e-konta, dzięki którym mają możliwość
monitorowania statusu swojej aplikacji i za pośrednictwem którego przesyłają
niezbędne wnioski i dokumenty. Z informacji uzyskanych od Ministerstwa
Budownictwa i Rozwoju Regionalnego wynika, beneficjenci mogą przesyłać drogą
elektroniczną zarówno wnioski aplikacyjne o dofinansowanie wraz z załącznikami,
jak i wnioski o płatność oraz sprawozdania z realizacji projektów. Niemniej jednak
nie zwalnia to beneficjentów z dostarczenia do odpowiednich instytucji papierowych
wersji tych dokumentów.
W opinii MBiRR system ITMS w istotny sposób zredukował ilość obowiązków
wykonywanych przez pracowników Instytucji Zarządzających i Pośredniczących oraz
poprawił jakość zarządzania systemem.
Zgodnie z informacjami przekazanymi przez estońskie Ministerstwo Finansów,
w Estonii centralny system informatyczny wspólny dla wszystkich programów
operacyjnych jest w fazie projektowania, a jego implementacja powinna rozpocząć się
na jesieni br. System docelowo zakłada możliwość składania wniosków
aplikacyjnych, potwierdzanych podpisem elektronicznym, za pośrednictwem
Internetu, bez konieczności składania wersji papierowej.
Obecnie każda z Instytucji Wdrażających opracowała własne rozwiązania odnoszące
się do sposobu przekazywania wniosków aplikacyjnych. Niektóre instytucje
dopuszczają możliwość składania wniosków aplikacyjnych, które są potwierdzane
34
Niniejsze informacje dostępne są w opisie wszystkich programów operacyjnych Słowacji na lata
2007-2013.
42
podpisem elektronicznym za pomocą Internetu. Wówczas dostarczenie wersji
papierowej nie jest wymagane.
Przedstawianie wniosku o płatność we wszystkich Instytucjach Wdrażających
akceptowalne jest tylko w formie papierowej.
W Czechach funkcjonuje centralny system informatyczny Benefit7 IS, który
umożliwia beneficjentom przesyłanie wniosków aplikacyjnych do wszystkich
programów operacyjnych poprzez Internet35.
Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Czech każdy aplikujący tworzy w systemie specjalne e-konto, na którym zapisuje
swój wniosek aplikacyjny oraz niezbędne załączniki (beneficjent nie musi wypełnić
„od razu” całości wniosku, system zapisuje każdą zmianę). Po zapisaniu i wysłaniu
wniosku oraz załączników beneficjent zobowiązany jest wydrukować wniosek,
podpisać go oraz dostarczyć do Instytucji Pośredniczącej.
System Benefit7 przekazuje automatycznie informacje do systemu Monit7+, który
jest wykorzystywany przez Instytucje Pośredniczące i Zarządzające w monitorowaniu
i zarządzaniu projektami (system Monit7+ zawiera informacje m.in o zakresie
projektu i jego aktualnym statusie, wartości dokonanych płatności).
Wnioski o płatność wraz z oryginałami faktur są dostarczane w wersji papierowej
przez beneficjentów do Instytucji Pośredniczącej. Instytucja Pośrednicząca
odpowiada za autoryzacje prawdziwości faktur (w celu uniknięcia podwójnego
finansowania) oraz kopiuje faktury w celach archiwizacyjnych.
W opinii Ministerstwa Rozwoju Regionalnego Czech system Benefit7 w znaczący
sposób ulepszył sprawność procesu obsługi wniosków na etapie składania wniosku
aplikacyjnego.
Na podstawie informacji uzyskanych od Ministerstwa Gospodarki i Skarbu wynika,
że w Hiszpanii beneficjenci moją możliwość składania zarówno wniosków
aplikacyjnych, jak i wniosków o płatność za pośrednictwem Internetu, potwierdzając
powyższe dokumenty podpisem elektronicznym, przy czym nie muszą dostarczać
wersji papierowych tych dokumentów.
W Szkocji stworzono informatyczny system aplikacyjny €UROSYS wspólny
dla wszystkich programów operacyjnych36.
Beneficjent składając wniosek aplikacyjny zobowiązany jest przejść przez 3 fazy
w systemie €UROSYS37:
•
•
•
Rejestracja
Faza 1
Faza 2
35
http://www.crr.cz
Umowa na zaprojektowanie, wdrożenie oraz administrowanie systemem (przez 3 lata) o wartości
500 000£ została współfinansowana ze środków pomocy technicznej wszystkich PO Szkocji
37
http://www.esep.co.uk/02-applications-process.html
36
43
Rejestracja obejmuje wprowadzenie danych potencjalnego beneficjenta do systemu.
Pozytywna rejestracja oznacza, że dany podmiot kwalifikuje się do otrzymania
ewentualnego wsparcia. Aplikant rejestruje się tylko jednokrotnie, niezależnie
od liczby złożonych wniosków. Efektem rejestracji jest założenie indywidualnego ekonta, za pośrednictwem którego podmiot ubiegający się o dofinansowanie przesyła
niezbędne formularze oraz sprawdza status swojej aplikacji.
Faza 1 obejmuje sprawdzenie, czy konkretny projekt spełnia warunki
kwalifikowalności. Aplikujący poprzez system przekazuje skrócone informacje
dotyczące wskazania funduszu oraz priorytetu, z którego współfinansowane ma być
zadanie, kosztów projektu, udziału kosztów własnych i zewnętrznych, syntetycznego
opisu zakresu projektu.
Po pozytywnym przejściu fazy 1 (otrzymaniu informacji od instytucji prowadzącej
nabór aplikacji, że projekt kwalifikuje się do współfinansowania), aplikujący
przechodzi do fazy 2, polegającej na złożeniu wniosku aplikacyjnego zawierającego
rozszerzone informacje na temat projektu. Po przesłaniu przez €UROSYS wniosku
wraz z niezbędnymi załącznikami, aplikujący w ciągu trzech dni roboczych
zobligowani są dostarczyć do instytucji prowadzącej nabór papierową wersję wraz
podpisem osoby upoważnionej.
Zgodnie z informacjami przekazanymi w ankiecie beneficjenci przesyłają wnioski o
płatność również za pośrednictwem systemu €UROSYS.
Przedstawiciele Irlandii, Anglii, Słowenii oraz Węgier nie udzielili szczegółowych
informacji na temat informatycznego systemu obsługi wniosków.
5.5. Wnioski aplikacyjne oraz wzory innych dokumentów
Na podstawie informacji pozyskanych poprzez ankiety w większości analizowanych
państw obowiązują jednolite wzory wniosków o dofinansowanie. Takie same wzory
wniosków o dofinansowanie dla wszystkich programów operacyjnych obowiązują
w Szkocji, Czechach, Słowacji, Węgrzech, Irlandii oraz Słowenii. W Hiszpanii
obowiązuje jednolity wzór wniosku aplikacyjnego, jednakże w przypadku dużych
projektów jest on znacznie rozszerzony.
Odmienna sytuacja występuje w przypadku Anglii oraz Estonii, gdzie w ramach
poszczególnych programów operacyjnych obowiązują różne wzory wniosków
o dofinansowanie projektu w zależności od priorytetu lub działania.
Podobnie jak w przypadku wniosków aplikacyjnych, również w przypadku
pozostałych dokumentów zaobserwować można różną praktykę w zakresie poziomu
ujednolicenia i standaryzacji dokumentów.
W Szkocji, Słowacji, Irlandii, Słowenii oraz na Węgrzech dla wszystkich
programów operacyjnych obowiązują co do zasady takie same wzory:
•
•
•
wniosków o płatność,
sprawozdań z realizacji projektów,
podręczników,
44
•
wytycznych.
W Czechach, Anglii i Estonii obowiązują różne wzory wniosków o płatność,
sprawozdań z realizacji projektów, podręczników i wytycznych w zależności
od programu operacyjnego, priorytetu i działania.
W Hiszpanii różnica pomiędzy wzorami wymaganych dokumentów przebiega
głównie między programami współfinansowanymi z EFRR i Funduszu Spójności,
gdzie Instytucją Zarządzającą jest Ministerstwo Gospodarki i Skarbu, a tymi
współfinansowanymi z EFS, zarządzanymi przez Ministerstwo Pracy i Spraw
Społecznych.
5.6. Wybór najlepszych praktyk
Wiele praktyk w analizowanych państwach związanych z zarządzaniem funduszami
Unii Europejskiej zasługuje na uwagę.
W praktyce wdrażania funduszy strukturalnych na Węgrzech zastosowano
interesujące rozwiązanie polegające na wprowadzeniu (uczyniono to w 2007 r.)
specjalnego systemu finansowego motywującego Instytucję Pośredniczącą
do maksymalnego wykorzystywania funduszy europejskich. Środki przekazywane
na funkcjonowanie IP zależą od ilości priorytetów, które wdraża dana jednostka oraz
od poziomu absorpcji funduszy. Co roku umowa pomiędzy Instytucją Zarządzającą
a Instytucją Pośredniczącą jest aktualizowana z uwzględnieniem „skuteczności”
Instytucji Pośredniczącej.
W wielu państwach przy wdrażaniu funduszy UE wykorzystywany jest potencjał
i umiejętności podmiotów prywatnych. Zazwyczaj podmioty prywatne świadczą
usługi wspierające instytucje odpowiedzialne za wdrażanie funduszy wspólnotowych
(w największym stopniu zaangażowanie sektora prywatnego zastosowała Szkocja,
gdzie od ponad 10 lat Instytucjami Pośredniczącymi są prywatne przedsiębiorstwa
wyspecjalizowane w zarządzaniu programami operacyjnymi).
Warto przeanalizować również kwestię podejścia do odpowiedzialności
za poszczególne programy operacyjne oraz mechanizmy koordynacji pomiędzy
wszystkimi programami operacyjnymi realizowanymi w ramach Narodowych
Strategicznych Ram Odniesienia.
W Czechach za zarządzanie poszczególnymi programami operacyjnymi
odpowiedzialne są różne instytucje: ministerstwa właściwe merytorycznie dla danego
programu operacyjnego oraz samorządy regionalne. Klucz przyporządkowania
odpowiedzialności jest więc merytoryczny – instytucji właściwych w danej kwestii,
zgodnie z podziałem kompetencji wewnątrz administracji. Natomiast wzmocnienie
mechanizmów komunikacji i koordynacji ma następować poprzez wprowadzenie
cyklicznych spotkań szefów Instytucji Zarządzających.
Rozwiązania, które zasługują na uwagę, to system składania wniosków aplikacyjnych
w Szkocji oraz planowany docelowy system w Estonii.
