(Dr Anna £ysiak

dr Anna Łysiak-Łątkowska - Zakład Historii Polski i powszechnej XIX wieku
1 Przedmiot-historia powszechna 1918-1945, studia niestacjonarne - III rok,
2 Forma-ćwiczenia
4 Wykaz planowanych tematów:
- 23 wrzesień1 Koniec I wojny światowej, konferencja pokojowa w Paryżu:
a) zagadnienia:
• założenia dotyczące kształtu powojennej Europy i świata
• udział państw i stanowiska polityczne na konferencji pokojowej
• postanowienia konferencji
b) teksty źródłowe:
•
•
•
orędzie prezydenta W. Wilsona do Kongresu Stanów
Zjednoczonych Ameryki Północnej z 8 stycznia 1918
traktat brzeski-3 marzec 1918
postanowienia konferencji pokojowej-tekst traktatu wersalskiego z
28 czerwca 1918 roku
- 06 październik1 Powstanie i funkcjonowanie Ligii Narodów:
a) zagadnienia:
• ruch i idee pacyficzne w Europie XIX wieku i na początku XX
stulecia-organizacje, instytucje społeczne
• polityczno-dyplomatyczne inicjatywy zmierzające do zaniechania
wojny jako sposobu rozwiązywania konfliktów
międzynarodowych
• idealizm amerykańskiego prezydenta w. Wilsona
• geneza powstania Ligii Narodów
• rozwój organów Ligii Narodów-Sekretariat, Rada, Zgromadzenie
• dyskusja o znaczeniu i skuteczności działań podejmowanych przez
Ligę Narodów
- 21 październik –
1 Niemcy po I wojnie światowej –wychodzenie z międzynarodowej izolacji
a) zagadnienia:
• ukonstytuowanie się Republiki Weimarskiej
• sytuacja wewnętrzna, ekonomiczno-gospodarcza Niemiec
• okupacja Zagłębia Ruhry przez wojska francusko-belgijskie
• przystąpienie Niemiec do Ligii Narodów
• działalność polityczna G. Stresemanna
• pakty reńskie
b) teksty źródłowe:
•
•
•
konstytucja Rzeszy Niemieckiej-11 kwiecień 1919
traktat z Rapallo -16 kwiecień 1922 rok
pakt reński-1grudzień 1925
- 03 listopad –
1 Faszyzm we Włoszech:
a)
- 18 listopad1 Wielki Kryzys:
a) zagadnienia:
•
•
•
•
geneza ideologii faszystowskiej we Włoszech
dojście do władzy B. Mussoliniego
wydarzenia roku 1926
charakterystyka, funkcjonowanie i symbolika ruchu
faszystowskiego
•
•
czarny piątek na giełdzie
przyczyny kryzysu finansowego i jego konsekwencje
ekonomiczne, gospodarcze, społeczne
próby normalizacji sytuacji –metody przezwyciężania kryzysu
•
- 16 grudzień1 Dojście Hitlera do władzy
a) zagadnienia:
• Niemcy w latach 30. wieku XX-polityka wewnętrzna i
zagraniczna
• powstanie NSDAP i ideologia partii
• budowa systemu totalitarnego
• konferencja monachijska 29-30 wrzesień 1938
b) teksty źródłowe:
•
- na zajęciach 2 grudnia 2007 i 20 stycznia 2008 roku przewidziana jest projekcja filmu
związanego z problematyka epoki międzywojennej
6 Pozostały szczegółowy plan zostanie przedstawiony wraz z przydziałem godzin na
semestr letni, planowane tematy:
• Sytuacja państwa rosyjskiego od I wojny do wybuchu II wojny
światowej
• wojna domowa w Hiszpanii
• II wojna światowa
7 Zasady zaliczenia przedmiotu i egzaminu:
1 Podstawą zaliczenia jest obecność na zajęciach. Dopuszczalna jest po 1 nieobecności na
semestr. Każdą następną nieobecność należy zaliczyć w sposób ustny i indywidualny.
2. Wymaga jest aktywność-minimum 2 razy na każdy semestr.
3 Dla osób zawsze obecnych, przygotowanych i aktywnych istnieje możliwość zwolnienia
z egzaminu.
4 Egzamin składać się będzie z trzech części:
- problematyka ćwiczeń
- tematyka wykładów
- dowolnie przygotowane zagadnienie na podstawie poniżej podanych lektur- należy je
skonsultować najpóźniej na miesiąc przed wyznaczonym terminem egzaminu
8
Wymagana literatura:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
a)literatura o charakterze podręcznikowym:
A. Czubiński, Europa dwudziestego wieku, Poznań 1997.
Tegoż, Druga Wojna Światowa 1939-1945, cz. l i 2, Poznań: Kurpisz
Tegoż, Historia Drugiej Wojny Światowej 1939-1945, Poznań 2004.
Tenże i W. Olszewski, Historia Powszechna 1939-1994, Poznań 1997
S. Sierpowski, Między Wojnami 1919-1939, cz. l i 2, Poznań: Kurpisz '99
H. Batowski, Między dwiema wojnami, 1919-1939. Zarys historii
dyplomatycznej, Kraków 1988.
P. Johnson, Historia świata /od roku 1917/. Polonia, Londyn 1989 [oraz
wydania krajowe].
P. Kennedy, Mocarstwa Świata. Narodziny - Rozkwit - Upadek. Książka i
Wiedza, Warszawa 1994
Druga Wojna światowa. Biuro Informacyjne Stanów Zjednoczonych, Kraków
1947, przedruk 1990.
Druga Wojna światowa. Praca zbiorowa. K i W, Warszawa1987
W.S. Churchill, Druga Wojna Światowa, t. 1-V1, Gdańsk 1994 i n.
N. Davies, Europa, Kraków 1998 i n.
J. Karski, Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945. Od Wersalu do Jałty,
Lublin 1998.
b) literatura uzupełniająca do tematyki ćwiczeń:
A. Bullock, Hitler i Stalin. Warszawa 1994.
A. Kastory, W. S. Churchill, Wrocław 2004.
S. Haffner, Churchill, Lublin 1994.
A. Harasimowicz, James Ramsay MacDonald- życiorys socjaldemokraty, Łódź
1986.
