Racjonalizacja ekonomiczna farmakoterapii

Farmakoekonomika ‐ podstawy
Paweł Petryszyn
Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej
UM we Wrocławiu
Dyrektywa przejrzystości z 1988 r.
• Obowiązek uzasadniania podjętych decyzji dotyczących cen i refundacji produktów leczniczych, opierania tych decyzji na obiektywnych przesłankach, wydawania decyzji w określonych terminach, umożliwienia odwoływania się od nich
Farmakoekonomika
• analiza korzyści leczenia w stosunku do poniesionych kosztów przy założeniu ograniczoności dostępnych zasobów
Drummond M.F. 2005
Farmakoekonomika
• Badania farmakoekonomiczne identyfikują, mierzą i porównują koszty, to znaczy zużycie zasobów oraz kliniczne, gospodarcze i społeczne następstwa farmakoterapii lub innej metody leczenia bądź diagnostyki
Bootman JL, Towsend RJ 1996
Farmakoekonomika
• Value for money
Ocena technologii medycznych
• Technologia medyczna:
• Leki, w tym leki biologiczne (szczepionki, produkty krwiopochodne)
• Wyroby medyczne, sprzęt, materiały eksploatacyjne (rozrusznik serca, TK, rękawice chirurgiczne)
• Procedury zachowawcze i chirurgiczne (radioterapia, kolonoskopia, cięcie cesarskie)
• Systemy wsparcia (laboratorium analityczne, system dokumentacji pacjenta)
• Systemy organizacyjne (system badań przesiewowych)
•
Ocena obejmuje: sposób działania, skuteczność, bezpieczeństwo, skutki ekonomiczne, następstwa społeczne, prawne, polityczne i etyczne
EBM, HTA
•
•
•
•
•
•
•
•
65 rż, migotanie przedsionków i ch. wieńcowa, warfaryna w profilaktyce udaru mózgu
Bezwzględne ryzyko udaru ‐ 5%
RRR dla warfaryny wynosi 0,6 (60%)
Czy rozpoczynamy leczenie?
RRR = 1‐ RR = 1‐Re/Rk, 0,6 = 1‐ Re/0,05 ‐ część ryzyka wystąpienia niekorzystnego punktu końcowego usunięta w wyniku zastosowania określonej interwencji
Re = 0,02
ARR = Rk – Re, ARR = 0,05 – 0,02 = 0,03
NNT = 1/ARR = 1/0,03 = 33 – liczba pacjentów, których trzeba poddać danej interwencji, aby zapobiec jednemu niekorzystnemu punktowi końcowemu
EBM, HTA
• 40 rż, migotanie przedsionków, warfaryna w profilaktyce udaru mózgu
• Bezwzględne ryzyko udaru ‐ 0,5%
• RRR dla warfaryny wynosi 0,6 (60%)
• Czy rozpoczynamy leczenie?
•
•
ARR = 0,03
NNT = 333
Analiza farmakoekonomiczna
EFEKTYWNOŚĆ
Terapia dominująca
ANALIZA
FARMAKOEKONOMICZNA
KOSZTY
ANALIZA
FARMAKOEKONOMICZNA
?
Terapia
zdominowana
Analiza farmakoekonomiczna ‐ etapy
Komparator
Koszty A
Koszty B
Komparator
• taki sposób postępowania terapeutycznego lub diagnostycznego, który w rzeczywistej praktyce klinicznej najprawdopodobniej zostanie zastąpiony przez ocenianą
technologię medyczną
Perspektywa
•
•
•
•
Społeczna
Płatnika
Świadczeniodawcy Pacjenta
• Jej wybór determinuje mierzone koszty i wyniki Koszty
Koszty
• Koszt alternatywny (opportunity cost) – koszt najlepszej alternatywy, którą tracimy realizując dany program
Dyskontowanie
• PV = Vn * (1+r)‐n
•
•
•
•
PV – wartość teraźniejsza
Vn – wartość za n lat
r – stopa dyskontowa
n – rok, w którym ponoszone są koszty
Ocena wyników
Kontrolowane badania kliniczne Badania farmakoekonomiczne
Rozpatrywany efekt działania leku
Protokół badania
Użycie leku i równoległe stosowanie innych leków
Lek porównywany
Liczba przypadków
Dobór pacjentów
Efektywność
Efektywność rzeczywista
eksperymentalna/skuteczność
(effectiveness)
(efficacy)
Kontrolowane, randomizowane, Otwarte, randomizowane
podwójnie ślepe
Zwykle jeden lek, kontrolowane Zwykle jednocześnie więcej stosowanie innych leków
leków, bez kontroli
Najczęściej placebo
Przeważnie terapia standardowa
Ustalona w celu osiągnięcia Ustalona w celu osiągnięcia punktów końcowych
grupy reprezentatywnej
Restrykcyjny, selektywny
Szeroki, reprezentatywny
Środowisko leczenia
Kontrolowane, pod szczególnym Niekontrolowane, zwykła opieka nadzorem, dobry compliance
medyczna, mniejszy nacisk na compliance
Czas trwania badania
Wystarczający do oceny punktów końcowych
Możliwie długi, najlepiej przez cały okres trwania choroby