45
W Szkocji potencjalny beneficjent, już po wypełnieniu uproszczonego wniosku,
otrzymuje informację od instytucji prowadzącej nabór, czy jego projekt spełnia
kryteria kwalifikowalności. Z kolei projektowany system informatyczny do obsługi
wniosków w Estonii zakłada możliwość składania wniosków aplikacyjnych,
potwierdzanych podpisem elektronicznym, za pośrednictwem jednolitego
dla wszystkich programów operacyjnych systemu, bez konieczności składania wersji
papierowej.
46
6. Analiza zasobów kadrowych w badanych państwach
6.1. Stan zatrudnienia
W odpowiedzi na pytanie zawarte w ankiecie Deloitte dotyczące liczby osób
zatrudnionych w instytucjach zaangażowanych we wdrażanie pomocy w ramach
funduszy wspólnotowych, część Instytucji Zarządzających nie podała tych danych
argumentując, że takie statystyki nie są prowadzone i podanie dokładnej liczby osób
zatrudnionych przy wdrażaniu funduszy wymagałoby dużego nakładu pracy
związanego z wyliczeniem proporcji czasu pracowników poświęconego
na wykonywanie zadań związanych z funduszami UE w stosunku do innych zadań.
Państwa, które udzieliły odpowiedzi na to pytanie, niekiedy przekazywały
nieprecyzyjne bądź niekompletne dane dotyczące wybranych instytucji
zaangażowanych w proces wdrażania funduszy UE, dlatego też niżej zaprezentowane
dane należy traktować orientacyjnie.
Z informacji uzyskanych od estońskiego Ministerstwa Finansów wynika,
że w Estonii łączna liczba osób zaangażowanych w we wdrażanie pomocy unijnej
zarówno w poprzedniej perspektywie finansowej, jak i obecnie wynosi ok. 500.
Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Estonię Komisji Europejskiej, jeszcze
w fazie negocjacji akcesyjnych, docelowo w instytucjach zaangażowanych
we wdrożenie funduszy UE w Estonii miały być zatrudnione 532 osoby, w tym
w Instytucji Zarządzającej Jednolitym Dokumentem Programowym zatrudnionych
miało być docelowo 17 osób, w Instytucji Płatniczej 11, zaś w Instytucjach
Pośredniczących 32838.
W Dyrekcji Generalnej ds. Funduszy Wspólnotowych Ministerstwa Gospodarki
i Skarbu Hiszpanii zatrudnionych jest obecnie ok. 150 osób. Łącznie we wszystkich
hiszpańskich instytucjach wdrażających fundusze UE pracuje ok. 3000 osób.
Z badania, jakie na zlecenie Komisji Europejskiej (DG REGIO/DG
ENLARGEMENT) przeprowadził w 2002 roku Dr Mariano Jiménez Pascual del
Riquelme z Instytutu Rozwoju Regionu Murcii w ramach szerszego projektu
dotyczącego oceny potrzeb administracyjnych państw kandydujących do UE
w zakresie zarządzania funduszami strukturalnymi, koordynowanego przez Ecorys
wynika, że w Dyrekcji Generalnej ds. Funduszy Wspólnotowych (w trzech
poddyrekcjach odpowiedzialnych za zarządzanie EFRR, Funduszem Spójności oraz
programowanie i koordynację wykorzystania funduszy strukturalnych) w poprzedniej
perspektywie 2000-2006 pracowało 61 osób. Natomiast w Wydziale Zarządzania
Europejskim Funduszem Społecznym w Ministerstwie Pracy i Spraw Społecznych)
zatrudnionych było 75 osób39.
Z danych przekazanych przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Czech wynika,
że przy wdrażaniu wszystkich programów operacyjnych realizowanych w latach
38
39
Andrej Horvat Absorption problems…, op. cit.
Tamże
47
2007-2013 zatrudnionych jest obecnie 1443 osób40, z czego 742 osób pracuje
w Instytucjach Zarządzających, a 701 osób w Instytucjach Pośredniczących.
Przy wdrażaniu regionalnych programów operacyjnych zatrudnionych jest łącznie
417 osób.
W Słowacji w instytucjach zajmujących się wdrażaniem programów operacyjnych
współfinansowanych ze środków wspólnotowych zatrudnionych jest obecnie ponad
1050 osób. Większość osób pracuje przy wdrażaniu środków EFRR i Funduszu
Spójności - 733, znacznie mniej przy implementacji EFS - 319. W Instytucjach
Zarządzających łącznie zatrudnione są 654 osoby (w Ministerstwie Budownictwa
i Rozwoju Regionalnego we wdrażanie funduszy zaangażowanych jest ok. 200 osób)
natomiast w Instytucjach Pośredniczących 398 osób. W Instytucji Audytowej oraz
Certyfikującej odpowiednich departamentach Ministerstwa Finansów zatrudnionych
jest ok. 220 osób
W Wielkiej Brytanii we wdrażanie programów operacyjnych współfinansowanych
ze środków wspólnotowych zaangażowanych jest obecnie ok. 450 osób. Ponad 200
osób pracuje w IZ, natomiast w IP zatrudnionych jest ok. 250 osób. W latach 20002006 liczba osób zajmujących się implementacją funduszy europejskich była większa
i wynosiła ok. 600 osób (200 osób w IZ, 400 w IP).
Natomiast w samej Szkocji w instytucjach zaangażowanych we wdrażanie
programów współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego zatrudnionych jest obecnie ok. 70 osób. (w latach 2000-2006
zatrudnionych było 134 osób). W IZ pracuje 36 osób, natomiast w IP 34 osoby.
Zmniejszenie liczby pracowników w obecnej perspektywie finansowej wynika
ze zmniejszenia alokacji z funduszy strukturalnych dla Wielkiej Brytanii na okres
2007-2013 r. o prawie 54% (8 178 mln euro) w porównaniu z poprzednią
perspektywą.
Na Węgrzech w instytucjach odpowiedzialnych za implementacje funduszy
wspólnotowych zatrudnionych jest obecnie 1 368 osób, z czego w Instytucjach
Zarządzających pracuje 181, natomiast w Pośredniczących 1187.
Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Ministerstwo Finansów, w Irlandii przy
wdrażaniu
programów
operacyjnych
współfinansowanych
ze
środków
wspólnotowych zaangażowanych jest obecnie ok. 130 osób. W Instytucjach
Zarządzających pracuje ok. 30 osób, a w Instytucjach Pośredniczących ok. 100 osób.
W poprzednim okresie programowania 2000-2006 w implementację funduszy
europejskich zaangażowanych było ponad 240 osób. Podobnie jak w przypadku
Wielkiej Brytanii, również w Irlandii zmniejszenie liczby pracowników w obecnej
perspektywie finansowej wynika ze zmniejszenia środków przyznanych
na perspektywę 2007-2013
W Słowenii w 12 instytucjach zaangażowanych we wdrażanie funduszy europejskich
zatrudnionych jest obecnie ok. 400 osób. Większość to pracownicy Instytucji
Pośredniczących (ponad 370). Zaledwie ok. 20 osób zatrudnionych jest
40
Nie uwzględniono pracowników zatrudnionych w Instytucji Certyfikującej oraz Audytowej
48
w Instytucjach Zarządzających. W wdrażaniu programów poprzedniego okresu
programowania zaangażowanych było ok. 150 osób.
Stan zatrudnienia w poszczególnych państwach w instytucjach zaangażowanych
we wdrażanie funduszy europejskich w poprzednim oraz obecnym okresie
programowania prezentuje tabela nr 12.
W „nowych” państwach członkowskich (Czechy, Estonia, Słowacja, Słowenia
Węgry) znacznie zwiększyła się liczba pracowników obsługujących fundusze,
najwięcej w Słowenii i Czechach odpowiednio o 166% i prawie o 100%, co jest
efektem wzrostu środków finansowych przekazywanych nowym państwom
członkowskim w latach 2007-2013 w ramach wspólnotowej polityki regionalnej.
Odwrotna sytuacji ma miejsce w stosunku do „starych” państw członkowskich, które
otrzymają w latach 2007-2013 znacznie mniej środków z funduszy europejskich
(dla przykładu Wielka Brytania w obecnym okresie programowania otrzyma o ponad
40% środków mniej niż w latach 2000-2006). Konsekwencją tego jest redukcja
personelu zaangażowanego w wdrażanie programów operacyjnych. Spośród
analizowanych państw największy spadek „pracowników” odnotowały Szkocja
(o ponad 100%) oraz Irlandia (84%).
Tabela nr 12 – zatrudnienie w instytucjach
zaangażowanych w we wdrażanie funduszy UE
Liczba osób
zatrudnionych przy
wdrażaniu funduszy
Lp. Nazwa państwa
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Czechy
Estonia
Hiszpania
Irlandia
Słowacja
Słowenia
Szkocja
Węgry
Wielka Brytania
2000-2006
2007-2013
739
ok. 500
ok. 3 000
240
97241
150
134
1098
600
1 450
ok. 500
ok. 3 000
130
1 052
400
70
1 368
450
Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankiet
wypełnionych przez przedstawicieli analizowanych państw.
41
Razem z Instytucją Zarządzającą Rozwojem Obszarów Wiejskich łącznie w latach 2004-2006
w Słowacji zatrudnionych było 1230 osób.
49
W tabeli nr 13 przedstawiono alokację przyznaną poszczególnym państwom w latach
2000-2006 oraz 2007-2013 przypadającą na jednego urzędnika zaangażowanego
w obsługę funduszy wspólnotowych. Zestawienie zostało przygotowane w oparciu
o dane przedstawione przez przedstawicieli analizowanych państw. Alokacja
przypadająca na każde państwo została podzielona przez deklarowaną liczbę
pracowników zajmujących się wdrażaniem funduszy.
Największy wzrost alokacji przypadającej na jednego urzędnika spośród
analizowanych państw, w stosunku do poprzedniej perspektywy, odnotowały „nowe”
państwa członkowskie (Czechy, Estonia, Słowacja, Słowenia, Węgry). Mimo
zwiększenia ogólnej liczny zatrudnionych zaangażowanych w implementację
programów (patrz tabela 12) wzrost ten jest wynikiem kilkakrotnego zwiększenia
środków funduszy wspólnotowych dla tych państw.
Odwrotna sytuacja ma miejsce w stosunku do Hiszpanii, Irlandii oraz Wielkiej
Brytanii. Największy spadek alokacji w stosunku do okresu programowania 20002006 zanotowała Irlandia: o ponad 12 mln euro.