J. Fest, Oblicze Trzeciej Rzeszy, Warszawa 1970.
R. Wapiński, Władysław Sikorski, Warszawa 1978 i n.
O. Terlecki, Generał ostatniej legendy, Londyn 1976.
Tegoż, Generał Sikorski. T. 1-2, Kraków 1981.
Tegoż, Pułkownik Beck. Kraków 1985.
W. Korpalska, Władysław Eugeniusz Sikorski. Biografia polityczna.
Wrocław..., 1981 i n.
A. Eden, Pamiętniki. T.2, 1938-1945, Obrachunki, Warszawa 1972.
Ch. de Gaulle, Pamiętniki wojenne, t. 1-3, Warszawa 1962 i n.
K. Dönitz, 10 lat i 20 dni. Wspomnienia 1935-1945, Gdańsk 1997 i n.
H. Macmillan, Pamiętniki 1914-1945, Warszawa 1981.
D. Eisenhower, Krucjata w Europie, Warszawa 1959.
A. Speer, Wspomnienia, Warszawa 1973.
W. Schellenberg, Wspomnienia, Wrocław... 1989.
H. v. Hervarth, Między Hitlerem a Stalinem. Wspomnienia oficera i dyplomaty
niemieckiego, 1931 -1945,Warszawa 1992.
Rozmowy na koniec wieku, Kraków: Znak cz. l i 2, 1998, cz. 3, 2000 (z
wybranego tomu trzy rozmowy do wyboru).
J. Krasuski, Stosunki polsko-niemieckie 1919-1925. Poznań 1962 i n.
Tegoż, Stosunki polsko-niemieckie 1919-1932,Poznań 1975.
A. Essen, Polska a Mała Ententa 1920-1934,Warszawa-Kraków;1992.
M.Wojciechowski, Stosunki polsko-niemieckie 1933 -1938, Poznań 1963 i n.
J. Ciałowicz, Polsko-francuski sojusz wojskowy, Warszawa 1970.
M. Nowak-Kiełbikowa, Polska-Wielka Brytania w l. 1918-1923.
Warszawa1975.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
M. Nowak-Kiełbikowa, Polska-Wielka Brytania w dobie zabiegów o zbiorowe
bezpieczeństwo w Europie 1923-1937,Warszawa 1989.
M. Baumgart, Wielka Brytania a Odrodzona Polska 1918-1933, Szczecin 1985 i
n.
P. Łossowski, Litwa a sprawy polskie 1939-1940, Warszawa 1975.
S. Zerko, Stosunki polsko-niemieckie 1938-1939, Poznań 1998.
M. Komat, Polska 1939 roku wobec paktu Ribbentrop - Mołotow, PISM
:Warszawa 2002
S. Sierpowski, Stosunki polsko-włoskie w l. 1918-1940,Warszawa 1975.
M. Zgómiak, Europa w przededniu wojny, Kraków 1993.
T. Łepkowski, Polska-Meksyk 1918-1939, Wrocław.. 1980
K.Grümberg, J.Serczyk, Czwarty rozbiór Polski. Z dziejów stosunków
radziecko-niemieckich w okresie międzywojennym, Warszawa 1990
W. Biegański, Finał dziwnej wojny. Studium o kampanii francuskiej 1940,
Warszawa 1970
D. Stafford, Wielka Brytania i ruch oporu w7 Europie1940-1945, Warszawa
1984
T. Rawski, Wojna na Bałkanach 1941,Warszawa 1981.
Z. Flisowski, Burza nad Pacyfikiem. T. 1-2, Poznań1989
A. Wolny, Okinawa 1945, Bellona: Warszawka 2004.
. S. Ambrose, D-Day 6 czerwca 1944 przełomowa bitwa II wojny światowej,
Magnum 2003.
Cz. Madajczyk, Faszyzm i okupacje 1938-1945. T. 1,,Ukształtowanie się
zarządów okupacyjnych, Poznań 1983, T.2, Mechanizmy realizowania
okupacji, Poznań 1984, do wyboru 1 lub 2 tom
K Batowski, Polska dyplomacja na obczyźnie,1939-1941, Kraków 1991.
Tegoż, Wojna a dyplomacja 1945, Poznań 1972.
P. Grudziński, Przyszłość Europy w koncepcjach Franklina D. Roosevelta
1933-1945, Wrocław... 1980.
M.K. Kamiński, Polska i Czechosłowacja w7 polityce Stanów Zjednoczonychi
Wielkiej Brytanii 1945 - 1948, Warszawa 1991, lub wyd. II: W obliczu
sowieckiego ekspansjonizmu. Polityka Stanów Zjednoczonych i Wielkiej
Brytanii wobec Polski i Czechosłowacji 1945-1948, Warszawa 2005
L. Pastusiak, Roosevelt a sprawa polska, Warszawa 1980
W. Borodziej, Od Poczdamu do Szklarskiej Poręby. Polska w stosunkach
międzynarodowych 1945-1947, Londyn1990.
A. Kastory, Rewanź za Monachium, PAU: Kraków 1996
A. Bullock, Hitler. Studium tyranii, Warszawa 1969 i n.
S. Mikos, Wolne Miasto Gdańsk a Liga Narodów 1920-1939, Gdańsk 1979.
S. Sierpowski, Faszyzm we Włoszech 1919-1926, Wrocław... 1973.
P. Kraszewski, Polityka Wielkiej Brytanii wobec Niemiec w latach 1918-1925,
Poznań 1982
Cz. Madajczyk, Kultura europejska a faszyzm, Wrocław... 1979.
