Projekt wydłużenia terminu na wznowienie postępowania cywilnego

NEWSLETTER 11/2016
Projekt wydłużenia terminu na wznowienie postępowania cywilnego
Według projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2014 r., poz. 101 ze
zm.), dalej jako Kodeks postępowania cywilnego, skierowanego w dniu 19 października 2016 r. do I czytania na posiedzeniu Sejmu,
na wznowienie postępowania cywilnego ma przysługiwać dziesięć lat od uprawomocnienia się wyroku, zamiast obowiązujących
pięciu lat, z wyjątkiem przypadku gdy strona była pozbawiona możności działania lub nie była należycie reprezentowana. Nowy
termin dziesięciu lat na wznowienie postępowania cywilnego miałby obejmować sprawy wszczęte przed dniem wejścia w życie
planowanej nowelizacji, w których do dnia wejścia w życie nowych przepisów prawnych, nie upłynął termin dziesięciu lat.
Planowana zmiana art. 408 Kodeksu postępowania cywilnego wynika z konieczności wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 22 września 2015 r., sygn. akt SK 21/14, w świetle którego niekonstytucyjne jest aktualne brzmienie art. 408 Kodeksu
postępowania cywilnego, który po upływie pięciu lat od uprawomocnienia się wyroku definitywnie zamyka drogę wznowienia
postępowania (z wyjątkiem wypadku, gdy strona była pozbawiona możliwości działania lub nie była należycie reprezentowana).
Niemożność wznowienia postępowania cywilnego po upływnie pięciu lat od uprawomocnienia się wyroku występuje aktualnie
również w sytuacji, gdy zostało ono zakwestionowane przez międzynarodowy organ ochrony prawnej - przykładowo przez
Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu, stwierdzając naruszenie Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych
wolności. Trybunał Konstytucyjny zwrócił uwagę, iż prowadzone przed międzynarodowym organem ochrony prawnej postępowania
są z reguły długotrwałe, zaś jeżeli pięcioletni termin upłynie zanim taki organ wyda prawomocne orzeczenie, uprawniające do
złożenia skargi o wznowienie postępowania, wzruszenie orzeczenia sądowego w sytuacji słuszności skargi zostanie uniemożliwione.
Nowe brzmienie art. 408 Kodeksu postępowania cywilnego nie ogranicza się tylko do postępowań, które zakwestionował
międzynarodowy organ ochrony prawnej, lecz obowiązuje we wszystkich przypadkach, w których obecnie ma zastosowanie termin
pięcioletni. W uzasadnieniu do projektu zmiany Kodeksu postępowania cywilnego wskazano, iż odrębne regulacje dla postępowań
zakończonych przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka „byłyby rozwiązaniem asystemowym z punktu widzenia obecnej
regulacji wznowienia postępowania”. Zaś jednolity termin dziesięciu lat na wznowienie postępowania cywilnego „uwzględni
potrzebę wyważenia zasady ochrony praw nabytych, zasady sprawiedliwości proceduralnej, zasady związania prawem
międzynarodowym, a także prawa do sądu. Uwzględni ponadto wartość, jaką jest prawomocność orzeczeń sądowych.”
Nadto, zwrócono uwagę, iż ustanowienie dziesięcioletniego terminu na wznowienie postępowania zapobiegnie przypadkom, w
których termin ten byłby krótszy od terminu na zgłaszanie roszczeń odszkodowawczych na podstawie art. 4171 Kodeksu cywilnego.
Strona nie powinna być bowiem pozbawiona możliwości wyeliminowania z obrotu prawnego wadliwego prawomocnego orzeczenia
sądowego przy zastosowaniu instytucji wznowienia postępowania, jeżeli nie upłynął terminu przedawnienia roszczenia o
naprawienie szkody wyrządzonej jego wydaniem.
Zatem w przypadku uchwalenia zmiany art. 408 Kodeksu postępowania cywilnego zgodnie z zatwierdzonym projektem nowelizacji,
niezależnie od tego, czy daną sprawą zajmował się międzynarodowy organ ochrony prawnej, każdy uprawniony miałby dziesięć lat
na złożenie skargi o wznowienie postępowania w sprawach cywilnych.
Autor:
Aneta Mrozowska - asystent radcy prawnego, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.
Data: 2016-11-21
| CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy
| Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów
| Spółka Komandytowa
komplementariusze:
Sylwester Cetera, Małgorzata Węgrzyn-Wysocka
NIP: 897-17-24-667 | Regon: 020465350 | KRS: 0000273899
ul. Włodkowica 10 /11
50-072 Wrocław
komandytariusze:
Agnieszka Kołaczkowska, Łukasz Dziewoński,
Maciej Domagała, Tomasz Dobrzyński
Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu
VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego
Bank: Getin Noble Bank S.A.
57 1560 0013 2367 2150 1502 0001
tel./fax +48 71 780 76 00/01
[email protected]
www.cww.pl