Tabela nr 13 – Alokacja środków w latach 2000 -2006 oraz
2007-2013 przypadających na jednego urzędnika zajmującego się
wdrażaniem funduszy UE w mln euro.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Nazwa państwa
Czechy
Estonia
Hiszpania
Irlandia
Słowacja
Słowenia
Węgry
Wielka Brytania
2000-2006
3,6
1,4
18,7
18
0,88
2,8
2,9
29,3
2007-2013
13,5
6,8
4,43
5,77
10,8
10,25
14
22,2
Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankiet wypełnionych
przez przedstawicieli analizowanych państw.
W tabeli nr 14 zaprezentowano m.in. alokację środków pomocy technicznej
przypadającej na jednego urzędnika zajmującego się wdrażaniem funduszy UE.
Sposób obliczania współczynnika jest analogiczny jak w przypadku obliczeń z tabeli
nr 13.
Tylko w Wielkiej Brytanii alokacja na 1 urzędnika osiągnęła tak dużą wartość: 4,31
mln euro. W pozostałych państwach współczynnik ten nie przekracza 1 mln euro. W
państwach takich jak Hiszpania, Irlandia oraz Estonia jest niski, co jest konsekwencją
niewielkiej ilości środków, jakie przeznacza się na pomoc techniczną w stosunku
do całości alokacji przypadającej na dany kraj (patrz tabela nr 14).
W wszystkich państwach objętych badaniem, (za wyjątkiem Hiszpanii, w której nie
finansuje się wynagrodzeń urzędników) prawie połowa środków finansowych
pomocy technicznej przeznaczana jest na wynagrodzenia dla pracowników
zajmujących się wdrażaniem funduszy europejskich. Najwięcej w Szkocji - blisko
50
60% alokacji na pomoc techniczną oraz w Słowenii - 55% środków pomocy
technicznej.
Tabela nr 14 – Alokacja środków pomocy technicznej przypadającej na jednego
urzędnika zajmującego się wdrażaniem funduszy UE, w tym procent środków
przeznaczanych bezpośrednio na finansowanie zatrudnienia.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Nazwa państwa
Czechy
Estonia
Hiszpania
Irlandia
Słowacja
Słowenia
Szkocja
Węgry
Wielka Brytania
Alokacji PT
przypadająca na
jednego urzędnika
w mln euro
0,38
0,16
0,11
0,09
0,24
0,21
b.d.
0,74
4,31
Procent środków PT
przeznaczany
bezpośrednio na
zatrudnienie
30-40%
50%
0%
b.d.
b.d.
55%
60%
b.d
40%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankiet wypełnionych przez przedstawicieli
analizowanych państw.
6.2. Wykorzystanie doświadczenia pracowników z poprzedniej
perspektywy finansowej
Z informacji otrzymanych z poszczególnych państw członkowskich wynika, że osoby
zaangażowane we wdrażanie funduszy strukturalnych w perspektywie 2000-2006
zostały także zaangażowane w prace związane z obsługą funduszy w ramach okresu
programowania 2007-2013 (Estonia, Hiszpania, Szkocja, Czechy, Słowacja,
Węgry, Słowenia).
Jedynie w Anglii, według Instytucji Koordynującej NSRO Wielkiej Brytanii,
w wyniku zmiany liczby Instytucji Pośredniczących, część urzędników została
przeniesiona do innych zadań.
Zgodnie z danymi przekazanymi przez Ministerstwo Gospodarki i Skarbu pomimo
otrzymania około 40% mniej środków w stosunku do poprzedniej perspektywy,
Hiszpania zachowała ten sam poziom zatrudnienia. Urzędnicy zajmujący się obsługą
programów operacyjnych, które nie będą „kontynuowane” w okresie 2007-2013,
zostali zaangażowani w zarządzanie programami operacyjnymi 2007-2013.
6.3. Wynagrodzenia urzędników zajmujących się wykorzystaniem
środków wspólnotowych
Dane zawarte w niniejszym podrozdziale, odnoszące się do średniorocznego
wynagrodzenia pracownika zajmującego się szeroko rozumianym wdrażaniem
środków UE, zostały przekazane przez Instytucje Koordynujące lub Zarządzające.
51
W wielu przypadkach przedstawiciele tych instytucji zaznaczali, że informacje
dotyczące wynagrodzenia mają charakter orientacyjny, i tak należy traktować
poniższe dane.
Wynagrodzenie urzędników zaangażowanych
w poszczególnych państwach ilustruje tabela nr 15.
w
obsługę
funduszy
UE
Warto odnotować pewną prawidłowość. W nowych państwach członkowskich, które
zostały objęte badaniem, średnie wynagrodzenie pracownika obsługującego fundusze
jest wyższe niż średnie wynagrodzenie w administracji publicznej, a nawet w
gospodarce (Estonia, Słowenia). Mimo nieprzekazania konkretnych danych przez
przedstawicieli Węgier, Czech oraz Słowacji, z rozmów lub korespondencji
przeprowadzonej w toku realizacji niniejszego projektu z urzędnikami
z analizowanych państw można z dużym prawdopodobieństwem wnioskować,
że wynagrodzenia osób zaangażowanych w implementacje środków UE są wyższe niż
wynagrodzenia w pozostałych urzędach administracji publicznej. Tezę tę może
potwierdzać fakt, że w wymienionych państwach funkcjonuje rozbudowany system
motywacyjny w postaci premii i specjalnych dodatków dla pracowników
wdrażających fundusze UE.
Z kolei w Hiszpanii, Irlandii oraz Anglii wynagrodzenia pracowników
zaangażowanych w wykorzystanie środków UE są zbliżone do wynagrodzenia
w pozostałych działach administracji publicznej, jednakże w odniesieniu
do Hiszpanii, Irlandii i Szkocji są one konkurencyjne w stosunku do średniego
wynagrodzenia w całej gospodarce. Jedynie w odniesieniu do Szkocji przekazano
informację, że pracownicy obsługujący fundusze UE posiadają wyższe
wynagrodzenia niż zarobki w innych sektorach administracji publicznej.
Ponadto z otrzymanych informacji od przedstawicieli badanych państw wynika,
iż generalnie poziom wynagrodzenia w Instytucjach Zarządzających jest wyższy niż
w Instytucjach Pośredniczących. Tytułem przykładu – urzędnicy zatrudnieni
w Hiszpanii w Dyrekcji Generalnej ds. Funduszy Europejskich zarabiają więcej niż
urzędnicy administracji regionalnej zaangażowani we wdrażanie programów
regionalnych.
52
Tabela nr 15 – Wynagrodzenia urzędników zajmujących się wykorzystaniem środków
wspólnotowych.
Średnie roczne
wynagrodzenie
Średnie roczne
Średnie roczne
pracownika
wynagrodzenie w
wynagrodzenie w
Lp.
Nazwa państwa
zajmującego się
administracji
gospodarce
wdrażaniem
publicznej
w euro
środków UE
w euro
w euro42
1.
Anglia
40 000
40 000
44 49543
2.
Czechy
b.d.
12 690
11 930
3.
Estonia
ok. 19 000
14 935
18 881
4.
Hiszpania
40 000
40 000
21 15044
5.
Irlandia
50 000
44 21645
30 10746
6.
Słowacja
b.d.
b.d.
7 03947
48
7.
Słowenia
24 000
17 998
16 37449
(18 000 bez
dodatków)
8.
Szkocja
30 000
19 00050
28 84051
9.
Węgry
b.d.
12 712
9 285
Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji przekazanych przez przedstawicieli
analizowanych państw oraz ogólnodostępnych danych statystycznych.
6.4. Rotacja pracowników zajmujących się wdrażaniem funduszy
UE
Z danych przekazanych w ankietach wynika wniosek, że problem związany
ze znaczącą rotacją pracowników zajmujących się wdrażaniem funduszy
wspólnotowych występuje głównie w „nowych” państwach UE (Czechach, Słowacji,
Słowenii, Estonii, na Węgrzech) oraz w Irlandii. W większości przypadków główną
przyczyną takiego stanu rzeczy (jak wynika z ankiet) są niskie wynagrodzenia,
niewspółmierne do nakładanych obowiązków.
W państwach z dużym
doświadczeniem w implementacji wspólnotowej polityki regionalnej (Szkocji, Anglii,
Hiszpanii) fluktuacja personelu nie jest na tyle wysoka, aby mogła stanowić
zagrożenie dla skutecznej realizacji NSRO.
42
Dane pochodzące z ankiet wypełnionych przez przedstawicieli analizowanych państw.
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page?_pageid=1996,39140985&_dad=portal&_schema=PORT
AL&screen=detailref&language=en&product=REF_TB_labour_market&root=REF_TB_labour_marke
t/t_labour/t_earn/tps00175
44
45
http://www.cso.ie/statistics/public_sector_earnings.htm
46
http://www.cso.ie/px/pxeirestat/Dialog/Saveshow.asp
47
48
http://www.stat.si/eng/novica_prikazi.aspx?id=1727
49
http://www.stat.si/eng/indikatorji.asp?ID=29
50
http://www.statistics.gov.uk/downloads/theme_labour/ASHE_2007/2007_all_employees.pdf
51
http://www.scotland.gov.uk/Topics/Statistics/Browse/Labour-Market/TrendEarnings
43
53
Jako powody tak dużej fluktuacji pracowników w Estonii wskazano zarówno niskie
wynagrodzenie, brak czynników motywacyjnych, jak również dużą odpowiedzialność
oraz znaczącą ilość zadań. Zjawisko to jest również wzmagane przez fakt, ze firmy
prywatne poszukujące specjalistów zajmujących się wdrażaniem funduszy
wspólnotowych są w stanie zaoferować znacznie lepsze warunki finansowe. edynym
czynnikiem motywacyjnym skierowanym do osób zajmujących się wdrażaniem
funduszy wspólnotowych w Estonii są szkolenia.
W Czechach oraz Słowacji, mimo rozbudowanego systemu motywacyjnego w
postaci okresowych premii, specjalnych dodatków dla pracowników zajmujących się
implementacją pomocy wspólnotowej oraz możliwości odbycia szkoleń, występuje
znacząca rotacja. Z informacji uzyskanych od Ministerstwa Rozwoju Regionalnego
Czech oraz Ministerstwa Budownictwa i Rozwoju Regionalnego Słowacji wynika, że
głównym powodem rotacji pracowników są wciąż niskie zarobki, ale również zbyt
duża liczba nakładanych obowiązków. W Słowacji w okresie programowania 20042006 fluktuacja personelu wyniosła od 20% do 40% w zależności od Instytucji
Zarządzającej. Brak odpowiednio przygotowanej kadry oraz częsta zmiana osób
zajmujących się funduszami UE zostały zakwalifikowane jako jeden z głównych
problemów, które mogą przeszkodzić we wdrażaniu funduszy europejskich
w perspektywie 2007-201352.
