Kwartalnik Policyjny TROSKA, TOLERANCJA, TŁUMIENIE

Kwartalnik Policyjny
Źródło: http://kwartalnik.csp.edu.pl/kp/archiwum-1/2009/nr-3-42009/1115,TROSKA-TOLERANCJA-TLUMIENIE.html
Wygenerowano: Piątek, 3 marca 2017, 12:05
TROSKA, TOLERANCJA, TŁUMIENIE
z Jackiem Zalewskim, Dyrektorem Departamentu Analiz i Nadzoru Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i
Administracji, rozmawia Piotr Maciejczak
Panie Dyrektorze, kieruje Pan departamentem w strukturze którego
znajduje się Wydział ds. EURO 2012 i Bezpieczeństwa Imprez Masowych. Do
zadań Wydziału należy m.in. koordynacja działań w zakresie zapewnienia
bezpieczeństwa podczas Mistrzostw. Początek turnieju finałowego już za
dwa lata – jak idą przygotowania?
Rzeczywiście, resort spraw wewnętrznych ma tu rolę wiodącą, choć chciałbym jeszcze
zaznaczyć, że prace te nie dotyczą jedynie konkretnej imprezy, jaką są Mistrzostwa w
2012 roku, lecz mają na celu ogólne podniesienie poziomu bezpieczeństwa imprez
masowych. Po to właśnie 23 września 2008 r. została powołana Rada Bezpieczeństwa
Imprez Sportowych, działająca przy ministrze właściwym do spraw wewnętrznych i
administracji jako organ opiniodawczo-doradczy Prezesa Rady Ministrów. W jej
składzie znaleźli się przedstawiciele administracji rządowej wykonujący zadania
związane z bezpieczeństwem imprez masowych oraz przedstawiciele środowisk
piłkarskich. Rada utrzymuje stałą współpracę z instytucjami międzynarodowymi, m.in.
Stałym Komitetem Rady Europy ds. Ekscesów Kibiców.
W ostatnim okresie Rada BIS zajmowała się m.in. monitorowaniem prac związanych z
wdrażaniem aktów wykonawczych nowej ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych,
a także współpracowała w zakresie realizacji programów profilaktycznych dotyczących
zwalczania przemocy poprzez sport oraz kształtowania pozytywnych postaw kibiców,
zwłaszcza dzieci i młodzieży. Możemy tu na przykład wymienić program „Jestem fair”,
realizowany przez Uniwersytet Łódzki i zakładający wykorzystanie idei fair play jako
elementu edukacyjnego w zwalczaniu rasizmu, ksenofobii i antysemityzmu, a także Jacek Zalewski
program „Kibice Razem”, realizowany przez Spółkę PL.2012, którego celem jest
stworzenie
lokalnych
ośrodków
prowadzących
długoterminową
pracę
pedagogiczno-edukacyjną w środowisku kibiców piłkarskich.
Powróćmy jednak do tematu EURO 2012. Jak konkretnie ma wyglądać
policyjne zabezpieczenie tej imprezy?
W ramach przygotowań do zabezpieczenia przebiegu turnieju w naszym resorcie
przygotowana została Zintegrowana Koncepcja Bezpieczeństwa EURO 2012, w której
opracowaniu brały udział również PL.2012 Sp. z o.o. oraz Polski Związek Piłki Nożnej.
Jej utworzenie stanowiło realizację zobowiązania wynikającego z Umowy dotyczącej
przeprowadzenia finałowego turnieju UEFA EURO 2012 podpisanej w 2007 r. między
Unią Europejskich Związków Piłkarskich (UEFA) a Polskim Związkiem Piłki Nożnej
(PZPN) i Federacją Futbolu Ukrainy (FFU). Dokument ten był konsultowany także z
Ministerstwem Sprawiedliwości, Ministerstwem Obrony Narodowej, Ministerstwem
Spraw Zagranicznych, Służbą Celną oraz Państwową Agencją Atomistyki. Oczywiście
strategicznym celem działań podejmowanych w związku z EURO 2012 jest
zapewnienie bezpieczeństwa uczestnikom turnieju w czasie ich pobytu na terenie
Polski oraz zagwarantowanie niezakłóconego przebiegu imprezy, a także połączenie
najwyższych standardów bezpieczeństwa z minimalną ingerencją w wolność osobistą
wszystkich uczestników Mistrzostw.