B. Drewniak, Teatr i film w Trzeciej Rzeszy, Gdańsk 1972
S. Corvaja, Hitler i Mussolini, Bellona: Warszawa 2004
-------------------------------------------------------------------------------------------------------1 Przedmiot-historia powszechna 1918-1945 rok, studia niestacjonarne - III rok,
2 Forma-wykłady
4 Wykaz planowanych tematów:
- 23 wrzesień i 06. październik- Zanim nastąpił koniec Wielkiej Wojny. Europa ku
zakończeniu I wojny:
• charakterystyka I wojny
• znaczące i przełomowe działania militarne I wojny
• zwolennicy zakończenia I wojny-politycy, dyplomaci, opinia
publiczna
• przystąpienie Stanów Zjednoczonych do wojny i konsekwencje tej
decyzji
• sytuacja polityczno-militarna w 1918 roku
- 21 październik- Europa i świat w chwili zakończenia I wojny:
• skutki wojny: polityczne, militarne, ekonomiczne, psychologiczne
• stanowiska polityczne, dyplomacja państw i mocarstw przed
konferencja pokojową
• konferencja pokojowa w styczniu 1919 roku
- 3 listopad i 16 grudzień- Proces rekonstrukcji powojennej Europy, proces utrwalania
pokoju:
• konferencje reparacyjne i rozbrojeniowe
• ład wersalski i jego funkcjonowanie
• sytuacja polityczna w Europie Środkowo-Wschodniej
- 20 styczeń – Sytuacja międzynarodowa w latach 20. w XX wieku:
• zmiany w układzie sił międzynarodowych
5 Tematyka wykładów w semestrze letnim, których szczegółowy wykaz zostanie
przedstawiony wraz z przydziałem godzin:
• Przemiany społeczne i gospodarcze w epoce międzywojennej
1918-1939
• Europa i świat przed wybuchem II wojny światowej
• Wybuch, przebieg II wojny światowej
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1 Przedmiot-historia powszechna XIX wieku, studia niestacjonarne - II rok,
2 Forma-ćwiczenia
4 Wykaz planowanych tematów:
- geneza, przebieg i znaczenie rewolucji francuskiej dla dziejów XIX wieku
- epoka napoleońska w dziejach Europy XIX wieku
- kongres wiedeński, porządek wiedeński i jego koniec w Europie doby XIX
wieku
- Święte Przymierze-cel powstania, kongresy, działalność
- ruchy narodowowyzwoleńcze, studenckie i liberalne, tajne związki i spiski w
Europie w I połowie XIX wieku do Wiosny Ludów
- kwestia robotnicza, socjalizm
- zjednoczenie Włoch i Niemiec
- kształtowanie się Trójprzymierza i Trójporozumienia
- geneza, wybuch i przebieg I wojny światowej
5 Szczegółowy plan zajęć:
1. 13 październik 2007- wprowadzenie do epoki XIX, cezury dziejowe, znaczenie
wieku XIX dla historii, przemian politycznych, gospodarczo-ekonomicznych i
obyczajowo-kulturowych. Z konspektu należy przygotować punkty dotyczące
przyczyn wybuchu rewolucji francuskiej.
2. 28 październik 2007- zajęcia poświęcone rewolucji francuskiej- z konspektu należy
przygotować pozostałą część dotyczącą problematyki rewolucji francuskiej
3. 25 listopad 2007- epoka napoleońska –cz.1; z konspektu należy przygotować
punkty od kampanii wojennych z 1796 do systemu napoleońskiego w Europie
4. 08. grudzień 2007 -przewidziany pokaz multimedialny dotyczący epoki
napoleońskiej
5. 06. styczeń 2008 roku-epoka napoleońska-cz.2- z konspektu należy przygotować
punkty od kampanii 1802 roku do dyskusji na temat znaczenia doby napoleońskiej i
postaci Napoleona Bonaparte
6. 12 styczeń 2008-zajęcia dotyczące problematyki kongresu wiedeńskiego
7. 26 styczeń 2007- rewolucje europejskie w latach 20. i 30. XIX wieku
6 Pozostały szczegółowy plan zostanie przedstawiony wraz z przydziałem godzin na
semestr letni, planowane tematy:
- Wiosna Ludów
- zjednoczenie Włoch i Niemiec
- zmiana układu sił międzynarodowych w II połowie wieku XIX
- wybuch i przebieg I wojny światowej
7 Zasady zaliczenia przedmiotu i egzaminu:
1 Podstawą zaliczenia jest obecność na zajęciach. Dopuszczalna jest po 1 nieobecności na
semestr. Każdą następną nieobecność należy zaliczyć w sposób ustny i indywidualny.
2. Wymaga jest aktywność-minimum 2 razy na każdy semestr.
3 Dla osób zawsze obecnych, przygotowanych i aktywnych istnieje możliwość zwolnienia
z egzaminu.
4 Egzamin składać się będzie z trzech części:
- problematyka ćwiczeń
- tematyka wykładów
- trzy dowolnie wybrane z lektury z podanego spisu
8Wymagana literatura:
- literatura podstawowa:
M .Żywczyński, Historia powszechna 1789-1870 ( wiele wydań)
J. Pajewski, Historia powszechna 1870-1918( wiele wydań)
L
Bazylow,
Historia
powszechna
1789-1918(
wyd.
1,1981)
W. Dobrzycki, Historia stosunków dyplomatycznych w czasach nowożytnych
1815-1945, Warszawa 1996
P. Wandycz, Pax Europa. Dzieje systemów międzynarodowych w Europie 18151914, Kraków 2003
- literatura uzupełniająca do tematyki ćwiczeń:
- A. Ostrowski, Garibaldi, Warszawa 1979
-A. Tocqveville A., Dawny ustrój i rewolucja. Warszawa 1970.
- A. Zahorski, Spór o Napoleona w Europie i Polsce
- B.,M. Sobolewscy, Myśl polityczna XIX/XX wieku, liberalizm, Warszawa
1978
-
C. Fuentes, Pogrzebane zwierciadło, Łódź 1994 (lub inne wydania)
Ch. Beard, Rozwój cywilizacji amerykańskiej, Warszawa 196
Ch. Tilly, Rewolucje europejskie 1492-1992, tł.E. Żelazna, Warszawa 1997.