W Szkocji oraz Anglii nie zaobserwowano problemów z rotacją pracowników.
System motywacyjny, jakim objęci są pracownicy zajmujący się wdrażaniem
funduszy strukturalnych, zawiera w sobie możliwość uczestniczenia w szkoleniach.
Dodatkowym instrumentem motywacyjnym są w Szkocji są także premie finansowe.
Instytucje wdrażające pomoc unijną w Hiszpanii nie stworzyły dla swoich
pracowników specjalnych instrumentów motywacyjnych w postaci premii czy
bonusów, a mimo to nie odnotowano problemów z rotacją personelu. Wynagrodzenia
urzędników zajmujących się funduszami UE są takie same jak w całej administracji
publicznej, a jedynym „czynnikiem motywującym” są szkolenia. Warto jednak
odnotować, że wynagrodzenia w administracji publicznej (dane za IK) są znacznie
wyższe niż średnie roczne wynagrodzenie w gospodarce. Ponadto z informacji
uzyskanych od Instytucji Zarządzającej programami współfinansowanymi z EFRR
wynika, że istotnym czynnikiem wpływającym na chęć podejmowania pracy
w instytucjach zaangażowanych w system wdrażania funduszy wspólnotowych jest
aspekt psychologiczny – chęć uczestnictwa w procesie modernizacji kraju.
W Irlandii z informacji przekazanych z przez Ministerstwo Finansów wynika, że
w instytucjach zaangażowanych we wdrażanie środków finansowych wspólnotowych
funduszy występuje znacząca rotacja pracowników. Przyczyn takiego stanu rzeczy nie
upatruje się w niskim wynagrodzeniu, ale w dużej liczbie obowiązków nakładanych
na pracowników. W Irlandii nie przewidziano, w stosunku do pracowników
obsługujących fundusze, specjalnego systemu motywacyjnego.
W Słowenii oraz na Węgrzech fluktuacja pracowników jest również poważnym
problemem. Głównymi przyczynami znaczącej rotacji są: liczba obowiązków oraz
niskie zarobki. Szczególnie zniechęcające, wg słoweńskiego Biura Samorządu
Terytorialnego oraz Rozwoju Regionalnego, do pracy w administrowaniu środkami
europejskimi są obciążenia wynikające z dużej ilości obowiązków. System
52
NSRO Słowacji, s. 117.
54
motywujący pracowników w Słowenii i na Węgrzech obejmuje premie oraz
możliwość odbywania szkoleń.
Po analizie ankiet z „nowych” państw UE wyłania się wniosek, iż dla zapewnienia
stabilności kadr nie wystarczają – choć są bardzo istotne – funkcjonujące systemy
motywacyjne, obejmujące premie, podwyżki wynagrodzenia czy szkolenia. Wydaje
się, że równie istotnym czynnikiem stabilizacji powinno być umiejętne zarządzanie
kwestiami związanym z obciążeniem pracą, właściwy podział zadań oraz dobra
organizacja pracy.
6.5. Pomoc techniczna
W przeciwieństwie do okresu programowania 2000-2006, pomoc techniczna
w ramach programów operacyjnych podejmowana jest z inicjatywy państw
członkowskich, które mogą decydować m.in. o jej pułapie. Rozporządzenie Rady
(WE) nr 1083/200653 określa w art. 46 ust. 1 jedynie maksymalny limit – nie może
one przekroczyć 4% całkowitej alokacji nie tylko w ramach Celów Konwergencja
oraz Konkurencyjność Regionalna i Zatrudnienie, ale także na poziomie
poszczególnych programów operacyjnych54.
Rozporządzenie ogólne zakłada, że działania mające na celu wsparcie Instytucji
Zarządzającej w realizacji programu operacyjnego powinny być podejmowane
w ramach tego programu. Dopuszcza się jednak możliwość stworzenia przez państwo
członkowskie odrębnego programu operacyjnego dotyczącego pomocy technicznej,
który na zasadzie komplementarności obejmowałby zadania o charakterze
horyzontalnym.
Spośród analizowanych państw największą alokację na pomoc techniczną w stosunku
do całkowitej alokacji funduszy przyjęto na Węgrzech (3,9% alokacji EFRR; 3,4%
alokacji EFS), najmniejszą zaś w Hiszpanii (1,0% alokacji EFRR; 1,5% alokacji
EFS). Podział procentowy alokacji na pomoc techniczną w analizowanych państwach
prezentuje tabela nr 14.
53
Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne
dotyczące Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie
(WE) nr 1260/1999
54
W przypadku odrębnego programu operacyjnego, całkowita kwota wydatków na pomoc techniczną
nie może przekroczyć ustalonego pułapu.
55
Tabela nr 14 – Alokacja na pomoc techniczną w perspektywie 2007-2013
Lp.
Nazwa państwa
Alokacja
Alokacja
EFRR 2007-2013 w
EFS 2007-2013 w
ramach państwa
ramach państwa
przeznaczana na
przeznaczana na
pomoc techniczna w % pomoc techniczna w %
1.
Czechy
3,1%
3,5%
2.
Estonia
2,0%
2,1%
3.
Hiszpania
1,0%
1,5%
4.
Irlandia
2,4%
0,8%
5.
Słowacja
3.4%
3,5%
6.
Słowenia
1,7%
3,7%
7.
Węgry
3,9%
3,4%
8.
Wielka Brytania
3,1%
3.3%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji zawartych na stronach internetowych
DG ds. Polityki Regionalnej Komisji Europejskiej
W Czechach, Słowacji, na Węgrzech środki przeznaczone na wsparcie działań
związanych z wykorzystaniem funduszy wspólnotowych w latach 2007-2013
rozdzielone są pomiędzy „ogólnokrajowy” Program Operacyjny Pomoc Techniczna
oraz priorytety „pomoc techniczna” funkcjonujące w każdym programie
operacyjnym.
W Czechach na PO Pomoc Techniczna przeznaczono ponad 248 mln euro (co
stanowi 0,97% wszystkich środków w latach 2007-2013 przyznanych dla Czech).
Instytucją Zarządzającą Programem jest Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
(Supporting Frame for Union Department). Program wspiera działania wspólne dla
wszystkich programów operacyjnych np.:
• przygotowywanie
wytycznych dotyczących zarządzania, kontroli,
monitoringu oraz ewaluacji,
• organizację Komitetu Monitorującego NSRO,
• horyzontalne ewaluacje i raporty,
• działania informacyjno-promocyjne,
• usługi doradcze,
• wsparcie Instytucji Certyfikującej oraz Audytowej.
Działania wpierające wdrażanie poszczególnych programów operacyjnych
finansowane są ze środków danego programu operacyjnego w ramach priorytetu
pomoc techniczna. Najwięcej środków pomocy technicznej - ok. 143 mln. euro
przeznaczono w PO Środowisko (ok. 2,9% wartości całego PO), najmniej - 3,7 mln
euro - w PO Praga Zdolności Przystosowawcze (ok. 3,5% wartości programu).
Łączna wartość wszystkich środków europejskich przeznaczonych na pomoc
techniczną w okresie programowania 2007-2013 wyniesie ponad 557 mln euro.
W Słowacji Instytucją Zarządzającą PO Pomoc Techniczna jest Ministerstwo
Budownictwa i Rozwoju Regionalnego. W ramach programu wspierane są działania
dwóch Ministerstw: MBiRR (jako Instytucji Koordynującej NSRO) oraz Ministerstwa
Finansów (jako Instytucji Certyfikującej i Audytowej) za pośrednictwem
następujących priorytetów:
• przygotowanie, zarządzanie, monitoring, informacja oraz wzmocnienie
zdolności administracyjnych w tych obszarach (ok. 55% środków PO PT)
56
•
zarządzanie finansowe, kontrola, audyt oraz wzmocnienie zdolności
administracyjnych w tych obszarach.
Środki przeznaczone na PO PT wynoszą prawie 115 mln euro (w tym 97 mln wkładu
UE).
Podobnie jak w Czechach, również na Słowacji działania wpierające implementację
poszczególnych programów operacyjnych finansowane są ze środków danego
programu operacyjnego w ramach priorytetu pomoc techniczna.
Na pomoc techniczną w Słowacji w latach 2007-2013 z funduszy wspólnotowych
przeznaczono łącznie ponad 255 mln euro.
Na Węgrzech w okresie programowania 2007-2013 rozwiązania dotyczące pomocy
technicznej są bardzo podobne do tych przyjętych w Czechach i Słowacji. Środki
z horyzontalnej pomocy technicznej (PO Wdrażanie – Pomoc Techniczna),
zarządzane przez Instytucję Koordynującą wdrażanie NSRO służą wspieraniu
strategicznych działań dla całego systemu wdrażania programów operacyjnych
(wsparcie Instytucji Koordynującej, Audytowej oraz Certyfikującej). Natomiast
środki pochodzące z priorytetów pomoc techniczna funkcjonujących w ramach
każdego PO przeznaczane są na wdrażanie danego programu (głownie na działalność
Instytucji Pośredniczących). Łącznie na pomoc techniczną na Węgrzech z funduszy
europejskich przeznaczono ok. 1 013 mln euro.
W Anglii i Szkocji środki przeznaczane na pomoc techniczną funkcjonują jako
priorytety w poszczególnych programach operacyjnych. Łączna suma środków
przeznaczonych na pomoc techniczna dla Wielkiej Brytanii wynosi ponad 302 mln
euro.
W Estonii większość instytucji wdrażających fundusze UE zaangażowanych jest
w więcej niż jeden program operacyjny. Dlatego też ustanowiono dwa źródła
finansowania skierowane na wpieranie systemu implementacji środków europejskich.
Każdy PO zawiera następujące priorytety odnoszące się do pomocy technicznej:
• „Horyzontalna Pomoc Techniczna” oraz
• „Pomoc Techniczna”
Środki finansowe pochodzące z „Horyzontalnej Pomocy Technicznej” przeznaczone
są na wspólne wydatki związane z realizacją wszystkich PO. Podzielone są one
pomiędzy trzy PO (proporcjonalnie do alokowanych środków wspólnotowych
w poszczególnych PO) i są wydzielone jako odrębny priorytet w ramach danego PO.
Z Horyzontalnej Pomocy Technicznej finansowane są tylko takie działania które
dotyczą:
• wynagrodzeń oraz innych kosztów związanych z zatrudnieniem personelu
(większość pracowników odpowiedzialnych za wdrażanie funduszy UE
w Estonii pracuje na rzecz więcej niż jednego PO);
• kosztów związanych z implementacją co najmniej dwóch PO,
np. administrowanie i rozwój Systemu Informacyjnego (Management
Information System), ewaluacje oraz raporty, dotyczące więcej niż jednego
PO itp.