W środowisku policyjnym krąży wiele mitów na temat tego, jak od strony
technicznej będzie wyglądało zabezpieczenie tej gigantycznej imprezy.
Dotychczas najwięcej doświadczeń i pewne wyobrażenie o tego typu
przedsięwzięciu dało nam chyba zabezpieczenie Europejskiego Szczytu
Gospodarczego w roku 2004…
Absolutnie nie! Tu filozofia jest zupełnie inna i zależy mi na tym, aby policjanci mieli
tego świadomość. Zabezpieczenie szczytu w 2004 r. przed antyglobalistami polegało
w głównej mierze na demonstracji siły. Tymczasem w kontekście przygotowań do
EURO 2012 w Policji została opracowana nowa filozofia działań, określana w skrócie
3xT, co należy rozwinąć jako: Troskę, Tolerancję i Tłumienie.
Pod pojęciem „troski” rozumiemy tu służebną rolę policjantów wobec kibiców,
polegającą na sprawowaniu swoistej opieki nad kibicami, uzupełnioną o zadania
informowania o przyjętych rozwiązaniach komunikacyjnych, porządkowych,
ułatwieniach i możliwych trudnościach – szczególnie wobec kibiców spoza terytorium
Polski. Z kolei „tolerancja” oznacza pewną wyrozumiałość dla często głośnych i
odbiegających od standardowych zachowań sposobów wyrażania emocji przez kibiców,
którzy w głównej mierze będą „bawić się” na ulicach miast. Policjanci, działając
oczywiście w pełni poszanowania prawa, nie powinni reagować w sposób
bezwzględnie „służbowy” i rygorystyczny na drobne wykroczenia, lecz szukać dialogu
z kibicami i starać się zrozumieć specyficzną atmosferę święta sportowego. Mówiąc
wprost – reagować na wykroczenia, ale w miarę możliwości stosować sankcję w
postaci pouczenia zamiast przysłowiowego „pisania kwitów”.
Ostatnie „T” w tej wyliczance oznacza „tłumienie” – czyli stosowane w ostateczności
szybkie i profesjonalne działanie pododdziałów prewencji Policji, polegające na
interwencji w sytuacjach zbiorowych zakłóceń porządku publicznego, połączonej z
zatrzymywaniem osób łamiących prawo i przejawiających agresję, a następnie na
wycofaniu sił oraz przywróceniu stanu pierwotnego.
Trzeba przyznać, że to naprawdę odmienna strategia od wszystkich
dotychczasowych. Czy nie wymaga to dodatkowej pracy z samymi
policjantami, przyzwyczajonymi od lat do demonstracji siły i surowego
egzekwowania od kibiców piłkarskich zachowań zgodnych z prawem?
Oczywiście, mam tego pełną świadomość. Przyznam, że upatruję w tym dużą rolę
szkół Policji, które już teraz, podczas realizowanych szkoleń, powinny położyć duży
nacisk na elementy komunikacji interpersonalnej i umiejętności w zakresie
rozładowywania napięć w interakcjach międzyludzkich, i to zarówno na kursach
podstawowych, jak i specjalistycznych. Komendant Główny Policji powołał specjalny
zespół, którego zadaniem jest opracowanie odpowiedniego programu nauczania
przygotowującego policjantów do realizacji zadań podczas turnieju UEFA EURO 2012.
Jednym z elementów tego programu ma być przygotowanie policjantów do działania
zgodnego z filozofią „3xT”.
Realizacja tego rodzaju strategii przyniosła już pozytywne efekty w innych krajach
organizujących wielkie imprezy sportowe, została więc niejako „sprawdzona w boju” i
nie budzi zastrzeżeń. Ponadto do prowadzenia działań zgodnie z przedstawionymi
zasadami zostaliśmy zobowiązani przez UEFA, które jako główny organizator
mistrzostw oczekuje, że państwa organizujące zapewnią sympatyczną atmosferę
podczas rozgrywek. Warto nadmienić, że przygotowywana strategia jest również
zgodna z rekomendacjami Rady Europy w tym zakresie.