E. Rostworowski, Historia powszechna. Wiek XVIII(wiele wydań)
Europa i świat w epoce restauracji, romantyzmu i rewolucji 1818-1849, red. W.
Zajewski, t. 1-2, Warszawa 1991
F. Furet, Prawdziwy koniec Rewolucjj Francuskiej, Warszawa 1994
F. Herre, Metternich, Warszawa 1996
H. Batowski, Państwa bałkańskie. Zarys historii dyplomatycznej i rozwoju
terytorialnego, Kraków 1923
H. Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych, Warszawa 1982
H. Wereszycki, Pod berłem Habsburgów. Zagadnienia narodowościowe,
Kraków 1986
I. Rusinowa, Tom czy Sam. Z dziejów Murzynów w Ameryce Północnej,
Warszawa 1983.
J. Baszkiewicz, Francja nowożytna. Szkice z historii wieków XVII- XX,
Poznań 2002
J. Baszkiewicz, Francuzi 1789-1794. Studium świadomości rewolucyjnej,
Warszawa 1989
J. Baszkiewicz, Historia Francji, Kraków 1978
J. Baszkiewicz, Rewolucja francuska 1789- 1794. Społeczeństwo obywatelskie.
Warszawa
J. Krasucki, Kulturkampf. Katolicyzm i liberalizm w Niemczech XIX wieku,
Poznań 1963
J. Pajewski, Pierwsza wojna światowa, Warszawa 1991
J. Szacki, Kontrrewolucyjne paradoksy. Wizje świata francuskich antagonistów
Wielkiej Rewolucji Francuskiej 1789-1794, Warszawa 1965
J. Tubilewicz, Historia Japonii, Wrocław 1984
J. W. Borejsza, Piękny wiek XIX, Warszawa 1990, s.86-96
J.A. Maldwyn, Historia USA, Gdańsk 2002
K. Michałek, Na drodze ku potędze. Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki
1861-1945, Warszawa 1991
K. Michałek, Pod banderami Unii i Konfederacji. Wojna secesyjna 1861-1865
na morzach i rzekach, Warszawa 1996.
L. Kołakowski, Główne nurty marksizmu, powstanie, rozwój, rozkład, Londyn
1988
L. Korusiewicz, Przyczyny wojny secesyjnej w Ameryce, Warszawa 1966.
L.Pastusiak, Historia dyplomacji Stanów Zjednoczonych, Warszawa 1978,
s.70-80 i n.
M. B. Sobolewscy, Myśl polityczna XIX i XX wieku. Liberalizm, Warszawa
1978
M. Gilbert, Pierwsza wojna światowa, Poznań 2003
M. Poradowski, Dziedzictwo Rewolucji Francuskiej, Warszawa 1992.
M. Wawrykowa, Dzieje Niemiec 1789-1871, Warszawa 1980
Manfred A., Rousseau, Mirabeau, Robespierre: trzy portrety z epoki Wielkiej
Rewolucji Francuskiej, Warszawa 1988.
P. Johnson, Historia Anglików, Gdańsk 1995
P. Johnson, Narodziny nowoczesności, Gdańsk 1995
P. Zaremba, Historia Stanów Zjednoczonych, Londyn 1968
S. Salmonowicz, Sylwetki spod gilotyny, Warszawa 1989
S. Salmonowicz, Z wieku Oświecenia. Studia z dziejów prawa i polityki XVIII
wieku, Toruń 2001
S. Zweig, Maria Antonina, Katowice 1990
-
Soboul, Wielka Rewolucja Francuska 1789, Wrocław 1984.
T. Wituch, Garibaldi, Wrocław 1983
U. im Hof, Europa Oświecenia, Warszawa 1995
W. Gierowski, Historia Włoch
W. Kalembka, Wiosna Ludów w Europie
W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, t.2. Warszawa 1995, s. 127-185.
- wydawnictwa źródłowe
M. Sobańska- Bondaruk, S. B. Lenard, Wiek XIX w źródłach. Warszawa 1998
- atlas historyczny( kilka wydań)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------1 Przedmiot-historia powszechna XIX wieku, studia niestacjonarne - II rok,
2 Forma-wykłady
4 Wykaz planowanych tematów:
- 13 październik 2007- wprowadzenie do historii wieku XIX
- cezury dziejowe
- specyfika wieku XIX
- i rewolucji francuskiej
- 06. styczeń 2008- przemiany obyczajowe i kulturowe w wieku XIX. Sytuacja, pozycja i
status kobiety z perspektywy badań gender studies.
- 12 styczeń 2008- ideologia liberalna, demokracja, konserwatyzm i kapitalizm w Europiezróżnicowanie i rozwój myśli politycznej, odmienne modele form ustrojowych i
gospodarczych i ich porównanie
- 26 styczeń 2008- Japonia- przemiany ustrojowe, społeczne i gospodarcze w II połowie
XIX wieku: rewolucja Meji, upadek feudalizmu i szogunatu, modernizacja ustroju
politycznego, systemu rządów, nowoczesna konstytucja; stosunki społeczne i gospodarcze:
rozwój przemysłowy Japonii; sytuacja międzynarodowa: konflikty z Chinami, państwa
europejskie wobec Japonii, wojna rosyjsko-japońska 1904-1905, Japonia przed wybuchem
I wojny światowej
5 Tematyka wykładów w semestrze letnim:
- Wielka Brytania- ruch czartystów, ustrój, system rządów, partie polityczne,
kolonializm, kwestia irlandzka
-
Francja – ustrój i władza we Francji II połowy wieku XIX, przemiany
ustrojowe: II Republika II Cesarstwo, III Republika; polityka zagraniczna:
wojna krymska, interwencja w Rzymie, interwencja w Meksyku; kolonializm
francuski; sylwetka Ludwika Bonaparte; wojna francusko-pruska 1871 i jej
konsekwencje; ruch robotniczy i zróżnicowanie ugrupowań politycznych; afera
Dreyfusa
-
Stany Zjednoczone Ameryki Północnej w XIX wieku: koncepcje amerykańskiej
polityki zagranicznej w XIX w., polityka Stanów Zjednoczonych wobec
Ameryki Łacińskiej, doktryna i praktyka „Boskiego Przeznaczenia”, wojna
secesyjna – przyczyny, przebieg, Europa wobec wojny, problem niewolnictwa,
mocarstwowość Stanów Zjednoczonych w XIX w.