Na Horyzontalną Pomoc Techniczną w latach 2007-2013 przeznaczono łącznie 76,1
mln. euro.
Dodatkowo w każdym programie operacyjnym znajduje się priorytet „Pomoc
Techniczna” (ze 100% wkładem funduszy strukturalnych), z którego finansowane są
57
działania bezpośrednio związane z wdrażaniem tego programu. Obejmują one
w szczególności koszty związane z:
• organizacją Komitetów Monitorujących,
• wykonaniem ewaluacji i raportów,
• wydaniem publikacjami dotyczącymi danego PO.
Ze środków priorytetów „Pomoc Techniczna” nie finansuje się wynagrodzeń
pracowników.
Łączna wartość środków przeznaczonych na pomoc techniczną w obecnym okresie
budżetowania wynosi 80,6 mln euro.
W Hiszpanii środki finansowe przeznaczone na pomoc techniczną (łącznie
z funduszy wspólnotowych prawie 355 mln euro, co stanowi 0,95% całkowitej
pomocy UE) rozlokowane są w kilku obszarach.
Funkcjonują dwa krajowe programy operacyjne „Pomoc Techniczna”: oddzielnie dla
EFRR i EFS. Pomoc techniczna finansowana z Funduszu Spójności stanowi jeden
z priorytetów Programu Operacyjnego Fundusz Spójności – Europejski Fundusz
Rozwoju Regionalnego55. Zgodnie z wytycznymi zawartymi w programach środki
z pomocy technicznej mogą współfinansować działania związane z:
• przygotowywaniem i wdrażaniem programów operacyjnych,
• monitoringiem i kontrolą,
• przygotowaniem ewaluacji,
• informacją i promocją.
Dodatkowo w każdym programie operacyjnym (zarówno krajowym, jak
i regionalnym) wydzielone są środki wspierające wdrażanie danego programu.
W Irlandii środki przeznaczone na pomoc techniczna wydzielone są jako odrębny
priorytet w każdym programie operacyjnym. Łącznie na pomoc techniczną
ze środków wspólnotowych przeznaczono 11,9 mln euro (wraz z wkładem Irlandii
kwota dostępna w ramach Pomocy Technicznej wynosi 28,8 mln euro).
W poprzedniej perspektywie w Irlandii funkcjonował oddzielny program operacyjny
Pomoc Techniczna poświęcony wsparciu instytucji wdrażających fundusze.
6.6. Główne działania finansowane ze środków pomocy technicznej
W wszystkich państwach objętych badaniem, za wyjątkiem Hiszpanii, znacząca część
środków finansowych pomocy technicznej przeznaczana jest na wynagrodzenia
dla pracowników zajmujących się wdrażaniem funduszy europejskich (najwięcej
w Szkocji - blisko 60% alokacji na PT). Z pomocy technicznej finansuje się również
zakup zewnętrznych usług doradczych, informację i promocję oraz szkolenia.
W Czechach środki pomocy technicznej przeznaczane są w głównej mierze
na wynagrodzenia pracowników, zewnętrzne doradztwo oraz informację i promocję.
Z informacji uzyskanych od Ministerstwa Rozwoju Regionalnego Czech wynika, że
z pomocy technicznej nie finansuje się wydatków związanych wynajmem
powierzchni biurowej, remontami oraz zakupem sprzętu i wyposażenia.
55
Środki Funduszu Spójności przeznaczone na pomoc techniczną stanowią 0,1% wartości pomocy
przyznanej Hiszpanii z Funduszu Spójności.
58
W Estonii ze środków pomocy technicznej finansuje się następujące działania:
wynagrodzenia pracowników
(50% alokacji PT); outsourcing usług (22%)
informację i promocję (13%), szkolenia i seminaria (7%) wynajem pomieszczeń
(5%), doradztwo zewnętrzne (2%), zakup sprzętu i wyposażenia (1%).
W Anglii w ramach pomocy technicznej finansowane są głównie trzy działania. Są to
wynagrodzenia pracowników (40%), informacja i promocja (40%) oraz doradztwo
zewnętrzne (20%).
W Szkocji największa część funduszy pomocy technicznej przeznaczona jest
na wynagrodzenia pracowników – blisko 60%. Z pozostałych środków finansuje się
koszty ogólne (koszty mediów, wynajęcie powierzchni biurowych) – 34%, promocje
i marketing – 3%, podróże i diety – 3%.
W Hiszpanii ze środków pomocy technicznej nie finansuje się wynagrodzeń
urzędników zajmujących się wdrażaniem funduszy wspólnotowych. Większość
funduszy pomocy technicznej przeznacza się na wykonanie ewaluacji oraz zakup
usług doradczych usprawniających wdrażanie programów operacyjnych, szkolenia
dla pracowników oraz informację i promocję.
Na Węgrzech z pomocy technicznej finansuje się wynagrodzenia pracowników,
zakup sprzętu, informację i promocję oraz doradztwo zewnętrzne.
W Słowenii ponad połowa (55%) pomocy technicznej przeznaczana jest
na wynagrodzenia pracowników. Ponadto z środków pomocy technicznej finansuje
się remonty (10%), zakup wyposażenia i sprzętu (10%), informacje i promocje oraz
doradztwo zewnętrzne (po 10%).
W Irlandii z pomocy technicznej finansuje się zarówno wynagrodzenia pracowników
(IZ, IP, IC oraz IA), koszty związane z usługami doradczymi, przeprowadzaniem
ewaluacji, obsługą systemów informatycznych, jak również informację i promocję
oraz koszty ponoszone w wyniku współpracy z podmiotami z innych państw
zaangażowanymi we wdrażanie funduszy UE.
59
7. Wnioski i rekomendacje dla Polski
Przykłady analizowanych państw dostarczają interesujących wniosków w kontekście
wdrażania funduszy strukturalnych w Polsce w okresie 2007-2013. Obszary, które
warto poddać bardziej pogłębionej analizie pod kątem ewentualnego wykorzystania
doświadczeń dla Polski to np. koordynacja wdrażania funduszy UE, zagadnienie
standaryzacji dokumentów, stworzenia centralnego systemu informatycznego obsługi
potencjalnego beneficjenta czy kwestia stabilności i doświadczenia kadr
obsługujących fundusze UE.
Wydaje się, że Polska, z uwagi na rozwiniętą strukturę administracji rządowej
i samorządowej, powinna podążyć śladem tych państw, które oparły wdrażanie
funduszy UE na istniejącym systemie administracyjnym. Największych doświadczeń
w tym względzie dostarcza przykład Hiszpanii, kraju zbliżonego wielkością
do Polski, z rozbudowanymi strukturami administracji rządowej i samorządowej
oraz z porównywalną skalą wyzwań związanych z absorpcją funduszy strukturalnych.
Podobne do Polski rozwiązania instytucjonalne związane z zarządzaniem funduszami
strukturalnymi występują w Czechach. Funkcje koordynacyjne pełni (podobnie jak
w Polsce) Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, w dużym stopniu we wdrażanie
funduszy UE zaangażowane są także struktury samorządowe. Co ciekawe, w okresie
2004-2006 wdrażano w Czechach – podobnie jak w Polsce – Zintegrowany Program
Rozwoju Regionalnego, w nowej zaś perspektywie wprowadzono programy
regionalne.
Przykłady analizowanych państw dostarczają wielu informacji na temat instrumentów
koordynacji wdrażania funduszy unijnych na poziomie krajowym. W omawianych
państwach koordynacja wyraża się m.in. w zapewnieniu:
• współpracy i koordynacji prac wszystkich Instytucji Zarządzających poprzez
zapewnienie cyklicznych spotkań między nimi (Czechy);
• standaryzacji dokumentów związanych z aplikowaniem o fundusze UE oraz
ich wdrażaniem (Irlandia, Szkocja, Słowacja, Węgry, Słowenia i w znacznym
stopniu także Hiszpania);
• systemu informatyzacji obsługi wniosków.
Stała współpraca między Instytucjami Zarządzającymi w postaci cyklicznych spotkań
jest narzędziem nie tylko koordynacji wdrażania samych programów operacyjnych,
ale służy skoordynowaniu szerszych działań prorozwojowych finansowanych
z innych niż wspólnotowe środki (Czechy). W ten sposób wdrażanie programów
operacyjnych współfinansowanych z funduszy UE – poprzez jej powiązanie z szerszą
polityką prorozwojową – może być bardziej efektywne i skuteczne. Inicjatywą
zasługującą na uwagę jest wyodrębnienie w systemie wdrażania funduszy UE
instytucji koordynującej wdrażanie priorytetów horyzontalnych w celu zapewnienia
ich sprawnego wdrażania we wszystkich programach operacyjnych (Słowacja).
Standaryzacja dokumentów, informatyzacja obsługi wniosków mogą stanowić istotny
czynnik redukcji obciążeń administracyjnych spoczywających na beneficjentach,
a tym samym mogą decydować o zwiększeniu absorpcji funduszy strukturalnych.
Warto rozważyć możliwość wdrożenia, podobnie jak planuje się to w Estonii,
centralnego informatycznego systemu obsługi wniosków, za pomocą którego
beneficjenci mogliby przesyłać wnioski aplikacyjne, sprawozdania z realizacji
projektu, bez konieczności dostarczania papierowych wersji tych dokumentów,
a powyższe operacje potwierdzane byłyby podpisem elektronicznym.
Ciekawe wnioski dla Polski wyłaniają się z analizy zagadnień związanych
z systemami motywacyjnymi pracowników oraz z szeroko rozumianą problematyką
rotacji i fluktuacji kadr.
Z otrzymanych z poszczególnych państw członkowskich ankiet wynika, iż generalnie
problemy niestabilności struktur urzędniczych zajmujących się obsługą funduszy UE
dotykają przede wszystkim tzw. „nowe” państwa członkowskie (Czechy, Słowacja,
Węgry, Estonia). W celu zapewnienia stabilności kadr zajmujących się obsługą
funduszy UE ww. państwa stosują specjalne systemy motywacyjne, takie jak premie,
podwyżki wynagrodzenia czy szkolenia (Czechy, Słowacja). Z ankiet wynika,
iż przeciążenie obowiązkami, przy jednoczesnej dużej odpowiedzialności nakładanej
na urzędników, stanowi jedną z głównych przyczyn rezygnacji z pracy przy obsłudze
funduszy UE (Czechy, Estonia). Wynika stąd, iż dla zapewnienia stabilności struktur
administracyjnych zajmujących się funduszami UE ważny jest także odpowiedni
podział zadań, dobra organizacja pracy, eliminacja zbędnych biurokratycznych
procesów oraz wąskich gardeł itd. Częsta zmiana kadr zajmujących się funduszami
UE i towarzyszące temu niedostateczne jej przygotowanie wskazywane jest jako
poważne zagrożenie dla sprawnego wdrażania funduszy strukturalnych w okresie
2007-2013 (Słowacja).