A jak w kontekście tej strategii wyglądają obecnie przygotowania służb
porządkowych w naszym kraju? Nie ukrywam, że mam na myśli przede
wszystkim Policję...
Oczywiście, jednostki Policji prowadzą obecnie naprawdę wiele działań w związku z
przygotowaniami do organizacji EURO 2012. Warto wspomnieć chociażby o
wykorzystywaniu szczegółowo opracowanego Raportu z działań polskiej Policji w
związku z Mistrzostwami Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2008 Austria – Szwajcaria
– wnioski z działań podczas tej imprezy, zdobyte doświadczenie, a także dobre
praktyki uwzględniane są w procesie prowadzonych przygotowań do zabezpieczenia
turnieju finałowego w 2012 r. Ponadto policjanci, którzy uczestniczyli w
zabezpieczeniu Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w 2006 r. w Niemczech oraz
Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w Austrii i Szwajcarii, prowadzą i uczestniczą w
szkoleniach dla tzw. spottersów.
Rzeczywiście, szkolenia dla tych policyjnych łączników ze środowiskiem
kibiców piłkarskich były organizowane w Centrum Szkolenia Policji. Czego
dotyczyły?
Jeśli już przy spottersach jesteśmy, to muszę wspomnieć, że został już wdrożony
dokument pod nazwą Instytucja spottersa w Policji polskiej, w którym zostały
zdefiniowane szczegółowo zadania i funkcje policjanta pracującego ze środowiskiem
kibiców, tzw. policjanta-spottersa. Szkolenia, o których Pan wspomniał, są już
systematycznie organizowane przez Komendę Główną Policji. Panel szkoleniowy
składa się tu ze szkolenia merytorycznego i warsztatów obejmujących m.in. ćwiczenia
psychologiczne, symulacje oraz zajęcia praktyczne na stadionach. Pierwsi z
przeszkolonych policjantów uzyskali już certyfikaty poświadczające zakończenie
szkolenia. Oczywiście szczegółowej informacji może udzielić Główny Sztab Policji KGP,
jako pomysłodawca i koordynator wdrożenia tego rozwiązania w Polsce.
O jakich jeszcze działaniach prowadzonych przez Policję możemy wspomnieć?
Wiem, że rozpoczęto także szkolenia z języków obcych.
Rzeczywiście, w ramach działań mających na celu podnoszenie kompetencji kadr
służb publicznych został ogłoszony konkurs, w ramach którego zostały wybrane
projekty zakładające co najmniej dwuletnie kursy językowe z angielskiego,
niemieckiego lub rosyjskiego dla funkcjonariuszy służb publicznych nadzorowanych
przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Do sfinansowania wybrano 8
projektów, których wnioskodawcami były komendy wojewódzkie Policji w Gorzowie
Wielkopolskim, Gdańsku, Lublinie, Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu, Katowicach oraz
Komenda Stołeczna Policji. Szkolenia te zostały oczywiście przygotowane z myślą o
wsparciu wykonywania obowiązków powierzonych Policji w związku z organizacją
EURO 2012. Planowane jest przeszkolenie ponad siedmiu tysięcy funkcjonariuszy ze
służb podległych MSWiA.
Na koniec jeszcze pytanie o rolę, jaką będzie pełnić Centrum Szkolenia
Policji w zabezpieczeniu EURO 2012.
Muszę przyznać, że rola legionowskiej placówki będzie naprawdę znaczna, ponieważ
planowane jest umiejscowienie w niej Centrum Dowodzenia Operacją, w tym Centrum
Wymiany Informacji, w ramach którego Policja będzie prowadzić współpracę
międzynarodową i wymianę informacji z policjami innych państw. Ponadto w
strukturze Centrum Dowodzenia Operacją zaplanowano lokalizację tzw. oficerów
łącznikowych – przedstawicieli innych służb i podmiotów.
Dziękuję za rozmowę.