-
przewidziany jest także pokaz filmu dotyczący dziejów wieku XIX
Szczegółowy plan ćwiczeń
1 Rewolucja francuska:
1 Geneza Rewolucji Francuskiej:
a) klasyfikacja przyczyn- przyczyny pośrednie i bezpośrednie
b) przyczyny z punktu widzenia samych rewolucjonistów i ich antagonistów
c) filozofia Oświecenia i jej wpływ na rozwój nastrojów rewolucyjnych
d) sytuacja dworu królewskiego
e) wojny Francji
f) podział społeczeństwa francuskiego
g) wpływ tajnych związków i organizacji na wybuch rewolucji
h) kryzys monarchii i ustroju absolutnego
i) próby przeprowadzenia reform
2 Wybuch i przebieg rewolucji
a) zwołanie Stanów Generalnych
b) wydarzenia w Paryżu i na prowincjach
c) Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela, konstytucja z 1791
d) kluby polityczne i ich programy, walka o władzę
e) I koalicja antyfrancuska
f) powstanie w Wandei
g) dyktatura jakobinów- próba charakterystyki z perspektywy rewolucji i
systemów totalitarnych:
- wojna przeciw wrogom rewolucji
- proces dotyczący obywatela Kapeta( króla francuskiego),
okoliczności ścięcia Ludwika XVI i konsekwencje
- zmiany polityczne, społeczne podczas rządów jakobinów
- konstytucja 1793
- znaczenie Robespierra, Dantona, Marata, Saint- Justa, K.
Desmoulinsa
- spisek przeciw Robespierrowi
h) przewrót termidoriański
- rządy Dyrektoriatu
- konstytucja 1795
- II koalicja antyfrancuska
- system konsulatu
i) znaczenie rewolucji
- konsekwencje społeczne i polityczne
- przemiany w świadomości społeczeństw europejskich
- konfrontacja starego i nowego ładu europejskiego
- kształtowanie się społeczeństwa obywatelskiego i demokracji
- rewolucja a rozwój przemysłowo-techniczny
- laicyzacja cywilizacji i kultury
Literatura:
1 A. Tocqveville A., Dawny ustrój i rewolucja. Warszawa 1970.
2 Manfred A., Rousseau, Mirabeau, Robespierre: trzy portrety z epoki Wielkiej Rewolucji
Francuskiej, Warszawa 1988.
3 Soboul, Wielka Rewolucja Francuska 1789, Wrocław 1984.
4 J. Baszkiewicz, Rewolucja francuska 1789- 1794. Społeczeństwo obywatelskie.
Warszawa
1983.
5Ch. Tilly, Rewolucje europejskie 1492-1992, tł.E. Żelazna, Warszawa 1997.
6 J. Baszkiewicz, Francuzi 1789-1794. Studium świadomości rewolucyjnej. Warszawa
1989.
7 J. Baszkiewicz, Historia Francji, Wrocław 1978.
8 J. Baszkiewicz, Francja nowożytna, szkice z historii wieków XVII-XX, Poznań2002
9 S. Salmonowicz, Z wieku Oświecenia. Studia z dziejów prawa i polityki XVIII wieku,
Toruń 2001
9 M. Żywczyński, Historia powszechna 1789-1870, Warszawa 1999.
10 E. Rostwrowski, Historia powszechna. Wiek XVIII, Warszawa 1995, s. 389-397, 410420,
567-570, 590-596, 608-613.
11U. ImHoff, Europa Oświecenia, Warszawa 1995, s. 121-167.
12 W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, t.2. Warszawa 1995, s. 127-185.
13 M. Poradowski, Dziedzictwo Rewolucji Francuskiej, Warszawa 1992.
14 F. Furet, Prawdziwy koniec Rewolucji Francuskiej, Kraków 1994.
15 S. Zweig, Maria Antonina, Katowice 1990
16 S. Salmonowicz, Sylwetki spod gilotyny, Warszawa 1989
2 Epoka napoleońska
1 Zagadnienia
- kampanie wojenne Napoleona od 1797 do pokoju w Lunéville
- konsulat jako forma rządów
- cesarstwo Francuzów- sposób przejęcia władzy, organizacja wewnętrzna Francji:
dwór cesarski, organy rządzące, konstytucja cesarstwa, kultura i nauka, życie
publiczne, stosunki z Piusem VI i Piusem VII
- system napoleoński w Europie: organizacja podbitych krajów, konstytucje i Kodeks
Napoleona, władcy poszczególnych krajów
- kampanie wojenne od 1802 do pokoju w Schőnbrunn
- blokada kontynentalna
- wyprawa na Moskwę- bitwa pod Borodino, pobyt w Moskwie, bitwa narodów
- znaczenie doby napoleońskiej
- czarna i biała legenda Napoleona
- próba dyskusji- Napoleon jako:
• prawowity władca
• oświecony despota
• uzurpator
• dyktator wojskowy
• charyzmatyczny przywódca
2 Literatura
- podstawowe podręczniki
- A. Manfred, Napoleon, Warszawa 1986
- E. Tarle, Napoleon, Warszawa 1967
- A. Zahorski, Spór o Napoleona w Europie i Polsce
- Europa i świat w dobie napoleońskiej, red. E. Senkowska-Gluck, Warszawa 1988
- J. Baszkiewicz, Francja nowożytna, szkice z historii wieków XVII-XX, Poznań
2002, s.166-211
3 Kongres wiedeński
Zagadnienia
1 Europa w dobie upadku Napoleona 1813-1815- sytuacja polityczna
2 Przyczyny zwołania kongresu wiedeńskiego.
3 Delegacje i reprezentacje poszczególnych państw europejskich na Kongresie.
4 Sytuacja Francji w trakcie kongresu.
5 Zasady jakimi kierowano się na Kongresie- legitymizm, restauracja, równowaga i
sposoby ich realizacji
6 Sprawa polska na Kongresie Wiedeńskim jako element europejskiej dyplomacji
7 Sprawa Niemiec, Szwajcarii i Włoch
8Postanowienia terytorialne i dynastyczne
9 100 dni Napoleona
7 Święte Przymierze- inicjatorzy i funkcjonowanie
Literatura
1 Podstawowe podręczniki
2 Batowski H., Państwa bałkańskie. Zarys historii dyplomatycznej i rozwoju terytorialnego
3 Europa i świat w epoce restauracji, romantyzmu i rewolucji 1818-1849, red. W.
Zajewski, Warszawa 1991, t.1-2
4 F. Herre, Metternich, Warszawa 1996
5 P. Johnson, Narodziny nowoczesności, rozdział pt. Roztańczony kongres, Gdańsk 1995,
s.75-183
6 W. Dobrzycki, Historia stosunków dyplomatycznych w czasach nowożytnych 18151945, Warszawa 1996, s. 20-37
4 Rewolucje europejskie w I poł. XIX wieku i Wiosna Ludów
1 Zagadnienia
- rewolucja w Belgii
- rewolucja we Francji
- ruchy narodowowyzwoleńcze we Włoszech i Niemczech
- Wiosna Ludów w Europie: Niemcy, Włochy( ruch risorgimento), monarchia
Habsburgów( ruchy narodowowyzwoleńcze różnych narodów min. Węgrzy, Czesi,
Słowacy, Słowieńcy i in.)
2 Literatura:
a podstawowe podręczniki
b literatura dodatkowa:
-J. Baszkiewicz, Historia Francji
- W. Czapliński, Historia Niemiec, Wrocław 1990
- Gierowski, Historia Włoch
- W. Kalembka, Wiosna Ludów w Europie
- H. Wereszycki, Pod berłem Habsburgów. Zagadnienia narodowościowe, Kraków
1986
- Europa i świat w dobie restauracji, romantyzmu i rewolucji, red. W. Zajewski,
Warszawa 1991, t.1-2
- M. Wawrykowa, Dzieje Niemiec 1789-1871, Warszawa 1980
5 Zjednoczenie Niemiec i Włoch
1 Zagadnienia
a zjednoczenie Włoch
• wystąpienia w do lat 30 XIX wieku na terenie państw włoskich
• Koncepcje zjednoczenia Włoch w I połowie XIX wieku- kto i jakie reprezentował
poglądy- Mazzini, Garibaldi, tajne związki i spiski,
• sytuacja wewnętrzna w państwach włoskich w latach 1830-1870:
• Piemont, Państwo Kościelne, Królestwo Obojga Sycylii, księstwa włoskie
• Wiosna Ludów w Piemoncie i Lombardii i Wenecji, wojna z Austria roku 1848
• panowanie Wiktora Emanuela i działalność C. Cavoura
• sojusz z Francją przeciw Austrii, wojna
• Mechanizmy przyłączania zdobytych ziem i cena zapłacona za sojusz
• „Marsz Tysiąca” G.Garibaldiego i plebiscyty w Środkowych Włoszech
• interwencje w Państwie Kościelnym
• przyłączenie Rzymu
• problemy zjednoczonego państwa
b zjednoczenie Niemiec
- idee zjednoczeniowe i rozwój nacjonalizmu niemieckiego, tajne związki i spiski,
ruch studencki, idee liberalne- Siła idei cesarstwa narodu niemieckiego
- wystąpienia w do lat 30 XIX wieku na terytoriach dawnej Rzeszy Niemieckiej
- wojny Prus:
• 1864r. - eksperyment wojenny Prus
• Królestwo Włoch i królestwo Prus – sojusznicy z 1866r, wspólna walka
separatystyczne rozejmy
• Depesza emska i jej skutki- Wojna 1870-71
• Pokój frankfurcki
• znaczenie Ottona von Bismarcka
• cele polityki zagranicznej Prus/ Niemiec
• Czy mała Europa pomieści 6 mocarstw ?
2 Literatura
- W. Czapliński, Historia Niemiec, Wrocław 1990
- W. Gierowski, Historia Włoch
- M. Wawrykowa, Dzieje Niemiec 1789-1871, Warszawa 1980
- W. Dobrzycki, Historia stosunków dyplomatycznych w czasach nowożytnych
1815-1945, Warszawa 1996, s.57-65
- W. Jakóbczyk, Między partykularyzmem a federalizmem, Warszawa-Poznań 1984
- T. Wituch, Garibaldi, Wrocław 1983
- J. W. Borejsza, Piękny wiek XIX, Warszawa 1990, s.86-96
6 Stosunki międzynarodowe w II poł. XIX. wieku
1 Zagadnienia
- zmiany w międzynarodowym układzie sił politycznych:
• wojna krymska i jej następstwa
• zjednoczenie Niemiec i Włoch i konsekwencje
• rozwój i ekspansja Japonii w II poł. XIX wieku
• rozwój USA- wewnętrzna i międzynarodowa sytuacja, stosunki w Ameryce
Łacińskiej
- rywalizacja o kolonie
-
kwestia bałkańska- tzw. „kocioł bałkański”; rewolucja młodoturecka; wojny
bałkańskie
kształtowanie się Trójprzymierza i Trójporozumienia
2 Literatura;
- J. Pajewski, Historia powszechna 1871-1918
- W. Dobrzycki, Historia stosunków międzynarodowych w czasach nowożytnych
1815-1945, Warszawa 1996, s.66-70, s.82-91,s.117-119, s.149-199
- J. Tubilewicz, Historia Japonii
7 I wojna światowa
Zagadnienia:
- świat zmierzający ku I wojnie
- charakter I wojny
- główne fronty i bitwy I wojny
- postanowienia pokojowe-traktat wersalski
Literatura:
- M. Gilbert, Pierwsza wojna światowa, Poznań 2003
- J. Pajewski, Pierwsza wojna światowa, Warszawa 1991
- Dobrzycki, , Historia stosunków dyplomatycznych w czasach nowożytnych 18151945, Warszawa 1996,
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------1 Przedmiot-Historia dyplomacji, stacjonarne studia magisterskie, IV historia
stacjonarna, 2007/2008 rok
2 Forma- konserwatorium
3 Ilość godzin-60
4 Literatura podstawowa:
1 H. Kissinger, Dyplomacja, tł. S. Gąbiński, G. Woźniak, I. Zych, Warszawa 1996 i in.
wyd.