Zagadnienia te powinny być brane pod uwagę przez menedżerów odpowiedzialnych
za zarządzanie funduszami UE Polsce.
61
8. Wykorzystane źródła
Ankiety wypełnione przez przedstawicieli analizowanych państw
Najważniejsze materiały źródłowe:
1. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Czech
2. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Estonii
3. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Hiszpanii
4. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Irlandii
5. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Słowacji
6. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Słowenii
7. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Węgier
8. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Wielkiej Brytanii
9. programy operacyjne Czech, Estonii, Hiszpanii, Irlandii, Słowacji, Słowenii,
Węgier, Wielkiej Brytanii.
Najważniejsze publikacje:
1. Cohesion Policy 2007-2013. Czech Republic. Publikacja Dyrekcji Generalnej ds.
Polityki Regionalnej Komisji Europejskiej
2. Cohesion Policy 2007-2013. Estonia. Publikacja Dyrekcji Generalnej ds. Polityki
3. Cohesion Policy 2007-2013. Spain. Publikacja Dyrekcji Generalnej ds. Polityki
4. Cohesion Policy 2007-2013. Ireland. Publikacja Dyrekcji Generalnej ds. Polityki
5. Cohesion Policy 2007-2013. Slovakia. Publikacja Dyrekcji Generalnej ds.
6. Cohesion Policy 2007-2013. Slovenia. Publikacja Dyrekcji Generalnej ds.
7. Cohesion Policy 2007-2013. Hungary. Publikacja Dyrekcji Generalnej ds.
8. Cohesion Policy 2007-2013. Great Britain. Publikacja Dyrekcji Generalnej ds.
9. European Policies Research Centre, Turning strategies into projects: the
implementation of 2007-2013 structural funds programmes
10. European Policies Research Centre, The 2007-2013 Operational Programmmes
11. European Policies Research Centre, Programmes in transition – between closure
and start
12. Vitalis Nakrosis, Managing European Union Funds in the Candidates Countries:
Administrative Organization and Resource Distribution (w:) European
Integration, Regional Policy, and Growth, The World Bank
Najważniejsze strony internetowe:
1. http://ec.europa.eu/dgs/regional_policy/index_en.htm
2. www.strukturalnifondy.cz
3. www.struktuurifondid.ee
4. www.dgfc.sgpg.meh.es
5. www.esf.gov.uk
6. www.esep.co.uk
7. www.strukturalnefondy.sk/
8. www.berr.gov.uk/
9. www.finance.gov.ie/ViewDoc.asp?fn=/home.asp
10. http://www.ndp.ie/viewdoc.asp?fn=/documents/eu_structural_funds/overview/wh
at_are_eu.htm&mn=euso&nID=1
11. http://www.nfu.hu/?lang=en
12. http://www.svlr.gov.si/en/
63
9. Załączniki
Załącznik nr 1 – Wykaz Instytucji Zarządzających i Pośredniczących w Czechach w okresie programowania 2007-2013
Nazwa państwa
CZECHY
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Lp.
Nazwa programu
operacyjnego
Wartość
wkładu UE w
mln euro
Nazwa Instytucji Zarządzającej
Liczba
IP
Nazwa (rodzaj) Instytucji Pośredniczącej
1.
Zintegrowany Program
Operacyjny
1 862
6
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Ministerstwo Zdrowia
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Ministerstwo Kultury
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
Centrum Rozwoju Regionalnego Czech (agencja
rządowa)
2.
PO Pomoc Techniczna
292
1
1.
Centrum Rozwoju Regionalnego Czech (agencja
rządowa)
3.
PO Zasoby Ludzkie
i Zatrudnienie
2 157
17
4.
PO Przedsiębiorczość
i Innowacyjność
3 578
Ministerstwo Przemysłu i Handlu
2
1.
2.
3.
4.
1.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
Ministerstwo Przemysłu i Handlu
14 regionalnych władz samorządowych
Agencja ds. Inwestycji i Rozwoju Przedsiębiorczości
- CzechInvest (agencja rządowa)
Czesko-Morawski Bank Gwarancji i Rozwoju (72%
akcji banku posiadają wspólnie Ministerstwo
Rozwoju Regionalnego oraz Ministerstwo Przemysłu
i Handlu)
Państwowy Fundusz Infrastruktury Transportowej
(agencja rządowa)
2.
5.
PO Transport
6 793
Ministerstwo Transportu
1
1.
6.
PO Środowisko
5 786
Ministerstwo Środowiska
1
1.
Państwowy Fundusz Ochrony Środowiska (agencja
rządowa)
7.
PO Badania i Rozwój
2 436
Ministerstwo Edukacji, Młodzieży
i Sportu
1
1.
Czeska Agencja Edukacji i Badań Naukowych
(agencja rządowa)
8.
PO Edukacja i
Konkurencyjność
2 151
Ministerstwo Edukacji, Młodzieży
i Sportu
15
1.
9.
7 regionalnych programów
operacyjnych
ok. 4 600
Rady Regionalne 7 regionów
nomenklatury NUTS II
0
2.
---
Czeska Agencja Edukacji i Badań Naukowych
(agencja rządowa)
14 regionalnych władz samorządowych
10.
PO Praga Konkurencyjność
347
Miasto Praga
0
---
11.
PO Praga Zdolności
Przystosowawcze
142
Miasto Praga
0
---
Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji zawartych w programach operacyjnych Czech na lata 2007-2013
65
Załącznik nr 2 – Wykaz Instytucji Zarządzających i Pośredniczących w Estonii w okresie programowania 2007-2013
Nazwa państwa
ESTONIA
Ministerstwo Finansów
Lp.
1.
Nazwa programu
operacyjnego
PO Podnoszenie
Jakości Życia
Wartość
wkładu UE w
mln euro
1 911
Nazwa Instytucji
Zarządzającej
Departament
Finansowania
Zagranicznego MF
Liczba
IP
6
Nazwa (rodzaj) Instytucji
Pośredniczącej
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Ministerstwo Spraw
Wewnętrznych
Ministerstwo Spraw
Gospodarczych i Komunikacji
Ministerstwo Edukacji i Badań
Ministerstwo Spraw Społecznych
Ministerstwo Finansów (dla
pomocy technicznej)
Liczba
IW
6
Wdrażającej
1.
2.
3.
4.
5.
6.
2.
PO Rozwój
Otoczenia
Gospodarczego
1 700
Departament
Finansowania
Zagranicznego MF
4
1.
2.
3.
4.
Ministerstwo Spraw
pomocy technicznej)
9
1.
2.
Centrum Inwestycji
Środowiskowych (fundacja
państwowa)
Fundusz Kredytowy
i Gwarancji Eksportowych –
KredEx (podmiot założony
przez Ministerstwo Finansów)
Fundacja na Rzecz
Ustawicznego Kształcenia –
Innove (podmiot założony
przez Ministerstwo Edukacji
i Badań)
Agencja Rozwoju
Przedsiębiorczości - Enterpise
Estonia (podmiot założony
przez Ministerstwo Spraw
Gospodarczych)
Ministerstwo Spraw
Społecznych
pomocy technicznej)
Agencja Rozwoju
Gospodarczych)
Fundusz Kredytowy
i Gwarancji Eksportowych –
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
3.
PO Rozwój
Zasobów Ludzkich
462
Departament
Finansowania
Zagranicznego MF
7
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Ministerstwo Spraw Społecznych
Ministerstwo Spraw
Kancelaria Rządu
Ministerstwo Spraw
Wewnętrznych
pomocy technicznej)
7
1.
2.
3.
4.
5.
Fundacja Archimedesa
(podmiot założony przez rząd
Estonii)
Estońska Administracja Dróg
(urząd centralny)
Estońska Administracja
Morska (urząd centralny)
Port Lotniczy w Tallinnie
(spółka skarbu państwa)
Estoński Inspektorat
Kolejnictwa (urząd centralny)
Estońskie Centrum Informatyki
(podmiot zależny od
Ministerstwa Spraw
Gospodarczych i Komunikacji)
pomocy technicznej)
Fundacja na Rzecz
Ustawicznego Kształcenia –
Innove (podmiot założony
przez Ministerstwo Edukacji i
Badań)
Centrum Inwestycji
Środowiskowych (fundacja
państwowa)
Fundacja Archimedesa
(podmiot założony przez rząd
Estonii)
Fundusz Kredytowy i
Gwarancji Eksportowych –
Agencja Rozwoju
67
6.
7.
Gospodarczych)
Kancelaria Rządu
pomocy technicznej)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji zawartych w programach operacyjnych Estonii na lata 2007-2013
68
Załącznik nr 3 – Wykaz Instytucji Zarządzających i Pośredniczących w Hiszpanii w okresie programowania 2007-2013
Nazwa państwa
HISZPANIA
Ministerstwo Gospodarki i Skarbu
Lp.
1.
Nazwa programu
operacyjnego
PO EFRR B+R+I
Wartość
wkładu UE w
mln euro
2 248
Poddyrekcja Generalna ds. Administracji
EFRR Ministerstwa Gospodarki i Skarbu
Liczba
IP
14
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Centrum Rozwoju Technologii Przemysłowych
(podmiot zależny od Ministerstwa Przemysłu,
Turystyki i Handlu)
Generalna Dyrekcja Rozwoju Przemysłu (Ministerstwo
Przemysłu, Turystyki i Handlu)
Generalna Dyrekcja ds. MSP (Ministerstwo Przemysłu,
Turystyki i Handlu)
Generalna Dyrekcja Rozwoju Społeczeństwa
Informacyjnego (Ministerstwo Przemysłu, Turystyki
i Handlu)
Państwowe Przedsiębiorstwo Publiczne RED.ES
Szkoła Organizacji Przemysłowej
Krajowe Przedsiębiorstwo Innowacji (spółka skarbu
państwa)
Państwowe Towarzystwo Przyciągania Inwestycji
Zagranicznych (agencja rządowa)
Państwowe Towarzystwo Wzorów Przemysłowych
(agencja rządowa)
Generalna Dyrekcja ds. Badań (Ministerstwo Edukacji
i Nauki)
Generalna Dyrekcja Polityki Technologicznej
(Ministerstwo Edukacji i Nauki)
Krajowy Instytut Badań Rolnych (państwowa jednostka
badawcza)
Rada Izb Handlowych i Przemysłowych (samorząd
gospodarczy)
Instytut Zdrowia Karola III (podmiot zależny od
Ministerstwa Zdrowia)
2.