2 J. Ślusarczyk, Idea pokoju w europejskiej i polskiej myśli politycznej do 1939
roku: kompendium , Warszawa 1995
3 Nahlik S. E., Narodziny nowożytnej dyplomacji, Warszawa 1971
4 Paleczny T., Socjologia stosunków międzynarodowych: zarys problematyki, Kraków
2001
5 Dobrzycki W., Historia stosunków międzynarodowych w czasach nowożytnych 18151945, Warszawa 1996
6 Pastusiak L., Dyplomacja Stanów Zjednoczonych ( XVIII-XIX), Warszawa 1978
7 Historia dyplomacji, red. Bachruszyn S. W., Chwostow W..M. i in., tł. W. Głuchowski
Warszawa 1973, t.1-3
8 P. Kennedy, Mocarstwa świata. Narodziny-rozkwit-upadek. Przemiany gospodarcze i
konflikty zbrojeń, tł. M. Kuźniak, Warszawa 1994, s.147-181
5 Tematyka zajęć.
Bloki tematyczne podzielone zostały na kilka działów:
1 Kształtowanie się praktyki dyplomatycznej w Europie wczesnonowożytnej i jej
modyfikacje w wieku XIX:
- organizacja służby dyplomatycznej
- kształtowanie się procedur dyplomatycznych
- powstanie protokołu dyplomatycznego
- prawo międzynarodowe- geneza, charakter, przedstawiciele, naturaliści i poztywiści
2 Stosunki międzynarodowe i taktyki dyplomatyczne w XIX wieku:
- równowaga europejska i koncert mocarstw
- brytyjski pacyfizm i splendid isolation
- wojna jako instrument polityki zagranicznej w polityce Bismarcka
- kierunki polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej: doktryna
Monroe’a, panamerykanizm, izolacjonizm, idealizm W. Wilsona
- europejska dyplomacja przed I wojną
3 Dyplomacja europejska w innych kręgach kulturowych:
- Turcja
- Chiny i Japonia
- Indie
4 Dyplomata w wieku XIX-wizerunek i charakterystyka postaci:
- K. Metternich, Ch. Talleyrand
- Andreassy, Gorczakow, lord Palmerston,
- Adam Jerzy Czartoryski
6 Zaliczenie:
Kolokwium w formie pracy pisemnej.
7 Szczegółowy plan zajęć:
Zajęcia: Historia dyplomacji w XVIII
Zagadnienia:
1 Organizacja służby dyplomatycznej
2 Protokół dyplomatyczny i inne dokumenty dyplomatyczne
3 Placówki dyplomatyczne
4 Obyczaje dyplomatów
5 Prawo międzynarodowe-geneza i charakter
6 Polityka zagraniczna a dyplomacja- T. Paleczny,IV2.3
Zajęcia: Historia dyplomacji w XIX wieku:
Zagadnienia
1 Kongres wiedeński i dyplomacja-ustalenia końcowe
2 Organizacja służby dyplomatycznej
3 Protokół dyplomatyczny
4 Placówki dyplomatyczne
5 Obyczaje dyplomatów
6 Prawo międzynarodowe- modyfikacje, kształtowanie się procedur- T. Paleczny,X
Literatura do zajęć z zakresu historii dyplomacji:
1 Nahlik S. E., Narodziny nowożytnej dyplomacji, Warszawa 1971
2 Historia dyplomacji, red. Bachruszyn S. W., Chwostow W..M. i in., Warszawa 1973, t.1,
tł. W. Głuchowski
3 Paleczny T., Socjologia stosunków międzynarodowych: zarys problematyki, Kraków
2001,
Zajęcia
Temat: Koncert mocarstw i równowaga europejska do lat 70. XIX wieku
Zagadnienia:
1Reakcjonizm i konserwatyzm – oficjalne ideologie wielkich mocarstw.
2 Instytucje i procesy decyzyjne:
a kongresy- od kongresu w Akwizgranie do kongresu berlińskiego 1878
b konferencje
3 System wspólnotowego bezpieczeństwa w polityce wielkich mocarstw:
a charakter aktu końcowego obrad kongresu wiedeńskiego
b projekt Gentza
c Czwórprzymierze
d święte Przymierze
4 Instytucje i procesy decyzyjne na kontynencie europejskim
Literatura:
1 P. Wandycz, PAX Europa. Dzieje systemów międzynarodowych w Europie 1815-1914,
Kraków 2003, s. 52-175
Historia dyplomacji, red. Bachruszyn S. W., Chwostow W..M. i in., Warszawa 1973, t.1, tł
W. Głuchowski, s.534-553
H. Kissinger, Dyplomacja, tł. S. Gąbiński, G. Woźniak, I. Zych, Warszawa 1996 i in. wyd,
s.82-109
P. Kennedy, Mocarstwa świata. Narodziny-rozkwit-upadek. Przemiany gospodarcze i
konflikty zbrojeń, tł. M. Kuźniak, Warszawa 1994, s.147-181
Zajęcia: Pacyfizm w XIX wieku.
Brytyjski pacyfizm i splendid isolation.
Zagadnienia:
1 Brytyjski pacyfizm:
a liberalne doktryny ekonomiczno-polityczne w XIX wieku- J. S. Mill, A. Smith,
b Poglądy lorda Canninga
c Poglądy lorda Gladstone’a
d struktura brytyjskiej koncepcji pacyfizmu:
- moralny aspekt wojny
- aspiracje ekonomiczne
- budowa Imperium Kolonialnego
- globalna pozycja Wielkiej Brytanii
- model demokratycznego państwa
e polityka appeasementu w XX wieku- do konferencji w Monachium w 1939 roku
f idea stworzenia organizacji narodów-lord Cecil
2 Odmienne kierunki polityki zagranicznej:
a imperializm i aktywny patriotyzm-lord Palmerston i premier Disraeli
4 Międzynarodowy ruch pacyfistyczny:
a kongresy
b organizacje i stowarzyszenia
5 Idee ruchu pacyfistycznego:
a wykluczenie wojny jako sposobu rozwiązywania problemów międzynarodowych
b zasada dobrowolności
c umowy i traktaty obowiązujące podpisujące je strony
d idea arbitrażu międzynarodowego
6 Wykluczenie wojny jako sposobu rozwiązywania konfliktów międzynarodowych w
20.leciu międzywojennym
Literatura:
J. Ślusarczyk, Idea pokoju w europejskiej i polskiej myśli politycznej do 1939 roku:
kompendium , Warszawa 1995, s. 35-46; s.67-91
P. Kennedy, Mocarstwa świata. Narodziny-rozkwit-upadek. Przemiany gospodarcze i
konflikty zbrojeń, tł. M. Kuźniak, Warszawa 1994, s.147-181
Zajęcia: Wojna jako instrument polityki międzynarodowej w polityce Bismarcka.
Zagadnienia:
1 Charakter, cele i znaczenie wojny w Europie wczesnonowożytnej.
2 Wpływ rozwoju przemysłowo-gospodarczego na rozwój doktryn wojennych.
3 Bismarck jako polityk, mąż stanu, dyplomata:
- sposób uprawiania polityki przez Bismarcka
- realpolitik w działalności Bismarcka
- zasada narodowości w polityce Bismarcka
- droga do zjednoczenia Niemiec
- konflikt bałkański- 1875-1878
- sojusz z 1881 i traktat z 1887
Literatura:
Historia dyplomacji, red. Bachruszyn S. W., Chwostow W..M. i in., Warszawa 1973, t.1,
tł. W. Głuchowski, s. 716-763
H. Kissinger, Dyplomacja, tł. S. Gąbiński, G. Woźniak, I. Zych, Warszawa 1996 i in. wyd.,
s.109-177.
P. Kennedy, Mocarstwa świata. Narodziny-rozkwit-upadek. Przemiany gospodarcze i
konflikty zbrojeń, tł. M. Kuźniak, Warszawa 1994, s.110-147
Zajęcia: Dyplomacja amerykańska w XIX / XX wieku
Zagadnienia:
1. Koncepcje amerykańskiej polityki zagranicznej u progu XIX w.
•
„Mowa pożegnalna” J. Waszyngtona i jej oddziaływanie na amerykańską
strategię polityczną
•
federaliści i antyfederaliści
2. Wojna brytyjsko-amerykańska (1812-1814) – potwierdzenie suwerenności
USA
3. Stosunek Stanów Zjednoczonych do walk niepodległościowych w Ameryce
Łacińskiej
•
Doktryna Monroe
•
Luizjana i Floryda
4. Doktryna i praktyka „Boskiego Przeznaczenia”
•
Opanowanie Oregonu i Teksasu
•
Wojna z Meksykiem
5. Wojna secesyjna – konflikt wewnętrzny w aspektach międzynarodowych.
Dyplomacja okresu wojny.
•
Powiązania Konfederacji
•
Sojusznicy Unii
•
Państwa neutralne
•
„Awantura meksykańska” pogwałceniem doktryny Monroe
6. Mocarstwowość Stanów Zjednoczonych w pierwszej połowie XIX
7. Kształtowanie się systemu panamerykańskiego
8. „Nowe Boskie Przeznaczenie”- doktryna i praktyka
•
Wojna amerykańsko-hiszpańska
•
Poprawka Platta
•
Kanał Panamski
•
Interwencje zbrojne Stanów Zjednoczonych
9. Interesy państw europejskich w Zachodniej Hemisferze i możliwości ich
realizacji
10. W. Wilson –kierunki dyplomacji
11 Makroregion i strefa wpływów
Literatura:
W.Dobrzycki, Historia stosunków międzynarodowych..., r. II, r. VII
L.Pastusiak, Historia dyplomacji Stanów Zjednoczonych( XVIII_XIX wiek) , Warszawa
1978,
H. Kissinger, Dyplomacja, tł. S. Gąbiński, G. Woźniak, I. Zych, Warszawa 1996 , s.232263
W. Chwostow (red.), Historia dyplomacji do 1871 r., t. 1., Warszawa 1973, s. 513-533.
Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, Warszawa 1996
K. Michałek, Na drodze ku potędze. Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki 1861-1945,
Warszawa 1993, s. 133-168.
Zajęcia : Kręgi cywilizacyjne i kulturowe a europejska aktywność dyplomatyczna:
- Turcja
- Chiny i Japonia
- Indie
- cywilizacja, religia, kultura
-podbój, ekspansja, kolonizacja, Aneksja-T. Paleczny,I.3; II,1.5; II.2
- centrum-peryferia
Zajęcia: Dyplomata-wizerunek i charakterystyka wybranych postaci:
- K. Metternich, Ch. Talleyrand
- Andreassy, Gorczakow, lord Palmerston,
- Adam Jerzy Czartoryski
- Sergiusz Witte
Zajęcia: Taktyki dyplomatyczne
- komunikacja w dyplomacji –płaszczyzny komunikacji
- znaczenie informacji politycznej i gospodarczej w pracy dyplomatycznej- sposoby jej
zdobywania
- środki i metody stosowane w dyplomacji: wywiad i kontrwywiad, środki represyjne i
ekonomiczne, negocjacje i mediacje, konferencje-T. Paleczny,X