PO EFRR Gospodarka
Oparta na Wiedzy
1 465
6
1.
2.
3.
4.
5.
6.
3.
PO EFRR Pomoc
Techniczna
4.
PO Fundusz Spójności –
EFRR
64
0
---
4 900
42
1.
2.
3.
4.
5.
6.
5.
PO EFS Zdolności
Przystosowawcze i
Zatrudnienie
4 300
Wydział Zarządzania Jednostki
Administrującej EFS Ministerstwa Pracy
i Spraw Społecznych
16
1.
2.
3.
4.
5.
6.
i Nauki)
Centrum Badań Energetyki, Środowiska i Technologii
(podmiot zależny od Ministerstwa Edukacji i Nauki)
Instytut Badań i Technologii Rolnych (podmiot zależny
od Ministerstwa Edukacji i Nauki)
Instytut Zdrowia Karola III (podmiot zależny od
Ministerstwa Zdrowia)
Krajowy Uniwersytet Kształcenia na Odległość
(podmiot zależny od Ministerstwa Edukacji i Nauki)
Państwowe Przedsiębiorstwo Publiczne RED.ES
Urząd Administracji Infrastruktury Kolejowej
Państwowe Przedsiębiorstwo Publiczne – Porty
Lotnicze (spółka skarbu państwa)
Poddyrekcja ds. Programowania i Kontroli
(Ministerstwo Środowiska)
10 Państwowych Towarzystw ds. Wody (podmioty
zależne od Ministerstwa Środowiska)
6 podmiotów zależnych od władz regionalnych (na
poziomie NUTS II)
23 Rady Miejskie
Państwowy Urząd Pracy (podmiot podległy
Ministerstwu Pracy i Spraw Społecznych)
Generalna Dyrekcja ds. Imigracji (Ministerstwo Pracy
i Spraw Społecznych)
Poddyrekcja Wsparcia i Rozwoju Przedsiębiorczości
(Ministerstwo Pracy i Spraw Społecznych)
Instytut Społeczny ds. Sektora Morskiego (podmiot
podległy Ministerstwu Pracy i Spraw Społecznych)
Generalna Dyrekcja ds. Współpracy Lokalnej
(Ministerstwo Administracji Publicznej)
Generalna Dyrekcja Rozwoju Obszarów Wiejskich
(Ministerstwo Rolnictwa, Rybołówstwa i Żywności)
70
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
6.
PO EFS na rzecz
Przeciwdziałania
Dyskryminacji
381
10
i Nauki)
Generalna Dyrekcja Rozwoju Społeczeństwa
Informacyjnego (Ministerstwo Przemysłu, Turystyki
i Handlu)
Poddyrekcja ds. Edukacji i Kształcenia Zawodowego
(Ministerstwo Edukacji i Nauki)
Urząd ds. Morskich (podmiot zależny od Ministerstwa
Przemysłu, Turystyki i Handlu)
Fundacja Bioróżnorodności (państwowa fundacja
podległa Ministerstwu Środowiska)
Urząd Bezpieczeństwa Morskiego (podmiot zależny od
Ministerstwa Infrastruktury)
Rada Izb Handlowych i Przemysłowych (samorząd
gospodarczy)
Fundacja EOI- Szkoła Biznesu
Fundacja Tworzenia i Rozwoju Przedsiębiorstw
Rada Najwyższa Badań Naukowych
1.
Generalna Dyrekcja ds. Integracji Imigrantów
(Ministerstwo Pracy i Spraw Społecznych)
2. Generalna Dyrekcja ds. Imigracji (Ministerstwo Pracy
i Spraw Społecznych)
3. Instytut Kobiet (podmiot zależny od Ministerstwa
Pracy i Spraw Społecznych)
4. Instytut ds. Osób Starszych i Usług Społecznych
(podmiot zależny od Ministerstwa Pracy i Spraw
Społecznych)
5. Urząd ds. Kształcenia i Pracy Więźniów (podmiot
zależny od Ministerstwa Pracy i Spraw Społecznych)
6. Fundacja ds. Osób Niepełnosprawnych – ONCE
(organizacja pozarządowa)
7. Fundacja Luis Vives (organizacja pozarządowa)
8. Caritas Hiszpania (organizacja pozarządowa)
9. Hiszpański Czerwony Krzyż (organizacja
pozarządowa)
10. Fundacja Ludności Romskiej (organizacja
pozarządowa)
71
7.
PO EFS Pomoc Techniczna
34
8.
Regionalne programy
operacyjne
współfinansowane z EFRR
17 923
1.
Poddyrekcja Generalna ds.
Administracji EFRR Ministerstwa
Gospodarki i Skarbu
19 władz regionalnych (NUTS II)
0
---
b.d.
Ze strony władz centralnych:
- komórki organizacyjne ministerstw
- urzędy centralne administracji publicznej
2.
Ze strony władz regionalnych:
- Biura Funduszy Europejskich funkcjonujące w ramach
urzędu władz regionalnych
- publiczne podmioty podległe władzom regionalnym (np.
regionalne agencje rozwoju)
9.
Regionalne programy
3 342 1. Wydział Zarządzania Jednostki
b.d.
Ze strony władz centralnych:
operacyjne
Administrującej EFS Ministerstwa
- komórki organizacyjne ministerstw
współfinansowane z EFS
Pracy i Spraw Społecznych
- urzędy centralne administracji publicznej
2. 19 władz regionalnych (NUTS II)
Ze strony władz regionalnych:
- Biura Funduszy Europejskich funkcjonujące w ramach
urzędu władz regionalnych
- publiczne podmioty podległe władzom regionalnym (np.
regionalne agencje rozwoju)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji zawartych w programach operacyjnych Hiszpanii na lata 2007-2013
72
Załącznik nr 4 – Wykaz Instytucji Zarządzających i Pośredniczących w Irlandii w okresie programowania 2007-2013
Nazwa państwa
IRLANDIA
Lp.
1.
Nazwa programu
operacyjnego
Program Operacyjny
Inwestycje w Kapitał
Ludzki
Wartość
wkładu UE w
mln euro
1 360
Ministerstwo Przedsiębiorczości, Handlu
i Zatrudnienia
Liczba
IP
6
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Narodowa Instytucja ds. Szkoleń i Zatrudnienia – FAS
(agencja rządowa)
Ministerstwo Edukacji i Nauki
Ministerstwo Sprawiedliwości, Równości i Reformy
Prawa
Ministerstwo Spraw Społecznych i Rodziny
Urząd ds. Równouprawnienia -Equality Authority
(agencja rządowa)
Rządowa Agencja ds. Imigrantów (Reception and
Integration Agency - RIA)
2.
3.
Program Operacyjny
Regionu Border, Midland
& Western
Program Operacyjny
Regionu Southern &
Eastern
571
Zgromadzenie Regionu Border, Midland
& Western
b.d.
367
Zgromadzenie Regionu Southern &
Eastern
b.d.
- ministerstwa
- agencje rządowe
- organy władz regionalnych
- ministerstwa
- agencje rządowe
- organy władz regionalnych
Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji zawartych m.in. w programach operacyjnych Irlandii na lata 2007-2013
Załącznik nr 5 – Wykaz Instytucji Zarządzających i Pośredniczących w Słowacji w okresie programowania 2007-2013
Nazwa państwa
SŁOWACJA
Ministerstwo Budownictwa i Rozwoju Regionalnego
Lp.
1.
Nazwa programu
operacyjnego
Wartość
wkładu UE w
mln euro
1 700
2.
Regionalny Program
Operacyjny
PO Środowisko
3.
PO Transport
3 846
4.
PO Informatyzacja
Społeczeństwa
PO Badania i Rozwój
5.
6.
PO Konkurencyjność i
Wzrost Gospodarczy
Liczba
IP
Ministerstwo Budownictwa i Rozwoju
Regionalnego
7
1.
0
---
0
---
1 168
Ministerstwo Transportu, Poczty i
Telekomunikacji
Biuro Rządu (Office of the Government)
1
1.
1 423
Ministerstwo Edukacji
1
1.
Ministerstwo Gospodarki
4
1.
Agencja Funduszy Strukturalnych UE Ministerstwa
Edukacji (agencja rządowa)
Narodowa Agencja na rzecz Rozwoju MŚP (agencja
rządowa)
Słowacka Agencja Innowacji i Energii (agencja
rządowa)
Słowacka Agencja Rozwoju Handlu i Inwestycji
(agencja rządowa)
Słowacki Zarząd Turystyki (agencja rządowa)
Agencja Funduszy Strukturalnych UE Ministerstwa
Edukacji (agencja rządowa)
Agencja Wdrażania ds. Społecznych (agencja
rządowa)
Fundusz Rozwoju Społecznego (agencja rządowa)
2 118
908
2.
3.
7.
PO Edukacja
8.
9.
PO Zatrudnienie i
Przeciwdziałanie
Wykluczeniu Społecznemu
PO Zdrowie
10.
PO Pomoc Techniczna
727
1 037
294
115
Ministerstwo Edukacji
2
4.
1.
Ministerstwo Pracy, Polityki Społecznej i
Rodziny
2
2.
1.
0
2.
---
7 samorządów regionalnych NUTS 3
Ministerstwo Budownictwa i Rozwoju
0
--Regionalnego
11.
PO Region Bratysława
102 Ministerstwo Budownictwa i Rozwoju
1
Samorząd regionalny Bratysławy
Regionalnego
Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji zawartych w programach operacyjnych Słowacji na lata 2007-2013
Załącznik nr 6 – Wykaz Instytucji Zarządzających i Pośredniczących w Słowenii w okresie programowania 2007-2013
Nazwa państwa
SŁOWENIA
---
Lp.
1.
2.
Nazwa programu
operacyjnego
Program Operacyjny
Rozwój Kapitału
Ludzkiego
Program Operacyjny
Wzmacnianie Potencjału
Wartość
wkładu UE w
mln euro
756
1 709
Biuro Samorządu Terytorialnego i
Biuro Samorządu Terytorialnego i
Liczba
IP
7
4
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
1.
2.
3.
4.
3.
Ministerstwo Pracy, Rodziny i Polityki Społecznej
Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Administracji
Ministerstwo Sprawiedliwości
Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego, Nauki
i Technologii
Ministerstwo Edukacji i Sportu
Ministerstwo Kultury
Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego, Nauki
i Technologii
Ministerstwo Edukacji i Sportu
Ministerstwo Gospodarki.
Program Operacyjny
1 635 Biuro Samorządu Terytorialnego i
2
1. Ministerstwo Transportu
Rozwój Infrastruktury
2. Ministerstwo Środowiska i Zagospodarowania
Transportowej i
Przestrzennego,
Środowiska
Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji zawartych w programach operacyjnych Słowenii na lata 2007-2013
Załącznik nr 7 – Wykaz Instytucji Zarządzających i Pośredniczących na Węgrzech w okresie programowania 2007-2013
Nazwa państwa
WĘGRY
Narodowa Agencja Rozwoju (NAR)
Lp.
Nazwa programu
operacyjnego
Wartość
wkładu UE w
mln euro
1.
PO Rozwój Gospodarki
2 496
2.
PO Transport
6 224
3.
PO Infrastruktura
Społeczna
1 949
Liczba
IP
Departament IZ Programami Rozwoju
Gospodarczego NAR
Departament IZ Programami
Transportowymi NAR
1
1.
1
1.
Departament IZ Programami Zasobów
Ludzkich NAR
3
1.
2.
3.
4.
PO Odnowa Społeczeństwa
5.
PO Reforma Państwa
6.
PO Elektroniczna
Administracja Publiczna
7.
PO Środowisko i Energia
8.
PO Wdrażanie - Pomoc
techniczna
7 regionalnych programów
operacyjnych
9.
3 483
Departament IZ Programami Zasobów
Ludzkich NAR
3
1.
2.
3.
146
Departament IZ Programami Reform
Publicznych NAR
1
1.
358
Departament IZ Programami Reform
Publicznych NAR
1
1.
Departament IZ Programami
Środowiskowymi NAR
Departament IZ Koordynacja NAR
2
1.
2.
---
4 179
315
5 771
Departament IZ Programami Rozwoju
Regionalnego NAR
0
2
1.
2.
Węgierskie Centrum Rozwoju Gospodarki i Dotacji
(agencja rządowa)
Instytucja Pośrednicząca w Rozwoju Transportu
działająca w ramach Centrum Koordynacji Rozwoju
Transportu (agencja rządowa)
Ministerstwo Edukacji i Kultury
Instytut Badań nad Strategiami Zdrowotnymi (agencja
rządowa)
Narodowa Agencja Wdrażania EFS (organizacja nonprofit podległa Ministerstwu Polityki Społecznej
i Pracy)
Biuro Zarządzania Programami EFS (agencja rządowa)
Ministerstwo Edukacji i Kultury
Instytut Badań nad Strategiami Zdrowotnymi (agencja
rządowa)
Węgierskie Publiczne Przedsiębiorstwo na rzecz
Rozwoju Regionalnego i Planowania Miejskiego
(organizacja non-profit)
Rozwoju Regionalnego i Planowania Miejskiego
(organizacja non-profit)
Ministerstwo Środowiska i Wody
Centrum Energii (agencja rządowa)
Siedem regionalnych agencji rozwoju
Rozwoju Regionalnego i Planowania Miejskiego (IP
dla wszystkich RPO)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji zawartych w programach operacyjnych Węgier na lata 2007-2013
Załącznik nr 8 – Wykaz Instytucji Zarządzających i Pośredniczących w Anglii w okresie programowania 2007-2013
Nazwa „państwa”
ANGLIA
Ministerstwo ds. Działalności Gospodarczej, Przedsiębiorczości i Reformy Stanowienia Prawa
Lp.
Nazwa programu
operacyjnego
Wartość
wkładu UE w
mln euro
Liczba
IP
Rodzaje (nazwy) Instytucji Pośredniczących
1.
PO „West Midlands”
399
Ministerstwo ds. Wspólnot i Samorządów
1
1.
Regionalna Agencja Rozwoju Advantage West
Midlands
2.
PO „East Midlands”
268
1
1.
Agencja Rozwoju East Midlands
3.
376
1
1.
One North East (regionalna agencja rozwoju)
4.
PO „North East of
England”
PO “East of England”
111
1
1.
Agencja Rozwoju East of England
5.
PO “London”
182
1
1.
Londyńska Agencja Rozwoju
6.
24
1
1.
Regionalna Agencja Rozwoju South-East of England
584
1
1.
Yorkshire Forward (regionalna agencja rozwoju)
8.
PO “South-East of
England”
PO “Yorkshire and The
Humber”
PO “South West England”
125
1
1.
Regionalna Agencja Rozwoju South West
9.
PO “North West England”
756
1
1.
Regionalna Agencja Rozwoju North West
10.
PO Sub-region of Cornwall
and the Isles of Scilly
Jednolity Program EFS dla
Anglii
458
1
1.
Regionalna Agencja Rozwoju South West
Ministerstwo Pracy i Systemu
Emerytalnego
11
1.
2.
7.
11.
2 049
Ministerstwo Pracy i Systemu Emerytalnego
Rada ds. Doskonalenia Zawodowego (agencja
rządowa)
3. Regionalna Agencja Rozwoju South-East of England
4. Londyńska Agencja Rozwoju
5. Agencja Rozwoju East of England
6. Rada Londynu (regionalny organ samorządowy)
7. Rada Bedfordshire (regionalny organ samorządowy)
8. Rada Luton (regionalny organ samorządowy)
9. Rada Miasta Newcastle
10. East Midlands Local Authority Consortium (podmiot
zależny od regionalnego samorządu)
11. Rada Szkoleń i Umiejętności Kornwalii (podmiot
zależny od regionalnego samorządu
Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji zawartych na stronach internetowych Ministerstwa ds. Wspólnot i Samorządów oraz Ministerstwa Pracy i Systemu
Emerytalnego
78
Załącznik nr 9 – Wykaz Instytucji Zarządzających i Pośredniczących w Szkocji w okresie programowania 2007-2013
Nazwa „państwa”
SZKOCJA
---
Lp.
1.
Nazwa programu
operacyjnego
PO Highlands &
Islands EFRR
Wartość
wkładu UE w
mln euro
122
Nazwa Instytucji
Zarządzającej
Liczba
IP
Wydział ds. Funduszy
Strukturalnych Rządu
Szkocji
1
Pośredniczącej
1.
Liczba
IW
Highlands & Islands Structural
Funds Partnership Ltd. (prywatne
przedsiębiorstwo)
2
Wdrażającej
1.
2.
2.
PO Lowlands &
Uplands EFRR
376
Szkocji
1
1.
ESEP Ltd. (prywatne
przedsiębiorstwo)
0
---
3.
PO Highlands &
Islands EFS
52
Szkocji
1
1.
Highlands & Islands Structural
Funds Partnership Ltd. (prywatne
przedsiębiorstwo)
1
1.
4.
PO Lowlands &
Uplands EFS
270
Szkocji
1
1.
ESEP Ltd. (prywatne
przedsiębiorstwo)
0
---
Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji zawartych w programach operacyjnych Szkocji na lata 2007-2013
Highlands & Islands Enterprise
(prywatne przedsiębiorstwo)
Uniwersytet Highlands &
Islands Millenium Institute
Uniwersytet Highlands &
Islands Millenium Institute
Deloitte
Nazwa Deloitte odnosi się do Deloitte Touche Tohmatsu, podmiotu prawa szwajcarskiego, jego firm członkowskich, a także ich
właściwych spółek zależnych i stowarzyszonych. Deloitte Touche Tohmatsu to sieć firm świadczących najwyższej jakości
profesjonalne usługi doradcze. Najistotniejszym elementem globalnej strategii Deloitte realizowanej w blisko 140 krajach jest
jakość obsługi klienta. W oparciu o kapitał intelektualny sięgający 150.000 pracowników na świecie Deloitte świadczy
profesjonalne usługi w czterech obszarach: audytu, doradztwa podatkowego, konsultingu i doradztwa finansowego. Obsługujemy
ponad 80 procent największych światowych firm oraz duże przedsiębiorstwa krajowe, instytucje publiczne, kluczowych klientów
lokalnych oraz szybko rozwijające się firmy globalne. Usługi opisane w niniejszym dokumencie świadczy dana firma
członkowska, a nie podmiot prawny Deloitte Touche Tohmatsu. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, niektóre firmy
członkowskie nie oferują usług we wszystkich wymienionych powyżej obszarach.
Jako podmiot prawa szwajcarskiego (stowarzyszenie), Deloitte Touche Tohmatsu ani żadna z firm członkowskich Deloitte
Touche Tohmatsu nie ponosi odpowiedzialności wzajemnej za jakiekolwiek czyny lub zaniedbania. Każda firma członkowska jest
oddzielnym i niezależnym podmiotem prawnym działającym pod nazwą „Deloitte”, „Deloitte & Touche”, „Deloitte Touche
Tohmatsu” lub inną podobną nazwą.
Deloitte Central Europe
Deloitte Central Europe to regionalna sieć firm działających w ramach Deloitte Central Europe Holdings Ltd., firmy
członkowskiej Deloitte Touche Tohmatsu w Europie Środkowej. Usługi świadczone są przez spółki zależne i stowarzyszone z
Deloitte Central Europe Holdings Limited, które są oddzielnymi i niezależnymi podmiotami prawnymi.
Spółki zależne i stowarzyszone Deloitte Central Europe Holdings Limited należą do wiodących firm świadczących profesjonalne
usługi doradcze w regionie i zatrudniają ponad 3.400 pracowników w ponad 30 biurach w 17 krajach
Deloitte w Polsce
Usługi w Polsce świadczą Deloitte Advisory Sp. z o.o., Deloitte Audyt Sp. z o.o i Deloitte Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o.,
Deloitte Business Consulting S.A. – spółki stowarzyszone Deloitte Central Europe Holdings Limited. Spółki Deloitte w Polsce
są jednymi z wiodących firm świadczących usługi w czterech obszarach: audytu, doradztwa podatkowego, konsultingu oraz
doradztwa finansowego. W Polsce zatrudniamy blisko 1000 pracowników, w tym specjalistów polskich i zagranicznych.

Raport Deloitte na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego

Transkrypt

Podobne dokumenty

kolorowanka chłopiec

Zdjęcia - Dzień Szkocji

Miejski Ośrodek Kultury w Szczecinie otrzymał w roku

ASYSTENT/KA DS. ADMINISTRACYJNYCH Do Twoich

Usprawnianie procesów świadczenia usług administracyjnych

Człowiek najlepsza inwestycja - Fundusze Europejskie na lata 2007

Pobierz PDF

Ministerstwo Spraw Zagranicznych przesłało do

Propozycja agendy II dnia Kongresu Edukacji Pozaformalnej